Wәʹде Чәтьнайа Шкәсти Бьминьн
«Йаһоwа чь жь тә дәʹwа дькә? . . . бь мьлуктийе тʹәви Хwәдейе хwә рʹе һәрʹи» (МИХ. 6:8, ДТʹ).
1-3. Пʹехәмбәре жь Щьһудайе чь шаши бәрда у әw йәк чь ахьри жерʹа ани? (Бьньһерʹә шькле әʹwльн.)
ЙАҺОWА пʹехәмбәрәк жь Щьһудайе шандә щәм Йәровам Пʹадша, сәва әw һәрʹә у wи пʹадше нәамьнрʹа дәрһәqа диwана Хwәде әʹлам кә. Әw пʹехәмбәре мьлук öса кьр ча Хwәде жерʹа готьбу, әw чу у дәрһәqа диwана Хwәде әʹлам кьр. Чахе пʹадша сәр wи пʹехәмбәри һерс кʹәт у дьхwәст wи щәза кә, Йаһоwа әw пʹехәмбәр хwәй кьр (1 Пʹадш. 13:1-10).
2 Йаһоwа тʹәми да wи пʹехәмбәри, wәки нан нәхwә у нә жи аве вәхwә, у рʹекә дьнрʹа вәгәрʹә мала хwә. Ле чахе әw дьчу мала хwә, рʹева мерәки әʹмьрда мәзьн рʹасти wи һат. Әwи мери гот wәки йанчь әw пʹехәмбәре Йаһоwа йә, у гот wәки әw тʹәви wи һәрʹә мала wи у нан бьхwә. Пʹехәмбәр тʹәмийа Йаһоwа нәани сери, чьмки чу мала wи мерьки у нан хwар. Жь бо wе йәке һерса Йаһоwа рʹабу. Паше, чахе әw пʹехәмбәр дьчу мала хwә, шер дәркʹәт у әw пʹехәмбәр кöшт (1 Пʹадш. 13:11-24).
3 Чьрʹа әw пʹехәмбәр кö шкәсти у мьлук бу, бь сәри хwә тʹәви мерәки дәрәwин чу? Кʹьтеба Пирозда найе готьне чьрʹа. Ле те кʹьфше wәки әwи пьшт гöһе хwәва авит кö Йаһоwа жь wи дәʹwа дькьр, wәки әw «бь мьлуктийе тʹәви Хwәдейе хwә рʹе» һәрʹә. (Бьхунә Миха 6:8.) Кʹьтеба Пирозда гьлийе тʹәви Хwәде «рʹе һәрʹьн» те һʹәсабе, итʹбарийа хwә wи биньн, пьштгьрийа сәрwертийа wи бькьн у пәй рʹебәрийа wи һәрʹьн. Мәрьве мьлук занә wәки гәрәке тʹьме Хwәдерʹа дöа бькә, чьмки әw Баве һьмзор ә. Һәрге әw пʹехәмбәре Йаһоwа мьлук буйа, әwи wе жь Йаһоwа бьпьрсийа һәла рʹаст Йаһоwа әw мерьк шандийә бал wи йан на. Ле Кʹьтеба Пирозда найе готьне wәки әwи жь Йаһоwа пьрси. Щара мәрʹа жи лазьм ә сафикьрьнед фәрз бькьн, у дьбәкә әм ньзаньбьн кö ча рʹаст сафи кьн. Ле һәрге әм мьлук у шкәсти нә, әме аликʹари у рʹебәрийе жь Йаһоwа бьхwазьн у шашийед мәзьн нәкьн.
4. Ве тʹемайеда әме дәрһәqа чь шеwьр кьн?
4 Тʹема пешийа веда, әм пеһʹәсийан кö чьрʹа Мәсиһи гәрәке шкәсти бьн у ча әwана дькарьн әwи һʹöнöри нав хwәда пешда биньн. Ле гәло чь дәрәщада әм дькарьн бенә щерʹьбандьне у ида шкәсти нибьн? У ча wәʹде щерʹьбандьна әм дькарьн диса жи шкәсти бьминьн? Сәва щаба wан пьрса бьстиньн, әме ве тʹемайеда шеwьр кьн дәрһәqа се дәрәща, кʹижанада мьлуктийа мә дькарә бе щерʹьбандьне. Öса жи әме бьвиньн кö чаwа әм дькарьн wан һәр се дәрәщада шкәсти бьминьн (Мәтʹлк. 11:2).
ЧАХЕ ДӘРӘЩЕД МӘ ТЕНӘ ГÖҺАСТЬНЕ
5, 6. Барзилла ча шкәсти ма?
5 Чахе дәрәщед мә, йан щабдарийед мә тенә гöһастьне, әм дькарьн тедәрхьн һәла әм бь рʹастийе мәрьвнә шкәсти нә йан на. Wәрә биньн бира хwә сәрһатийа Барзилла. Даwьд готә Барзилла йе кö 80 сали бу, wәки әw qәсьра wида бьжи, у дькарьн бежьн wәки бона Барзилла әw qәдьрәки гәләк мәзьн бу. Һәрге әwи тʹәглифкьрьна Даwьд qәбул кьра, әw wе тʹьме тʹәви пʹадша буйа. Ле Барзилла гот wәки әw wе нәчә, чьмки әw әʹмьрда мәзьн ә у нахwазә wәки бьбә баргьрани бона пʹадша. Әwи готә Даwьд, wәки һе баш ә дәwса wи Кимһам һәрʹә, кʹижан кö дьбәкә кöрʹе wи бу (2 Сам. 19:31-37).
6 Барзилла мәрьвәки шкәсти бу, ләма әwи сафикьрьнәкә рʹаст кьр, әw тʹәви Даwьд нәчу. Чьрʹа нәчу? Мәʹни әw нибу кö әw дьфькьри wәки wе нькарьбә шьхöле зедә һьлдә сәр хwә, йан жи дьхwәст калбуна хwәда рʹьһʹәт бьжи. Ле әwи фәʹм дькьр кö qәwата wи чьqас ә, у ләма һьлнәда сәр хwә һаqас, чьqас кö нькарә. (Бьхунә Галати 6:4, 5.) Әм жи гәрәке чʹәʹв бьдьнә Барзилла. Һәрге әм дькʹәвьнә һʹәйра наве хwә, мәсәлә, наве хwә бьльнд дькьн сәва гьшк мә qәбул кьн, һьнге әм дькарьн бьбьнә кʹöбар, у мәрьварʹа бькʹәвьнә ләще. Ле әw йәк хенщи зьраре, wе кʹаре мәрʹа нәйнә (Галт. 5:26). Ле чахе әм шкәсти бьн, әме һʹәму тьшти бькьн сәва Хwәде рʹумәт кьн у чьqас дькарьн али мәрьвед дьн бькьн (1 Корн. 10:31).
7, 8. Һәрге әм шкәсти нә, әме сәр хwә ча бьфькьрьн?
7 Чахе щабдарийа мәйә мәзьн һәйә, йан жи әм шьхöләки мәзьн дькьн, мәрʹа дькарә нәһеса бә, wәки мьлук бьминьн. Сәрһатийа Нәһәмийа дькарә дәрсәкә баш бьдә мә. Чахе Нәһәмийа пеһʹәсийа кö щьмәʹта Оршәлиме тәнгасийед мәзьнда ньн, әwи бь дöа-дрозга жь Йаһоwа лавайа дькьр, wәки али wан бькә (Нәһәм. 1:4, 11). Йаһоwа щаба дöайе wи да. Йаһоwа öса кьр wәки Пʹадша Артаһшашт, Нәһәмийа кʹьфш кьр ча wәлийе Щьһустане. Ле һәла һе ве дәрәщеда жи, чахе Нәһәмийа бьльнд кьрьн у әw бу йәки навдар у һьн жи дәwләти, әw тʹö щар qöрʹә нәбу у итʹбарийа хwә һʹьш-аqьле хwә нәдьани. Әw диса жи бь мьлукти рʹийа Хwәдеда дьчу, рʹебәрийа Йаһоwа дьгәрʹийа у тʹьме Qануна Хwәде дьхwәнд (Нәһәм. 8:1, 8, 9). Нәһәмийа хwә сәр мәрьварʹа нәдьгьрт, у щийе хwәйи бьльнд нә дьда хәбате сәва кʹара хwә, ле бона кʹара йед майин (Нәһәм. 5:14-19).
8 Әм жь сәрһатийа Нәһәмийа һин дьбьн, wәки чахе әм щабдарийед зедә дьстиньн, йан чахе кʹьфшкьрьна мә те гöһастьн, әм дькарьн мьлук бьминьн у итʹбарийа хwә һʹьш-аqьле хwә нәйньн. Ле гәло чь щурʹәйи әм дькарьн итʹбарийа хwә һʹьш-аqьле хwә биньн? Мәсәлә, рʹуспи дькарә итʹбарийа хwә һʹьш-аqьле хwә бинә кö әw щерʹьбанди йә, у шьхöле щьвате сафи кә бей дöа Йаһоwарʹа. Йан мәсәлә, хушк йан бьрак тьштәк ида сафи кьрийә у паше Йаһоwарʹа дöа дькә wәки сафикьрьна wи кʹәрәм кә. Ле гәло әw те һʹәсабе wәки әwана мьлук ьн? Мәрьве мьлук рʹьнд фәʹм дькә, wәки әw бәр Хwәде чь щи дьгьрә у шьхöле wи тʹәшкиләта Хwәдеда чь йә. Гәләк фәрз ә wәки әм итʹбарийа хwә аqьле хwә у фәрәсәтед хwә нәйньн. Илаһи чахе әм рʹасти дәрәщә йан чәтьнайед öса тен кʹижан кö мәрʹа нас ьн, әм гәрәке фәсал бьн, wәки пе аqьле хwә тьшта сафи нәкьн. (Бьхунә Мәтʹәлок 3:5, 6.) Әм нәфәре малбәта Хwәде нә, у ләма әм гьшк гәрәке рʹьнд щабдарийед хwә биньн сери чаwа малбәта хwәда öса жи щьватеда. Тʹәшкиләта Хwәдеда әм гәрәке нәкʹәвьнә һʹәйра наве хwә у щийе бьльнд нәгәрʹьн (1 Тимтʹ. 3:15).
ЧАХЕ QӘРФА МӘ ДЬКЬН ЙАН ЖИ ПʹАЙА ДЬДЬН
9, 10. Чьда мьлукти дькарә али мә бькә чахе qәрфа мә дькьн?
9 Мәрʹа дькарә гәләк чәтьн бә һерс нәкʹәвьн чахе qәрфа мә дькьн йан жи мә беһöрмәт дькьн. Ле сәрһатийа Һанна дәрсәкә баш ә бона мә. Һанна гәләк щар дьгьрийа у дьле wе дьешийа, чьмки һәwийа wе Пенинна, тʹьме qәрфе хwә wе дькьр у пе дькʹәнийа. Рʹаст ә мере Һаннайе гәләк Һанна һʹьз дькьр, ле әw дьлшкәсти бу чьмки безöрʹәт бу. Щарәке, Һанна чу кон, сәва бь дöа дьле хwә Хwәдерʹа вәкә. Сәрәккʹаһин Әли wедәре бу у чахе әwи Һаннайе ньһерʹи, әwи Һанна нәһәq кьр йанчь әw вәхwәри йә. Бьдьнә һʹәсабе хwә ча дьле wе ешийа. Ле һәла һе ве дәрәщеда жи, Һаннайе хwә гьрт, һерс нәкʹәт, у бь qәдьр щаба Әли да. Дöайе wейә дьлсах, Кʹьтеба Пирозда һатә ньвисаре. Wи дöайида рʹьнд те кʹьфше әwе ча Хwәде баwәр дькьр, рʹумәт дькьр у һʹьз дькьр (1 Сам. 1:5-7, 12-16; 2:1-10).
10 Мьлукти али мә дькә wәки әм «бь qәнщийе» сәр «хьрабийе» кʹәвьн (Рʹом. 12:21). Дьнйа Шәйтʹан берʹәʹм у зöлм ә. Ләма чахе кәсәк нәһәqийе мә дькә, әм гәрәке мьqати хwә бьн wәки әм нәбьнә мәрьвнә зöлм, жь бо кьред wан мәрьвед хьраб (Зәб. 37:1). Ле чахе кәсәк щьватеда мә дьхәйидинә, wи чахи дьле мә һе зәʹф дешә. Һәрге әм мьлук у шкәсти нә, әме чʹәʹв бьдьнә Иса. Кʹьтеба Пироз сәр Иса дьбежә: «Гава дьһатә рʹәзилкьрьне, жь бәрва кәс рʹәзил нәдькьр . . . ле хwә спартьбу һʹакьме сәр рʹастийе» (1 Пәт. 2:23). Иса фәʹм дькьр wәки һʹәйфһьлдан дәсте Йаһоwада йә (Рʹом. 12:19). У ләма чаwа Мәсиһи, әм жи гәрәке мьлук бьн у «жь бәр хьрабийева хьрабийе нәкьн» (1 Пәт. 3:8, 9).
11, 12. а) Әм ча дькарьн мьлук бьминьн, чахе пʹайе мә дьдьн? б) Ча бь кʹьнщ, хәмьландьн у рʹабун-рʹуньштьна хwә әм дькарьн бьдьнә кʹьфше wәки әм мьлук ьн?
11 Чахе кәсәк пʹайе мә дьдә, wи чахи мәрʹа дькарә чәтьн бә мьлук бьминьн. Wәрә дина хwә бьдьн сәрһатийа Әстәр. Әстәр гәләк бәдәw бу, һьн жи саләке qәсьреда сәр wе тьштед гәләк бьһа хәрщ дькьрьн у бәр wе дьчун-дьһатьн. Әw нава гәләк жьнада бу, йед кö жь тʹәмамийа Империйа Фарьсе бун, у йед кö гәләк дьхwәстьн wәки пʹадша wан бәгәм кә. Ле пʹадша бона хwә Әстәр бьжарт wәки бьбә жьн-пʹадша wи, у һәла һе wи чахи жи әw нәһатә гöһастьне. Әw нә бу йәкә хwәһʹьз у qöрʹә, ле әw мьлук у нәрм ма у öса жи qәдьре мәрьва дьгьрт (Әст. 2:9, 12, 15, 17).
Гәло бь кʹьнщхwәкьрьн у хәмьландьна хwә әм нишан дькьн, wәки qәдьре Йаһоwа у мәрьва дьгьрьн? (Бьньһерʹә абзаса 12)
12 Һәрге әм мьлук ьн, кʹьнщ, хәмьландьн, у рʹабун-рʹуньштьна мә wе бь намуси, маqул у бь qәдьр бә. Чахе әм мьлук ьн, һьнге әм дькарьн дьле мәрьва бькʹьрʹьн, нә кö һәрге әм хwә qöрʹә кьн йан пʹайе хwә бьдьн. (Бьхунә 1 Пәтрус 3:3, 4; Йерәм. 9:23, 24). Чь жи әм дьле хwәда дәрһәqа хwә дьфькьрьн, әw wе әʹйан бә бь кьред мә. Мәсәлә, әм дькарьн хwә öса бьдьн кʹьфше, wәки әм шьхöләки мәхсус дькьн, йан wәки әм тьштәки конфиденсийал заньн, йан жи әм рʹьнд нас дькьн бьред щабдар. Йан жи дьбәкә әм хwә qöрʹә дькьн кö мә хwәха шьхöләки мәзьн кьрийә, ле бь рʹастийе мәрьвед дьн жи али мә кьрьнә. Ле wәрә әм дина хwә бьдьнә сәр мәсәла Иса. Иса тʹö щар хwә нишан нәдькьр wәки әw чьqас аqьл у билан ә. Әwи тʹьме гьлийед жь Хәбәра Хwәде дьгот, чьмки әwи нәдьхwаст, wәки мәрьв wи рʹумәт кьн. Нета wи әw бу, wәки гьшк бьзаньбьн гьлийед wи жь Йаһоwа нә у wәки мәрьв Хwәде рʹумәт кьн (Йуһʹн. 8:28).
ЧАХЕ ДÖДЬЛИ НӘ
13, 14. Ча мьлукти дькарә али мә бькә сафикьрьнед рʹаст бькьн?
13 Мьлукти дькарә али мә бькә кö әм сафикьрьнед баш бькьн. Wәрә биньн бира хwә дәрәща Паwлос. Гаwа Паwлос Qәйсәрйайеда бу, Һагабо пʹехәмбәр готә wи, кö һәрге әw һәрʹә Оршәлиме, wе бе гьртьне у дьбәкә бе кöштьне жи. Бьра лавайа Паwлос дькьрьн, wәки әw нәчә Оршәлиме, чьмки бона wи бәрхwә дькʹәтьн. Ле йәкә Паwлос сафи кьр wәки һәрʹә. Әwи öса сафи кьр нә кö чьмки әw хwәда баwәр бу, ле әwи бь тʹәмами итʹбарийа хwә Йаһоwа дьани. Әw һазьр бу wәки шьхöле Хwәде бькә, у Йаһоwа wи кʹöда бьшинә, әwе һәрʹә. Бьра кö әw йәк бьһистьн, хwәха жи мьлукти данә кʹьфше у пьштгьрийа сафикьрьна Паwлос кьрьн, wәки әw һәрә Оршәлиме (Кʹар. Шанд. 21:10-14).
14 Мьлукти öса жи дькарә али мә бькә, wәки әм сафикьрьнед рʹаст бькьн, һәла һе һьнге жи, чахе әм ньзаньн дәрәща мә паше wе чаwа бә. Мәсәлә, дьбәкә әм дәстпекьн хьзмәт кьн ча хьзмәткʹаред һәртʹьм, ле һәрге әм нәхwәш кʹәвьн, кʹе wе мьqати мә бә? Йан әме чь бькьн һәрге де-баве мәрʹа кö әʹмьрда мәзьн ьн, аликʹари лазьм бә? Йан әме ча хwә хwәй кьн чахе кал йан пир бьн? Щаба wан пьрса әм нькарьн бьстиньн, һәрге жи дöа бькьн йан гәләк бьфькьрьн (Wаиз 8:16, 17). Ле һәрге әм итʹбарийа хwә Йаһоwа биньн, әме фәʹм бькьн wәки чь дәсте мә те у чь дәсте мә найе. Әм гәрәке леколин бькьн, ширәте бьхwазьн жь мәрьвед дьн, у дöа бькьн wәки Хwәде рʹебәрийа мә бькә. Паше әм гәрәке пәй рʹебәрийа рʹöһʹе Хwәдейи пироз һәрʹьн. (Бьхунә Wаиз 11:4-6.) Паше, Йаһоwа дькарә сафикьрьна мә кʹәрәм кә, йан жи али мә бькә, wәки әм нетед хwә бьгöһезьн (Мәтʹлк. 16:3, 9).
ӘМ ЧА ДЬКАРЬН МЬЛУК БЬН
15. Чахе әм дәрһәqа Йаһоwа дьфькьрьн, ча әw йәк али мә дькә, wәки әм мьлук бьминьн?
15 Ча әм дькарьн һе шкәсти у мьлук бьн? Wәрә дәрһәqа чар тьшта шеwьр кьн кö дькарьн ве йәкеда али мә бькьн. Йа әʹwльн, әм гәрәке кʹур бьфькьрьн дәрһәqа Йаһоwа, кö әw Хwәдеки ча нә у чьqас бьльнд ә (Иша. 8:13). Бир нәкьн wәки әм тʹәви Хwәдейе Һьмзор рʹе дьчьн, нә кö тʹәви мьлйакʹәт йан мәрьв. Чахе әм сәр ве йәке бьфькьрьн, әме һелан бьн wәки «хwә бьн дәсте Хwәдейи һездар ньмьз бькьн» (1 Пәт. 5:6, ИМ).
16. Чахе әм дьфькьрьн дәрһәqа һʹьзкьрьна Хwәде, ча әм һелан дьбьн wәки мьлук бьн?
16 Йа дöда, чахе әм дьфькьрьн кö Йаһоwа ча мә һʹьз дькә, әw йәк али мә дькә wәки әм шкәсти у мьлук бьн. Паwлосе шанди щьват бәрамбәри бәдәна мәрьва кьр у нишан кьр, wәки бәр чʹәʹве Йаһоwа һʹәму әндәмед бәдәне qимәт ьн (1 Корн. 12:23, 24). Демәк, әм гьшк qимәт ьн бона Йаһоwа. Әw мә бәрамбәри йед дьн накә у занә әм чьqас дькарьн у чьqас нькарьн бькьн. У чахе әм шашийа дькьн, әw диса жи бәрдәwам дькә мә һʹьз бькә. Фьрqи тʹöнә әм кʹидәре хьзмәт дькьн, әм тʹьме баwәр ьн wәки Йаһоwа мә һʹьз дькә у әм бьн пʹәрʹе wида ньн.
17. Һәрге әм нав мәрьвед дьнда һʹöнöред баш бьгәрʹьн, әw йәк wе чь кʹаре мәрʹа бинә?
17 Йа сьсийа, әме һе мьлук бьн, һәрге әм чʹәʹв бьдьнә Хwәде ве йәкеда, кö нав мәрьвед дьнда һʹöнöред баш бьгәрʹьн. Һәрге әм öса бькьн, әме дина мәрьва нәкʹьшиньн сәр хwә у нә жи wанрʹа бежьн, wәки әwана чь бькьн чь нәкьн. Дәwсе әме бь мьлукти ширәта жь wана һьлдьн у гöһ бьдьнә гьлийед wан (Мәтʹлк. 13:10). Әме хушк-бьрарʹа ша бьн чахе әwана щабдари у кʹьфшкьрьнед тʹәзә бьстиньн. Öса жи әме Йаһоwа рʹумәт бькьн чахе бьвиньн, кö әw ча һʹәму хушк-бьред мә нав тʹәмамийа дьнйайеда кʹәрәм дькә (1 Пәт. 5:9).
18. Әм ча дькарьн исафа хwә һин кьн, wәки намус, маqул у бь qәдьр бьн?
18 Йа чара, чахе әм исафа хwә һин кьн ль гора принсипед Кʹьтеба Пироз, әме намус, маqул у бь qәдьр бьн. Чахе әм һин бьн сәр тьшта бьньһерʹьн бь чʹәʹве Йаһоwа, әме сәрwахт бьн. Һәрге әм тʹьме Кʹьтеба Пироз у әʹдәбйәтед мә бьхуньн, дöа бькьн, у чь кö һин дьбьн бьдьнә хәбате, бь ве йәке әме исафа хwә рʹаст һин кьн (1 Тимтʹ. 1:5). Әме һин бьн пешийе бькʹәвьнә һәйра кʹара мәрьвед дьн, нә кö һәйра кʹара хwә. Һәрге әм алийе хwәда һʹәму тьшти дькьн, Йаһоwа соз дьдә, wәки wе мә «кʹамьл кә», у али мә бькә wәки әм мьлук бьн у һʹöнöред дьн жи нав хwәда пешда биньн (1 Пәт. 5:10).
19. Ча әм дькарьн мьлук бьминьн, ньһа öса жи ахьрийеда?
19 Пʹехәмбәре жь Щьһудайе әʹмьре хwә у qәбулкьрьна Хwәде öнда кьр, чьмки шаши бәрда. Әw һʹәта хьлазийе мьлук нә ма у бу йәки бь сәри хwә. Ле бь рʹастийе мәрьв дькарә мьлук бьминә һәла һе щерʹьбандьнада жи. Мәсәлед мәрьвед амьн у шкәсти, һьн йед бәре һьн жи ньһа, әʹйан дькьн, wәки әм жи дькарьн мәрьвнә öса бьн. Чьqас wәʹдә дәрбаз дьбә кö әм рʹийа Хwәдеда дьчьн, һаqас һе зәʹф әм гәрәке мьлук бьн (Мәтʹлк. 8:13). Фьрqи тʹöнә әм чь дәрәщада ньн, әw йәк кö әм рʹийа Хwәдеда дьчьн ида бона мә qәдьрәки гәләк мәзьн ә. Әм гәрәке qимәт кьн әwе йәке, у бәрдәwам кьн һʹәму тьшти бькьн, сәва һʹәта-һʹәтайе бь мьлуктийе тʹәви Хwәде рʹе һәрʹьн.