Кʹьтеба Ибо Дькарә Али Тә Бькә Гава Рʹасти Кӧл-Дәрда Тейи

1-2. Чьма һежа йә кӧ әм кʹьтеба Ибо бьхуньн?

ГӘЛО тә ԝан пашԝәхтийа кʹьтеба Ибо хԝәндийә? Рʹаст ә әв кʹьтеб ԝәкә 3 500 сал пешда һатьбу ньвисаре, ле диса жи гәләк мәрьв әве кʹьтебе һʹәсаб дькьн ча йәк жь кʹьтебед лапә баш, кʹижан кӧ нава тʹәрихийеда һатьбунә ньвисаре. Каникеда те готьне кӧ зьмане ве кʹьтебе һьм һеса йә, һьм жи гәләк хԝәш у ԛәԝи йә. Мәрьве кӧ әв кʹьтеба жь бина бәр Йаһоԝа Хԝәде ньвиси, Муса пʹехәмбәр бу (2 Тимотʹейо 3:16).

² Кʹьтеба Ибо пʹарәкә фәрз ә Кʹьтеба Пирозда. Гәло чьма? Мәʹник әв ә, кӧ кʹьтеба Ибо зәлал нишан дькә, ԝәки пирозкьрьна наве Йаһоԝа пьрсәкә чьԛас мәхсус ә. Ӧса жи әв кʹьтеб бәʹса һʹәзкьрьн, билани, һәԛи у ԛәԝата Йаһоԝа дькә. Мәсәлә, кʹьтеба Ибода Йаһоԝа 31 щара те навкьрьне ча «Кариндар», демәк ча Хԝәдайе кӧ ԛәԝата ԝи тʹера һәр тьшти дькә. Әв гьли һʹәму кʹьтебед дьн йед Кʹьтеба Пирозда һаԛас щар найе хәбьтандьне, чьԛас кʹьтеба Ибода. Хенщи ве йәке, кʹьтеба Ибо щабед гәләк пьрсед фәрз дьдә, мәсәлә, Хԝәде чьма дьһелә ԝәки кӧл-дәрд һәбьн?

3. Әм жь лекʹолина кʹьтеба Ибо чь кʹаре дькарьн бьстиньн?

³ Чаԝа кӧ мәрьв дькарә жь сәре чʹийаки дәр-дора хԝә бь зәлали бьвинә, кʹьтеба Ибо жи али мә дькә ԝәки әм тәнгасийед жийине жь щики бьльнд бьвиньн, демәк бь ньһерʹандьна Йаһоԝа. Ԝәрә әм дина хԝә бьдьне, кӧ кʹьтеба Ибо ча дькарә али мә бькә, гава әм рʹасти тәнгасийа тен. Әме пебьһʹәсьн кӧ Исраели жь сәрһатийа Ибо чь дькарьбун һин буна у әм чь дькарьн һин бьн. Ӧса жи әме бьвиньн, кӧ рʹожа иройин әм ча дькарьн бь сайа ве кʹьтебе али мәрьва бькьн.

ХԜӘДЕ ДЬҺЕЛӘ КӦ ИБО РʹАСТИ КӦЛ-ДӘРДА БЕ

4. Ортʹа Ибо у Исраелийед Мьсьреда кʹижан фьрԛийа мәзьн һәбу?

⁴ Чахе Исраели ԝәлате Мьсьреда хӧламтийеда бун, мерәки бь наве Ибо ль ԝәлате Усе дьжит. Ча те кʹьфше, Ус рʹоһьлата Ԝәлате Создайида у бакӧра Әʹрәбьстанеда бу. Мьсьреда, Исраелийа дәстпекьрьн пʹута бьһʹәбиньн, ле Ибо бь амьни Йаһоԝарʹа хьзмәт дькьр (Йешу 24:14; Һәзәԛел 20:8). Йаһоԝа дәрһәԛа Ибо ӧса гот: «Ль дьнйайе мәрьвәки ԝәк ԝи тʹӧнә йә»a (Ибо 1:8, ИМ). Ибо гәләк дәԝләмәнд у мәрьвәки нав у дәнг бу. «Ль рʹоһьлат, мәрьве һәри мәзьн әԝ бу» (Ибо 1:3, ИМ). Мире-щьна гәләк һерс бу кӧ мәрьвәки ӧса хԝәйиԛәдьр Хԝәдерʹа амьн бу.

5. Йаһоԝа чьма һишт кӧ Ибо рʹасти кӧл-дәрда бе? (Ибо 1:20-22; 2:9, 10)

⁵ Мире-щьна гот кӧ һәрге Ибо рʹасти кӧл-дәрда бе, әԝе пьшта хԝә бьдә Йаһоԝа (Ибо 1:7-11; 2:2-5). Йаһоԝа Ибо гәләк һʹәз дькьр, ле гьлийед Мире-щьна чәнд пьрсед фәрз пешда анин, ләма жи Йаһоԝа изьн да Мире-щьна ԝәки әԝ гьлийед хԝә избат кә (Ибо 1:12-19; 2:6-8). Мире-щьна пәз у дәԝаред Ибо жь ԝи стандьн, дәһ зарʹед Ибо кӧштьн у ԝи жь сәри һʹәта бьни бь кʹотибуне нәхԝәш хьст. Ле чьԛас жи Мире-щьна һʹьщуми сәр Ибо дькьр, Ибо диса жи Йаһоԝарʹа амьн ма (Бьхунә Ибо 1:20-22; 2:9, 10). Ԝәʹдә шунда Йаһоԝа Ибо ԛәнщ кьр, диса гәләк мал-мьлкʹ да ԝи, наве ԝи паԛьж кьр у дәһ зарʹ дан ԝи. Ӧса жи әԝи әʹмьре Ибо 140 сал зедә кьр, у Ибо чар ньсьлед зарʹ у нәбийед хԝә дит (Ибо 42:10-13, 16). Гәло сәрһатийа ԝи ча дькарьбу бона мәрьвед ԝәʹде бәре, керһати буйа? Әм дькарьн жь сәрһатийа ԝи чь дәрса бьстиньн?

6. Исраелийа жь сәрһатийа Ибо чь кʹар дькарьбун бьстандана? (Бьньһерʹә ӧса жи шькьл.)

⁶ Исраелийа чь кʹар дькарьбун бьстандана? Мьсьреда, әʹмьре Исраелийа гәләк чәтьн бу. Мәсәлә, Йешу у Кʹаләб щаһьлтийа хԝәда хӧлам бун. Рʹаст ә нәһәԛийа ԝан нибу, ле паше әԝана мәщбур бун 40 сал бәрʹийеда бьн. Исраелийед ԝи ԝәʹдәйи у йед кӧ паше дьжитьн, жь сәрһатийа Ибо дькарьбун фәʹм кьрана ԝәки кӧл-дәрд жь Хԝәде ниньн, ле жь Мире-щьна нә. Ӧса жи ԝана дькарьбу фәʹм кьра, кӧ чьма Хԝәде дьһелә ԝәки кӧл-дәрд һәбьн у әԝ чьԛас ԛимәт дькә кәсед кӧ ԝирʹа амьн дьминьн.

7-8. Кәсед кӧ рʹасти зӧлмийе тен, ча дькарьн жь кʹьтеба Ибо кʹаре бьстиньн? Мәсәле биньн.

⁷ Әм чь кʹаре дькарьн бьстиньн? Сәд һʹәйф кӧ иро гәләк мәрьв баԝәрийа хԝә һьндава Хԝәде ӧнда кьрьнә, чьмки фәʹм накьн кӧ чьма тьштед хьраб тенә сәре мәрьвед баш. Мәсәлә, ԝәрә әм шеԝьр кьн сәрһатийа хушка мә Һазәлеb, йа кӧ Рԝандайеда дьжи. Гава әԝ бьчʹук бу, әԝе баԝәрийа хԝә Хԝәде дьани. Ле паше тьштед хьраб һатьнә сәре ԝе. Де-баве ԝе жь һәв ԛәтийан, у әԝ щәм зьрʹбаве хԝә дьжит, йе кӧ һьндава ԝеда зӧлм бу. Гава әԝ щаһьл бу, мерәки әԝ хьраб кьр. Һазәл чу дере, ле ԝедәре әԝе дьлбини нәстанд. Паше Һазәле дәрһәԛа һәстед хԝә Хԝәдерʹа ӧса ньвиси: «Хԝәде, мьн тәрʹа дӧа дькьр, мьн хирәт дькьр кӧ ԛәнщийе бькьм, ле тә кӧл-дәрд ани пешийа мьн. Ньһа әз тʹәрка тә дьдьм у әзе ида ӧса бьжим, чаԝа кӧ дьле мьн дьхԝазә». Гәло дьле мә бона ԝан мәрьва нашәԝьтә, йед кӧ мина Һазәле дьфькьрьн, ԝәки кӧл-дәрдед ԝан жь Хԝәде нә?

⁸ Жь кʹьтеба Ибо әм пеһʹәсийан, ԝәки кӧл-дәрд нә кӧ жь Хԝәде нә, ле жь Мире-щьна. Ӧса жи әм пеһʹәсийан кӧ гава тьштед хьраб тенә сәре кәсәки, әв йәк найе һʹәсабе, ԝәки әԝи гӧнә кьрийә. Кʹьтеба Пироз нишан дькә, ԝәки тьштед кӧ мәрьв һивийе нибун, ньшкева дькарьн бенә сәре һәр кәси (Ԝаиз 9:11; Ибо 4:1, 8). Хенщи ве йәке әм пеһʹәсийан, кӧ гава әм ԝәʹде тәнгасийа Йаһоԝарʹа амьн дьминьн, әм мәщале дьдьнә ԝи ԝәки әԝ избат кә, кӧ Мире-щьна дәрәԝин ә (Ибо 2:3; Мәтʹәлок 27:11). Бь сайа ве йәке чь кӧ әм пеһʹәсийан, әм заньн кӧ чьрʹа тьштед хьраб дькарьн бенә сәре мә. Ԝәʹдә шунда, Һазәле тʹәви Шәʹдед Йаһоԝа һинбуна Кʹьтеба Пироз дәстпекьр у фәʹм кьр, кӧ тәнгасийед ԝе жь Хԝәде ниньн. Әԝе гот: «Мьн диса бь дьл у щан Хԝәдерʹа дӧа кьр. Мьн Йаһоԝарʹа гот, кӧ гава мьн готьбу ԝәки әзе тʹәрка ԝи бьдьм, ԝи чахи мьн әԝ рʹьнд нас нәдькьр. Ньһа әз фәʹм дькьм, ԝәки Йаһоԝа мьн һʹәз дькә у шабун у әʹдьлайи кʹәтә дьле мьн». Әм чьԛас ша нә бьзаньбьн, ԝәки мәʹнийа кӧл-дәрдед мә Хԝәде нинә! Ԝәрә әм бьвиньн кӧ гава әм рʹасти чәтьнайа тен, әм ча дькарьн жь сәрһатийа Ибо кʹаре бьстиньн.

СӘРҺАТИЙА ИБО ЧА АЛИ МӘ ДЬКӘ СӘБЬР КЬН?

9. Гава Ибо еш дькʹьшанд, әԝи чь дькьр? (Аԛуб 5:11)

⁹ Һʹале Ибо бьдә бәр чʹәʹве хԝә. Әԝ нава халийеда рʹуньшти бу, бәдәна ԝи бь пʹьзька тʹьжә бу, у әԝи ешәкә мәзьн дькʹьшанд. Чʹәрме ԝи жь ван пʹьзька рʹәш бьбу, у әԝ гәләк дьчәрчьри. Әԝ бетʹаԛәт бу у бьринед хԝә тʹьме пе кӧдӧред щерʹед шкәсти дьхӧранд. Бәле, һʹале Ибо гәләк хьраб бу, ле диса жи әԝи нә кӧ тʹәне бәрдәԝам дькьр бьжи, ле ӧса жи әԝи сәбьр дькьр (Бьхунә Аԛуб 5:11). Гәло чь али Ибо дькьр сәбьр кә?

10. Әм жь кʹӧ заньн кӧ достийа Ибо тʹәви Йаһоԝа ԛәԝи бу?

¹⁰ Ибо дьле хԝә Йаһоԝарʹа вәкьр (Ибо 10:1, 2; 16:20). Мәсәлә, кʹьтеба Ибо сәре сьсийада әм дьвиньн, кӧ Ибо жь бо дәрдед хԝә дьналийа. Әԝ дьфькьри кӧ һʹәму дәрдед ԝи жь Йаһоԝа нә. Паше, се һәвалед Ибо диса у диса дьготьн, ԝәки тьштед кӧ һатьнә сәре ԝи, жь бо гӧне ԝи бу. Ле Ибо щаба ԝан дьда у дьгот, ԝәки әԝи амьнийа хԝә хԝәй кьр. Жь һьнә гьлийед Ибо те кʹьфше, ԝәки ԝәхтәки әԝ дьфькьри, кӧ әԝ дьһа рʹаст ә нә кӧ Хԝәде (Ибо 10:1-3; 32:1, 2; 35:1, 2). Ле әԝи ани сәр хԝә, ԝәки сәва кӧ рʹастийа хԝә избат кә, әԝи щарна ԛал-бал хәбәр дьда (Ибо 6:3, 26). Сәре 31-да әм дьвиньн, кӧ Ибо хԝәст ԝәки Хԝәде щабе бьдә ԝи у бежә, кӧ әԝ һежайи щәза нинә (Ибо 31:35). Һәмьки изьна Ибо тʹӧнә бу кӧ жь Хԝәде дәʹԝа кә, ԝәки әԝ рʹастә-рʹаст щаба ԝи бьдә кӧ сәбәбе кӧл-дәрдед ԝи чь йә.

11. Гава Ибо гот кӧ әԝ мәрьвәки рʹаст ә, Йаһоԝа чь гот?

¹¹ Гәло Ибо чьма ӧса хәбәр да? Әʹйан ә кӧ достийа ԝи тʹәви Хԝәде ԛәԝи бу. Ләма жи әԝ гӧман бу, кӧ Хԝәде ԝе амьнийа ԝи бьвинә. Гава Йаһоԝа жь фьртоне щаба Ибо да, әԝи сәбәбед чәтьнайед Ибо һур бь һур шьровәнәкьр. Ӧса жи Йаһоԝа Ибо сущдар нәкьр жь бо ве йәке, кӧ әԝи газьнед хԝә кьрьбу, йан жи чьмки әԝи тʹьме бәʹса рʹастийа хԝә дькьр. Чаԝа кӧ бавәк тʹәви кӧрʹе хԝә хәбәр дьдә, Йаһоԝа һʹәма ӧса тʹәви Ибо хәбәр да. Әв метод бь рʹасти жи баш бу. Ибо бь мьлукти ԛәбул кьр кӧ әԝ һәр тьшти ньзанә, у әԝи жь бо гьлийед хԝәйә беһʹьш тʹобә кьр (Ибо 31:6; 40:4, 5; 42:1-6). Ԝәʹде бәре мәрьва ча дькарьбу жь ве сәрһатийе кʹаре бьстиньн, у әм ча дькарьн жь ве сәрһатийе кʹаре бьстиньн?

12. Исраелийа жь сәрһатийа Ибо чь кʹар дькарьбун бьстандана?

¹² Исраелийа чь кʹар дькарьбун бьстандана? Исраелийа дькарьбун жь тьштед кӧ һатьбун сәре Ибо, дәрсе бьстиньн. Мәсәлә, ԝәрә әм дәрәщәкә жь әʹмьре Муса пʹехәмбәр шеԝьр кьн. Гава әԝи рʹебәрийа мьләте Исраел дькьр, әԝ рʹасти гәләк чәтьнайа дьһат. Ле әԝ мина Исраелийед рʹабәр нибу. Дәԝса кӧ сәр Йаһоԝа бькә кӧтә-кӧт, әԝи дьле хԝә Йаһоԝарʹа вәдькьр у дәрһәԛа хәмед хԝә гьли дькьр (Дәркʹәтьн 16:6-8; Жьмар 11:10-14; 14:1-4, 11; 16:41, 49; 17:5). Ӧса жи гава Йаһоԝа Муса рʹаст кьр, лазьм бу ԝәки әԝ жи мина Ибо сәбьр кә. Мәсәлә, гава Исраелийа конед хԝә Ԛадешеда данибун у ԝәхтәкә незикда ида гәрәке бькʹәтана Әʹрде Создайи, Муса жь бо кӧтә-кӧта ԝан һерс кʹәт, у тьштед зедә хәбәр да. Сәд һʹәйф кӧ ԝе дәме, әԝи пәсьне Йаһоԝа нәда (Зәбур 106:32, 33). Ләма жи Йаһоԝа изьн нәда ԝәки әԝ бькʹәвә Әʹрде Создайи (Ԛануна Дӧщари 32:50-52). Муса бе шьк жь бо ве йәке хәмгин бу, ле диса жи әԝи сафикьрьна Йаһоԝа бь мьлукти ԛәбул кьр. Сәрһатийа Ибо дькарьбу али ԝан Исраелийа бькьра, йед кӧ паше дьжитьн, ԝәки әԝана һьндава чәтьнайа сәбьр кьн. Жь ве сәрһатийе әԝана дькарьбун һин буна дьле хԝә Йаһоԝарʹа вәкьн у хԝә дьһа һәԛ һʹәсаб нәкьн. Әԝана ӧса жи дькарьбун һин буна кӧ ширәтед Йаһоԝа бь мьлукти ԛәбул кьн.

13. Сәрһатийа Ибо ча дькарә али мә бькә сәбьр кьн? (Ибрани 10:36)

¹³ Әм чь кʹаре дькарьн бьстиньн? Әм шагьртед Иса нә, ләма мәрʹа жи сәбьр лазьм ә (Бьхунә Ибрани 10:36). Мәсәлә, дьбәкә һьнә жь мә нәхԝәш ьн, депресийайеда ньн, малбәтеда рʹасти проблема тен, жь бо мьрьна дост йан мәрьвәки хԝә хәмгин ьн йан рʹасти чәтьнайикә дьн тен. У щарна, гьли йан кьред кәсед дьн дькарьн һʹале мә дьһа гьран кьн (Мәтʹәлок 12:18). Кʹьтеба Ибо нишани мә дькә, кӧ чь жи әʹмьре мәда бьԛәԝьмә, әм дькарьн дьле хԝә Йаһоԝарʹа вәкьн у баԝәр бьн, кӧ әԝе мә бьбьһе (1 Йуһʹәнна 5:14). Һәрге әм щарна мина Ибо ԛал-бал хәбәр дьн жи, әԝе мә бона гьлийед мә сущдар нәкә, ле ԛәԝат у биланийе бьдә мә, ԝәки әм бькарьбьн сәбьр кьн (2 Дирок 16:9; Аԛуб 1:5). Чаԝа кӧ әԝи Ибо рʹаст кьрьбу, дьбәкә әԝ мә жи ӧса рʹаст кә. Кʹьтеба Ибо нишани мә дькә кӧ әм ча дькарьн сәбьр кьн, һәрге жь Кʹьтеба Пироз, жь тʹәшкиләта Йаһоԝа, йан жи жь достед щерʹьбанди ширәте бьстиньн (Ибрани 12:5-7). Ибо кʹарәкә мәзьн станд жь ве йәке, чахе ширәта кӧ жерʹа һатә дайине, бь мьлукти ԛәбул кьр. Һәрге әм жи ширәта бь мьлукти ԛәбул кьн, әме жи кʹарәкә мәзьн бьстиньн (2 Корьнтʹи 13:11). Чаԝа кӧ мә дит, әм дькарьн жь сәрһатийа Ибо дәрсед гәләк керһати бьстиньн. Ньһа ԝәрә әм бьвиньн, кӧ әм ча дькарьн бь сайа сәрһатийа Ибо али кәсед дьн бькьн.

БЬ САЙА КʹЬТЕБА ИБО АЛИ КӘСЕД ДЬН БЬКӘ

14. Әм ча дькарьн ԝәʹде хьзмәтийе шьровәкьн, кӧ чьма кӧл-дәрд һәнә?

¹⁴ Ԝәʹде хьзмәтийе, гәло мәрьв щарна жь тә дьпьрсьн һәла кӧл-дәрд чьма һәнә? Тӧ чь щабе дьди? Дьбәкә тӧ гьли дьки кӧ бахче Еденеда чь ԛәԝьми, кӧ ԝедәре мәләкәки хьраб Адәм у Һеԝа хапанд у бу сәбәбе ве йәке, кӧ әԝана мьԛабьли Хԝәде рʹабун (Дәстпебун 3:1-6). Жь бо рʹабәрибуна Адәм у Һеԝайе, дьнйа бь кӧл-дәрда тʹьжә йә у мәрьв кал-пир дьбьн у дьмьрьн (Рʹомайи 5:12). Хԝәде епʹещә ԝәʹдә да, ԝәки дәрәԝед Мире-щьна әшкәрә бьн у мьзгинийа дәрһәԛа жийина һʹәта-һʹәтайе бе бәлакьрьне (Әʹйанти 21:3, 4). Бь сайа шьровәкьрьна ԝи щурʹәйи, гәләк мәрьв һатьнә сәр рʹийа рʹастийе.

15. Әм ча дькарьн бь сайа кʹьтеба Ибо шьровәкьн, кӧ чьма кӧл-дәрд һәнә? (Бьньһерʹә ӧса жи шькьл.)

¹⁵ Бь сайа кʹьтеба Ибо, тӧ дькари бь щурʹәки дьн жи щаба ве пьрсе бьди, кӧ чьма кӧл-дәрд һәнә. Серида, тӧ дькари пʹайе ԝи мәрьви бьди, чьмки әԝ пьрсәкә гәләк фәрз дьдә. Паше, бәʹса Ибо пʹехәмбәр бькә. Гава әԝ мере амьн рʹасти кӧл-дәрда һат, әԝи жи пьрсәкә ӧса да. Сәрда жи, әԝ дьфькьри кӧ Хԝәде әԝ бәла анибу сәре ԝи (Ибо 7:17-21). Әв мәрьве кӧ тӧ перʹа хәбәр дьди, дьԛәԝьмә әʹщебмайи бьминә жь бо ве йәке, кӧ пьрса ԝи һаԛас ԛьрʹнә пешда жи һатьбу дайине. Тӧ дькари жерʹа бежи, ԝәки йе кӧ бәла анибу сәре Ибо, нә кӧ Хԝәде, ле Мире-щьна бу. Бь ви щурʹәйи Мире-щьна дьхԝәст избат кьра, ԝәки мәрьв тʹәне бона кʹара хԝә Хԝәдерʹа хьзмәт дькьн. Ӧса жи тӧ дькари зәлал ки, кӧ Хԝәде һишт ԝәки Ибо ԝан чәтьнайа бькʹьшинә, чьмки баԝәр бу ԝәки мәрьвед амьн дькарьн Мире-щьна дәрәԝин дәрхьн. Ԝәхт шунда, Хԝәде хьзмәткʹаре хԝә Ибо жь бо амьнийа ԝи хәлат кьр. Бь ви щурʹәйи әм дькарьн мәрьварʹа шьровәкьн, ԝәки кӧл-дәрд жь Йаһоԝа ниньн.

16. Кʹьтеба Ибо ча дькарә али ԝан мәрьва бькә, йед кӧ рʹасти чәтьнайа тен? Мәсәле биньн.

¹⁶ Дина хԝә бьде кӧ кʹьтеба Ибо ча али мерәки бь наве Марио кьр. Сала 2021-да, хушкәке бь сайа тʹеле шәʹдәти дабу ԝи. Ԝәʹде хәбәрдана пешьн, әԝе Мариорʹа рʹезәкә жь Кʹьтеба Пироз хԝәнд у гот, ԝәки Хԝәде һьм гӧманәкә хԝәш дьдә мә, һьм жи гӧһ дьдә дӧайед мә. Гава әԝе жь Марио пьрси, һәла әԝ дәрһәԛа ве йәке чь дьфькьрә, әԝи гот, ԝәки һәма ньһа әԝи нәʹмә малбәта хԝәрʹа дьньвиси, сәва кӧ хатьре хԝә жь ԝан бьхԝазә у паше хԝә бькӧжә, ле ньшкева әԝе жерʹа тʹеле хьст. Марио жерʹа гот: «Әз баԝәр дькьм кӧ Хԝәде һәйә, ле иро шәбәԛе әз дьфькьрим, ԝәки әԝи пьшта хԝә дайә мьн». Ԝәʹде хәбәрдана ԝанә дӧда, хушка мә бәʹса сәрһатийа Ибо кьр. Марио хԝәст тʹәмамийа кʹьтеба Ибо бьхунә у хушка мә жерʹа линка Ԝәлгәрʹандьна Дьнйайа Тʹәзә йа Кʹьтеба Пироз шанд. Ахьрийеда, Марио һинбуна Кʹьтеба Пироз ԛәбул кьр у гәләк ша бу һе зедә пебьһʹәсә дәрһәԛа Хԝәдейе кӧ бь һʹәзкьрьне тʹьжә йә у йе кӧ дькʹәвә һʹәйра мәрьва.

17. Тӧ чьма шекьрдар и кӧ Йаһоԝа кʹьтеба Ибо кьрийә пʹара Кʹьтеба Пироз? (Ибо 34:12)

¹⁷ Әшкәрә йә кӧ Кʹьтеба Пироз дькарә али ԝан мәрьва бькә, йед кӧ рʹасти чәтьнайа тен (Ибрани 4:12). Әм гәләк шекьрдар ьн кӧ Йаһоԝа сәрһатийа Ибо Кʹьтеба Пирозда дайә ньвисаре! (Ибо 19:23, 24) Кʹьтеба Ибо нишани мә дькә, ԝәки бь рʹасти, Хԝәде хьрабийе накә (Бьхунә Ибо 34:12). Ӧса жи әԝ нишани мә дькә, кӧ чьма Хԝәде дьһелә ԝәки кӧл-дәрд һәбьн у әм ча дькарьн сәбьр кьн. Готара дьн ԝе дина мә бьдә сәр һьнә дәрса, йед кӧ әм дькарьн жь кʹьтеба Ибо бьстиньн у әме шеԝьр кьн, кӧ ча әм дькарьн бь щурʹәки баш ширәте бьдьн.