Кʹьтеба Гӧломәтккьрийә Бәре «Һатә Вәкьрьне»

САЛА 1970, Исраеледа, шәһәре Ән Гедида, незики дәве Бәʹра Мьри, алийе рʹоавайе, археоложа кʹьтеба гӧломәтккьри дитьн, кʹижан кӧ шәԝьтибу. Ԝана әԝ йәк дит чахе пʹарьстгәһа бәре леколин дькьрьн, кʹижан кӧ һатә шәԝьтандьне ԝәʹде ԝеранкьрьна шәһәр, дьбәкә паши сала 500 Д.М.. Әԝ кʹьтеба гӧломәтк һʹаләки хьрабда бу, ләма жи нәдьһатә стандьне, ԝәки вәкьн у бьхуньн. Ле чьԛас баш ә, ԝәки иро 3-D скан текника һәйә, чьмки әԝ кʹьтеб «һатә вәкьрьне». Бь сайа ве текнике, чь кӧ ԝедәре ньвисар ә ида мәрьв дькарьн бьхуньн.

Ле скане чь нишан кьр? Ньвисара жь ве кʹьтеба гӧломәтк, текста Кʹьтеба Пироз ә. Жь ве кʹьтебе чь кӧ майә, теда рʹезед жь дәстпека кʹьтеба Ԛануна Кʹаһинтийе ньвисар ьн. Ԝан рʹезада һәйә Тетраграматон, демәк наве Хԝәдейи шәхси пе һʹәрфед Ибрани. Ча те кʹьфше әԝ һатийә ньвисаре ортʹа сала 50 Д.М. һʹәта сала 400 Д.М.. Әԝ һәйә кʹьтеба гӧломәтккьри йа Кʹьтеба Пирозә Ибрани, йа лапә кәвьн паши манускриптед Бәʹра Мьри (Кумран). Гил Зоһар онлайн рʹожнәмеда (Thе Jеrusalеm Post) ньвиси, ԝәки һʹәта әԝ пʹара Ԛануна Кʹаһинтийе бьһата дитьне, навбәра ортʹа манускриптед Бәʹра Мьри, (незики 100 Б.Д.М.) у Кодекса Алепо (незики 930 Д.М.), бь һʹәзара сал бун. Ль гора експерта, әԝ кʹьтеба гӧломәтк кӧ һатә вәкьрьне, нишан дькә, ԝәки нава һʹәзара салада зедәтьр, ньвисара Тора (Пенщ Кʹьтебед Муса) нәһатьбу гӧһастьне у шашийед бәргьра сәр нета тексте һʹӧкӧм нәбьбун.