Çi Hûn Gerekê Bizanibin

Tu edebyeteke din ya rêlîgiyayê, mîna Kitêba Pîroz nîne. Nava zemanekî dirêjda, tenê Kitêba Pîroz li ser baweriya gelek meriva hukum bûye. Xêncî vê yekê, tu kitêbeke din usa kûr nehatiye lêkolînkirinê û peyketinê, çawa Kitêba Pîroz.

Mesele, hine zandar dudilî dibin û dibêjin ku Kitêbên Pîroze modêrn, ne mîna nivîsarên orîjînal e. Zandarek, yê ku lêkolîna gelek rêlîgiya dike, usa dibêje: “Em nikarin sed-selefî bêjin, wekî me têksta orîjînal raste-rast derbaz kiriye. Cem me tenê ew kopiyên Kitêba Pîroz hene, yên ku bi şaşiya tije ne. Paşî nivîsandina têksta orîjînal, qirne derbaz bûn û gelek kopiyên Kitêba Pîroz hatine nivîsandinê, lema jî ev ji orîjînalê hezar tiştada cude ne”.

Hine meriv ji bo rêlîgiya xwe, rastiya Kitêba Pîroz dikine bin şikê. Mesele, Fayzal di malbeta nemesîhîtîda mezin bûye û ew hîn kirine, wekî Kitêba Pîroz ji Xwedê ye, lê hatiye guhastinê. Ew dibêje: “Çaxê meriva dixwestin tevî min derheqa Kitêba Pîroz xeber din, ez timê diketime şikê. Çimkî cem wana Kitêba Pîroze orîjînal tune bû”.

Gelo mera yek e, ku Kitêba Pîroz hatiye guhastinê yan na? Hela derheqa van pirsa bifikire: Tu dikarî sozên Kitêba Pîroze derheqa axiriyê bawer bikî, hergê nizanî ev soz têksta orîjînalda hebûn yan na? (Romayî 15:4) Tuyê prînsîpên Kitêba Pîroz bidî xebatê, çaxê tiştekî ferz safî dikî derheqa xebatê, malbetê, yan hebandinê, hergê difikirî ku Kitêba Pîroze modêrn nerast e û wekî ew meriva nivîsî ne?

Rast e pirtûkên Kitêba Pîroze orîjînal betavebûne, lê em dikarin dîna xwe bidine kopiyên kevin û usa jî bi hezara manûskrîptên Kitêba Pîroz. Lê gelo çawa ev manûskrîpt hatine xweykirinê û gihîştine me, ne axir têksta manûskrîpta dixwestin biguhêzin, him jî manûskrîpt dikaribû biriziya û nava peyketinada kuta bûya. Ew yek ku ev manûskrîpt hatine xweykirinê, çawa îtbariya te hindava rastiya Kitêba Pîroze modêrn hê qewî dike? Caba wan pirsa tu dikarî di gotarên dinda bivînî.