Têmêd Kitêba Pîroz seva Xeberdanê

1. Bext

A. Emirê meriya, pêşda nehatiye nivîsarê

Qirara Xwedê eseyî wê bê sêrî Îş. 55:11; Dsp. 1:28; Îbr. 6:17

Her kesîra mecal tê dayînê, wekî Xwedêra qulix kin Yn. 3:16; Flp. 2:12

2. Cenim, Dîyarê Miriya (Hadîs, Şêol)

A. Bi rastiyê cîkî usa nîne, kîderê ku merî agirda diçerçirin

Îboyê ku diçerçirî, dua dikir ku here li wê derê Îb. 14:13

Ev ciyê boş-betal e, kîderê ku tu şixul tune Zb. 6:5; Wz. 9:10; Îş. 38:18, 19

Îsa Mesîh ji dîyarê miriya, ji tirbê hate rakirinê Kr.Şn. 2:27, 31, 32; Zb. 16:10

Dîyarê miriya, tirb, wê miriya bide, lê xwexa wê bê kutakirinê Ent. 20:13, 14

B. Agir sîmbola, qirkirinê ye

Gunekarêd, ku tobe nakin, wê bi agira sîmbolîkê bêne kutakirinê Îbr. 10:26, 27

Çerçirandina Şeytan li agirda, mirina heta-hetayê ye Ent. 20:10, 14, 15

C. Serhatî derheqa mêrekî dewletî û Lazar, îzbat dikin, wekî çerçirandina agirî tune

Agir, çawa hemêza Birahîm, bi sîmbolîk e Lq. 16:22-24

Xêrxwaziya Birahîm, miqabilî teriyê ye Mt. 8:11, 12

Qirkirina Babîlonê, tê navkirinê çawa çerçirandina agirî Ent. 18:8-10, 21

3. Cejin, Roja Bûyînê

A. Mesîhiyêd pêşin, roja bûyînê û eyda sala teze derbaz nedikirin

Kî ku Xwedê nedihebandin, evan cejina derbaz dikirin Dsp. 40:20; Mt. 14:6

Em gerekê roja mirina Îsa Mesîh derbaz kin Lq. 22:19, 20; 1 Kr. 11:25, 26

Cejinêd ku bi serxwaşiyê û bênamûsiyê derbaz dibin, ne layîq in Rm. 13:13; Gl. 5:21; 1 Pt. 4:3

B. Roja Mezela

Tebiyetî ye, ku şîna miriyêd xwe bikin û bona wan bigirîn Dsp. 23:1, 2; 50:1-11; Yn. 11:31

Qeydêd ku wedê eyda roja mezela têne kirinê, bi baweriya nerast girêdayî ne; derxistina nanê miriya, xeberdan tevî miriya Wz. 9:5, 10

Mesîhiyêd rast wan eyd-qeydêd ku miqabilî qanûnêd Kitêba Pîroz dertên, nakin Qn.Dc. 18:11, 12

4. Dêr

A. Dêra ruhanî, li ser Îsa hatiye avakirinê

Xwedê namîne paristgehada, yêd ku bi destê meriya hatine çêkirinê Kr.Şn. 17:24, 25; 7:48

Dêra rastî, paristgeha ruhanî ye û ji kevirêd sax e 1 Pt. 2:5, 6

Îsa Mesîh kevirê enîşkê ye, lê şandî hîmê duda ne Ef. 2:20

Xwedê gerekê bi ruh û rastiyê bihebînin Yn. 4:24

B. Dêr li ser Petrûsê şandî, nehatiye avakirinê

Îsa ne gotiye ku li ser Petrûs hatiye avakirinê Mt. 16:18

Li ser Îsa tê gotinê, wekî ew “qeya” ye 1 Kr. 10:4

Petrûs li ser Îsa got, ku ew hîm e 1 Pt. 2:4, 6-8; Kr.Şn. 4:8-12

5. Duakirin

A. Duayêd ku Xwedê dibihê

Xwedê duayêd meriva dibihê Zb. 145:18; 1 Pt. 3:12

Xwedê wê nebihê duayêd neheqa, heger ewana riya xwe neguhêzin Îş. 1:15-17; 1 Pt. 3:11

Gerekê bi navê Îsa Mesîh dua bikin Yn. 14:13, 14; 2 Kr. 1:20

Gerekê li gora qirara Xwedê dua bikin 1 Yn. 5:14, 15

Lazim e bawerî Aqb. 1:6-8

B. Pirxeberî, duakirin Meriyemra û yêd pîrozara, bêkêr in

Gerekê Xwedêra dua bikin, bi navê Îsa Mesîh Yn. 14:6, 14; 16:23, 24

Duakirinêd pirxeber, nayêne bihîstinê Mt. 6:7

6. Efirandin

A. Li gora îzbatkirina zandariyê ye; miqabilî êvolûsiyê diçe

Ulm îzbat dike, ku hemû tişt pey hev hate efirandinê Dsp. 1:11, 12, 21, 24, 25

Qanûna Xwedê derheqa “cûrê”, nayê guhastinê Dsp. 1:11, 12; Aqb. 3:12

B. Rojêd efirandinê 24-sihet nakşînin

“Roj“ dikare bê hesabê ça wede Dsp. 5:1, 2

Seva Xwedê, rojek dikare gelek wede bikişîne Zb. 90:4; 2 Pt. 3:8

7. Erd

A. Qirara Xwedê bona erdê

Cinet li ser erdê, bona merivêd qedandî Dsp. 1:28; 2:8-15

Qirara Xwedê nayê guhastinê Îş. 55:11; 46:10, 11

Erd wê bi meriyêd edlayîhez, û qedandî wê tije be Zb. 72:7; Îş. 45:18; 9:6, 7

Cinet bi alîkariya Padşatiyê, wê tezeda kifş be Mt. 6:9, 10; Ent. 21:3-5

B. Tu car wê neyê hilşandinê, û vala nemîne

Erd wê heta-hetayê hebe Wz. 1:4; Zb. 104:5

Wedê Nuh, merî hatine qirkirinê, ne ku erd 2 Pt. 3:5-7; Dsp. 7:23

Mesela Nuh gumanê dide me, ku em jî dikarin xilaz bin Mt. 24:37-39

Yêd zulm wê qir bin, lê “elaleteke...mezin” wê xilaz be 2 Ts. 1:6-9; Ent. 7:9, 14

8. Ezman

A. Tenê 144 000 merî diçine li ezman

Tenê yêd bijartî; wê tevî Îsa padşatiyê bikin Ent. 5:9, 10; 20:4

Îsa, yê pêşin bû, paşê yêd mayîn dihatine bijartinê Kl. 1:18; 1 Pt. 2:21

Gelek merivêd din jî, wê li ser erdê bijîn Zb. 72:8; Ent. 21:3, 4

Tenê 144 000 merî, ciyê usa mexsûs digirin Ent. 14:1, 3; 7:4, 9

9. Gune

A. Çi ye gune

Înkarkirina qanûna Xwedê, û normêd wîyî bê qusûr 1 Yn. 3:4; 5:17

Merî çawa efrînê Xwedê, berbi wî cabdar e Rm. 14:12; 2:12-15

Qanûn dida kifşê, wekî gune çi ye, ku merî bikaribe wê nas ke Gl. 3:19; Rm. 3:20

Hemûşk gunekar in, tu kes nikare heta xilaziyê, normêd Yahowayî bêqusûr biqedîne Rm. 3:23; Zb. 51:5

B. Gelo çira ji bo gunê Adem, hemû merî diçerçirin

Ji Adem, gune û mirin derbazî li ser hemû meriya bû Rm. 5:12, 18

Xwedê rem e, lema jî însanetê teyax dike Zb. 103:8, 10, 14, 17

Bi saya qurbanbûna Îsa, ji gune aza dibin 1 Yn. 2:2

Gune û hemû kirêd Mîrê-cina, wê bêne xirabkirinê, dêmek hildanê 1 Yn. 3:8

C. Dara qedexekirî, neguhdarîkirin bû, ne ku razana mêr û jin tev hev

Dara qedexekirî, pêşiya efirandina Hêwayê hebû Dsp. 2:17, 18

Adem û Hêwayêra hatibû gotinê ku zara bînin Dsp. 1:28

Zar kerema Xwedê ne, ne ku cezakirin seva gune Zb. 127:3-5

Hêwa hingê gune kir, gava mêrê wê kêlekê nîbû; pêşiyê Hêwa gune kir Dsp. 3:6; 1 Tîm. 2:11-14

Adem, çawa malxê malbetê, miqabilî qanûna Xwedê rabû Rm. 5:12, 19

Ç. Çi tê hesabê, gunekirin miqabilî ruhê pîroz (Mt. 12:32; Mq. 3:28, 29)

Ev nayê hesabê ew gune, ku ji Adem li ser me derbaz bû Rm. 5:8, 12, 18; 1 Yn. 5:17

Kî ku ruh dide xeyîdandinê, dikare bê guhastinê Ef. 4:30; Aqb. 5:19, 20

Ewê ku zane, lê yeke gune dike, wê bimire 1 Yn. 3:6-9

Xwedê merivêd usa sûcdar dike û ruhê xwe ji wana distîne Îbr. 6:4-8

Em gerekê seva merivêd usa dua nekin, yêd ku tobe nakin 1 Yn. 5:16, 17

10. Harmegedon

A. Şerê Xwedê, yê ku zulmiyê kuta ke

Cimet top bûne seva şerê Harmegedonê Ent. 16:14, 16

Xwedê Kurê xwe û miliyaketa dide xebatê, seva ku şer bike 2 Ts. 1:6-9; Ent. 19:11-16

Ça em dikarin xilaz bin Sf. 2:2, 3; Ent. 7:14

B. Miqabilî hezkirina Xwedê dernayê

Dinya zef xirab e 2 Tîm. 3:1-5

Xwedê sebir dike, lê seva ku heqiyê hebe, lazim e tiştekî bikin 2 Pt. 3:9, 15; Lq. 18:7, 8

Yêd xirab gerekê qir bin, wekî meriyêd rast serfiraz bin Mtl. 21:18; Ent. 11:18

11. Hatina Îsa cara duda

A. Hatina Îsaye cara duda, meriv wê nebînin

Gote şagirta, ku dinya wê îda wî nebîne Yn. 14:19

Tenê şagirta dîtin, çawa ev çû li ezman; hatina wî jî wê usa be Kr.Şn. 1:6, 10, 11

Li ezmênda ne, çawa ruh yê ku nayê dîtinê 1 Tîm. 6:14-16; Îbr. 1:3

Vedigere bi hukumetiya ezman û yê padşatî Dn. 7:13, 14

B. Dikarin têderxin bi nîşanêd, ku eyan in

Şagirta pirsîn derheqa nîşana hatina wî Mt. 24:3

Mesîhî bi alîkariya zanebûnê ku standin, dibînin û fem dikin ku Îsa hatiye Ef. 1:18

Gelek qewimandin didine kifşê, ku Îsa hatiye Lq. 21:10, 11

Dijmin wê bibînin, çaxê qirqirin li ser wanda bê Ent. 1:7

12. Hebandin Kal-Bavara

A. Hebandin kal-bavara badîheva ye

Kal-bav mirîne û tiştekî nizanin Wz. 9:5, 10

Kal-bavêd pêşin hêja nînin, wekî wana bihebînin Rm. 5:12, 14; 1 Tîm. 2:14

Xwedê qedexe dike hebandina usa Drk. 34:14; Mt. 4:10

B. Qedirê meriya dikarin bigirin, lê tenê Xwedê gerekê bihebînin

Cahil gerekê qedirê mezina bigirin 1 Tîm. 5:1, 2, 17; Ef. 6:1-3

Tenê Xwedê gerekê bihebînin Kr.Şn. 10:25, 26; Ent. 22:8, 9

13. Îsa Mesîh

A. Îsa Kurê Xwedê ye û Padşayê kifşkirî

Nixuriyê Xwedê ye, û hemû tişt bi wî hatiye efirandinê Ent. 3:14; Kl. 1:15-17

Ji kulfetê hate bûyînê ça meriv, ji milyaketa nimiztir e Gl. 4:4; Îbr. 2:9

Bi ruhê pîroz hate bûyînê, seva jîyîna li ezmana hatibû başqekirinê Mt. 3:16, 17

Pêşiya hatina wî ser erdê çawa merî, ew usa bilind nîbû, ça niha Flp. 2:9, 10

B. Seva xilazkirinê, lazim e bawerî hindava Îsa Mesîh

Îsa, rikiniyata Birahîmê sozdayî ye Dsp. 22:18; Gl. 3:16

Tenê Îsa ye, serekkahîn, kirîn 1 Yn. 2:1, 2; Îbr. 7:25, 26; Mt. 20:28

Jîyîn bi alîkariya zanebûna derheqa Xwedê û Îsa, guhdarîkirin e Yn. 17:3; Kr.Şn. 4:12

C. Tenê bawerî hîndava Îsa, bes nîne

Bawerî, bi şixula gerekê bê îzbatkirinê Aqb. 2:17-26; 1:22-25

Gerekê temiyêd wî biqedînin, û bikin wan tişta, çi ku ewî dikir Yn. 14:12, 15; 1 Yn. 2:3

Ne hemûyêd ku gazî navê Xudan dikin, wê bikevine li Padşatiya wî Mt. 7:21-23

14. Jîyîn

A. Însanetê guhdarra emrê heta-hetayê hatiye sozdayînê

Xwedayê ku xweyê gotina xwe ye, jîyînê mera soz dide Tît. 1:2; Yn. 10:27, 28

Jîyîna heta-hetayê wan meriyara dikeve, yêd ku baweriyê nîşan dikin Yn. 11:25, 26

Mirin wê bê kutakirinê 1 Kr. 15:26; Ent. 21:4; 20:14; Îş. 25:8

B. Jîyîna li ezmana, seva wan endemêd bedena Îsa ne, yêd ku hatine bijartînê

Xwedê wana dijbêre bi xwestin û qirara xwe Mt. 20:23; 1 Kr. 12:18

Tenê 144 000, diçine li ezman Ent. 14:1, 4; 7:2-4; 5:9, 10

Hela hê Yûhennayê nixumdar jî, wê li Padşatiya ezmanda nîbe Mt. 11:11

C. Jîyîna li ser erdê, yêd mayînra hatiye sozdayînê, dêmek “pezêd” dinra

Yêd bijartî, tevî Îsa wê li ezmanda bijîn Ent. 14:1, 4; 7:2-4

“Pezêd...din”, nayêne hesabê birêd Îsa Yn. 10:16; Mt. 25:32, 40

Niha gelek top dibin, seva ku xilaz bin û li ser erdê bijîn Ent. 7:9, 15-17

Hebin yêd usa jî, ku bêne saxkirinê, seva jîyîna ser erdê Ent. 20:12; 21:4

15. Kitêba Pîroz

A. Kitêba Pîroz ji bîna ber Xwedê ye

Meriv bi rêberiya ruhê Xwedê dinivîsîn 2 Pt. 1:20, 21

Di vê kitêbêda hene pêxembertî: Dn. 8:5, 6, 20-22; Lq. 21:5, 6, 20-22; Îş. 45:1-4

Temamiya Kitêba Pîroz ji bîna ber Xwedê ye û kêrhatî ye 2 Tîm. 3:16, 17; Rm. 15:4

B. Rêberiya kêrhatî ye seva rojêd me

Înkarkirina prînsîpêd Kitêba Pîroz, mirinê tîne Rm. 1:28-32

Ji serwaxtiya meriva zêdetir e 1 Kr. 1:21, 25; 1 Tîm. 6:20

Xwey dike ji dijminê herî qewat Ef. 6:11, 12, 17

Meriya dibe li ser riya rast Zb. 119:105; 2 Pt. 1:19; Mtl. 3:5, 6

C. Hatiye nivîsarê bona kara merivêd ji hemû mileta û bereka

Mûsa, nivîskarê Kitêba Pîroze pêşin bû Drk. 17:14; 24:12, 16; 34:27

Xwedê evê kitêbê, tenê seva cimeta Êûropayê neda Rm. 10:11-13; Gl. 3:28

Xwedê qebûl dike merivêd ji hemû mileta Kr.Şn. 10:34, 35; Rm. 5:18; Ent. 7:9, 10

16. Kirîn

A. Îsa emirê xweyî merivayî berva da, çawa “kirîn” seva hemûya

Îsa emirê xwe, çawa kirîn da Mt. 20:28

Bi qîmeta xûna Îsaye rêtî, baxşandina ji gune distînin Îbr. 9:14, 22

Qurbanek bes bû Rm. 6:10; Îbr. 9:26

Kar xwexa bi nişkêva nayê; lazim e qebûl kî Yn. 3:16

B. Qîmeta, ku himberî Îsa bû

Adem bê qusûr hatibû efirandinê Qn.Dc. 32:4; Wz. 7:29; Dsp. 1:31; 1 Tîm. 4:4

Çaxê ewî gune kir, çawa xwe usa jî zuretêd xwe, kire nava gune Rm. 5:12, 18

Qewata zara, nagihîjê tiştekî biguhêzin; lazim bû kesekî, ku himberî Adem bûya Zb. 49:7; Qn.Dc. 19:21

Emirê Îsaye qedandî, kirîn e 1 Tîm. 2:5, 6; 1 Pt. 1:18, 19

17. Mirin

A. Meniya mirinê

Meriyê pêşin bê qusûr bû, û mecalê wê hebû, ku heta-hetayê bijî Dsp. 1:28, 31

Meniya mirinê, neguhdarîkirin e Dsp. 2:16, 17; 3:17, 19

Gune û mirin li ser hemû zuretêd Adem bela bûn Rm. 5:12

B. Halê miriya

Adem nefs nestand, ew ça nefs, dêmek ça bînberekî sax hate efirandinê Dsp. 2:7; 1 Kr. 15:45

Bende nefs e, yê ku dimire Hz. 18:4; Îş. 53:12; Îb. 11:20

Mirî haş ji xwe tune ne, ewana tu tişt nizanin Wz. 9:5, 10; Zb. 146:3, 4

Mirî razane û hîviya saxkirinê ne Yn. 11:11-14, 23-26; Kr. Şn. 7:60

C. Miriyara nikarin xeber din

Yêd mirî mîna ruh, bal Xwedê najîn Zb. 115:17; Îş. 38:18

Çaxê merî mecala digere ku tevî miriya xeber de, ev yek qedexekirî ye Îş. 8:19; Qn.Kh. 19:31

Koçek, û usa jî ewêd ku gazî ruha dikin, têne cezakirinê Qn.Dc. 18:10-12; Gl. 5:19-21

18. Nefs

A. Çi ye nefsa?

Merî nefs e Kr.Şn. 7:14; 1 Pt. 3:20

Cem nefs xûn heye, dikare bixwe, bimire Yêr. 2:34; Qn.Kh. 7:18; Hz. 18:4; Kr.Şn. 3:23

Dikarin bêjin ku cem merivê sax, nefs heye Drk. 16:16; Dsp. 46:18 (PKM)

B. Firqî orta ruh û nefs

Nefs, ev emirê bende ye 2 Pt. 2:5; Yn. 10:15; Qn.Kh. 17:11

Ruh bîna jîyînê ye, yan qewat e, yê ku emir dide bedenê Zb. 146:4; 104:29 (AB); Aqb. 2:26

Çaxê merî dimire, qewata emir vedgere bal Xwedê, çimkî emir Xwedê dide Wz. 12:7

Tenê Xwedê dikare, miriya vegerîne jîyînê û emir bide meriya Hz. 37:12-14

19. Nixumandin

A. Dewakirin bona mesîhiya

Îsa Mêsîh mesele hîşt Mt. 3:13-15; Îbr. 10:7

Sîmbola xweînkarkirinê yan tesmîlbûyînê Mt. 16:24; 1 Pt. 3:21

Tenê seva merivêd gihîştî, kîjan ku dikarin hîn bin Mt. 28:19, 20; Kr.Şn. 2:41

Nixumandina rast ev e, çaxê merî pêda dikeve bin avê Kr.Şn. 8:38, 39; Yn. 3:23

B. Ji gune paqij nake

Îsa ne seva wê yekê hate nixumandinê, ku ji gune paqij be 1 Pt. 2:22; 3:18

Xûna Îsa, ji gune paqij dike 1 Yn. 1:7

20. Padşatî

A. Padşatiya Xwedê wê çi bike seva însanetê

Qirara Xwedê wê bîne sêrî Mt. 6:9, 10; Zb. 45:6; Ent. 4:11

Serwêrtî, kîderê ku padşa heye û qanûn jî hene Îş. 9:6, 7; 2:3; Zb. 72:1, 8

Zulmiyê wê bide hildanê, û li ser temamiya erdê serwêrtiyê bike Dn. 2:44; Zb. 72:8

Bi alîkariya serwêrtiya 1 000 salî, merî wê kamil bin, û erd dîsa bibe cinet Ent. 21:2-4; 20:6

B. Destpêdike serwêritiyê bike, çaxê dijminêd Îsa hê kar dikin

Paşê saxkirinê, Îsa gerekê gelek wede hîviyê bûya Zb. 110:1; Îbr. 10:12, 13

Îsa serwêrtiyê hildide destê xwe, û miqabilî Mîrê-cina şer dike Zb. 110:2; Ent. 12:7-9; Lq. 10:18

Paşî kifşkirina Padşatiyê, wey li erdê, çimkî kul-derd zêde bûne Ent. 12:10, 12

Kul-derdêd roja îroyîn didine kifşê, wekî wede gihîşt ku em xwe li Padşatiyê bigirin Ent. 11:15-18

C. Dilda nîne, ne jî bi qewata meriya pêşda diçe

Padşatî li ezmana ye, ne ku li ser erdê 2 Tîm. 4:18; 1 Kr. 15:50; Zb. 11:4

Dilda nîne; Îsa fêrisiyara digot Lq. 17:20, 21

Ne ji vê dinyayê ye Yn. 18:36; Lq. 4:5-8; Dn. 2:44

Serwêrtî û normêd dinyayê, wê bêne guhastinê Dn. 2:44

21. Pêxemberêd Derew

A. Derheqa pêxemberêd derew, hatibû pêxembertîkirinê, ewana wedê şagirta jî hebûn

Ça em dikarin pêxemberêd derew têderxin Qn.Dc. 18:20-22; Lq. 6:26

Hatibû pêxembertîkirinê; ji berêd xwe wê bêne naskirinê Mt. 24:23-26; 7:15-23

22. Qenckirin, Ziman

A. Qenckirina ruhanî, her tim karê tîne

Nexweşiya ruhanî, zîyaneke qayîm tîne Îş. 1:4-6; 6:10; Mt. 13:15; Hs. 4:6

Cem me fermaneke ferz heye, wekî ruhanîda meriya qenc kin Yn. 6:63; Lq. 4:18

Ji gune paqij dike; bextewarbûnê tîne û emir dide Aqb. 5:19, 20; Ent.7:14-17

B. Padşatiya Xwedê, wê nexweşiyêd bedenê, bi temamî bide hildanê

Îsa Mesîh merî qenc dikirin, û derheqa keremêd Padşatiya Xwedê digot Mt. 4:23

Hate sozdayînê, ku bi alîkariya Padşatiyê merî bi temamî wê qenc bin Mt 6:10; Îş. 9:7

Hela hê mirin jî, wê bê kutakirinê 1 Kr. 15:25, 26; Ent. 21:4; 20:14

C. Tu tişt îzbat nake, wekî Xwedê qenckirina bi baweriyê qebûl dike

Şagirta bi keremetî, xwe qenc nedikirin 2 Kr. 12:7-9; 1 Tîm. 5:23

Paşî rojêd şagirta, pêşkêşêd jorin hatine sekinandinê 1 Kr. 13:8-11

Qenckirin, nîşana qebûlkirina Xwedê nîne Mt. 7:22, 23; 2 Ts. 2:9-11

Ç. Xeberdana ser zimana, wedelû ye

Nîşan bû; pêşkêşêd hê mezin gerekê bigerin 1 Kr. 14:22; 12:30, 31

Hatibû pêxembertîkirinê, wekî pêşkêşêd jorin ye ruh, wê derbaz bin 1 Kr. 13:8-10

Keremet îzbatkirina wê yekê nînin, wekî Xwedê ew yek qebûl dike Mt. 7:22, 23; 24:24

23. Qulixkar

A. Her mesîhîk gerekê qulixkar be

Îsa qulixkarê Xwedê bû Rm. 15:8, 9; Mt. 20:28

Mesîhî çev didine wî 1 Pt. 2:21; 1 Kr. 11:1

Seva ku qulixkirinê biqedînin, gerekê dannasîn kin 2 Tîm. 4:2, 5; 1 Kr. 9:16

B. Çi lazim e seva qulixkirinê

Ruhê Xwedê û zanebûna Xebera wî 2 Tîm. 2:15; Îş. 61:1-3

Qulixkirinêda çev bidine Îsa 1 Pt. 2:21; 2 Tîm. 4:2, 5

Xwedê bi ruh û organîzasîonê (teşkîletê) hîn dike Yn. 14:26; 2 Kr. 3:1-3

24. Rêlîgiya, (Dîn)

A. Rêlîgiya rast tenê yek e

Guman yek e, bawerî yek e, nixumandin yek e Ef. 4:5, 13

Temî hate dayînê, wekî şagirta hazir kin û hîn kin Mt. 28:19; Kr.Şn. 8:12; 14:21

Bi berêd xwe, dêmek bi kirêd xwe tê naskirinê Mt. 7:19, 20; Lq. 6:43, 44; Yn. 15:8

Hezkirin, tivaqî nava endemêd rêlîgiya rast Yn. 13:35; 1 Kr. 1:10; 1 Yn. 4:20

B. Hînkirinêd qelp sûcdar kî, ev rast e

Îsa hînkirinêd qelp sûcdar dikir Mt. 23:15, 23, 24; 15:4-9

Ewî usa dikir, çimkî dixwest pişta yêd “kur” bigire Mt. 15:14

Rastî wana aza kir, wekî bibine şagirtêd Îsa Yn. 8:31, 32

C. Heger eşkere tê kifşê ku rêlîgiya nerast e, eseyî ye wekî ew bê guhastnê

Rastî aza dike; nerastiya geleka îzbat dike Yn. 8:31, 32

Cimeta Îsrayêlê, û yêd dinêna hebandina xweye berê hîştin Yêş. 24:15; 2 Pd. 5:17; 1 Ts. 1:9

Mesîhiyêd pêşin nihêrandina xwe guhastin Gl. 1:13, 14; Kr.Şn. 3:17, 19

Pawlosê şandî rêlîgiya xwe guhast Kr.Şn. 26:4-6

Dinya pêda hate xalifandinê; lazim e nêt-fikirêd xwe nû kin Ent. 12:9; Rm. 12:2

Ç. Dikare usa bê kifşê ku “hemû rêlîgiya rast in”, lê ev yek qebûlkirina Xwedê nayîne

Yahowa mera kifş dike, ku çawa wî bihebînin Yn. 4:23, 24; Aqb. 1:27

Heger hebandin li gora qirara Xwedê nîne, em nikarin bêjin ku ew rast e Rm. 10:2, 3

Şixulêd baş dikarin bêne înkarkirinê Mt. 7:21-23

Bi kirêd xwe tê naskirinê Mt. 7:20

25. Rojêd Axriyê

A. Çi tê hesabê kutasî, dêmek “axriya vê dinyayê”

Axiriya vê dinyayê Mt. 24:3; 2 Pt. 3:5-7; Mq. 13:4

Ne ku kutasiya erdê, lê kutasiya zulmiyê 1 Yn. 2:17

Pêşiya qirkirinê, rojêd axiriyê dêmek kutasiyê, wê destpêbin Mt. 24:14

Yêd rast wê xilaz bin, paşê wê dinya teze kifş be 2 Pt. 2:9; Ent. 7:14-17

B. Lazim e hişiyar bin, ku bibînin nîşana rojêd axriyê

Xwedê nîşana dide me, wekî rêberiya me bike 2 Tîm. 3:1-5; 1 Ts. 5:1-4

Dinya fem nake, wekî ev yek çiqasî ferz e 2 Pt. 3:3, 4, 7; Mt. 24:39

Xwedê derengî nakeve, lê ew pêşda me şîret dike 2 Pt. 3:9

Ewêd ku hişiyar dimînin, xelatê wê bistînin Lq. 21:34-36

26. Roja Bîranînê

A. Derbazkirina Roja Bîranîna Xudan

Salê carekê derbaz dikirin, roja cejina Derbazbûnê Lq. 22:1, 17-20; Drk. 12:14

Bîra xwe tînin mirina Îsa Mesîh, bi çi jî ewî emirê xwe kire qurban 1 Kr. 11:26; Mt. 26:28

Gumana kîjana ku heye, wekî li ezmana bijîn, wê ji sîmbola bixwin û vexwin Lq. 22:29, 30; 12:32, 37

Lê gelo, çawa merî pêdihese, wekî ew wê li ezmanda bijî Rm. 8:15-17

27. Roja Şemiyê

A. Ji mesîhiya nayê dewakirinê, wekî roja şemiyê bigirin

Li ser hîmê mirina Îsa, qanûn hatiye hildanê Ef. 2:15

Ji mesîhiya nayê dewakirinê, wekî roja şemiyê bigirin Kl. 2:16, 17; Rm. 14:5, 10

Yêd ku roja şemiyê û edetêd din digirtin, wana qebûl nedikirin Gl. 4:9-11; Rm. 10:2-4

Bi bawerî û guhdarîkirinê dikevne nava rihetiya Xwedê Îbr. 4:9-11

B. Tenê ji cimeta Îsrayêlêye berê dihate dewakirinê, ku roja şemiyê bigirin

Roja şemiyê, cara pêşin hate derbazkirinê, paşî derketina ji Misirê Drk. 16:26, 27, 29, 30

Çawa nîşan, hate dayînê tenê cimeta Îsrayêlêra ya bedenî Drk. 31:16, 17; Zb. 147:19, 20

Li gora Qanûnê, gerekê salêd şemiyê jî bigirtana Drk. 23:10, 11; Qn.Kh. 25:3, 4

Eseyî nîne, wekî mesîhî roja şemiyê bigirin Rm. 14:5, 10; Gl. 4:9-11

C. Rihetiya Xwedê ye roja şemiyê (roja 7, ya efirandina heftiyê ye)

Destpêbû ji xilaziya efirandina li ser erdê Dsp. 2:2, 3; Îbr. 4:3-5

Berdewan dibû paşî rojêd Îsa li ser erdê Îbr. 4:6-8; Zb. 95:7-9, 11

Mesîhî, rihet dibin ji şixulêd dinyayê xwehez Îbr. 4:9, 10

Wê xilaz be, çaxê Padşatî şixulêd li ser erdê xilaz ke 1 Kr. 15:24, 28

28. Ruh

A. Çi ye ruhê pîroz

Qewata Xwedê ye, ne ku kes e Kr.Şn. 2:2, 3, 33; Yn. 14:17

Dihate xebitandinê çawa wedê efirandinê, nivîsandina Kitêba Pîroz, usa jî bona tiştêd dinêna Dsp. 1:2; Hz. 11:5

Dide bûyînê, kifş dike endemêd bedena Îsa Yn. 3:5-8; 2 Kr. 1:21, 22

Qewatê dide, û hin jî îro rêberiya cimeta Xwedê dike Gl. 5:16, 18

B. Ruh, ev qewata emir e

Hîmê jîyînê ye, yê ku bînê û emir dide bedenê Kr.Şn. 17:25, Îb. 27:3

Qewata emir bal Xwedê ye, û tenê ew dikare emir bide meriya Zek. 12:1; Wz. 8:8

Qewata emirê meriya, û heywana, cem Xwedê ye Wz. 3:19-21

Ruh vedgere cem Xwedê, yê ku dikare merî ji mirinê rake Lq. 23:46

29. Sala 1914

A. 1914 (D.M.) xilaziya wedê pûtparista

Rikinyata serwerêd padşatiyê hate sekinandinê, sala 607 (B.D.M.) Hz. 21:25-27

Heta avakirina serwêrtiyê, “heft wext ” derbaz bûn Dn. 4:32, 16, 17

Heft =2 × 3 ¹/2 wext, yan 2 × 1,260 roj Ent. 12:6, 14; 11:2, 3

Salek ji ber rojekêva. [Bi temamî 2,520 sal dike] Hz. 4:6; Jm. 14:34

Ev wede, heta kifşkirina Padşatiyê dikişîne Lq. 21:24; Dn. 7:13, 14

30. Saxkirin

A. Guman seva miriya

Hemûyêd tirbada wê rabin Yn. 5:28, 29

Saxkirina Îsa, gumanê dide 1 Kr. 15:20-22; Kr.Şn. 17:31

Yêd ku miqabilî ruh gune dikin, wê ranebin Mt. 12:31, 32

Yêd ku bawer dikin, wanara soz hatiye dayînê ku wê ji miriya rabin Yn. 11:25

B. Saxkirin seva jîyîna li ser erdê yan li ezman

Hemûyêd ji Adem bûyî dimirin; lê hemûyêd ji Îsa bûyî wê sax bin  1 Kr. 15:20-22; Rm. 5:19

Yêd saxbûyî ji hev cude dibin 1 Kr. 15:40, 42, 44

Yêd ku tevî Îsa ne, wê mîna wî bin 1 Kr. 15:49; Flp. 3:20, 21

Yêd ku serwêrtiyê nekin, wê li ser erdê bijîn Ent. 20:4b, 5, 13; 21:3, 4

31. Sêyekane

A. Xwedê, Bav, ev kesek e, û nav temamiya dinyayêda hêrî himzor e

Xwedê sê kes, dêmek sêyekane nîne Qn.Dc. 6:4; Mlx. 2:10; Mq. 10:18; Rm. 3:29, 30

Kur hatibû efirandinê; lê tenê Xwedê hê pêşiya wê yekê hebû Ent. 3:14; Kl. 1:15; Îş. 44:6

Xwedê li dinyayêda, serwêrê heta-hetayê ye Chd. 25; Dn. 4:35

Berî pêşin Xwedê gerekê bilind kin û rûmet kin Flp. 2:10, 11

B. Kur çawa li ezmanda ji Bav nimiztir bû, usa jî paşê hatina wîye li ser erdê

Kur li ezmanda guhdar bû, ji aliyê Bavêda hatiye şandinê Yn. 8:42; 12:49

Li ser erdê guhdar bû, Bav li ser wîra ne Yn. 14:28; 5:19; Îbr. 5:8

Li ezmanda hatiye bilindkirinê, lê yeke guhdar bû Flp. 2:9; 1 Kr. 15:28; Mt. 20:23

Yahowa, serî û Xwedayê Îsa ye 1 Kr. 11:3; Yn. 20:17; Ent. 1:6

C. Yektiya Îsa û Xwedê

Her tim gura Bavê xweda ne Yn. 8:28, 29; 14:10

Yektiya wan, çawa orta mêr û jin e Yn. 10:30; Mt. 19:4-6

Hemû qulixkar, gerekê di vê yekêda çev bidine wan Yn. 17:20-22; 1 Kr. 1:10

Tenê Yahowa, heta-hetayê bihebîne, û bi alîkariya Îsa Yn. 4:23, 24

Ç. Ruhê Xwedêyî Pîroz, ev qewat e, bi çi jî Xwedê kar dike

Qewat, kes nîne Mt. 3:16; Yn. 20:22; Kr.Şn. 2:4, 17, 33

Ne jî li ezmanda kes e, tevî Xwedê û Îsa Kr.Şn. 7:55, 56; Ent. 7:10

Xwedê wî dişîne, wekî qirara xwe bîne sêrî Zb. 104:30; 1 Kr. 12:4-11

Ewêd ku Xwedêra qulix dikin, qewatê distînin, û bi vê têne rêberîkirinê 1 Kr. 2:12, 13; Gl. 5:16

32. Şedêd Yahowa

A. Ji ku destpêdibe terîxiya Şedêd Yahowa

Yahowa eyan dike, wekî kî ne Şedêd wî Îş. 43:10-12; Yêr. 15:16

Destpêbûyî ji Habîl, şedêd amin hebûn Îbr. 11:4, 39; 12:1

Îsa Mesîh, şedê amin û rast bû Yn. 18:37; Ent. 1:5; 3:14

33. Şeytan Mîrê-cina, Cin

A. Şeytan Mîrê-cina, kesê ruhanî ye

Ew kesê ruhanî ye, ne ku zulmî nav merîda 2 Tîm. 2:26

Mîrê-cina kes e, mîna miliyaketa Mt. 4:1, 11; Îb. 1:6

Ji bo nêtêd xweye xirab, ew bû Mîrê-cina dêmek buxdanbêj Aqb. 1:13-15

B. Şeytan Mîrê-cina serwêrê vê dinyayê ye, û ew nayê dîtinê

Ew xwedê ye, ku li ser dinyayê serwêrtiyê dike 2 Kr. 4:4; 1 Yn. 5:19; Ent. 12:9

Heta ku pirsa ferz safî nebe, îzin wîra hatibû dayînê ku hê bijî Drk. 9:16; Yn. 12:31

Ewê bikeve geliya heywayê, dêmek geliya bêbin, paşê jî wê qira wî bê Ent. 20:2, 3, 10

C. Cin, miliyaketêd miqabil in

Pêşiya Sêlavê, tev Mîrê-cina bûne yek Dsp. 6:1, 2; 1 Pt. 3:19, 20

Hatine bêhurmetkirinê, ji ronaya Xwedê hatine qetandinê 2 Pt. 2:4; Chd. 6

Miqabilî Xwedê şer dikin, însanet dizêrînin Lq. 8:27-29; Ent. 16:13, 14

Tevî Şeytan wê bêne qirkirinê Mt. 25:41; Lq. 8:31; Ent. 20:2, 3, 10

Ç. Ji sêrbaziyê gerekî xwe dûr bigirin, çimkî cin pey wê yekê sekinî ne

Kitêba Pîroz evê yekê qedexe dike Îş. 8:19, 20; Qn.Kh. 19:31; 20:6, 27

Felikvekirin, ev jî şixulêd destêd cina ne; tê sûcdar kirinê Kr.Şn. 16:16-18

Berbi mirinê dibe Gl. 5:19-21; Ent. 21:8; 22:15

Felikvekirin bi alîkariya steyrka, tê qedexekirinê Qn.Dc. 18:10-12; Yêr. 10:2

34. Şedetîkirin

A. Hemû mesîhî gerekê şedetiyê bidin, û xeber din derheqa mizgîniya xêrê

Seva ku qebûlkirina Xwedê bistînin, em gerekê ber meriya Îsa qebûl kin Mt. 10:32

Gerekê Xebera Xwedê biqedînin û baweriyê bidine kifşê Aqb. 1:22-24; 2:24

Şagirtêd teze jî gerekê bibine dersdar Mt. 28:19, 20

Şedetîkirin hemûyara, xilazkirinê tîne Rm. 10:10

B. Lazim e wekî em cara dude bêne cem meriya û şedetiyê berdewan kin

Gerekê elam kin derheqa kutasiyê Mt. 24:14

Yêremiya pêxember, derheqa kutasiya Orşelîmê, bi sala elam dikir Yêr. 25:3

Mîna mesîhiyêd di qirna yekêda, em jî nikarin şedetiyê bidine sekinandinê Kr.Şn. 4:18-20; 5:28, 29

C. Lazim e şedetiyê bidin, wekî cabdarê xûna tu kesî nîbin

Gerekê pêşda elam kin, wekî kutasî nêzîk e Hz. 33:7; Mt. 24:14

Heger usa nekin, xûna meriya wê ser stûyê me be Hz. 33:8, 9; 3:18, 19

Pawlosê şandî cabdarê xûna tu kesî nîbû; ewî derheqa rastiyê xeber dida  Kr.Şn. 20:26, 27; 1 Kr. 9:16

Xilaz dike wan meriya, yêd ku dannasîn dikin, û ewêd ku guh didin 1 Tîm. 4:16; 1 Kr. 9:22

35. Şikil di Hebandinêda

A. Di hebandinêda şikil yan jî tiştêd zîyaretî bidî xebatê, nerast e, çimkî ev Xwedê bêhurmet dike

Merî nikare şikilê Xwedê çêke 1 Yn. 4:12; Îş. 40:18; 46:5; Kr.Şn. 17:29

Mesîhiyara îzin tune ku di hebandinêda şikila bidine xebatê 1 Kr. 10:14; 1 Yn. 5:21

Em gerekê bi ruh û rastiyê Xwedê bihebînin Yn. 4:24

B. Cimeta Îsrayêlê, di hebandinêda şikila didane xebatê, û ev yek axrîke xirab wanara anî

Cihûyara îzin tune bû, wekî hebandinêda şikila bidine xebatê Drk. 20:4, 5

Şikil nabihên, û xeber nadin; yêd ku wana çêdikin, dibine mîna wan Zb. 115:4-8

Bû telik, û qirkirin anî Zb. 106:36, 40-42; Yêr. 22:8, 9

C. Îzin tune di hebandinêda şikila bidine xebatê

Xwedê naxwaze ku di hebandinêda şikila bidine xebatê Îş. 42:8

Tenê Xwedê “duayan dibihîze” Zb. 65:1, 2 (AB)

36. Xaç

A. Îsa li ser stûnê dardakirin, û bi vi yekê bêhurmet dikirin

Îsa li ser stûnê yan darê hate dardakirinê Kr.Şn. 5:30; 10:39; Gl. 3:13

Mesîhî jî wê bêne bêhurmetkirinê û zêrandinê 2 Tîm. 3:12; Mt. 24:9

B. Xaç gerekê nehebînin

Heger stûna Îsa didî kifşê, ev bêhurmetî ye Lq. 23:35; Îbr. 10:29

Di hebandinêda xaç yan stûn bidî xebatê, ev pûtparistî ye Drk. 20:4, 5; Yêr. 10:3-5; Ent. 9:20

Îsa ruh e, û li ser stûnê îda dardakirî nîne 1 Tîm. 3:16; 1 Pt. 3:18

37. Xilazkirin

A. Xilazkirin ji Xwedê ye, bi saya qurbanbûna Îsa, bi çi jî em hatine kirînê

Emir ev heye pêşkêş ji Xwedê, bi saya Kurê wî 1 Yn. 4:9, 14; Rm. 6:23

Tenê bi saya qurbanbûna Îsa dikarin xilaz bin Kr.Şn. 4:12

Çaxê merî ber mirinê tobe dike, ev bes nîne seva xilazkirinê, çimkî kirêd wî nayêne kifşê Aqb. 2:14, 26

Seva ku xilaz bin, lazim e qewatê bidine xebatê Lq. 13:23, 24; 1 Tîm. 4:10

B. “Heger carekî hatî xilazkirinê, dêmek her tim xilazkirî bî”, nihêrandina usa li gora Kitêba Pîroz nîne

Ewêd ku ruhê pîroz standine, dikarin ji Xwedê dûr kevin û bikevin Îbr. 6:4, 6; 1 Kr. 9:27

Rast e gele Îsrayêlî ji Misirê derketin û xilaz bûn, paşê hatine qirkirinê Chd. 5

Merî carekîra xilaz nabe  Flp. 2:12; 3:12-14; Mt. 10:22

Ewêd ku dîsa gune dikin û vedigerin nav şixulêd xweye berê, axriya wan ji ya pêşin xirabtir e 2 Pt. 2:20, 21

C. Nihêrandina usa li gora Kitêba Pîroz nîne, çaxê dibêjin, ku “li axriyêda yeke hemûşk wê xilaz bin”

Seva hineka tobekirin nabe  Îbr. 6:4-6

Mirina merivêd zulm, dilê Xwedê xweş nayê Hz. 33:11; 18:32; 1 Tîm. 2:4

Hezkirin, çevê xwe li ser neheqiyê danade Îbr. 1:9

Yêd zulm, wê bêne qirkirinê Îbr. 10:26-29; Ent. 20:7-15

38. Xûn

A. Berîdayîna xûnê, pîroziya xûnê dide undakirinê

Nuhra hatibû gotinê ku xûn pîroz e, dêmek emir e Dsp. 9:4, 16

Bi peymana qanûnê, xwarina xûnê qedexekirî bû Qn.Kh. 17:14; 7:26, 27

Seva mesîhiya jî, ev qedexekirin hate wekilandinê Kr.Şn. 15:28, 29; 21:25

B. Îzin tune pêşberî qanûna Xwedê herin, seva ku emirê xwe xilaz kin

Guhdarîkirin ji qurbanê qîmettir e 1 Sm. 15:22; Mq. 12:33

Kî emirê xwe li ser qanûna Xwedê bilindtir digire, wê zîyanê bibîne Mq. 8:35, 36

39. Yahowa, Xwedê

A. Navê Xwedêb

“Xwedê”, sernav e; cem Xwedayê me nav heye 1 Kr. 8:5, 6

Em dua dikin, wekî navê Xwedê pîroz be Mt. 6:9, 10

Navê Xwedê “Yahowa” ye. Lê ji hine welgerandinêd Kitêba Pîroz, navê Xwedê hatiye derxistinê Zb. 83:18 (AB); Îş. 42:8

Îsa, ev nav da eyankirinê Yn. 17:6, 26; 5:43; 12:12, 13, 28 (AB)

B. Xwedê heye

Merî nikare Xwedê bibîne, û sax bimîne Drk. 33:20; Yn. 1:18; 1 Yn. 4:12

Eseyî nîne, Xwedê bibînî wekî baweriya xwe wî bînî Îbr. 11:1; Rm. 8:24, 25; 10:17

Derheqa Xwedê, ji efirînêd wî dikarin pêbihesin, ku eşkere têne kifşê  Rm. 1:20; Zb. 19:1, 2

Pêxembertî hatine sêrî, û ev yek îzbat dike, wekî Xwedê heye Îş. 46:8-11

C. Xeyset-hunurêd Xwedê

Xwedê hezkirin e  1 Yn. 4:8, 16; Drk. 34:6; 2 Kr. 13:11; Mx. 7:18

Bîlanî û serwaxtiya usa, yê ku cem Xwedê heye, bal tu kesî îda tune Îb. 12:13; Rm. 11:33; 1 Kr. 2:7

Heq e û heqiyê dike Qn.Dc. 32:4; Zb. 37:28

Himzor e, û pir qewat e Îb. 37:23; Ent. 7:12; 4:11

Ç. Hemûşk, Xwedakîra qulix nakin

Ew rê, yê ku tê kifşê wekî baş e, her gav rast nîne Mtl. 16:25; Mt. 7:21

Du rê hene, lê tenê yek ji wana dibe berbi jîyînê Mt. 7:13, 14; Qn.Dc. 30:19

Gelek Xudan hene, lê tenê Xwedakî rast heye 1 Kr. 8:5, 6; Zb.82:1

Seva ku bijî lazim e, wekî Xwedayê rast bizanibî Yn. 17:3; 1 Yn. 5:20

40. Yekbûyîna Rêlîgiya

A. Yekbûyîna tevî cûre-cûre rêlîgiya, Xwedê qebûl nake

Tenê rêk heye, yê ku teng e, û tenê hineka ew dibînin Ef. 4:4-6; Mt. 7:13, 14

Kitêba Pîroz şîret dike, ku hînkirinêd qelp, dixalifînin Mt. 16:6, 12; Gl. 5:9

Mera ferman hate dayînê, ku ji wan dûr bin 2 Tîm. 3:5; 2 Kr. 6:14-17; Ent. 18:4

B. Çaxê dibêjin ku “hemû rêlîgiyada tiştekî baş heye”, ev nihêrandina nerast e

Hineka xîret in, lê ne li gora qirara Xwedê Rm. 10:2, 3

Ew çi ku baş e, bi tiştêd xirab tê xirabkirinê 1 Kr. 5:6; Mt. 7:15-17

Dersdarêd qelp, berbi qirkirinê dibin 2 Pt. 2:1; Mt. 12:30; 15:14

Tê dewakirinê, ku hebandina temizda, aminiya helal hebe Qn.Dc. 6:5, 14, 15; Mt. 22:37

41. Zewac

A. Zewac gerekê bê hurmetkirinê

Tevî Îsa û bûkê, tê beramberîhevkirinê Ef. 5:22, 23

Cî-nivîna zewacê, gerekê nav-namûsî be Îbr. 13:4

Mêr-jin gerekê ji hev neqetin û dûr nebin 1 Kr. 7:10-16

Tenê menîk heye, ku çaxê mêr û jin dikarin ji hev biqetin, ev heye Pornêya (qavî) Mt. 19:9

B. Mesîhî gerekê prînsîpêd serwêriya di malbetêda, qîmet kin û hildin hesab

Mêr, serê malbetê ye, gerekê malbeta xwe hez bike û wana xwey ke Ef. 5:23-31

Jin gerekê mêrê xwe hez bike û gura wîda be 1 Pt. 3:1-7; Ef. 5:22

Zar gerekê guhdar bin Ef. 6:1-3; Kl. 3:20

C. Cabdariyêd dê-bava, hindava zara

Gerekê hezkirinê bidine kifşê, dîna xwe bidine wan û wede bibînin zarara Tît. 2:4

Hêrsa zarêd xwe ranekin, wana eciz nekin Kl. 3:21

Gerekê bona hewcêd wane ruhanî û yê bedenê, xem bikin 2 Kr. 12:14; 1 Tîm. 5:8

Gerekê zara pêşda hazir kin, ku bizanbin wekî bende çawa gerekê bijî Ef. 6:4; Mtl. 22:6, 15; 23:13, 14

D. Mesîhî gerekê tenê mesîhî bistîne

Çaxê dizewicî, gerekê “tenê bawermendê Xudan be” 1 Kr. 7:39; Qn.Dc. 7:3, 4; Nm. 13:26

E. Polîgamiya, ne li gora Kitêba Pîroz e

Cem mêrê pêşin gerekê tenê jinek hebûya Dsp. 2:18, 22-25

Îsa Mesîh ev norma pêşin, seva mesîhiya dîsa kifş kiriya Mt. 19:3-9

Nava mesîhiyêd pêşin, polîgamiya (zefjinî, zefmêrî), tunebû 1 Kr. 7:2, 12-16; Ef. 5:28-31

42. Zêrandin, Peyketin

A. Ji bo çi menî mesîhî têne zêrandinê

Îsa nefret dikirin, pêşda got ku bêne zêrandinê Yn. 15:18-20; Mt. 10:22

Jîyîna bi prînsîpêd rast, dîwana dinyayê dike 1 Pt. 4:1, 4, 12, 13

Şeytan, Xwedayê vê dinyayê ye, miqabilî Padşatiyê derdikeve 2 Kr. 4:4; 1 Pt. 5:8

Mesîhî natirse, Xwedê alî wî dike Rm. 8:38, 39; Aqb. 4:8

B. Jin gerekê nehêle, wekî mêr, ji Xwedê wê dûr xe

Pêşda hate elamkirinê; mêr dikare bi elametiya nerast bixalife Mt. 10:34-38; Kr.Şn. 28:22

Ew gerekê gumana xwe, li ser Xwedê û Îsa dayne Yn. 6:68; 17:3

Bi aminiya xwe dikare mêrê xwe xilaz ke 1 Kr. 7:16; 1 Pt. 3:1-6

Mêr serê malê ye, lê ew nikare jina xwe bide zorê, wekî jin usa Xwedê bihebîne çawa ku wîra dest dide  1 Kr. 11:3; Kr.Şn. 5:29

C. Mêr gerekê nehêle, wekî jina wî riya wî di qulixkirinêda bigire

Gerekê jin û malbeta xwe hez bike, û emir wanara bixwaze 1 Kr. 7:16

Borcdar e, wekî tişta safî ke, û malbetê xwey ke 1 Kr. 11:3; 1 Tîm. 5:8

Xwedê wî merivî hez dike, yê ku li aliyê rastiyê ye Aqb. 1:12; 5:10, 11

Ewê ku prînsîpêd Xwedê înkar dike, seva ku edilayî xwey ke, qebûlkirina Xwedê nastîne Îbr. 10:38

Malbetê, bive berbi jîyîna bextewar li dinya teze Ent. 21:3, 4

43. Zulmî, Kul-Derdêd Hemdinyayê

A. Kî seva kul-derdêd dinyayê cabdar e

Serwêrtiya merivêd zulm, heye sebebê kul-derdêd roja îroyîn Mtl. 29:2; 28:28

Serwêrê vê dinyayê, dijminê Xwedê ye  2 Kr. 4:4; 1 Yn. 5:19; Yn. 12:31

“Wey”, dêmek kul-derd, ji Şeytan Mîrê-cina tên, ev wedelû ne Ent. 12:9, 12

Şeytan wê bê girêdanê, paşê jî dinya teze bê, ya ku bi edilayê tije be Ent. 20:1-3; 21:3, 4

B. Gelo çira Xwedê dihêle, wekî kul-derd hebin

Mîrê-cina, aminya efrînêd Xwedê, danî bin şikê Îb. 1:11, 12

Yêd aminra mecele tê dayînê, wekî aminya xwe îzbat kin Rm. 9:17; Mtl. 27:11

Hate îzbatkirinê, wekî Mîrê-cina, derewîn e, pirsa ferz tê safîkirinê Yn. 12:31

Yêd amin bi emirê heta-hetayê têne xelatkirinê Rm. 2:6, 7; Ent. 21:3-5

C. Wedê kutsiyê dirêj dibe, û bi wê yekê remtiya Xwedê tê kifşê

Lazim e wekî meriyara elam kin, çawa ku rojêd Nuhda diqewimî Mt. 24:14, 37-39

Xwedê derengî nakeve û egle nabe, ew dilrem e 2 Pt. 3:9; Îş. 30:18

Kitêba Pîroz alî me dike, wekî seva roja Xwedê hazir bin Lq. 21:36; 1 Ts. 5:4

Xwe li wan hemû tişta bigire, yêd ku Xwedê dide seva ku te xwey ke Îş. 2:2-4; Sf. 2:3

Ç. Safîkirina kul-derdêd hemdinyayê, wê ji destê meriya neyê

Merî bin tirsêda nin, û xalifî ne Lq. 21:10, 11; 2 Tîm. 3:1-5

Padşatiya Xwedê, wê serfiraz be, ne ku ya meriva Dn. 2:44; Mt. 6:10

Hemû tiştî bike wekî niha tevî Padşa, di edilayiyêda bî Zb. 2:9, 11, 12

[Spartin]