Watchtower LEBRALE OKWA INTANETI
Watchtower
LEBRALE OKWA INTANETI
Lhukonzo
  • E BIBLIA
  • EBITABU
  • EMIHINDANO
  • w23 Okwerikuminibiri olhup. 14-17
  • Leka Amalengekania Agho Nyamuhanga Awithe Okwa Bwabu Akusondole

Ebya wamasombolha simuli evidiyo

Bolho-bolho, hamabya obutsibu evidiyo yikanza eriyako.

  • Leka Amalengekania Agho Nyamuhanga Awithe Okwa Bwabu Akusondole
  • Akaleberyo Akakarangirira Obwami Bwa Yehova (Eby’Erigha)—2023
  • Emithwe Mike-mike
  • Omwatsi Owasosene
  • EBIHANO BYE BIBLIA
  • LEBAYA EBIKALEKA IWANYWA N’EMITSE YAWU
  • Abakristayo Batholere Ibalhangira Bathi Obwabu?
    Tsemera Engebe Kera na Kera!—Erigha e Biblia omw’Ikanirania
  • Obwabu Eribuhira omo Mwanya Wabu
    Akaleberyo Akakarangirira Obwami Bwa Yehova—2010
Akaleberyo Akakarangirira Obwami Bwa Yehova (Eby’Erigha)—2023
w23 Okwerikuminibiri olhup. 14-17
Baghalha bethu basathu banemulira omwa huteri. Omughuma w’okwa baghalha bethu anemunywa ebindi by’erinywa ebithe bwabu, n’abandi babiri banemunywa obwabu. Oyukakolera omwa huteri anemubabulya ng’athasyabongera. Omwa bwolho-bwolho, mughalha wethu oyunemunywa obuthe bwabu akaghana, n’owundi mughalha wethu oyunemunywa obwabu akathasyasaba obundi.

Leka Amalengekania Agho Nyamuhanga Awithe Okwa Bwabu Akusondole

AHATHE erithika-thika wukalhangira ebihembo muthina-muthina bya Yehova mwa by’obughuli, imwamune n’obughabe bw’eriyithwiramo nga wubikolesaye wuthi. Eky’obutseme, e Biblia yikakanaya okwa bwabu ng’ekihembo erilhua oku Nyamuhanga, nibya yikabugha yithi: “Akalyo busana n’eritsemerako, n’ebinyu [obwabu] bikatsemesaya obuyingo.” (Omu. 10:19; Esy. 104:15) Aliwe wangabya iwabirilhangira ngoku abandi bandu babiribana ebitsibu busana n’obwabu. Eryongera okw’ekyo, erithimba omwa kihugho kyosi n’omwa syokalikya, muli amalengekania n’amathegheko muthina-muthina awahambire okwa bwabu. Neryo kwesi, ni nzira yahi eyitholere eyo Abakristayo bangakwama?

Mbulha thwikere hayi kutse thulhuire omwa kalikya yahi, erilighira amalengekania wa Nyamuhanga erisondolha amalengekania n’erithwamu lyethu, ahathe erithika-thika ikikendi thughasira n’erithukolya okwa mighisa ya kera na kera.

Ngoku wangabya iwabirilhangira, abangyi omwa kihugho bakanywa mirundi mingyi kandi bunene. Abandi bangana kolesya obwabu kundi bakayowa bathi bukaleka ibathekana. Abandi bakanywa nuku baghumire ebitsibu. N’omwa yindi myanya, oyukanywa bunene yukalhangirawa ng’omulhume.

Aliwe Abakristayo bawithe obusondoli obw’amenge obukalhua okwa Muhangiki wabu w’olhwanzo. Ng’eky’erileberyako, abirisangwa athubwira ebitsibu ebikalhwiririra omw’inywa bunene. Wanganabya iwabirisoma ebiri omwa Emisyo 23:29-35 ebikakanaya buuli okwa muthamiri n’ebitsibu birebe ebikalhwiririramo.a Daniel, omusyakulhu w’ekithunga e Yuropu, akibuka engebe yiwe nga yabya yithi kera athali abya Mukristayo w’okwenene, “Erinywa bunene mulyaleka ingabya ingathwamu nabi kandi mukyanyirethera ekironda okwa muthima ekithendi sy’ibiriranwa.”

Abakristayo banga kolesya bathi obughabe bwabo obw’eriyithwiramo n’eriyihighulha okwa bitsibu ebyangasa busana n’erinywa bunene? Ekikulhu ly’erilighira amalengekania wa Nyamuhanga erisondolha amalengekania wethu n’ebyo thukakolha.

Leka thulebaye ebya e Biblia yikabugha okwa bwabu n’ebikaleka abandi ibabunywa.

EBIHANO BYE BIBLIA

Ekinywe kya Nyamuhanga sikirithanga erinywa obwabu okwa lhulengo olhutholere. Kundi nibya, e Biblia yikabugha yithi erinywa obwabu kyangana tsemesya. Thukasoma thuthi: “Wulye akalyo kawu n’obutseme, n’eripulya ebinyu byawu n’omuthima w’eritsanga.” (Omu. 9:7) Buthuku bulebe Yesu mwananywa okwa bwabu, kuthya n’abandi baghombe bathaleghulha ba Yehova.—Mt. 26:27-29; Lk. 7:34; 1 Tim. 5:23.

Aliwe Ekinywe kya Nyamuhanga kikakanganaya embaghane eyilhangirikire eyiri ahakathi-kathi k’erinywa n’erithamira. Ahathe eribisirira kikabugha kithi: “Simukunde omo binyu.” (Efe. 5:18) Kandi nibya kikakanganaya kithi “abakundirya . . . sibendi syasangira oko bwami bwa Nyamuhanga.” (1 Kor. 6:10) Omo kwenene, Yehova akathangira ighuma erinywa bunene n’erithamira. Omwakanya k’erikwama kyaghendera okwa malengekania w’ekalikya yethu, thukasima eribya n’amalengekania wa Nyamuhanga.

Abandi bakayowa bathi bangananywa bunene ibaghana erithamira. Aliwe, ekyo ni ky’akabi. Amasako akakanganaya ndeke-ndeke ngoku omulhume (kutse omukali) ‘oyukakunda obwabu’ angana lemwa omwa by’esyongeso n’eby’obunyakirimu. (Tito 2:3; Emi. 20:1) Yesu nibya mwakunga athi “erithamira, n’erikunda” byangana lemesya omundu erisy’ingira omwa kihugho kihya-kihya kya Nyamuhanga. (Lk. 21:34-36) Neryo, ni kyahi ekyanga wathikya Omukristayo eriyihighulha okwa bithegho ebyolhobire eriwamo busana n’erinywa obwabu?

LEBAYA EBIKALEKA IWANYWA N’EMITSE YAWU

Ni ky’akabi omundu erilighira ekalikya eyo akuliramo erisondolha amalengekania wiwe bikahika okw’inywa. Omwa menge, Abakristayo bakakolha ebikatsemesaya Yehova bikahika oko myatsi ng’ebyalya n’erinywa. E Biblia yikathwibukaya yithi: “Neryo wamalya akalyo kutse wukapulya, kutse wamakolha ekinduki, wukole ebyosi busana n’eriha olhukengerwa oku Nyamuhanga.” (1 Kor. 10:31) Hano hane ebibulyo birebe n’emisingyi ye Biblia ebya thwanga lengekaniako:

Mbwino nganywa obwabu nuku ngalingirirane omwa bandi? Eriluayo 23:2 hakabugha hathi: “Siwusyekwama endeko.” Hano Yehova abya iniakakunga Abaisraeli okw’ikwama abandu abathemutsemesaya. Erihabulha eryo likine ly’omughaso n’okwa Bakristayo munabwire. Thwamalighira ab’olhulengo lhwethu erihamba okwa malengekania n’erithwamu lyethu bikahika okwa bwabu, ithwangana yisanga ithuli kuseghera haali oku Yehova n’ebihano biwe.—Abar. 12:2.

Mbwino nganywa erikangania ku ngawithe amaaka? Omwa sindi kalikya, erinywa mughulhu wosi kandi bunene kikanyirire kandi kikalighawa. (1 Pet. 4:3) Aliwe lhangira amenge awakanganibwe omwa 1 Abanya Korinto 16:13: “Muyitheghaye, musike omw’ikirirya, mukole ng’abalhume, mubye n’amaaka.” Mbwino kwenene obwabu ibwanaleka omundu iniabya n’amaaka? Kwabithe bithya. Obwabu bwangana lhuaho ibwahamba nabi okwa menge w’omundu n’eritsandya amalengekania n’emikolere yiwe. Erithwalira haghuma, omwakanya k’eribya kaminyikalho k’amaaka, erinywa bunene likakanganaya obutseke. Isaya 28:7 hakakanaya okwa mundu oyukayiwako busana n’obwabu ng’oyukakutha-kutha n’erititimbira.

Amaaka w’okwenene akalhua oku Yehova kandi mwamuli eriyitheya n’erisika omw’ikirirya. (Esy. 18:32) Omukristayo w’okwenene anganakolha eki omw’isighalha inianatheghirye n’erikolha omwa byalhuba nuku ayitheghaye okwa kabi k’obunyakirimu. Yesu mwakangania amaaka ng’ayo iniane okwa kihugho, kandi abangyi mubamusikya ng’omulhume w’obulhume-lhume kandi omuthubaha.

Mbwino ngakolesaya obwabu ng’enzira ey’eriyibalya okwa bitsibu byaghe? Omuhandiki w’esyonyimbo mwasondolibwa erihandika athi: “Omughulhu ngahandabuka n’erikwa engitsi, wukanyisibikaya, n’erinyitsemesya.” (Esy. 94:19) Ebitsibu byamakubundamirya, sondekanaya obuthekane bw’oku Yehova, butsira omwa bwabu. Enzira eyuwene ey’erikoleramo eki ly’eryongera erisaba Yehova mughulhu wosi. Kandi abangyi babirilhangira ngoku erisondekania erihabulha ery’amenge okwa banywani abakulire bunyakirimu omwa kithunga likaghasa. Omo kwenene, erinywa obwabu habw’erithanza erighumira ebitsibu kyangana tsekya amaaka w’omundu aw’erighendera okwa by’esyongeso n’aw’erithwamu erikolha ekihikire. (Hos. 4:11) Daniel, oyulyakanibawako okw’itsuka, akaligha athi: “Munabya omwa maghaniryo n’eriyowa ingali kw’olhubanza. Ininganywa nuku ngaghumire emibere eyo, aliwe ebitsibu mubyongera kandi munabya isingakiwithe banywani kandi namahwa mw’ekitsumbi.” Erighunzerera ni kyahi ekyawathikaya Daniel? Akaligha athi: “Munaminya ku ngayithagha Yehova, butsira obwabu. Neryo erighunzerera munathoka erighumira ebitsibu byaghe n’eribirwanisya.” Okwenene kuli kuthi mughulhu wosi Yehova akabya inianayitheghekire erithuha erithekana, nibya nomuhangabya nga sihakiri maha okwa mibere eyathulimo.—Fil. 4:6, 7; 1 Pet. 5:7.

Mwali wethu iniane ewiwe anemuthera akasasani inianasamalire etsupa y’obwabu iyine hakuhi nayu.

Hamabya ihakanayira iwanywa obwabu, busana naki iwathalebya ndeke eminywire yawu omw’ilengekania okwa bibulyo bino: ‘Mbwino omuhughu kutse omunywani waghe mwanzwa ane athambwira eriyowa liwe okwa minywire yaghe?’ Kyamabya ikwakiri kithya, eki kyangana kangania ngoku wunemukulha-kulhania omutse kutse ekitsibu ekyo wuthasi. ‘Mbwino ngalikunywa bunene kwilhaba obo nabya inganywa?’ Emibere eyo yanganaleka omundu oyuthawithe ekyaka ky’obwabu ikyatsuka eribya kikamwasamo. ‘Mbwino kikanyikalira erighunza biro bike kutse binene isingathanywa?’ Kyamabya ikwakiri kithya, erinywa iryanganabya iryabiribya mutse owakukaghathiremo kutse ekyaka. Ikyanganabya indi wukendi yithagha obuwathikya bw’abadokita erithoka erisingura ekitsibu ekyo.

Kundi erinywa lyangana letha ebitsibu bingyi, abandi Bakristayo babirithwamu eriyihighulira ighuma okwa bwabu bwosi-bwosi. Abandi bangana thwamu erithend’inywa kundi sibuli basihira. Omughuma w’okwa banywani bawu amathwamu athya, wangana mukangania olhukeri omw’isikya erithwamu liwe ahathe erimutsweba-tsweba.

Kutse wanganabya iwabirilhangira ngoku ni ky’amenge eriyihiriraho olhubibi. Omukristayo angana hiraho olhubibi nganywe bungahi. Kutse iniangana yihiriraho ekilhaghiro bikahika okwa mirundi y’erinywiramo, obundi murundi mughuma omwa wiki kutse obw’olhulengo olhutholere akalya. Abandi babiriyihiriraho olhubibi okwa mulingo w’obwabu obo banganywa, ng’erinywa evini kutse ebbiya okwa lhulengo olhutholere butsira obwabu obukalire, nibya butsira obuddungire. Omundu amabiriyihiriraho olhubibi olhulhangirikire bikahika okw’inywa, ikikendi mw’olhobera erilhwamakirira. Kandi sihali ekyanga leka Omukristayo oyukulire bunyakirimu iniayowa iniabirihemuka amabya iniabirikolha erithwamu eriri ng’eryo n’eryamakiriralyo.

Eritsomana abandi ni yindi nzumwa y’erilengekaniako. Abanya Roma 14:21 hakabugha hathi: “Siryowene erirya esiswe kutse eripulya ebinyu, kutse erikolha ekinduki ekikaleka mulikyenyu iniakolha ebibi.” Wanga ghendera wuthi okw’ihabulha eri? Omw’ikangania olhwanzo ng’olhw’abasubeneko. Wamayowa wuthi obwabu bwangana hithania owundi, mbwino olhwanzo silhwanga leka wukaleka erinywa obwabu okwa ndambi eyo? Neryo iwukendi kangania ku wutsomene n’erisikya eriyowa ly’abandi, omw’isondya endundi yabu butsira eyawu.—1 Kor. 10:24.

Eryongera okw’ekyo, egavumente yanganabya n’ebilhaghiro ebya Omukristayo atholere iniaghenderako akathwamu. Ebilhaghiro ebyo byangana hiraho emyaka ey’erinywirako kutse ibyathanga erifugha kutse erikolesya esyomashini ndebe ithunanywire.—Abar. 13:1-5.

Yehova abirithuha ekitsumbi omw’ithuha obwiranda bw’eritsemera ebihembo bingyi ebyo abirithuha. Omo mwamuli ekihembo ky’eriyithwiramo thukasombolha nga thulyeki kutse nga thunyweki. Ambi erithwamu lyethu iryakangania ngoku thukalhangira obughabe bwethu bw’eriyithwiramo obu mwa bw’obughuli omw’ibukolesya eritsemesya Thatha wethu w’elhubulha.

a Ekithongole ekya U.S. Centers for Disease Control and Prevention kikabugha kithi erithanywa obwabu bunene murundi mughuma lyangana kolya okwa bitsibu nga, eritha abandi, eriyitha, erikolhwako emyatsi y’engyingo kinyamakara, akatabanguko omwa bathahenie, ebitsibu ebyanga lhwiririra omw’ikolha emyatsi y’engyingo, n’erilhuako obukule.

Erithwamu Eryo Abandi Bakakolha

Abakristayo abosi sibali thwamu ebisosene. Abandi bangana thwamu erinywa obwabu okwa lhulengo olhutholere omughulhu ekyo kikabya nga kinatholere. Abandi bakathwamu erileka obwabu. Kandi ngoku thwabirilhangira, abangyi bakayihiriraho olhubibi. Sibuthekwa-buthekwa indi abandu batholere ibasoborera kutse erilhwira okw’ithwamu lyabu. Okwa lhundi lhuhandi, sithutholere thukakaka abandi b’erithwamu lyethu; sithutholere thukatsweba abo erithwamu lyabu liri mbaghane okwa lyethu hamabya isihathabya emisingyi ye Biblia eyamathwika. (Abar. 14:1-6) Ambi ithwabya ithun’ibukire ngoku Abakristayo b’okwenene bakalhangira bathi bakakulha-kulhanaya obuholho n’obughuma.—Abar. 14:19.

    Ebitabu Ebiri Omwa Lhukonzo (1982-2026)
    Hulhuka
    Ingira
    • Lhukonzo
    • Ghaba
    • Ebyawanzire
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Eby'Erighenderako
    • Eribika Embiitha
    • erisetinga eby'embiitha
    • JW.ORG
    • Ingira
    Ghaba