BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • nwt Mako 1:1-16:8
  • Mako

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Mako
  • Baibolo wa Binembelo bya Ntanda Ipya
Baibolo wa Binembelo bya Ntanda Ipya
Mako

MAMBO AWAMA ANEMBELE MAKO

1 Ntendekelo ya mambo awama aamba pe Yesu Kilishitu, Mwana Lesa: 2 Monka mwanembejile ngauzhi Isaya amba: “(Mbena kutuma muluwe wami kulutwe yobe,* ukakunengezhezha jishinda jobe.)+ 3 Kuji ubena kubijika mungye amba: ‘Nengezhezhai jimo jishinda ja Yehoba!* Ololai mashinda anji.’”+ 4 Yoano Mubatizhi wajinga mungye saka asapwila bantu amba bafwainwa kubatizhiwa kumwesha’mba balapila pa kuba’mba Lesa ebalekeleko mambo.+ 5 Kabiji bantu bonse ba mu nyaunda ya Yudea ne bangikazhi bonse ba mu Yelusalema baishilenga kwi aye, kabiji wibabatizhe* mu Mukola wa Yodano, saka basolola mambo abo patoka.+ 6 Yoano wavwalanga kivwalo kya boya bwa ngamela ne mushipi wa kiseba mu lubunda wanji,+ kabiji wajanga nzhiye ne buki.+ 7 Wasapwijilenga’mba: “Kuji ubena kundondela wankila bulume, ne ntambo ya pa makwabilo anji kechi nakonsha kufukama ne kwiikasulula ne.+ 8 Amiwa nemubatizha mu mema, pakuba aye ukemubatizha anweba na mupashi wazhila.”+

9 Mu oa moba, Yesu wafumine ku Nazala wa mu Ngalilea kabiji bamubatizhe kwi Yoano mu Yodano.+ 10 Ponkapo Yesu byo atuntukile mu mema, wamwene jiulu saka jishinkuka kabiji wamwene ne mupashi saka ekila pe aye nobe nkunda.+ 11 Kabiji jiwi jafumine mwiulu amba: “Obewa wi Mwanami ye natemwa; mo mmwena lusekelo.”+

12 Ponkapo mupashi wamutwajile mungye. 13 Waikelemo moba 40 saka bamweseka kwi Satana.+ Mwajinga ne banyama ba mungye, bino bamalaika bamukwashishenga.+

14 Yoano byo bamukashile, Yesu wayile mu Ngalilea+ na kusapwila mambo awama a Lesa+ 15 saka amba’mba: “Kimye kyatongolwa kyafika, ne Bufumu bwa Lesa bwafwenya pepi. Lapilai,+ ne kwitabila mambo awama.”

16 Byo apichilenga ku musezho wa Kalunga ka Ngalilea, wamwene Shimona ne Andeleo,+ bankasa ne kolo, saka bata makonde abo pa kalunga ka mema,+ mambo bakwatanga masabi.+ 17 Onkao mambo, Yesu wibambijile’mba: “Ndondelai kabiji nsakwimwalula ke ba kukwata bantu.”*+ 18 Ponkapotu bashile makonde abo kebamulondele.+ 19 Byo aendeleko pacheche, wamwene Yakoba mwana wa kwa Zebede ne Yoano nkasanji mu bwato saka banunga makonde abo,+ 20 ponkapotu wibechile. Ne abo bashile shabo Zebede mu bwato na ba mingilo, kebamulondele. 21 Kabiji bayile mu Kapenama.

Juba ja Sabado byo jatendekele, watwelele mu nshinagoga ne kutendeka kufunjisha.+ 22 Kabiji bakuminye bingi byo afunjishanga, mambo byo ebafunjishenga byafumine kwi Lesa kupusanako na banembeshi.+ 23 Pa kyokya kimye, mu nshinagoga yabo mwajinga muntu wajinga na mupashi watama, kabiji wabijikile’mba: 24 “Nanchi mubena kukeba ka kwi atweba, anweba Yesu mwina Nazala?+ Nanchi mwaiya na kwitonauna nyi? Nemuyukishatu bulongo namba mwi Wazhila wa Lesa!”+ 25 Bino Yesu wamukajipijile uno ndemona amba: “Zhindamapo, lupukamo mwi aye!” 26 Uno mupashi watama byo avulañenye yewa muntu ne kubijika, walupukilemo mwi aye. 27 Bantu bonse bakuminye bingi kya kuba batendekele kwisamba mulwabo amba: “Nga kino kyo ki ka? Mfunjishisho yanji yapusana bingi! Mambo ukambizha ne mipashi yatama, ne ayo imukookela.” 28 Onkao mambo, nkuwa yanji yakumbene bukiji mu mpunzha yonse ya Ngalilea.

29 Ponkapo balupukile mu nshinagoga ne kuya ku nzubo ya kwa Shimona ne Andeleo pamo na Yakoba ne Yoano.+ 30 Kabiji bako ba bakazhi ba kwa Shimona+ balaajile mambo bakolelwe kikola kya mashika, ne Yesu bamubuujile kikola kyo bakolelwe. 31 Byo ayile kwi abo, wibakwachile ku kuboko ne kwibabusha. Ne mashika apwile kabiji bano bako ba kwa Petelo baimene ne kutendeka kwibanengezhezha kajo.

32 Byo kyafikile ke mabanga, juba saka jazhika kala, bantu bamuletejilenga bonse bakolelwe ne bajinga na bandemona;+ 33 kabiji bantu bonse mu muzhi bakonkene konka ku kibelo. 34 Onkao mambo, wabukile bonse bajinga na bikola byapusana pusana+ ne kupanga bandemona bavula, kabiji wibakainye bandemona kwamba, mambo bamuyukile’mba ye Kilishitu.*

35 Ku makya, saka pakifiita, wabuukile ne kuya pangye kwa bunke na kulomba.+ 36 Bino Shimona ne bo ajinga nabo batatwile kumukeba 37 kabiji bamutaaine ne kumwambila’mba: “Bonse babena kwimukeba.” 38 Bino aye wibambijile’mba: “Twayai tuyenga kukwabo, mu mizhi iji pepi, kuba’mba nako nkasapwileko, mambo kino kyo kyo naishila.”+ 39 Kabiji wayile na kusapwila mu mashinagoga abo monse mu Ngalilea, saka apanga ne bandemona.+

40 Kabiji kwaishile muntu wa mbumba saka amusashijila ne kufukama panshi ne kumwambila’mba: “Umvwe mwaswa, mbukai.”+ 41 Ponkapo wamubijile lusa, kabiji watanyikile kuboko kwanji ne kumukwata, ne kumwambila’mba: “Naswa! Bukwa.”+ 42 Ponkapotu wabukilwe, ne mbumba yanji yapwile. 43 Kepo amukambizhe kyakosa bingi ne kumwambila’mba yanga, 44 kabiji wamubuujile’mba: “Kange ubuulepo muntu nangwa umo ne, bino yanga ukemweshe kwi ñanga ne kupana bintu na mambo a kubukwa kobe monka mwakambizhizhe Mosesa,+ pa kuba’mba kikale kishiino kwi abo.”+ 45 Bino uno mwanamulume byo afumineko, watatwile kubulañana ne kukumbanya konse konse kino kyamwekele, kya kuba Yesu kechi wakonsheshe kutwela mu muzhi saka bamumona ne, bino waikele ku mpunzha kwa bunke. Bino bantu baishilenga kwi aye kufuma konse konse.+

2 Byo papichile moba amo, wakatwelele jibiji mu Kapenama, kabiji nkuwa yakumbene konse amba uji ku nzubo.+ 2 Onkao mambo, bantu bavula bakonkene mu nzubo kya kuba kafwapo pashajile ne, kufikatu ne mu kibelo monse, ne aye watatwile kwibasapwila byambo bya Lesa.+ 3 Kabiji bamuletejile muntu wakolelwe kalepu ye batembekele ku banabalume bana.+ 4 Bino bakankelwe kumuleta kwi Yesu na mambo a jibumba, onkao mambo, basabile musemi na ponka pajinga Yesu, kabiji byo basabilepo, baikizhe muntu wa kalepu wajinga pa kamwanya. 5 Yesu byo amwene lwitabilo lwabo,+ waambijile wa kalepu amba: “Mwanami, mambo obe alekelwa.”+ 6 Pajinga ne banembeshi bamo baikele saka bamba mu michima yabo amba:+ 7 “Mambo ka uno muntu o abena kwambila bino? Ubena kwamba mwenga. Kafwako wakonsha kulekela muntu mambo ne, kanatu Lesa yenka kwapwa.”+ 8 Ponkapo Yesu byo ayukile mu muchima wanji byo balangulukilenga, wibashikishe’mba: “Mambo ka o mubena kulangulukila bino bintu mu michima yenu?+ 9 Nanchi kyepi kyapela, kwambila muntu wa kalepu amba, ‘Mambo obe alekelwa’ nyi, inyi amba, ‘Imana usende kamwanya kobe wende? 10 Pa kuba’mba muyuke’mba Mwana muntu+ bamupa luusa lwa kulekela bantu mambo pano pa ntanda—”+ waambijile wa kalepu amba: 11 “Nakwambila namba, Imana, usende kamwanya kobe uyenga ku nzubo yobe.” 12 Kabiji waimene ne kusenda kamwanya wanji ne kulupukamo bonse saka bamutala. Bonse bakuminye bingi kabiji batumbijikile Lesa, saka bamba’mba: “Tukyangye kumonapo kintu kya uno mutundu.”+

13 Wayile jikwabo na kwikala kwipi na kalunga ka mema, ne jibumba jaishile kwi aye kabiji watatwile kwibafunjisha. 14 Kabiji byo apichilenga, wamwene Levi mwana wa kwa Alefesa saka aikala po basonkesha misonko ne kumwambila’mba: “Ndondelenga.” Ponkapo waimene keamulondele.+ 15 Palutwe kacheche, wajiilenga* mu nzubo ya kwa Levi, kabiji basonkeshi ne bandengamambo bavula bajiilenga* pamo ne Yesu ne baana banji ba bwanga, mambo kwajinga bantu bavula bamulondejilenga.+ 16 Bino banembeshi ba Bafaliseo byo bamwene’mba ubena kuja na bandengamambo ne basonkeshi, batatwile kushikisha baana banji ba bwanga amba: “Nanchi mufunjishi wenu uja na basonkeshi ne bandengamambo nyi?” 17 Yesu byo aumvwine kino, wibambijile’mba: “Bantu batuntulu kechi bakeba shayuka wa michi ne, poso aba bakolwa. Naishile na kwita bandengamambo kechi bantu baoloka ne.”+

18 Baana ba bwanga ba kwa Yoano ne Bafaliseo bazhikilwanga na nzala. Abo bamusolomokele ne kumushikisha’mba: “Mambo ka baana ba bwanga ba kwa Yoano ne baana ba bwanga ba Bafaliseo o bazhikilwa na nzala, pakuba baana benu ba bwanga kechi bazhikilwa na nzala ne?”+ 19 Yesu wibepwizhe’mba: “Nanchi balunda ba musongoshi+ bakonsha kuzhikilwa na nzala umvwe kya kuba bakiji nanji nyi? Musongoshi byo akiji nabo kechi bakonsha kuzhikilwa na nzala ne. 20 Bino moba akafika kimye musongoshi kyo bakamufumyako kwi abo,+ ne abo po po bakazhikilwa na nzala. 21 Kafwako muntu wakonsha kutupika kikamba kya katataka pa kivwalo kya peulu kya kala ne. Inge wauba kino, kikamba kya katataka kitondobola kivwalo kya kala ne patabuka pabayilako.+ 22 Kabiji kafwako muntu ulonga binyu bya bintonto mu mafukuta a biseba a kala ne. Umvwe wauba kino, binyu byakonsha kusaba mafukuta byaichika ne kwichika, ne mafukuta nao onaika. Bino binyu bya bintonto bebilonga mu mafukuta a biseba a katataka.”

23 Byo apichilenga mu majimi a wichi pa juba ja Sabado, baana banji ba bwanga batatwile kuchimauna mitwe ya wichi kabiji bayilenga saka baja.+ 24 Onkao mambo, Bafaliseo bamwambijile’mba: “Tala kuno! Mambo ka o babena kubila kino kintu kyafwainwa kubula kubiwa pa juba ja Sabado?” 25 Bino aye wibashikishe’mba: “Nanchi kechi mwatangapo pa byaubile Davida kimye aye ne banabalume bo ajinga nabo kyo bafwile nzala nenyi?+ 26 Nanchi mukyangye kutangapo mu jishimikila ja kwa Abiata+ ñanga mwine mukatampe jaamba pe Davida byo atwelele mu nzubo ya Lesa ne kuja bashinkwa ba kupana kwi Lesa ne kushikulapo bamo wapapo ne banabalume bo ajinga nabo, kintu kyafwainwe kubula kuba muntu ungi kanatu bañanga bonka nyi?”+ 27 Kabiji wibambijile’mba: “Lesa wabikileko juba ja Sabado na mambo a bantu,+ bino bantu kechi wibalengele na mambo a juba ja Sabado ne. 28 Onkao mambo, Mwana muntu ye Nkambo wa Sabado.”+

3 Watwelele jibiji mu nshinagoga, kabiji monkamwa mwajinga ne muntu wapapa* kuboko.+ 2 Onkao mambo, bamutajilenga bingi kuba’mba bamone inge wakonsha kubuka uno muntu pa juba ja Sabado pa kuba’mba bamupemo mambo. 3 Waambijile muntu wajinga na kuboko kwapapa* amba: “Nyamuka wiye pakachi.” 4 Kepo ebashikishe’mba: “Nanchi kijitu bulongo kuba kyawama pa juba ja Sabado nyi, inyi kuba kyatama; kupulusha bumi* nangwa kwipayañana?”+ Abo baubiletu nzoo. 5 Byo ebatajile na bukaji, ne byo kyamufichile ku muchima na mambo a kukosa kwa michima yabo,+ waambijile yewa muntu amba: “Tanyika kuboko kobe.” Ne aye byo ekutanyikile, kuboko kwaikele ke kutuntulu. 6 Ponkapo Bafaliseo bayile pangye na kumvwañana na baana ba bwanga ba kwa Heloda+ amba bamwipaye.

7 Bino Yesu ne baana banji ba bwanga bayile ku kalunga ka mema, kabiji jibumba jikatampe jafumine ku Ngalilea ne jafumine ku Yudea, jamulondejile.+ 8 Kabiji ku Yelusalema, ku Idumea, ku bushiya bwa Yodano, ku Tila ne ku Shidona nako kwafumine bantu bavula baishile kwi aye byo baumvwine nkuwa ya bintu byavula byo aubilenga. 9 Kabiji waambijile baana banji ba bwanga kumuletela bwato bucheche kuba’mba jibumba jibule kumubunga. 10 Na mambo a kuba wabukile bavula, aba bonse bajinga na bikola byakatazha baishilenga ko aji na kumukwata.+ 11 Nangwatu mipashi yatama+ umvwe yamumona, yamufukamijilenga ne kubijika’mba: “Anweba mwi Mwana Lesa.”+ 12 Bino bimye byavula wibakambizhenga kyakosa kubula kumusolola ku bantu.+

13 Wayile ku mutumba ne kwita bo akebelenga,+ ne abo baishile kwi aye.+ 14 Walengele* jibumba ja banabalume 12 bo atelele’mba batumwa, ba kwenda nanji ne kuba’mba akebatumenga kuya na kusapwila 15 ne kwikala na luusa lwa kupanga bandemona.+

16 Mu jino jibumba jo alengele* ja banabalume 12,+ mwajinga Shimona ye apele ne jizhina jikwabo amba Petelo,+ 17 Yakoba mwana wa kwa Zebede ne Yoano nkasanji Yakoba (bo atumbile ne jizhina ja kuba’mba Boaneje, kulumbulula’mba “Baana Batatauka Nobe Mvula”),+ 18 Andeleo, Filipa, Batolomo, Mateo, Tomase, Yakoba mwana wa kwa Alefesa, Tadeusa, Shimona Kananiya,* 19 ne Yudasa Isakaliota yenka wamusolwele.

Kabiji watwelele mu nzubo, 20 ne jibumba jakonkene jibiji kya kuba bakankelwe ne kuja. 21 Bino balongo banji byo baumvwine kino, bayile’mba bakamukwate mambo baambilenga’mba: “Wakonya.”+ 22 Kabiji banembeshi bafumine ku Yelusalema baambilenga’mba: “Uno muntu uji na Belezebuba,* kabiji upanga bandemona na bulume bwa mukulumpe wa bandemona.”+ 23 Byo ebechile, wibelele bishimpi ne kwibambila’mba: “Satana wakonsha kupangamo byepi Satana? 24 Bufumu bwakonsha konaika umvwe bene benabo bealukamo;+ 25 kabiji nzubo yonaika umvwe bene mulwabo bealukamo. 26 Byonkabyo, umvwe Satana wialukamo aye mwine, ko kuba’mba kechi wakonsha kwimana ne, ukapona. 27 Kafwako muntu wakonsha kutwela mu nzubo ya kilobo ne kwiba bipe byanji ne, kana patanshi wakimukasa. Inge wauba bino po po akonsha kwangata bipe bya mu nzubo yanji. 28 Kine nemwambila namba bantu bakalekelwa mambo onse o balenga nangwa mwenga yense ye bamba. 29 Pakuba yense uba mwenga mupashi wazhila kechi bakamulekelako mambo ne,+ bino walenga mambo a myaka ne myaka.”+ 30 Waambile kino na mambo a kuba baambilenga’mba: “Uji na mupashi watama.”+

31 Ponkapo, bainanji ne bankasanji+ baishile, baimene pangye kabiji batumineko muntu wa kumwita.+ 32 Jibumba byo jaikele saka jamuzhokoloka, bamwambijile’mba: “Bainenu ne bankasenu baji pangye babena kwimukeba.”+ 33 Bino aye wibakumbwile’mba: “Bamama ne bankasami bo bañanyi?” 34 Byo atajile bantu bamuzhokolokele, waambile’mba: “Talai, bamama ne bankasami!+ 35 Yense uba kyaswa muchima wa Lesa, ye nkasami wa mulume, ye nyenga yami kabiji bo bamama.”+

4 Watendekele kufunjisha jibiji kwipi na kalunga ka mema, kabiji jibumba jikatampe jaishile ko aji. Kepo akanjijile mu bwato ne kwikala monka kwalepako na kitulu, bino jibumba jonse jajinga kwipi na kalunga ka mema ku kitulu.+ 2 Kabiji watendekele kwibafunjisha bintu byavula bingi mu bishimpi,+ kabiji byo afunjishenga, wibambijile’mba:+ 3 “Umvwai! Njimi umo wayile na kukusa nkunwa.+ 4 Byo akushilenga, nkunwa imo yaponejile kunsa ya jishinda, ne bañonyi baishile na kwiija. 5 Ikwabo yaponejile pa kibangabwe pabujile maloba avula, kabiji ponkapotu yamenene mambo kechi pajinga maloba avula ne.+ 6 Bino mute byo asamine, wiisokele kabiji yaumine na mambo a kubula kwikizha mizhazhi. 7 Nkunwa ikwabo yaponejile mu miba, kabiji miba yakomene ne kwiitatankanya kabiji kechi yapangilepo bipangwa ne.+ 8 Pakuba ikwabo yaponejile pa mushiji wawama, kabiji byo yakomene ne kubaya, yapangile bipangwa, imo yapangile 30, ikwabo 60 ne ikwabo 100.”+ 9 Kepo aambile’mba: “Uji na matwi a kumvwa omvwe.”+

10 Byo ashajile, aba bamuzhokolokele pamo na batumwa Jikumi na Babiji batatwile kumushikisha pa bishimpi.+ 11 Wibambijile’mba: “Kyafyamika kyazhila+ kya Bufumu bwa Lesa bekipana kwi anweba, pakuba ku bantu bangi, bintu byonse bebyambila mu bishimpi,+ 12 pa kuba’mba nangwa batale kechi bakonsha kumona ne, kabiji nangwa bomvwe kechi bakonsha kukwatakanya ne; kabiji kechi bakabwela ne kulekelwa mambo ne.”+ 13 Wibambijile jibiji amba: “Byo mwabula kuyuka kino kishimpi, pano mukakwatakanya byepi bishimpi bikwabo?

14 “Njimi wakushile mambo a Lesa.+ 15 Bantu bamo baji nobe nkunwa yaponejile kunsa ya jishinda; byo bomvwa mambo a Lesa, Satana wiya+ ne kwangatamo mambo o bakushile mwi abo.+ 16 Kabiji bakwabo nabo baji nobe yoya yo bakushile pa kibangabwe; pa kumvwa mambo a Lesa, beatambwila na lusekelo.+ 17 Bino na mambo a kubula kwikizha mizhazhi, bakoselamo pacheche; kabiji bya malwa pa kwiya nangwa lumanamo na mambo a ano mambo, baleka kwietabila. 18 Kuji ne ikwabo yo bakushile mu miba. Bano bo bantu bomvwa mambo a Lesa,+ 19 bino na mambo a bya kutabataba+ bya buno bwikalo* ne bulume bwa bujimbijimbi buji na bunonshi+ ne muchima wa kukebesha bintu,+ bilenga misabilo ne konauna mambo a Lesa, kabiji kechi apanga bipangwa ne. 20 Kyapelako, kuji bantu baji nobe yoya yo bakushile pa mushiji wawama, bano bo bateleka ku mambo a Lesa ne kwiatambula na muchima yense ne kupanga bipangwa, umo 30, mukwabo 60, ne mukwabo 100.”+

21 Kabiji wibashikishe’mba: “Nanchi lampi bamubika munshi ya ntumbe* nangwa munshi ya mwanya nyi? Nanchi kechi bamubika pa kyakutulapo lampi nenyi?+ 22 Mambo kafwako kintu kyafyamika kikabula kusololwa ne; kabiji kafwako kyo bafya pa nkonkoso kikabula kusoloka patoka ne.+ 23 Uji na matwi omvwe.”+

24 Wibambijile jibiji amba: “Taiko muchima ku bintu byo mubena kumvwa.+ Kipimo kyonka kyo mupiminako bakwenu kyo kyo bakemupiminako ne anweba, kine bakemubikilapo ne bikwabo. 25 Mambo yense uji na bintu bakamubikilapo ne bikwabo,+ pakuba awa wabula bintu, bakamwangata ne kyo aji nakyo.”+

26 Kabiji watwajijile kwamba’mba: “Bufumu bwa Lesa buji nobe muntu wakusa nkunwa pa mushiji. 27 Ulaala bufuku ne kubuuka lukelo, kabiji nkunwa imena ne kukoma, bino kechi uyuka byo ikoma ne. 28 Mushiji mwine ye umenesha bijimwa pachepache, patanshi lunenge wa ntembela, palondela mutuntu, ne kipelako ke mutwe wa kajo kene. 29 Kajo byo kapyatu, utatula kwikanowa na kikwakwa, mambo kimye kya kunowa kyafika.”

30 Kabiji wanungilepo amba: “Bufumu bwa Lesa twakonsha kwibwesakanya ku ka, nangwa ñanyi kishimpi kyo twakonsha kwibulumbulwilamo? 31 Buji nobe luchacha wa masitate. Pa kimye kyo bamubyajile mu mushiji wajinga wakepesha pa nchacha yonse iji pano pa ntanda.+ 32 Bino umvwe bamubyala, umena ne kukoma kukila bijimwa bikwabo kabiji wikala ne na misampi ikatampe kya kuba bañonyi beya na kwikala mu kimfutele kyanji.”

33 Wibambijilenga mambo a Lesa mu bishimpi+ byavula bya uno mutundu, kwesakana na papelejile bulume bwabo bwa kukwatakanya bintu. 34 Kine kechi waambanga nabo kwa kubula bishimpi ne, bino baana banji ba bwanga wibalumbulwilanga bintu byonse ku mbaji.+

35 Byo kyafikile ke mabanga pa joja juba, wibambijile’mba: “Twayai twabukile ku bushiya.”+ 36 Byo baambijile jibumba amba jiyenga, bamusendele mu bwato kabiji kwajinga ne maato akwabo amulondejilenga.+ 37 Kwaishile ne luvula, ne mema atatwile kusampaukila mu bwato, kya kuba kwashajiletu pacheche bwato kuyula mema.+ 38 Bino aye walaajile mu bwato kunyuma saka ashakamina pa mushamino. Onkao mambo, bamubushishe ne kumwambila’mba: “Mufunjishi, anweba ne kwituta muchima byo ketufwe nenyi?” 39 Ponkapo wabuukile ne kukanya luvula ne kalunga ka mema amba: “Zhindama!”+ Luvula walekele, pabwela pauba ne nzoo. 40 Onkao mambo, wibashikishe’mba: “Mambo ka o mwaubila moyo? Nanchi mukyangye kwikala na lwitabilo nyi?” 41 Bino abo baakaminwe bingi, kabiji beambijilenga mulwabo amba: “Nanchi uno muntu ye ñanyi? Mambo luvula ne kalunga ka mema nabyo bibena kumukookela.”+

5 Kepo bafikile ku bushiya bwa kalunga ka mema mu kibunji kya Bangalasene.+ 2 Kabiji Yesu byo afumine mu bwato, muntu wajinga na mupashi watama waishile ko ajinga kufuma ku bilende.* 3 Waikalanga ku bilende, kabiji kufikatu ne pa kyokya kimye, kafwako nangwa umo wakonshanga kumukasa, nangwatu na munyololo ne. 4 Javula bamukasanga mashimbi ne minyololo, bino aye wachibanga minyololo ne mashimbi; kabiji kafwako nangwa umo wajinga na bulume bwa kumufwomona ne. 5 Kimye kyonse bufuku ne mute, wabijikanga ku bilende ne mu mitumba ne kwichibaula na mabwe. 6 Bino byo amwene Yesu palepa byobya, wamunyemejile ne kufukama.+ 7 Kepo abijikile’mba: “Nanchi mubena kukeba ka kwi amiwa anweba Yesu, Mwana Lesa Mwine Wakila? Nemuchipisha kwi Lesa namba kange munkabishe ne.”+ 8 Mambo Yesu wamwambijilenga amba: “Obewa mupashi watama, fumamo mu uno muntu.”+ 9 Bino Yesu wamushikishe’mba: “Jizhina jobe wi ñanyi?” Aye wamukumbwile’mba: “Jizhina jami yami Nzhita, mambo twavula bingi.” 10 Kabiji wasashijile Yesu javula amba abule kupangamo mipashi mu kyalo.+

11 Bino bankumba bavula bingi+ bajiilenga pa mutumba.+ 12 Onkao mambo, mipashi yamusashijile’mba: “Tutumai mu bankumba kuba’mba tutwele mwi abo.” 13 Ne aye wibaswishishe. Ponkapo mipashi yatama yafuminemo ne kuya na kutwela mu bankumba, kabiji bankumba bonse nobe 2,000, bakunkulukile lubilo ne kwitaya pa kalunga ka mema. 14 Bino aba bajiishishenga bankumba banyemene ne kuya na kubuula bantu mu muzhi ne mu mapunzha akwabo, kabiji bantu baishile na kumona kino kyamwekele.+ 15 Onkao mambo, baishile kwi Yesu ne kumona muntu wajinga na bandemona, wajinga kala na Nzhita ya bandemona, waikala saka avwala ne kukasuluka muchima, ne abo baubile bingi moyo. 16 Kabiji aba bamweneko, bebashimikizhe uno muntu wajinga na bandemona byo abukilwe ne kyamwekejile bankumba. 17 Onkao mambo, abo batatwile kusashijila Yesu amba afumemo mu mpunzha yabo.+

18 Byo akanjijilenga mu bwato, uno muntu wajinga na bandemona wamusashijile’mba aye nanji.+ 19 Pakuba aye kechi wamuswishishe ne, bino wamwambijile’mba: “Yanga ku nzubo ku balongo bobe, ukebabuule bintu byonse byakubila Yehoba* ne lusa lo akumwesha.” 20 Uno muntu wayile ne kutatula kusapwila mu Ndekapoli* bintu byonse byamubijile Yesu, kabiji bantu bonse bakuminye bingi.

21 Yesu byo aabukile jibiji ku bushiya na bwato, jibumba jikatampe jaishile kwi aye byo akijinga kwipi na kalunga ka mema.+ 22 Umo wa mu bakulumpe ba nshinagoga wa jizhina ja Yelusa waishile, ne byo amumwene waponejile ku maulu anji.+ 23 Wamusashijile bimye byavula amba: “Mwanami wa mukazhi wakolwa bingi.* Mwane twayai mukamukwate maboko enu+ kuba’mba abukwe.” 24 Ponkapo Yesu wayile nanji, kabiji jibumba jikatampe jamulondejilenga saka jamubunga.

25 Kwajinga mwanamukazhi wajinga na kikola kya kupita mashi+ pa myaka 12.+ 26 Wamanamine bingi* ku bashayuka ba michi bavula kabiji wapaine bintu byanji byonse bino kafwako bukwasho bwafuminemo ne, pakuba kikola kyaswezhezhe ne kuswezha. 27 Byo aumvwine nkuwa ya kwa Yesu, waishile kunyuma mu jibumba ne kukwata ku kivwalo kyanji kya peulu,+ 28 mambo waambilenga’mba: “Umvwe nkwatetu ku kivwalo kyanji kya peulu, nsakubukwa.”+ 29 Ponkapotu ne mashi achibikile, kabiji waumvwine’mba wabukwa kikola kyanji kyamumanyikilenga.

30 Ponkapo Yesu waumvwine’mba bulume+ bwafuma mwi aye, kabiji waalulukile ne kutala mu jibumba ne kwamba’mba: “Ñanyi wakukwata ku kivwalo kyami kya peulu?”+ 31 Bino baana banji ba bwanga bamwambijile’mba: “Anweba mwamona jibumba byo jimubunga, kabiji kemushikishe’mba, ‘Ñanyi wankwata?’” 32 Nangwa byonkabyo, aye wakenkentele’mba amone wauba kino. 33 Uno mwanamukazhi waakaminwe ne kuzakama, byo ayukile kyamumwekejile, waishile ne kufukama kwi aye ne kumubuula bishinka byonse. 34 Aye wamwambijile’mba: “Mwanami, lwitabilo lobe lwakulengela kubukwa. Yanga mu mutende,+ kabiji kikola kyobe kyatama kipwe.”+

35 Byo akyambilenga bino, banabalume bamo bafumine ku nzubo ya mukulumpe wa nshinagoga baishile ne kwamba’mba: “Mwanenu wa mukazhi wafwa! Nga mambo ka a kukatezha Mufunjishi?”+ 36 Bino Yesu byo aumvwine saka bamba bino byambo, waambijile mukulumpe wa nshinagoga amba: “Kwakamwa ne;* ikalaitu na lwitabilo.”+ 37 Kechi waswishishe muntu mukwabo kumulondela ne, poso Petelo, Yakoba ne Yoano nkasanji Yakoba.+

38 Byo bafikile ku nzubo ya mukulumpe wa nshinagoga, wataaine bantu bajijilenga mabingo ne kuwowakana.+ 39 Byo atwelele, wibashikishe’mba: “Mambo ka o mubena kujijila mabingo ne kuba kiwowo? Uno mwana kechi wafwa ne, walaalatu tulo.”+ 40 Byo baumvwine bino, batendekele kumuseka ne kumwendeleka. Bino byo ebalupwilemo bonse, wasendele shanji ne inanji mwana ne bo ajinga nabo ne kutwela watwelele mwalaajile mwana. 41 Byo amukwachile mwana ku kuboko wamwambijile’mba: “Talifa kumi,” kulumbulula’mba: “Kashimbi, nakwambila namba, ‘Imana!’”+ 42 Kabiji ponkapotu uno kashimbi waimene, watatula ne kwenda. (Wajinga na myaka 12.) Ponkapotu bonse baikele na lusekelo lukatampe. 43 Bino wibakambizhe bimye byavula* kuba’mba kechi bafwainwa kubuulapo muntu nangwa umo kino ne,+ kabiji wibakambizhe’mba bamupe kashimbi kajo.

6 Wafumineko kokwa ne kwiya ku muzhi wanji,+ ne baana banji ba bwanga bamulondejile. 2 Juba ja Sabado byo jafikile, watatwile kufunjisha mu nshinagoga, kabiji bavula bamutelekelenga bakuminye bingi ne kwamba’mba: “Nanchi uno muntu wafunjijile kwepi bino bintu?+ Nanchi waikele byepi na ano maana kabiji ubena kukonsha byepi kuba mingilo ya kukumya?+ 3 Nanchi uno kechi ye kalipentala+ mwana wa kwa Maliya,+ ne bankasanji kechi bo ba Yakoba,+ Yosefwa, Yudasa ne Shimona+ nenyi? Nanchi ne banyenga yanji kechi tuji nabo kuno nenyi?” Onkao mambo, batendekele kwituntula na mambo a aye. 4 Bino Yesu wibambijile’mba: “Ngauzhi bamunemeka ku bantu bangi kechi ku ba mu muzhi mo ekala, ku balongo banji ne ku ba mu nzubo yanji ne.”+ 5 Onkao mambo, kechi waubileko mingilo ya kukumya ne, kanatu kutenteka maboko anji pa bantu bacheche bakolelwe ne kwibabuka. 6 Wakuminye bingi mambo kechi bajinga na lwitabilo ne. Kabiji wayile na kuzhokoloka mu mizhi yonse na kufunjisha.+

7 Waichile batumwa Jikumi na Babiji ne kwibatuma babiji babiji,+ kabiji wibapele luusa lwa kupanga mipashi yatama.+ 8 Kabiji wibakambizhe kubula kusenda kintu pa lwendo, kanatu kamama, kechi kusenda shinkwa, mufuko wa kajo nangwa mali* mu bikwama byabo ne,+ 9 bino kanatu kuvwala makwabilo kabiji kechi kuvwala bivwalo bibiji* ne. 10 Kabiji wibambijile’mba: “Mu nzubo monse mo mukatwela, mukekale monka kufikatu ne kimye kyo mukafumamo mu yewo muzhi.+ 11 Kabiji mu mpunzha monse mo bakabula kwimutambwila nangwa kwimumvwa, pa kufumamo mukakunte lukungu ku maulu enu kuba’mba kikekale kishiino kwi abo.”+ 12 Kabiji bayilenga na kusapwila’mba bantu balapile,+ 13 kabiji bapangilenga ne bandemona+ bavula ne kushinga manyi bantu bavula bakolelwe ne kwibabuka.

14 Mfumu Heloda waumvwine kino, mambo jizhina ja kwa Yesu jayile bingi nkuwa, ne bantu baambilenga’mba: “Yoano Mubatizhi wasanguka mu bafu, kabiji o ene mambo o abena kubila mingilo ya kukumya.”+ 15 Bino bakwabo baambilenga’mba: “Elaija.” Bakwabo nabo amba: “Umo wa mu bangauzhi ba kala.”+ 16 Bino Heloda byo aumvwine kino, waambile’mba: “Yoano ye nachibile mutwe, ye wasanguka.” 17 Mambo Heloda watumine ba kukwata Yoano ne kumutaya mu kaleya na mambo a kwa Helodyasa muka Filipa kolojanji, mambo wamusongwele.+ 18 Mambo Yoano waambijilenga Heloda amba: “Kizhila kusongola muka kolojenu.”+ 19 Onkao mambo, Helodyasa wajinga nanji na mfika kabiji wakebelenga kumwipaya, bino wakankelwe. 20 Mambo Heloda wamuchiinenga Yoano, byo amuyukile’mba ye muntu waoloka ne kuzhila,+ kabiji wamulaminenga bulongo. Kabiji umvwe waumvwa Yoano keambe, kechi walangulukangapo bya kumuba ne, bino watemenwe bingi kuteleka ku byo aambanga.

21 Bino juba jafwainwa jafikile kimye Heloda kyo anengezhe kijiilo pa juba janji ja kusemwa+ kya babinemanga banji ne bakulumpe ba bashilikale ne banabalume babineme ba mu Ngalilea.+ 22 Kabiji mwana wa mukazhi wa kwa Helodyasa wazhile ne kutokesha Heloda ku muchima ne bonse bo ajiilenga* nabo. Mfumu waambijile uno nsongwakazhi amba: “Kyonse kyo usakundomba, nsakukupa.” 23 Wachipile kwi aye amba: “Kyonse kyo usakundomba, nsakukupa, nangwatu lubaji lumo lwa bufumu bwami.” 24 Kabiji walupukile ne kuya na kushikisha inanji amba: “Ñanyi kintu kyo nsakulomba?” Inanji wamukumbwile’mba: “Mutwe wa kwa Yoano Mubatizhi.” 25 Ponkapotu wayile kwi mfumu ne kumwambila’mba: “Mbena kukeba mumpe lonka luno mutwe wa kwa Yoano Mubatizhi pa nsanyi ikatampe yaselebala.”+ 26 Nangwa kya kuba kino kyamulengejile bulanda, mfumu kechi wakebele kumutana kyo alombele ne, na mambo a luchipo lo achipile ne na mambo a benyi* banji. 27 Ponkapotu mfumu watumine kapaso ne kumukambizha kuya na kuleta mutwe wa kwa Yoano. Ne aye wayile na kumuchiba mutwe mu kaleya 28 kabiji waletele mutwe wa kwa Yoano pa nsanyi ikatampe yaselebala. Wamupaine kwi nsongwakazhi, ne nsongwakazhi naye wamupaine kwi inanji. 29 Baana banji ba bwanga byo baumvwine kino, bayile na kusenda mubiji wa kwa Yoano ne kukamubika mu kilende.*

30 Batumwa bakonkene kwi Yesu ne kumubuula bintu byonse byo baubile ne byo bafunjishe.+ 31 Ne aye wibambijile’mba: “Twayai ku mpunzha kwa bunke bwetu tukakokolokeko pacheche.”+ Mambo kwajinga bantu bavula baishilenga ne bayilenga, kya kuba kechi bajingapo ne na kimye kya kuja ne. 32 Onkao mambo, bakanjijile mu bwato ne kuya ku mpunzha kwa bunke bwabo.+ 33 Bino bantu bebamwene saka baya kabiji bavula bayukile, ne bantu bafumine mu mizhi yonse bayile panshi ne kutangilako. 34 Byo afumine mu bwato, wamwene jibumba jikatampe, kabiji wibobijile lusa,+ mambo bajinga nobe mikooko yabula kafunga.+ Kabiji watendekele kwibafunjisha bintu byavula.+

35 Pa kulemba juba, baana banji ba bwanga baishile kwi aye ne kumwambila’mba: “Kuno ku mpunzha ko tuji kwalepa kabiji bwaila kala.+ 36 Bambilai amba baye mu mande ne mu mizhi na kwipotela bene kajo.”+ 37 Aye wibambijile’mba: “Bapai kajo baje.” Abo bamwambijile’mba: “Nanchi tuye na kupota bashinkwa na mandenali* 200 ne kwibapana ku bantu amba baje nyi?”+ 38 Aye wibashikishe’mba: “Nanchi muji na bashinkwa banga? Yainga mukamone!” Byo bamwene, baambile’mba: “Tuji na bashinkwa batanu ne masabi abiji.”+ 39 Kabiji waambijile bantu bonse kwikala mu bilumbiji pa nsono ya munyemvu.+ 40 Ne abo baikele mu bilumbiji bya bantu 100 ne bya bantu 50. 41 Byo ashikwile bashinkwa batanu ne masabi abiji, watajile mwiulu ne kulomba.+ Kepo atebawile bashinkwa ne kwibapana ku baana banji ba bwanga kuba’mba nabo bebapane ku bantu, kabiji waabenye masabi abiji bantu bonse. 42 Onkao mambo, bonse bajiile ne kwikuta, 43 kabiji bibese bya bashinkwa byo batolawile byayujile mu bitumbe 12, kufumyako masabi.+ 44 Aba bajiile bashinkwa bajinga banabalume 5,000.

45 Ponkapo wakambizhe baana banji ba bwanga kutangilako na bwato kuya ku bushiya kutala ja ku Beteseda, aye saka akishala na kubuula jibumba amba jiyenga.+ 46 Byo ashajikilepo jibumba, wayile ku mutumba na kulomba.+ 47 Byo kyafikile ke mabanga a bufuku, bwato bwajinga pakachi ka kalunga ka mema, bino aye wajingatu bunke ku mutunta.+ 48 Byo ebamwene saka bakabakana na kuvuwa na mambo a luvula wapupilenga kufumina kulutwe yabo, pa kilo kya buna bufuku,* waishilenga kwi abo saka enda pa kalunga ka mema; bino waubile nobe ukeba kwibapitaila. 49 Byo bamumwene saka enda pa kalunga ka mema balangulukile’mba: “Kino ke kimonwamonwa!” Kabiji batamine miteto. 50 Mambo bonse bamumwene kabiji baubile moyo. Bino ponkapotu wibambijile’mba: “Chinchikai! Yami iye; kuba moyo ne.”+ 51 Kepo akanjijile mu bwato mo bajinga ne luvula wikilekele. Na mambo a kino, bakuminye bingi, 52 mambo kechi bakwatakenye mwatajile kya kukumya kya bashinkwa ne, michima yabo yakankelwe kukwatakanya.

53 Byo baabukile, baishile mu Ngenesaleta ne kukashila bwato ku kitulu.+ 54 Aku bafumatu mu bwato, bantu bamuyukile. 55 Kabiji banyemejile mu yoya mpunzha yonse ne kutatula kumuletela pa makila bonse bakolelwenga. 56 Kabiji monse mo atwelele mu mizhi icheche nangwa ikatampe ne mu mande, baletelenga bakolwa mu bisankanyi, kabiji bamusashijilenga amba bakwatekotu ku nsenkebele ya kivwalo kyanji kya peulu.+ Kabiji bonse bakwachileko, babukilwe.

7 Kabiji Bafaliseo ne banembeshi bamo bafumine ku Yelusalema, bakonkene kwi aye.+ 2 Kabiji bamwene baana banji ba bwanga bamo saka baja kajo na maboko a biko, ko kuba’mba, kwa kubula kowa ku maboko.* 3 (Mambo Bafaliseo ne Bayudea bonse bajangatu kana baowa ku maboko kufika ne mu nkokola, bakakachijile ku bisho bya bashakulu babo, 4 kabiji umvwe bafuma ku kisankanyi, kechi bajanga ne, kanatu baowa. Kuji ne bisho bikwabo byavula byo bafunjile ne kwibikakachila, nabiji kutumpika tutomeno, tumilondo ne bipe bya mukuba mu mema.)+ 5 Onkao mambo, bano Bafaliseo ne banembeshi bamushikishe’mba: “Mambo ka baana bobe ba bwanga o babujila kulondela bisho bya bashakulu, bino abo bajatu kajo na maboko a biko?”+ 6 Aye wibambijile’mba: “Isaya waawile kine pe anweba bakamfutumfutu byonka byo kyanembwa’mba, ‘Bano bantu bannemekatu na byatunwa byabo, pakuba michima yabo iji kwalepa ne amiwa.+ 7 Bampopwelatu kyatu, mambo bafunjisha mafunjisho a bantu.’+ 8 Anweba mulengulula mikambizho ya Lesa ne kukakachila ku bisho bya bantu.”+

9 Kabiji wibambijile’mba: “Mulengulula bingi mikambizho ya Lesa kuba’mba mulame bisho byenu.+ 10 Mosesa waambile’mba, ‘Nemeka bashobe ne bainobe,’+ kabiji ‘Yense wambila bashanji nangwa bainanji byatama* bafwainwa kumwipaya.’+ 11 Bino anweba mwamba’mba, ‘Umvwe muntu waambila bashanji nangwa bainanji amba: “Kintu kyo mwaketekela kutambula kwi amiwa ke kobana, (ko kuba’mba, bupe bwa kupana kwi Lesa),”’ 12 kechi mumuswisha kubila kintu nangwa kimo bashanji nangwa bainanji ne.+ 13 Onkao mambo, mupeezha mambo a Lesa na mambo a bisho byenu byo mwapa bantu.+ Kabiji muba ne bintu byavula bya uno mutundu.”+ 14 Byo aichile jibumba jibiji kwiya kwi aye, wibambijile’mba: “Ntelekai, anweba bonse, ne kumvwisha mo kyatala.+ 15 Kafwako kintu kifuma pangye ya muntu ne kutwela mwi aye kyakonsha kumuzhilulula ne; bino abya bilupuka mwi aye byo bimuzhilulula.”+ 16 *——

17 Byo atwelele mu nzubo kufuma mu jibumba, baana banji ba bwanga batendekele kumwipuzha pa kishimpi.+ 18 Aye wibepwizhe’mba: “Nanchi ne anweba mukyangye kukwatakanya byonka byo baji abo nyi? Nanchi kechi mwayuka’mba kafwako kintu kifuma pangye ya muntu ne kutwela mwi aye kyakonsha kumuzhilulula, 19 byo kiji kuba’mba kitwela, bino kechi kipita mu muchima wanji ne, pakuba kipita munda ne kufumamo kuya mu kyolonyi nenyi?” Byonkabyo, waambile’mba kajo konse katoka. 20 Kabiji waambile’mba: “Akya kifuma mu muntu kyo kimuzhilulula.+ 21 Mambo mu michima ya bantu,+ mo mufuma milanguluko yatama, bulalelale,* bwivi, kwipayañana, 22 bukende, lunkumbwa, byubilo byatama, bujimbijimbi, kwizozola,* meso a lwiso, mwenga, kwilundumika ne kubula maana. 23 Abino bintu byonse byatama bifuma mu muchima kabiji byo bizhilulula muntu.”

24 Wafumine kokwa ne kuya ku mpunzha ya Tila ne Shidona.+ Kabiji konkakwa watwelele mu nzubo bino kechi wakebele muntu nangwa umo kuyuka ne, bino bantu bamumwene. 25 Ponkapo mwanamukazhi wajinga na kashimbi wajinga na mupashi watama waumvwine nkuwa yanji kabiji waishile ne kuponena ku maulu anji.+ 26 Uno mwanamukazhi wajinga Mungiliki mwina Sailofenisha; kabiji wakoseleko na kumusashijila’mba apange ndemona mu mwananji. 27 Bino aye wamwambijile’mba: “Patanshi akilekai baana bekute, mambo kechi kyawama kushikula kajo ka baana ne kupa twana twa kabwa ne.”+ 28 Bino mwanamukazhi wamwambijile’mba: “Ibyo nkambo, pano bino, twana twa kabwa tuja bukuku buponena munshi ya tebulu wa baana ba bacheche.” 29 Ponkapo Yesu wamwambijile’mba: “Na mambo abyo waamba, yanga, ndemona wafumamo mu mwanobe wa mukazhi.”+ 30 Onkao mambo, wabwelele ku nzubo ne kutaana mwana walaala pa mwanya, ne ndemona wafumamo kala.+

31 Yesu byo afumine mu Tila, wapichile mu Shidona kuya ku Kalunga ka Mema ka Ngalilea, kukapita ne mu Ndekapoli.*+ 32 Akuno bamuletejile mwanamulume washinka matwi kabiji kamaama,+ kabiji bamusashijile’mba amutenteke maboko anji. 33 Wamutwajile kwa bunke, kufuma mu jibumba. Kepo atwezhezhe minwe yanji mu matwi a uno muntu, kabiji byo ashipile mate, wamukwachile pa lujimi.+ 34 Byo atajile mwiulu, waikizhe kyefu ne kumwambila’mba: “Efata,” ko kuba’mba, “Ashinkuke.” 35 Ponkapo matwi anji ashinkukile,+ ne kantabula kachibikile, kabiji watatwile ne kwamba bulongo. 36 Wibakambizhe’mba kechi bafwainwa kubuulapo muntu nangwa umo ne,+ byo ebabuujile bino, abo bakizhizhemo ne kukizhamo na kusapwila pa mambo a kino kintu.+ 37 Kine bakuminye bingi,+ ne kwamba’mba: “Wauba bingi bulongo bintu byonse. Ulengela ne bashinka matwi kumvwa ne bakamaama kwamba.”+

8 Mu oa moba, kwaishile jibiji jibumba jikatampe, kabiji kechi bajinga na bya kuja ne. Onkao mambo, waichile baana banji ba bwanga ne kwibambila’mba: 2 “Nejumvwina bingi lusa jibumba,+ mambo ke moba asatu o naikala nabo kabiji kafwako kyo bajapo ne.+ 3 Mambo umvwe nebambile’mba babwele ku mazubo abo na nzala,* basakutembuka mu jishinda, kabiji bamo bafuma kwalepa.” 4 Bino baana banji ba bwanga bamwambijile’mba: “Kuno ku mpunzha ko tuji kwalepa, kwepi ko twakonsha kutaana bashinkwa ba kujiisha bano bantu?” 5 Aye wibashikishe’mba: “Muji na bashinkwa banga?” Bamukumbwile’mba: “Batanu na babiji.”+ 6 Ponkapo waambijile jibumba kwikala panshi. Kepo ashikwile bashinkwa batanu na babiji, walomba, wibatebaula ne kwibapana ku baana banji ba bwanga, ne abo bebapaine ku jibumba.+ 7 Bajinga ne na tumasabi tucheche, kabiji byo alombele, wibambijile’mba nato betupane. 8 Onkao mambo, bajiile ne kwikuta, ne kusenda bitumbe bikatampe bitanu na bibiji byayujile bibese byashajilepo.+ 9 Aba bajiile bajinga banabalume nobe 4,000. Kepo ebambijile’mba bayenga.

10 Ponkapo wakanjijile mu bwato na baana banji ba bwanga ne kuya ku kibunji kya Ndalamanuta.+ 11 Akwa Bafaliseo bamusolomokele ne kutendeka kumupachika, saka bamukanjikizha amba ebamweshepo kiyukilo kufuma mwiulu, kukeba mwa kumwesekela.+ 12 Waikizhe kyefu ne kwipuzha’mba: “Mambo ka kino kisemi o kibena kukebela kiyukilo?+ Kine naamba namba, kafwako kiyukilo kyo nkamwesha kino kisemi ne.”+ 13 Ponkapo wibashile ne kukanjila jibiji mu bwato, ne kwabukila ku bushiya.

14 Nangwa byonkabyo, balubileko kusenda bashinkwa, kabiji kafwako kajo kakwabo ko bajinga nako mu bwato ne, bajingatu na shinkwa umo.+ 15 Kabiji wibambijile kipasu amba: “Saka mulaba; Jimukai na mbizho ya Bafaliseo ne mbizho ya kwa Heloda.”+ 16 Ponkapo batendekele kwipachika mulwabo na mambo a kuba kechi bajinga na bashinkwa ne. 17 Byo ayukile kino, wibepwizhe’mba: “Mambo ka o mubena kwipachikila pa mambo a kubula bashinkwa? Nanchi mukyangye kukwatakanya ne kuyuka mo kyatala nyi? Nanchi ne luno michima yenu yakankalwa kukwatakanya nyi? 18 ‘Meso muji nao, nanchi kechi mumona nenyi? Matwi muji nao, nanchi kechi mumvwa nenyi?’ Nanchi kechi mwavuluka 19 byo natebawile bashinkwa batanu+ banabalume 5,000 bo bajiile nenyi? Bitumbe binga byayujile na bibese byo mwasendele?” Abo bakumbwile’mba: “Jikumi na bibiji.”+ 20 “Byo natebawile bashinkwa batanu na babiji banabalume 4,000 bo bajiile, bitumbe binga bikatampe byayujile na bibese byo mwasendele?” Abo bakumbwile’mba: “Bitanu na bibiji.”+ 21 Ponkapo wibepwizhe’mba: “Nanchi ne luno kechi mwakwatakanya nenyi?”

22 Kepo bayile ku Beteseda. Akwa bantu bamuletejile mwanamulume mpofu, kabiji bamusashijile’mba amukwate.+ 23 Kabiji wakwachile uno muntu mpofu ku kuboko ne kumulupwila pangye ya muzhi. Byo amushipijile mate mu meso,+ wamutentekele maboko ne kumwipuzha’mba: “Ki ka kyo wamona?” 24 Uno mwanamulume wainukile ne kwamba’mba: “Namona bantu, bino babena kumweka nobe bichi bibena kwenda.” 25 Wamukwachile jibiji mu meso, ne uno muntu watendekele kumona bulongo. Meso anji alabile kabiji wamwenengatu bulongo bintu byonse. 26 Onkao mambo, wamutumine ku nzubo ne kumwambila’mba: “Kange utwele mu muzhi ne.”

27 Yesu ne baana banji ba bwanga bayile mu mizhi ya mu Kesalea Filipai, kabiji byo bayilenga waipwizhe baana banji ba bwanga amba: “Nanchi bantu bamba’mba yami ñanyi?”+ 28 Bamukumbwile’mba: “Yoano Mubatizhi;+ bino bakwabo bamba’mba Elaija,+ kabiji bakwabo nabo bamba’mba umo wa mu bangauzhi.” 29 Wibepwizhe’mba: “Nga anweba muntela’mba yami ñanyi?” Petelo wamukumbwile’mba: “Anweba mwi Kilishitu.”+ 30 Ponkapo wibakambizhe’mba kechi bafwainwa kubuulapo muntu nangwa umo pe aye ne.+ 31 Kabiji watendekele kwibafunjisha’mba Mwana muntu ukapita mu bya malwa byavula kabiji bakamukana ku bakulumpe ne ku bañanga bakatampe ne ku banembeshi kabiji bakamwipaya,+ ne pa juba ja busatu ukasanguka.+ 32 Kine, bino byambo waambile kipasu. Pakuba Petelo wamutwajile ku mbaji ne kutendeka kumukanya.+ 33 Waalulukile ne kutala baana banji ba bwanga ne kukajipila Petelo amba: “Pichila kunyuma yami, Satana! mambo ulanguluka milanguluko ya bantu kechi ya Lesa ne.”+

34 Kepo aichile jibumba ne baana banji ba bwanga ne kwibabuula’mba: “Umvwe muntu ukeba kundondela, ekane mwine ne kusenda kichi kyanji kya lumanamo,* kabiji andondelenga.+ 35 Mambo yense ukeba kupulusha bumi* bwanji ukebwela, pakuba yense wela bumi* bwanji na mambo a amiwa ne na mambo a mambo awama ukebupulusha.+ 36 Kine, muntu wakonsha kumwenamo ka inge watambula ntanda yonse, bino waela bumi* bwanji?+ 37 Ñanyi kintu muntu kyo akonsha kupana kya kupulusha bumi* bwanji?+ 38 Mambo muntu yense umvwa bumvu na mambo a amiwa ne na mambo a byambo byami mu kino kisemi kya bankende* kabiji kyatama, Mwana muntu naye ukamumvwina bumvu+ kimye kyo akeya mu lukumo lwa Shanji na bamalaika bazhila.”+

9 Kabiji wibabuujile’mba: “Kine nemwambila namba mwi anweba baimana pano, bamo kechi bakafwa ne, poso patanshi bakamone Bufumu bwa Lesa bwatendeka kulama na bulume.”+ 2 Byo papichile moba atanu na jimo, Yesu wasendele Petelo, Yakoba ne Yoano ne kuya nabo kwa bunke ku mutumba walepa. Ne aye waalukile ku meso abo;+ 3 bivwalo byanji bya peulu byatendekele kubeka, ne kutokatu too kya kuba kafwako muntu uchapa bivwalo pano pa ntanda wakonsha kwibitokesha byobya ne. 4 Kabiji Elaija ne Mosesa bamwekele kwi abo, kabiji besambilenga ne Yesu. 5 Kepo Petelo aambijile Yesu amba: “Labi, kituwamina kwikala ponka pano. Onkao mambo, twayai tupope matente asatu, imo yenu, ikwabo ya kwa Mosesa ne ikwabo ya kwa Elaija.” 6 Nangwa byonkabyo, Petelo kechi wayukile bya kwamba ne, mambo baubile moyo. 7 Kabiji jikumbi jibavwetele, ne jiwi+ jafumine mu jikumbi amba: “Uno ye Mwanami, ye natemwa.+ Mumvwinai.”+ 8 Ponkapo abo bakenkentele, kafwako nangwa umo ye bamwene ne, pashajiletu Yesu.

9 Byo bafuminenga ku mutumba, wibakambizhe kyakosa kuba’mba kechi bafwainwa kubuulapo muntu nangwa umo bintu byo bamwene ne,+ poso Mwana muntu akasanguke mu bafu.+ 10 Bino byambo bebilamine, pano bino, besambilenga mulwabo bene mwatajile kusanguka mu bafu. 11 Kabiji bamwipuzhe’mba: “Pano mambo ka banembeshi o bambila’mba, Elaija+ wafwainwa kwiya patanshi?”+ 12 Aye wibakumbwile’mba: “Elaija wafwainwa kwiya patanshi ne kubwezha bintu byonse;+ bino kyanembelwa ka pa mambo a Mwana muntu amba wafwainwa kupita mu bya malwa byavula+ ne kumukana?+ 13 Pakuba amiwa nemwambila namba Elaija+ waishile kala, kabiji bamubile kyonse kyo bakebelenga, byonkatu byo kyanembelwe pe aye.”+

14 Byo babwelele ku baana ba bwanga bakwabo, bamwene jibumba jikatampe jibazhokolokele, kabiji kwajinga banembeshi bepachikilenga nabo.+ 15 Bino jibumba jonse byo jamumwenetu jakuminye bingi, kabiji jamunyemejile ne kumwimuna. 16 Onkao mambo, wibepwizhe’mba: “Mubena kwipachika nabo pa ñanyi kintu?” 17 Umo mu jibumba wamukumbwile’mba: “Mufunjishi, naji kuleta mwanami wa mulume kwi anweba, mambo uji na mupashi wamulengela kwikala kamaama.+ 18 Umvwe wavulumuka, umutaya panshi, ne kapofu ku kanwa kabiji ushenka ku meno ne bulume bumupwa. Naji kwambila baana benu ba bwanga namba bamupangemo, bino baji kukankalwa.” 19 Aye wibambijile’mba: “Anweba kisemi kyabula lwitabilo,+ bimye binga byo nkekala nenu? Bimye binga byo nkemulekelako mambo? Muletai kuno.”+ 20 Onkao mambo, baletele uno kalombwana kwi aye, bino byo amumwene, uno mupashi wavulañenye kalombwana. Byo amuponeshe panshi, waalañenengatu ne kapofu ku kanwa. 21 Kepo Yesu aipwizhe shanji amba: “Watendekele ñanyi kimye kuba bibye?” Aye wamukumbwile’mba: “Kufumatu ku bwanyike, 22 javula umutaya mu mujilo ne mu mema kukeba kumwipaya. Bino umvwe paji kyo mwakonsha kwitubila, tubilai lusa ne kwitukwasha.” 23 Yesu wamwambijile’mba: “Mambo ka o ubena kwambila’mba, ‘Umvwe mwakonsha’? Mambo uji na lwitabilo kafwako kintu nangwa kimo kyo akankalwa kuba ne.”+ 24 Ponkapotu shanji mwana wabijikile’mba: “Nji na lwitabilo! Nkwashai nkoseshe lwitabilo lwami!”+

25 Yesu byo amwene’mba jibumba jibena kunyemena ko aji, wakajipijile mupashi watama ne kwamba’mba: “Obewa mupashi kamaama kabiji washinka matwi, nakukambizha namba, lupukamo mwi aye kabiji kutwelamo jibiji ne!”+ 26 Byo abijikile ne kumuvulañanya, walupukilemo, ne uno mwana walaajiletu sulubya nobe wafwa, kya kuba bantu bavula baambilenga’mba: “Wafwa!” 27 Bino Yesu wamukwachile ku kuboko ne kumwimanya, ne aye waimene. 28 Byo atwelele mu nzubo, baana banji ba bwanga bamwipwizhe ku mbaji amba: “Mambo ka o twaji kukankelwa kumupangamo?”+ 29 Aye wibakumbwile’mba: “Uno mupashi wakonsha kufumamotu kana na lulombelo.”

30 Bafumine kokwa ne kukapita mu Ngalilea, kabiji kechi wakebele muntu nangwa umo kuyuka kino ne. 31 Mambo wafunjishenga baana banji ba bwanga ne kwibabuula’mba: “Mwana muntu bakamusolola ne kumupana mu maboko a bantu, kabiji bakamwipaya,+ bino nangwa bakamwipaya, aye ukasanguka pa juba ja busatu.”+ 32 Nangwa byonkabyo, kechi bakwatakenye kintu kyo aambilengapo ne, kabiji bachiine kumwipuzha.

33 Kabiji baishile mu Kapenama. Byo ajinga mu nzubo, wibepwizhe’mba: “Nanchi ñanyi kintu kyo mubepachikengapo mu jishinda?”+ 34 Abo bazhindaminetu nzoo, mambo mu jishinda bepachikilenga pa wafwainwa kwikala mukulumpe wabo. 35 Byo aikele panshi, waichile batumwa Jikumi na Babiji ne kwibabuula’mba: “Umvwe muntu ukeba kwikala mutanshi, wafwainwa kwikala wapelako pa bonse ne kwikala wa kwingijila bakwabo.”+ 36 Kabiji waichile mwana mucheche, ne kumwimika mukachi kabo, kabiji byo amubukachile, wibambijile’mba: 37 “Yense utambwila mwana mucheche+ mu jizhina jami, untambwila ne amiwa; kabiji yense untambwila kechi utambwilatu amiwa ne, bino ne yewa wantumine.”+

38 Yoano wamwambijile’mba: “Mufunjishi, twamwene muntu umo wapangilenga bandemona mu jizhina jenu, kabiji twaesekele kumukanya mambo kechi wajinga wa mwi atweba ne.”+ 39 Bino Yesu waambile’mba: “Kange mumukanye ne, mambo kafwako ukooba mingilo ya kukumya mu jizhina jami ukafikenatu kwamba kintu kyatama pe amiwa ne. 40 Mambo yense ubula kwitulengulula uji ku lubaji lwetu.+ 41 Kabiji yense ukemupapo mema a kutoma na mambo a kuba’mba mwi ba kwa Kilishitu,+ kine nemwambila namba, kechi ukabula kutambula mfweto yanji ne.+ 42 Pakuba yense utuntwisha umo wa mu bano baana ba bacheche baji na lwitabilo, kyamufwainwa kumukashila mu nshingo jibwe ja kupelelako jizhokolosha mbongolo ne kumutaya najo mu kalunga ka mema.+

43 “Umvwe kuboko kobe kwakutuntwisha, kuchibeko. Kyawama kutambula bumi saka walemana kukila kwikala na maboko abiji ne kukutaya mu Ngehena,* mu mujilo ye bakonsha kubula kuzhimya.+ 44 *—— 45 Kabiji umvwe kulu kobe kwakutuntwisha, kuchibeko. Kyawama kutambula bumi saka walemana kukila kwikala na maulu abiji ne kukutaya mu Ngehena.*+ 46 *—— 47 Kabiji inge jiso jobe jakutuntwisha, jitaye.+ Kyawama kutwela mu Bufumu bwa Lesa na jiso jimo kukila kwikala na meso abiji ne kukutaya mu Ngehena,*+ 48 muji mapila abula kufwa ne mujilo ubula kuzhima.+

49 “Mambo mujilo bakamwitulwila pa bantu bapasha bano, byonka muntu byo alunga mukele.+ 50 Mukele wawama, bino umvwe mukele wasamuka, mukamutobesha na ka?+ Ikalai na mukele mukachi kenu+ ne kwikala mu mutende anwe bene na bene.”+

10 Byo afumine kokwa waishile ku mipaka ya Yudea bushiya bwa Yodano, kabiji mabumba akonkene jibiji ko aji. Byonka byo aubanga kimye kyonse, watatwile kwibafunjisha.+ 2 Kabiji Bafaliseo bamusolomokele kuba’mba bamweseke, kabiji bamushikishe inge kijitu bulongo mwanamulume kukana mukazhanji.+ 3 Aye wibashikishe’mba: “Nanchi Mosesa wimukambizhe’mba ka?” 4 Abo bakumbwile’mba: “Mosesa waswishishe mwanamulume kupa mukazhanji kyete kya kumupala kumwesha’mba wamukana.”+ 5 Bino Yesu wibambijile’mba: “Na mambo a kukosa kwa michima yenu,+ kyo kyo emunembejile uno mukambizho.+ 6 Pakuba kufumatu ku ntendekelo, ‘walengele mwanamulume ne mwanamukazhi.+ 7 Na mambo a kino, mwanamulume ukasha bashanji ne bainanji,+ 8 kabiji bano babiji bakekala ke mubiji umo,’+ onkao mambo, kechi bakiji babiji ne, bino ke mubiji umo. 9 Onkao mambo, akya kyasambakanya Lesa, muntu kechi ekyabanye ne.”+ 10 Kabiji byo ajinga mu nzubo jikwabo, baana banji ba bwanga bamushikishe pa kino. 11 Wibakumbwile’mba: “Yense ukana mukazhanji ne kusongola mukwabo wauba bukende+ kabiji kechi wa kishinka ku mukazhanji ne, 12 kabiji umvwe mwanamukazhi wakana mwatawanji ne kusongolwa ku mukwabo, naye wauba bukende.”+

13 Bantu batendekele kumuletela baana ba bacheche kuba’mba ebatenteke maboko, bino baana ba bwanga bebakajipijile.+ 14 Yesu byo amwene kino, wazhingijile ne kwibambila’mba: “Balekai baana ba bacheche beye kwi amiwa; kange mwibakanye ne, mambo Bufumu bwa Lesa bo bwa bantu baji nobe bano.+ 15 Kine nemwambila namba, yense ubula kutambula Bufumu bwa Lesa byonka byuba mwana mucheche, kechi ukatwelamo ne.”+ 16 Kabiji wabukachile baana ba bacheche mu maboko ne kwibapesha saka ebatenteka maboko.+

17 Kabiji byo ayilenga, kwaishile muntu umo kabiji wamufukamijile ne kumushikisha’mba: “Mufunjishi Wawama, ñanyi kintu kyo nafwainwa kuba pa kuba’mba nkekale na bumi bwa myaka ne myaka?”+ 18 Yesu wamukumbwile’mba: “Mambo ka o wantelela’mba wawama? Mambo kafwako muntu wawama ne, kanatu Lesa kwapwa.+ 19 Wayuka mikambizho yaamba’mba: ‘Kwipayañana ne,+ kuba bukende ne,+ kwiba ne,+ kwikala kamonyi wa bubela ne,+ kuba bujimbijimbi ne,+ nemeka bashobe ne bainobe.’”+ 20 Uno muntu wamwambijile’mba: “Mufunjishi, bino bintu byonse nebilama kufumatu ku bwanyike bwami.” 21 Yesu wamutajile na butemwe ne kumwambila’mba, “Kuji kintu kimo kyo wafwainwa kuba: Yanga ukapoteshe bintu byo uji nabyo ne kupana mali ku bayanji, kabiji ukekala na nsabo mwiulu; apa bino wiye undondelenga.”+ 22 Bino wafuminepo na bulanda kabiji wapopomenwe bingi, mambo wajinga na bintu byavula.+

23 Yesu byo akenkentele, waambijile baana banji ba bwanga amba: “Kikakatazha bingi aba baji na mali kutwela mu Bufumu bwa Lesa!”+ 24 Bino baana ba bwanga bakuminye bingi pa byambo byanji. Kepo Yesu ebambijile’mba: “Baana bami, kyakatazha bingi kutwela mu Bufumu bwa Lesa! 25 Kyapela ngamela kupita mu jiso ja nguya kukila nonshi kutwela mu Bufumu bwa Lesa.”+ 26 Bakuminye jibiji amba: “Nanchi ñanyi wakonsha kupuluka?”+ 27 Yesu byo ebatajishe, waambile’mba: “Ku bantu kyakatazha, pakuba kwi Lesa bintu byonse kechi byakatazha ne.”+ 28 Petelo watendekele kumwambila’mba: “Talai! Twasha bintu byonse ne kwimulondela.”+ 29 Yesu waambile’mba: “Kine nemwambila namba, kafwako washa nzubo, bakolojanji nangwa bankasanji ba balume, banyenga yanji, bainanji, bashanji, baana nangwa majimi na mambo a amiwa ne na mambo a mambo awama+ 30 ukabula kutambula byavula kufika ku 100 mu kino kimye—mazubo, bakolojanji ba balume, bankasanji ba balume, banyenga yanji, bainanji, baana, ne majimi, ne kumanyikwa+ ne mu bwikalo* bukeya bumi bwa myaka ne myaka ne. 31 Pano bino, bavula batanshi bo bakapelako, kabiji bapelako bo bakekala batanshi.”+

32 Kabiji byo bayilenga mu mukwakwa waya ku Yelusalema, Yesu watangijileko, kabiji bakuminye bingi, bino aba bamulondejile batatwile kuba moyo. Ponkapo watwajile batumwa Jikumi na Babiji ku mbaji ne kutatula kwibabuula bino bintu byajinga pepi kumumwekela amba:+ 33 “Talai! Tubena kuya ku Yelusalema, ne Mwana muntu bakamupana ku bañanga bakatampe ne ku banembeshi. Ne abo bakamuzhachisha amba bamwipaye ne kumupana ku bantu ba mu bisaka bikwabo, 34 ne bano bakamwendeleka, kumushipila mate, kumututaula ne kumwipaya, bino ukasanguka pa juba ja busatu.”+

35 Yakoba ne Yoano baana ba kwa Zebede+ baishile ko aji ne kumwambila’mba: “Mufunjishi, tubena kukeba mwitubile kyonse kyo tusakwimulomba.”+ 36 Aye wibashikishe’mba: “Ñanyi kintu kyo mubena kukeba’mba nemubile?” 37 Bamukumbwile’mba: “Tuswishai kwikala, umo ku kilujo kyenu ne mukwabo ku kipiko kyenu, mu lukumo lwenu.”+ 38 Bino Yesu wibambijile’mba: “Kechi mwayuka kyo mubena kulomba ne. Nanchi mwakonsha kutoma mu katomeno ko mbena kutomamo nyi, nangwa kubatizhiwa lubatizhilo lo mbena kubatizhiwa nyi?”+ 39 Abo bakumbwile’mba: “Twakonsha.” Ponkapo Yesu wibambijile’mba: “Katomeno ko mbena kutomamo, ne anweba mukatomamo, kabiji lubatizhilo lo mbena kubatizhiwa, ne anweba mukabatizhiwa.+ 40 Pakuba kwikala ku kilujo nangwa ku kipiko kyami kechi yami mpana ne, bino kya boba bo banengezhezha.”

41 Bakwabo jikumi byo baumvwine kino, bazhingijile Yakoba ne Yoano.+ 42 Bino Yesu wibechile ne kwibambila’mba: “Mwayuka’mba bamfumu ba bisaka bya bantu bobila bunkambo bantu babo kabiji bebalama bibi ku babinemanga babo.+ 43 Anweba kange mwikale bino ne; bino yense ukeba kwikala mukulumpe wenu, wafwainwa kwikala wa mwingilo wenu,+ 44 ne yense ukeba kwikala mutanshi mwi anweba wafwainwa kwikala muzha wa bonse. 45 Mambo ne Mwana muntu byo aishile, kechi waishile’mba bamwingijile ne, poso amba ebengijile+ ne kupana bumi* bwanji kwikala bukuzhi bwa kukuula bavula.”+

46 Kabiji bafikile mu Yeliko. Bino aye ne baana banji ba bwanga ne jibumba jaesakanatu byo bafuminenga mu Yeliko, Batemesa (mwana wa kwa Temesa), mpofu wa lulombo, waikele kunsa ya mukwakwa.+ 47 Byo aumvwine’mba Yesu mwina Nazala ubena kupita, watatwile kubijika’mba: “Anweba Mwana wa kwa Davida,+ Yesu, ngubilai lusa!”+ 48 Na mambo a kino, bavula batendekele kumukajipila kuba’mba azhindamepo, bino aye wakizhizhemo ne kukizhamo na kubijika’mba: “Anweba Mwana wa kwa Davida, ngubilai lusa!” 49 Ponkapo Yesu waimene ne kwamba’mba: “Mwitai.” Bamwichile uno mpofu ne kumwambila’mba: “Kwakamwa ne! Imana; Yesu ubena kukwita.” 50 Byo atayile kivwalo kyanji kya peulu, waimene ponkapotu ne kuya kwi Yesu. 51 Kepo Yesu amushikishe’mba: “Ñanyi kintu kyo ubena kukeba’mba nkubile?” Uno mpofu wamukumbwile’mba: “Laboni,* ndabishai meso.” 52 Kabiji Yesu wamwambijile’mba: “Yanga. Lwitabilo lobe lwa kulengela kubukwa.”+ Ponkapotu watatwile kumona,+ kabiji watendekele kumulondela mu mukwakwa.

11 Kabiji byo bafikile kwipi na Yelusalema, ku Betefaji ne ku Betani+ ku Mutumba wa Maolivi, watumine baana banji ba bwanga babiji+ 2 ne kwibambila’mba: “Yainga mu yewa muzhi ye mubena kumona, kabiji byo musakutwelatu, musakutaana mwana mbongolo mulume ye bakasa ye bakyangye kwendapo ku muntu nangwa umo ne. Mumukasulule ne kumuleta kuno. 3 Kabiji umvwe muntu emwipuzhe’mba, ‘Mambo ka o mubena kubila kino?’ mwambe’mba, ‘Nkambo ubena kumukeba, ne aye usakwimubwezhezhaye.’” 4 Byonkabyo, bayile ne kutaana mwana mbongolo bamukasa ku kibelo kya nzubo yajinga kwipi na mukwakwa, kabiji bamukasulwile.+ 5 Bino bamo pa boba baimene ponka bebambijile’mba: “Mambo ka o mubena kukasulwila mwana mbongolo?” 6 Bebabuujile byonka bibambijile Yesu, ne abo bebalekele kebaye.

7 Kabiji baletele mwana mbongolo+ kwi Yesu, kabiji babikilepo ne bivwalo byabo bya peulu, ne aye waikele ponka.+ 8 Kabiji bantu bavula baanshikilenga bivwalo byabo bya peulu mu mukwakwa, bino bakwabo bachimawinenga misampi yajinga na mabuula kunsa ya mukwakwa.+ 9 Kabiji aba bayilenga kulutwe ne baishilenga kunyuma babijikilenga’mba: “Twalomba namba mupulushai!+ Watokwa awa wiya mu jizhina ja Yehoba!*+ 10 Bwaubilwa bibusa Bufumu bubena kwiya bwa shetu Davida!+ Twalomba namba mupulushai, anweba muji mwiulu mwine!” 11 Kabiji wafikile mu Yelusalema ne kutwela mu nzubo ya Lesa, ne kutalatala bintu byonse, bino na mambo a kuba bwaijile, wayile ku Betani na batumwa Jikumi na Babiji.+

12 Juba jalondejilepo, byo bafuminenga mu Betani, wafwile nzala.+ 13 Wamwene palepa byobya kichi kya mukuyu kyajinga na mabuula, kabiji wayileko’mba amone kana usakutaanako bipangwa. Bino byo afikileko, kafwako byo ataaineko ne, wataainekotu mabuula onka, mambo kechi kyajinga kimye kipangilamo makuyu ne. 14 Onkao mambo, wikyambijile’mba: “Kafwako nangwa umo ukajako bipangwa kwi obewa myaka ne myaka ne.”+ Kabiji baana banji ba bwanga batelekelenga.

15 Kabiji baishile ku Yelusalema. Konkakwa watwelele mu nzubo ya Lesa ne kutendeka kupangamo aba bapoteshenga ne bapotelenga bintu mu nzubo ya Lesa, kabiji wapinwine matebulu a bapimpwilenga mali ne bipona bya bapoteshenga bankunda,+ 16 kabiji kechi waswishishepo muntu nangwa umo wasenda bintu kukilañanya mu nzubo ya Lesa ne. 17 Wibafunjishenga’mba: “Nanchi kechi kyanembwa’mba: ‘Nzubo yami ikatelwa’mba nzubo ya milombelo ya bisaka byonse bya bantu’ nenyi?+ Pakuba anweba mwiyalula ke jiyengo ja tupondo.”+ 18 Kabiji bañanga bakatampe ne banembeshi baumvwine kino, kabiji batendekele kukeba mashinda mwa kumwipayila;+ mambo bamuchiinenga na mambo a kuba jibumba jakuminyenga na byo afunjishenga.+

19 Kabiji byo kyafikile ke mabanga pa joja juba, bafuminemo mu muzhi. 20 Bino byo bapichilenga lukelo, bamwene kichi kya mukuyu kyaumatu kyonse ne mizhazhi kumo.+ 21 Petelo wavulukile ne kumwambila’mba: “Labi, monai! kichi kya mukuyu kyo mwafingile kyauma.”+ 22 Yesu wibambijile’mba: “Ikalai na lwitabilo mwi Lesa. 23 Kine nemwambila namba, yense ukambila uno mutumba amba, ‘Fuma papo uye mu kalunga ka mema,’ kwa kubula kuzhinauka mu muchima wanji, bino saka aji na lwitabilo lwa kuba’mba kyo aamba kisakubiwa, kikekala byonkabyo.+ 24 O ene mambo, o nemwambila namba, byonse byo mukalomba ne kukeba, mwikale na lwitabilo lwa kuba’mba mwibitambula kala, kabiji mukebitambula.+ 25 Kabiji umvwe mwaimana na kulomba, saka mwibalekelako mambo bakwenu, pa kuba’mba Shenu uji mwiulu naye akonshe kwimulekelako mambo enu.”26 *——

27 Babwelele jibiji ku Yelusalema. Kabiji byo aendelenga mu nzubo ya Lesa, bañanga bakatampe ne banembeshi ne bakulumpe baishile ko aji 28 ne kumwipuzha’mba: “Nanchi wafumya pi luusa lo ubilamo bino bintu? Nangwa ñanyi wakupele luno luusa lwa kuba bino bintu?”+ 29 Yesu wibakumbwile’mba: “Ne amiwa nsakwimwipuzha bwipuzho bumo. Umvwe munkumbule, ne amiwa nsakwimubuula ko mfumya luusa lo ngubilamo bino bintu. 30 Nanchi lubatizhilo lwa kwa Yoano+ lwafumine mwiulu nyi, inyi ku bantu? Nkumbulai.”+ 31 Onkao mambo, batendekele kwisamba mulwabo amba: “Inge twambe’mba, ‘Lwafumine mwiulu,’ usakwamba’mba, ‘Pano mambo ka o mwabujile kumwitabila?’ 32 Kabiji umvwe twambe’mba, ‘Lwafumine ku bantu’?” Bachiine jibumba, mambo bantu bonse bayukile’mba Yoano wajinga ngauzhi.+ 33 Onkao mambo, bamukumbwile Yesu amba: “Kechi twayuka ne.” Ne Yesu wibambijile’mba: “Ne amiwa kechi nemubuule ko mfumya luusa lo ngubilamo bino bintu ne.”

12 Kepo atatwile kwibambila mu bishimpi amba: “Muntu umo wajimine bujimi bwa miñanzañanza+ ne kupishako luvimba kabiji wapoyile mwa kufiina binyu ne kushimikako kyamba;+ kepo ashijile banjimi ne kuya ku kyalo kingi.+ 2 Byo kyaubile ke kimye kipilamo bipangwa, watumine kalume kuya ku banjimi kuba’mba akasendepo bipangwa bimo bya mu bujimi bwa miñanzañanza kwi abo. 3 Bino bamukwachile, kumupuma ne kumubwezhamo mabokotu. 4 Watumineko ne kalume mukwabo, kabiji naye bamupumine ku mutwe ne kumwambila mwenga.+ 5 Kepo atumineko mukwabo, bino aye bamwipayile kabiji watumineko bavula, bamo bebapumine ne bakwabo bebepayile. 6 Kwashajiletu umo, mwananji ye atemenwe.+ Ye wapeleleko kutuma kwi abo, ne kwamba’mba, ‘Mwanami bakamunemeka.’ 7 Pakuba aba banjimi baumvwañene mulwabo amba, ‘Uno ye nswanyi.+ Twayai tumwipaye ne bya buswanyi bisakwikala ke byetu.’ 8 Byonkabyo, bamukwachile ne kumwipaya ne kumutaya kwapela bujimi bwa miñanzañanza.+ 9 Nanchi mwina bujimi bwa miñanzañanza ukoba byepi? Ukeya na kwibepaya banjimi ne kupana bujimi bwa miñanzañanza ku bakwabo.+ 10 Nanchi kechi mwatangapo pa kino kinembelo amba: ‘Jibwe jo balengulwile bantungi jaikala ke jibwe jikatampe ja pa jikonka* nenyi?+ 11 Jino jafuma kwi Yehoba* kabiji kyo kya kukumya kwi atweba.’”+

12 Byonkabyo, bakebele kumukwata, bino bachiine jibumba mambo bayukile’mba kishimpi kyo ebelele, kyaambilenga pe abo. Onkao mambo, bamushile ne kuya kebaye.+

13 Kabiji batumine Bafaliseo bamo ne baana ba bwanga ba kwa Heloda kuba’mba bamutaane na mambo mu ñambilo yanji.+ 14 Byo bafikile bamwambijile’mba: “Mufunjishi, twayuka’mba mwi ba kishinka kabiji kechi mulomba bukwasho ku muntu ne, mambo anweba kechi mutala ku bilungi bya bantu ne, bino mufunjisha jishinda ja Lesa mu bukine. Nanchi kijitu bulongo kupana nangwa kubula kupana musonko kwi Kesala nyi? 15 Nanchi twafwainwa kupana nyi, inyi ne?” Byo ayukile bujimbijimbi bwabo, wibambijile’mba: “Mambo ka o mubena kungesekela? Ndetelai ndenali* neimone.” 16 Bamuletejile imo, ne aye wibashikishe’mba: “Akye kipashañano ne byambo bijipo bya kwa ñanyi?” Abo bamukumbwile’mba: “Bya kwa Kesala.” 17 Kepo Yesu ebambijile’mba: “Panai bintu bya kwa Kesala kwi Kesala,+ ne bintu bya kwa Lesa, kwi Lesa.”+ Ne abo bakuminye bingi.

18 Basadusea bakananga’mba kafwako lusanguko,+ baishile kwi aye ne kumushikisha’mba:+ 19 “Mufunjishi, Mosesa witunembejile’mba, umvwe kolo wafwa kabiji washa mukazhanji kwa kubula kusemenamo mwana, nkasanji wafwainwa kuswana bukwe yanji ne kusemena baana mu jizhina ja kolojanji.+ 20 Kwajinga bankasa ne kolo batanu na babiji. Mubeji wasongwele, bino wafwile kwa kubula kusemenamo mwana. 21 Kabiji wa bubiji wamusongwele, bino naye wafwile kwa kubula kusemenamo mwana, ne wa busatu naye byonkabyo. 22 Kabiji bonse batanu na babiji kechi basemejilemo mwana ne. Kyapeleleko ne mwanamukazhi naye wafwile. 23 Pa kusanguka, ñanyi ukekala mwina mukazhi? Mambo bonse batanu na babiji bamusongwele.” 24 Yesu wibambijile’mba: “Anweba mwaya mungi, mambo kechi mwayuka Binembelo nangwa bulume bwa Lesa ne.+ 25 Mambo inge basanguka mu bafu, banabalume nangwa banabakazhi kechi bakasongola nangwa kusongolwa ne, bino bakekala nobe bamalaika ba mwiulu.+ 26 Pa mambo a kusanguka kwa bafu, nanchi kechi mwatangapo mu buku wa Mosesa mu jishimikila ja kipupu kya miba, Lesa byo amwambijile’mba: ‘Amiwa yami Lesa wa Abalahama, Lesa wa Izaka kabiji Lesa wa Yakoba nenyi’?+ 27 Aye kechi ye Lesa wa bafu ne, ke wa bomi. Kine mwaya mungi.”+

28 Munembeshi umo waishile ne kumvwa byo bepachikilenga, byo ayukile’mba wibakumbula bulongo, wamushikishe’mba: “Nanchi wepi mukambizho mutanshi* pa yonse?”+ 29 Yesu wakumbwile’mba: “Mutanshi ke uno, ‘Umvwa obewa Isalela, Yehoba* Lesa wetu ye Yehoba* umotu, 30 kabiji wafwainwa kutemwa Yehoba* Lesa wobe na muchima wobe yense ne na mweo* wobe yense ne na maana obe onse ne na bulume bobe bonse.’+ 31 Wa bubiji ke uno, ‘Wafwainwa kutemwa mukwenu byonka byo witemwa obe mwine.’+ Kafwako mukambizho mukwabo wakila ino ne.” 32 Munembeshi wamwambijile’mba: “Mufunjishi, mwaamba kine byo mwaamba’mba, ‘Aye ye umo kabiji kafwako mukwabo uji nobe aye ne’;+ 33 kabiji kumutemwa na muchima wobe yense, na maana obe onse, ne na bulume bobe bonse ne kutemwa mukwenu byonka byo witemwa obe mwine, kwanema bingi kukila milambo yonse ya kusoka ne bitapisho.”+ 34 Ponkapo Yesu byo ayukile’mba wakumbula bulongo, wamwambijile’mba: “Kechi uji kwalepa na Bufumu bwa Lesa ne.” Bino kafwako nangwa umo wakonsheshe kumushikisha jibiji ne.+

35 Bino Yesu byo afunjishenga mu nzubo ya Lesa, washikishe’mba: “Mambo ka banembeshi o bambila’mba Kilishitu mwana wa kwa Davida?+ 36 Na lutangijilo lwa mupashi wazhila,+ Davida aye mwine waambile’mba, ‘Yehoba* waambijile Nkambo yami amba: “Ikala ku kuboko kwami kwa kilujo, poso nkabike balwanyi bobe munshi ya maulu obe.”’+ 37 Davida aye mwine umutela’mba Nkambo, pano wakonsha kwikala byepi mwananji?”+

Ne jibumba jikatampe jamutelekelenga, jatemenwe bingi. 38 Kabiji pa kufunjisha waambile’mba: “Jimukai na banembeshi batemwa kupitañana saka bavwala minkukumba ne kukeba kwibemuna mu bisankanyi+ 39 kabiji batemwa bingi bipona bya kulutwe* mu mashinagoga ne kwikala pa bipona byo balamina benyi ku bijiilo bya mabanga.+ 40 Bangata mazubo a banabakazhi bafwilwa, ne kulepesha milombelo yabo kuba’mba bantu bebamone; bano bakamona lukabisho lwa malwa.”

41 Kabiji waikele saka atala ku bilambwilo+ ne kumona jibumba byo jatayilenga mali mu bilambwilo, ne banonshi bavula batayilengamo mali a muwayawaya avula.+ 42 Kepo mwanamukazhi wafwilwa muyanji aishile na kutayamo tumali twa muwayawaya tubiji twakepesha twabula kunema.*+ 43 Onkao mambo, waichile baana banji ba bwanga ko aji ne kwibambila’mba: “Kine nemwambila namba, uno mwanamukazhi wafwilwa muyanji watayamo mali avula kukila bonse batayamo mali mu bilambwilo.+ 44 Mambo bonse batayamo o bafumya pa bintu byabo byavula, pakuba uno mwanamukazhi nangwa kya kuba muyanji, watayamo mali anji onse o ajinga nao a kwikwashishamo.”+

13 Byo alupukilenga mu nzubo ya Lesa, mwananji wa bwanga umo wamwambijile’mba: “Mufunjishi, akitalai! mabwe byo awama ne bishimikwa!”+ 2 Pakuba Yesu wamwambijile’mba: “Nanchi ubena kutala bino bishimikwa bikatampe nyi? Kafwako jibwe jikashala pa jibwe jikwabo jo bakabula kutaya panshi ne.”+

3 Byo aikele pa Mutumba wa Maolivi saka atala ku nzubo ya Lesa, Petelo, Yakoba, Yoano ne Andeleo bamwipwizhe ku mbaji amba: 4 “Tubuulai, bino bintu bikamweka ñanyi kimye, kabiji ñanyi kiyukilo kikamwesha’mba bino bintu byonse byafika ku mpelo?”+ 5 Onkao mambo, Yesu watendekele kwibambila’mba: “Jimukai kuchina’mba muntu nangwa umo wakemutwala mungi.+ 6 Bavula bakeya mu jizhina jami ne kwamba’mba, ‘Yami iye,’ kabiji bakatwala bavula mungi. 7 Byo mukomvwanga makondo ne nkuwa ya makondo, kange mukakamwe ne; bino bintu byafwainwa kumweka, mpelo saka ikyangye kufika.+

8 “Mambo kisaka kikalukuka kisaka kikwabo ne bufumu bukalukuka bufumu bukwabo;+ kukekala bitentanshi kuku ne kuku; kabiji kukekala ne bipowe bya nzala.+ Bino bintu yo ntatwilo ya bisanso.+

9 “Pakuba anweba, jimukai. Bantu bakemutwala mu bije,+ kabiji bakemupumanga mu mashinagoga+ ne kwimufikizha ku biloolo ne ku bamfumu na mambo a amiwa, pa kuba’mba mwibasapwile.+ 10 Kabiji mambo awama afwainwa kusapwilwa patanshi mu bisaka byonse.+ 11 Kabiji byo bakemutwalanga ku kije, kange mukakamwe pa byo mukamba ne; bino kyonse kyo bakemubuula pa kyokya kimye mukekyambe, mambo anweba kechi yenu mukambanga ne, pakuba mupashi wazhila ye ukambanga.+ 12 Kabiji kolo nangwa nkasa ukasolola mukwabo amba bamwipaye, kabiji shanji ukasolola mwana amba bamwipaye, ne baana nabo bakalukilamo bansemi babo ne kwibasolola amba bebepaye.+ 13 Kabiji bantu bonse bakemushikwa na mambo a jizhina jami.+ Pakuba awa ukachinchika* kufika ne ku mpelo  + ukapuluka.+

14 “Pano bino, byo mukamona kya bunya kileta lonaiko+ kyaimana po kyafwainwa kubula kwimana (awa utanga akayuke mo kyatala), kepo aba baji mu Yudea bakatendeke kunyemena ku mitumba.+ 15 Muntu uji pa musemi wa nzubo kange akekile nangwa kutwela mukachi na kusenda bintu mu nzubo yanji ne; 16 kabiji muntu uji mu bujimi kange akabwelele bintu byo ashile ne kuya na kusenda kivwalo kyanji kya peulu ne. 17 Kikatamina bingi banabakazhi bakekala na memi ne boba bakamishanga baana mu oa moba!+ 18 Lombainga kuba’mba kikabule kumweka mu kimye kya mashika, 19 mambo aa moba akekala moba a malwa akatampe+ akyangye kumwekapo kala kufumatu ku ntendekelo ya bilengwa Lesa byo alengele kufika ne buji lelo, kabiji kechi akamwekapo jibiji ne.+ 20 Kabiji aa moba umvwe Yehoba* akabule kwiakepeshako, kafwako muntu ukapuluka ne. Bino na mambo a basalwa bo asala, aa moba wiakepeshako.+

21 “Kabiji umvwe muntu wimwambila’mba, ‘Monai! Kilishitu uno,’ nangwa’mba, ‘Monai! Awa uji kokwa,’ kange muketabile ne.+ 22 Mambo Bakilishitu ba bubela ne bangauzhi ba bubela bakeya+ ne kuba biyukilo ne bya kukumya kuba’mba batwale bantu mungi, inge kyakonsheka ne basalwa pamo. 23 Pano bino, anweba jimukai.+ Nemubuujila jimo bintu byonse.

24 “Bino mu oa moba, aa malwa inge apwa, juba jikaluka ke mfishi, ne ñondo naye kechi ukasamisha kyeya ne,+ 25 kabiji tubangabanga tukapona mwiulu ne bintu bya mwiulu biji na bulume bikatenkena. 26 Kabiji bakamona Mwana muntu+ saka eya mu makumbi na bulume bukatampe ne na lukumo.+ 27 Ne aye ukatuma bamalaika ne kukonkanya pamo basalwa banji kufuma ku luvula luna, kufuma konse kwapela ntanda kufika konse kwapela jiulu.+

28 “Pano funjilaiko ku kino kishimpi kya kichi kya mukuyu: Umvwe misampi yakyo yasapuka mabuula, muyuka’mba mayoo aji pepi.+ 29 Byonkabyo, ne anweba umvwe mwamona bino bintu na kumweka, yukai’mba Mwana muntu ujitu pepi, ponka pa bibelo.+ 30 Kine nemwambila namba kino kisemi kechi kikapita ne, poso bino bintu byonse bikamweke.+ 31 Jiulu ne ntanda bikapita,+ pakuba byambo byami kechi bikapita ne.+

32 “Pa mambo a joja juba nangwa kimye kafwako wayuka ne, nangwatu bamalaika ba mwiulu nangwatu Mwana, kanatu Batata.+ 33 Jimukai, mukenkentenga,+ mambo kechi mwayuka kimye kyatongolwa ne.+ 34 Kiji nobe muntu wayile ku kyalo kingi washile nzubo yanji ne kupa luusa bakalume banji,+ awu mwingilo wanji awu mwingilo wanji, ne kukambizha kalama wa kibelo kulabanga ne kukenkenta.+ 35 Onkao mambo, labainga ne kukenkenta, mambo kechi mwayuka juba nkambo mwina nzubo jo akeshilamo ne,+ kana mabanga nangwa pakachi ka bufuku nangwa ku makya* nangwa lukelokelo,+ 36 pa kuba’mba umvwe waiya kya kubazhimukilatu, akabule kwimutaana saka mwalaala.+ 37 Pano bino, byo nemwambila anweba, naambila ne bonse namba: Labainga ne kukenkenta.”+

14 Kabiji kwashajiletu moba abiji+ kwikala na Kijiilo kya Lupitailo+ ne Kijiilo kya Bashinkwa Babula Mbizho.+ Kabiji bañanga bakatampe ne banembeshi bakebelenga jishinda ja kumukwachilamo mu bujimuku ne kumwipaya;+ 2 mambo baambilenga’mba: “Kechi twafwainwa kumukwata pa juba ja kijiilo ne; kuchina’mba bantu bakooba kiwowo.”

3 Byo ajinga ku Betani na kuja* mu nzubo ya kwa Shimona wajinga na mbumba kala, mwanamukazhi waishile na kamulondo ka alabasita ka manyi anunka bulongo a nada wa kine a mutengo mukatampe. Washinkwile kamulondo ka alabasita ne kumwitulwila Yesu pa mutwe.+ 4 Pa mambo a kino, bamo bazhingijile ne kwiambila mulwabo amba: “Mambo ka o mwaonawina ano manyi anunka bulongo? 5 Mambo ano manyi anunka bulongo baji kufwainwa kwiapotesha mandenali* 300 ne kupana ano mali ku bayanji!” Kabiji bamuzhingijile* bingi uno mwanamukazhi. 6 Bino Yesu waambile’mba: “Mulekai. Mambo ka o mubena kumukatezha? Aye wangubila kintu kyawama.+ 7 Mambo balanda mwikala nabo kimye kyonse,+ kabiji ponse po mukebela kwibobila kyawama mwibobila, pakuba amiwa kechi nkekalanga nenu moba onse ne.+ 8 Waingila papelela bulume bwanji; uno mwanamukazhi waitulwila jimo pa mubiji wami manyi anunka bulongo, mu kunengezhezha jimo bya kuzhiika mubiji wami.+ 9 Kine nemwambila namba, konse ko bakasapwila ano mambo awama pano pa ntanda ponse,+ ne kino kyauba uno mwanamukazhi bakekyambanga mu kumuvuluka.”+

10 Kabiji Yudasa Isakaliota umo wa mu batumwa Jikumi na Babiji, wayile ku bañanga bakatampe kuba’mba akebasolweleye.+ 11 Byo baumvwine kino, basekejile bingi ne kumulaya kumupa mali a siliva.+ Onkao mambo, watendekele kukeba jishinda ja kumusolwelamo.

12 Pa juba jitanshi ja Kijiilo kya Bashinkwa Babula Mbizho,+ kimye kyo batapishishangapo nyama wa Kijiilo kya Lupitailo,+ baana banji ba bwanga bamwipwizhe’mba: “Kwepi ko mwakeba’mba twimunengezhezhe kwa kujiila Kijiilo kya Lupitailo?”+ 13 Byonkabyo, watumine baana banji ba bwanga babiji ne kwibambila’mba: “Yainga mu muzhi, kabiji muntu wasenda mulondo wa mema usakwimusambakana. Mumulondele,+ 14 kabiji inge atwele mukachi mumwambile mwina nzubo amba, ‘Mufunjishi waamba’mba: “Kwepi kuji kibamba kya benyi ko nsakujiila Kijiilo kya Lupitailo na baana bami ba bwanga?”’ 15 Kabiji usakwimumwesha kibamba kikatampe kya peulu kyo banengezha bulongo. Mo mo musakunengezhezha Kijiilo kya Lupitailo.” 16 Onkao mambo, baana ba bwanga bayile ne kutwela mu muzhi, ne kutaana byonka byo ebabuujile, kabiji banengezhezhe Kijiilo kya Lupitailo.

17 Byo kyafikile ke mabanga, waishile na batumwa Jikumi na Babiji.+ 18 Byo aikele ku tebulu na kuja, Yesu waambile’mba: “Kine nemwambila namba, umo pe anweba ye mbena kuja nanji, usakunsolola.”+ 19 Kibekajile ku muchima ne kwiambila pa muntu pa muntu kwi aye amba: “Nanchi amiwa nyi?” 20 Aye wibambijile’mba: “Umo wa mu batumwa Jikumi na Babiji, ye mbena kuja nanji muchiba umo.+ 21 Mambo Mwana muntu basakumwipaya, byonka byo kyanembwa pe aye, pano bino, malwa anji awa muntu usakusolola Mwana muntu!+ Inge kyawaminetu uno muntu ne kubula kusemwa.”+

22 Byo bajiilenga washikwile shinkwa ne kulomba, kabiji wamutebawile ne kumupana kwi abo, ne kwamba’mba: “Tambulai; uno ubena kwimenako mubiji wami.”+ 23 Byo ashikwile katomeno, walombele ne kwikapana kwi abo, ne bonse batomenemo.+ 24 Kabiji wibambijile’mba: “Kano kabena kwimenako ‘mashi+ ami a lulayañano,’+ akechikila bavula.+ 25 Kine nemwambila namba, kechi nkatoma jikwabo bino binyu ne, poso aja juba jikafike jo nkatoma binyu bya katataka mu Bufumu bwa Lesa.” 26 Byo bapwishishe kwimba nyimbo ya kutota* Lesa, bayile ku Mutumba wa Maolivi.+

27 Kabiji Yesu wibambijile’mba: “Anweba bonse musakwituntula, mambo kyanembwa’mba: ‘Nkatapa kafunga,+ ne mikooko ikapalañenamo.’+ 28 Bino byo nkasangulwa, nkatangilako ku Ngalilea.”+ 29 Pakuba Petelo wamwambijile’mba: “Nangwa kya kuba bonse basakwituntula, amiwa kechi nsakwituntula ne.”+ 30 Ponkapo Yesu wamwambijile’mba: “Kine nakwambila namba, bonka buno bufuku shikombwe saka akyangye kukokola jibiji, usakunkana jisatu.”+ 31 Bino Petelo waambishetu’mba: “Inge kufwa tusakufwila pamo, kechi nsakwimukana nangwa pachechetu ne.” Ne bakwabo batendekele kwamba kintutu kimo.+

32 Kepo bayile ku mpunzha itelwa’mba Ngesemani, kabiji waambijile baana banji ba bwanga amba: “Ikalai pano, nakiya na kulomba.”+ 33 Kabiji wasendele Petelo, Yakoba ne Yoano,+ kabiji watendekele kuba bingi bulanda* ne muchima wamukatezhe bingi. 34 Aye wibambijile’mba: “Naumvwa* bingi bulanda,+ nsaka ne kufwa. Shalai ponka pano mulabenga ne kukenkenta.”+ 35 Byo aendeleko pacheche byobya, waponejile panshi watendeka ne kulomba’mba, umvwe kyakonsheka, akya kimye kibule kumufikila. 36 Kabiji waambile’mba: “Abba,* Tata,+ kwi anweba kafwako kintu nangwa kimo kyakatazha ne; fumyai kano katomeno kwi amiwa. Pano bino, kechi kyo nsaka amiwa ne, poso kyo musaka anweba.”+ 37 Byo abwelele, wataaine balaala, kabiji waambijile Petelo amba: “Shimona, walaala nyi? Nanchi kechi muji na bulume bwa kulaba ne kukenkenta nangwatu pa jiola jimo nenyi?+ 38 Labainga ne kukenkenta ne kutwajijila na kulomba, pa kuba’mba mubule kuponena mu lweseko.+ Kine muchima wakebesha, pakuba mubiji wakooka.”+ 39 Kabiji wayile ja bubiji na kulomba ne kwamba bintutu bimo.+ 40 Byo abwelele jibiji wibataaine balaala, mambo bajinga na tulo, onkao mambo, bakankelwe ne kya kumukumbula. 41 Kabiji waishile ja busatu ne kwibambila’mba: “Pa kino kimye kyanema, anweba mwalaala na kukokoloka! Kyapwa! Kimye kyafika!+ Talai! Mwana muntu bamusolola ne kumupana ku maboko a bandengamambo. 42 Imanai, twayai tuyenga. Talai! Wa kunsolola ujitu pepi.”+

43 Ponkapotu, byo akyambilenga, Yudasa wa mu batumwa Jikumi na Babiji, waishile na jibumba jasendele mapoko ne tukonkolo, jo batumine ku bañanga bakatampe, banembeshi ne bakulumpe.+ 44 Aye wa kumusolola wibabuujile kiyukilo amba: “Yenka ye nsakufyompa, ye iye; mumukwate, ne kumutwala saka mumusopa.” 45 Kabiji waishile konka kwi aye ne kumwambila’mba, “Labi!” kabiji wamufyompele. 46 Onkao mambo, bamukwachile ne kumukasa. 47 Pano bino, umo pa boba baimene, wasomwene mpoko yanji ne kukopola kutwi kwa kalume wa ñanga mwine mukatampe.+ 48 Bino Yesu wibambijile’mba: “Nanchi mwaiya na mapoko ne na tukonkolo na kunkwata nobe kapondo nyi?+ 49 Pa juba pa juba, natanwanga ne anweba mu nzubo ya Lesa saka mfunjisha,+ bino anweba kechi mwaishile na kunkwata ne. Nangwa byonkabyo, abino byonse byamweka kuba’mba Binembelo bifike.”+

50 Kabiji bonse bamushile ne kunyema.+ 51 Bino nsongwalume umo wavwajiletu kivwalo kyawamisha kya linenyi, wamulondejilenga katwezhimina kabiji bakebele’mba bamukwate, 52 bino aye washile kivwalo kyanji kya linenyi, ne kunyema matakotu.*

53 Bamutwajile Yesu ku ñanga mwine mukatampe,+ kabiji bonse bañanga bakatampe, bakulumpe ne banembeshi bakonkene pamo.+ 54 Bino Petelo wamulondejilenga katwezhimina kufikatu ne ku kipango kya ñanga mwine mukatampe; kabiji waikele na ba mingilo ba ku nzubo na koota mujilo.+ 55 Bañanga bakatampe ne kije kyonse kya Saniedilini bakebelenga byambo bya bubela bya kushiina Yesu pa kuba’mba bamwipaye, bino kechi bebitaaine ne.+ 56 Bavula bamubepejilenga,+ bino byambo byabo kechi byaswañenenga ne. 57 Kabiji bamo baimenenga ne kumubepela’mba: 58 “Twamumvwine saka amba’mba, ‘Amiwa nkakundula ino nzubo ya Lesa yo bashimikile na maboko, ne mu moba asatu nkashimika ikwabo ya kubula kushimika na maboko.’”+ 59 Nangwa baambilenga bino byambo, bakamonyi babo ba bubela kechi baswañenenga ne.

60 Kepo ñanga mwine mukatampe aimene mukachi kabo ne kwipuzha Yesu amba: “Nanchi kechi ukeba kukumbula nenyi? Usakwambapo’mba ka pa bintu byo babena kukushiina bano bantu?”+ 61 Bino aye kechi wakumbwile ne, wazhindaminetu nzoo.+ Kabiji ñanga mwine mukatampe wamushikishe jibiji amba: “Nanchi wi Kilishitu Mwana wa yewa utotwa nyi?” 62 Kepo Yesu aambile’mba: “Yami iye; kabiji anweba mukamona Mwana muntu+ saka aikala ku kuboko kwa kilujo+ kwa bulume kabiji saka eya mu makumbi.”+ 63 Ponkapo ñanga mwine mukatampe watabwile kivwalo kyanji ne kwamba’mba: “Ñanyi bishiino bikwabo byo tusakukeba ku bakamonyi?+ 64 Mwaumvwa mwenga ye aamba. Mwafuukulapo’mba ka?”* Bonse bamuzhachishe’mba wafwainwa kufwa.+ 65 Kabiji bamo batendekele kumushipila mate,+ kumuvweta pa meso, kumwimba makofi ne kumwambila’mba: “Aula!” Byo bamuzhangawilemo mapi ku meso, bakapaso ba ku kije bamusendele.+

66 Petelo byo ajinga mu kipango panshi, kwaishile nsongwakazhi wa mwingilo wa ñanga mwine mukatampe.+ 67 Byo amwene Petelo na koota mujilo, wamutajile bingi ne kumwambila’mba: “Ne anweba mwajinga pamo na uno Yesu mwina Nazala.” 68 Bino aye wakaine ne kwamba’mba: “Amiwa kechi namuyuka uno muntu nangwa bintu byo ubena kwamba ne,” kabiji walupukile kuya ku kibelo. 69 Akwa nako nsongwakazhi wa mwingilo byo amumwene, waambijile boba baimene’mba: “Uno naye mwananji wa bwanga.” 70 Wakaine jibiji. Kabiji byo papichile kakimye, aba baimene batendekele kwambila Petelo amba: “Kwambatu kine, ne obewa wi mwananji wa bwanga, mambo wi mwina Ngalilea.” 71 Bino aye watendekele kwifingisha ne kuchipa’mba: “Amiwa kechi namuyuka uno muntu ye mubena kwambapo ne!” 72 Ponkapo shikombwe wakokwele ja bubiji,+ ne Petelo wavulukile byamwambijile Yesu amba: “Shikombwe saka akyangye kukokola jibiji, usakunkana jisatu.”+ Kabiji kyamukolele bingi ku muchima watendeka ne kujila.

15 Ponkapo byo bwakile lukelo, bañanga bakatampe ne bakulumpe ne banembeshi ne bonse ba mu kije kyonse kya Saniedilini baumvwañene, kabiji bamukashile Yesu ne kumutwala kwi Pilato.+ 2 Onkao mambo, Pilato wamwipwizhe’mba: “Nanchi obewa wi Mfumu wa Bayudea nyi?”+ Aye wamukumbwile’mba: “Anwe bene yenu mwaamba.”+ 3 Bino bañanga bakatampe bamubepejilenga bintu byavula bingi. 4 Kepo Pilato amushikishe jikwabo amba: “Nanchi kechi ukeba kukumbula nenyi?+ Umvwa bintu byavula byo babena kukushinawina.”+ 5 Bino Yesu kechi wamukumbwile ne, kabiji Pilato wakuminye bingi.+

6 Pa kijiilo kya lupitailo kyonse, wakasulwilanga bantu kaili ye bakeba.+ 7 Pa kyonkakya kimye, kwajinga muntu umo ye batelanga’mba, Balabasa wajinga mu kaleya pamo na bakwabo basatukijile kafulumende kabiji baipayañene. 8 Onkao mambo, jibumba jaishile ne kutatula kumusashijila Pilato amba obe kintu kyo ebobilanga kimye kyonse. 9 Aye wibashikishe’mba: “Nanchi mubena kukeba’mba nemukasulwile Mfumu wa Bayudea nyi?”+ 10 Mambo Pilato wayukile’mba kichima kyo kibalengejile bañanga bakatampe kumuleta kwi aye.+ 11 Bino bañanga bakatampe bakambizhe jibumba amba bebape Balabasa kechi Yesu ne.+ 12 Pilato wibambijile jibiji amba: “Pano nsakuba byepi na uno muntu ye mutela’mba Mfumu wa Bayudea?”+ 13 Bonse babijikile’mba: “Mukobekai pa kichi!”*+ 14 Bino Pilato wibashikishe’mba: “Mambo ka? Ñanyi kintu kyatama kyo auba?” Abo bakizhizhemo kubijika’mba: “Mukobekai pa kichi!”*+ 15 Pa mambo a kino, Pilato mu kukeba kutokesha jibumba ku muchima, wibakasulwijile Balabasa; kabiji Yesu byo bamuzhipawile,+ wamupaine kuba’mba bamwipayile pa kichi.+

16 Kabiji bashilikale bamutwajile mu kipango, ko kuba’mba, ku nzubo ya kitumbafumu, kabiji baichile bashilikale bonse.+ 17 Kabiji bamuvwikile kivwalo kyachiluluka ne kuluka munchinya wa miba ne kumuvwika; 18 Batatwile kumwimuna’mba: “Mutende* mwane, anweba Mfumu wa Bayudea!”+ 19 Kabiji bamupuminenga ku mutwe na jitete ne kumushipila mate, kabiji bafukamine ne kukunyika* bilungi byabo kwi aye. 20 Byo balekele kumwendeleka, bamuvuujile kivwalo kyachiluluka ne kumuvwika bivwalo byanji bya peulu. Kabiji bamutwajile na kumupopa pa kichi.+ 21 Kabiji bakambizhe Shimona mwina Kilene wafuminenga ku muzhi wa kwalepa, shanji Alekesanda ne Lufusa kumusendelako kichi* kyanji kya lumanamo.+

22 Byonkabyo, bamutwajile ku mpunzha yatelwanga’mba Ngolongota, kulumbulula’mba, “Mpunzha ya Kiboyongolo.”+ 23 Akuno baesekele kumupa binyu byo bavwangileko mola,+ bino wakaine kwibitoma. 24 Kabiji bamupopele pa kichi ne kwabana bivwalo byanji bya peulu kupichila mu kuta bubale kuba’mba bayuke usakwibisenda.+ 25 Byo jafikile jiola* ja busatu, bamupopele pa kichi. 26 Kabiji banembele mambo o bamupelemo amba: “Mfumu wa Bayudea.”+ 27 Kabiji bamupopele na tupondo tubiji, kamo ku kilujo ne kakwabo ku kipiko kyanji.+ 28 *—— 29 Kabiji aba bapichilenga bamwambijilenga mwenga, saka benauna mitwe yabo+ ne kwamba’mba: “Obewa waambanga’mba wakonsha kukundula nzubo ya Lesa ne kwiishimika mu moba asatu,+ 30 ipulushe obe mwine, ufumepo pa kichi* kya lumanamo.” 31 Ne bañanga bakatampe pamo ne banembeshi nabo bamwendelekelenga’mba: “Wapulushanga bakwabo; bino wakankalwa kwipulusha aye mwine!+ 32 Mulekai Kilishitu, Mfumu wa bena Isalela, afume pa kichi* kya lumanamo kuba’mba tumone ne kumwitabila.”+ Ne boba bo bamukobekele nabo bamwendelekelenga.+

33 Byo jafikile jiola* ja butanu na bumo kwaishile mfishi mu kyokya kyalo kyonse kufikatu ne pa jiola* ja butanu na buna.+ 34 Kabiji pa jiola ja butanu na buna, Yesu wabijikile’mba: “Eli, Eli, lama sabakatani?” kulumbulula’mba: “Lesa wami, Lesa wami, mambo ka o mwanshila bunke?”+ 35 Kabiji bamo baimene kwipi byo baumvwine bino, batendekele kwamba’mba: “Umvwai! Ubena kwita Elaija.” 36 Kepo muntu umo anyemene lubilo, ne kutumpa kimvwambai mu binyu byasasa, kwikisomeka ku jitete, ne kumupa amba atome+ ne kwamba’mba: “Mulekai! Tumone inge Elaija usakwiya kumwikizhapo.” 37 Bino Yesu wabijikile, ne kufwa wafwile.*+ 38 Kabiji kipembe kya mu nzubo yazhila+ kyaabene pakachi kufuma peulu kufika panshi.+ 39 Mukulumpe wa bashilikale waimene kwipi ne aye, byo amwene bino byonse byamwekele ne kumona’mba wafwa, waambile’mba: “Kine, uno muntu wajinga Mwana Lesa.”+

40 Kwajinga ne banabakazhi baimene palepa byobya saka batala, pa bano pajinga Maliya Mangadala ne Maliya inanji Yakoba wa Mucheche ne Yosesa, ne Salome,+ 41 bonka bamulondelanga na kumwingijila+ byo ajinga mu Ngalilea, ne banabakazhi bakwabo bavula bo aishile nabo ku Yelusalema.

42 Byo kyafikile ke mabanga, kabiji byo kyajinga kimye kya Kunengezha, ko kuba’mba, saka kwashala juba jimo kwikala na Sabado, 43 kwaishile Yosefwa wafumine ku Alimatea kinemanga wa mu Kije, wapembejilenga Bufumu bwa Lesa. Wachinchikile ne kuya kwi Pilato na kulomba mubiji wa kwa Yesu.+ 44 Bino Pilato wakebele kuyuka umvwe wafwa kala nangwa ne, onkao mambo, waichile mukulumpe wa bashilikale ne kumushikisha inge kya kuba Yesu wafwa kala. 45 Byo aishiinwe na byaambile mukulumpe wa bashilikale, waswishishe Yosefwa kumupa mubiji. 46 Byo apotele kisapi kyawamisha kya linenyi ne kwikizha mubiji, wamupombele mu kisapi kyawama kya linenyi ne kumulaajika mu kilende*+ kyo basongele mu jibwe; kabiji waalumwijileko jibwe ku kibelo kya kilende.+ 47 Bino Maliya Mangadala ne Maliya inanji Yosesa batajilenga po bamulaajikile.+

16 Juba ja Sabado+ byo japwile, Maliya Mangadala, Maliya+ inanji Yakoba, ne Salome baletele bintu binunka bulongo kuba’mba bashinge pa mubiji wanji.+ 2 Kabiji byo bwakile lukelo pa juba jitanshi mu mulungu juba saka jasama, baishile ku kilende.*+ 3 Baambilenga bene mulwabo amba: “Ñanyi usakwitwalumwinako jibwe ku kibelo kya kilende?” 4 Bino byo batajileko, bamwene’mba jibwe bejalumunako kala, nangwa kya kuba jajinga jikatampe.+ 5 Byo batwelele mu kilende, bamwenemo nsongwalume saka aikala ku kilujo, saka avwala mukunkumba utoka, ne abo bakuminye bingi. 6 Wibambijile’mba: “Kange mukumye ne.+ Mubena kukeba Yesu mwina Nazala ye baipayijile pa kichi. Bamusangula.+ Kechi uji muno ne. Monai po bamulaajikile.+ 7 Pano bino yainga, mukabuule baana banji ba bwanga ne Petelo amba, ‘Aye watangilako kala ku Ngalilea.+ Mukamumona konkakwa, byonkatu byo emubuujile.’”+ 8 Byo bafuminemo mu kilende, banyemeneko saka baji na moyo kabiji bakuminye bingi. Kabiji kechi babuujilepo muntu nangwa umo ne, mambo bajinga na moyo.*+

Mu Kingiliki, “ku meso obe.”

Monai bya Kulumbulula A5.

Nangwa’mba “wibatumpilenga; wibebizhenga.”

Nangwa’mba “banabalume.”

Nangwa, “bamuyukile byo ajinga.”

Nangwa’mba “kwikala kya kusendalala ku tebulu.”

Nangwa’mba “kwikala kya kusendalala ku tebulu.”

Nangwa’mba “kalepu.”

Nangwa’mba “kalepu.”

Nangwa’mba “mweo.”

Nangwa’mba “kutongola.”

Nangwa’mba “kutongola.”

Nangwa’mba “wa mukoyo.”

Jizhina jo beta Satana.

Nangwa’mba “kino kisemi.” Monai Mutanchi, “Bwikalo.”

Nangwa’mba “ntumbe ya kupiminako.”

Nangwa’mba “bilende bya kivuluko.”

Monai bya Kulumbulula A5.

Nangwa’mba “Kibunji kya Mizhi Jikumi.”

Nangwa’mba “uji pepi kufwa.”

Nangwa’mba “wapichile mu misongo yavula bingi.”

Nangwa’mba “Kuba moyo ne.”

Nangwa’mba “wibakambizhe kyakosa.”

Mu Kingiliki, “mukuba.”

Nangwa’mba “bivwalo bikwabo.”

Nangwa’mba “kwikala kya kusendalala ku tebulu.”

Nangwa’mba “ne boba baikele kya kusendalala ku tebulu.”

Nangwa’mba “kilende kya kivuluko.”

Monai bya Kulumbulula B14.

Ko kuba’mba, ku ma 3 koloko ku makya kufika pa kusela juba ku ma 6 koloko lukelo.

Ko kuba’mba, kubula kwitokesha mwayila mizhilo.

Nangwa’mba “mwenga.”

Monai bya Kulumbulula A3.

Mvuzho ya kyambo kya Kingiliki kya poneya. Monai Mutanchi.

Nangwa’mba “byubilo bya bumvu.” Mu Kingiliki, aselegeya. Monai Mutanchi.

Nangwa’mba “Kibunji kya Mizhi Jikumi.”

Nangwa’mba “bazhikilwe na nzala.”

Monai Mutanchi.

Nangwa’mba “mweo.”

Nangwa’mba “mweo.”

Nangwa’mba “mweo.”

Nangwa’mba “mweo.”

Nangwa’mba “kyabula bukishinka.”

Monai Mutanchi.

Monai bya Kulumbulula A3.

Monai Mutanchi.

Monai bya Kulumbulula A3.

Monai Mutanchi.

Nangwa’mba “kisemi kya kulutwe.” Monai Mutanchi.

Nangwa’mba “mweo.”

Kulumbulula’mba “Mufunjishi.”

Monai bya Kulumbulula A5.

Monai bya Kulumbulula A3.

Mu Kingiliki, “mutwe wa pa jikonka.”

Monai bya Kulumbulula A5.

Monai bya Kulumbulula B14.

Nangwa’mba “wakilamo kunema.”

Monai bya Kulumbulula A5.

Monai bya Kulumbulula A5.

Monai bya Kulumbulula A5.

Monai Mutanchi.

Monai bya Kulumbulula A5.

Nangwa’mba “byawamisha.”

Mu Kingiliki, “malepita abiji, ko kuba’mba kwadulani.” Monai bya Kulumbulula B14.

Nangwa’mba “uchinchika.”

Monai bya Kulumbulula A5.

Mu Kingiliki, “kimye kikokwelapo shikombwe.”

Nangwa’mba “kwikala kya kusendalala ku tebulu.”

Monai bya Kulumbulula B14.

Nangwa’mba “baambile na bukaji ku; bamukajipijile.”

Nangwa’mba “nyimbo; masalamo.”

Nangwa’mba “kukankamana.”

Nangwa’mba “Mweo wami uji.”

Kyambo kya Kialamaiki kilumbulula’mba “Anweba Tata!”

Nangwa’mba “na kivwalotu kya mukachi.”

Nangwa’mba “Mwalangulukapo’mba ka?”

Nangwa’mba “Mwipayilai pa kichi!”

Nangwa’mba “Mwipayilai pa kichi!”

Nangwa’mba “Totai.”

Nangwa’mba “kumulambila.”

Monai Mutanchi.

Ko kuba’mba, ku ma 9 koloko lukelo.

Monai bya Kulumbulula A3.

Monai Mutanchi.

Monai Mutanchi.

Ko kuba’mba, ku ma 12 koloko mute.

Ko kuba’mba, ku ma 3 koloko mute.

Nangwa’mba “wapemene japelako.”

Nangwa’mba “kilende kya kivuluko.”

Nangwa’mba “kilende kya kivuluko.”

Kwesakana na manyusikilipiti atanshi aketekelwa, Mambo Awama Anembele Mako apwa na bino byambo biji mu kyepelo 8. Monai bya Kulumbulula A3.

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu