Mafunde Akwasha Kisemi Kwikala na Lusekelo

Anweba Banabalume, Temwai Bakazhi Benu

“Banabalume . . . bafwainwa kutemwa bakazhi babo byonka byo batemwa mibiji yabo. Mwanamulume watemwa mukazhanji witemwa ne aye mwine, mambo kafwako muntu nangwa umo ushikwa mubiji wanji ne, bino umujiisha ne kumulama bulongo.”—EFISESA 5:28, 29.

Mwanamulume ye mutwe wa kisemi. (Efisesa 5:23) Bino mwanamulume wawama muchima kechi wakanama kabiji kechi uji nobe lutamba mukankalwa kolola ne. Aye unemeka mukazhanji ne kumumwena bintu bya ku mubiji ne kumulengela kukasuluka mu milanguluko. Wibikako kutokesha ku muchima mwinakwanji kechi kuminatu popolo pa bintu byo abena kukeba ne. (Filipai 2:4) Mwanamulume wawama muchima ukasuluka kubuula mukazhanji byonse biji ku muchima ne bintu byo abena kulangulukapo. Kabiji uteleka bibena kumubuula mukazhanji. Mwanamulume wawama muchima kechi ‘ushintaukila’ mukazhanji nangwa kumupuma nangwa kumwambila byambo byatama nangwa kumukajipila ne.—Kolose 3:19.

Anweba Banabakazhi, Painga Mushingi Bamwatawenu

“Mwanamukazhi . . wafwainwa kwikala na mushingi mukatampe ku mwatawanji.” —EFISESA 5:33.

Inge mwanamukazhi wanemeka mwatawanji ne kutundaika byo afuukulapo, ukakwasha kisemi kwikala mu mutende. Inge mwatawanji walubankanya, kechi umulengulula ne. Pakuba aye utekanya ne kutwajijila kumupa mushingi. (1 Petelo 3:4) Inge mwanamukazhi ke akeba kwisamba na mwatawanji pa lukatazho lumo, mwanamukazhi wa maana usala kimye kyafwainwa kya kwisambilamo nanji kabiji mu mushingi.—Musapwishi 3:7.

Ikalai Bakishinka ku Benakwenu

‘Mwanamulume . . . ukalamachila ku mukazhanji, ne abo bakekala ke mubiji umo.’—NTENDEKELO 2:24.

Umwe mwanamulume ne mwanamukazhi besongola, bekala balunda ba pa muchima. Onkao mambo, bamulume ne mukazhi bafwainwa kwingijilanga pamo kuba’mba bakoseshe masongola abo kupichila mu kwisambanga kimye kyonse saka bekasulukila ne kwiubilanga tubintu tucheche twawama. Kabiji bafwainwa kwikala bakishinka ne kubula kubanga bunkende. Mwanamulume nangwa mwanamukazhi wabula bukishinka uleta bufinda mu masongola. Kubula bukishinka kulengela kubula kwiketekela ne kupwishatu masongola.—Bahebelu 13:4.

Anweba Bansemi, Funjishainga Baana Benu

“Funjishai mwana jishinda jo afwainwa kwendamo; inge wakoma kechi ukasendukamo ne.”—BYAMBO BYA MAANA 22:6, tubyambo twa panshi.

Lesa wapa bansemi mwingilo wa kufunjisha baana babo. Akino kibena kulumbulula’mba bansemi bafwainwa kufunjishanga baana babo bya kwikala. Kabiji bansemi nabo bafwainwa kubanga bintu byo babena kufunjisha baana babo. (Mpitulukilo ya mu Mizhilo 6:6, 7) Inge mwana walubankanya, nsemi wa maana kechi ufikenatu kuzhingila ne kutendeka kumukajipila ne. Aye “upelawizha kumvwa, kabiji ubanda kwamba ne kubanda kuzhingila.” (Yakoba 1:19) Inge nsemi wamona’mba wafwainwa kololako mwananji, wafwainwa kumololako mu butemwe kechi na bukaji ne.

Anweba Baana, Kookelainga Bansemi Benu

“Anweba baana, kookelainga bansemi benu . . . ‘Nemeka bashobe ne bainobe.’”—EFISESA 6:1, 2.

Baana bafwainwa kukookelanga bansemi babo ne kwibanemeka bingi. Inge baana banemeka bansemi babo, mu kisemi mwikala bingi lusekelo ne mutende. Baana bakoma bamwesha’mba banemeka bansemi babo kupichila mu kwibakwasha mu bintu. Kukwasha bansemi kwavwangamo kwibawamishisha nzubo mwa kulaala nangwa kwibakwasha mu bya mali.—1 Timoti 5:3, 4.