May
Pa Kibiji, May 1
Bena Amonyi bebashinjile.—Mito. 11:33.
Yefita wayukile amba wakebewenga bukwasho bwa Lesa pa kuba’mba apokolole bena Isalela ku bena Amonyi. Walayile Yehoba amba inge akamukwashe kushinda, aye ukapa Lesa muntu yense ukekala mutanshi kulupuka mu nzubo yanji na kumutundaila kimye kyo akafuma ku nkondo. Uno ukekala ke “mulambo wa kusoka.” (Mito. 11:30, 31) Kino kyalumbulwilenga ka? Yehoba washikwa kisela kya kutapisha bantu, onkao mambo, twayuka’mba Yefita kechi waambilenga pa kutapisha muntu ne. (Mpitu. 18:9, 10) Mwayijile Mizhilo ya Mosesa, mulambo wa kusoka wajinga bupe bwanema muntu bo apananga kwi Yehoba kwa kubula kushako nangwa kimo ne. Onkao mambo, Yefita walumbulwilenga’mba muntu ye akapana kwi Yehoba ukengijilanga ku tente wa lusambakeno bumi bwanji bonse. Yehoba waumvwine byalombele Yefita ne kumukwasha kushinda nkondo. (Mito. 11:32) Kimye Yefita kyo abwelele kufuma ku nkondo, muntu mutanshi waishile na kumutundaila wajinga mwananji wa mukazhi, mwana yenkatu ye ajinga nanji. Nanchi Yefita wamwesheshe bukishinka ne kufikizha mulaye wanji nyi? w16.04 1:11-13
Pa Kisatu, May 2
Bakwashishe bantu kumvwisha byo batangilenga.—Ne. 8:8.
Katataka papo, bipwilo byavula byafunjilenga mu buku wa Fwenyai Kwipi ne Yehoba pa Lufunjisho lwa Baibolo lwa Kipwilo. Mwaumvwine byepi kimye kyo mwisambilenga pa byubilo bya Yehoba ne byo mwaumvwine balongo benu saka bamba byo batemwa Yehoba? Kino kyafwainwa kimulengejile kutemwa bingi Yehoba. Pa kupwila, tufunjilako byavula bya mu Baibolo kupichila mu kuteleka ku majashi, ku bimwesho, ne pa kutanga Baibolo. Kupwila kwitufunjisha bya kwingijisha bintu byo tufunda mu Baibolo mu bwikalo bwetu. (1 Tesa. 4:9, 10) Kya kumwenako, nanchi mwakifundapo bintu bimo mu Lufunjisho lwa Kyamba kya Usopa bimulengejile kukeba kwingijilako Yehoba pakatampe, kuwamishako milombelo yenu, nangwa kulekelako mambo mulongo nangwa nyenga nyi? Kupwila kwetu kwa mukachi ka mulungu kwakonsha kwitufunjisha bya kusapwila mambo awama ne bya kukwasha bantu kuyuka bukine bwa mu Baibolo.—Mat. 28:19, 20. w16.04 3:4, 5
Pa Kina, May 3
Bintu byonse byanembelwe kala bebinembele’mba tufunjileko.—Loma 15:4.
Nanchi mwakilangulukapo kala pa bantu bamo ba mu Baibolo byo bapusenejilemo nyi? Mu bitango bitanshitu bya buku wa Ntendekelo, tufundamo amba Kaina waipayile Abela. (Nte. 4:3-8); Lameki waipaile nsongwalume wamukozhezhe (Nte. 4:23); bakafunga ba kwa Abulama ne ba kwa Lota betobweshe (Nte. 13:5-7); Hegala walengulwile Sala, onkao mambo Sala wazhingijile Abalahama (Nte. 16:3-6); Ishimela washikilwe bantu bonse, ne bantu bonse nabo bamushikilwe. (Nte. 16:12) Mambo ka Baibolo o aambila pa bano bantu bapusenejilemo? Mambo twakonsha kufunjilako ku bano bantu bambulwa kulumbuluka ne makatazho o bapichilemo. Ne atweba twi bambulwa kulumbuluka, kabiji inge twapita mu makatazho epasha na o bapichilemo, twakonsha kulondela bantu bajinga na byubilo byawama banembwa mu Baibolo ne kuchinuzhuka bajinga na byubilo byatama. Kino kyakonsha kwitukwasha kulama mutende na bakwetu. w16.05 1:1, 2
Pa Kitanu, May 4
Mambo awama afwainwa kusapwilwa patanshi mu bisaka byonse.—Mako 13:10.
Ñanyi mashinda aingijishe Yesu ne baana banji ba bwanga pa kusapwila? Bayanga konse kwataanwanga bantu, basapwilanga mu mikwakwa ne pa bisankanyi. Bayanga ne ku mazubo a bantu. (Mat. 10:11; Luka 8:1; Byu. 5:42; 20:20) Kusapwila ku nzubo ku nzubo jajinga jishinda jawama jibakwashishe kusapwila ku bantu bonse. Nga Bakamonyi ba kwa Yehoba boba byepi? Bo bonkatu basapwila amba Yesu ke Mfumu watendekele kulama mu 1914. Bakookela Yesu ne kutangizhako mwingilo wa kusapwila mu bwikalo bwabo. Buku wa kuba’mba Pillars of Faith—American Congregations and Their Partners waambile’mba: “Bakamonyi ba kwa Yehoba . . . kechi balubako amba mwingilo wabo mukatampe ke kuspwila bantu pa mpelo ya ino ntanda ne kwibafunjisha byo bakonsha kupuluka ne.” Bakamonyi ba kwa Yehoba batwajijila kusapwila ano mambo awama ne kulondela mashinda a kusapwilamo aingijishanga Yesu ne baana banji ba bwanga. w16.05 2:10, 12
Pa Kibelushi, May 5
Ukamuyuka Lesa.—Maana 2:5.
Inge ketufuukule bintu bisangajika Yehoba, tufwenya kwipi ne aye kabiji witupesha bingi. (Yako. 4:8) Kepo lwitabilo lwetu mwi Yehoba lukosa bingi. Onkao mambo, twayai tulanguluke langulukenga pa byo tutanga mu Baibolo pa kuba’mba tuyuke Yehoba byo alanguluka pa bintu. Ibyo, kechi twakonsha kuyuka bintu byonsetu pe Yehoba ne. (Yoba 26:14) Bino inge twibikishako kufunda pe aye lonka luno, tukekala na maana kabiji tukafuukulanga bintu bulongo. (Maana 2:1-5) Bintu bilanguluka bantu ne byo bakeba kuba byaluka, bino Yehoba kechi waluka ne. Nyimbi wa masalamo waambile’mba: “Bintu bifuukula Yehoba bikekala myaka ne myaka; milanguluko ya mu muchima wanji kechi yaluka ne.” (Sala. 33:11) Kine, twakosha kufuukula bintu bulongo inge twafunda kulanguluka byonka bilanguluka Yehoba ne kuba bintu bimusangajika. w16.05 3:17
Pa Mulungu, May 6
Yehoba utala mu muchima.—1 Sam. 16:7.
Twaketekela’mba Yehoba usala bantu bafwainwa bo akokela kwi aye. O ene mambo o twafwainwa kubujila kulengulwila bantu baji mu nyaunda yetu nangwa mu kipwilo. (Yoa. 6:44) Umvwe twayuka’mba Yehoba ye Mbumbi wetu, tukamweshanga byubilo byawama ku balongo betu ne banyenga. (Isa. 64:8) Tukayuka’mba Yehoba ubena kukibabumba pa muntu pa muntu. Yehoba byobyo ebamona. Utala mu michima yabo kabiji wayuka’mba bumbulwakulumbuluka bwabo kechi bukatwajijila ne. Kabiji wayuka ne byubilo byawama byo bakonsha kwikala nabyo. (Sala. 130:3) Ne atweba twakonsha kumonanga bakwetu byonka bibamona Yehoba. Twakonsha kwingijila pamo na Mbumbi wetu kukwasha balongo betu ne banyenga kuwamisha byubilo byabo. (1 Tesa. 5:14, 15) Bakulumpe mu kipwilo bo bafwainwa kwikala kulutwe mu kuba bino.—Efi. 4:8, 11-13. w16.06 1:4-6
Pa Kimo, May 7
Awa ulanguluka’mba waimana, ajimuke kuchina’mba wakapona.—1 Ko. 10:12.
Inge tubena kusapwila mambo awama, twafwainwa kumwesha byubilo nabiji kwipelula ne bipangwa byapusana pusana bya mupashi wa Lesa. (Nga. 5:22, 23) Akilangulukai pa mwingilo wa kusapwila byo emukwasha kwikala na byubilo byawama. Inge ketulondele Kilishitu, bantu bakeba kumvwa ku byambo byo tusapwila kabiji bavula bapimpula byubilo byabo. Bakamonyi babiji mu Australia baesekele kusapwila mwanamukazhi umo pa nzubo yanji, bino wazhingijile bingi ne kwibambila byatama. Nangwa byonkabyo, Bakamonyi bamukumbwile na mushingi. Palutwe kacheche, uno mwanamukazhi wilangulwishe pa byubilo byanji kabiji watumine ne nkalata ku ofweshi wa musampi. Walombele lulekelo lwa mambo pa byubilo byanji. Waambile’mba: “Natamishe bingi byo napangile bantu baishile na kunsapwila Mambo a Lesa.” Kino kyamwekele kitufunjisha buneme bwa kwikala bakooka muchima kimye kyo tuji mu mwingilo. Ibyo kuba’mba mwingilo wa kusapwila ukwasha bingi bantu, bino ne atweba witukwasha kwikala na byubilo byawama. w16.06 2:12, 13
Pa Kibiji, May 8
Wafwainwa kutemwa mukwenu byonka byo witemwa obe mwine.—Mat. 22:39.
Bantu bonse basemwatu na bumbulwa kulumbuluka na mambo a bundengamambo bwa kwa Adama. (Loma 5:12, 19) Onkao mambo, kimye kimo bamo ba mu kipwilo bakonsha kwamba nangwa kuba bintu byakonsha kwimukozha ku muchima. Twakonsha kuba byepi inge kintu kya uno mutundu kyamweka? Nanchi tukatwajijila kutemwa Yehoba nyi? Abya tukatwajijila kwikala ba kishinka kwi aye ne ku bantu banji nyi? Eli wajinga ñanga mukatampe wa bena Isalela, pano bino, baana banji babalume babiji kechi bakookelanga mizhilo ya Yehoba ne. Baibolo waamba’mba: “Baana ba kwa Eli batamine bingi; kechi bamunemekele Yehoba ne.” (1 Samwela 2:12) Eli wayukile’mba baana banji babena kuba bintu byatama bingi. Nangwa byonkabyo, Eli watajilengapotu. Palutwe kacheche, Yehoba wakambwile Eli ne baana banji ba balume babiji. Kabiji Yehoba kechi waswishishe kisemi kya kwa Eli kwikala bañanga bakatampe ne. (1 Samwela 3:10-14) Inge mwajingako mu kimye kya kwa Eli ne kuyuka bintu byatama byaubilenga baana banji, nanchi inge bimutuntwishe nyi? Nanchi bino byubilo inge byakookeshe lwitabilo lwenu mwi Yehoba ne kuleka kumwingijila nyi? w16.06 4:5, 6
Pa Kisatu, May 9
Bino bintu byonse bikemubikilwapo.—Mat. 6:33.
Yesu walumbulwile ene mambo o twafwainwa kuketekela uno mulaye. Waambile’mba: “Shenu wa mwiulu wayuka’mba mwibikeba bino bintu byonse.” Yehoba wayuka byo mukeba saka mukyangye ne kuyuka amba mubena kwibikeba abyo bintu. (Fili. 4:19) Ye mutanshi uyuka kivwalo kikonaika. Kabiji uyuka kajo ko mukeba. Wayuka’mba anweba ne kisemi kyenu mukeba mpunzha pa kwikala. Yehoba ukemupa bintu byanema byo mukeba mu bwikalo. Kabiji twaketekela’mba inge twauba bintu byo akeba’mba tube ne kukeba Bufumu bwanji patanshi mu bwikalo bwetu, uketupa byonse byo tukeba. Kabiji twayuka’mba bulunda bwawama ne Yehoba bwitulengela kwikala na lusekelo ne kutondwa na “kajo ne bivwalo” byo tuji nabyo.—1 Timo. 6:6-8. w16.07 1:17, 18
Pa Kina, May 10
Byo twakijinga balwanyi twapwaine ne Lesa kupichila mu lufu lwa Mwananji.—Loma 5:10.
Na mambo a buno bukuzhi, tupwana ne Lesa, ko kuba’mba twikala balunda na Lesa. Paulo walumbulwile kino byo kyakwatankana na lusa lukatampe lwa Yehoba byo aambijile balongo bashingwa’mba: “Byo twatelwa’mba baoloka na mambo a lwitabilo, twayai twikalenga mu mutende ne Lesa monka mwi Nkambo yetu Yesu Kilishitu, na mambo a kumwitabila, jishinda jitushinkukila ja kubilwa lusa lukatampe lwa Lesa lo tubena kubilwa lonka luno.” (Loma 5:1, 2) Tusanta bingi pa kwikala balunda na Yehoba. Twikala baoloka mu meso a Lesa. Ngauzhi Danyela wanembele’mba mu kimye kya ku mpelo, “aba baji na maana,” ko kuba’mba bashingwa, bakaleta “bavula ku bololoke.” (Da. 12:3) Bashingwa boba byepi bino? Basapwila mambo awama ne kufunjisha “mikooko ikwabo” yavula. (Yoa. 10:16) Bebakwasha kwikala baoloka mu meso Lesa, kabiji kino kyakonsheka na mambo a lusa lukatampe lwa Yehoba.—Loma 3:23, 24. w16.07 3:10, 11
Pa Kitanu, May 11
Batatwile kusongola banabakazhi bonka bo besajijilenga abo bene.—Nte. 6:2.
Bano bamalaika bealwile ke bantu byo basongwele banabakazhi basemene biyangala byaubilenga bukapondo bitelwa’mba Banefile. Kabiji ‘bubi bwa muntu bwavujile pano pa ntanda.’ (Nte. 6:1-5) Yehoba waletele Muyulo mu moba a Nowa pa kuba’mba onaune babi. Pa kyokya kimye, bantu bateletu muchima ku bintu byo baubanga, kubikapo ne masongola kya kuba kechi banemekele byambo byasapwijilenga “Nowa musapwishi wasapwilanga bololoke,” kuba’mba lonaiko lujitu pepi ne. (2 Pe. 2:5) Yesu waesakenye bintu byamwekelenga kyokya kimye na bibena kumweka lelo jino. (Mat. 24:37-39) Lelo jino, bantu bavula bakana kumvwa mambo awama a Bufumu bwa Lesa abena kusapwilwa ntanda yonse kwikala bukamonyi ku bisaka byonse bya bantu mpelo ya buno bwikalo saka ikyangye kufika. Twayai tutesheko muchima ku lujimuno lwa kuba’mba nangwatu masongola ne kukomesha baana kechi byafwainwa kwitulengela kulubako ku juba ja Yehoba jibena kwiya ne. w16.08 1:8, 9
Pa Kibelushi, May 12
Kimye kyashalako kyakepa. Kufumatu luno aba baji na bakazhi bekale nobe bafwabo, . . . ne boba bengijisha bya pano pa ntanda babule kukizhamo kwibingijisha.—1 Ko. 7:29-31.
Na mambo kuba’mba tubena kwikala mu “moba a kupelako,” tubena kupita mu “bimye byakatazha.” (2 Timo. 3:1-5) Pano bino, kutwajijila kukosesha bulunda bwetu na Lesa kuketukwasha kushinda byubilo byatama bya ino ntanda. Paulo kechi wabuujilenga bantu baji mu masongola kubula kunemeka bya mu masongola ne. Na mambo a kuba’mba kimye kyashalako kyakepa, bafwainwa kuta muchima pa kukosesha bulunda bwabo na Lesa. (Mat. 6:33) Nangwa kya kuba tubena kwikala mu bimye byakatazha bingi kabiji masongola avula abena kupwa, twakonsha kulengela masongola etu kwikala a lusekelo kabiji awama. Kya kine, bena Kilishitu bafwenya kwipi ne Yehoba, kabiji balondela mafunde a mu Binembelo ne kuswa lutangijilo lwa mupashi wazhila wa Yehoba bakonsha kukosesha “akya kyasambakanya Lesa.”—Mako 10:9. w16.08 2:17, 18
Pa Mulungu, May 13
Fungainga jitanga ja Lesa.—1 Pe. 5:2.
Lelo jino, kubena kukebewa bakafunga bavula bingi mu Kipwilo kya bena Kilishitu, kabiji aba bakengilanga uno mwingilo kulutwe, bakebewa kutwajijila kwibafunjisha. Paulo wabuujile Timoti amba: “Bintu byo waumvwine kwi amiwa ne bavula byo bamwene, wibipane ku bantu ba kishinka bonka bakonsha kwibifunjisha ne ku bakwabo.” (2 Timo. 2:1, 2) Timoti wafunjile byavula kupichila mu kwingijila pamo na mutumwa. Kepo Timoti atendekele kwingijisha mashinda aingijishanga Paulo pa kusapwila ne mingilo ikwabo yazhila. (2 Timo. 3:10-12) Paulo kechi walangulukile’mba mwine Timoti ukafunda ne. Wamusendanga ko ayanga. (Byu. 16:1-5) Bakulumpe mu kipwilo bakonsha kulondela byaubanga Paulo kupichila mu kusendako bankwasho pa lwendo lwa bukafunga. Onkao mambo, bakulumpe balengela bano balongo kwimwena byo bafunjisha, kumona lwitabilo lwabo, butekanye, ne butemwe, byubilo bikebewa ku bakalama bena Kilishitu. Jino jo jishinda jawama kufunjishishamo bakekala bakafunga ba “jitanga ja Lesa” kulutwe. w16.08 4:16, 17
Pa Kimo, May 14
Kange ukookeshe maboko obe ne.—Zefwa. 3:16.
Kuponesha maboko mu bukifwanyikizho bimye bimo bekwingijisha kwamba pa muntu walefulwa, waakamwa, nangwa wabula luketekelo. (2 Moba 15:7; tubyambo twa munshi.; Hebe. 12:12) Kyapela bingi muntu ubena kupita mu bino bintu kuleka mingilo yo engila. Na mambo a kuba twikala mu ntanda yatama ya kwa Satana, tupita mu bintu bitulengela kwikala na bijikila, onkao mambo, muntu wakonsha kukooka bingi. Bijikila bijitu nobe kimiko kya ku bwato kilengela bwato kubula kwenda kuya kulutwe. (Maana 12:25) Ki ka kyakonsha kwimulengela kwikala na bijikila? Kampe muji na bulanda na mambo a kufwisha, muji na kikola kikatampe, kukebela kisemi bikebewa mu bino bimye byakatazha bintu, nangwa kampe bemukanya kwingijila Lesa. Mu kuya kwa kimye, bijikila byakonsha kwimukookesha. Byakonsha ne kwimulengela kubula kwikala na lusekelo. Bino mwafwainwa kuketekela’mba Lesa ukemukwasha.—Isa. 41:10, 13. w16.09 1:2, 4
Pa Kibiji, May 15
Nkakookelanga na muchima yense mikambizho yenu.—Sala. 119:32.
Ñanyi bintu bimo byo twafwainwa kulwa nabyo pa kuba’mba Lesa etupeshe? Bavula balwa na lukatazho lwa kushinda byubilo bya bumbulwa kulumbuluka bwabo. Bakwabo nabo bebikako kuba’mba batwajijile kutemwa mwingilo wa kusapwila. Nangwa kampe mukeba kutwajijila kuchinchika na mambo a kuba mukolwa kolwa nangwa mumvwa amba mujitu bunke. Bamo kibakatazha kulekelako mambo muntu wibazhingijisha nangwa wibalenga mambo. Nangwa kya kuba twaingijila Yehoba pa myaka yavula nangwa ne, atweba bonse twafwainwa kutwajijila kwibikako kukana bintu byakonsha kwitulengela kukankalwa kwingijila Lesa ufweta bantu ba kishinka. Inge byo byo mumvwa, lombai mupashi wazhila. Lulombelo ne mupashi wazhila byakonsha kwitupa bulume bwa kuba byawama kabiji Yehoba uketupesha. Mwafwainwa kwingijila pa bintu byo mulombapo. Tangainga Baibolo pa juba pa juba ne kwikala na kimye kya lufunjisho lwa pa bunke ne Kupopwela kwa Kisemi.—Sala. 119:32. w16.09 2:10, 11
Pa Kisatu, May 16
Lwitabilo . . . kyo kiyukilo kimwesha’mba akya kyo mwaitabila kya kine nangwa kya kuba kechi mwikimona ne.—Hebe. 11:1.
Nanchi bantu bakimwambilapo’mba baitabila mu lufunjisho lwa kuba’mba bilengwa byaishilekotu bine na mambo a byamba sayansi, bino amba kwitabila mwi Lesa kwaimena pa lwitabilo nyi? Bantu bavula byo balanguluka. Bino kyanema kuyuka’mba: Nangwa kya kuba bantu baitabila mwi Lesa nangwa baitabila mu lufunjisho lwa kuba’mba bintu byaishilekotu bine, bonse baji na lwitabilo. Mambo ka? Kafwako wamonapo kala Lesa nangwa byalengelwenga bintu ne. (Yoa. 1:18) Kabiji kafwako muntu nangwa umo nangwatu bafunda bya sayansi wakimonapo bintu na kwaluka kwikala bilengwa bikwabo ne. Kafwako wakimonapo kala muloolo waaluka ke bokwe ne. (Yoba 38:1, 4) Onkao mambo, atweba bonse twafwainwa kulanguluka pa biyukilo ne kwingijisha maana a kupima bintu pa kuba’mba tuyuke bishinka. Pa kwamba pa kulengwa kwa bintu, Mutumwa Paulo wanembele’mba: “Byubilo [bya Lesa] bibula kumweka byamweka patoka kufumatu kimye kyo alengele ntanda, mambo bimwekela mu bintu byo alenga, ko kuba’mba bulume bwanji bwa myaka ne kuba’mba ye Lesa, pa kuba’mba babule kwikangaizha.”—Loma 1:20. w16.09 4:4
Pa Kina, May 17
Kange muvulamenga kubila lusa benyi ne.—Hebe. 13:2, tubyambo twa munshi.
Yehoba wabikileko lunengezho lwawama lwa kukwasha benyi baikalanga mu Isalela. Jishinda jimo jo ebakwashishangamo ke luusa lwa kupupula kajo kashalanga mu majimi. (Levi 19:9, 10) Yehoba kechi wabuujiletu bena Isalela kunemeka benyi ne, bino wibambijile ne kwibobila lusa. (Lupu. 23:9) Bayukile “byo kyumvwanyika kwikala bwenyi.” Nangwatu saka bakyangye kwikala bazha, kyamweka Bahebelu bebalengulwile bingi ku bena Ijipita na mambo a misalululo ya mikoka ne bupopweshi. (Nte. 43:32; 46:34; Lupu. 1:11-14) Bena Isalela bebayanjishanga bingi mambo bajinga benyi, bino Yehoba wibabuujile kumona mwenyi “nobe mwina kyalo.” (Levi 19:33, 34) Onkao mambo, Yehoba wanemeka bingi bantu bafuma ku byalo bingi bo tupwila nabo. (Mpitu. 10:17-19; Mala. 3:5, 6) Inge twalanguluka pa makatazho o babena kupitamo, nabiji kwiboba nshiji nangwa kubula kuyuka mulaka, tukebobilanga lusa ne kifyele.—1 Pe. 3:8. w16.10 1:3-5
Pa Kitanu, May 18
Byonkatu mubiji wabula mupashi byo afwa, ne lwitabilo lwabula mingilo nalo lwafwa.—Yako. 2:26.
Nkalata yanembele Yakoba yalumbulula lwitabilo lwa kine lwa bena Kilishitu amba kechi lwa kwambatu pa kanwa ne; lwafwainwa kumwekela mu byubilo. Yakoba wanembele’mba: “Mmweshe lwitabilo lobe lwabula mingilo, ne amiwa nsakukumwesha lwitabilo lwami na mingilo yami.” (Yako. 2:18) Yakoba wamwesheshe ne lupusano luji pakachi ka kwitabilatu ne kumwesha lwitabilo. Bandemona baitabila’mba Lesa koaji, bino kechi baji na lwitabilo lwa kine ne. Bakana kuba kyaswa muchima wa Lesa. (Yako. 2:19, 20) Kupusanako na bandemona, Yakoba waambile pa mwanamulume wajingako kala wajinga na lwitabilo amba: “Nanchi Abalahama mushakulu wetu kechi bamutelele kwi Lesa amba waoloka byo alambwile Izaka mwananji pa kya kusokelapo bitapisho nenyi? Mwayuka’mba lwitabilo lwanji lwaingijile pamo na mingilo yanji kabiji lwitabilo lwanji lwalumbulukile na mambo a mingilo yanji.” (Yako. 2:21-23) Pa kuba’mba alumbulule nzolo kijoma kuba’mba lwitabilo lwafwainwa kumwekela mu mingilo, Yakoba wanungilepo byambo biji mu kinembelo kya lelo. w16.10 4:8
Pa Kibelushi, May 19
Wabika . . . mulanguluko wa kwikala myaka ne myaka mu michima ya bantu.—Sapwi. 3:11.
Sayansi yasolola byavula bingi pa biji bilengwa bya mu lwelele ne pano pa ntanda, kabiji yalengela kuwamishako bintu mu bwikalo bwa bantu. Bino sayansi yakankalwa kukumbula mepuzho avula bingi. Bashayuka ba sayansi kechi bakonsha kwitubuula jiulu ne ntanda byo byaishileko nangwa ene mambo pa ntanda kyo paikela bilengwa byavula ne. Kabiji bantu kechi bakonsha kulumbulula ene mambo o bakebela kwikala myaka ne myaka ne. Mambo ka o kwaikela mepuzho avula anema abula kukumbulwa? Kimo kyalengela ke na mambo kuba’mba bashayuka bavula ba sayansi batundaika lufunjisho lwa kuba’mba Lesa ufwako ne kuba’mba bintu byaishilekotu bine. Bino mu Buku wanji, Yehoba wakumbula mepuzho epuzha bantu. Yehoba pa kulenga bilengwa wabikileko mizhilo. Ino mizhilo kechi yaluka ne, kabiji bumi bwetu bwaimena pa kulondela ino mizhilo. Basendwe ba bya malaichi, basokankanya bintu, balenga bya kulenga lenga, bendesha madeke ne badokotala batumbula bantu, bonse pa kuba’mba bengile bulongo balondela ino mizhilo. w16.11 2:4, 5
Pa Mulungu, May 20
Aye [Lesa] ye ulengela’mba twikale na bumi ne kwenda.—Byu. 17:28.
Tuji na bishinka byavula bingi byafwainwa kwitulengela kusanchila Yehoba. Ye witupa bumi, kwa kubula aye inge tufwako. Witupa bupe bwanema bingi, buku wanji, Baibolo. Tumona Baibolo amba Mambo a Lesa byonkatu bena Kilishitu ba mu Tesalonika byo beatambwijile. (1 Tesa. 2:13) Na mambo a kuba tuji na Mambo a Lesa, tufwenya kwipi ne Yehoba, kabiji ne aye ufwenya kwipi ne atweba. (Yako. 4:8) Shetu wa mwiulu witupa munema mukatampe wa kwikala mu jibumba janji. Tumusanchila bingi pa kino. Nyimbi wa masalamo waimbile’mba: “Musanchilai Yehoba, mambo wawama; butemwe bwanji bubula kwaluka bo bwa myaka ne myaka.” (Sala. 136:1) Mu Salamo 136, byambo bya kuba’mba “butemwe bwanji bubula kwaluka bo bwa myaka ne myaka” bitaanwamo bimye 26. Umvwe twatwajijila kwikala ba kishinka kwi Yehoba ne ku jibumba janji, tukemwena kufika kwa bino byambo, mambo tukekala myaka ne myaka! w16.11 3:18, 19
Pa Kimo, May 21
Byonkatu bundengamambo byo bwatwelele pano pa ntanda mu muntu umo, ne lufu nalo lwaishijile mu bundengamambo, byonkabyo lufu lwakumbene ku bantu bonse mambo bonse balengele mambo.—Loma 5:12.
Kino kinembelo kitaanwa bimye byavula mu buku wa Nanchi Baibolo Waamba’mba Ka? Kimye kyo mufunjisha baana benu ne bantu bakwabotu kwingijisha uno buku, mutanga kino kinembelo pa kwisamba pa ene mambo Lesa o alengejile ntanda, pa bukuzhi, ne byo kikala inge muntu wafwa, mu bitango 3, 5, ne 6. Bino inge mwatanga Loma 5:12, bimye binga byo mulanguluka pa bulunda bwenu na Yehoba, pa byubilo byenu, ne byo mwakonsha kuba pa kuba’mba mukekale na bumi bwa myaka ne myaka? Atweba bonse twafwainwa kuswa kuba’mba twi bandengamambo. Tulubankanya pa juba pa juba. Bino Lesa uvuluka’mba twafuma ku lukungu, kabiji witubila lusa. (Sala. 103:13, 14) Yesu witufunjishe’mba pa kulomba, tusashijilenga Lesa amba: “Mwitulekeleko mambo etu.” (Luka 11:2-4) Onkao mambo, kechi twafwainwa kutwajijila kwizhachisha pa mambo o twalengele kala inge Lesa witulekelako mambo ne. Pano bino, twakonsha kumwenamo bingi inge ketulanguluke pa byo etulekelako mambo. w16.12 1:1-3
Pa Kibiji, May 22
Aba benda mu buntunshi bata muchima ku bintu bya buntunshi.—Loma 8:5.
Bena Kilishitu bajinga mu Loma bafwainwe kulangulukapo bulongo pa bintu byo batelepo muchima mu bwikalo bwabo. Nanchi batele muchima ku “bintu bya buntunshi” nyi? Kyanema bingi ne atweba kulangulukapo pa buno bwipuzho. Ñanyi bintu byo twanemekesha mu bwikalo bwetu ne byo twatemwa kwambapo kimye kyonse? Ñanyi bintu byo tuba pa juba pa juba? Bantu bamo batatu muchima pa kutoma maalwa, kukeba kwikala mu nzubo yawama, kuvwala mafwashonyi a katataka, kwikala na mali avula, kuya na kufwakasha ne bintutu bikwabo. Abino bintu kechi byatama ne, byo bikeba bantu bonse mu bwikalo. Vulukai kuba’mba Yesu waalwile mema ke binyu, kabiji Paulo naye wabuujile Timoti amba atomepo “tubinyu tucheche.” (1 Timo. 5:23; Yoa. 2:3-11) Nanchi Yesu ne Paulo baambilengatu pa maalwa kimye kyonse nyi? Nanchi beatemenwe, kya kuba byo bintutu byo besambangapo nyi? Ine. Nga atweba? Ñanyi bintu byo twanemeka mu bwikalo bwetu? w16.12 2:5, 10, 11
Pa Kisatu, May 23
Kechi nkakusha ne, kabiji kechi nkakulekelela ne.—Hebe. 13:5.
Uno mulaye witukwasha kuketekela byambo byaambile Yesu amba twafwainwa kutwajijila kukeba Bufumu bwa Lesa ne bololoke bwanji patanshi. (Mat. 6:33) Mutumwa Petelo waipwizhe Yesu amba: “Twasha bintu byonse ne kwimulondela; pano ñanyi bintu byo tukamwenamo?” (Mat. 19:27) Yesu kechi wamukajipijile Petelo pa kwipuzha bino ne, aye wabuujile baana banji ba bwanga amba bakebafweta pa kyo baubile. Bano batumwa ba kishinka ne bakwabotu bakalamanga pamo ne Yesu mwiulu. Pano bino, ne pa kino kimye tumwenamo byawama. Yesu waambile’mba: “Yense washa nzubo, bakolojanji nangwa bankasanji ba balume, banyenga yanji, bashanji, bainanji, baana nangwa majimi na mambo a jizhina jami, ukatambula byavula kufika ku kitota kukila pa bibye kabiji ukekala na bumi bwa myaka ne myaka.” (Mat. 19:29) Baana banji ba bwanga bamwenamo byawama byavula bingi kukila pa byo bashile. Nanchi bashetu, bainetu, bankasetu ne bakolojetu, banyenga yetu, ne baana bo twataana mu jibumba ja Lesa kechi banema kukila bintu byonse byo twasha pa kuba’mba tutangizheko Bufumu nenyi? w16.12 4:4, 5
Pa Kina, May 24
Lwitabilo ke kintu kimulengela kushiinwa’mba akya kyo mwaketekela kikamweka.—Hebe. 11:1.
Bena Kilishitu ba kine baji ñanyi luketekelo lwawama? Atweba bonse, bashingwa ne “mikooko ikwabo,” twaketekela kumona kufika kwa kyaswa muchima wa Lesa ne kuzhijika jizhina ja Yehoba. (Yoa. 10:16; Mat. 6:9, 10) Bino byo bintu byafwainwa kuketekela muntu yense. Kabiji tukebesha kutambula mfweto ya bumi bwa myaka ne myaka, ‘mwiulu’ nangwa mu “ntanda ipya.” (2 Pe. 3:13) Pa kino kimye, twaketekela kumona Lesa byo akatwajijila kutangijila ne kutundaika bantu banji. Ne bantu baji mu ntanda ya kwa Satana nabo baji luketekelo, bino bazhinauka inge byo baketekela bikafika. Bantu bavula bakaya makayo a kuchikapo mali, baketekela’mba basakukyombesha bakwabo, bino bazhinauka. Pakuba lwitabilo lwa kine, ke ‘kintu kitulengela kushiinwa’mba’ byo twaketekela bikafika. w16.10 3:1, 2
Pa Kitanu, May 25
Monka muntu yense mo atambwijile kya bupe, ekingijishenga kukwashishamo bakwabo.—1 Pe. 4:10.
Na mambo a lusa lwanji lukatampe, Yehoba witupa bya bupe, busendwe, ne bulume bwa kuba bintu. Twakonsha kwibingijisha kutumbijika Lesa ne kukwasha bakwetu. (Loma 12:4-8) Yehoba ukeba’mba twingijishenga bino bintu byo etupa kumunemekelamo ne kukwasha bakwetu. Bino mu kuya kwa kimye, mingilo yetu mu jibumba ja Lesa yakonsha kupimpulwa. Kino kyo kyamwekejile ne Yesu. Patanshi, bajingatu babiji ne Yehoba. (Maana 8:22) Mu kuya kwa kimye wakwashisheko Yehoba pa kulenga bilengwa bikwabo bya mupashi, jiulu ne ntanda, apa bino ne bantu. (Kolo. 1:16) Kabiji pa kupitapo kimye, Yesu bamutumine kwiya na kwingila mwingilo mukwabo pano pa ntanda, patanshi wajingatu mwana lukeke kabiji mu kuya kwa kimye wakomene. (Fili. 2:7) Panyuma ya lufu lwanji lwa bukitapisho, Yesu waikele jibiji kilengwa kya mupashi ne kubwela mwiulu na kwikala Mfumu wa Bufumu bwa Lesa mu 1914. (Hebe. 2:9) Kabiji panyuma ya Bukalama bwa Myaka Kiumbi, Yesu ukabwezha Bufumu kwi Yehoba pa kuba’mba ‘Lesa akekale bintu byonse ku bantu bonse.’—1 Ko. 15:28. w17.01 3:11, 12
Pa Kibelushi, May 26
Lelo jino musale anwe bene ye mukengijilanga.—Yosh. 24:15.
Mwanamukazhi umo byo akebelenga kufuukulapo bya kuba, wabuujile mulunda nanji amba: “Kange undengela kulanguluka ne, mbuuletu bya kuba. Kisakumpeelelako kukila kutaya kimye na kulanguluka.” Uno mwanamukazhi wasajilepo kumubuula bya kuba kukila kwingijisha kya bupe kyanema kyafuma ku Mulenga wanji, ko kuba’mba luusa lwa kwifuukwila bintu. Nga anweba muba byepi? Nanchi mwatemwa kwifuukwila bya kuba anweba bene nyi, inyi mukebatu bakwenu kwimubuula bya kuba? Mulangulukapo’mba ka pa luusa lwa kwifuukwila bintu? Bantu baambapo bintu byapusana pusana pa uno mutwe pa myaka yavula bingi. Bamo bamba’mba kechi kikebewa ne kulanguluka bya kuba ne, mambo bintu byonse Lesa wafuukwijile jimo byo bikekala. Bakwabo bamba’mba twakonsha kwikalatu na luusa lwa kine lwa kwifuukwila bintu inge twaikala na bwana bwa bene bwa kine. Nangwa byonkabyo, pa kuba’mba tumvwishe bulongo kino kintu, twafwainwa kumona byaamba Mambo a Lesa, Baibolo. Mambo ka? Mambo Baibolo wasolola kuba’mba Yehoba witulengele na luusa lwa kwifuukwila bintu, ko kuba’mba tuji na bwana bwa bene bwa kwisajilapo byo tukeba. w17.01 2:1, 2
Pa Mulungu, May 27
Mwanami Solomone ukiji mwanyike kabiji kechi wayuka bintu byavula ne . . . Onkao mambo, nsakumunengezhezha bintu.—1 Moba 22:5.
Davida wakonsheshe kulanguluka’mba Solomone kechi wafikilamo kutangijila uno mwingilo mukatampe wa kushimika nzubo ya Lesa ne. Mambo nzubo ya Lesa ‘yabayile bingi’ kabiji Solomone wajinga ‘mwanyike kabiji kechi wayukile bintu byavula ne.’ Bino Davida wayukile’mba Yehoba ukamukwasha kwingila mwingilo ye amupele. Onkao mambo, Davida watele muchima pa kunengezha bya kwingijisha. Kyo kimotu, balongo bakulumpe mu kipwilo lelo jino kechi bafwainwa kumvwa kutama kupako balongo banyike mingilo imo mu kipwilo ne. Ke kintu kyawama bingi kufunjisha banyike kuba’mba bafikilemo kwingila mingilo mu kipwilo. Bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kumvwanga bulongo inge bamona balongo banyike bo bafunjishenga byo babena kwingila bulongo mingilo. w17.01 5:8, 9
Pa Kimo, May 28
Amiwa nkabika bulwanyi pakachi kobe ne mwanamukazhi ne pakachi ka mwanobe ne mwana wa mwanamukazhi. Aye ukafumpa mutwe wobe.—Nte. 3:15.
Byo aji Mfumu wa mu Bufumu bwa Lesa, Yesu ukafumpa muloolo ku mutwe ne kufumyapo makatazho onse aleta Satana pano pa ntanda. Byo ajinga pano pa ntanda, Yesu wakwashishe baana banji ba bwanga kuyuka buneme bwa Bufumu bwa Lesa. Yesu byo abatizhiwetu, watendekele kusapwila “mambo awama a Bufumu bwa Lesa” mu mapunzha apusana pusana. (Luka 4:43) Mu byambo byanji byapeleleko saka akyangye kubwela mwiulu, Yesu wibakambizhe baana banji ba bwanga kwikala bakamonyi banji “monse mwapela ntanda.” (Byu. 1:6-8) Na mambo a mwingilo wa kusapwila, bantu mwaya ntanda yonse babena kufunda pa bukuzhi pa kuba’mba bakekale bangikazhi ba mu Bufumu bwa Lesa. Lelo jino, tutundaika Bufumu kupichila mu kukwasha balongo ba kwa Kilishitu baji pano pa ntanda kusapwila mambo awama a Bufumu mwaya ntanda yonse.—Mat. 24:14; 25:40. w17.02 2:7, 8
Pa Kibiji, May 29
Bamo [Kilishitu] wibatongwele kwikala batumwa.—Efi. 4:11.
Nangwa kya kuba ba mu jibumba jitangijila bajinga na luusa mu kipwilo, bayukile kuba’mba Yesu ye wajinga Ntangi wa kipwilo. Mutumwa Paulo wanembele’mba: “Twayai tukomenga mu bintu byonse mwi aye mutwe, Kilishitu.” (Efi. 4:15) Kabiji kechi betelelenga pa jizhina ja mutumwa wayukanyikilwe bingi ne, pakuba ‘na lutangijilo lwa Lesa baana ba bwanga batelelwe’mba bena Kilishitu.’ (Byu. 11:26) Ibyo, Paulo wabuujile balongo amba kyanema ‘kukakachila ku mafunjisho’ a mu Binembelo a batumwa ne bakulumpe batangijilenga. Bino wanungilepo’mba: “Bino nakeba namba muyuke’mba, mutwe wa mwanamulume yense [kuvwangakotu ne yense wa mu jibumba jitangijila] ye Kilishitu; . . . kabiji mutwe wa Kilishitu ye Lesa.” (1 Ko. 11:2, 3) Kine, Yehoba Lesa ye watongwele Mwananji Kilishitu Yesu kwikala Mutwe wa kipwilo. w17.02 4:7
Pa Kisatu, May 30
Bakulumpe mu kipwilo batangijila bulongo mwafwainwa kwibapa mushingi mukatampe.—1 Timo. 5:17.
Kunemeka bakwetu kwitulengela kubula kwitemwa atweba bene. Kuba bino kwitukwasha kubula kwilundumika inge bantu betunemeka. Kabiji kitulengela kukwatankena pamo na jibumba ja Yehoba, ne kubula kukizhamo kunemeka bakwetu ba mu lwitabilo nangwa babula kwitabila. Kabiji kubula kukizhamo kunemeka bakwetu kumwesha’mba tuji na maana kabiji kitukwasha ne kubula kulefulwa inge bantu bamo bo twanemeka balubankanya. Tusangajika muchima wa Lesa inge twayuka pa kupelela mu kunemeka boba bafwainwa kutambula munema. Kuba bino kumwesha’mba tubena kuba bikeba Lesa kabiji kwitukwasha kutwajijila kwikala ba kishinka kwi aye. Kino kilengela Lesa kukumbula yewa umwendeleka. (Maana 27:11) Bantu bavula ba mu ntanda kechi bayuka pa kupelela mu kupa munema ne. Bino atweba Yehoba witufunjisha po twakonsha kupelela pa kupana munema. w17.03 1:13, 20, 21
Pa Kina, May 31
[Yehoshafwata] waubilenga byaoloka kwi Yehoba.—2 Moba 20:32.
Byonka byaubile shanji, aye Asa, Yehoshafwata naye watundaikile bantu kukeba Yehoba. Wanengezhezhe mwingilo wa kufunjisha bantu byanembelwe mu “buku wa Mizhilo ya Yehoba.” (2 Moba 17:7-10) Kabiji wayile ne ku kibunji kya mitumba kya Efelaimu mu bufumu bwa Isalela bwa ku kabeta ka ku buyeke, “kuba’mba abwezhe bantu kwi Yehoba.” (2 Moba 19:4) Ne atweba twakonsha kwingilako mwingilo mukatampe witupa Yehoba wa kufunjisha bantu lelo jino. Nanchi mwibikila kikonkwanyi kya kufunjisha bantu Mambo a Lesa pa ñondo pa ñondo, ne kwibafika pa muchima pa kuba’mba nabo bengijilenga Lesa nyi? Inge mwibikako, Lesa ukemukwasha pa kuba’mba mukataanepo muntu wa kufunjisha Baibolo. Umvwe kino kyo kikonkwanyi kyenu, nanchi mubena kulombapo nyi? Nanchi mwinengezha kupimpulako byo mwingijisha kimye kyenu, pa kuba’mba mwingileko kimye kyabaya ne kufikizha kino kikonkwanyi nyi? Kabiji byonkatu Yehoshafwata byo ayile ku kibunji kya Efelaimu na kukwasha bantu kuba’mba babwele mu bupopweshi bwa kine, twakonsha kukwasha boba bakooka mu lwitabilo. w17.03 3:10, 11