April

Twakonsha kumwenamo byepi mu bano bakafunga? Jishinda jimo ke kulondela lwitabilo ne byubilo byabo byawama. Jishinda jikwabo ke kukookela lujimuno lwabo lwa mu Binembelo. (Hebe. 13:7, 17) Yukai kuba’mba bakulumpe mu kipwilo betutemwa kabiji bakeba’mba twikale na bulunda bwakosa na Lesa. Inge bamona’mba kechi tupwila kimye kyonse ne, nangwa kizaku kya kusapwila kibena kupwa, bakeya na kwitukwasha bukiji bukiji. Bakateleka ku byo tukebabuula kabiji baketutundaika ne kwitukosesha na lujimuno lwa mu Binembelo. Nanchi mumona buno bukwasho amba kiyukilo kya butemwe bwa Yehoba nyi? Vulukainga kuba’mba kechi kyapeela bakulumpe kwitusolomoka ne kwitujimunako ne. Onkao mambo, mwakonsha kupeezhako byepi kisendwa kya bakulumpe mu kipwilo? Mwafwainwa kwipelula, kuswa bukwasho ne kwibasanchila. Monainga bukwasho bwabo amba kiyukilo kimwesha’mba Lesa wimutemwa. Kino kikemukwasha ne kulengela bakulumpe kwingila mwingilo wabo na lusekelo. w18.03 31 ¶15-16

Baana bapusana pusana, bamo bakoma bukiji, bakwabo ne. Bamo bakoma bukiji mu maana kabiji bakwatakanya bukine ne kufuukula bintu bulongo kabiji bakeba kubatizhiwa. Bakwabo kana bakomako bino bafikilamo kubatizhiwa. Onkao mambo, bansemi bayuka bulongo nkomeno ya baana kechi bakonsha kukanjikizha baana kubatizhiwa ne. Bino bakwasha mwana yense kukomenako mu maana a kuyuka Lesa ne kutwajijila kuyilako palutwe. Bansemi bakonsha kusangalala inge mwanabo kealondele byambo biji pa kinembelo kya lelo. Pano bino, kechi bafwainwa kulubako ku kikonkwanyi kyabo, kya kukwasha baana babo kwikala baana ba bwanga ba kwa Kilishitu ne. Na mambo a kino, bansemi bafwainwa kulanguluka pa buno bwipuzho, ‘Nanchi mwanami wafunda byavula pe Lesa kya kuba wafuukulapo kwipana ne kubatizhiwa nyi?’ w18.03 9 ¶6

Inge twaswile lwito lo betwichile ku mukwetu, kechi twafwainwa kubula kuyako kwa kubula ne ene mambo ne. Kampe muntu witwichile waingijile na ngovu kunengezha bintu. Onkao mambo, inge twabula kuyako, ko kuba’mba ngovu yanji yayatu mu mema. (Mat. 5:37) Bamo basalapo kubula kuya ko bebechile kala pa kuba’mba baye ko bebeta katataka ko bamona’mba kwawama. Abya kuba bino kumwesha’mba twatemwa bakwetu ne kwibanemeka nyi? Inge betwitako ku nzubo imo twafwainwa kunemeka lolo lwito ne kusanta pa byonse byo bakonsha kwitunengezhezha. (Luka 10:7) Kabiji inge kwaikala bintu bimo byakonsha kwitulengela kubula kuyako, kyakonsha kuwama kubuula witwichile bukiji bukiji. Kabiji kyanema bingi kunemeka bisho. Mu bisho bimo, mwenyi wakonsha kufwakasha kwa kubula ne kubulañena jimo amba ubena kwiya, bino mu bisho bikwabo ne. Mu bisho bimo, baketekela benyi kukanako jimo nangwa bimye bibiji, pakuba mu bisho bikwabo kukana kumwesha’mba kechi usanta ne. Onkao mambo, twafwainwa kwibikako kutokesha bakwetu ku muchima inge betwitako ku mazubo abo. w18.03 18 ¶20-21

Yukai kuba’mba kuyuka byaamba Baibolo konka kechi ko kulengela muntu kwikala wa bumupashi ne. (1 Mfu. 4:29, 30; 11:4-6) Onkao mambo, kununga pa kuyuka byaamba Baibolo, ñanyi bintu bikwabo byo twafwainwa kuba? Twafwainwa kutwajijila kukomenako mu lwitabilo. (Kolo. 2:6, 7) Jishinda janema ke kufunda buku wa “Ikalai mu Butemwe bwa Lesa.” Kufunda uno buku kukemukwasha kuyuka byo mwakonsha kwingijisha mafunde a mu Baibolo mu bwikalo bwenu. Inge mwapwisha kala kufunda uno buku, nanchi mwakonsha kumonapo buku mukwabo ye mwafwainwa kufundangamo pa kuba’mba mutwajijile kukosesha lwitabilo lwenu nyi? (Kolo. 1:23) Nanchi mulombapo ne kulanguluka languluka pa byo mwakonsha kwingijisha bintu byo mufunda nyi? Vulukainga’mba twafwainwa kufundanga Mambo a Lesa ne kulanguluka langulukapo na mulanguluko wa kusangajika muchima wa Yehoba ne kukookela mizhilo yanji. (Sala. 40:8; 119:97) Kabiji twafwainwa kwibikako kukana bintu byakonsha kwitutozha mu mwingilo wa Lesa.—Titu. 2:11, 12. w18.02 24-25 ¶7-9

Jishinda jimo jakonsha kwitukwasha kwikala na lwitabilo byonka byajinga Nowa ke kutemwa kufunda Mambo a Lesa, kumvwisha byo tubena kufunda ne kwibingijisha mu bwikalo bwetu. (1 Pe. 1:13-15) Kepo lwitabilo ne maana a kuyuka Lesa biketuzhikijila ku bya bujimuku bya kwa Satana ne mupashi watama wa mu ino ntanda. (2 Ko. 2:11) Uno mupashi ulengela bantu kutemwa bumbanzhi ne bulalelale, ne kutemwa bintu bya ku mubiji. (1 Yoa. 2:15, 16) Wakonsha ne kulengela muntu wakooka ku mupashi kubula kutako maana ku bishiino bimwesha’mba juba jikatampe ja Lesa jafwenya pepi. Vulukai kuba’mba Yesu byo aesakenyenga moba etu na a kwa Nowa, kechi waambile pa bumbanzhi nangwa bulalelale ne, bino pa bintu byakonsha kwitulengela kubula kutako maana ku mwingilo wa Lesa. (Mat. 24:36-39) Ishikishai’mba: ‘Nanchi byubilo byami bimwesha’mba na muyuka Yehoba nyi? Nanchi lwitabilo lwami lundengela kukookela mizhilo ya Lesa ne kusapwilako bakwetu nyi? Mikumbu yenu yafwainwa kumwesha’mba ne anweba ‘mwenda na Lesa wa kine.’—Nte. 6:9. w18.02 9-10 ¶8-10

Lupusano luji pakachi ka bantu bengijila Lesa ne boba babula kumwingijila lubena kumwekeshatu patoka. Atweba twingijila Lesa twafwainwa kujimuka pa kuba’mba tuchinuzhuke byubilo bya bantu babula koloka. Kampe bamo twingila nabo nkito, tufunda nabo sukulu, nangwa kampe twikala nabo. Bino twakonsha kuchinuzhuka kulanguluka byonka byo balanguluka ne kulondela byubilo byabo. Tuba bino inge ke tukoseshe bulunda bwetu na Lesa kupichila mu kutanga Baibolo ne kupwanañana na bantu bengijila Yehoba. Kabiji twafwainwa kwingila na ngovu kukwasha bantu kwikala balunda na Lesa. Mwafwainwa kumonangapo bimye bya kusapwila, ne kulomba Yehoba kwimukwasha kwamba byambo byawama. Bantu bafwainwa kuyuka’mba twi Bakamonyi ba kwa Yehoba. Inge ketube bino, byubilo byetu byawama bikatumbijika Lesa kechi kwitumbijika atweba bene ne. Betufunjisha “kukana byubilo bya bumbulwa kwakamwa Lesa ne bya kusakasaka bya pano pa ntanda kabiji [betufunjisha] kulanguluka bulongo, ne kwikala baoloka ne kumwesha munema wa kunemeka Lesa mu buno bwikalo.” (Titu. 2:11-14) Inge twaikala na byubilo bitokesha Lesa ku muchima, bantu bakamona kabiji bamo bakonsha ne kwamba’mba: “Tubena kukeba kuya nenu, mambo twaumvwa’mba Lesa uji ne anweba.”—Zeka. 8:23. w18.01 31 ¶17-18

Nanchi kyatama kwitemwa atweba bene nyi? Ine, kijitu bulongo muntu kwitemwa mwine. Yehoba byo byo etulengele. Yesu waambile’mba: “Wafwainwa kutemwa mukwenu byonka byo witemwa obe mwine.” (Mako 12:31) Inge kechi twitemwa atweba bene ne, kechi twakonsha kutemwa mukwetu ne. Kabiji Binembelo byaamba’mba: “Banabalume nabo byo byo bafwainwa kutemwa bakazhi babo byonka byo batemwa mibiji yabo. Mwanamulume watemwa mukazhanji witemwa ne aye mwine, mambo kafwako muntu nangwa umo ushikwa mubiji wanji ne, bino umujiisha ne kumulama bulongo.” (Efi. 5:28, 29) Onkao mambo, kechi kyatama kwitemwa atweba bene ne. Pano bino, kwitemwa kwatongolwa pa 2 Timoti 3:2 ke kwitemwatu aye mwine kwapwa. Bantu bakizhamo kwitemwa bene balanguluka kukila po bafwainwa kwilangulukila. (Loma 12:3) Betatu muchima abo bene, kechi balangulukilako bakwabo ne. Inge bintu byabula kwenda bulongo, bapamo bakwabo mambo, kechi baswa’mba balubankanya ne. Bantu betemwatu bene kechi bekala ne na lusekelo ne. w18.01 23 ¶4-5

Nangwa kya kuba kufunda Baibolo kwitulengela kuteleka kwi Yehoba, bino kulomba jo jishinda jo twisambilamo ne aye. Mwina Kilishitu kechi wafwainwa kumonanga kulomba nobe kisho; nangwa nobe muchi wa mashuko ne. Bino kulomba jo jishinda jo twisambilamo na Mulenga wetu. Yehoba ukeba kumvwa byo mulomba. (Fili. 4:6) Inge mwaikala na bijikila, Baibolo waamba’mba mwafwainwa ‘kutwika Yehoba kisendwa kyenu.’ (Sala. 55:22) Nanchi mwaitabila kino nyi? Kuji balongo ne banyenga bavula bingi bakonsha kwimubuula’mba milombelo ibakwasha bingi. Ne anweba yakonsha kwimukwasha. Pano bino, kechi twafwainwa kulombangatu inge ketukebe bukwasho bwa Yehoba ne. Bimye bimo twakonsha kutatu muchima pa makatazho etu kya kuba twalubako ne bintu byawama bitubila Lesa. Mambo ka a kubujila kwikalangapo na kimye pa juba pa juba kya kulanguluka pa bintu bisatu byo mwakonsha kusanchilapo Lesa? Apa bino mwamusanchila Yehoba pa byobyo bintu byawama byo emubila. w17.12 25-26 ¶10-11

Bantu bavula bingi bafunda Baibolo bepana kwi Yehoba ne kubatizhiwa. Bavula ke banyike bo bakomesha ku bansemi bena Kilishitu kabiji bafuukulapo kwenda mu jishinda ja ku bumi. (Sala. 1:1-3) Inge mwi bansemi bena Kilishitu, kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, mutengela juba jikabatizhiwa mwanenu. (Esakanyaiko 3 Yoano 4.) Anweba bansemi bena Kilishitu, mukeba baana benu kuyuka binembelo byazhila, ko kuba’mba, Binembelo bya Kihebelu ne Binembelo bya Kingiliki bya Bwina Kilishitu. Nangwatu baana ba bacheche bakonsha kufunda pa bantu banembwa mu Baibolo ne bintu byamwekele. Jibumba ja Yehoba janengezha bingijisho byavula byakonsha kwingijisha bansemi pa kukwasha baana babo. Vulukainga kuba’mba kuyuka Binembelo kyo kitendekesho po tushimika lwitabilo lwakosa mwi Yehoba. w17.12 18-19 ¶1, 4

Mwakonsha kuba byepi inge kya kuba’mba mwasongolwa bino mwamona’mba bamwatawenu babula kwitabila kechi babena kwimulama bulongo ne? Nanchi kyakonsha kwimukwasha inge kemwipachike nabo nyi? Nangwatu inge mwibakanjikizha kuba byo mukeba, nanchi mwakonsha kwibakwasha kufunda bukine mu jino jishinda nyi? Ine. Bino inge kemupe bamwatawenu mushingi, mukaleta mutende mu kisemi ne kutumbijika Yehoba, kabiji mu jino jishinda mwakonsha ne kukwasha bamwatawenu kufunda bukine pa kuba’mba mukatambwile pamo kilambu. (1 Pe. 3:1, 2) Mwakonsha kuba byepi inge mwasongola bino mwamona’mba bakazhi benu babula kwitabila kechi bemupa mushingi ne? Inge kemwibapachile ne kwibamwesha’mba yenu mutwe wa kisemi, nanchi kino kyakonsha kwibalengela kwimupa mushingi nyi? Kwalepeshatu! Lesa ukeba’mba mwikale mutwe wa kisemi wawama, byonka biji Yesu. Yesu byo aji mutwe wa kipwilo, wikitangijila na butemwe ne kutekanya. (Luka 9:46-48) Inge mwanamulume walondela Yesu, wakonsha kulengela mukazhanji kukookela ne kufunda bukine. w17.11 28-29 ¶13-14

Bantu baji na ndangulukilo ya mu ino ntanda balengulula mizhilo ya Yehoba, kabiji ino ndangulukilo yakonsha kukookesha lwitabilo lwetu. Lelo jino, ndangulukilo ya mu ntanda yakumbanatu konse. Itaanwa pa TV, pa Intaneti, pa nkito, nangwa ku sukulu. Mu byalo byavula, kechi kyenyi kumvwa bantu na kwamba’mba kechi baitabila mwi Lesa ne. Bamba’mba kechi baitabila mu bya bupopweshi ne. Bavula kechi bebikako ne kukeba kuyuka inge Lesa koaji ne, bino banemekako mulanguluko wa kuba’mba bakonsha kuba byonse byo bakeba. (Sala. 10:4) Bakwabo bemona’mba bajimuka bamba’mba: “Nakonsha kwikala na mafunde awama a kulondela nangwa kya kuba kechi naitabila mwi Lesa ne.” Nanchi kujipo bishinka byalumbuluka bilengela bamo kwamba’mba Mulenga kafwako nyi? Bashayuka ba sayansi banemba bintu byavula bingi bya kukeba kumwesha’mba bilengwa bilengeletu bine, pano abino bintu bivulañanyatu muntu ubena kwibitanga. Kishinka kine kechi kyakatazha kumvwa ne. Umvwe kya kuba nzubo kwikala muntu wiishimika, ko kuba’mba ne bilengwa byumi nabyo kuji wibilengele. w17.11 20-21 ¶2-4

Langulukainga pa buneme bwa kutaanwa ku Kivuluko. Vulukai kuba’mba kupwila ke lubaji lwa mpopwelo yetu. Kine, Yehoba ne Yesu bamona byo twibikako kutaanwa ku kuno kupwila kwanema bingi kwikalako pa mwaka pa mwaka. Kwambatu kine, tukebesha kutaanwa ku Kivuluko nangwa bintu bikatazhepotu byepi. Umvwe twamwesha kuba’mba twanemeka bingi kupwila, tulengela Yehoba kunemba jizhina jetu mu ‘buku wa kwituvulukilako,’ ko kuba’mba “buku wa bumi,” muji mazhina a bantu bakatambula bumi bwa myaka ne myaka. (Lum. 20:15) Mu moba a kunangijila ku Kivuluko, twakonsha kwikalapo na kimye kya kulomba ne kulangulukishapo pa bulunda bwetu ne Yehoba. 2 Ko. 13:5.—w18.01 13 ¶4-5

Inge muntu waipayañene wanyemena mu muzhi wa kufyamamo, wazhikijilwanga. Yehoba waambile pa ino mizhi amba: “Ikekala ya kufyamamo anweba.” (Yosh. 20:2, 3) Yehoba kechi waambile’mba muntu waipaya mukwabo bafwainwa kumuchibila mambo amo bimye bibiji ne, kabiji awa ushinkanya na mambo a mashi kechi bamuswishishe kutwela mu muzhi mwanyemena muntu waipayañana ne kumwipaya ne. Onkao mambo, muntu wanyemena mu muzhi wa kufyamamo kechi waakamwanga’mba bakamwipaya ne. Yehoba wazhikijilanga muntu wanyemena mu muzhi wa kufyamamo. Ino mizhi ya kufyamamo kechi yajinga nobe kaleya ne. Muntu inge wanyemena mu muzhi wa kufyamamo, wakasulukile kwingila mingilo, kukwasha bakwabo, ne kwingijila Yehoba mu mutende. Uno muntu waikalanga bwikalo bwa lusekelo. Bantu ba Lesa bamo balengele mambo akatampe bino balapila bomvwatu nobe baji mu “kaleya” na mambo a kwizhachisha, ne kumona nobe Yehoba ukebamonangatu amba bangubabibi myaka ne myaka. Inge byo byo mumvwa, mwane yukai amba inge Yehoba wimulekelako mambo, ko kuba’mba wimubila lusa. w17.11 9, 11 ¶6, 13-14

Jishinda jimo mo twakonsha kutundaikila lukwatankano ke kulanguluka pa buneme bwa shinkwa ne binyu byo twingijisha pa Kivuluko. Twafwainwa kulanguluka pa bino bintu mu moba a kunangijila ku Kivuluko, kikatakata mabanga pa kimye kya Kivuluko. (1 Ko. 11:23-25) Shinkwa wimenako mubiji wa kwa Yesu wabujile bundengamambo, kabiji binyu bimenako mashi anji aichikile. Vulukai’mba kitapisho kya bukuzhi bwa Kilishitu kimwesha butemwe bukatampe bwa Yehoba pa kupana Mwananji kwitufwila, ne butemwe bwa Yesu pa kwipana aye mwine kwitufwila. Kulanguluka pa butemwe bo betumwesheshe kuketulengela ne atweba kwibatemwa. Kabiji na mambo a kuba’mba atweba ne bapopweshi bakwetu twatemwa Yehoba, buno butemwe buji nobe lutambo witukasa pamo ne kukosesha lukwatankano pakachi ketu. w18.01 14 ¶11

Yehoba watemwa bingi bantu kabiji wibanemeka. O ene mambo o atumijile ne Mwananji kwiya na kwitufwila pa kuba’mba tukapuluke ne kwikala myaka ne myaka. (Yoa. 3:16) Umvwe Yehoba wakankelwe kufikizha milaye yanji, Diabola wakonsha kwingijisha kino kwamba’mba Lesa wa bubela kabiji kechi kalama wawama ne, mambo ufya bintu byawama ku bantu banji. Kabiji bantu ba myendeleko bakonsha ne kukilamo kwamba’mba: “Nanchi mulaye wa kwikalapo kwanji, uji pi? Mambo kufumatu kimye bashakulu betu kyo balaajile mu lufu, kafwako kintu nangwa kimo kyapimpulwa ne, bintu byonse bijitu byonka byo byajinga kufumatu ku ntendekelo ya kulengwa kwa bintu.” (2 Pe. 3:3, 4) Onkao mambo, Yehoba ukamona kuba’mba kubingisha bumfumu bwanji kwavwangamo ne lupulukilo lwa bantu bonse bamukookela. (Isa. 55:10, 11) Kunungapo, bumfumu bwa Yehoba bwaimena pa butemwe. Onkao mambo, twashiinwa’mba watemwa bakalume banji ba kishinka, wibanemeka kabiji ukebalamanga bulongo.—Lupu. 34:6. w17.06 23 ¶7

Kimye Yehoba kyo alayile’mba ukatuma Mupulushi, byonka byo kyanembwa pa Ntendekelo 3:15, kwi aye kyajingatu nobe kyaubiwa kala. Byo papichile myaka 4,000, Yehoba watumine Mwananji yenkawa umotu kwiya na kufwila bantu bonse pano pa ntanda. (Yoa. 3:16) Tumusanchila bingi Yehoba pa butemwe bwanji bukatampe. Atweba bonse twakonsha kumwesha butemwe bwa kine mambo Lesa witulengele mu kipasha kyanji. Abela wamwesheshe byo atemenwe Lesa byo alambwile bintu byawamisha byo ajinga nabyo. (Nte. 4:3, 4) Nowa wamwesheshe byo atemenwe bantu kupichila mu kusapwila byambo bya Lesa pa myaka yavula nangwa kya kuba bantu bakaine kukookela. (2 Pe. 2:5) Abalahama watemenwe bingi Lesa kya kuba wakookejile byamukambizhe Lesa amba alambule mwananji Izaka. (Yako. 2:21) Ne atweba twafwainwa kumwesha butemwe, nangwatu inge tubena kupita mu makatazho. w17.10 7-8 ¶3-4

Akino kibena kulumbulula’mba mingilo ya Ñanga wetu Mukatampe, aye Yesu, yafwainwa kwitukwasha kushiinwa’mba bakonsha kwitubila “kifyele ne lusa lukatampe lwa kwitukwasha pa kimye kyafwainwa.” (Hebe. 4:16) Onkao mambo, pa kuba’mba tufyame mwi Yehoba, twafwainwa kwikala na lwitabilo mu kitapisho kya kwa Yesu. Mwafwainwa kwitabila kuba’mba kitapisho kimukwasha ne anweba pa bunke bwenu. (Nga. 2:20, 21) Ketekelai kuba’mba bukuzhi kyo kishina kya lulekelo lwa mambo enu. Ketekelai kuba’mba bukuzhi bwimulengela kwikala na luketekelo lwa kwikala na bumi bwa myaka ne myaka. Kitapisho kya kwa Yesu ke bupe bwimupa Yehoba. Inge Yehoba witulekelako mambo etu, kechi twafwainwa kwakamwa’mba uketuzhachisha pa mambo o twalengele kala ne. (Sala. 103:8-12) Kine, twashiinwa kuba’mba Yehoba uketulekelako mambo etu. w17.11 11-12 ¶14-17

Bufuku pa juba jo atendekeshe Kijiilo kya Nkambo kya Mabanga, Yesu walombejileko baana banji ba bwanga kuba’mba bakwatankane byonkatu aye byo akwatankana na Shanji wa mwiulu. Kyamwekatu patoka’mba Yehoba wakumbula mulombelo wa Mwananji, kabiji luno bantu bavula baitabila kuba’mba Yehoba ye watumine Mwananji. Kafwako kupwila kukwabo kukosesha lukwatankano lwa Bakamonyi ba kwa Yehoba kukila Kivuluko ne. Mu byalo bimo, bantu kechi baswa kupwila pamo na bantu ba mu bisaka bikwabo ne, kabiji inge bapwila pamo, bantu bebalengulula. Pano bino, Yehoba ne Yesu bomvwa bingi bulongo kumona byo tukwatankana kimye kya Kivuluko. Atweba bantu ba Yehoba kechi tukumya pa kumona byo twakwatankana ne. Yehoba waambijile jimo amba byo byo kikekala.—Ezi. 37:15-17; Zeka. 8:23. w18.01 14 ¶7-9

“Bantungi,” ko kuba’mba bantangi ba Bayudea bakaine Mesiasa. Bamubile bintu byatama bingi, kechi kumulengululatu nangwa kukana amba ye Kilishitu konka ne. Bayudea bavula bamukaine kya kuba bafuukwilepo kumwipaya. (Luka 23:18-23) Bo balengejile kuba’mba Yesu bamwipaye. Inge kya kuba Yesu bamukaine ne kumwipaya, pano wakonsheshe kwikala byepi “jibwe jikatampe ja pa jikonka?” Kino kyakonsheshetu kubiwa inge bamusangula. Mutumwa Petelo waambile pe “Yesu Kilishitu mwina Nazala, yenka ye [baipayijile] pa kichi bino Lesa ye asangwile mu bafu.” (Byu. 3:15; 4:5-11; 1 Pe. 2:5-7) Uno Mwana bamusangwile. Onkao mambo, ye yenka uji na jizhina “Lesa jo asala mu bantu ja kwitupulushishamo.”—Byu. 4:12; Efi. 1:20. w17.12 9-10 ¶6-9

Yesu byo aambile pa malwa akatampe ajitu pepi, waambile’mba: “Bakamona Mwana muntu saka eya mu makumbi a mwiulu na bulume ne na lukumo lukatampe. Kabiji [Yesu] ukatuma bamalaika banji na kuvuma kukatampe kwa ntolompita, ne abo bakakonkanya pamo basalwa banji.” (Mat. 24:29-31) Kuno ‘kukakonkanya pamo basalwa’ kukobiwa kimye bena Kilishitu bashingwa bakiji pano pa ntanda kyo bakatambula mfweto yabo ya mwiulu. Kino kikobiwa mu kimye kya malwa akatampe, bino nkondo ya Amagedonyi saka ikyangye kutendeka. Kepo bonse 144,000 bakengijila pamo ne Yesu kushinda bamfumu ba pano pa ntanda. (Lum. 17:12-14) Kivuluko kikekalako Yesu saka akyangye ‘kwiya’ na kukonkanya bashingwa mwiulu kyo kikapelako. w18.01 16 ¶15

Mwiulu Yesu mo akekala “myaka ne myaka” kabiji kechi ukafwa ne. (Lum. 1:5, 18; Loma 6:9; Kolo. 1:18; 1 Pe. 3:18) Aye wabuujile batumwa banji bakishinka amba bakalamanga ne aye mwiulu. (Luka 22:28-30) Paulo wanembele’mba: “Kilishitu wasangwilwe mu bafu, ye mutanshi kusangulwa pa boba baponena mu tulo twa lufu.” Kabiji Paulo walumbulwile’mba kuji bakwabo bakasangulwa ne kwikala mwiulu, ne kuba’mba: “Bonse bakasangulwanga monka mo balondankena: Kilishitu ye nsomo, kepo ba kwa Kilishitu bakasangulwa mu kimye kya kwikalapo kwanji.” (1 Ko. 15:20, 23) “Kimye kya kwikalapo” kwa kwa Yesu kyatendekele mu 1914. Kyatwajijila ne lelo jino, kabiji mpelo ya ino ntanda yafwenya pepi. w17.12 10-11 ¶11, 14-16

Shetu uji na lusa lukatampe naye wayuka byo kyumvwanyika inge muntu wafwa, mambo kwajinga balunda nanji bafwile nabiji Abalahama, Izaka, Yakoba, Mosesa ne Mfumu Davida. (Bala. 12:6-8; Mat. 22:31, 32; Byu. 13:22) Mambo a Lesa etubuula’mba Yehoba ukebesha bingi kusangula bano balunda nanji. (Yoba 14:14, 15) Bakekala bingi na lusekelo ne butuntulu bwa mubiji bwawama. Kabiji vulukai kuba’mba Mwana Lesa ye atemwisha wafwile lufu lwatama bingi. (Maana 8:22, 30) Kyakatazha ne kufwanyikizha Yehoba byo kyamukolele ku muchima pa kumona Mwananji byo afwilenga. (Yoa. 5:20; 10:17) Twafwainwa kuketekela kuba’mba Yehoba uketukwasha. Onkao mambo, kechi twafwainwa kukankazhama kumubuula bulanda bo tuji nabo ne. Kitutekenesha bingi kuyuka’mba Yehoba wayuka bulanda bo twikala nabo kabiji witutekenesha pa kimye kyafwainwa!—2 Ko. 1:3, 4. w17.07 13 ¶3-5

Lelo jino, bantu bavula babena kupana “bintu byawamisha” byo baji nabyo na muchima yense. Kino kyavwangamo kwingijisha kimye, ngovu ne mali abo kutundaika nzubo ya Yehoba ya ku mupashi. (Maana 3:9) Yehoba kechi ukavulama mingilo yetu ne butemwe bo tumumwesha ne. Bintu byonse byaingila bapopweshi ba kine mu ano moba apelako ke bishiino bimwesha’mba Yehoba ubena kwibapesha kabiji Kilishitu ubena kwibatangijila. Tuji mu jibumba jakosa, jazhikijilwa kabiji ja myaka ne myaka. Sanchilainga Yehoba pa kwikala mu jibumba janji, kabiji ‘taingako muchima kumvwina jiwi ja Yehoba Lesa wenu.’ (Zeka. 6:15) Umvwe mwauba bino, bakemuzhikijilanga ku Mfumu kabiji Ñanga Mwine Mukatampe. Ingilainga papelela bulume bwenu kutundaika bupopweshi bwa kine. Yehoba wa mabumba ukatwajijila kwimuzhikijila mu kimye kyashalako kya buno bwikalo, ne myaka ne myaka! w17.10 30 ¶18-19

Bino kulutwe, bintu bikakilamo kutama. Ntanda ya kwa Satana, yavwangamo bya bumulwila ntanda, bya bupopweshi, ne bya bukomo, byonse bikapela. Ngauzhi Ezikyo ne Zefwaniya baambijile jimo amba golode ne siliva, bintu byo banemeka bingi bantu pa myaka yavula bikekalatu ke byatu. (Ezi. 7:19; Zefwa. 1:18) Tukomvwa byepi inge twafwa saka twayuka’mba kechi twateleko muchima kwikala na nsabo ya kine ne, bino twateletu muchima pa kwikala na “nsabo yabula koloka” ya pano pa ntanda? Twakonsha kumvwa byonka byaumvwine mwanamulume waingijile na ngovu mu bumi bwanji bonse na kukeba mali avula, bino ku mpelo bamubuula’mba mali onse o aji nao a bubela. (Maana 18:11) Kya kine, ino nsabo ikapela, onkao mambo, ingijishainga ino nsabo ‘kwikala na balunda’ mwiulu. Byonse byo tuba pa kutundaika Bufumu bwa Yehoba biketuletela lusekelo lwa kine. w17.07 11 ¶16

Bena Kilishitu bamo umvwe balenga mambo akatampe bakeba kwiafya kuchina kulengululwa nangwa kufichisha bakwabo ku muchima. (Maana 28:13) Pano bino, kuba bino kechi kumwesha butemwe ne, mambo kechi kubikatu mwine ndengamambo mu lukatazho ne, bino ne bakwabo. Kyakonsha kulengela mupashi wazhila wa Lesa kufuma pa kipwilo ne kulubankanya mutende wa kipwilo kyonse. (Efi. 4:30) Butemwe bwa kine bulengela bena Kilishitu balenga mambo akatampe kuya ku bakulumpe mu kipwilo kuba’mba bebakwashe. (Yako. 5:14, 15) Butemwe kyo kyubilo kyakila byubilo byonse. (1 Ko. 13:13) Butemwe ko kayukilo ketu atweba baana ba bwanga ba kwa Yesu kabiji tulondela Yehoba, Nsulo ya butemwe. Paulo wanembele’mba: “Umvwe . . . nabula butemwe, naaluka ke watu.” (1 Ko. 13:2) Twayai tutwajijile kumwesha butemwe, kechi ‘mu byambotu’ ne, poso “mu byubilo ne mu bukine.”—1 Yoa. 3:18. w17.10 11 ¶17-18

Akilangulukai pe Yosefwa byo achinchikile kimye kyo bamwesekele kwi muka Potifwalo kuba’mba alaale nanji. Wafwainwa wayukile’mba mukafuma makatazho inge wakana kulaala nanji. Nangwa byonkabyo, wachinchikile ne kunyema. (Nte. 39:10, 12) Lehaba ke muntu mukwabo wachinchikile. Kimye bamwendela ntanda bena Isalela kyo bayile ku nzubo yanji mu Yeliko, wachinchikile ne kufya bano banabalume kabiji wibabuujile jishinda ja kupita pa kuba’mba babule kwibepaya. (Yosh. 2:4, 5, 9, 12-16) Batumwa bafunjijile kwi Yesu byo achinchikile. Basadusea byo baimenejile ku ntundwa batumwa ba kishinka, bakaine kuleka kusapwila mu jizhina ja Yesu. (Byu. 5:17, 18, 27-29) Yosefwa, Lehaba, Yesu ne batumwa, kuchinchika kwabo kwibakwashishe kwingila mingilo yawama. Kuba bino kechi kwalumbulwilenga’mba beketekejile abo bene ne, bino baketekejile mwi Yehoba. Ne atweba tupita mu bintu bikebewa kuchinchika. Twafwainwa kuketekela mwi Yehoba, kechi kwiketekela atweba bene ne.—2 Timo. 1:7. w17.09 29 ¶6-9

Kuvuula bumuntu bwa kala kechi kubiwa na bulume bwa muntu mwine ne. Bantu baubilepo kala bino baingijile na ngovu kuleka byubilo byabo byatama. Bulume buji mu Mambo a Lesa ne mupashi wazhila byo bibakwashishe kushinda. (Luka 11:13; Hebe. 4:12) Pa kuba’mba twikale na buno bulume, twafwainwa kutanganga Baibolo pa juba pa juba, kulanguluka-langulukapo, ne kulomba kimye kyonse kuba’mba Lesa etupe maana ne bulume bwa kwingijisha mafunde a mu Baibolo. (Yosh. 1:8; Sala. 119:97; 1 Tesa. 5:17) Kabiji Mambo a Lesa ne mupashi wazhila bitukwasha inge ketupwile kimye kyonse saka twanengezha bulongo. (Hebe. 10:24, 25) Kabiji twafwainwa kwingijishanga byonse bibena kwitunengezhezha jibumba ja Lesa. (Luka 12:42) Bena Kilishitu bafwainwa kuvuula bumuntu bwa kala, kuji byavula byo twafwainwa kuba pa kuba’mba twitabilwe kwi Lesa. Twafwainwa ne kuvwala bumuntu bupya.—Kolo. 3:10. w17.08 21 ¶16-17

Mfumu Davida bamubile bintu byatama bingi ku bantu bapusana pusana. Nangwa kya kuba bamushingile manyi kwi Yehoba saka akijitu mwanyike kuba’mba akekale mfumu wa bena Isalela, Davida wapembelejile myaka 15 pa kuba’mba ekale mfumu mu mukoka wanji wa bena Yuda. (2 Sam. 2:3, 4) Kimye kyo apembelejilenga, Mfumu Saulo wabujile bukishinka watendekele kumulondaizha kuba’mba amwipaye. Na mambo a kino, Davida wasusuchilengatu, bimye bimo wayile na kwikala bwenyi mu kyalo kingi kabiji pa bimye bikwabo wafyamanga mu makelo mungye. Nangwatu kimye Saulo kyo bamwipayile mu nkondo, Davida watwajijile kupembelela pa myaka itanu ne ibiji pa kuba’mba ekale mfumu wa kulama kisaka kyonse kya bena Isalela. (2 Sam. 5:4, 5) Mambo ka Davida o aswijile kupembelela saka atekanya? Waketekejile mu butemwe bwa Yehoba bubula kwaluka. Wapembelejilenga kumupokolola kabiji wavulukilenga Yehoba byo amubijilenga byawama. (Sala. 13:6) Kine, Davida wamwene kuba’mba kupembelela kwanema bingi. w17.08 6 ¶14-15

Milaka ipimpulwa pa kupitapo kimye. Kyambo kyalumbululanga kintu kimo kala kyakonsha kutendeka kulumbulula kintu kikwabo. Luno lupimpu lwaubiwa ne ku Kihebelu ne Kingiliki milaka itanshi mwanembelwe Baibolo. Kihebelu ne Kingiliki kyo bamba luno kyapusana na kyo baambanga mu moba anembejilwemo Baibolo. Onkao mambo, bantu bonse bafwainwa kutanga Mabaibolo atuntululwa mu milaka ya katataka pa kuba’mba bomvwishe Mambo a Lesa. Nangwatu boba bayuka Kingiliki ne Kihebelu kya mu ano moba kechi bakonsha kumvwisha inge batanga Kingiliki nangwa Kihebelu kya kala ne. Bamo balanguluka’mba inge bafunda Kihebelu ne Kingiliki kyo baambanga kala bakonsha kumvwisha Baibolo wanembelwe mu Kingiliki kya kala. Nangwa kya kuba boba bino, kechi kibakwasha kumvwisha biji mu Baibolo ne. Kyawamakotu ke kya kuba’mba Baibolo yense nangwa lubaji lumo watuntululwa mu milaka kukila pa 3,000. Kyamwekatu patoka’mba Yehoba ukeba’mba bantu ba mu “bisaka bya bantu byonse ne ku mikoka yonse ku ba milaka yonse” bafunde Mambo anji. (Lum. 14:6, tubyambo twa munshi.) Kwambatu kine, kino kitulengela kufwenya kwipi ne Lesa witutemwa kabiji wabula misalululo. w17.09 19 ¶4

Kabiji inge mulongo wenu bamupanga mu kipwilo, mwafwainwa kwikanya pa kuba’mba mubulenga kupwanañana nanji. Kechi kyapeela kuba bino ne, bino kikapeela umvwe twayuka’mba tubena kulondela Lesa byo ekanya, ne kukookela mikambizho yanji. Muntu mukwabo wajinga na muchima wa kwikanya wajinga Mfumu Davida. Wamwesheshe muchima wa kwikanya kimye Saulo ne Shimei kyo bamubile byatama. (1 Sam. 26:9-11; 2 Sam. 16:5-10) Bino kino kechi kibena kulumbulula’mba Davida wikanyanga kimye kyonse ne. Byonka byo twayuka, Davida walengele mambo ne Batesheba kabiji wakebelenga ne kwipaya Nabala na mambo a kumutana bintu. (1 Sam. 25:10-13; 2 Sam. 11:2-4) Nangwa byonkabyo, twakonsha kufunjilako byavula kwi Davida. Kitanshi, bakalama baji mu kipwilo kya Lesa bafwainwa kwikanya pa kuba’mba babulenga kwingijisha kutama luusa lo bebapa. Kya bubiji, kafwako nangwa umo wakonsha kwamba’mba amiwa kuba naponena mu lweseko ne.—1 Ko. 10:12. w17.09 5-6 ¶12-13