February

Yesu waubilanga bantu lusa. Bantu bayukile’mba wibatemwa kabiji batelekanga ku byambo bya Bufumu byo asapwilanga. Inge ketubile bantu lusa, bantu bavula bakakebanga kuteleka ku byambo byo tusapwila. Ñanyi kintu kyakonsha kwitukwasha kubila lusa bantu bo tusapwilako? Twafwainwa kufwanyikizhanga bintu byo babena kupitamo, byo babena kulanguluka ne byo babena kumvwa, ne kwibobila bintu byonka byo twafwainwa kukeba bantu kwitubila inge yetu tubena kupita mu lo lo lukatazho. (Mat. 7:12) Langulukainga pa bintu bibena kupitamo bantu. Kechi twafwainwa kwingijishangatu jishinda jimo ku bantu bonse bo tutaana mu mwingilo ne. Pakuba twafwainwa kulangulukanga pa bwikalo bwa bantu bapusana-pusana ne byo balanguluka. Mwafwainwa kwingijishanga mepuzho awama pa kuba’mba muyuke bintu byo aitabilamo. (Maana 20:5) Inge bantu baamba biji mu muchima wabo, kiketukwasha kuyuka ene mambo o bakebela kumvwa mambo awama. Inge twayuka byobyo, tukebobila lusa kabiji tukebakwasha bulongo byonka byaubanga Yesu.—Esakanyaiko 1 Ko. 9:19-23. w19.03 20 ¶2; 22 ¶8-9

Adama ne Evwa kechi basanchijile Yehoba pa bintu byawama byo ebobijile ne. Atweba bonse twafwainwa kumwesha’mba kechi tuji nobe abo ne. Tusanchila Yehoba pa byonse byo etubila. Inge twabatizhiwa, tumwesha Yehoba kuba’mba ye yenka uji na luusa lwa kubikako mizhilo ya kwitukwasha kuyuka kyawama ne kyatama. Kabiji tumwesha’mba twatemwa Shetu wa mwiulu ne kumuketekela. Kintu kyo twafwainwa kutapo muchima inge twabatizhiwa ke kulondela mizhilo ya Yehoba pa juba pa juba mu bwikalo bwetu bonse. Bakalume ba Lesa bavula byo byo babena kuba. Ne anweba byo byo mwakonsha kwikala inge kya kuba mwatwajijila kufunda Mambo a Lesa, Baibolo; kupwanañana na balongo ne banyenga kimye kyonse; ne kufunjishako bantu bintu byo mwafunda pa Shenu wa butemwe. (Hebe. 10:24, 25) Pa kufuukula bya kuba, umvwinainga lujimuno lupana Yehoba kupichila mu Mambo anji ne jibumba janji. (Isa. 30:21) Inge kemube bino, byonse byo mukobanga mu bwikalo bikalumbuluka.—Maana 16:20. w19.03 7 ¶17-18

Yehoba witupa kajo ka ku mupashi kavula bingi. Tutambwila mikambizho pa kupwila, mu magazini etu ne pa makeyala etu a pa intaneti. Nanchi mwakitelekapo kala ku jashi, kutanga kibaaba kimo nangwa kutamba JW Broadcasting, ne kwamba’mba, ‘Bino byambo byo byo nakebelenga’ nyi? Twakonsha kumwesha byepi lusanchilo lwetu kwi Yehoba? (Kolo. 3:15) Jishinda jimo jo twakonsha kubilamo bino ke kumusanchila mu milombelo pa bintu byo etupa. Tumwesha’mba tusanchila Yehoba kupichila mu kulama bulongo mapunzha o tupwijilapo. Twafwainwa kuwamishanga ne kulama bulongo Mazubo a Bufumu, kabiji aba bengijila ku biñambañamba bafwainwa kwibingijishanga bulongo kuchina’mba byakonaika. Inge twalama bulongo Mazubo a Bufumu akekala myaka yavula kabiji kukekalangatu bintu bicheche bya kuwamisha. Inge ketube bino, tukalama mali avula a kushimikilamo Mazubo a Bufumu akwabo ne kuwamisha aonaika mwaya ntanda yonse. w19.02 18 ¶17-18

Yoba waikalanga na kimye kya kulanguluka pa bilengwa bya Yehoba. (Yoba 26:7, 8) Wakuminye bingi byo alangulukilenga pa byalengwa ntanda, jiulu, makumbi ne kutatauka kwa mvula, bino wayukilekotu bicheche pa bilengwa na Lesa. Kabiji wanemekele bingi byambo bya Yehoba. Waambile pa byambo bya Lesa amba: “Nalama byambo byanji.” (Yoba 23:12) Yoba wakuminye bingi pa bulume bwa Yehoba kabiji wamunemekele bingi. Watemenwe Shanji wa mwiulu kabiji wakebelenga kumutokesha ku muchima. Kuba bino kwakwashishe Yoba kutwajijila kulama bulumbuluke bwanji. Ne atweba twafwainwa kubanga byonka byaubile Yoba. Twayuka byavula bingi pa bilengwa na Lesa kukila byayukile bantu bajingako mu moba a kwa Yoba. Kabiji tuji na Baibolo wanembelwe na lutangijilo lwa mupashi witukwasha kuyuka bulongo Yehoba byo aji. Byonse byo tufunda bitukwasha kwikala na moyo wa kwakamwa Lesa. Kabiji moyo wa kwakamwa Yehoba ne munema bitukwasha kumutemwa ne kumukookela, kabiji witukwasha kukebesha kulama bulumbuluke.—Yoba 28:28. w19.02 5 ¶12

Kufumatu ne kala, bantangi ba makafulumende bamanyika bingi bantu ba Yehoba. Bakonsha kwitupamo mambo apusana-pusana, bino kishinka ke kya kuba’mba “Lesa ye kalama ye twafwainwa kukookela kechi bantu ne.” (Byu. 5:29) Bakonsha kwitwendeleka, kwitukasa nangwatu kwitupuma. Bino na bukwasho bwa Yehoba, kechi tukashinkanya ne, atweba tukatwajijila kwikala bakooka muchima mu meseko onse. Akilangulukai pa byaubile Bahebelu basatu bajinga mu buzha, abo ba Hananiya, Mishela ne Azaliya ne kumona byo twakonsha kufunjilako. Balumbulwijile mfumu na jiwi jakooka ene mambo o bakaine kupopwela kipashañano kyo alengele. Pakuba bepaine kupita mu bintu byonse byaswishishe Yehoba kuba’mba bibamwekele. (Da. 3:1, 8-28) Inge twaesekwa kuba’mba tuleke kwikala ba kishinka kwi Lesa, twakonsha kulondela byepi byaubile Bahebelu basatu? Twafwainwa kwikala bepelula ne kuketekala’mba Yehoba usakwitukwasha. (Sala. 118:7) Tukumbula na jiwi jakooka ne na mushingi boba betupamo mambo a bubela. (1 Pe. 3:15) Kabiji kechi tuswa kusankilapo bulunda bwetu na Shetu wa butemwe ne. w19.02 10-11 ¶11-13

Twakonsha kushinda moyo inge ketulanguluke pa luketekelo lwetu ne kitapisho kya bukuzhi bwapaine Kilishitu. (Yoa. 3:16; Efi. 1:7) Mu milungu ya kunangijila ku Kivuluko, twakonsha kumwesha lusanchilo lwetu lukatampe pa bukuzhi. Kyo kimye kyo twafwainwa kutanganga Binembelo biji pa mutanchi wa Kutanga Baibolo mu Moba a Kivuluko, kulomba ne kulanguluka-languluka pa bintu byamwekele Yesu saka akyangye kufwa. Kepo byo tukakonkana ku Kijiilo kya Nkambo kya Mabanga, tukomvwisha buneme bwa shinkwa ne binyu byo twingijisha pa Kivuluko, ne kitapisho kyanema bingi kyo bimenako. Inge twayuka kintu kyanema kitubijile Yesu ne Yehoba ne kuyuka bintu byawama byo tumwenamo atweba ne batemwe betu, luketekelo lwetu lukakoselako, kabiji tukatundaikwa kutwajijila kuchinchika kufika ne ku mpelo. (Hebe. 12:3) Tumusanchila bingi Yesu pa kutwajijila kumwesha bino byubilo byo aji Ñanga Mwine Mukatampe witusashijilako mwiulu. (Hebe. 7:24, 25) Pa kuba’mba tumweshe lusanchilo lwetu lwa kufuma panshi ya muchima, twafwainwa kuvulukanga lufu lwa kwa Yesu mu bukishinka, byonkatu byo akambizhe.—Luka 22:19, 20. w19.01 22 ¶8; 23-24 ¶10-11

Yehoba ukeba’mba atweba bonse tumutotenga. Mikumbu yetu pa kupwila ke lubaji lwa “bitapisho bya kumutota” Lesa, kabiji kafwako wakonsha kwitupainako bino bitapisho ne. (Hebe. 13:15) Nanchi Yehoba ukeba’mba tupanenga bitapisho byaesakana na bya bakwetu, nangwa’mba kwamba mikumbu yaesakana na ya bakwetu nyi? Ine. Monainga kupwila nobe kajo ko mujiila pamo na balunda nenu. Fwanyikizhai kuba’mba balunda nenu mu kipwilo bemwitako ku kijiilo kabiji bemwambila kunengezhapo tukajo tumo. Mukoba byepi? Mwakonsha kulanguluka’mba kechi mwakonsha kunengezha kajo kawama ne, pano bino, mukebikako kunengezha tukajo twawama pa kuba’mba bakwenu bakeyowe. Yehoba ye mwine witwita ku kupwila, unengezha kijiilo kya kajo kawama bingi. (Sala. 23:5; Mat. 24:45) Kabiji umvwa bingi bulongo inge mwaletapo bupe bwawama. Onkao mambo, nengezhainga bulongo ne kukasuluka kukumbulapo. Inge kemube bino, kechi mukeyowangatu kajo kanengezha Yehoba ne, bino ne anweba mukaletangako bupe bo mwafwainwa kushilañana na kipwilo. w19.01 8 ¶3; 13 ¶20

Mu kimye kyanembejilwengamo Baibolo, bupopweshi bwa bubela javula bwavwangangamo ne kuba bulalelale. (Ho. 4:13, 14) Bantu bavula batemenwe bingi bupopweshi bwa bubela mambo baumvwanga bulongo kuba bulalelale. Pano bino, bupopweshi bwa bubela kechi bwalengelanga bantu kwikala na lusekelo lwa kine ne. Davida waambile’mba: ‘Aba bonse baingijilanga balesa bangi, beletelanga bya malwa abo bene.’ Kabiji bano bantu batapishanga ne baana babo ku balesa ba bubela. (Isa. 57:5) Yehoba washikilwe bingi bino byubilo bya bumbanzhi. (Yele. 7:31) Ne lelo jino, bupopweshi bwa bubela javula buswisha bantu kuba bulalelale, butundaika ne kwilaala kwa banabalume bonka bonka ne banabakazhi bonka bonka. Kino kilengela bantu kulanguluka’mba bakasuluka, bino kishinka ke kya kuba’mba byonka byo kyajingatu mu kimye kyanembejilwengamo Baibolo, bano bantu beletelatu makatazho. (1 Ko. 6:18, 19) Bantu ‘beletela bya malwa abo bene’ byonkatu byo mubena kwimwena bintu bibena kubiwa mu ntanda lelo jino. Onkao mambo, anweba banyike, umvwinainga Shenu wa mwiulu. Shiinwai’mba inge kemukookele Lesa, mukamwenamo byawama. Yukai amba kwisangajika na byubilo byatama mufumatu bya malwa.—Nga. 6:8. w18.12 27-28 ¶16-18

Inge mwina Kilishitu walenga mambo a bukende, mwinakwanji wafwainwa kufuukulapo bya kuba. Yesu waambile’mba awa wakana mukwabo na mambo a bukende, wakonsha kusongola nangwa kusongolwa ku muntu mukwabo. (Mat. 19:9) Pano bino, kechi kyatama inge wafuukulapo kulekelako mambo mwinakwanji walenga mambo a bukende ne. Hoseya wabwezhezhe Goma. Goma byo bamubwezhezhe kwi Hoseya, kechi wafwainwe kulaala na banabalume bakwabo jibiji ne. Hoseya ‘kechi walaajilepo’ ne Goma ne. (Ho. 3:1-3) Pano bino, mu kuya kwa kimye, Hoseya wafwainwa watendekele kusambakana nanji. Kino kyamwesheshenga Lesa byo alekelangako bena Isalela mambo ne kwibatambwila inge babwela kwi aye. (Ho. 1:11; 3:4, 5) Tubena kufunjilako ka ku kino? Umvwe muntu wafuukulapo kutwajijila kukosesha masongola ne kutendeka kusambakana na mwinakwanji waubile bukende, kimwesha’mba wamulekelako mambo. (1 Ko. 7:3, 5) Umvwe batendeka kusambakana ko kuba’mba mambo a kwikainapo apwa. Onkao mambo, bafwainwa kutwajijila kwikwasha pa kuba’mba banemekenga masongola byonka Lesa byo eanemeka. w18.12 13 ¶13

Kimye kyo tubena kufunda Mambo a Lesa, twafwainwa kulangulukanga pa milanguluko ya Yehoba byo yakonsha kwitukwasha kwinengezhezha jimo ku bintu byakonsha kumweka kulutwe ne kufuukulapo bulongo. Inge kwamweka bintu bikebewa kufuukulapo bulongo, kechi kiketukatazha ne, mambo twinengezhezha jimo. Kimye Yosefwa kyo bakebelenga kumongola kwi muka Potifwalo amba alaale nanji, Yosefwa wakaine ponkapotu. Kino kimwesha’mba wayukile Yehoba byo amona kyubilo kya bukishinka mu masongola. (Nte. 39:8, 9) Kabiji byo akumbwile muka Potifwalo amba: “Nanchi nakonsha kuba byepi buno bubi bukatampe ne kumulenga mambo aye Lesa?” kimwesha kuba’mba walangulukanga byonka bilanguluka Lesa. Nga atweba kiji byepi? Mwakonsha kuba byepi inge muntu ye mwingila nanji nkito watatula kumwesha byubilo bya kwifwalama ne anweba? Nangwa inge muntu wimutumina byambo bya kusengula kubi nangwa kipikichala kya mulekese, mwafwainwa kuba byepi? Kikapeela kukana bino byubilo byatama inge kya kuba twayukila jimo Yehoba byo amona bino bintu kabiji twinengezhezha jimo byo twakonsha kuba. w18.11 25 ¶13-14

Bashayuka bamo balanguluka’mba akye kyepelo kilumbulula’mba “Nkakilaukanga na lusekelo mwi Nkambo; Nkazhokolokanga na lusekelo mwi Lesa.” Abino byambo bitutundaika bingi atweba bonse. Yehoba witulaya bintu byawama bingi kulutwe, kabiji witutundaika kuba’mba katatakatu afikizhe kyaswa muchima wanji. Buku wa Habakuka witufunjisha kuba’mba twafwainwa kuketekela mwi Yehoba. (Ha. 2:4) Twakonsha kutwajijila kwikala na luno luketekelo inge ketukoseshe bulunda bwetu ne Yehoba kupichila mu (1) kulomba na mukoyo ne kubuula Yehoba bijikila byonse byo tuji nabyo; (2) kuteshako muchima ku byambo bya Yehoba ne byo etutangijila kupichila mu jibumba janji; ne (3) kwikala ba kishinka ne kupembelela Yehoba saka twatekanya. Abino byo byaubile ne Habakuka. Nangwa kya kuba byambo bitanshi byo anembele mu buku wanji byajinga bya bulanda, bino byambo byapelako bimwesha kuba’mba waikele na luketekelo ne lusekelo. Twayai tulondelenga byonka byo aubile pa kuba’mba ne atweba Yehoba etutekeneshenga. Yehoba ye yenkatu wakonsha kwitutekenesha mu ino ntanda yakatazha. w18.11 17 ¶18-19

Bena Kilishitu ba kine baji na kishinka kikwabo kibalengela kuyuka’mba Lesa wibatemwa: “Lesa watemenwe bingi ba pano pa ntanda kya kuba wapaine Mwananji yenkawa umotu, kuba’mba bonse bamwitabila kechi bakonaike ne, poso bakekale na bumi bwa myaka ne myaka.” (Yoa. 3:16) Yesu naye wamwesheshe’mba witutemwa bingi byo epaine kwitufwila. Buno butemwe bwitutundaika bingi. Mambo a Lesa etulaya kuba’mba nangwatu “bya malwa nangwa bulanda” kechi byakonsha “kwitwabanya na butemwe bwa Lesa buji mwi Kilishitu . . . ne.” (Loma 8:35, 38, 39) Inge tubena kupita mu makatazho akonsha kwitukookesha nangwa kwituletela bijikila nangwa binyenge, nangwa bintutu bikwabo byakonsha kwitupwishisha lusekelo pa kwingijila Lesa, butemwe bwa Kilishitu bwitupa bulume bwa kuchinchika. (2 Ko. 5:14) Butemwe bwa kwa Yesu buji na bulume bwa kwitukwasha ne kwitutundaika kutwajijila kuchinchika nangwa kya kuba tubena kupita mu meseko nabiji bya malwa biponakotu, kumanyikwa ne bijikila. w18.09 14 ¶8-9

Pa kuba’mba tutwajijile kwenda mu bukine, twafwainwa kuswa ne kukookela byonse byamba Yehoba. Twafwainwa kunemeka bukine kukila bintu byonse bya mu bwikalo bwetu ne kulondela mafunde a mu Baibolo. Byonkatu byaubile Davida, ne atweba twafwainwa kufuukulapo kutwajijila kwenda mu bukine bwa Lesa. Umvwe twabula kuba bino, twakonsha kutendeka kuvuluka bintu byo twasankijilepo ne kukeba kwibibwelela. Bino twafwainwa kutwajijila kukwachisha bukine. Twayuka’mba kechi tusala bukine bo twakonsha kuswa ne bo twakonsha kulengulula ne. Twafwainwa kwendanga “mu bukine bonse.” (Yoa. 16:13) Pa kuba’mba tubule kufuma mu bukine, twafwainwa kwingijishanga bulongo kimye kyetu. Umvwe twabula kujimuka, twakonsha kutendeka kutaya kimye kyabaya ku bya kisangajimbwe, ku bintu byo twatemwa kuba, nabiji kuya pa Intaneti, nangwa kutamba TV. Nangwa kya kuba bino bintu kechi byatama ne, bino byakonsha kwitujiila kimye kyo twikelapo na lufunjisho lwa pa bunke ne mingilo ya Lesa ikwabo. w18.11 10 ¶7-8

Umvwe bintu mu bwikalo byapimpulwa kwa kubula kuketekala, byakonsha kwitulengela kwikala na bijikila ne kupopomenwa mu bwikalo. (Maana 12:25) Kabiji kyakonsha kukatazha kuswa luno lupimpu. Umvwe kyaikala bino, twakonsha kuba byepi pa kuba’mba ‘tutekanye ne kuzhindamika’ muchima wetu? (Sala. 131:1-3) Nangwa kya kuba tubena kupita mu makatazho lelo jino, ne atweba twakonsha kwikala na “mutende wa Lesa,” kabiji uno mutende ukalama milanguluko yetu. (Fili. 4:6, 7) Onkao mambo, inge twalomba kwi Yehoba kimye kyo tuji na bijikila, mutende wa Lesa uketukwasha kufikizha bikonkwanyi byetu mu mwingilo wa Lesa ne kubula kubwela panyuma. Mupashi wa Lesa witukwasha kubula kubambisha michima, ne kutaana binembelo bya mu Baibolo byakonsha kwitukwasha kuyuka kintu kyanemesha mu bwikalo.—Yoa. 14:26, 27. w18.10 27 ¶2; 28 ¶5, 8

Ñanyi kintu kimo kyatendekele kala kyalengela bantu bavula kumanama? Bubela. Bubela ke kwamba kintu kyo wayuka’mba kechi kya kine ne, pa kuba’mba ujimbaike muntu mukwabo. Ñanyi wajinga mutanshi kubepa bubela? Yesu Kilishitu walumbulwile’mba “Diabola” ye “shanja bubela.” (Yoa. 8:44) Ñanyi kimye kyo aambile bubela butanshi? Buno bubela wibwambile kala papita ne myaka yavula bingi mu bujimi bwa Edena. Ba mulume ne mukazhi batanshi, Adama ne Evwa, baikelenga bwikalo bwawama mu Paladisa ye bebanengezhejile ku Mulenga wabo. Diabola watendekele kukeba mashinda a kwibesekelamo. Wayukile’mba Lesa wakambizhe bano ba mulume ne mukazhi batanshi kubula kuja ku “kichi kya kuyuka byawama ne byatama” ne kuba’mba inge babula kukookela uno mukambizho bakafwa. Nangwa byonkabyo, kupichila mu muloolo, Satana wabuujile Evwa amba: “Kine kechi mukafwa ne.” Buno bo bwajinga bubela butanshi. Kabiji Satana wanungilepo’mba: “Mambo Lesa wayuka’mba mu juba jo mukajako ku kino kichi, meso enu akalaba kabiji mukekala nobe Lesa mu kuyuka byawama ne byatama.”—Nte. 2:15-17; 3:1-5. w18.10 6 ¶1-2

Pa kuba’mba twikale na muchima watoka, twafwainwa kulangulukanga pa bintu byawama. Kuba bino kwanema bingi umvwe tukeba’mba mpopwelo yetu itabilwe kwi Yehoba. (2 Ko. 4:2; 1 Timo. 1:5) Mu ñanyi jishinda bantu baji na michima yatoka mo ‘bamwena Lesa’ byo kiji kuba’mba “kafwako muntu wakonsha kumona kilungi [kya Lesa] ne kwikala na bumi ne”? (Lupu. 33:20) Kyambo kya Kingiliki kyatuntululwa’mba “kumona” kilumbulula “kufwanyikizha, kumvwa, ne kuyuka.” Bantu bamona Lesa na ‘meso a mu muchima’ ke boba bamuyuka bulongo ne kutemwa byubilo byanji. (Efi. 1:18) Kunungapo, ‘tumona Lesa’ kupichila mu kumona bintu byo etubila. (Yoba 42:5) Kabiji tumona na ‘meso a mu muchima’ bintu byawama byo etulaya kwitubila atweba bonse twibikako kwikala na michima yatoka ne kumwingijila mu bukishinka. w18.09 20 ¶13, 15-16

Kuba bintu byawama mufuma mapesho avula. Nangwa kya kuba maana emena pa kuyuka bintu, bino avwangamo kuyuka bya kufuukula bintu bulongo kechi kuyukatu bishinka ne. Nangwatu tuzhengekene tumwesha maana. Tuzhengekene tumwesha maana kupichila mu kunengezhezha jimo kajo kato mu kimye kya kisalo. (Maana 30:24, 25) Kilishitu, utelwa’mba “maana a Lesa,” kimye kyonse uba bintu bitokesha Shanji ku muchima. (1 Ko. 1:24; Yoa. 8:29) Lesa wayuka lupusano luji pa kufuukula bintu bulongo ne kuba byo twafuukula. Ufweta bonse bepelula kabiji bamwesha maana ne kufuukulapo kuba byo bayuka’mba byawama. (Mat. 7:21-23) Onkao mambo, ibikaiko kwikala bepelula kya kine. Inge mwaikala bepelula, mukatundaika bakwenu mu kipwilo nabo kwingijila Yehoba saka bepelula. Pakebewa kimye ne kutekanya pa kuba’mba twingijishenga bintu byo twayuka’mba bya kine, bino twafwainwa kwipelula pa kuba’mba tube bino kabiji tukekala na lusekelo pa kino kimye ne myaka ne myaka. w18.09 7 ¶18

Mulenga wetu wamwenejile jimo kuba’mba bantu balumbuluka bakakonsha kwingijila pamo ne aye kufikizha kyaswa muchima wanji. Nangwa kya kuba twibambulwa kulumbuluka, pano bino bantu ba kishinka bakonsha kwingijila pamo ne Yehoba moba onse. Twikala “ba mwingilo umo ne Lesa” byo tusapwila mambo awama a Bufumu bwanji ne kufunjisha bantu kwikala baana ba bwanga. (1 Ko. 3:5-9) Ke munema mukatampe wakwingijila pamo na Mulenga wa bulume bonse mu mwingilo ye anemeka bingi. Pano bino, mwingilo wa kusapwila ne kufunjisha bantu kwikala baana ba bwanga kechi ye yenka mwingilo ye twakonsha kwingijila pamo ne Yehoba ne. Twakonsha kwingijila pamo ne Lesa kupichila mu kukwasha kisemi kyetu ne bakwetu ba mu lwitabilo, kutambwila benyi, kwipana kwingilako mingilo mu jibumba ja Lesa ibena kwingijiwa mwaya ntanda yonse ne kwingilako pakatampe mingilo wa kusapwila. (Kolo. 3:23) Pano bino, kechi mwafwainwa kwesakanyanga byo mwingijila Yehoba na bingila bakwenu ne. Vulukai kuba’mba twapusana mu myaka, butuntulu bwa mubiji, bwikalo ne bulume. w18.08 23 ¶1-2

Yehoba wabuujile Habakuka amba ukakumbula mepuzho anji onse. Wamubuujile’mba kechi ukabanda kukumbula mepuzho anji ne. Kyajingatu nobe Lesa ubena kwambila ngauzhi amba: “Tekanyatu ne kunketekela. Mukumbu wami ukeya nangwa kya kuba kibena kumweka nobe wabanda.” Yehoba wavulwilemo ngauzhi wanji amba watongwele kimye kyo akafikizhizhamo milaye yanji. Wakwashishe Habakuka kupembelela kimye kyo akoba kyaswa muchima wanji. Uno ngauzhi washiinwe kuba’mba ino milaye ikafika. Kupembelela Yehoba ne kumvwina byo etubuula kuketulengela kwikala na mutende wa mu milanguluko nangwa kya kuba tubena kupita mu makatazho ne buyanji. Yesu witutundaikile kuba’mba twafwainwa kuketekela mwi Yehoba mwine wayuka kulama kimye, kechi kuta muchima pa kukeba “kuyuka kimye” Lesa kyo abula kwitubuula ne. (Byu. 1:7) Onkao mambo, twayai tutwajijile kwikala bepelula ne kupembelela saka tuji na lwitabilo ne butekanye, ne kwingijisha kimye kyashalako kwingijila Yehoba papelela bulume bwetu.—Mako 13:35-37; Nga. 6:9. w18.11 16 ¶13-14

Byonka byajinga Bayudea bavula ne Petelo naye walangulukanga kuba’mba bantu ba mu bisaka bikwabo bajinga ba muzhilo. Pano bino, kuji bintu byamwekele byalengejile Petelo kupimpula milanguluko yanji. Nabiji kimwesho kya kukumya kyo amwene. (Byu. 10:9-16) Byonkatu byaubile Petelo, ne atweba twafwainwa kwipima ne kwipuzha bakwetu kwitubuulako inge tuji na misalululo. Ñanyi bintu bikwabo byo twakonsha kuba? Umvwe ‘twashinkula muchima wetu,’ butemwe bupingakena pa misalululo. (2 Ko. 6:11-13) Nanchi muji na muteeto wa kupwanañanatu na bantu baji na kikoba, mukoka, mutundu, bafuma ku kyalo kyenu, nangwa bamba mulaka wenu nyi? Umvwe byo byo muba, mwafwainwa kupwanañananga na bantu bapusana pusana. Mwafwainwa kwingilangako na balongo ne banyenga bafuma mu bisho byapusana pusana mu mwingilo wa kusapwila, nangwa kwibetako ku nzubo yenu na kujiila pamo kajo. (Byu. 16:14, 15) Umvwe ke mube bino, mukatemwa bantu bonse kabiji mu muchima wenu kechi mukekala misalululo ne. w18.08 9 ¶3, 6; 10 ¶7

Bakamonyi bamo kechi basankilapo byubilo bya mu ino ntanda ne. Umvwe baya ku bijiilo, bazhatu nobe bantu ba ku ntanda. Kabiji pa makeyala abo a pa intaneti babikapo bipikichala ne byambo bimwesha ndangulukilo ya ino ntanda. Onkao mambo, bakonsha kulengela balongo ne banyenga babena kwibikako kwikala na byubilo byawama ku meso a Yehoba nabo kutendeka kulondela byubilo byatama. (1 Pe. 2:11, 12) Bintu byonse biji mu ino ntanda bitulengela kuta muchima pa “bya kusakasaka bya mubiji ne bintu bisakasaka meso ne muntu kwimwesha na bintu byo aji nabyo mu bwikalo.” (1 Yoa. 2:16) Na mambo a kuba’mba tuji ku lubaji lwa Yehoba, witujimunako “kukana byubilo bya bumbulwa kwakamwa Lesa ne bya kusakasaka bya pano pa ntanda,” kabiji twikala na milanguluko yawama “ne kwikala baoloka ne kumwesha munema wa kunemeka Lesa mu buno bwikalo.” (Titu. 2:12) Mu ñambilo yetu, njiilo, ntomeno, mvwajilo, ñingijilo, ne byonse byo tuba, bantu bafwainwa kuyuka’mba twingijila Yehoba. w18.07 25 ¶13-14

Umvwe saka tutala kwi Yehoba, kechi tukaleka byubilo bya bakwetu kwituzhingijisha nangwa kwitonawina bulunda bwetu ne Lesa ne. Kuba bino kwanema bingi kikatakata ku boba bo bapa mwingilo wa kutangijila bakwabo mu jibumba ja Lesa byonka byajinga Mosesa. Nangwa kya kuba’mba atweba bonse tukeba ‘kwikala na moyo ne kuzakama byo tubena kwibikishako kuba’mba Lesa aketupulushe,’ twafwainwa kuvulukanga’mba kukookela mikambizho ya Yehoba kwanema bingi. (Fili. 2:12) Bino inge tuji na mingilo yavula mu jibumba janji, Yehoba witukebela byavula. (Luka 12:48) Pano bino, inge twatemwa Yehoba na muchima yense, kafwako kiketutuntwisha nangwa kwitwabanya na butemwe bwa Lesa ne. (Sala. 119:165; Loma 8:37-39) Mu bino bimye byakatazha, meso etu atwajijile kutala ku yewa ‘wikala mwiulu,’ pa kuba’mba tuyukenga kyaswa muchima wanji. (Sala. 123:1) Kange tuleke byubilo bya bakwetu bitonawine bulunda bwetu ne Yehoba ne. w18.07 16 ¶19-20

Kituletela bingi lusekelo pa kumvwa masawakya a kuvujilako kwa bantu ba Yehoba. Mu mwaka wa 2017 bantu bo twafunjishenga Baibolo bakijile 10 milyonyi. Kino kibena kumwesha’mba bantu ba Lesa babena kumwesha kyeya. Kabiji akilangulukai pa bantu bavula batainwe ku Kivuluko. Bafwainwa bafunjile pa butemwe Lesa bo amwesheshe pa kupana Mwananji kwikala bukuzhi. (1 Yoa. 4:9) Bantu ba Yehoba mwaya ntanda yonse bamba milaka yapusana pusana. Pano bino, kino kechi kitulengela kukankalwa kutumbijika Shetu Yehoba saka twakwatankana ne. (Lum. 7:9) Nangwa kya kuba milaka yo twamba yapusana kabiji twikala ku mapunzha apusana pusana, twakonsha kusama “nobe byeya pano pa ntanda.” (Fili. 2:15) Kuvujilako kwa bantu ba Lesa, lukwatankano lwa bena Kilishitu ne byo twibikako kwikala balaba ne kukenkenta, byonse bileta lukumo kwi Yehoba. w18.06 21 ¶1-3

Yesu byo akumbwile byamwesheshe’mba watele muchima pa kukwasha bantu kwikala balunda na Lesa kya kuba kechi wakebelenga ne kuja ne. Kusapwila bantu, kubikapotu ne uno mwanamukazhi mwina Samaliya kyo kyajinga kyaswa muchima wa Bashanji, kabiji kyajingatu nobe ko kajo kanji. (Yoa. 4:32-34) Yakoba ne Yoano kechi bakwatakenye kyo aambilengapo ne. Byo bapichilenga mu Samaliya pamo ne Yesu, baana ba bwanga bakebele kwa kufikila mu muzhi umo monka mu Samaliya. Bino bena Samaliya bakaine kwibatambwila, onkao mambo, Yakoba ne Yoano bazhingijile ne kwambila Yesu amba ete mujilo kufuma mwiulu ne kusoka uno muzhi yense. Yesu wibakajipijile bingi. (Luka 9:51-56) Inge kya kuba uno muzhi wajinga mu Ngalilea mo bakomejile, kampe Yakoba ne Yoano inge kechi balangulukile kuba kino ne. Kyamweka bazhingijile bino na mambo a kushikwa bantu baikalanga mu uno muzhi. Pano bino, palutwe kacheche basapwijile bingi bulongo ku bena Samaliya. Kabiji kyamweka kino kyalengejile mutumwa Yoano kumvwa bingi bumvu pa byo azhingijiile yewa muzhi.—Byu. 8:14, 25. w18.06 10-11 ¶12-13

Inge twinyinga mushipi wa bukine bwa mu Baibolo ne kumukashisha, tukekelanga monka mwayila Mambo a Lesa kabiji tukambanga bya kine kimye kyonse. Mambo ka o twafwainwa kuchinuzhukila kwamba bubela? Mambo bubela kyo kingijisho kimo Satana kyo engijisha bingi. Bubela bulengela mwine wabepa ne yewa waumvwina bobo bubela kwikala mu lukatazho. (Yoa. 8:44) Onkao mambo, twayai twibikeko papelela bulume bwetu kuchinuzhuka bubela. (Efi. 4:25) Bino kechi kyapeela ne. Mwanyike uji na myaka 18 wa jizhina ja Abigail waambile’mba: “Kikatazha bingi kwamba bya kine kikatakata inge bubela bwakonsha kukukwasha kufuma mu lukatazho.” Pano mambo ka a kwambila bya kine? Victoria uji na myaka 23, waambile’mba: “Inge waamba bya kine ne kutwajijila kulondela bintu byo waitabilamo, bantu bakonsha kukuseka. Bino mufuma byawama bingi: Ufunda kuchinchika, ufwenya kwipi ne Yehoba, kabiji aba bakutemwa batendeka kukunemeka.” Onkao mambo, kyanema bingi ‘kwinyinga mushipi wa bukine mu lubunda wenu’ kimye kyonse. w18.05 28 ¶3, 5

Bintu byo bibena kuya na kutaminako, atweba bonse twafwainwa kulabanga ne kukenkenta. Yehoba ukaleta mpelo pa kimye kyanji kyafwainwa. (Mat. 24:42-44) Onkao mambo, twafwainwa kutekanya ne kutwajijila kulaba ne kukenkenta. Tangainga Mambo a Lesa pa juba pa juba ne kulomba kimye kyonse. (1 Pe. 4:7) Funjilaiko byavula ku balongo ne banyenga bataana lusekelo mu kutwajijila kulaba ne kukenkenta ne kumwesha kyeya kyabo. Tai muchima pa kwingila mingilo yawama ne kupwanañana na bantu baji na byubilo byawama. Kuba bino kukemuletela lusekelo lukatampe, kabiji kechi mukamona ne bibena kwenda kimye ne. (Efi. 5:16) Kikosesha bingi lwitabilo lwetu kuyuka kuba’mba bumbulwa kulumbuluka bwetu kechi bwitulengela kubula kwingijila Yehoba mu jishinda jawama ne. Pano bino, mwafwainwa kunemeka lunengezho lwa Yehoba lwa kutongola “bantu kwikala bya bupe,” ko kuba’mba bakulumpe mu kipwilo. (Efi. 4:8, 11, 12) Inge mukulumpe mu kipwilo wimufwakesha, mwafwainwa kutako muchima ku byo akemubuula ne kulondela lujimuno lwanji. w18.06 24-25 ¶15-18

Yesu wabuujile baana banji ba bwanga amba bafwainwa kutwajijila “kwikala monka mu butemwe [bwanji],” kechi kupelelatu pa kumutemwa ne. Mambo ka? Mambo kutwajijila kwikala mwana wa bwanga wa Kilishitu kukebewa kuchinchika. Yesu wamwesheshe buneme bwa kuchinchika mambo bimye byavula pa Yoano 15:4-10, waingijishe byambo bya kuba’mba “kwikala.” Tumwesha byepi amba tukeba kutwajijila kwikala monka mu butemwe bwa Kilishitu? Kupichila mu kukookela mikambizho yanji. Mu jishinda jikwabo, Yesu ubena kwitwambila’mba, ‘Nkookelainga.’ Bino Yesu witukambizha kuba bintu byonka byo aubilepo, mambo waambile’mba: “Byonkatu byo nalama mikambizho ya Batata ne kwikala monka mu butemwe bwabo.” Yesu witushila mwakulondela. (Yoa. 13:15) Kupichila mu kukookela mukambizho wa kwa Yesu wa kusapwila, ne atweba tumwesha’mba twatemwa Lesa mambo mukambizho wa kwa Yesu umwesha bikeba Bashanji. (Mat. 17:5; Yoa. 8:28) Yehoba ne Yesu betutemwa umvwe twamwesha’mba twibatemwa. w18.05 18 ¶5-7

Banyike inge bakoma bakebewa kufuukulapo bulongo pa kufunda masukulu, nkito ne bintutu bikwabo. Inge mwibikila bikonkwanyi, kechi kikemukatazhanga pa kufuukula bya kuba ne. Umvwe mwibikila bikonkwanyi saka mukijitu banyike, byonse byo mukobanga bikalumbuluka. Banyike bavula mu bipwilo mwaya ntanda bakebewa kwibasanchila bingi. Bepana kwingijila Yehoba ne kwibikila bikonkwanyi mu mwingilo wa Lesa. Bano banyike bekala na lusekelo mu bwikalo bwabo mambo babena kulondela lutangijilo lwa Yehoba mu byonse byo bafuukulapo kuba. Kino kyavwangamo ne kwikala na kisemi. Solomone wanembele’mba: “Ketekela mwi Yehoba na muchima wobe yense . . . Saka umuvuluka mu bintu byonse byo uba, ne aye ukakolwela mashinda obe.” (Maana 3:5, 6) Yehoba wanemeka bingi banyike baji mu kipwilo kya bwina Kilishitu. Wibatemwa bingi, kabiji wibazhikijila, kwibatangijila ne kwibapesha. w18.04 26 ¶7; 27 ¶9

Mutumwa Yoano wajinga jishiki mu kipwilo kitanshi kya bena Kilishitu. Jishimikila ja Mambo Awama jo anembele pa mwingilo wa kwa Yesu jatundaika bingi bena Kilishitu pa myaka yavula, kufikatu ne lelo jino. Mu buku wa Mambo Awama o anembele mo mujitu byambo byaambile Yesu bya kuba’mba butemwe ko kayukilo ka baana ba bwanga ba kine. (Yoa. 13:35) Kabiji mu makalata asatu anembele Yoano muji bukine bwanema bingi. Inge kya kuba twaikala na bulanda na mambo a bundengamambo, nanchi kechi kitutekenesha pa kutanga byambo bya kuba’mba “mashi a Yesu . . . etutokesha ku bundengamambo bonse” nenyi? (1 Yoa. 1:7) Kabiji muchima wetu inge watwajijila na kwituzhachisha, nanchi kechi kitutekenesha inge twatanga byambo bya kuba’mba “Lesa wakila michima yetu” nenyi? (1 Yoa. 3:20) Yoano ye yenkatu wanembele’mba “Lesa butemwe.” (1 Yoa. 4:8, 16) Kabiji mu nkalata ya bubiji ne ya busatu watundaikile bena Kilishitu kutwajijila “kwenda mu bukine.”—2 Yoa. 4; 3 Yoa. 3, 4. w18.04 18 ¶14-15