December

Nanchi kinemanga wa mu kipango kya Mfumu wafumine ku Etiopya wafikijilemo kubatizhiwa nyi? Akilangulukai pa kino: Mwanamulume mwina Etiopya “wayile ku Yelusalema na kupopwela.” (Byu. 8:27) Onkao mambo, kyamweka waitabijile byaitabijilemo Bayudea. Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, wafunjile pe Yehoba mu Binembelo byazhila bya Kihebelu. Nangwa byonkabyo, wakebeshe bingi kufunda bintu bikwabo. Filipa byo asambakene uno kineme mu mukwakwa, wamutaine saka atanga muvungilo wa Ngauzhi Isaya. (Byu. 8:28) Wakebelenga kutwajijila kufunjilapo bikwabo. Wafumine ku Etiopya ne kuya ku Yelusalema kwajinga Nzubo ya Lesa na kupopwela Yehoba. Filipa wafunjishe mwina Etiopya bukine bukwabo bwanema. Bukine bumo bo amufunjishe ke bwa kuba’mba Yesu wajinga Mesiasa. (Byu. 8:34, 35) Wabayishe ne butemwe bo atemenwe Yehoba ne Mwananji. Kino kyamulengejile kuba kintu kyanema mu bwikalo bwanji. Wafuukwilepo kubatizhiwa ne kwikala mwana wa bwanga wa kwa Yesu Kilishitu. Filipa byo amwene’mba uno mwanamulume wafikilamo, wamubatizhe. w23.03 8-9 ¶3-6

Twakonsha kufichisha Yehoba ku muchima inge ke tubepe. (Maana 6:16, 17) Nangwa kyakuba bantu bavula lelo jino bamona’mba kubepa kujitu bulongo, bino atweba twafwainwa kumonanga bubela byonka Yehoba byo ebumona. (Sala. 15:1, 2) Ibyo kuba’mba tuchinuzhuka kwamba byambo bya bubela, bino kechi twafwainwa kufyapo bishinka bimo byakonsha kulengela bantu kumvwina mungi ne. Twafwainwa kuchinuzhukanga kuyebeka bakwenu. (Maana 25:23; 2 Tesa. 3:11) Inge mwamona kuba’mba mwisambo wenu watendeka kuya mu kayebe, mwafwainwa kupimpula mwisambo wenu ponkapotu. Byo kiji kuba’mba tubena kwikala mu ntanda muji bantu baji na ñambilo yatama, twafwainwa kwibikako kwikala na ñambilo itookesha Yehoba ku muchima. Uketupesha bingi inge ke twingijishe bulongo bupe bwa kwamba mu mwingilo wa kusapwila, pa kupwila ne pa kwisamba na bakwetu. Inge Yehoba akonaune ino ntanda yatama, kiketupelela bingi kutumbijika Yehoba kwingijisha bupe bwa kwamba bo etupa.​—Yuda 15. w22.04 9 ¶18-20

Kulanguluka pe Yehoba ne Yesu byo betutemwa kwitulengela ne atweba kwibatemwa. (1 Yoa. 4:10) Butemwe bo twibatemwa bubayilako inge twavuluka’mba Yesu witufwijile atweba bonse pa muntu pa muntu. Mutumwa Paulo wayukile kino kabiji wamwesheshe lusanchilo lwanji byo anembejile bena Ngalatiya amba: “Mwana Lesa . . . wantemenwe kabiji wipaine mwine na mambo a amiwa.” (Nga. 2:20) Na mambo a bukuzhi, Yehoba wimukokejile mwine kwi aye kuba’mba mwikale balunda nanji. (Yoa. 6:44) Nanchi kechi kimusangajika pa kuyuka’mba Yehoba wamwenemo kintu kyawama mwi anweba ne kupana kintu kyanema bingi pa kuba’mba mwikale balunda nanji nenyi? Nanchi kino kechi kikosesha butemwe bo mwatemwa Yehoba ne Yesu nenyi? Kabiji twafwainwa kwishikisha’mba: ‘Buno butemwe bukantundaika kuba ka?’ Kutemwa Lesa ne Kilishitu kwitutundaika kutemwa bakwetu.​—2 Ko. 5:14, 15; 6:1, 2. w23.01 28 ¶6-7

Baibolo wanema bingi mambo Yehoba ye ye engijisha kukwasha bapopweshi banji kutwajijila “kumwingijila na muchima umo.” Yehoba wamwene kuba’mba Binembelo byavula bebinemba mu jishinda ja kuba’mba kanatu bantu bepelula bo bakonsha kumvwisha byo batanga. (Luka 10:21) Bantu bavula batanga Baibolo. Shayuka umo waambile’mba “bantu bavula bingi batanga Baibolo kukila mabuku akwabo kabiji batako bingi muchima pa kutanga uno buku.” Pano bino, bantu bepelula kya kine bo bakwatakanya byo batanga ne kwibingijisha. (2 Ko. 3:15, 16 Tufunda pa maana a Yehoba mu Baibolo. Yehoba wingijisha Binembelo kufunjisha bantu banji bonse pamo, bino wibafunjisha ne kwibatekenesha pa muntu pa muntu. Inge twatanga Mambo a Lesa twakonsha kumona kuba’mba Yehoba wituta bingi muchima pa muntu pa muntu. (Isa. 30:21) Umvwe mubena kupita mu lukatazho, nanchi mwakitangapo kyepelo kimo mu Baibolo ne kumona nobe banembejiletu anweba nyi? Pano bino, Baibolo bamunembejile bantu bavula bingi kuba’mba bomvwishenga bijimo. Pano mambo ka o mwaikela byambo byaambatu pa bintu byo mubena kupitamo? Kiji bino, mambo Mwine mwina Baibolo uji bingi na maana.​—2 Timo. 3:16, 17. w23.02 4-5 ¶8-10

Atweba bena Kilishitu ba kine twamutemwa bingi Yehoba. Onkao mambo, tukeba kwingijila Yehoba papelela bulume bwetu. Pa kuba’mba tube bino, twafwainwa kwikala na byubilo bya bwina Kilishitu, kufunda bintu byakonsha kwitukwasha kwingila bulongo, ne kumonapo mashinda a kukwashishamo bakwetu. Mambo ka o twafwainwa kubilanga bintu byakonsha kwitukwasha kwingijila bulongo Yehoba? Mambo tukeba kutookesha Shetu wa mwiulu ku muchima. Yehoba umvwa bingi bulongo inge ke twingijishe bya bupe byetu mu mwingilo wanji. Kabiji twafwainwa kubanga bintu byakonsha kwitulengela kukwashanga balongo ne banyenga. (1 Tesa. 4:9, 10) Nangwa kyakuba twabanda mu bukine, atweba bonse twakonsha kuba bintu byakonsha kwitulengela kwingijila Yehoba bulongo. w22.04 22 ¶1-2

Makafulumende a bumulwila ntanda akalukuka Babilona Mukatampe, ko kuba’mba bupopweshi bwa bubela bwa ntanda yonse. Kino kikalengela malwa akatampe kutendeka. Nanchi kino kikalengela bantu kufuukulapo kupopwela Yehoba nyi? Ine. Mambo Lumwekesho kitango 6 umwesha’mba pa kyokya kimye kikakatazha bingi, bantu babula kwingijila Yehoba bakanyemena ku bipamo bya busulu ne bya bumulwila ntanda byo baesakanya ku mitumba kuba’mba bebazhikijile. Na mambo a kuba’mba bano bantu kechi batundaikanga Bufumu bwa Lesa ne, Yehoba ukebamona’mba balwanyi banji. (Luka 11:23; Lum. 6:15-17) Bantu ba Yehoba bakapusanako bingi pa kyokya kimye kikakatazha bintu. Bo bonkatu bakengijilanga Yehoba Lesa pano pa ntanda ne kukaana kutundaika “lukinyama.”​—Lum. 13:14-17. w22.05 16-17 ¶8-9

Bantu ba Lesa kechi basapwilatu “mambo awama a Bufumu” ne. (Mat. 24:14) Bino batundaika ne mwingilo wingila bamalaika ye baambapo mu buku wa Lumwekesho kitango 8 kufika ku 10. Bano bamalaika babijika pa bya malwa bikamwekela bantu bakaana kutundaika Bufumu bwa Lesa. Onkao mambo, Bakamonyi ba kwa Yehoba basapwila byambo bya luzhachisho biji nobe “mvula wa mabwe ne mujilo.” Kino kimwesha bunchibamambo bwa Lesa bo akaleta pa ino ntanda ya kwa Satana yatama. (Lum. 8:7, 13) Bantu bafwainwa kuyuka’mba mpelo iji pepi. Bafwainwa kupimpula byubilo byabo pa kuba’mba bakapuluke pa juba ja bukaji bwa Yehoba. (Zefwa. 2:2, 3) Pano bino bantu bavula kechi batemwa bino byambo byo tusapwila ne. Twafwainwa kuchinchika pa kuba’mba tusapwile bino byambo. Mu kimye kya malwa akatampe, byambo bya luzhachisho bikapelako bikakizhamo ne kwibazhingijisha.​—Lum. 16:21. w22.05 7 ¶18-19

Langulukai pa bena Kilishitu baji mu masongola babena kutengela kwikala na baana. Kampe pa myaka yavula, bateleka ku majashi aamba pa bya kukomesha baana. Pano bino, bafwainwa kutatula kwingijisha bino bishinka mambo batendeka kwikala na baana. Bino bishinka bikebakwasha kukomesha baana babo bulongo. Mwingilo wa kukomesha baana ke mwingilo mukatampe bingi. Binembelo bimo byakonsha kwitukwasha bingi umvwe bintu byapimpulwa mu bwikalo. O ene mambo, bapopweshi ba Yehoba o batangila Binembelo ne kulanguluka langulukapo byonka byo bakambizhe bamfumu ba bena Isalela kubanga “moba onse” a bumi bwabo. (Mpitu. 17:19) Anweba bansemi, muji na mwingilo wanema bingi wa kufunjisha baana benu pe Yehoba. Kechi mwafwainwa kwibafunjishangatu bishinka pe Lesa ne, pakuba mwafwainwa kwibakwasha kutemwa Yehoba. w22.05 26 ¶2-3

Kwaluluka kyo kintu kikwabo kitalapo Yehoba pa kulekelako muntu mambo. Kwaluluka kulumbulula kuleka kuba bintu byatama ne kutendeka kuba bintu bitookesha Yehoba ku muchima. (Isa. 55:7) Muntu wafwainwa kupimpula milanguluko yanji ne kutangijilwanga na milanguluko ya Yehoba. (Loma 12:2; Efi. 4:23) Wafwainwa kwibikako kuleka kulanguluka pa bintu byatama ne kwibyuba. (Kolo. 3:7-9) Yehoba witulekelako mambo ne kwitutookesha ku bundengamambo bwetu na mambo a lwitabilo lo tuji nalo mu kitapisho kya bukuzhi bwa Kilishitu. Inge twaleka byubilo byatama byo twajinga nabyo kala, Yehoba ukengijisha kitapisho kya Mwananji Yesu Kilishitu kwitulekelako mambo.​—1 Yoa. 1:7. w22.06 6 ¶16-17

Kufumatu kimye ba Adama ne Evwa kyo basatukijile Yehoba, bantu bayanjisha bantu bakwabo. (Sapwi. 8:9) Bantu bamo baji na luusa bayanjisha bakwabo, bambanzhi boba byatama bakwabo, baana ba sukulu bamo bambila bakwabo mwenga ne kwibazakamisha kabiji bantu bamo bayanjisha ba mu kisemi kyabo. O ene mambo bantu o bachiina bantu bakwabo. Satana ukeba’mba ne atweba tuchiinenga bantu. Satana ukeba’mba tuleke kusapwila ne kuleka kuba bintu bikwabo bitubuula Yehoba na mambo a kuchiina bantu. Satana wingijisha makafulumende kukanya mwingilo wetu ne kwitumanyika. (Luka 21:12) Bantu ba mu ino ntanda ya kwa Satana basampanya byambo byatama kabiji bya bubela pa Bakamonyi ba kwa Yehoba. Bino byambo bya bubela bilengela bantu bamo kwitwendeleka, kwitumanyika nangwa kwitunyema. (Mat. 10:36) Nanchi twafwainwa kukumya pa ano mashinda engijisha Satana nyi? Ine kwalepeshatu. Mambo ano o mashinda o aingijishe ne ku bena Kilishitu bajingako mu myaka kitota kitanshi.​—Byu. 5:27, 28, 40. w22.06 16 ¶10-11

Bañanyi “bakwabo” bo bakakwasha kuyuka kuba bintu byaoloka? Ke bonse bakasangulwa ne bonse bakapuluka nkondo ya Amagedonyi kubikako ne baana bakasemwa mu ntanda ipya. Myaka 1,000 byo ikapwa, bonse bakekalanga pano pa ntanda bakekala balumbuluka. Twafwainwa kuvuluka kuba’mba kwikala walumbuluka kechi kilumbulula’mba kyapwa pano muntu watambula bumi bwa myaka ne myaka ne. Akilangulukai pe Adama ne Evwa. Bajinga balumbuluka. Nangwa byonkabyo, bafwainwa kukookela Yehoba Lesa saka akyangye kwibapa bumi bya myaka ne myaka. Pano bino, bakankelwe kumukookela. (Loma 5:12) Byo kiji kuba’mba bonse bakekala balumbuluka inge myaka 1,000 yapwa, nanchi bano bonse bakatwajijila kutundaika bukalama bwa Yehoba nyi? Inyi bamo bakankalwa kutwajijila kwikala bakishinka byonka byakankelwe Adama ne Evwa nangwa kyakuba bajinga balumbuluka? Ano mepuzho afwainwa kukumbulwa. w22.09 22-23 ¶12-14

Inge mwalanguluka pa bintu byo biji mu ntanda lelo jino, nanchi kimukatazha kuswa kuba’mba juba jimo makatazho onse akapwa nyi? Bisemi bimo byaabenamo. Bantu bavula lelo jino bashinta kabiji betemwatu abo bene. Kabiji bavula kibakatazha bingi kuketekela bantu baji pa bifulo bikatampe. Inge twamona bino byonse bibena kubiwa bitulengela kuketekela kuba’mba katatakatu bintu biwame. Mambo ka? Mambo bantu babena kuba bintu byo baambapo mu bungauzhi buji mu Baibolo bibena kumwesha’mba tuji mu “moba a kupelako.” (2 Timo. 3:1-5) Bantu baji na muchima wa bukishinka bashiinwa’mba kufika kwa buno bungauzhi kumwesha’mba Kilishitu Yesu watendeka kulama mu Bufumu bwa Lesa. Pano bino buno ke bungauzhitu bumo bwaamba pa biyukilo bimwesha’mba Bufumu bwa Lesa bwatendeka kulama. Abuno bungauzhi bonse bubena kukwatankana ne kuyuka po tuji mu mutanchi wa Yehoba wa bintu. w22.07 2 ¶1-2

Mu kimye kya mwalo wa COVID-19, twatambwijile mikambizho ikwabo yaamba pa kupwila ne pa kusapwila. Ponkapotu, twatatwile kupwila kwa bwina Kilishitu, kubuñana ne kushonkena kwingijisha bintu nabiji makompyuta ne mafoni. Kabiji twatendekele kusapwila kwingijisha makalata ne mafoni. Yehoba witupesheshe pa kwibikako kwetu kabiji misampi yavula yatuma masawakya abena kumwesha kuvujilako kwa basapwishi. Mu kyonka kino kimye kya mwalo, bavula bashimikizhe bintu byawama byafuminemo mu mwingilo. Bamo balangulukilenga’mba jibumba ja Lesa jakizhamo kupaana mikambizho ya kwizhikijila ku mwalo wa COVID-19. Nangwa byonkabyo, pa kupitapo moba, bantu bashiinwe kuba’mba ino mikambizho yajingatu bulongo. Kabiji umvwe saka tulanguluka languluka pe Yesu byo abena kutangijila bantu banji, tushiinwa kuba’mba nangwa kyakuba bintu bikakatazhepotu byepi kulutwe, Yehoba ne Mwananji ye atemwa bakatwajijila kwitukwasha.​—Hebe. 13:5, 6. w22.07 13 ¶15-16

Kununga pa kutota Yehoba mu milombelo, twafwainwa ne kumusanchila pa bintu byawama byo etubila. Twakonsha kumusanchila pa bintu nabiji maluba, kajo kapusana pusana ne pa kwikala na balunda betusangajika. Shetu wa butemwe witubila bino byonse mambo ukeba’mba twikalenga na lusekelo. (Sala. 104:12-15, 24) Ne kyakilamo kunema, tumusanchila bingi Yehoba pa kwitupa mikambizho itulengela kukosesha lwitabilo lwetu. Kyapeela bingi kulubamo kusanchila Yehoba pa bintu byonse byo etubila. Pano ñanyi kintu kyakonsha kwitukwasha kubula kulubamo? Twafwainwa kunemba bintu byonse byo twalombapo kwi Yehoba. Kabiji pa kimye pa kimye twafwainwa kutalanga pa mutanchi wetu ne kumona bintu byo akumbula. Kabiji twafwainwa kumusanchilanga pa bintu byo etukumbula.​—Kolo. 3:15. w22.07 22 ¶8-9

Pa kuba’mba tumwenemo byawama twafwainwa kutanganga Baibolo ne kwingijishanga bintu byo tubena kutanga mu Baibolo mu bwikalo bwetu bonse. Umvwe ketube bino po po tukekala na lusekelo. (Yako. 1:25) Twakonsha kumwesha byepi amba tubena kwingijisha buno bukine? Mulongo umo waambile’mba twafwainwa kwikalangapo na kimye kya kumona inge tubena kwingijisha bintu byo tubena kufunda nangwa ne. Mutumwa Paulo waambile’mba: “Monka mo twaendelako kala kufika ne pano po tuji, twayai twendenga bulongo monkamo.” (Fili. 3:16) Akilangulukai pa mambo a Lesa byo etukwasha ‘kutwajijila kwenda mu bukine.’ Etukwasha kwikala na byubilo byawama bisangajika Yehoba ne bulongo ne banyenga. (Maana 27:11; 3 Yoa. 4) Abino bishinka byanema bingi mambo bitulengela kutemwa bukine ne kutwajijila kwenda mu bukine? w22.08 18-19 ¶16-18

Bakulumpe mu kipwilo bakonsha kumwesha byepi amba batemwa Yehoba ne Yesu? Jishinda jimo jo bobilamo bino ke kulama bulongo mikooko ya kwa Yesu. (1 Pe. 5:1, 2) Yesu wamwesheshe bino ku mutumwa Petelo. Nangwa kya kuba Petelo wamukaine Yesu jisatu, wakebeshe kumwesha’mba wamutemwa. Yesu byo asangukile washikishe Petelo amba: “Shimona mwana wa kwa Yoano, nanchi wantemwa nyi?” Kino kyamwesha’mba Petelo wafwainwe kubapo kintu kimo kyanema pa kuba’mba amweshe’mba watemwa Nkambo yanji. Yesu wamwambijile Petelo amba: “Funganga twana twami twa mikooko.” (Yoa. 21:15-17) Kabiji mu bwikalo bwanji bonse Petelo walaminenga bingi bulongo mikooko ya Nkambo yanji kabiji kino kyamwesheshe’mba wamutemwa bingi Yesu. Anweba bakulumpe mu kipwilo mwakonsha kumwesha byepi amba byambo Yesu byo aambijile Petelo byanema bingi mu bwikalo bwenu? Mwakonsha kumwesha’mba mwatemwa Yehoba ne Yesu inge saka mutundaika balongo ne banyenga ne kukwasha baleka kwingijila Yehoba kutatula kumwingijila jikwabo.​—Eze. 34:11, 12. w23.01 29 ¶10-11

Chinuzhukainga kulanguluka’mba kafwako muntu nangwa umo wayuka lukatazho lo mubena kupitamo ne. Ndangulukilo ya uno mutundu yakonsha kwimulengela kulefulwa ne kulanguluka’mba kechi mwakonsha kushinda bya kusakasaka byatama ne. Baibolo witutundaika’mba: “Mu lweseko lonse aye ukemumwena jishinda ja kuchinchikilamo.” Onkao mambo, nangwatu inge bya kusakasaka byatama bitukosela, twakonsha kutwajijila kwikala ba kishinka kwi Yehoba. Na bukwasho bwa Yehoba, twakonsha kukana kuba byatama. Muvulukenga kino: Na mambo a kuba’mba twi bambulwa kulumbuluka, bya kusakasaka byatama byakonsha kwiya mu muchima. Bino umvwe byaiya, mwakonsha kwibikana byonka byaubile Yosefwa kimye kyo anyemene muka Potifwalo. (Nte. 39:12) Mwafwainwa kuchinuzhuka kuba bya kusakasaka byatama. w23.01 12-13 ¶16-17

Bololoke ke kyubilo kya Yehoba. (Mpitu. 32:4) Muntu uba byaoloka kechi wikala na misalululo ne. Ne Yehoba naye kechi uji na misalululo ne. (Byu. 10:34, 35) Twayuka kuba’mba kechi uji na misalululo ne, mambo Baibolo wanembelwe mu milaka yavula yaambanga bantu pa kyokya kimye. Yehoba walayile kuba’mba kimye kya ku mpelo, “maana a kuyuka bintu” aji mu Baibolo “akavula bingi.” Kino kikalengela bavula kwiakwatakanya. (Da. 12:4) Ano maana avula bingi mambo Baibolo ne mabuku alumbulula Baibolo beatuntulula ne kwiasampanya myaka yavula bingi. Baibolo ye buku umo ye batuntulula bingi ne kumusampanya mwaya ntanda. Ma Baibolo o banengezha ku tumpanyi twa busulu beapotesha pa mutengo wabaya bingi. Bantu ba Yehoba batuntulula Baibolo yense mutuntulu nangwa lubaji lumo mu milaka kukila 240, kabiji muntu yense wakonsha kutambula Baibolo kwa kubula kulipila. Na mambo a kino bantu ba mu bisaka byonse babena kufunda “mambo awama a Bufumu” mpelo saka ikyangye kufika. (Mat. 24:14) Lesa wetu wa bololoke wapa kimye bantu bavula kya kutanga Mambo anji pa kuba’mba bamuyuke mambo witutemwa bingi atweba bonse. w23.02 5 ¶11-12

Nanchi mwatemwa bololoke nyi? Kwakubula nangwa kuzhinaukatu ne, mwibutemwa. Pano bino, atweba bonse twi bambulwa kulumbuluka, inge ne kujimuka ne, twakonsha kumonanga bintu byabula koloka nobe byaoloka. (Isa. 5:20) Bantangi ba bupopweshi ba mu moba a kwa Yesu pano pa ntanda balangulukilenga’mba baubilenga bintu byaoloka. Nangwa byonkabyo, Yesu wibapelemo mambo, mambo bemweshanga’mba baoloka kukila bakwabo. Kabiji bebikijile mizhilo yabo abo bene ya kuyuka kyawama ne kyatama. (Sapwi. 7:16; Luka 16:15) Batemwa kuzhachisha bakwabo ne kwimona’mba baoloka kukila bakwabo kabiji bakizhamo kwiketekela. Bololoke ke kyubilo kyawama bingi. Kilumbulula kuba bintu Yehoba byo aamba’mba byawama. Muntu ‘waoloka’ ke yewa ulondela mafunde a Yehoba. w22.08 27 ¶3-5

Yesu waketekejile baana banji ba bwanga nangwa kyakuba balubankanyanga. (Yoa. 15:16) Kimye Yakoba ne Yoano kyo baipwizhe Yesu kuba’mba ebape kifulo mu bufumu, Yesu kechi wazhinaukile kyalengejile’mba bengijilenga Yehoba nangwa ponkapotu kwibalekesha kwingila mwingilo wa batumwa ne. (Mako 10:35-40) Palutwe kacheche, baana ba bwanga ba kwa Yesu bamushile ne kumunyema juba jo bamukwachile. (Mat. 26:56) Nangwa byonkabyo, Yesu kechi walekele kwibaketekela ne. Mambo wayukile’mba bambulwa kulumbuluka, kabiji “wibatemenwe kufika ne ku mpelo.” (Yoa. 13:1) Byo bamusangwile Yesu wapele batumwa banji ba kishinka 11 mwingilo wanji wanema wa kutangijila mwingilo wa kufunjisha bantu kwikala baana ba bwanga ne kulama mikooko yanji bulongo. (Mat. 28:19, 20; Yoa. 21:15-17) Wajinga na bishinka byanema bingi byalengejile kuketekela bano banabalume bambulwa kulumbuluka. Bano bonse banabalume ba kishinka baingijile bingi bulongo mwingilo wabo kufikatu ne byo bafwile. Ne atweba twafwainwa kuketekelanga bakwetu bambulwa kulumbuluka byonka byaubile Yesu. w22.09 6 ¶12

Umvwe twashiinwa kuba’mba Yehoba witutemwa kabiji witukwasha, Satana kechi tukamuchiinanga ne. Nabiji nembi wa Salamo 118, wapichile mu bya malwa byavula bingi. Wajinga na balwanyi bavula bingi, kuvwangakotu ne babinemanga. (byepelo 9 ne 10). Pa kimye kimo bamukatezhe bingi. (kyepelo 13) Kabiji Yehoba wamukajipijile bingi. (kyepelo 18) Nangwa byonkabyo, uno nyimbi wa salamo waimbile’mba: “Kechi nkachina ne.” Wayukile’mba Shanji wa mwiulu aye Yehoba wamutemenwe nangwa kya kuba wamukajipijile. Kabiji nyimbi wa salamo washiinwe kuba’mba nangwa kyakuba wapichilenga mu makatazho avula, Yehoba ukatwajijila kumukwasha. (Sala. 118:29) Twafwainwa kushiinwa kuba’mba Yehoba witutemwa atweba bonse pa muntu pa muntu. Kuyuka bino kuketukwasha kubula kwikala na moyo mu mashinda asatu, (1) moyo wa kukankalwa kumwena ba mu kisemi bintu byanema bya mu bwikalo, (2) moyo wa kuchiina bantu ne (3) moyo wa kuchiina lufu. w22.06 15 ¶3-4

Mwafwainwa kupopwelanga Yehoba mu bwikalo bwenu bonse, mambo ye witulengele. (Lum. 4:11; 14:6, 7) Onkao mambo, kintu kyo twafwainwa kunemeka bingi mu bwikalo bwetu ke kupopwelanga Yehoba, byonka byo akeba’mba tumupopwelenga nangwa’mba kumupopwelanga “na mupashi ne na bukine.” (Yoa. 4:23, 24)Tukeba mupashi wazhila wa Lesa kutangijilanga mpopwelo yetu, pa kuba’mba tulondelenga bukine buji mu mambo anji. Twafwainwa kupopwelanga Yehoba nangwatu inge twikala mu kyalo mo balekesha nangwa kukanya mwingilo wetu. Balongo ne banyenga yetu kukila 100 bebakasa na mambo a kwikala Bakamonyi ba kwa Yehoba. Nangwa byonkabyo, baji bingi na lusekelo mambo batwajijila kulomba, kufunda ne kubuula bantu pe Lesa ne pa Bufumu bwanji. Inge bantu betwambila mwenga ne kwitumanyika, tutwajijila kwikala na lusekelo mambo twayuka’mba Yehoba uketukwasha kuchinchika kabiji uketufweta.​—1 Pe. 4:14. w22.10 9 ¶13

Yehoba wanemba mashinda a kwitukwasha kutaana maana mu buku wa Byambo bya Maana. Ano maana etukwasha inge ke twiengijishe. Kitanshi, twafwainwa kutondwa na byonka byo tuji nabyo. Pa Byambo bya Maana 23:4, 5 paamba’mba: “Kange wiyanjishe obe mwine na kukeba bunonshi ne. . . . Mambo bukamena mapi nobe mpungu ne kutumbukila mwiulu.” Nangwa byonkabyo, banonshi ne bayanji bekala bingi na bijikila na mambo a kukeba mali. O ene mambo o bobila bintu byonauna byubilo byabo byawama, bulunda nangwa bumi bwabo. (Maana 28:20; 1 Timo. 6:9, 10) Kya bubiji, twafwainwa kulangulukilanga jimo saka tukyangye kwamba. Inge twabula kujimuka, byambo byetu byakonsha kukozha bakwetu ku muchima. Pa Byambo bya Maana paamba’mba: “Byambo bya kupulumukatu byasañana nobe mpoko, pakuba byambo bya muntu wa maana bibukañana.” Twikala mutende inge ketubule kuyebeka bakwetu.​—Maana 20:19. w22.10 21 ¶14; 22 ¶16-17

Ezikyo wafwainwe kumvwisha byambo byo afwainwa kuya na kubuula bantu. Wafwainwe kwitabila bino byambo pa kuba’mba bimulengele kwikala na kizaku kya kusapwila. Kepo kwamwekele kintu kya kukumya. Ezikyo wataine kuba’mba byo ajile muvungilo “watobeletu nobe buki.” (Ezi. 3:3) Mambo ka? Ezikyo washiinwe’mba kwimenako Yehoba kyajinga kintu kyanema bingi nangwa’mba kintu kyatobala. (Sala. 19:8-11) Wamusanchijile bingi Yehoba pa kuyuka’mba waitabilwa kwi aye pa kwikala ngauzhi wanji. Palutwe kacheche, Yehoba wabuujile Ezikyo amba: “Teshako muchima ne kumvwa byambo byami byonse byo mbena kukubuula.” (Ezi. 3:10) Yehoba wabuujile Ezikyo kuvuluka bino byambo byajinga mu muvungilo ne kwibilanguluka langulukapo. Kuba bino, kwalengejile lwitabilo lwa kwa Ezikyo kukoselako. Kabiji kuba bino, kwamulengejile kusapwila bulongo byambo bya Lesa ku bantu. (Ezi. 3:11) Ezikyo byo aumvwishishe byambo bya Lesa ne kwibitabila, watendekele kusapwila kufikatu ne kimye kyo apwishishe mwingilo wanji. w22.11 6 ¶12-14

Ñanyi kintu kyo mwafwainwa kuba umvwe mu jibumba ja Lesa mwaikala lupimpu lwakonsha kweseka bukishinka bwenu? Londelainga lupimpu lonse mu jibumba ja Lesa. Byo bajinga mu kiselebwa, ba mu kisemi kya Kohati baingilanga mwingilo wanema bingi. Kimye kyonse bena Isalela kyo bavilukanga, ba mu kisemi kya kwa Kohati bo basendanga jikwachi ja lulayañano. (Bala. 3:29, 31; 10:33; Yosh. 3:2-4) Uno wajinga mwingilo wanema bingi. Nangwa byonkabyo, kwaikele lupimpu kimye bena Isalela kyo bafikile mu ntanda ya mulaye. Jikwachi ja Yehoba kechi bejivilulanga byonka byo kyajinga kala ne. Onka mambo, ba mu kisemi kya kwa Kohati bamo bebapele mingilo ikwabo. (1 Moba 6:31-33; 26:1, 24) Kafwako nangwa jishimikila jimo jimwesha’mba bena Kohati bejizhañenye nangwa kukeba bifulo bikatampe byonka byo baingilanga kala ne. Ñanyi kintu kyo tubena kufunjilako? Mwafwainwa kulondela lupimpu lonse lwikala mu jibumba ja Yehoba na muchima yense, nangwatu inge mingilo yenu yapimpulwa. Mwenainga lusekelo mu mwingilo yense ye bemupa mu jibumba ja Lesa. Vulukainga’mba Yehoba kechi wimunemeka na mambo a mwingilo ye mwingila ne. Yehoba wimunemeka na mambo a kuba’mba mubena kumukokela. w22.11 23 ¶10-11

Onesifolusa wakebele mutumwa Paulo ne kumubila bintu byo akebelenga. Onesifolusa wabikile bumi bwanji mu kizumba pa kuba’mba obe bino. Ñanyi bintu byo tubena kufunjilako? Kechi twafwainwa kuleka moyo wa kuchiina bantu kwitulengela kuleka kukwasha balongo bo babena kumanyika ne. Bino twafwainwa kubanga bintu byakonsha kwibakwasha. (Maana 17:17) Mambo bakeba kwibakwasha ne kwibamwesha butemwe. Akilangulukai pa bibena kuba balongo ne banyenga mu Russia pa kukwasha balongo babo ba mu lwitabilo bo bakasa mu kaleya. Umvwe bamo bebatwala ku kije, balongo ne banyenga babena kutanwa konka. Kuba bino kutundaika bingi balongo ne banyenga bo bakasa. Ñanyi kintu kyo twafwainwa kufunjilako? Inge balongo betutangijila babena kwibambila mwenga, bebakwata nangwa kwibamanyika kechi twafwainwa kumvwa moyo ne. Twafwainwa kwibalombelangako ne kutwajijila kukwasha bisemi byabo kabiji twafwainwa kumonangapo mashinda akwabo a kwibatundaikilamo.​—Byu. 12:5; 2 Ko. 1:10, 11. w22.11 17 ¶11-12

Bakulumpe mu kipwilo baji na mwingilo wa kutundaika balongo ne banyenga ne kukwasha boba baji na bijikila. (1 Pe. 5:2) Bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kumona kuba’mba balongo ne banyenga bonse bazhikijilwa kabiji baji na kajo, bivwalo, ne mwa kwikala. Bino bano balongo ne banyenga bakeba lutundaiko lwa mu Baibolo ne kwibata muchima nangwatu papita bañondo bavula. (Yoa. 21:15) Ba Harold, baji mu Kavoto ka Musampi kabiji besambapo na balongo ne banyenga bapitapo mu bya malwa, baambile’mba: “Papita kimye pa kuba’mba binyenge bipwe. Bakonsha kutendeka kulubako byamwekele, bino umvwe wavulukatu mutemwe wanji wafwile, kintu kyo anemekele kyaonaikile, nangwa byo apulukile, wakonsha kwikala na binyenge jikwabo. Kumvwa bino kechi kulumbulula kuba’mba lwitabilo ufwalo ne.” Bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kulondela mukambizho wa kuba’mba “jijilainga pamo na boba bajila.”​—Loma 12:15. w22.12 22 ¶1; 24-25 ¶10-11

Pa kuba’mba Yehoba etukwashe kuba byaoloka, witupa mupashi wanji wazhila. Inge ke tufunde Mambo a Lesa, ko kuba’mba tubena kuswisha mupashi wanji kwitutangijila. Kabiji tutambula mupashi wazhila inge ke tutanwe ku kupwila kwetu konse. Pa kuno kupwila, tupwanañana na balongo ne banyenga bebikako kuba byaoloka byonka byo tuba, kabiji kino kitutundaika bingi. (Hebe. 10:24, 25; 13:7) Kabiji inge twalomba kwi Yehoba ne kumusashijila kuba’mba etukwashe kushinda muteeto watama, witupa mupashi wanji wazhila witukosesha kutwajijila kuba byaoloka. Nangwa kya kuba bino byonse kechi bikalengela bya kusakasaka byatama kubula kwiya mu muchima wetu ne, bino biketukwasha kubula kwibyuba. Umvwe twatendeka kuba bintu bitukwasha kwikala na bulunda bwawama ne Yehoba, twafwainwa kutwajijila kuba bino bintu ne kulanguluka pa bintu byawama. w23.01 11 ¶13-14

Nangwa kya kuba Baibolo kechi buku waamba pa bya kwikala na butuntulu bwa mubiji bwawama nangwa kajo ko twafwainwa kujanga ne, witubuula byavula pe Yehoba byo alanguluka pa bino bintu. Witubuula kwizhikijila ku “bintu byatama” byakonsha konauna mubiji wetu. (Sapwi. 11:10) Baibolo witubuula’mba kechi twafwainwa kukizhamo kutoma maalwa nangwa kukizhamo kuja ne. (Maana 23:20) Umvwe tubena kuja nangwa kutoma, Yehoba ukeba atweba kwikala na kyubilo kya kwikanya ne kufuukula bintu bulongo. (1 Ko. 9:25) Umvwe ketufuukule bulongo bintu, tumwesha’mba tumusanchila Yehoba pa kwitupa bumi. (Sala. 119:99, 100; Maana 2:11) Twafwainwa kusalanga bulongo kajo ko twafwainwa kuja. Umvwe paji kajo kamo ko twatemwa bino ketulengela kukolwa, kyawama kubula kwikaja. Kabiji twafwainwa kwikalangako na kimye kyabaya kya kulaala, kukayangako makayo akosesha mubiji ne kwikala na butooto. w23.02 21 ¶6-7

Mwakonsha kutaana byepi mafunjisho anema kimye kyo mubena kutanga Baibolo? Langulukai pa byaamba 2 Timoti 3:16, 17. Bino byepelo byaamba’mba “Binembelo byonse . . . bikwasha bantu” (1) pa kwibafunjisha, (2) pa kwibakajipila, (3) pa kwibololako, ne (4) pa kwibajimuna. Mwakonsha kumwenamo bino bintu bina ne mu mabuku a mu Baibolo akwabo o mubula kutanga javula. Mwafwainwa kulangulukishapo pa jishimikila jo mubena kutanga pa kuba’mba muyuke byo jibena kwimufunjishapo pe Yehoba, pa kyaswa muchima wanji nangwa pa mafunde a Lesa. Langulukai byo kyakonsha kwimukajipila. Pa kuba’mba mube bino mwafwainwa kulanguluka pa byepelo byo byakonsha kwimukwasha kuyuka miteeto yatama ne kwiikana ne kutwajijila kwikala ba kishinka kwi Yehoba. Langulukai pa byambo byo mwatanga byo byakonsha kwimukwasha kolola bintu nabiji mulanguluko watama kampe waamba muntu mu mwingilo. Kabiji monainga bintu biji mu byepelo byakonsha kwimujimuna ne kwimukwasha kumonanga bintu byonka Yehoba byo ebimona. Umvwe kemuvuluke bino bintu bina kimye kyo mubena kutanga Baibolo mukayuka mafunjisho anema akemukwashanga mu bwikalo bwenu. w23.02 11 ¶11

Bungauzhi bukwabo buji mu buku wa Danyela bwaambijile jimo kuba’mba Yesu ukatendeka kulama mu Bufumu inge papita bimye bitanu na bibiji bya bungauzhi. Nanchi twakonsha kuyuka kimye Yesu kyo aikele Mfumu nyi? (Da. 4:10-17) “Bimye bitanu na bibiji” bimenako myaka 2,520. Kino kimye kyatendekele mu 607 B.C.E. bena Babilona byo bafumishe mfumu wapeleleko pa jitanda ja Yehoba mu Yelusalema. Kino kimye kyapwile mu 1914 kimye Yehoba kyo abikile Yesu pa Bufumu, ‘mwine mwinabo’ ne kumutongola kwikala Mfumu wa Bufumu bwa Lesa. (Ezi. 21:25-27) Twakonsha kumwenamo byepi mu buno bungauzhi? Umvwe twayuka bungauzhi bwaamba pa “bimye bitanu na bibiji” kitulengela kushiinwa’mba Yehoba ufikizha milaye yanji pa kimye kyanji. Yehoba wafuukwile kuba’mba pa kimye kyanji mwine, ukatongola Yesu kwikala Mfumu. Kino kimye byo kyafikile, Yehoba waikajikile Yesu pa Bufumu. Onkao mambo, juba ja Yehoba ‘kechi jikakelwa ne!’​—Ha. 2:3. w22.07 3 ¶3-5