Bantu Batanga Magazini Etu Bepuzha’mba . . .

Nanchi Lesa wanemekako bantu ba kikoba kimo kukila bakwabo nyi?

▪ Ine, kechi byo aji ne. Baibolo waambatu patoka kuba’mba: “Lesa kechi uji na misalululo ne, bino mu bisaka byonse muntu wakamwa Lesa ne kuba byaoloka ye witabilwa kwi aye.”—Byubilo 10:34, 35.

Jishinda Lesa jo amwenamo bantu jakila jishinda bantu bambulwakulumbuluka jo bamwenamo bantu bakwabo. Bantu bavula baitabila amba kikoba kimo (kikatakata kyabo) kyakila bikwabo. Misalululo ya uno mutundu imwesha milanguluko ya kwa Charles Darwin, awo wanembele’mba: “Kulutwe, . . . bantu ba kikoba kimo bafunda kabiji bekala bulongo bakepaya ne kufumyapo bavula babula kufunda.” Kyatamakotu ke kya kuba’mba bavula bamanyikwa bingi ku bantu bamona kikoba kyabo amba kyo kyawama kukila pa byonse.

Nanchi milanguluko ya kuba’mba bikoba bimo byakila bikwabo yawama nyi? Kyakumwenako, nanchi bashayuka ba bya sayansi batana kuba’mba maselo a bikoba bimo akila a bikwabo nyi? Ine, shayuka wafunda bya maselo alengela kipasha kabiji mufunjishi mukatampe wa pa Oxford aye Bryan Sykes waambile’mba: “Kafwako bishinka bimwesha’mba maselo a mitundu ya bantu imo nangwa bikoba byabo apusana ne. . . . Bavula bangipuzha inge kujipo ka kibese ka jiselo katelwa’mba DNA ka Kingiliki nangwa ka jiselo kalengela kipasha ka Kiitalyani, bino kishinka ke kya kuba’mba kafwako ne. . . . Atweba bantu kechi twapusana ne.”

Bino byambo bya basayansi byaamba pa bikoba bya bantu byo bipasha byakwatankana na byo tutanga mu Binembelo. Baibolo ufunjisha’mba Lesa walengeletu mwanamulume umo ne mwanamukazhi umo, konka kwafuma bantu bonse. (Ntendekelo 3:20; Byubilo 17:26) Mu mweno ya Lesa bantu ba mu mitundu yonse bajitu pamo.

Yehoba kechi umona’mba kikoba kya muntu umo nangwa mwekelo ya kilungi kyanji yanema kukila ya bakwabo ne. Pakuba kintu kyanema kwi aye ke muchima wetu nangwa’mba muntu mwine wa mukachi. Waamba’mba: “Mambo muntu utalatu pangye ya muntu, pakuba amiwa ntala mu muchima.” (1 Samwela 16:7, Baibolo wa Contemporary English Version) Kuyuka kino kishinka kwakonsha kwitutundaika bingi. Mu ñanyi jishinda?

Pa mambo a mwekelo yetu, atweba bavula kechi twatemwa byo tumweka ne, bino kechi tuji na bulume bwa kupimpula bino bintu ne. Nangwa byonkabyo, twakonsha kupimpulako kintu kimo kyanema bingi, ko kuba’mba milanguluko yetu ne byo twiumvwa mu muchima wetu. (Kolose 3:9-11) Umvwe twipesapesa mu bukishinka, twakonsha kutana kuba’mba tumvwa nobe twakilako bakwetu, nangwa kampe tumvwa nobe bantu ba kikoba kikwabo betukila. Byo kiji kuba’mba Lesa kechi umwena bintu mu jino jishinda ne, twafwainwa kwingila na ngovu kufumya milanguluko ya uno mutundu mu michima yetu.—Salamo 139:23, 24.

Byo tubena kwibikako kwimona atweba bene ne kumona bakwetu byonka bibamona Yehoba, twafwainwa kuyuka amba aye uketukwasha. Mambo anji etuvululako kuba’mba: “Meso a Yehoba apitañana pano pa ntanda ponse amba: Nebamweshe bulume bwami abo banketekela na muchima yensetu.” (2 Byambo bya Moba 16:9) Aye uba bino ku bantu ba mitundu yonse.