BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w13 9/1 pp. 8-9
  • Nayanjile, Bino ku Mupashi Najinga Munonshi

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Nayanjile, Bino ku Mupashi Najinga Munonshi
  • Kyamba kya Usopa—2013
  • Tumitwe tucheche
  • LUPIMPU LUKATAMPE LWAUBIWE MU BWIKALO BWETU
  • MAKATAZHO AKWABO O TWAPICHILEMO
  • BINTU BYAWAMA BYAMWEKELE
  • MILOMBELO YETU YAKUMBULWA
  • TWATWAJIJILA KWIKALA BANONSHI KU MUPASHI
Kyamba kya Usopa—2013
w13 9/1 pp. 8-9

JISHIMIKILA JA BWIKALO

Nayanjile, Bino ku Mupashi Najinga Munonshi

Byashimikizha ba Alexander Ursu

Bankambo ne batata baikalanga mu nzubo yabula kupwa kushimika mu Cotiujeni, mu muzhi mwikala bayanji waikela ku kabeta ka ku buyeke kwipi na kyalo kya Moldova. Kuno konka koko nasemekejilwe mu ñondo wa December mu 1939. Mu 1930 bankambo baikele Bakamonyi ba kwa Yehoba. Bamama nabo baishile kwikala Bakamonyi ba kwa Yehoba na mambo a kumona bankambo byo bayukile Baibolo kukila bapulishiti bajinga mu muzhi.

Byo nakijinga na myaka isatu, batata, bamwinsho ne bankambo bebatwajile mu kampu wa lumanamo na mambo a kubula kwivwanga mu bya pano pa ntanda. Batata bo bapulukiletu. Mu 1947, panyuma ya Nkondo ya Bubiji, babwelele ku nzubo saka balemana musana. Nangwa kya kuba balemene, bino batwajijile kwikala bakosa mu lwitabilo.

LUPIMPU LUKATAMPE LWAUBIWE MU BWIKALO BWETU

Byo najinga na myaka 9, kisemi kyami ne Bakamonyi bavula mu kyalo kya Moldova bebatwajile ku Siberia. Pa 6 July mu 1949, betusendejile mu matolokoshi o basendelamo bañombe. Panyuma ya kwenda moba 12, musinso walepele makilomita kukila pa 6,400 kwa kubula kwimana ne, twafikile pa kiteshenyi kya shitima kya Lebyazhe. Bamingilo ba mu kafulumende betupembelejilenga. Betwabenye mu tumabumba tucheche ne kwitutuma mwaya muzhi. Jibumba jetu jalalanga pa sukulu ye babulanga kwingijisha. Twakokele kabiji twajinga bingi na bijikila. Inetu umo wakikulumpe ye twajinga nanji watendekele kwimba lwimbo walengele Bakamonyi kimye kya Nkondo ya Kyalo ya Bubiji. Bonse batendekele kwimba uno lwimbo wajinga na bino byambo:

“Balongo bavula bebatwajile mu mapunzha ajinga kwalepa mu buzha.

Bebatwajile ku kabeta ka buyeke ne ku musela.

Na mambo a kwingila mwingilo wa Lesa, bebamanyikilenga kabiji bachinchikile makatazho akatampe.”

Mu kuya kwa kimye, twatendekele kupwilanga pa mulungu pa mulungu pa mpunzha palepele makilomita 13 kufuma ko twaikalanga. Javula twaimananga ku makya saka kwatalala kupita mu sino amo mwatalele bingi kufika ku -40°C. Bantu 50 nangwa kukilapo twalalanga mu kakibamba kacheche (19 sq m). Inge bwakya, twaimbanga lwimbo umo nangwa isatu. Panyuma ya kulomba twisambanga mepuzho a mu Baibolo. Twaubanga bino pepi na jiola jimo nangwa kukilapo. Twaimbanga nyimbo, bino twatwajijila kwisamba mepuzho a mu Baibolo. Bino byaikalanga bimye byawama bya kukosesha lwitabilo!

MAKATAZHO AKWABO O TWAPICHILEMO

Byo kyafikilenga mu 1960, Bakamonyi bajinga mu buzha bebapele bwanabwabene. Nangwa kya kuba twajinga bayanji, nayile ku kyalo kya Moldova ko nakasambakene Nina, wajinga na bansemi ne bankambo yanji Bakamonyi. Kechi papichile ne kimye kyabayane, twisongwele ne kubwela ku Siberia kwakasemekejilwe mwanetu wamukazhi Dina, mu 1964 ne wamulume Viktor, mu 1966. Byo papichile myaka ibiji, twavilukijile ku Ukraine kabiji twaikalanga mu kazubo kacheche kajinga mu muzhi wa Dzhankoy palepele makilomita 160 kufuma ku Yalta ku jikuji jaikela mu muzhi wa Crimea.

Mu Crimea, mwingilo wa Bakamonyi ba kwa Yehoba bamulekeshe byonka byo kyajinga mu Soviet Union. Pano bino, kechi bakanyanga mwingilo wetu kimye kyonse, nangwa kwitumanyika ne. Kino kyalengejile Bakamonyi bamo kuleka kusapwila na mukoyo. Balangulukanga kuba’mba byo bayandanga mu Siberia, pano kimye kyafikile kya kwikala bwikalo bwa ntentente.

BINTU BYAWAMA BYAMWEKELE

Pa 27 mu ñondo wa Kisaka mu 1991, mwingilo wetu bamuswishishe ku kafulumende mu kyalo kyo batelanga amba Soviet Union. Banengezhe kushonkena kwa moba abiji pa mapunzha atanu na abiji mu kyalo kyonse. Twatainwe ku kushonkena kwaikejile mu muzhi wa Odessa, mu Ukraine kwatendekele pa 24 August. Nafikile saka kwakishala ñondo umo pa kuba’mba twingijile pamo kuwamisha kibanza kya kupaminamo mpila mwakushonkena.

Na mambo a kubaya kwa mingilo, twalalanga monka pa mabenchi a mu kibanza. Bakamonyi banyenga bawamishenga mpunzha yazhokolokele kibanza. Bafumishemo biswaswa byavula bingi. Baingijilanga ku Dipatimenti Inengezha Bibamba Mwa Kulaala bayile mwaya muzhi na kukeba bibamba mwakulaala bantu 15,000 baishilenga na kushonkena. Kechi papichile ne kimye kyabaya ne, kwaishile mawi a bulanda!

Pa 19 August, saka kwashalatu moba atanu kuba’mba kushonkena kutendeke, Mikhail Gorbachev wajinga ndamakyalo wa mu USSR, pa kyokya kimye bamutayile pa kazhima kimye kyo akokolokelenga pa mingilo ku Yalta muzhi waikela pepi nako twajinga. Na mambo a bino, kechi betuswishishe kushonkena ne. Bantu baishilenga baipwizhenga baimenejilengako kushonkena amba, “Tusa kuba byepi na machikichi a shitima ne sakya o twapota kala?” Panyuma ya kulombelapo bingi, baimenejilengako kushonkena bebabujile amba “Iyaingatu!”

Twatwajijile kunengezha ne kulombelapo. Dipatimenti watangijilenga pa bya ñendelo watambulwijilenga benyi baishilenga kufuma ku mapunzha apusanapusana a kyalo kya Soviet Union ne kwibatwala mu bibamba mwakulaala. Umvwe bwakya, bajinga mu Kavoto ka Kushonkena bayanga na kwisamba na ba mingilo ba kafulumende. Bino kechi bebaswishanga kuba’mba bashonkene ne.

MILOMBELO YETU YAKUMBULWA

Pa Kina pa August 22, saka kwashala moba abiji kutendeka kushonkena, ba mu Kavoto ka Kushonkena baletele mawi awama a kuba’mba: Baswisha kushonkena! Juba jalondejilepo, kimye kyo twaimbilenga lwimbo wa kushinkwila ne lulombelo, michima yetu yayujile bingi na lusekelo. Panyuma ya kipungu kya kupelako kya pa Kibelushi, twisambilenga kufikatu ne bufuku na balunda betu bakala. Ku kuno kushonkena, ko kwajinga bena Kilishitu bachinchikile meseko akatampe bingi.

Pa myaka 22 yapitapo, kufuma pa ko kwa kushonkena, bakamonyi bavujilako bingi. Mazubo a Bufumu ashimikwa mu kyalo kyonse kya Ukraine, kabiji kufuma mu 1991 basapwishi bajinga 25,000 pa kino kimye baji 150,000!

TWATWAJIJILA KWIKALA BANONSHI KU MUPASHI

Kufika ne luno, twikalatu mu nzubo imo na kisemi kyonse mu Dzhankoy mu muzhi muji bantu nobe 40,000. Nangwa kya kuba mu uno muzhi mwajingatu Bakamonyi bacheche kimye kyo twaishile kufuma ku Siberia mu mwaka wa 1968, lelo jino muji bipwilo bitanu na kimo mu uno muzhi wa Dzhankoy.

Kisemi kyami nakyo kyabayilako. Amiwa ne mukazhami po tukiji, baana betu, baana babo ne bankanununa.

[Kipikichala pa peja 8]

Pa kiteshenyi kya shitima mu 1974

[Kipikichala pa peja 9]

Kisemi kyami

[Kipikichala pa peja 9]

Kushonkena mu Odessa, mu 1991

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu