KITANGO 16

“Itemwishai Anwe Bene na Bene”

1. Kika kikatakata kisangajika bantu beya kimye kitanshi ku kupwila kwa Bakamonyi bakwa Yehoba?

UMVWE bantu baiya kimye kitanshi ku kupwila kwa Bakamonyi bakwa Yehoba, javula batemwa bingi pa kumona butemwe bwikalako. Bebumwena mu byobebatambwila ne misambo ya lusekelo yobesamba nabo. Bantu beya pa kupwila kwetu kwa nkambi nabo bebumona buno butemwe. Munembeshi umo wa pepala wa byambo wanembele pa byoamwene pa kupwila kwa nkambi amba: ‘Kafwako nangwa umo ye namwene saapendwa na bizhima nangwa maalwa ne. Kechi kwajingapo waubilenga kiwowo ne. Kabiji kechi kwajinga kwishindaika shindaika ne. Kafwako watukenenga, kufiñana nangwa kwamba mukeyu ne. Kechi kwajingapo nangwa umo wapepelenga fwanka ne. Kechi kwajingapo nangwa bwivi ne. Kafwako nangwa umo watayaikilenga bikopo panshi ne. Kyajinga kintu kyo nkyangye kumonapo kala ne.’ Abino byonse ke bimwesho bya butemwe bubula ‘kuba bya bumvu ne kubula kwikebela bintu.’—1 Kolinda 13:4-8.

2. (a) Mu kupita kwa kimye, kika kyafwainwa kumweka pa mambo akumwesha butemwe bwetu? (b) Mu kulonda Kilishitu, butemwe bwa mutundu ka botwafwainwa kwikala nabo?

² Butemwe bwa kutemwa balongo ko kayukilo kakuyukilako bena Kilishitu bakine. (Yoano 13:35) Byotukoma ku mupashi, tufunda kwikala ba kumwesha butemwe. Mutumwa Paulo walombele’mba butemwe bwa bena Kilishitu bakwabo “buyengatu na kuvula.” (Filipai 1:9) Mutumwa Yoano waambile’mba butemwe bwetu bwafwainwa kwikala bwa kwipana. Wanembele’mba: “Monka muno mo twayukila butemwe, mambo aye witutujila mweo wanji: kabiji ne atweba twafwainwa kwibatujila bakwetu myeo yetu.” (1 Yoano 3:16; Yoano 15:12, 13) Abya twafwainwa kupana bumi bwetu na mambo a balongo betu nyi? Nangwa kyakuba kechi bimye byavula bikebewa kuba byobyo ne, abya nanchi twibikako kufika pepi mu kwibakwasha kimo kimye, nangwa kyakuba kechi kyapela kuba byobyo nenyi?

3. (a) Mu ñanyi jishinda motwafwainwa kumweshesha butemwe bwetu? (b) Mambo ka o kyanemena kwitemwisha atwe bene na bene?

³ Kununga pa kwikala na byubilo bimwesha muchima wakwipana, twafwainwa ne kwikala balusekelo lwakine ku balongo betu. Byambo bya Lesa bitutundaika’mba: “Mu butemwe bwa balongo kasa mwitemwisha na lusa anwe bene na bene.” (Loma 12:10) Atweba bonse byo byotuba ku bantu bamo. Abya kuba twafunda kutemwisha ne bakwabo nenyi? Mpelo ya buno bwikalo bukote byo ibena kufwenya ke pepi, kyanema bingi atweba bonse kutemwa bena Kilishitu bakwetu. Baibolo yaamba’mba: “Mpelo ya byonse iji kwipi ... Kyakila byonse itemwishai anwe bene na bene: mambo butemwe bo buvweta pa mambo avula.”—1 Petelo 4:7, 8.

Umvwe Pamweka Makatazho

4. (a) Mambo ka o pakonsha kwikela lukatazho pa boba baji mu kipwilo? (b) Nangwa kyakuba kechi kimye kyonse lujimuno lwa mu Baibolo kyoluswañana na byotukeba ne, ñanyi buwame bwakonsha kufumamo umvwe ketwilwingijishe?

⁴ Byotuji bambulwakoloka, kwikala bimye bimo byotuba bintu bikozha bakwetu ku muchima. Kabiji balongo betu nabo bakonsha kwitulenga mambo mu mashinda avula. (1 Yoano 1:8) Umvwe mwatanyiwa mu lukatazho lwa uno mutundu, mwafwainwa kuba byepi? Binembelo bitubula byotwafwainwa kuba. Bino kimo kimye bintu byaambiwa mu binembelo kuba byaswañana na byotwatemwa kuba atweba bambulwakoloka ne. (Loma 7:21-23) Pano bino, kwibikako kwingijisha lujimuno luji mu Baibolo kukamwesha’mba kine Yehoba twamutemwa. Kabiji kuba kino kukalengela butemwe bwa kutemwa bakwetu kubailako.

5. Umvwe muntu wituzhingijisha, mambo ka o twafwainwa kubula kushinkanya?

⁵ Umvwe bantu bebazhingijisha, kimo kimye bakebapo ne mashinda akushinkenyamo na wibalenga mambo. Pano bino kino kilengelatu lukatazho kubailako. Umvwe pabena kukebewa kushinkanya, twafwainwa kushila Lesa mwine akashinkanye. (Byambo bya Mana 24:29; Loma 12:17-21) Bamo baleka ne kwisamba na yewo muntu wibatamisha. Bino kechi twafwainwa kuba kino ku bapopweshi bakwetu ne, mambo kwitabilwa kwa mpopwelo yetu kwaimena ne pa kutemwa balongo betu. (1 Yoano 4:20) Paulo kyo kyoanembejile’mba: “Kasa mwitekenya anwe bene na bene, ne kwilekela mambo, umvwe umo uji na mambo na mukwabo; monka mo emulekejile mambo Nkambo, mo monka mo mubilanga ne anweba.” (Kolose 3:13) Mwakonsha kuba kino nyi?

6. (a) Bimye binga byotwafwainwa kulekelako mulongo wetu mambo? (b) Kika kyotwafwainwa kuyuka pe atweba bene kyakonsha kwitukwasha kulekela mambo o betulenga?

⁶ Pano ibyepi umvwe muntu saetulengatu mambo pano bino ao mambo o abena kwitulenga kechi akuba bamupangilapo mu kipwilo ne? Pa mambo ache ache auno mutundu, mutumwa Petelo walangulukile’mba kumulekelako “jitanu na jibiji.” Bino Yesu waambile’mba: ‘Kechi jitanu na jibiji ne; poso pa makumi atanu na abiji ne jitanu na jibiji.’ Walumbulwile’mba kikoloto kyo tuji nakyo kwi Lesa kyabaya bingi kukila kiji na bakwetu kwi atweba. (Mateo 18:21-35) Pa juba ne juba tumulenga mambo Lesa mu mashinda avula bingi—kimo kimye mu byubilo bya kwitemwa obe mwine, mu byotwamba nangwa kulanguluka, nangwa mu byotukankalwa kuba kwakubula nangwa kuyuka’mba tubena kulenga mambo ne. (Loma 3:23) Bino nangwa byonkabyo, Lesa monka etubila lusa. (Masalamo 103:10-14; 130:3, 4) Ukeba ne atweba kwiubila lusa atwe bene na bene. (Mateo 6:14, 15; Efisesa 4:1-3) Kuba kino kulumbulula’mba tubena kumwesha butemwe bubula ‘kutako muchima pa kubiwa byatama.’—1 Kolinda 13:4, 5; 1 Petelo 3:8, 9.

7. Twafwainwa kuba byepi umvwe mulongo wetu ujipo na kimo kwi atweba?

⁷ Kuji bimye bimo byotwiumvwa’mba nangwa kyakuba kechi twifiila mfika na mulongo wetu ne, bino kujipo kintu kimo kyoetupachilapo. Kwesakana na byaamba 1 Petelo 4:8, ‘twafwainwa kwikivweta na butemwe.’ Nangwa twafwainwa kwisamba nanji kuba’mba twikale mutende.—Mateo 5:23, 24.

8. Umvwe mukwetu wa mu lwitabilo wauba kintu kya kwituzhingijisha, twakonsha kubapo byepi?

⁸ Apo kampe mukwetu wa mu lwitabilo ubena kubapo kintu kimo kibena kubula kuzhingijisha anweba yenka ne, bino kibena kuzhingijisha ne bakwabo. Abya kuba kyawama kwisamba nanji nenyi? Kampepo kyakonsha kuwama. Umvwe mwamulumbulwila lukatazho mu jishinda jawama, kyakonsha kumukwasha bingi. Bino patanshi mwafwainwa kukiipuzha anwe bene’mba: ‘Abya kine ubena kuba kintu binembelo kyo byakanya nyi? Inyi yami ne kibaishatu na mambo akuba nkomeno yonakomenamo yapusana na yanji?’ Jimukai, kange mwibikile anwe bene mizhilo ya kuzhachishilangamo bakwenu ne. (Yakoba 4:11, 12) Yehoba kwakubula misalululo utambula bantu bonse bafuma mu nkomeno yapusana pusana kabiji wibatekenya byo bakoma ku mupashi.

9. (a) Bañanyi batala pa mambo akatampe mu kipwilo? (b) Mambo a mutundu ka patanshi awa ye balenga mambo o afwainwa kukikesamba na wamulengawo, kabiji na mulanguluko wa kukeba kuba ka?

⁹ Umvwe mu kipwilo muntu walenga mambo akatampe, nabiji bulalelale, ao mambo afwainwa kutalwapo bukiji bukiji. Bañanyi bakonsha kutalapo? Bakulumpe mu kipwilo. (Yakoba 5:14, 15) Pano bino, umvwe mambo oalenga ku mukwabo, nabiji mu bya busulu nangwa na mambo akwingijisha bibi lujimi, awo ye balenga mambo wafwainwa patanshi kuya ku yewa wamutamisha na kwisamba nanji bubiji bwabo ku mbaji. (Mateo 18:15) Umvwe babula kupwisha lukatazho, awo ye balenga mambo wafwainwa kumwambila byanembwa mu Mateo 18:16, 17. Butemwe bwa kutemwa mulongo wetu witulenga mambo ne kukeba ‘kumubwezha’ kuketukwasha kuba kino mu jishinda jakonsha kumufika pa muchima.—Byambo bya Mana 16:23.

10. Umvwe paikala lukatazho, kika kyakonsha kwitukwasha kupwisha lukatazho mu jishinda jafwainwa?

¹⁰ Umvwe paikala lukatazho, kikale lukatampe nangwa lucheche, kyakonsha kuwama umvwe twayuka Yehoba byoelumona alo lukatazho. Aye kechi ukeba bundengamambo buji bonse ne, kabiji mu kimye kyanji kyatongolwa, bantu bonse balenga mambo kwakubula kulapila wibafumyamo mu jibumba janji. Pano bino, kange tulubeko ne, amba atweba bonse tulenga mambo mu mashinda ache ache kabiji tukeba’mba etukokele muchima ne kwitubila lusa. Mu jino jishinda Yehoba witupa jishinda mwakulondela umvwe bakwetu betulenga mambo. Umvwe twauba lusa, tumwesha butemwe bwanji.—Efisesa 5:1, 2.

Monaipo Mashinda Mwakwikela na ‘Michima Yabaya’

11. Mambo ka Paulo o akambizhe bena Kolinda kwikala na ‘michima yabaya’?

¹¹ Paulo waikele bañondo na kukosesha bipwilo mu Kolinda, ne mu Bangiliki. Waingijile bingi na ngovu kukwasha balongo kabiji wibatemenwe. Bino bamo kechi bamutemenwe ne. Bamunenenenga bingi. Wibakambizhe’mba bekale na ‘michima yabaya’ mu kumwesha lusa. (2 Kolinda 6:11-13; 12:15) Atweba bonse twafwainwa kuyuka po tubena kupelela kumwesha butemwe ku bakwetu ne kumonapo mashinda amo akwikelamo na michima yabaya.—1 Yoano 3:14.

12. Twakonsha byepi kutemwa bonse baji mu kipwilo?

¹² Abya mu kipwilo mujipo bamo botukankalwa kwipwiluluka nabo nyi? Umvwe ketubule kuta muchima ku bilubo byobetuba, byonka byotukeba abo kwitubila, kino kyakonsha kwitukwasha kwipwiluluka nabo. Kabiji twakonsha kwibatemwa umvwe ketukebemo byubilo byawama mwiabo ne kuta muchima ku byonka bino byubilo. Kino kiketulengela kwibatemwisha bingi.—Luka 6:32, 33, 36.

13. Twakonsha byepi kwikala na michima yabaya mu kumwesha butemwe ku baji mu kipwilo kyetu?

¹³ Kwambatu kine, kuji potupelela mu byotwakonsha kubila bakwetu. Kuba twakonsha kwimuna bonse baiya na kupwila konse ne. Kuba kyakonsheka kwita bonse umvwe twaitako balunda netu ku kya kuja ne. Bino nanchi kuba twaikala na michima yabaya mu kwikalako na ka kimye kacheche ka kukeba kwiyukapo na muntu uji yense mu kipwilo nenyi? Abya pa kimye ne pa kimye kuba satwitapo botwabula kuyukisha bulongo kuba’mba twingileko nabo mu mwingilo wa busapwishi nenyi?

14. Umvwe tuji pamo na bena Kilishitu botukyangye kumonañanapo nabo kala, twakonsha kumwesha byepi butemwe bukatampe botwitemwa atwe bene na bene?

¹⁴ Kupwila kwa nkambi kwa bwina Kilishitu kyo kimye kyawama kwikelamo na muchima wabaya. Kwakonsha kutanyiwa bantu bavula bingi. Kuba twakonsha kwiimuna na bonse ne, bino twakonsha kuba bintu mu jishinda jimwesha kuba’mba tutangizhako byatemwa bakwetu. Kimye kyakukokoloka, twakonsha kumwesha lusekelo kwimuna aba botwaikala nabo kipikipi. Juba jimo bonse bekala panopantanda bakekala balongo ne banyenga, bakwatankana mu kupopwela Lesa umo yenka wakine kabiji Tata wa bonse. Byokikawamapo kwiyuka bonse! Butemwe bukatampe bo buketulengela kwiyuka. Nga mambo ka ne kutatwilako jimo lonka luno ne?

Mepuzho Akupitulukamo

• Umvwe bena Kilishitu baikala na makatazho pakachi kabo, bakonsha kwiapwisha byepi, kabiji mambo ka?

• Byotukoma ku mupashi, mu ñanyi mashinda butemwe bwetu nabo mo bwafwainwa kukomenako?

• Kyakonsheka byepi kumwesha butemwe bukatampe ku bakwabo botwabula kuyuka?

[Kipikichala pa peja 148]

Butemwe bwa bwina Kilishitu bumwekela mu mashinda avula, nabiji pa kupwila kwa kipwilo