BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w01 5/1 pp. 4-7
  • Kukwasha Banabakazhi Bafwilwa mu Malwa Abo

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Kukwasha Banabakazhi Bafwilwa mu Malwa Abo
  • Kyamba kya Usopa—2001
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Bakwashai byo Bakajilwa kwa Kubula Kwibakanjikizha
  • Bukwasho Kufuma mu Kisemi Kyanji
  • Fwenyai Kwipi ne Lesa
  • Lesa Wingila Kupichila mu Bena Kilishitu Bakwetu
  • Bukwasho Bwayayaya Kufuma ku Mfumu wa Ntanda Ipya
  • Bishinka Bikatampe Kufuma mu Buku wa Luta
    Kyamba kya Usopa—2005
  • Luta ne Naomi
    Bintu byo Mwakonsha Kufunda mu Baibolo
  • Luta ne Naomi
    Buku Wami wa Mashimikila a mu Baibolo
  • Twajijilai Kwimwesha Butemwe Bubula Kwaluka Anweba Bene na Bene
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2021
Monai Bikwabo
Kyamba kya Usopa—2001
w01 5/1 pp. 4-7

Kukwasha Banabakazhi Bafwilwa mu Malwa Abo

JISHIMIKILA jimo jayukanyikwa bingi ja banabakazhi bafwilwa, ke joja jiji mu Baibolo ja Luta ne muko wanji Naomi. Bano bajinga banabakazhi bafwilwa. Naomi kechi wafwishishetu mulume yenka ne, wafwishishe ne baana banji babiji, pajinga umo wasongwele Luta. Bwikalo bwabo bwakatezhe bingi, mambo baikalanga mu mpunzha mwaingijiwanga mwingilo wakosa bingi wa bunjimi waubiwanga javula na banabalume.—Luta 1:1-5, 20, 21.

Nangwa kyajinga byonkabyo, Naomi wajinga na mulunda nanji aye Luta mulokazhi wanji wa mutekeneshanga wakaine kumusha bunke. Byonkabyo, Luta waikele ke ‘wakumukwasha [Naomi] kukila pa baana ba balume batanu na babiji’—kechi na mambo a kuba’mba watemenwetu Naomi yenka ne, watemenwe ne Yehoba. (Luta 4:15) Naomi byo amwambijile Luta amba abwele ku kisemi ne ku balunda nanji bena Moabu, Luta wakumbwile na mawi amo a kishinka’mba: “Ko mukaya anweba, ne amiwa ko ko nkaya; kabiji akwa ko mukekala, ko konka ko nkekala ne amiwa; balongo benu bakekala ke balongo bami ne Lesa wenu ukekala ke Lesa wami; kabiji akwa ko mukafwila ko konka ko nkafwila ne amiwa, kabiji i ko ko bakanzhika. Aye Yehoba angube bibi ne bibi ne kukilapotu inge nangwa lufu lwangabanya amiwa ne anweba.”—Luta 1:16, 17.

Yehoba Lesa kechi walubileko byubilo bya kwa Luta ne. Wapesheshe ba Naomi ne Luta, kabiji kulutwe na lwendo Luta wasongwelwe kwi Boaza mwina Isalela. Mwanabo ye basemene awo wajinga kakolwe wa kwa Yesu Kilishitu, bamulaminenga bingi bulongo kwi Naomi ubatu nobe wanji wa kwisemena. Jino jishimikila ke kya kumwenako kibena kumwesha Yehoba byo asunga banabakazhi bafwilwa bafwenya kwipi ne aye ne kumuketekela. Kunungapo, Baibolo itubula amba wibanemeka bingi aba baji na butemwe bwakukwasha banabakazhi bafwilwa mu malwa abo. Nga atweba twakonsha kukwasha byepi banabakazhi bafwilwa bo tuji nabo?—Luta 4:13, 16-22; Masalamo 68:5.

Bakwashai byo Bakajilwa kwa Kubula Kwibakanjikizha

Pa kukwasha mwanamukazhi wafwilwa, kyawama kumukwasha byo akajilwa kwakubula kumukanjikizha. Kechi kyawama kwamba ñambilo yabula kufwainwa nabiji ya kuba’mba, “Mbulai inge paji kyo mwakajilwa.” Akyo kijitu nobe kwambila muntu waumvwa mashika kabiji uji na nzala amba, “Yainga mu mutende mube kyuya, ne kwikuta” kwa kubula kumukwasha. (Yakoba 2:16) Bantu bavula kechi balomba bukwasho bo babena kukeba ne, bafwilatu mu muchima. Onkao mambo, pa kukwasha bantu ba uno mutundu, kikebewa kulanguluka bulongo, ne kuyuka byo bakajilwa. Lubaji lukwabo, kukanjikizha muntu kechi kwafwainwa ne, kikatakata kumukanjikizha ne byo afwainwa kwiubila aye mwine. Kino kyakonsha kumukozhatu ku muchima ne kumuletela lukatazho. Onkao mambo, Baibolo kyo kyo yambila amba, kyawama kuba bintu mu kwesakanya. Byo itutundaika kuta muchima ku bintu bya bakwetu, ituvululako ne kubula kwibika mu mambo a bakwetu.—Filipai 2:4; 1 Petelo 4:15.

Luta waubilenga bintu mu kwesakanya kwi Naomi. Byo akakachijile kwikala na muko wanji, Luta kechi wamukanjikizhenga ne. Aye mwine wamwenenga kyafwainwa kubiwa, nobe kumwena Naomi bya kuja ne aye mwine, aku saalondela byamubujilenga Naomi.—Luta 2:2, 22, 23; 3:1-6.

Bino bikebewa bipusana kwesakana na mwine muntu. Sandra waji kutongolwa wamba’mba, “Kimye kya malwa ami naikalanga na balunda bantemenwe kya kine kine—kino kyo kyo nakebelenga.” Elaine waji kutongolwa, aye wakebelenga kimye kya kwikalatu bunke. Onkao mambo, kukwashañana kulumbulula kulanguluka bulongo ne kuyuka kimye muntu kyo akonsha kwiubila bintu mwine ne kyo mwakonsha kumukwashishamo umvwe wakajilwa.

Bukwasho Kufuma mu Kisemi Kyanji

Umvwe kya kuba muntu uji na kisemi kyanji kya butemwe, kyakonsha kuba byavula bya kutundaika mwanamukazhi wafwilwa ne kumutekenesha mu kufwilwa kwanji. Nangwa kya kuba bamo mu kisemi kyanji bakonsha kumukwasha pakatampe kukila bakwabo, bonse mwingilo wabo wanema. ‘Pakuba umvwe mwanamukazhi wafwilwa uji na baana banji nangwa bankana, babangijile kufunda kumwesha kunemeka Lesa kwabo ku ba mu kisaka kyabo bene, ne kwibabwezhezha byawama bebasema: mambo kino kyo kyaitabilwa ku meso a Lesa.’—1 Timoti 5:4.

Javula kechi kimye kyonse kyafwainwa kwibapa mali nangwa “kwibatekenesha” ne. Banabakazhi bafwilwa bamo bekala na mali avula akwikwashishamo, kabiji bakwabo nabo mu byalo bimo bafika pa mafumbi a kutambwilamo bukwasho ku kafulumende. Nangwa byonkabyo, umvwe banabakazhi bafwilwa bakajilwa, ba mu kisemi kyabo bo bakonsha kwibakwasha. Umvwe mwanamukazhi wafwilwa kechi uji na balongo ne, nangwa balongo banji kechi bamukwasha ne, Binembelo bitundaika bakwabo baitabila kumukwasha: “Bwina Lesa bwa kine ne bwa kubula bubi ku meso a Lesa Tata wetu bo bo buno, bwa kupempula banabanshiwa ne banabakazhi bafwilwa mu malwa abo.”—Yakoba 1:27.

Aba balondela kya kine ano mafunde a Baibolo, ‘banemeka banabakazhi bafwilwa.’ (1 Timoti 5:3) Kunemeka muntu kulumbulula kumwesha mushingi kwi aye. Bantu bo bapa mushingi beumvwa kuba’mba nabo bakebewa, bebatemwa kabiji bebakinjika. Kechi balanguluka’mba bakwabo babena kwibakwasha, mambo kyo bafwainwa kuba ne. Nangwa kya kuba Luta naye wajinga wafwilwa pa kimye kimo, wanemekele bingi Naomi ne kumukwasha bukwasho bwa ku mubiji ne kumusangajika. Byubilo byawama bya kwa Luta byamulengejile kupanga jizhina jawama kya kuba’mba waishile kumusongola wambile’mba: “Bonsetu ba mu muzhi bakuyuka’mba wi mwanamukazhi walumbuluka.” (Luta 3:11) Pa kyonka kyo kimye butemwe bwa kwa Naomi bo atemenwe Lesa, kubula kukebela bakwabo byavula ne lusanchilo lwanji kwi Luta, lwalengejile Luta kuba’mba amukwashenga. Naomi byo aikalapo kya kumwenako kyawama ku banabakazhi bafwilwa lelo jino!

Fwenyai Kwipi ne Lesa

Javula ba mu kisemi ne batemwe kechi bomvwa byo kyumvwanyika umvwe wafwisha mukwenu ne. Na mambo a kino, kyanema bingi ku wafwilwa kufwenya kwipi ne ‘Shanja bya lusa, Lesa wa bukwasho bonse; witukwasha mu bya malwa byetu byonse.’ (2 Kolinda 1:3, 4) Monai kya kumwenako kya kwa Ana watemenwe kupwila, awo wajinga na myaka 84 kimye kyasemekelwe Yesu.

Pa nyuma ya kufwa mwatawanji ye aikeletu nanji myaka itanu na ibiji, Ana watele muchima kwi Yehoba kuba’mba amutekeneshe. “Kechi walupukilenga mu nzubo ya Lesa ne, waingijilenga na kuzhikilwa na nzala ne kulomba bufuku ne mute.” (Luka 2:36, 37, NW) Abya Yehoba wateleko muchima ku munema wa kumunemeka wajinga na Ana? Ee! Wamumwesheshe byo amutemenwe mu kumufikizhako ne kumona mwana ukekala Mupulushi wa bantu. Kino byo kyamusangajikilepo ne kumutekenesha Ana! Kine wamwene bukine bwa Masalamo 37:4 amba: “Usangalele mwi Yehoba; Kabiji aye ukakupa bisaka muchima obe.”

Lesa Wingila Kupichila mu Bena Kilishitu Bakwetu

Elaine waambile’mba: “Byo bafwile bamwatawami, papichile kimye kyabaya bingi saka nkolwa misongo mu mubiji ubatu nobe bangasa mupenyi mu mbavu. Nalangulukilenga namba, kampe bya kuja kechi bibena kukaika munda ne. Juba jimo kyankolele bingi munda kya kuba navuluka ne kuya na kumona dokotala. Nyenga umo wa ku mupashi wambujile’mba apo kampe binyenge byobe byo bibena kukulengela kumvwa byo byo, kepo antundaikile kulomba Yehoba bukwasho ne lutekenesho. Ponkapotu naumvwijile byo ambujile, ne kulomba nalombele kishinshi na muchima yense, saka mbena kulomba namba Yehoba antekeneshe na binyenge byonji nabyo. Kine wankwashishe!” Elaine watatwile kumvwako bulongo, kepo pa kupitapo kimye misongo yanji yapwile.

Kikatakata bakulumpe mu kipwilo bakonsha kukwasha banabakazhi bafwilwa, kupichila mu kwibakosesha ku mupashi kimye kyonse ne kwibatekenesha na mushingi. Mu jino jishinda bakulumpe mu kipwilo bakonsha kwibakwasha kufwenya kwipi ne Yehoba mu malwa abo. Umvwe kyakonsheka bakulumpe mu kipwilo bakonsha kunengezhapo bukwasho bwa ku mubiji. Bakulumpe mu kipwilo bauno mutundu bekala ke “kya kuleyelamo mwela.”—Isaya 32:2; Byubilo 6:1-3.

Bukwasho Bwayayaya Kufuma ku Mfumu wa Ntanda Ipya

Awa ye asekejile Ana myaka biumbi bibiji byapita, waikala ke Mesiasa Mfumu wa Bufumu bwa Lesa mwiulu. Buno bufumu katatakatu bukafumyapo lufu ne byonse bileta bulanda, byonka byaamba Lumwekesho 21:3, 4 amba: “Tala, kya kwikalamo Lesa kiji mu bantu, . . . kabiji aye ukashimuna mipolo yonse ku meso abo; ne lufu kechi lukekalako jibiji ne; nangwa mabingo, nangwa kujila, nangwa misongo, kechi bikekalako jibiji ne: bintu bitanshi byapichijila.” Abya mwimwena bino byambo byo byaamba ku “bantu”? Ee, bantu bakakulwa ku lufu, mabingo ne kujila.

Bino kuji ne mambo akwabo awamisha! Baibolo yamba amba kukekala ne lusanguko lwa bafu. “Juba jibenakwiya, jo bakomvwa bonse baji mu bilende jiwi janji, kepo bakafumamo; baubilenga byawama, ku lusanguko lwa bumi; aba baubilenga byatama, ku lusanguko lwa kije.” (Yoano 5:28, 29) Byonka Yesu byo asangwile Lazalasa kufuma mu bafu, bakasangulwa ke bantu kechi bakekala bilengwa bya mupashi ne. (Yoano 11:43, 44) Aba bakatwajijila ‘kuba byawama’ bakekala ke bantu balumbuluka kabiji Yehoba ukebalama byonka bilama muntu baana banji kimye ‘akavungulula kuboko kwanji, ne kwikusha michima ya byonse byumi.’—Masalamo 145:16.

Kino kitekenesha bingi aba bafwisha batemwe babo kabiji baitabila mu luno luketekelo lwa kine. (1 Tesalonika 4:13) Onkao mambo, umvwe mwafwilwa “lombai na kubula kuzhikilwa” lutekenesho ne bukwasho bo mubena kukeba pa kuba’mba mumone mwakubila na bisendwa byavula bimunemena. (1 Tesalonika 5:17; 1 Petelo 5:7) Kabiji pa juba pa juba ikalaipo na kimye kya kutanga Byambo bya Lesa, pa kuba’mba maana a Lesa emukoseshe. Umvwe mwauba bino bintu, mwakonsha kwimwena anweba bene Yehoba byo akonsha kwimukwasha kwikala mutende mu malwa enu byo mwafwilwa.

[Mabulañano pa peja 5]

Kukwashañana kulumbulula kuba bintu mu kwesakanya byo akonsha kuba aye mwine, ne kumukwasha umvwe wakajilwa

[Kipikichala pa peja 7]

Mwanamukazhi wakikulumpe Ana wafwijilwe bamupesheshe kwi Lesa

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu