Ikalai Balukokelo Mpelo Byoyafwenya Kala Kepepi
“Aye, [Shilo] mikoka ya Bantu ikamukokelanga.”—NTENDEKELO 49:10.
1. (a) Kala, kukokela Yehoba javula kwalumbulwilengaka? (b) Ñanyi bungauzhi bwalukokelo boaawile Yakoba?
KUKOKELA Yehoba javula kulumbulula nekukokela bamwimenako nabiji bamalaika, bashakulu bakala, mitonyi, bañanga, bangauzhi, nebamfumu. Jitanda jabamfumu babena Isalela jatelwanga nekuba’mba jitanda ja Yehoba. (1 Byambo bya Moba 29:23) Pano bino, kyabulanda kekyakuba’mba, bakalama bavula babena Isalela balengulwile Lesa, nekwiletela bene nebantu babo bobalamanga malwa. Bino Yehoba kechi walekele bantu banji bakishinka kwakubula luketekelone; wibatekeneshe namulaye wakwikajika Mfumu wakishinka, bantu baoloka yebakakokelanga nalusekelo. (Isaya 9:6, 7) Mushakulu wakala Yakoba wajinga pepi nakufwa waawijile jimo pamambo auno kalama wamukimye kyakulutwe amba: “Ndondo ya bufumu kechi ikafumamo mu Yuda ne, nangwa kamama ka bundamakyalo kechi kakafume ku maulu anji ne, kana Shilo waiya; kabiji aye, mikoka ya bantu ikamukokelanga.”—Ntendekelo 49:10.
2. Kyambo kya “Shilo” kilumbululaka, kabiji bukalama bwanji bwakishinka bwakulama bañanyi?
2 “Shilo” kekyambo kya Kihebelu kyalumbulula’mba “Ye Iye,” nangwa’mba “Aye Mwine Mwinabo.” Ee, Shilo yewaswaine lūsa lonse lwabukalama, byonka byokyafwanyikizhiwa nandondo, nebulume bwakukambizha, kwesakana nabyokyaimenwako nakamama kabundamakyalo. Kabiji, bukalama bwanji bwakishinka kechi bwakulamatu bamukikota kyakwa Yakoba bonkane, bino ne “bantu” bonse. Bino byailatu monka mwayila mulaye wa Yehoba yealaile Abalahama amba: “Ba mu kisemi kyobe bakeyangata mizhi ya balwanyi babo ke yabo. Kabiji monka mu ba mu kisemi kyobe mo mo bakashukilwa ba mu mikoka yonse ya pano pa ntanda.” (Ntendekelo 22:17, 18) Yehoba waitabizhe uno “lukunwa” mu 29 C.E. kimye kyoamwitulwijile Yesu mwina Nazala mupashi wazhila.—Luka 3:21-23, 34; Ngalatiya 3:16.
Bufumu Butanshi Bwakwa Yesu
3. Ñanyi bukalama Yesu bobamupele kimye kyoaile mwiulu?
3 Kimye Yesu kyoayile mwiulu, kechi wafikenejiletu ponkapo waikala kekalama wabantu panopantandane. (Masalamo 110:1) Bino nangwa byonkabyo, bamupele “bufumu” pamo nebangikazhi bamukokejile. Mutumwa Paulo wayukanyikishe buno bufumu byoanembele’mba: ‘[Lesa] ye witupokolwele [bena Kilishitu bashingwa namupashi] mu lūsa lwa mfishi, ne kwitutuntulwila mu bufumu bwa Mwananji ye atemwisha.’ (Kolose 1:13) Kuno kupokololwa kwatendekele pa Pentekosta mu 33 C.E. mupashi wazhila byoaitulwijilwe pabaana babwanga bakishinka bakwa Yesu.—Byubilo 2:1-4; 1 Petelo 2:9.
4. Muñanyi mashinda baana babwanga batanshi bakwa Yesu mobamweshejile lukokelo, kabiji Yesu wibayukanyikishe byepi byobajinga jibumba?
4 Byobaji “bantomesha ba Kilishitu,” baana babwanga bashingwa namupashi mulukokelo batendekele kukonkanya bakwabo mobakekela “bena muzhi” mubobwa bufumu bwakumupashi. (2 Kolinda 5:20; Efisesa 2:19; Byubilo 1:8) Kunungapo, bano bafwanyijilwe ‘kulamankana pamo na muchima umo ne milanguluko imo’ kuba’mba Mfumu wabo Yesu Kilishitu ebetabe. (1 Kolinda 1:10) Byobajinga jibumba, baikele ke ‘kalume wakishinka ne wa maana,’ nangwa’mba jibumba jakalama wakishinka.—Mateo 24:45; Luka 12:42.
Kutokwa Namambo kukokela “Kalama” wa Lesa
5. Kutendekatu kukala, Yehoba ufunjisha byepi bantu banji?
5 Yehoba kimye kyonse wapanga bantu banji bafunjishi bakwibafunjisha. Kyakumwenako, Bayudea byobabwelele kufuma ku Babilona, Ezela nebanabalume bakwabo bayukile kufunjisha kechi batangilengatu Mizhilo ya Lesa kubantune, bino ‘batuntulwilenga’ yoya mizhilo, ‘sabeilumbulula moyayila kyakuba kebyumvwanyike’ Byambo bya Lesa.—Nehemiya 8:8.
6, 7. Jibumba jakalume japana byepi kajo kakumupashi pakimye pafwainwa kupichila mu Jibumba jajo Jitangijila, kabiji mamboka okyawamina kukokela jino jibumba jakalume?
6 Mukitota-myaka kitanshi, kimye kyabukile mambo amukanda mu 49 C.E., jibumba jitangijila jajoja jibumba jitanshi jakalume jisambile paano mambo nalulombelo, kepo bamwene jishinda jamu Binembelo jakupwishishamo luno lukatazho. Byobabijikile uno mulanguluko wabo munkalata, bipwilo byakokejile uno mukambizho yebebipele kabiji byaikele namapesho avula a Lesa. (Byubilo 15:6-15, 22-29; 16:4, 5) Byonkabyo nemuano moba etu, jibumba jakalume wakishinka kupichila mu Jibumba jajo Jitangijila jalumbulula bingi bulongo paano mambo nabiji bena Kilishitu kubula kwivwanga mubyabumulwila ntanda, kuzhila mashi, kwingijisha michi ipendañana nefwanka. (Isaya 2:4; Byubilo 21:25; 2 Kolinda 7:1) Yehoba wafwetele bantu banji namambo akukokela Byambo byanji nekukokela kalume wakishinka.
7 Byobakokela jibumba jakalume, bantu ba Lesa bamwesha lukokelo lwabo nekwi Nkambo, Yesu Kilishitu. Luno lukokelo lwamweka bingi mubino bimye namambo a lūsa lukatampe lwakwa Yesu, byonka byaambijile jimo Yakoba mubungauzhi bwanji kwipi nalufu lwanji.
Shilo Waikala ke Mwine Kalama Waino Ntanda
8. Lūsa lwa Kilishitu lwabayile byepi kabiji kyajinga kimyeka?
8 Bungauzhi bwakwa Yakoba bwaambijile jimo kuba’mba “mikoka ya bantu ikamukokelanga” Shilo. Kine, bukalama bwa Kilishitu bwafwainwe kubaya kechi bwakulamatu bena Isalela bakumupashi bonkane. Bañanyi bakwabo bobwalaminenga? Lumwekesho 11:5 wakumbula’mba: ‘Bufumu bwa panopantanda bwaaluka ke bufumu bwa Nkambo yetu, ne bwa Kilishitu wanji: ne aye ukekala mfumu myaka ne myaka.’ Baibolo yasolola’mba Yesu bamupele luno lūsa kumpelo ya “bimye bitanu na bibiji” bya bungauzhi—“myaka ya Bagentila”—mu 1914.a (Danyela 4:16, 17; Luka 21:24) Muyewa mwaka, “kwikalapo” kwakwa Kilishitu kubula kumwekana kwatendekele, nekimye kyanji kya ‘kwikala ke mfumu mukachi ka balwanyi [banji]’ nakyo kyatendekele.—Mateo 24:3, NW; Masalamo 110:2.
9. Kika Yesu kyoaubile panyuma yakutambula Bufumu bwanji, kabiji kino kyaletaka kubantu, kikatakata kubaana banji babwanga?
9 Kintu kitanshi Yesu kyoaubile byoatambwile bufumu, waelele muntu wayukanyikwa amba yewamilengulwila kukila bantu bonse aye Satana, pamo nabademona banji “panopantanda.” Kufumatu kyokya kimye, bano bapashi batama baletela bantu malwa akabotoka, kubikapo nekutundaika byubilo bilengela kukokela Yehoba kukatazha. (Lumwekesho 12:7-12; 2 Timoti 3:1-5) Satana bantu boakebesha kulwa nabo munkondo yanji yakumupashi kebashingwa ba Yehoba, “bonka balondela mikambizho ya Lesa, ne kukwachisha bukamonyi bwa Yesu,” nebalunda nabo ba ‘mikooko ikwabo.’—Lumwekesho 12:17; Yoano 10:16.
10. Bungauzhika bwamu Baibolo bwafikizhiwa bubena kumwesha’mba Satana wakankalwa kushinda bena Kilishitu bakine?
10 Nangwa byonkabyo, Satana wakankalwa, mambo jino ke “juba ja Nkambo,” kabiji kafwako nangwa kimo kyakonsha kukanya Yesu ‘kushindane.’ (Lumwekesho 1:10; 6:2) Kyakumwenako, ukamona kuba’mba kubika tutetesho kwapelako paba 144,000 bena Isalela bakumupashi kwaubiwa. Kabiji ukazhikijila “jibumba jikatampe, jo babula kukonsha kubala nangwa ku umo ne, bafuma mu mikoka yonse ne mu bisaka byonse ne mu mitundu yonse ne njimi yonse ya bantu.” (Lumwekesho 7:1-4, 9, 14-16) Pano bino, bapusanako nabalunda nabo bashingwa, abo bakekala bangikazhi bakwa Yesu panopantanda. (Danyela 7:13, 14) Kwikalapo kwabo panopantanda ano moba kwamwesha kiyukilo kyakine kuba’mba Shilo ye Kalama wa “Bufumu bwa panopantanda.”—Lumwekesho 11:15.
Kino Kyokimye kya “Kukokela Mambo Awama”
11, 12. (a) Bañanyitu bunke bakapuluka mpelo yabuno bwikalo? (b) Byubilo byamutunduka bikala naboba bomvwina “mupashi wa panopantanda”?
11 Bonse bakeba bumi bwamyaka bafwainwa kufunda lukokelo, mambo Baibolo yambatu patoka kuba’mba aba “babula kuyuka Lesa, ne abo babula kukokela mambo awama a Nkambo yetu Yesu” kechi bakapuluka mujuba ja Lesa joakashinkenyamone. (2 Tesalonika 1:8) Pano bino, bwikalo bwatama bujipo luno nebyubilo byabo byabunsatuki bwakusatukila mizhilo nemafunde amu Baibolo, byobilengela kukokela mambo awama kushupa.
12 Baibolo ilumbulula bino byubilo byakusatukila Lesa amba “mupashi wa panopantanda.” (1 Kolinda 2:12) Kulumbulula uno mupashi byooba kubantu, mutumwa Paulo wanembejile bena Kilishitu bamukitota-myaka kitanshi mu Efisesa, amba: “Mo mwaendelenga kala monka mwayila musango wa panopantanda, monka musakila mfumu wa ba lūsa lwa mu mwela, ye mupashi wingila ne pano mu bantu ba milengulwila; mwi abo mo mo twaikajile kala ne atweba bonse netuwa monka mu bya lwiso lwa buntunshi bwetu, kasa tuba bisakasaka mubiji ne muchima, kabiji mu kusemwa kwetu twajinga bafwainwa bukaji pamo ne bonse bakwetu.”—Efisesa 2:2, 3.
13. Bena Kilishitu bakonsha kukana byepi mupashi waino ntanda, kabiji mfwetoka yobakonsha kutanamo?
13 Kyalusekelo kekyakuba’mba, bena Kilishitu mu Efisesa kechi batwajijile kwikala bazha bamupashi wamilengulwilane. Abo, baikele kebaana balukokelo ba Lesa kupichila mukukokela mupashi wanji nekunowa bipangwa byawama byavula byauno mupashi. (Ngalatiya 5:22, 23) Byobyokiji nebuji lelo, mupashi wa Lesa—bulume bwakila bilengwa byonse, ubena kukwasha bantu bavula kwikala balukokelo kwi Yehoba, kuba’mba ‘balumbulule luketekelo lwabo kufika ne ku mpelo.’—Bahebelu 6:11; Zekaliya 4:6.
14. Yesu wajimwineko byepi bena Kilishitu bonse bamumoba apelako kubintu bimo byeseka lukokelo lwabo?
14 Kabiji vulukainga kuba’mba Shilo ubena kwitukwasha, mambo aye pamo ne Shanji kechi bakaleka mulwanyi, kana demonanyi kana muntu, kweseka lukokelo lwetu kukila pabulume bwetu ne. (1 Kolinda 10:13) Pakuba’mba etukwashe munkondo yetu yakumupashi, Yesu watongawilepo makatazho amo otupitamo muano moba apelako. Wiatongawile kupichila mumakalata atanu naabiji oapaine mukimwesho kyamwene mutumwa Yoano. (Lumwekesho 1:10, 11) Kwambatu kine, ano makalata mwanembelwe lujimuno lwanemene bingi kubena Kilishitu pakyokyo kimye, pano bino kwingila kwao kekwa mu “juba ja Nkambo,” jatendekele mu 1914. Onkao mambo kyafwainwa bingi kuba’mba tumvwinenga bino byambo!b
Chinai Misula, Byubilo Byatama, Nekutemwisha Bintu Byakumubiji
15. Mamboka otwakonsha kujimukila nalukatazho lwajingapo mukipwilo kyamu Efisesa, kabiji twakonsha kuba byepi byobyo? (2 Petelo 1:5-8)
15 Nkalata itanshi yakwa Yesu yajinga yakukipwilo kyamu Efisesa. Panyuma yakutakaika kipwilo namambo akuchinchika kwabo, Yesu waambile’mba: “Bino nji na kino kyo natala bibi mwi obewa, namba, waleka butemwe bobe butanshi.” (Lumwekesho 2:1-4) Lelo jino, bamo bajinga bena Kilishitu bamukoyo nabo baleka butemwe bwakosa bobajinga nabo kala bobatemenwe Lesa. Kuleka butemwe kwauno mutundu kwakonsha kukepesha bulunda bwamuntu ne Lesa kabiji kukebewa bukiji-bukiji kwingijilapo. Butemwe bwauno mutundu bwakonsha kukoseshiwa byepi jibiji? Kupichila mukufunda Baibolo kimye kyonse, kutanwanga kukupwila, kulomba, nekulanguluka-langulukapo. (1 Yoano 5:3) Ee kine, kino kikebewa ‘kuteshako muchima,’ bino kikwasha bingi. (2 Petelo 1:5-8) Umvwe mubukishinka mwipima anweba bene nekutana’mba butemwe bwenu bwapwa, pelawizhai kwingijilapo bukiji-bukiji mukukokela mukambizho wakwa Yesu amba: “Languluka po wafumine byo waponene, ne kulapila ulapile ne kuba mingilo itanshi.”—Lumwekesho 2:5.
16. Ñanyi byubilo byatama byabongozhi bwakumupashi byajinga mubipwilo byamu Pelegamuma nemu Tiyatila, kabiji mamboka byambo byakwa Yesu byoebambijile kyobyaikela byafwainwa neano moba?
16 Bena Kilishitu bamu Pelegamuma nemu Tiyatila batakaikilwe namambo abulumbuluke, kuchinchika, nemukoyo wabo. (Lumwekesho 2:12, 13, 18, 19) Pano bino, baongwelwenga nabamo baubanga byubilo byatama byaubangapo Balamu ne Yezebele, abo namambo abulalelale nekupopwela Baela baongwelenga bena Isalela kuba byatama. (Kubala 31:16; 1 Bamfumu 16:30, 31; Lumwekesho 2:14, 16, 20-23) Pano kiji byepi mukino kimye kyetu kya “juba ja Nkambo”? Nanchi abya byubilo byatama byabongozhi bibena kubiwanyi? Ee, mambo bulalelale javula kyokintu kibena kulengela bantu ba Lesa kupangiwa mukipwilo. (1 Kolinda 5:9-11; 15:33) Onkao mambo kyanema bingi kuba’mba tuchinenga kupwanañana nabantu bonse baji nabyubilo byatama byabongozhi kikale mukachi nangwa kungye yakipwilo. (1 Kolinda 5:9-11; 15:33) Kabiji aba bakeba kwikala bangikazhi balukokelo bakwa Shilo bafwainwa kuchina byakisangajimbwe byabyubilo byatama nebyamulekese biji mumabuku nepa Intaneti.—Amosi 5:15; Mateo 5:28, 29.
17. Ndangulukilo nebyubilo byajinga naba mu Saladisa nemu Laodikea byapusene byepi nandangulukilo yakwa Yesu yoebamwenejilengamo kumupashi?
17 Kufumyakotu bantu bacheche, kipwilo kyamu Saladisa kechi kyatakaikilwepotu nangwa pachechene. Kyajinga “na jizhina,” nangwa kumwekana nobe kyumi, bino misula yakumupashi yaubile newoo kyakuba Yesu wikimwenenga amba ‘kyafwa.’ Kukokela mambo awama kwajingatu kwanakifwe-kifwe amba kikulu kukokela. Byobebasanzhilemo! (Lumwekesho 3:1-3) Nekipwilo kyamu Laodikea nakyo byokyajinga. Kitotelenga nabunonshi bwakumubiji, amba, “Amiwa ne munonshi,” bino kwi Kilishitu kyajinga ‘mu malwa, kulenga lusa, ne mu buyanji, ne bumpofu, ne wa bwamba.’—Lumwekesho 3:14-17.
18. Muntu wakonsha byepi kuchina kwikala ubatu kyambazhi kumupashi kwi Lesa?
18 Neano moba, bamo kala bajinga bena Kilishitu bakishinka nabo baponena mujishinda jintu jimo jamilengulwila. Kampepo baswisha mupashi waino ntanda kwibabwezha panyuma kubula kujimuka mubwikalo bwabo, nemujino jishinda bekala nandangulukilo yakubatu kyambazhi kumupashi kulufunjisho lwa Baibolo, lulombelo, kutanwa kukupwila kwabwina Kilishitu, nemumwingilo wamubujimi. (2 Petelo 3:3, 4, 11, 12) Byokyanemapo kuba’mba bantu bauno mutundu bakokelenga Kilishitu kupichila mukwingijisha bunonshi bwakumupashi mukafuma mfweto yakulutwe—ee, ‘bapote kwi [Kilishitu] ngolode yasungululwa mu mujilo’! (Lumwekesho 3:18) Bunonshi bwakine bwauno mutundu bwavwangamo kwikala ‘banonshi ba mu mingilo yawama, kwikala bampanyi ba kukwashañana.’ Kwingijisha bino bintu byakumupashi, ‘twitujila jimo kitendekesho kyawama kya myaka ikeya, namba tukwachishe ku bumi, bonkabwa bwakine kine.’—1 Timoti 6:17-19.
Batakaikilwe Mambo Alukokelo Lwabo
19. Ñanyi lutakaiko nelutundaiko Yesu loapele bena Kilishitu mu Simulina nemu Filadelifya?
19 Bipwilo byamu Simulina nemu Filadelifya byaikala kebyakumwenako mukwikala balukokelo, mambo nkalata yakwa Yesu kwiabo kechi mwajingapo byakwibakajipilane. Kuboba bamu Simulina waambile’mba: “Nayuka byamalwa byobe, ne buyanji bobe (byonkabyo wi munonshi).” (Lumwekesho 2:9) Byobapusenepo naboba bamu Laodikea betotelenga nabunonshi bwaino ntanda pano bino mubukine sabajinga bayanji! Ee kine, Diabola kechi watemenwe pakumona muntu kamweshe bukishinka nelukokelo kwi Kilishitu ne. Onkao mambo, Yesu wajimwine’mba: “Kechi wakamwe byo waya umaname ne: talai, aye Diabola waya emutaye anweba bamo mu kaleya, mwesekwe; kabiji mukamona bya malwa moba jikumi. Kasa ukosa mu lwitabilo kufika ne ku lufu ne amiwa nkakupa munchinya wa bumi.” (Lumwekesho 2:10) Byonkabyo, Yesu byobyo atakaikile neboba bamu Filadelifya, amba: “Walaminenga mambo ami, [nangwa’mba wankokejile] ne kukana jizhina jami ne. Abo ngiya bukiji: kwachisha akya kyo uji nakyo, namba kafwako nangwa umo akwangate munchinya wobe ne.”—Lumwekesho 3:8, 11.
20. Bantu mamilyonyi avula ano moba balama byepi byambo byakwa Yesu, nangwa kyakuba baji mubwikalo bwamutunduka?
20 Mu “juba ja Nkambo,” kutendeka mu 1914, bashalapo bakishinka nebalunda nabo bamikooko ikwabo, pano babafike kemamilyonyi avula, nabo batwajijila kulama byambo byakwa Yesu kupichila mukwikala namukoyo wakwingilako mumwingilo wamubujimi nekukwachisha bulumbuluke bwabo. Byonka byajinga balongo babo bamukitota-myaka kitanshi, bamo bamanama namambo alukokelo lwabo kwi Kilishitu, nekwibatayatu mutuleya nemumakampu alumanamo. Bakwabo nabo batwajijila kulama byambo byakwa Yesu kupichila mukwikala na ‘jiso jijitu,’ nangwa kyakuba bazhokolokwa nabanonshi nebantu balunkumbwa. (Mateo 6:22, 23) Ee, mubwikalo buji bonse nemubyubilo, bena Kilishitu bakine kupichila mulukokelo lwabo, batwajijila nakusangajika muchima wa Yehoba.—Byambo bya Mana 27:11.
21. (a) Ñanyi mwingilo wakumupashi jibumba jakalume yejikatwajijila kufikizha? (b) Twakonsha kumwesha byepi kuba’mba kine tukeba kukokela Shilo?
21 Byotubena kunankamina kumalwa akatampe, ‘kalume wakishinka ne wa maana’ wakebesha kutwajijila nakukokela Nkambo, aye Kilishitu. Kino kyavwangamo kunengezha kajo kakumupashi pakimye pafwainwa kuba munzubo ya Lesa. Onkao mambo, twayai tutwajijile kusanchila jibumba jawama ja Yehoba jateokalasi kabiji nebyojinengezha. Mujino jishinda, tumwesha lukokelo lwetu kwi Shilo, ukafweta bangikazhi banji bonse bamukokela bumi bwamyaka nemyaka.—Mateo 24:45-47; 25:40; Yoano 5:22-24.
[Tubyambo twa mushi]
a Umvwe mukeba kuyuka byalondololwa bino “bimye bitanu nabibiji,” monai buku wa Kuyuka Kutangijila ku Bumi Bwa Myaka, kyapitala 10, wanembwa na Bakamonyi bakwa Yehoba.
b Pakuba’mba mumvwishe byavula byalumbululwa muano makalata, mwane monai buku wa Ukusokolola—Akalume ka Kuko Kakalamba Nakapalama!, wanembwa na Bakamonyi bakwa Yehoba, kutatwila papeja 33.
Mukivulukanyi?
• Ñanyi mwingilo watongwelwe’mba yeukengila Yesu byonka byokyaambijilwe jimo mubungauzhi bwakwa Yakoba byokwashajiletu pacheche’mba afwe?
• Tuswa byepi’mba Yesu ye Shilo, kabiji mupashika yetwafwainwa kuchinuzhukanga?
• Ñanyi lujimuno lwafwainwa muano moba etu luji mumakalata anembejilwe bipwilo bitanu nabibiji byamu Lumwekesho?
• Muñanyi mashinda motwakonsha kulonda aba bajinga mubipwilo mu Simulina nemu Filadelifya?
[Bipikichala pa peja 28]
Yehoba ufweta bantu banji namambo akukokela “kalama” wakishinka
[Kipikichala pa peja 29]
Byubilo byakwa Satana bilengela kukokela Lesa kushupa bingi
[Bipikichala pa peja 31]
Bulunda bwakosa na Yehoba bwitulengela kumukokela