BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w03 4/1 pp. 8-13
  • Monainga Bakwenu Byonka Yehoba Byoebamona

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Monainga Bakwenu Byonka Yehoba Byoebamona
  • Kyamba kya Usopa—2003
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Twayai Tumweshe Bulongo Byajinga Yona
  • Kumwesha Bulongo Byajinga Petelo
  • Kwingijisha Luno Lufunjisho Ano Moba
  • Buku wa mu Baibolo Nambala 32—Yona
    “Binembelo Byonse”—bya Kine Kabiji Byawama
  • Yehoba Wamutekenyejile Yona
    Bintu byo Mwakonsha Kufunda mu Baibolo
  • Mutanchi wa Yona
    Baibolo wa Binembelo bya Ntanda Ipya
  • Yona ne Jisabi Jikatampe
    Buku Wami wa Mashimikila a mu Baibolo
Monai Bikwabo
Kyamba kya Usopa—2003
w03 4/1 pp. 8-13

Monainga Bakwenu Byonka Yehoba Byoebamona

“Yehoba kechi umona pamo byonka byo bamona bantu ne.”—1 SAMWELA 16:7.

1, 2. Yehoba moamwenejile Eliaba mwapusene byepi na mwa mumwenejile Samwela, kabiji twakonsha kufundako ka ku kino?

MU MYAKA kitota kyabu 11 B.C.E., Yehoba watumine ngauzhi Samwela kuya na kwingilapo mwingilo umo wa bufyamfya. Wakambizhe uno ngauzhi kuya ku nzubo ya muntu wa jizhina ja Yese na kushinga manyi mwana umo wa mu baana banji babalume kuba’mba akekale mfumu wa bena Isalela kulutwe na lwendo. Samwela byoatajiletu Eliaba mubeji wa kwa Yese, ponkapo wafikenejiletu kusumininwa’mba wamutana muntu ye asalulula Lesa. Pakuba Yehoba waambile’mba: “Kutala ku kilungi kyanji nangwa ku kulepa kwa kimino kyanji ne; mambo amiwa namulengulula; pakuba Yehoba kechi umona pamo byonka byo bamona bantu ne; mambo muntu utalatu pangye ya muntu, pakuba aye Yehoba utala mu muchima.” (1 Samwela 16:6, 7) Samwela wakankelwe kumona Eliaba byonka Yehoba byoamumwenenga.a

2 Kyapela bingi bantu kuba bilubo na mambo akumwena ku bakwabo. Kimye kimo twakonsha kubepaikwatu pa kumona bantu byo balamba pangye bino byubilo byabo mukachi sa byatama. Kabiji kimo kimye napo twakonsha kutala bibi bantu baji na byubilo bituzhingijisha bino abo sabaji bakishinka.

3, 4. (a) Umvwe paikala makatazho pakachi ka bena Kilishitu babiji, bonse babiji bafwainwa kuba ka? (b) Mepuzho ka o twafwainwa kwiipuzha atwe bene umvwe twatoboka na mukwetu wa mu lwitabilo?

3 Pakonsha kwikala makatazho umvwe twafikenatu ponkapo kuzhachisha bakwetu, nangwatu boba botwiyuka nabo myaka yavula. Kampepo mwatobokelepo na mwina Kilishitu mukwenu wajinga mulunda nenu wa pa muchima. Abya mwakonsha kwikala balunda jibiji byonka byomwajinga kala nyi? Kika kyakonsha kwimukwasha kuba kino?

4 Nga mambo ka nanchi o mwabujila kukikala panshi ne kulangulukishapo bulongo pa balongo ne banyenga yenu ba bwina Kilishitu? Ubai kino mu kulondela byambo bya kwa Yesu byo aambile kuba’mba: “Kafwako wakonsha kwiya kwi amiwa ne, poso abo Batata bantuma bamukoka.” (Yoano 6:44) Apa bino mwiipuzhe anwe bene’mba: ‘Mambo ka Yehoba o akokejile uno muntu ku Mwananji? Uno muntu uji na byubilo ka byawama? Nanchi nasujilenga bino byubilo nangwa kwibimona’mba byatutu nyi? Nga mambo ka o twaikejile balunda na muntu kimye kitanshi kyo twiyukile? Kika kyandengejile kukeba uno muntu amba ekale mulunda nami?’ Pa kutendeka kyakonsha kwimukatazha bingi kuba’mba mulanguluke pa byubilo byawama, kikatakata umvwe mwisungila bikonkoma pa kimye kyabaya. Pano bino, jino jo jishinda jawama jo mwafwainwa kubwezhezhamo bulunda pakachi kenu babiji. Pa kuba’mba tulumbulule kino byo kyakonsha kubiwa, twayai tumone byubilo byawama byaubile banabalume babiji bamonwa kutama kimye kimo na mambo a bilubo byo baubile. Bano bantu ke ngauzhi Yona ne mutumwa Petelo.

Twayai Tumweshe Bulongo Byajinga Yona

5. Ñanyi mwingilo Yona yeatuminwe kuya na kwingila, kabiji aye waubile byepi?

5 Yona wajinga ngauzhi mu bufumu bwa bena Isalela bwa ku kabeta ka buyeke mu moba a Mfumu Yeloboma II, mwana Yehoashi. (2 Bamfumu 14:23-25) Juba jimo, Yehoba wakambizhe Yona amba afume mu Isalela aye ku Ninevwa muzhi mukatampe wa Bufumu bwa bena Asilya. Ñanyi mwingilo yeatuminwe kuya na kwingila? Wajinga wa kujimuna bangikazhi ba mu Ninevwa kuba’mba muzhi wabo mukatampe ukonaunwa. (Yona 1:1, 2) Mu kifulo kya kulondela bya mukambizhe Yehoba, Yona wanyemene! Wakapatamine bwato bwailenga ku Tashishi kwalepa bingi na Ninevwa.—Yona 1:3.

6. Mambo ka Yehoba o atongwejile Yona kuya ku Ninevwa?

6 Kika kifikena kwiya mu milanguluko yenu umvwe mwalanguluka pe Yona? Abya mu mulangulukila amba wajinga ngauzhi wa milengulwila nyi? Muntu umvwe wabula kulangulukishapo bulongo wakonsha kwitaba’mba ee byobyo ajinga. Nanchi Lesa wamutongwele Yona kwikala ngauzhi mambo a kuba wajinga wa milengulwila nyi? Ine! Kyamweka Yona wajingapo na byubilo bimo byawama. Akimonai jishimikila janji ja bungauzhi.

7. Byubilo ka byajingako kimye Yona kyoaingijiilenga Yehoba mu Isalela, kabiji kuyuka kino kwimulengela kumumona byepi?

7 Yona waingilanga bingi na bukishinka mwingilo wanji mu Isalela byo mwajinga bantu babulanga kumvwa. Ngauzhi Amosi, waikeleko kimye kimo ne Yona, washimwine amba bena Isalela ba mu oa moba batemweshe bintu bya ku mubiji.b Bintu byatama byaubiwenga bingi muyoya ntanda, bino bena Isalela batajilengapotu kafwako ne kyo baubilengapo ne. (Amosi 3:13-15; 4:4; 6:4-6) Pano bino, moba onse Yona mu bukishinka waingijilenga mwingilo wanji wa kwibasapwila. Umvwe mwi muntu utaya mbila ya mambo awama, mwayukishatu bulongo byo kyashupa kwisamba na bantu bakosa michima babula kumvwa. Onkao mambo, byotwayuka bilubo bya kwa Yona, twayai tuvulukenga ne byubilo byanji bya bukishinka kabiji ne byoachinchikile pa kusapwila bena Isalela babujile lwitabilo.

8. Makatazho ka oailenga na kupitamo ngauzhi mwina Isalela mu Ninevwa?

8 Mwingilo wakuya ku Ninevwa washupile bingi kukila ne yewa wa kusapwila bena Isalela babujile lwitabilo. Pa kubatu’mba afike ku yewa muzhi, Yona waendele museke walepa makilomita 800 panshi. Wajinga museke walepa bingi muntu yeakonsha kwendapo kampe ñondo umo. Kabiji pa kukafika ku yewa muzhi uno ngauzhi wafwainwe kusapwila bena Asilya, bantu bakanamine bingi michima. Javula mu makondo abo mwajinga ne kisela kya kumanyika bantu kutama. Betotanga ne kwitota na mambo a kukanama kwa michima yabo. Kyo kine kintu Ninevwa kyoatelejilwe’mba “muzhi mo bechila mashi”!—Nahumi 3:1, 7.

9. Kimye kipupu kikatampe byo kyaletele moyo ku bantu bajinga mu bwato, ñanyi byubilo Yona byoamwesheshe?

9 Byoakokejile mukambizho wa Yehoba kya na kifwekifwe, Yona wapatamine bwato bwamutwajile kwalepa na koafwainjile kwingila mwingilo wanji. Bino, Yehoba kechi wamutajile bibi ngauzhi wanji nangwa kukebapo muntu ungi wa kupingizhapo pe aye ne. Mu kifulo kya kumusula, Yehoba wamukwashishe Yona kuba’mba alanguluke pa buneme bwa mwingilo wanji. Lesa watumine mwela mukatampe pa kalunga. Manyaki akatampe atatwile ku kumpaula bwato mwajinga Yona. Mwashi mukafwiletu ne bantu babula mambo, na mambotu a yenka Yona wanyemenenga mwingilo wanji! (Yona 1:4) Pano Yona waubilepo ka? Byoabujile kukeba’mba bantu bajinga mu bwato babule kufwilamotu kyanshiji, Yona wibambile’mba: “Nshikulai muntaye monka mu kalunga ne kalunga kasakuzhindama.” (Yona 1:12) Kechi walangulukilepo’mba bena bwato byo basakumutaya pa mema, Yehoba usakumupulusha momwa mu kalunga ne. (Yona 1:15) Pano bino, Yona wakebeshe bingi kuba’mba kyawama aye afwe kukila kwipaisha bantu bajinga mu bwato. Abya nanchi kechi twamona kuba’mba Yona wajinga na byubilo byakuchinchika, kwipelula, ne butemwe ne nyi?

10. Kika kyamwekele Yehoba byoabwelele jibiji watuma Yona?

10 Kyapeleleko, Yehoba wamupulwishe Yona. Nanchi byubilo byoaubile Yona pakikye kimye byamulengeshe kuchakulwapo amba pano kyapwa kechi ukekalapo jibiji wa mwingilo wa kwimenako Lesa nyi? Ine, mu lusa ne mu butemwe bwanji, Yehoba wabwelele wamutuma jibiji ngauzhi kuya na kusapwila ku bena Ninevwa. Yona byoafikile mu Ninevwa, wachinchikile ne kwambila bangikazhi amba bubi bwabo bukatampe bwafika kwi Yehoba, pa kupwa moba makumi ana muzhi wabo bakamonauna. (Yona 1:2; 3:4) Byo baumvwine byambo bya kwa Yona byo bibashinkamene, bena Ninevwa balapijile, kabiji ne muzhi wabo kechi waonawinwe ne.

11. Kika kimwesha kuba’mba Yona wafunjile lufunjisho lwanema bingi?

11 Nangwa byonkabyo, Yona kyamufichile ku muchima. Bino Yehoba wamutekenye ne kumupa kya kumwenako kya kumukwasha Yona kuyuka kuba’mba Aye umona kukila pangye ya mubiji. Aye upimapima muchima. (Yona 4:5-11) Byoanembele jishimikila ja kine pe aye mwine, ke kishiino kimwesha kuba’mba Yona wafunjile lufunjisho lwanema bingi. Kunemba bilubo byanji mwine mu jishinda ja kwisebanya nakyo kimwesha’mba wipelwile. Kikebewa kukosa pa kubatu’mba witabe kilubo kyowauba!

12. (a) Twayuka byepi kuba’mba Yesu umona bantu byonka Yehoba byoebamona? (b) Twatundaikwa kumonanga byepi bantu botusapwila mambo awama? (Monai kabokoshi pa peja 9.)

12 Byopapichile myaka nokajo, Yesu Kilishitu waambilepo byambo byawama mu jishimikila ja bwikalo bwa kwa Yona. Waambile’mba: “Byonka byajinga Yona moba asatu, mute ne bufuku, munda mwa jisabi jikatampe; byo akoba ne Mwana muntu ukekala moba asatu, mute ne bufuku, munda mwa mushiji.” (Mateo 12:40) Yona byoakasangulwa ukayuka’mba Yesu waesakenye kimye Kyanji kyoajinga mu kilende ku kimye kyoabujile kwingila mwingilo mu bwikalo bwanji. Abya nanchi kechi twatemwa kwingijila Lesa ubula kukana bakalume banji umvwe balenga bilubo ne nyi? Nyimbi wa masalamo wanembele’mba: ‘Shabo monka mo ebobila lusa baana banji, mo monka ne Yehoba naye wibobila lusa bamwakamwa. Mambo aye wayuka mibiji yetu byo iji; aye uvuluka’mba, bo ba lukungu.’ (Masalamo 103:13, 14) Ee kine, alwe “lukungu,” ko kuba’mba atweba bantu bonse bambulwakoloka lelo jino, twakonsha kwingila mingilo yavula bingi na bukwasho bwa mupashi wazhila wa Lesa!

Kumwesha Bulongo Byajinga Petelo

13. Ñanyi byubilo bya kwa Petelo byakonsha kufikena kwiya mu milanguluko, pano mambo ka Yesu o amutongwejile kwikala mutumwa?

13 Pano twayai twisambeko pacheche byajinga mutumwa Petelo wakumwenako mukwabo. Umvwe bemwipuzha’mba mu mulumbulule Petelo byoajinga, abya mwakonsha kufikenatu kulanguluka pa byubilo nabiji kanswatu, ne kwitota nyi? Petelo pa bimye bimo wamweshangako byonka bye byubilo. Nangwa byonkabyo, nanchi kine Yesu inge wamutongwele Petelo kwikala pa batumwa banji 12 umvwe kyakuba wajinga muntu wa kanswatu ne kwitota nyi? (Luka 6:12-14) Ine! Yesu walengulwile bino byubilo ne kuta muchima ku byubilo byawama byajinga na Petelo.

14. (a) Kika kyakonsha kulumbulula kine kintu Petelo kyoaambilanga kwa kubula kupita mu mbaji? (b) Mambo ka o twafwainwa kusanchila’mba Petelo waipuzhanga mepuzho javula?

14 Pa bimye bimo Petelo waambilangako bakwabo batumwa. Bamo bakonsha kulanguluka’mba akye ke kiyukilo kya kubula kwipelula. Abya nanchi byo byo kiji nyi? Bantu bamo bamba’mba Petelo ye wajinga mukulumpe mu myaka ya kusemwa pa batumwa bakwabo, kampepo kukilatu ne Yesu mwine. Umvwe kino kine, kampe kyakonsha kwitukwasha kulondolola kine kintu kyalengelanga Petelo kwikala mutanshi kwamba. (Mateo 16:22) Nangwa byonkabyo, kuji kishinka kikwabo kyafwainwa kulangulukwapo. Petelo wajinga muntu wa bumupashi. Kukeba kuyuka byavula kwamulengelanga kwipuzha mepuzho. Mepuzho o aipuzhanga alengela ne atweba kuyuka byavula. Yesu waambile byambo byavula byawama bingi kukumbula mepuzho aipwizhenga Petelo, kabiji byanembwa ne mu Baibolo. Kya kumwenako, mukumbu wa kukumbula jipuzho jaipwizhe Petelo yewalengejile Yesu kwamba pe ‘kalama wa kishinka ne wa maana.’ (Luka 12:41-44) Kabiji akilangulukai pa jipuzho Petelo joaipwizhe, amba: “Atweba twaleka byonse, ne kwimulondela; atweba tukamona ka?” Jino jipuzho jalengejile Yesu kulaya mulaye ukoseshañana amba: ‘Bonse baleka mazubo, nangwa balongo, nangwa banyenga, nangwa bashabo, nangwa bainabo, nangwa baana, nangwa majimi, pa jizhina jami, bakatambula byavula bya mu byonkabyo, ne kuswana bakaswana bumi bwa myaka.’—Mateo 15:15; 18:21, 22; 19:27-29.

15. Mambo ka o kyakonsha kwambiwa’mba kine Petelo wajinga wakishinka?

15 Petelo wajinga ne na kyubilo kikwabo kyawama—wajinga wakishinka. Batumwa bakwabo bavula byo balekele kumulondela Yesu na mambo akubula kumvwisha lufunjisho lumo loafunjishe, Petelo ye waambijileko batumwa bakwabo 12 kwa kubula kuzhobakana amba: “Nkambo, tukaya kwi ñanyi? Byambo bya bumi bwa myaka muji nabyo anweba.” (Yoano 6:66-68) Abino byambo byamusangajikile bingi Yesu! Kimye kikwabo, kiombe kya bantu byo kyaishile na kukwata Nkambo, batumwa banji bavula banyemene. Pano bino, Petelo aye walondejilenga kiombe katwezhimina kufikatu ne byoakatwelele mu kipango kya ñanga mukatampe. Kechi wajinga na moyo ne, kuchinchika ko kwamulengejile’mba aye kokwa. Yesu byo bakimwipwizhenga, Petelo wayile na kwimana pa jibumba ja Bayudea baotelenga mujilo. Kalume umo wa ñanga mukatampe wamuyukile kabiji wamwambijile’mba naye wajinga pamo ne Yesu. Ee kine, pa kyo kino kimye Petelo wamukainetu nsala nsala Nkambo yanji, pano bino kange tulubeko ne, kuba’mba bukishinka ne kijikila pe Yesu kyo kyalengejile’mba Petelo atanyiwe mu kyokya kizumba kyo bachiine batumwa bavula.—Yoano 18:15-27.

16. Ñanyi kishinka kine kitulengela kuba’mba twisambe pa byubilo byawama byajinga na Yona ne Petelo?

16 Byubilo byawama bya kwa Petelo byavujile kukila ne bilubo byoaubanga. Ne Yona naye byo byoajinga. Byonkatu byotwamona byubilo byawama byajinga na Yona ne Petelo kukila ne byo twibamona jonse, twafwainwa kwifunjisha atwe bene kumonanga byubilo byawama mu balongo ne banyenga yetu ba ku mupashi ba ano moba. Kuba bino kuketulengela kwikala balunda nabo. Mambo ka o twafwainwa kumonangako byubilo byawama mu balongo ne banyenga yetu ba ku mupashi?

Kwingijisha Luno Lufunjisho Ano Moba

17, 18. (a) Mambo ka kyo pakonshesha kwikala kubula kumvwañana pakachi ka bena Kilishitu? (b) Lujimuno ka lwa mu Baibolo lwakonsha kwitukwasha kupwisha makatazho na bakwetu ba mu lwitabilo?

17 Ano moba, banabalume, banabakazhi, ne banyiketu bonse pamo bafunda ne babula kufunda sukulu bafuma mu bisho byapusana pusana bakwatankena pamo mu kwingijila Yehoba. (Lumwekesho 7:9, 10) Byo tumonapo byubilo byapusana pusana bya bantu mu kipwilo kya bwina Kilishitu! Byo tubena kwingijila Lesa pamo, twafwainwa kuyuka’mba kimo kimye lumvwañano kuba lwaikalapo ne.—Loma 12:10; Filipai 2:3.

18 Nangwa kyakuba twayuka bilubo bya balongo betu, kechi byo byo tutako muchima ne. Tukebesha bingi kulonda Yehoba, awo nyimbi wa masalamo yeaimbile’mba: “Anweba Yehoba, inge mwaji mulondalonda kulenga-mambo kwetu, anweba Nkambo, inge ñanyi ukakonsha kupuluka?” (Masalamo 130:3) Mu kifulo kya kuchinaminatu pa byubilo bya muntu byakonsha kwitwabenyamo na bakwetu, ‘tulondako abya bintu bileta mutende, ne bya kwikwasha atwe bene na bene.’ (Loma 14:19) Tukebesha bingi kumona bantu byonka Yehoba byoebamona, kusuula bilubo byabo ne kutako muchima ku byubilo byabo byawama. Umvwe twauba kino, kitukwasha ‘kwitekenya atwe bene na bene.’—Kolose 3:13.

19. Tongaulai mashinda mwina Kilishitu o afwainwa kulondela pa kupwisha lukatazho lwa kwitala bibi.

19 Pano ibyepi umvwe paikala lukatazho lumo lo twakankalwa kulubakotu kyakuba lubena kwitukozha ku muchima? (Masalamo 4:4) Abya lukatazho lwa uno mutundu lwimumwekelapo kala na mukwenu wa mu lwitabilo nyi? Nga mambo ka o mwabujila kwilupwisha? (Ntendekelo 32:13-15) Patanshi solomokai Yehoba mu lulombelo, mu mulombe’mba emutangijile. Apa bino pa kulanguluka pa byubilo byawama bya yewo mukwenu, yai koaji ‘mu bukimote bwa maana.’ (Yakoba 3:13) Mubulai kuba’mba mubena kukeba mubwezhe yewa mutende wajingapo kala. Vulukai lujimuno lwanembeshiwe na mupashi amba: ‘Pelawizhai kumvwa, bandai kwamba, bandai kuba bukaji.’ (Yakoba 1:19) Lujimuno lwa kwikala ‘babanda kuba bukaji’ lwatala mu kuba’mba awo mukwenu wakonsha kuba nangwa kwamba kintu kimo kyakonsha kwimuzhingijisha. Umvwe wimuzhingijisha, lombai Yehoba kuba’mba emukwashe mutwajijile kwikanya. (Ngalatiya 5:22, 23) Mupai kimye mulongo wenu ambe kyamukozha ku muchima, ne anweba mutelekeshe. Kange mu muchibikizhe ne, nangwa kyakuba kechi mubena kuswa byonse byo abena kwamba ne. Ndangulukilo yanji yakonsha kwikala ya bubela, pano bino mwafwainwa kwitaba amba aye moekimwena. Mwenai lolo lukatazho monka moelumwena aye. Kino kyavwangamo kwimona anweba bene mu mulanguluko ye abena kulangulukilamo yewo mulongo wenu.—Byambo bya Mana 18:17.

20. Pa kupwisha lukatazho, mambo ka o kyanemena kutelekesha ku bibena kwamba mukwenu saka mukyangye kukumbula?

20 Umvwe kimye kyenu kya kwamba kyafika, byambo byenu bikale na bupe [bya mushingi, NW]. (Kolose 4:6) Mubulai mulongo wenu ayuke byo mwa mutemwa. Lombai lulekelo lwa mambo mu byonse byo mwamona’mba mwapusa. Umvwe mwaumvwañana, musanchilai Yehoba. Umvwe mwabula kumvwañana, twajijilai kulomba kwi Yehoba kuba’mba emutangijile aku samumonapo mashinda amo mwakuletela mutende.—Loma 12:18.

21. Uno mutwe wimukwasha byepi kumona bakwetu byonka Yehoba byoebamona?

21 Yehoba watemwa bakalume banji bonse. Usangalala bingi kwitwingijisha atweba bonse mu mwingilo wanji nangwa kyakuba tuba bilubo. Byotufunda peaye byoamona bantu, butemwe bwetu bwa kutemwa balongo ne banyenga yetu bubailako. Umvwe butemwe bwa kutemwa mwina Kilishitu mukwetu bwapwa, bwakonsha kubwelapo jibiji. Tukatambula mfweto ikatampe bingi umvwe twibikako na bulume bonse kumona bakwetu bulongo byonka Yehoba byoebamona!

[Tubyambo twa mushi]

a Kyaishile kuyukanyikwa kulutwe na lwendo amba Eliaba walambile myaa kechi wajinga na byubilo byafwainwe’mba akekale mfumu wa bena Isalela ne. Kimye kitonzhi mwina Filishitiya aye Goliata kyoanununshile bena Isalela kulwa nabo nkondo, Eliaba ne banabalume bakwabo bena Isalela bakakilwe ne kuba moyo mukatampe.—1 Samwela 17:11, 28-30.

b Na mambo a kushinda kukatampe ne kupokolola byalo byo bebangachile kabiji ne milambo yo batambwilanga, kyamweka Yeloboma wavuzhizhe bunonshi mu bufumu bwa kukabeta ka buyuke.—2 Samwela 8:6; 2 Bamfumu 14:23-28; 2 Byambo bya Moba 8:3, 4; Amosi 6:2.

Musakukumbula’mba ka?

• Yehoba umona byepi bilubo bya bakalume banji bakishinka?

• Ñanyi byubilo bimo byawama bya kwa Yona ne Petelo?

• Balongo benu ba bwina Kilishitu mukeba’mba mwibamonenga byepi?

[Kitenguluzha pa peja 9]

Akilangulukai Lesa Byoebamona Bakwenu

Byo mulanguluka pa jishimikila ja mu Baibolo ja kwa Yona, abya mwamona byo mwafwainwa pano kumonanga bantu bomusapwila kimye kyonse mambo awama nyi? Bakonsha kumweka nobe bakosa bingi michima ne kuba misula byonka byajinga bena Isalela, nangwa kimo kimye bakonsha kukana mambo a Lesa. Pano bino nangwa byonkabyo, nanchi Yehoba Lesa wibamona byepi? Nangwatu bantu bamo babinemanga mu buno bwikalo botujimo juba jimo bakalulukila kwi Yehoba, byonka byaubile mfumu wa ku Ninevwa walapijile na mambo a busapwishi bwa kwa Yona.—Yona 3:6, 7.

[Kipikichala pa peja 8]

Nanchi mumona bakwenu byonka Yehoba byoebamona nyi?

[Kipikichala pa peja 10, 11]

Yesu wamwenemo kintu kyawama mu byaubile Yona

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu