BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w03 6/1 pp. 22-27
  • “Kuba Moyo ne, Nangwa Kukakilwa Ne”

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • “Kuba Moyo ne, Nangwa Kukakilwa Ne”
  • Kyamba kya Usopa—2003
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Bena Kilishitu Byobabula Kwivwanga mu bya Bumulwila Ntanda Kechi Kilumbulula’mba Babula Kushikwa Bumbanzhi Ne
  • Kulukusha Muchima ne, mu Kimye kya Malwa Abena Kwiya
  • Imanaitu Mumone Yehoba byo Akemushinjila Balwanyi!
    Kyamba kya Usopa—2003
  • Mepuzho Afuma ku Batanga
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba—2015
Kyamba kya Usopa—2003
w03 6/1 pp. 22-27

“Kuba Moyo ne, Nangwa Kukakilwa Ne”

“Kuba moyo ne, nangwa kukakilwa ne; . . . mambo Yehoba muji nanji.” —2 BYAMBO BYA MOBA 20:17.

1. Bumbanzhi bwalengela byepi bantu moyo, kabiji mambo ka bantu kyo baubila moyo?

KUMVWATU kyambo kya kuba’mba bambanzhi kuleta bingi moyo ne kulengela bantu kwakamwa amba kwandapo bebalukuka byobabulapo ne pa kufyama. Kilengela bantu kukakilwa, kuba bulanda ne kubuka bukaji. Kabiji ke kyambo kilengela bavula kumvwa moyo amba kampe bakalukukwa kulutwe na lwendo. Bantu moyo ubena kunana bingi na mambo a kuba mu byalo bimo baesekesha pa myaka yavula bingi kupwisha bumbanzhi pano babena kukankalwa.

2. Bakamonyi bakwa Yehoba bamona byepi lukatazho lwa bumbanzhi, kabiji kino kileta ñanyi mepuzho?

2 Pano bino nangwa kikale byonkabye, kuji luketekelo lwawama bingi lwa kine. Bakamonyi bakwa Yehoba babena kusapwila mu byalo 234 panopantanda, batala bingi kulutwe na luketekelo. Mukifulo kyakuba moyo amba bumbanzhi kechi bukapwa ne, baketekela kuba’mba katatakatu bukafumishiwepo. Abya nenuwa mwakonsha kutalanga kulutwe na luno luketekelo nyi? Ñanyi wakonsha kufumya ano malwa panopantanda, kabiji mu ñanyi jishinda moafwainwa kufumishiwapo? Atweba bonse byotwamanyikwapo kala mu byubilo bya bumbanzhi, kyawama patanshi kutalatala bulongo kishinka kyotwafwainwa kutajilanga kulutwe na luketekelo.

3. Bika bilengela moyo, kabiji bika byaambiwepo’mba bikamweka mu kimye kyetu?

3 Lelo jino, bantu bauba moyo ne kukakilwa na mambo a bintu bimweka. Vulukai bantu bavula babena kukankalwa kwisunga na mambo akuba bakota ngovu keipwe, babena kumanama ku bikola bibula kubukwa, ne bisemi bibena kweseka na ngovu pa kubatu’mba bimonepo pa kupuma kuboko. Langulukaitu nangwa pa bwikalo bwine byotubula kuyuka biji kulutwe. Kampe mapuso nangwa malwa akonsha kwitwipaya, ko kuba’mba ne byonse byotwatemwa byapwila pa mpuki. Moyo wa kwakamwa bino bintu, kubikapo ne makatazho etutu otupitamo ne kubula kumona bintu byotusaka, byalengela ano moba etu kine kwikala monka mwaambijile mutumwa Paulo amba: “Uyuke kino amba, mu moba akapelako kukeya bimye byakatazha. Mambo bantu bakekala ba kwitemwa abo bene, . . . ba kubula muchima wa bumuntu, ba kubula kupwanañana, ba kwibabepela bakwabo, ba kubula kwilama, bashinta, ba kubula kutemwa byawama.”—2 Timoti 3:1-3.

4. Kintu ka kyalaiwa kikapingakena pa byubilo byalumbululwa mu 2 Timoti 3:1-3?

4 Nangwa kyakuba akye kinembelo kyamba pa buno bwikalo bubi, kituvulula luketekelo lwetu lwa kulutwe. Bino bimye bya ‘moba apelako’ bya buno bwikalo bubi bwa kwa Satana byakatazha, kyo kino kimye kyotujimo. Akye kibena kulumbulula kuba’mba kupokololwa kuji pepi, kabiji buno bwikalo bubi katatakatu bukapingizhiwepo na bukalama bwa Bufumu bwa Lesa bwalumbuluka abo Yesu boafunjishe baana banji ba bwanga amba bebulombenga. (Mateo 6:9, 10) Abwe Bufumu ke kafulumende wa mwiulu wa Lesa waambilepo ngauzhi Danyela amba “bo bakabula konauna myaka ne myaka” kabiji “bukalalaula buno bufumu bonse [bwa bantu] ne kwibupwishatu shata! pakuba abo bukekala myaka ne myaka.”—Danyela 2:44.

Bena Kilishitu Byobabula Kwivwanga mu bya Bumulwila Ntanda Kechi Kilumbulula’mba Babula Kushikwa Bumbanzhi Ne

5. Bantu baubapo ka pa bumbanzhi byo bubena kuleta moyo?

5 Pa myaka yavula bambanzhi baipaya bantu bavula bingi. Bantu mwaya ntanda yonse babayuke pano kuba’mba kimye kiji kyonse bakonsha kwibalukuka ku bambanzhi kikatakata na mambo a byamwekele pa September 11, 2001 mu New York City ne Washington, D. C. Na mambo a bumbanzhi bubavule kuzhokoloka ntanda yonse, byalo bibena kukwatankena pamo na kukeba mashinda mwa kukepeshesha bumbanzhi. Kya kumwenako, masawakya a pa televizhonyi, pa waileshi, ne mu mapepala a byambo ashimwine’mba pa juba ja December 4, 2001, “babilolo 55 kufuma mu byalo bya mu Europe, North America ne byalo bya mu Central Asia bafuukwilepo mulanguluko umo” ye balangulukile’mba usakwingilanga. Kilobo mukatampe wa mu U.S. watakaikile bingi uno mulanguluko amba “usakupana ngovu” ya kukepesheshamo bumbanzhi. Kechi papichile ne kimyetu ne, bantu bavula betaile mu mukwekele watelelwe na Magazini wa The New York Times amba “ntendekelo ya nkondo ya bakaimbi.” Kwashalatu kumona bikafuma mu ye uno mukwekele. Nangwa byonkabyo, bino bantu bavula baakamwa kabiji baji na bijikila bya kumona bintu bikafuma mu yo ino nkondo ya kukanya bumbanzhi, bino aba baketekela mwi Yehoba kechi boba moyo nangwa kukakilwa ne.

6. (a) Mambo ka bantu bamo kimye kimo byobakankelwa kuswa abyo Bakamonyi bakwa Yehoba byobabula kwivwanga mu bya bumulwila ntanda? (b) Yesu waikala byepi wakumwenako ku baana banji ba bwanga mu bya bumulwila ntanda?

6 Bakamonyi bakwa Yehoba bayukanyikwa bingi amba kechi bevwanga mu bya bumulwila ntanda ne. Bantu bavula inge kuji mutende, bakonsha kuswatu bulongo Bakamonyi bakwa Yehoba kyobabujila kwivwanga mu bya bumulwila ntanda, pano bino umvwe kwaikala bintu byakatazha beya mu kulengulula. Javula moyo wa kubula kuyuka biji kulutwe ulengela bantu kwitaya mu bya bumulwila ntanda. Kino kyakonsha kulengela bantu kukankalwa kuswa muntu kyoakonsha kubula kwivwangila mu bipanyi bya bumulwila ntanda. Bena Kilishitu bakine bayuka kuba’mba bafwainwatu kukokela mukambizho wa kwa Yesu ‘wakubula kwikala ba panopantanda.’ (Yoano 15:19; 17:14-16; 18:36; Yakoba 4:4) Kino kilumbulula’mba kechi betwezha mu mitotololo ya bumulwila ntanda ne. Yesu kechi wikyubile ne, ko kuba’mba ke wakumwenako wawama bingi. Na maana anji alumbuluka ne byubilo byanji byawama, wafwanyijile kuwamisha bwikalo bwa bantu ba mu moba anji, pano ne. Wakaine kwivwanga mu bumulwila ntanda. Kuntatwilotu ya mwingilo wanji, wakaine bukalama bwamupelenga Satana bwa kulama bufumu bonse bwa ino ntanda. Kabiji pa kimye kikwabo, bantu bakebelenga kumukakachizha amba aje bufumu bwa bumulwila ntanda, pano nabo wibukaine wafumako ne kufumako.—Mateo 4:8-10; Yoano 6:14, 15.

7, 8. (a) Kika kibula kulumbulula ene mambo Bakamonyi bakwa Yehoba kyobabula kwivwanga mu bya bumulwila ntanda, kabiji mambo ka? (b) Loma 13:1, 2 wamwesha byepi amba kubula kwivwanga mu bya bumulwila ntanda kechi kilumbulula’mba kusatukila bakulumpe balama kyalo ne?

7 Bakamonyi bakwa Yehoba byobabula kwivwanga mu bya bumulwila ntanda kechi kilumbulula’mba babula kushikwa byubilo bya bumbanzhi ne. Mambo umvwe Bakamonyi bakwa Yehoba babula kushikwa byubilo bya bumbanzhi ko kuba’mba babena kuba kyapusana na kwamba kwabo amba bakalume ba “Lesa wa butemwe ne wa mutende.” (2 Kolinda 13:11) Bayuka Yehoba byoashikwa bumbanzhi. Nyimbi wa masalamo wanembele’mba: “Yehoba umweseka waoloka; Pakuba muchima wanji wamushikwa mubi ne watemwa bukapondo pamo.” (Masalamo 11:5) Kabiji bayuka ne byambo Yesu byoaambijile mutumwa Petelo amba: “Somekaimo mpoko yenu: mambo bonse basenda mapoko bakafwa ku mpoko.”—Mateo 26:52.

8 Nangwa kyakuba mu bwikalo bwa bantu mwikalapo bena Kilishitu babubela baingijishapo “mpoko,” Bakamonyi bakwa Yehoba abo kechi beingijisha ne. Bakanyishatu mingilo yonse ya uno mutundu. Bakamonyi mu bukishinka bakokela mukambizho uji mu Loma 13:1, 2, wa kuba’mba: “Bantu bonse banekenene bakulumpe balama kyalo: mambo ka paji bukulumpetu ne, poso bufuma kwi Lesa; kabiji ne abo baji nabo bebatongola kwi Lesa. Onkao mambo aye ukosela bakulumpe balama kyalo, ukanya ne kyatongola Lesa; kabiji ne abo bakanya bibye bakeletelela bene lukabisho.”

9. Mu ñanyi mashinda abiji Bakamonyi bakwa Yehoba mobakaina bumbanzhi?

9 Mambo akuba bumbanzhi bwatama, abya Bakamonyi bakwa Yehoba kuba baubapo kintu kya kukanya bumbanzhi ne nyi? Ee bakonsha kuba kabiji ne kuba kyo kyo boba. Kya kutendekelapotu, kechi bevwanga mu mingilo ya bumulwila ntanda ne. Kya bubiji, bafunjisha bantu mafunde a bwina Kilishitu akuba inge bealondela akonsha kufumyapo bumbanzhi bonse.a Mwaka wapwa Bakamonyi baingijile maawala 1,202,381,302 na kukwasha bantu kufunda buno bwikalo bwa bwina Kilishitu. Kechi baonawinetu kimye kyabo ne, mambo mwingilo wabo wakwashishe bantu 265,469 kubatizwa ne kwaluka ke Bakamonyi bakwa Yehoba, ne mu jino jishinda bamwesha patoka kuba’mba bashikwa bumbanzhi.

10. Ñanyi bunketu waketekelwa kufumyapo bumbanzhi panopantanda?

10 Kabiji Bakamonyi bakwa Yehoba bayuka amba kechi bakonsha kufumyapo bumbanzhi panopantanda ne. Kyokyo baketekela mwi Yehoba Lesa wakonsha kwibufumyapo. (Masalamo 83:18) Nangwa kyakuba bantu bebikeko byepi, kechi bakonsha kupwisha byubilo bya bukapondo ne. Munembeshi umo wa Baibolo witujimwineko pa mambo a kimye kyetu kya ‘moba apelako’ kabiji waambile’mba: “Bantu batama ne ba bujimbijimbi bakayangatu na kutama, kasa bajimbaika ne kujimbaikwa.” (2 Timoti 3:1, 13) Na mambo a kino, kwibikako kwa bantu kwa kukeba kupwisha bumbanzhi, kechi kukonsheka ne. Onkao mambo, twafwainwa kukinka manungo mwi Yehoba kuba’mba ye ukafumyapo bumbanzhi bonse kikupu.—Masalamo 37:1, 2, 9-11; Byambo bya Mana 24:19, 20; Isaya 60:18.

Kulukusha Muchima ne, mu Kimye kya Malwa Abena Kwiya

11. Ñanyi bintu Yehoba byoaubapo bya kufumyapo bumbanzhi?

11 Lesa wa mutende byoashikwa bumbanzhi, ko kuba’mba twakonsha kuyuka kine kintu kyoakebela konawina Satana Diabola yenkaye wibuleta. Wamusebanya ne kala byo bamupumpwile kwi Mikela malaika mukatampe aye Yesu Kilishitu wabikwa pa Bufumu bwa Lesa bwakatataka. Baibolo yalondolola bino amba: “Mwaji nkondo mwiulu: Mikela ne bamalaika banji ke balwe ne aye nsuñunyi; kabiji nsuñunyi ne bamalaika banji ke balwe ne kulwa nabo; ne kwibashinda ne, abo ne kumona pa kwikala jibiji mwiulu ne. Ne aye nsuñunyi mukatampe waelelwe panshi, yenkaye mulolo wa kala, ye batela’mba, Diabola ne Satana, mujimbijimbi wa panopantanda ponse; waelelwe panopantanda, ne bamalaika banji nabo baelelwe nanji panshi.”—Lumwekesho 12:7-9.

12, 13. (a) Kika kyanema kyaubiwe mu mwaka wa 1914? (b) Bungauzhi bwa Ezikyo bwaambijile jimo amba ka pa boba batundaika Bufumu bwa Lesa?

12 Bintu byanembwa mu Baibolo ne bimweka mu ntanda bimwesha kuba’mba mwaka wa 1914 ye mwaka wabukijilemo nkondo mwiulu. Kufumatu kyokya kimye bintu mu ntanda byatama bingi. Lumwekesho 12:12 walumbulula ene mambo okyaikela bino amba: “Byonkabyo sekelai, anweba bya mwiulu, ne anweba mwikalamo. Malwa enu anweba ntanda ne kalunga: mambo Diabola waikila ko muji, kasa aji na bukaji bukatampe, byo ayuka’mba kimye kyami ke kicheche.”

13 Kwakubula nangwa kuzhinaukatu ne, bukaji bwa kwa Diabola bwashinkamana pa bapopweshi ba Lesa bashingwa ne balunda nabo ba ‘mikooko ikwabo.’ (Yoano 10:16; Lumwekesho 12:17) Ae malwa akakilamo bingi kimye Diabola kyoakalukuka aba bonse batundaika Bufumu bwa Lesa bwaikajikwa ne bonse bebuketekela. Ezikyo 38 washimuna’mba “Gogi wa mu ntanda ya Magogi” ye ukabusha ino nkondo.

14. Bakamonyi bakwa Yehoba bazhikijilwapo kala byepi kunyuma, kabiji alwe luzhikijilo lukatwajijila kikupu nyi?

14 Kufumatu kimye kyaelelwe Satana panopantanda kufuma mwiulu, kimye kimo bantu ba Lesa bazhikijilwapo kala kwi Satana na ngovu ya bamfumu bamo ba bumulwila ntanda balumbululwa mu bukifwanyikizho mu Lumwekesho 12:15. Baibolo imwesha kuba’mba kimye Satana kyoakalukuka bantu kimye kyapelako, kafwako muntu nangwa umo ukazhikijila bantu baketekela mwi Yehoba ne. Nanchi akye kyakonsha kuletela bena Kilishitu kukakilwa nyi? Ine!

15, 16. (a) Byambo Yehoba byoabujile bantu banji mu kimye kya kwa Yehoshafwata bikosesha byepi bena Kilishitu ba ano moba kwikala na luketekelo? (b) Yehoshafwata ne bantu, bashile byepi kyakumwenako bantu ba Lesa ano moba?

15 Lesa ukakwasha bantu banji byonka byoakwashishe bantu mu kimye kya Mfumu Yehoshafwata. Tutanga’mba: “Umvwai, anweba bena Yuda bonse, ne anweba mwikala mu Yelusalema, ne anweba mfumu Yehoshafwata: Bino byo byaamba Yehoba kwi anweba amba: Kuchina ne, nangwa kukakilwa ne, na mambo a jino jibumba jikatampe; mambo kulwa kechi ko kwenu ne, ko kwa Lesa. . . . Bino anweba kechi mukalwako ku yo ino nkondo ne; muketanchike ne kwimanatu, mukamone Yehoba byo akemushinjila balwanyi benu, anweba bena Yuda ne bena Yelusalema; kuba moyo ne, nangwa kukakilwa ne; kesha mukalupuke ne kuya ko baji; mambo Yehoba muji nanji.”—2 Byambo bya Moba 20:15-17.

16 Bena Yuda bebabujile kuba’mba kechi bakonsheshe kulwako ne. Byonkabyo nangwatu kimye bantu ba Lesa kyo bakebalukuka ku Gogi wa mu ntanda ya Magogi, kechi bakatolapo kilwilo amba belamwineko ne. ‘Baketanchika ne kwimanatu, ne kumona Yehoba byo akebashinjila’ balwanyi babo. Pano bino kwimanatu kechi kulumbulula kwikalatu kwakubula byakuba ne. Mambo nangwatu bantu ba Lesa mu kimye kya kwa Yehoshafwata kechi baimenetu kwakubula kyobabena kuba ne. Tutanga kuba’mba: “Kepo Yehoshafwata anyeñamine kasa akinka kilungi kyanji panshi, kabiji bena Yuda ne bena Yelusalema bonse baponene panshi ku meso a Yehoba, ne kumulambila. . . . Kabiji ne [Yehoshafwata] byo aumvwañene nabo bantu, watongwele ba kumwimbila Yehoba ne kumutota saka bavwala bivwalo byazhila, byo batangijileko kulutwe ya nzhita ne kwamba’mba: Musanchilai Yehoba, mambo lusa lwanji lo lwayayaya.” (2 Byambo bya Moba 20:18-21) Nangwatu kimye kyo bebalukukile ku balwanyi babo, bantu batwajijile na kutota Yehoba. Kino kyashila Bakamonyi bakwa Yehoba kyakumwenako umvwe Gogi wibalukuka.

17, 18. (a) Bakamonyi bakwa Yehoba bakatwajijila kuba ka umvwe Gogi wibalukuka? (b) Ñanyi kya kwibavululako bena Kilishitu kyapainwe kunyuma kwe katataka, kikatakata ku banyike?

17 Akya kimye byo kikafika ne mu kimyetu kyakuba Gogi watatula kala kulwa, Bakamonyi bakwa Yehoba bakatwajijila kutundaika Bufumu bwa Lesa. Bakatwajijila kuzhikijilwa ne kwibakosesha mu bipwilo byakila pa 94,600 kuzhokoloka mwaya ntanda yonse. (Isaya 26:20) Byojaikalapo jishuko ja kutotelamo Yehoba na kuchinchika! Kine, kwitabila kwabo kuba’mba Gogi ukabusha nkondo kechi kwibalengela kuba moyo ne kubwela panyuma ne. Bino kwibatundaika kubaisha kitapisho kyabo kya kutota kwesakana na pakonsha kupelela bulume bwabo bonse.—Masalamo 146:2.

18 Banyike bavula mwaya ntanda bamwesha kuno kuchinchika byobepana mu mwingilo wa kimye kyonse. Talakiti ya Anweba Bakyanyike—Mukobapoka Mubwikalo Bwenu? yalupwilwe pa kupwila kwa nkambi kwa mu 2002 yalumbulwila banyike buwame buji mu kusala bwikalo bwa ye uno mutundu. Bena Kilishitu bonse banyike ne bakulumpe basanta bingi pa byambo byawama bya uno mutundu bya kwibavululako.—Masalamo 119:14, 24, 99, 119, 129, 146.

19, 20. (a) Mambo ka bena Kilishitu kyobakonshesha kubula kwikela na moyo nangwa kukakilwa? (b) Mutwe walondelapo uketukwasha kuba ka?

19 Ke na mambo a byubilo biji mu ntanda ne, bena Kilishitu kechi bafwainwa kwikala na moyo ne kukakilwa ne. Bayuka kuba’mba Bufumu bwa Yehoba katatakatu bukafumyepo bumbanzhi bonse kikupu. Kabiji batekeneshiwa pa kuyuka’mba bantu bavula baipaiwa mu bumbanzhi bakasangulwa ne kwikala ke bomi jibiji. Nangwa kyakuba luno lusanguko lukalengela bamo kwikala na jishuko jitanshi ja kufunda pe Yehoba, kukalengela ne bantu bakwabo kutwajijila mu kwipana kwabo kwa kumwingijila.—Byubilo 24:15.

20 Atweba bena Kilishitu twayukishatu namba twafwainwa kubula kwivwanga mu bya bumulwila ntanda kabiji ne kutwajijila kuba byonkabyo. Tukeba kukwachijila ku luketekelo lwa ‘kuketanchika ne kwimanatu, tukamone Yehoba byo aketushinjila balwanyi betu.’ Mutwe walondelapo ukakosesha lwitabilo lwetu ne kwitukwasha kuyuka bintu bibena kumweka ano moba byobibena kufikizha bungauzhi bwa mu Baibolo.

[Tubyambo twa mushi]

a Byambo byaamba pa bantu bakumwenako bamo balekele byubilo bya bumbanzhi ne kwaluka ke Bakamonyi, mwakonsha kwibitanga mu Loleni! wa Kizungu wa March 22, 1990, peja 21; August 8, 1991, peja 18; ne mu Kyamba kya Usopa kya Kibemba kya January 1, 1996, peja 5; August 1, 1998, peja 5.

Mwakonsha Kulumbulula Nyi?

• Mambo ka bantu bavula lelo jino kyobabujila luketekelo?

• Mambo ka Bakamonyi bakwa Yehoba o batajila kulutwe na luketekelo?

• Yehoba waubapo kala ka pa mambo auleta bumbanzhi bonse?

• Mambo ka otwakonsha kubujila kuchina kulukukwa kwi Gogi?

[Credit Line on page 22]

Kipikichala Kya Ba UN 186226/M. Grafman

[Kipikichala pa peja 23]

Yesu washijile bena Kilishitu kyakumwenako kyawama kya kubula kwivwanga mu bya bumulwila ntanda

[Bipikichala pa peja 26]

Banyike Bakamonyi bavula, babena kwingila na lusekelo mu mwingilo wa kimye kyonse

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu