Imanaitu Mumone Yehoba byo Akemushinjila Balwanyi!
“Muketanchike ne kwimanatu, mukamone Yehoba byo akemushinjila balwanyi benu.”—2 BYAMBO BYA MOBA 20:17.
1, 2. Mambo ka kulukuka kwa kwa “Gogi wa mu ntanda ya Magogi” kyo kwaikela kukatampe kukila pa bumbanzhi bubena kubiwa mu ntanda?
BANTU bamo bamba’mba bumbanzhi ke bobwa bubiwa mu kulukuka bantu mu kyalo. Kine, bumbanzhi bwa uno mutundu bulengela bantu kuba moyo nangwatu kukakilwa. Bino kuji kulukukañana kukwabo kukatampe kubiwa ako bantu kobabula ne kulangulukapotu ne. Ñanyi kuno kulukukañana?
2 Ke kulukuka kwa kwa “Gogi wa mu ntanda ya Magogi,” Baibolo ko yambapo mu Ezikyo kyapitala 38. Abya nanchi bubelatu kuba’mba akwe kulukuka kukatampe kwakila bumbanzhi bubena kubiwa mu ntanda nyi? Ine kechi bubela ne, mambo ndukukilo ya kwa Gogi yakila kulukuka kubiwapo na makafulumende a bantu. Ulukuka kafulumende wa mwiulu wa Lesa. Pano bino, kupusanako na bantu bakonsha kukankalwa kushinda malwa ebafikila mu bwikalo bwabo, Mulenga aye uji na bulume bwa kumushinda Gogi.
Kulukuka Kafulumende wa Lesa
3. Bakulumpe balama byalo ba pano panshi bebabujile kuba ka kufuma mu 1914, kabiji baubapo byepi?
3 Malwañano aji pakachi ka Mfumu wa Lesa uji pa bukalama ne bwikalo bwatama bwa kwa Satana akitwajijila kufumatu kimye Bufumu bwa Lesa kyo bwaikajikilwe mwiulu mu 1914. Pakyokya kimye, bakulumpe balama byalo ba pano panshi bebabujile kukokela Kalama watongolwa wa Lesa. Bino bakana kukokela, byonka byo kyaambijilwe jimo amba: “Bamfumu ba pano panshi bene betanchika, ne bandamabyalo bamumvwañena Yehoba ne mushingwa wanji, amba, tupasule bikonkoji byabo, tutaye ne mfungwa yabo.” (Masalamo 2:1-3) Kukana Bufumu bwa Lesa kukafika pene pa kankomo kimye Gogi wa Magogi kyoakalukukañana.
4, 5. Bantu bakonsha kulwa byepi na kafulumende wa mwiulu wa Lesa ubula kumweka?
4 Kyakonsha kushupa bingi kuswa amba bantu bakonsha kulwa na kafulumende wa mwiulu ubula kumweka. Baibolo ishimuna’mba uno kafulumende walengwa na bantu “biumbi makumi jikumi ne ana ne biumbi bina, bakujilwe panopantanda” ne ‘Mwana mukooko,’ aye Kilishitu Yesu. (Lumwekesho 14:1, 3; Yoano 1:29) Na mambo akuba kafulumende mupya uji mwiulu, utelwa’mba “jiulu jipya,” kabiji bangikazhi ba panopantanda batangijilwa na uno kafulumende nabo batelwa’mba “ntanda ipya.” (Isaya 65:17; 2 Petelo 3:13) Bavula ba mu ba 144,000 bakekala mu bukalama pamo ne Kilishitu, bapwisha kala mwingilo wabo wa panopantanda mu bukishinka. Onkao mambo, belumbulula abo bene kwingila mwingilo wabo wakatataka mwiulu.
5 Pano bino bashalapo bacheche ba mu ba 144,000, bakiji panopantanda. Pa bantu kukila 15,000,000 batainwe kukivuluko kya kuvuluka Kijiilo kya Nkambo kya Mabanga mu 2002, bantu 8,760 bo bonka bamwesheshe luketekelo lwabo lwa kutongwelwa uno mwingilo wa mwiulu. Muntu yense ulukuka bano bantu bashalapo ba mu Bufumu, kine ulwa na Bufumu bwa Lesa.—Lumwekesho 12:17.
Mfumu Washinda
6. Yehoba ne Kilishitu bamona byepi bantu ba Lesa byo bebamanyika?
6 Yehoba byoakoba ku bansatuki basatukila bufumu bwanji boaikazha byaambijilwe jimo amba: “Aye waikala mwiulu ukebasekanga: Nkambo ukebakosamika. Ponkapo ukebanenauna mu bukaji bwanji, ne kwibamwesha malwa mu kuzhingila kwanji kukatampe: Amba, nangwa byonkabyo mfumu wami namwikazha pa mutumba wami wazhila wa Ziona.” (Masalamo 2:4-6) Kimye kyafika kala kya kwiya kwa kwa Kilishitu mu kutangijilwa kwi Yehoba “amba nkashinde.” (Lumwekesho 6:2) Yehoba umona byepi bantu banji byo bebamanyika mu kino kimye kya kushinda kwapelako? Umonatu nobe babena kulwa ne aye kabiji babena kulwa ne na Mfumu wanji ubena kulama. Yehoba waamba’mba: ‘Awa wimukozha anweba wauba nobe wankozha amiwa pa kantu ka pa jiso jami.’ (Zekaliya 2:8) Kabiji Yesu waambishetu kuba’mba bantu monka mobobila nangwa mobabujila kubila ku balongo banji bashingwa kiji nobe babena kuba nangwa kubula kumubila ne aye.—Mateo 25:40, 45.
7. Ñanyi bintu bilengela “jibumba jikatampe” jatongolwa mu Lumwekesho 7:9 kupita mu bya malwa bya kwa Gogi?
7 Pano bino, aba babambakana na kukwasha bashingwa bashalapo nabo bapita mu bya malwa bya kwa Gogi. Bano bantu balenga “ntanda ipya” ya Lesa ke “jibumba jikatampe” baitwa ‘kufuma mu mikoka yonse ne mu bisaka byonse ne mu mitundu yonse ne njimi yonse ya bantu.’ (Lumwekesho 7:9) Batelwa’mba ‘baimana ku meso a jitanda ne ku meso a Mwana mukooko, kasa bavwala bivwalo bitoka.’ Ne mujino jishinda baitabilwa kwi Lesa ne Kilishitu Yesu. Kulama “mapambo a bisonga mu maboko abo,” kulumbulula’mba batota Yehoba byoaji Mfumu walengele bintu byonse, ubena kulama kupichila mu Mfumu wanji ye aikazha pa bufumu aye Yesu Kilishitu, ‘Mwana mukooko wa Lesa.’—Yoano 1:29, 36.
8. Kulukuka kwa kwa Gogi kukalengela Kilishitu kuba ka, kabiji kika kikafumamo?
8 Gogi byoakalukukañana ukalengela Mfumu waikajikwa wa Lesa kwimana ne kulwa nkondo ya Amagedonyi. (Lumwekesho 16:14, 16) Aba bakana kwitabila mu bumfumu bwa Yehoba bakonaunwa. Bino aba bachinchika mu bya malwa na mambo a bukishinka ku Bufumu bwa Lesa bakapokololwa kikupu. Na mambo akino, mutumwa Paulo wanembele’mba: “Nakyo ko kayukilo kamweka ka buchibamambo bwaoloka bwa kwa Lesa; amba mukatelwe’mba, bo bafwainwa bufumu bwa Lesa, i bo bo mumanamina ne anweba: mambo kyo kintu kyaoloka kwi Lesa kwibalubwila bya malwa aba bemumwesha malwa, ne kwimulubwila anweba mumona bya malwa kya kukokoloka pamo ne atweba, pa lumwekesho lwa Nkambo Yesu, byo akafuma mwiulu na bamalaika ba bulume bwanji mu mujilo utema, kasa ashinkanya nabo babula kuyuka Lesa, ne abo babula kukokela mambo awama a Nkambo yetu Yesu.”—2 Tesalonika 1:5-8.
9, 10. (a) Yehoba washinjijile byepi bena Yuda balwanyi babo? (b) Lelo jino bena Kilishitu bafwainwa kutwajijila na kuba ka?
9 Mu malwa akatampe abena kwiya akapwila pa nkondo ya Amagedonyi, Kilishitu ukafumyapo bubi bonse. Bino bantu banji kechi bakalwako ne, byonkatu byabujile kulwako bangikazhi ba mu bufumu bwa mikoka ibiji ya bena Yuda myaka kukila 2,900 yapitapo. Yehoba ye wajinga mwine mwina bulwi, kabiji wibashinjijile balwanyi babo. Jishimikila jitangiwa bino amba: “Yehoba wabikile ba kwibabelamina bena Amonyi ne bena Moabu ne ba ku mutumba wa Seila, bonka baishile na kulwisha bena Yuda; ne kwibatapa bebatapile. Mambo bena Amonyi ne bena Moabu baimene na kwibalwisha ba ku mutumba wa Seila ne kwibepaya ne kwibavizha bonsetu; kabiji byo bapwishishe kwibepaya ba ku mutumba wa Seila, bonse batatwile kwiipaya bene na bene. Bena Yuda byo bafikile kwajinga kyamba kya mungye batajile kwajinga jibumba; kabiji talai, bonse bajingatu bafwa, balalatu panshi; kafwako wapulukile ne.”—2 Byambo bya Moba 20:22-24.
10 Kyaubijilwetu monka Yehoba mo aambijile amba: “Anweba kechi mukalwako ku yo ino nkondo ne.” (2 Byambo bya Moba 20:17) Ne bena Kilishitu nabo bakoba byonkabye kimye Yesu Kilishitu kyo akemana kwiya “na kushinda.” Luno babena kulwisha bubi, kechi ku byela bya bulwi ne, bino ku mupashi. Babena ‘kushinda bubi na byawama.’—Loma 6:13; 12:17-21; 13:12; 2 Kolinda 10:3-5.
Ba Ñanyi Bakatangijila Kulukuka kwa kwa Gogi
11. (a) Ba ñanyi Gogi boakengijisha mu kumulwilako nkondo yanji? (b) Bika bikebewa pa kwikala balaba ku mupashi?
11 Gogi wa Magogi wayukanyikwa amba ye Satana Diabola kufumatu mu 1914 mu kimye kya kusebana kwanji kufika ne lelo jino. Byoaji kilengwa kya mupashi, aye mwine kechi ye ukalwa ino nkondo ne, ukengijisha bantu kumulwilako. Nga bano bonka bantu bakekala ba ñanyi? Baibolo kechi itubulapo mu kushinkamika amba bobabe ne, bino itulumbulwila byakonsha kwitukwasha kukebayuka. Bimweka mu ntanda byobibena kufikizha bungauzhi bwa mu Baibolo, tukebayuka pachepache monka mu kuya kwa moba. Bantu ba Yehoba kechi bakeba kubepa ne, abo bekalatu balaba ku mupashi na kumona bintu bya bumulwila ntanda ne bibena kubiwa mu bupopweshi byo bibena kufikizha bungauzhi bwa mu Baibolo.
12, 13. Ngauzhi Danyela waambijile jimo byepi pa kulukuka bantu ba Lesa japelako?
12 Ngauzhi Danyela walumbulula byavula pa mambo a bantu ba Lesa byo bakebalukuka japelako, wanembele’mba: “[Mfumu wa ku kabeta ka ku buyeke] ukemana na bukaji bukatampe mu kwibonauna ne kwibavizha bavula. Kabiji ukapopela matente anji a bufumu pakachi, aku kalunga ka mema, aku mutumba wazhila wa lukumo.”—Danyela 11:44, 45.
13 Mu kimye kyanembejilwengamo Baibolo, “kalunga ka mema” ko Kalunga ka mema Kakatampe nangwa’mba Kalunga ka Meditelanya, kabiji “mutumba wazhila” wajinga Ziona, Yehoba ye aambilepo amba: “Nangwa byonkabyo mfumu wami namwikazha pa mutumba wami wazhila wa Ziona.” (Masalamo 2:6; Yoshua 1:4) Onkao mambo, ku mupashi, ntanda ya “pakachi, aku kalunga ka mema, aku mutumba wazhila” imenako mwingilo mukatampe wa ku mupashi wa bena Kilishitu bashingwa. Abo baleka kutelelwa pamo na bantu bauba nobe kalunga, bepatula bene kwi Lesa. Pakuba, abo babena kupembelela kulama pamo ne Kilishitu Yesu mu Bufumu bwa mwiulu. Kine, bakalume bashingwa ba Lesa pamo na balunda nabo bakishinka ba jibumba jikatampe, bo bo bakanankama ku mfumu wa kukabeta ka ku buyeke na kwibalukuka mu kufikizha bungauzhi bwa kwa Danyela.—Isaya 57:20; Bahebelu 12:22; Lumwekesho 14:1.
Bakalume ba Lesa Bakoba Byepi?
14. Ñanyi bintu bisatu bikoba bantu ba Lesa kimye kyo bakebalukuka?
14 Bakalume ba Lesa baketekelwa kuba byepi kimye kyo bakebalukuka? Bakoba byonka byaubile mukoka wa bantu ba Lesa mu moba a kwa Yehoshafwata. Bangikazhi ba mu bobwa bufumu bebakambizhe kuba bintu bisatu: (1) kwitanchika, (2) kwimana ne (3) kumona Yehoba byoajinga na kwibashinjila balwanyi babo. Bantu ba Lesa lelo jino bakoba byepi kwesakana na bibye byambo?—2 Byambo bya Moba 20:17.
15. Kilumbulula ka kwamba’mba bantu ba Yehoba betanchika?
15 Betanchika: Bantu ba Lesa bakatwajijila kwitanchika mu kutundaika Bufumu bwa Lesa kwakubula kutelengela ne. Bakatwajijila na bwina Kilishitu bwabo bwa kubula kwitumpa mu bya bumulwila ntanda. Bakekala “bashikamatu, ne kutelengela ne,” mu mwingilo wabo wakishinka kwi Yehoba kabiji bakatwajijila kumutota na mambo a kifyele kyanji. (1 Kolinda 15:58; Masalamo 118:28, 29) Luno kafwako kintu nangwa kimo kyakonsha kwibazakamisha nangwa kwibalengela kusula kifulo kya Lesa ne.
16. Muñanyi jishinda bakalume ba Yehoba mo bakemenatu?
16 Bemanatu: Bakalume ba Yehoba kechi beseka’mba bepulushe abo bene ne, bino baketekela pakatampe mwi Yehoba. Ye yenkatu wakonsha kupokolola bakalume banji ku byubilo byatama bya ino ntanda, kabiji walaya kwibapokolola. (Isaya 43:10, 11; 54:15; Majilo a Yelemiya 3:26) Kuketekela mwi Yehoba kikebewa ne kuketekela jibumba ja panopantanda jo aingijisha pa myaka yavula kufikizhizhamo nkebelo yanji. Kukilatu ne kala, bena Kilishitu bakine bafwainwa kukinka manungo mu bapopweshi bakwabo bapewa lūsa kwi Yehoba ne Mfumu wanji, lwa kwibatangijila. Bano banabalume bakishinka bo batangijila bantu ba Lesa. Kusula mikambizho yabo kuketulengela kumona malwa.—Mateo 24:45-47; Bahebelu 13:7, 17.
17. Mambo ka bakalume bakishinka ba Lesa byo bakemwena Yehoba kwibashinjila balwanyi babo?
17 Monai Yehoba byoakemushinjila balwanyi benu: Aba bonse bakwachisha bulumbuluke bwabo bwa bwina Kilishitu ne kuketekela mwi Yehoba kuba’mba ye ukebapokolola, bakapuluka. Mu juba jikapelako, ne kulutwe na lwendo bakataya mbila ya kufika kwa juba ja kije ja Yehoba. Bilengwa byonse byafwainwa kuyuka kuba’mba Yehoba ye Lesa wa kine ne kuyuka’mba uji na bakalume banji bakishinka panopantanda. Kechi kukekala jibiji lupata lwa kupachika Bumfumu bwa Yehoba ne.—Ezikyo 33:33; 36:23.
18, 19. (a) Lwimbo wa lushinjilo uji mu Kulupuka kyapitala 15 ulumbulula byepi lutakaiko lwa boba bakapuluka mu nkondo ya kwa Gogi? (b) Ñanyi kintu kyawama bantu ba Lesa kyobafwainwa kuba luno?
18 Bantu ba Lesa byo bakatundaikwa, bakatwela mu ntanda ipya, sabemba lwimbo wa lushinjilo, byonka byaubile bena Isalela panyuma ya kwibapokolola mu kwabuka Kalunga Kachila. Yehoba byoakebapokolola, bonse pa muntu pa muntu ne mu bujibumba bakamusanchilanga kikupu, mu byambo byonka bimo bya kuba’mba: “Nsakumwimbila Yehoba, mambo watumbalala ne kutumbalala; . . . Yehoba ye ulwa nkondo; Yehoba jo jizhina janji. . . . Kuboko kwenu kwa kilujo, anweba Yehoba, kwatumbijikwa na bulume, kuboko kwenu kwa kilujo kusansakanya balwanyi. Na bukata bwa lukumo lwenu munyakaula aba bemwimena; mwatuma bukaji bwenu, kabiji bwibasoka nobe bishiki bya nsono. . . . Bantu bo mwakula mwibatangijile na butemwe bwenu bubula kwaluka. Mwibafikizhe na bulume bwenu ko mwikala kwazhila. . . . Mukebatwezha ne kwibekazha pa mutumba wa buswanyi bwenu, pantu po mwalenga pa kwikalapo anwe bene, anweba Yehoba, pazhila paikajika maboko enu, anweba Nkambo. Yehoba ukekalanga na bufumu myaka ne myaka.”—Kulupuka 15:1-19.
19 Pano luketekelo lwa bumi bwa myaka ne myaka byo lubabaileko kukila kala, kino kyo kimye bakalume ba Lesa kyo bafwainwa kumwesheshamo kwipana kwabo kwi Yehoba ne kwikala jibiji na kizaku kya kumwingijila byoaji Mfumu wabo wa myaka ne myaka.—1 Byambo bya Moba 29:11-13.
Mwakonsha Kulumbulula Nyi?
• Mambo ka Gogi kyoakalukukila bashingwa ne ba mikooko ikwabo?
• Bantu ba Lesa baketanchika byepi?
• Kwimanatu kulumbulula ka?
• Bantu ba Lesa bakamona byepi Yehoba byoakebashinjila balwanyi babo?
[Kipikichala pa peja 28]
Yehoba washinjile balwanyi ba kwa Yehoshafwata ne bantu banji kwakubula abo kulwako ne
[Kipikichala pa peja 30]
Bashingwa ne bamikooko ikwabo babena kutumbijika bumfumu bwa Yehoba
[Kipikichala pa peja 31]
Bantu ba Lesa katatakatu bakembenga lwimbo wa lushinjilo byonka byaimbile bena Isalela