Ketekelai mwi Yehoba na Muchima Wenu Yense mu Bimye bya Malwa
“Lesa ye kyetu kyakufyamamo, ye ngovu yetu, Ye nkwasho uji pepitu mu bimye bya malwa.”—MASALAMO 46:1.
1, 2. (a) Ñanyi kyakumwenako kimwesha kuba’mba kuketekela mwi Lesa kumweshiwa mu byo tuba, kechi kwambatu pa kanwa ne? (b) Mambo ka kyo twakonshesha kubila byavula kukila kwambatu pa kanwa amba twaketekela mwi Yehoba?
KYAPELA bingi kwambatu pa kanwa’mba naketekela mwi Lesa kukila byo tumwesha byobyo byambo mu byubilo byetu. Kyakumwenako, pa myaka yavula pa mali akina America a kipepala ne a muwayawaya panembwa byambo bya kuba’mba “Twaketekela Mwi Lesa.”a Mu 1956 kipamo kya U.S. Congress kyafuukwile mukambizho wa kuba’mba, “Twaketekela mwi Lesa” waikajile ke wa kutumbijikilamo kyalo kya United States. Pano bino, bantu bavula ba panopantanda ponse baketekela mu mali ne mu bya bunonshi kukila mwi Lesa.—Luka 12:16-21.
2 Kwi atweba bena Kilishitu byavula bikebewa, kechi kwambatu pa kanwa amba twaketekela mwi Yehoba ne. Byonka ‘lwitabilo lwa kubula mingilo, byo lwafwa,’ ne kwambatu pa kanwa amba twaketekela mwi Lesa nako kwikalatu ke kwatu poso kwaikala na mingilo. (Yakoba 2:26) Mu mutwe wafumako, twafunjile amba tumwesha luketekelo mwi Yehoba inge saka tulomba kwi aye, kutanga Byambo byanji, ne kutangijilwa na jibumba janji. Twayai twisambe pa byo twakonsha kwingijisha ano mashinda asatu mu bimye bya malwa.
Umvwe Nkito Yapwa Nangwa Mufola Mali Acheche
3. Ba mingilo ba kwa Yehoba bapita mu ñanyi lukatazho lwa mali mu bino “bimye byakatazha,” kabiji twayuka byepi kuba’mba Lesa wipana kwibakwasha?
3 Mu bino “bimye byakatazha,” ne atweba bena Kilishitu tuyanda byonka biyanda bantu bakwabo. (2 Timoti 3:1) Kimo kimye bakonsha kwitupanga nkito kya kubula kuketekela ne. Nangwa po kampe kuyandakanatu na kwingila kimye kyabaya bino satubena kufolatu mali acheche. Kabiji na mambo abino, twakonsha kukankalwa ‘kwibamwena bakwetu bibafwainwa.’ (1 Timoti 5:8) Nanchi Lesa wetu Wakila wipana kwitukwasha mu bino bimye bya malwa nyi? Witukwasha javulatu! Kya kine, Yehoba kechi wituzhikijila mu bya malwa byonse byo tupitamo mu buno bwikalo ne. Bino, umvwe twaketekela mwi aye, byambo bya mu Masalamo 46:1 byaamba’mba: “Lesa ye kyetu kyakufyamamo, ye ngovu yetu, ye nkwasho uji pepitu mu bimye bya malwa” bikekala bya kine kwi atweba. Bino twakonsha kumwesha byepi amba twaketekela mwi Yehoba na muchima yense mu bimye byo twakajilwa mali?
4. Inge twaikala na lukatazho mu mali twakonsha kulomba ka, kabiji Yehoba uba byepi na milombelo ya uno mutundu?
4 Jishinda jimo jo tumwesheshamo luketekelo mwi Yehoba ke kwalukila kwi aye mu lulombelo. Pano bino twakonsha kulomba’mba ka? Inge twaikala na lukatazho lwa mali akyo kimye twafwainwa kwikala na maana kya kine. Twafwainwa kwibikako na kwialomba! Byambo bya kwa Yehoba bitukosesha’mba: ‘Umvwe mwi anweba muji umo wabula maana, epuzhe Lesa, upanapanatu ku bonse ne kushintauka ne; kabiji ukapewao.’ (Yakoba 1:5) Ee, mwafwainwa kulomba maana kwi Yehoba, ko kuba’mba mwafwainwa kwikala na bulume bwa kwingijisha milangwe ne maana akupima bintu bulongo kuba’mba mufuukulenga ne kusala bya kuba byawama. Shetu wa butemwe wa mwiulu witulaya amba uteleka ku ino milombelo. Wipana mwine kukosesha mashinda a boba baketekela mwi aye na muchima wabo yense.—Masalamo 65:2; Byambo bya Mana 3:5, 6.
5, 6. (a) Mambo ka kutanga Byambo bya Lesa kyo kwakonshesha kwitukwasha kuyuka mwakwikela inge tuji na lukatazho lwa mali? (b) Twakonsha kuba byepi kuba’mba tukepesheko bijikila inge nkito yapwa?
5 Kukeba bukwasho kupichila mu kutanga Byambo bya Lesa ke jishinda jikwabo ja kumwesheshamo luketekelo lwetu mwi Yehoba. Milaye yanji iji mu Baibolo yo “ya kine kine.” (Masalamo 93:5) Nangwa kyakuba kwiinemba kwapwile myaka 1,900 yapitapo, mu uno buku wanembeshiwe na mupashi wazhila muji lujimuno lwa kine kine ne maana akonsha kwitukwasha kuyuka mwakubila inge tuji na lukatazho lwa mali. Monai bakumwenako ba maana baji mu Baibolo.
6 Mfumu wa maana aye Solomone waambile’mba: “Tulo twa wa mwingilo twatobala, nangwa waja bicheche nangwa waja byavula; bino kwikuchisha kwa munonshi kwamukanya tulo.” (Musapwishi 5:12) Mali a kulungishisha, kulaminamo bulongo, ne kulamawizha bipe byetu akebewa. Onkao mambo nkito inge yapwa, twafwainwa kwikala panshi ne kumonapo mwakwikela bulongo, kweseka kuyukanga lupusano luji pakachi ka bintu bikebewa mu bwikalo ne bya kisangajimbwe. Kupimpulako bintu bimo kukepeshako bijikila. Kyakumwenako, abya kyakonsheka kupezhako bwikalo bwetu, kampe po kuvilukila mu nzubo yakepako nangwa kufumyako bintu bimo bya ku mubiji byabula nkito ikatampe kotuji nyi?—Mateo 6:22.
7, 8. (a) Yesu wamwesheshe byepi amba muntu mbulwakoloka uji na muteeto wa kisemwa wa kubambisha muchima na mambo a bintu bya ku mubiji? (Monai ne tubyambo twa munshi.) (b) Yesu wajimwine byepi na maana bantu kuchinuzhuka kwikala na kijikila kyakilamo?
7 Mu jashi jo aambile pa Mutumba, Yesu wajimwineko’mba: “Kechi mubambishe michima na mweo wenu ne, nangwa na byo mukaja, nangwa na byo mukatoma; nangwa na bya mibiji yenu, byo mukavwala ne.”b (Mateo 6:25) Yesu wayukile kuba’mba mu kisemwatu bantu bambulwakoloka bekala na bijikila bya mwakutaina bintu bya ku mubiji bibafwainwa. Pano bino twakonsha byepi kubula ‘kubambisha michima’ na mambo a bino bintu? Yesu waambile’mba: “Nanchi sambilai kukebesha bufumu bwanji.” Nangwa kyakuba tubena kupita mu makatazho a byepi nangwa a byepi, twafwainwa kutangizhangako mpopwelo ya Yehoba mu bwikalo bwetu. Inge saka tuba bibye bintu, byonse byo tukeba pa juba pa juba “biketubikilwapo” na Shetu wa mwiulu. Uketukwasha mu mashinda onse awama kwikala na bintu bitufwainwa.—Mateo 6:33.
8 Yesu wanungilepo byambo bikwabo bya lujimuno amba: “Kechi mubambishe michima yenu na ja kesha ne: mambo ja kesha jine jikebambisha na byajo.” (Mateo 6:34) Kechi kyawamishatu kubambisha michima kuba’mba kesha kikekala byepi ne. Shayuka umo wafunda Baibolo waambile’mba: “Moyo wa kwakamwa bikekala juba jalondelapo kechi uji pamo na byo jikekala ne. Kumvwina lujimuno luji mu Baibolo lwa kutangizhako bintu byanemena mu bwikalo ne kuyukatu bya jojo juba jo mujimo kwakonsha kwitukwasha kubula kwikala na kijikila kyakilamo.—1 Petelo 5:6, 7.
9. Inge twaikala na lukatazho lwa mali, ñanyi bukwasho bo twakonsha kutana mu mabuku anembwa na ‘kalume wa kishinka ne wa maana’?
9 Inge twaikala na lukatazho lwa mali, twakonsha ne kumwesha luketekelo lwetu mwi Yehoba pa kukeba bukwasho kupichila mu kutanga mabuku anembwa na ‘kalume wa kishinka ne wa maana.’ (Mateo 24:45) Pa kimye ne pa kimye, mu Loleni! mwikala mitwe ilumbulula maana ne mashinda mwakwingijila na lukatazho lwa mali. Kibaba kiji na mutwe wa kuba’mba, “Ukubulwe Ncito—Cinshi Cili e Kupikulula?” uji mu Loleni! wa August 8, 1991, waamba pa mashinda atanu na asatu akwasha bantu bavula kuyuka mwakwikela bulongo inge nkito yapwa.c Ano mashinda aimena pa mulanguluko wa mwanemena mali. Kino kyaambiwepo mu mutwe wa kuba’mba, “Icintu Cimo Icakatamisha Ukucila pa Ndalama,” wajinga mu magazini intutu imo.—Musapwishi 7:12.
Umvwe Mubena Kubela
10. Kyakumwenako kya Mfumu Davida kimwesha byepi kuba’mba kyanema bingi kuketekela mwi Yehoba inge twabela?
10 Nanchi kyakonsheka kuketekela mwi Yehoba inge twabela nyi? Ee! Yehoba ubila lusa bantu banji babena kubela. Kyakilapo ke kya kuba’mba ukeba kwibakwasha. Langulukai Mfumu Davida wa kumwenako. Wafwainwa aye mwine wakolelwe bingi kimye anembelenga byambo byaamba pe Lesa byo akwasha muntu wakolwa. Waambile’mba: “Yehoba ukamukwasha byo aji pa mwanya na misongo: Anweba mwamwanshikila mwanya wanji mu kikola kyanji.” (Masalamo 41:1, 3, 7, 8) Luketekelo lwa kwa Davida mwi Lesa lwakosele bingi, kabiji kulutwe kikola kyapwile waikajile ke mutuntulu. Pano bino twakonsha kumwesha byepi kuba’mba twaketekela mwi Lesa inge twabela bingi?
11. Inge twabela, twakonsha kulomba amba ka kwi Shetu wa mwiulu?
11 Inge mwabela, jishinda ja kumwesheshamo luketekelo mwi Yehoba ke kulomba kwi aye amba emukwashe kuchinchika. Twakonsha kumulomba ‘maana alumbuluka’ a kwitukwasha kuba’mba twikale na butuntulu bwawamako kwesakana na kikola kyetu. (Byambo bya Mana 3:21) Kabiji twakonsha ne kumulomba kwitukwasha kwikala na butekanye ne kuchinchika pakuba’mba tuyuke mwakwikela na kikola. Ne kyakilapo, twakonsha kulomba amba Yehoba etulame, kwitupa bukose bwa kutwajijila bakishinka kwi aye, kabiji nangwa bintu bya mutundu wa byepi byamweka kechi twafwainwa kubwela panyuma ne. (Filipai 4:13) Kusungijila bulumbuluke bwetu kwi Lesa kyo kyakilapo kunema kukila pa kulama bumi bwetu bwa kino kimye. Umvwe twasunga bulumbuluke bwetu, aye Ufweta Pakatampe uketupa bumi bwalumbuluka bwa myaka ne myaka kabiji butuntulu.—Bahebelu 11:6.
12. Ñanyi jifunde ja mu Binembelo jakonsha kwitukwasha kwikala na maana a kufuukula bulongo jishinda ja kwitubukilamo kikola?
12 Kuketekela mwi Yehoba kwitulengela ne kutanga Baibolo Byambo byanji kuba’mba twikale na bukwasho bwalumbuluka. Mafunde atanyiwa mu Binembelo akonsha kwitukwasha kufuukula bulongo mwakubukilwa ku kikola. Kyakumwenako, inge twayuka’mba Baibolo yakanya “bya buñanga bwa lubuko,” tukachinuzhuka mbukilo yavwangamo lubuko. (Ngalatiya 5:19-21; Mpitulukilo ya mu mizhilo 18:10-12) Mu Baibolo mujipo ne maana akwabo o twafwainwa kulonda a kuba’mba: “Kitabilambijinga witaba byambo byonse; pakuba wajimuka utalatala ko aya.” (Byambo bya Mana 14:15) Onkao mambo, umvwe tubena kulangulukapo jishinda jimo ja kwitubukilamo kikola, kyawama bingi kutambula bishinka byonse, kechi ‘kwitabilatu byambo byonse, ne.’ ‘Kutekanya’ kwa uno mutundu kwakonsha kwitukwasha kuyuka kufuukula bulongo bya kuba.—Titusa 2:12.
13, 14. (a) Ñanyi bibaba biji na mitwe yaamba pa misongo ne bulema binembwa mu Kyamba kya Usopa ne Loleni!? (Monai kabokoshi kaji pa peja 31. (b) Lufunjisho ka lwaamba pa bya kwilama bulongo na misongo luji mu Loleni! ya February 8, 2001?
13 Twakonsha ne kumwesha luketekelo lwetu mwi Yehoba pa kupesapesa mu mabuku anembwa na kalume wa kishinka. Magazini a Kyamba kya Usopa ne Loleni! javula ekala na bibaba biji na mitwe yaamba pa bikola ne misongo yapusana pusana.d Kimye kimo, ano magazini ambapo ne pa bantu bamo byo bekala na misongo nangwa bikola byapusana pusana. Kabiji, mitwe imo ipana mashinda ne maana alumbuluka a mu Binembelo mwakwisungila na bikola.
14 Kyakumwenako, mu Loleni! ya February 8, 2001, muji bibaba byaambile pa mutwe wa kuba’mba “Ukusansamusha Abalwele.” Bino bibaba byaamba pa mafunde a mu Baibolo byo akwashañana ne mabulañano kufuma ku bantu bamo ba maana besunga bulongo mu misongo yabo pa myaka yavula. Mutwe wa kuba’mba “Bushe Kuti Mwaikala Shani no Bulwele bwa Mutatakuya?” wajimwineko’mba: Fundai byavula pa mambo a kikola kyenu. (Byambo bya Mana 24:5) Ibikilai bikonkwanyi, kuvwangako ne kikonkwanyi kya kukwasha bakwenu, bino mwafwainwa kuyuka’mba kimo kimye kechi mwafwainwa kwingila monka mwaingijiile bakwenu ne. (Byubilo 20:35; Ngalatiya 6:4) Chinuzhukai kwipatula ku bakwenu. (Byambo bya Mana 18:1) Sangajikainga bakwenu baiya na kwimumona. (Byambo bya Mana 17:22) Kikatakata twajijilai kufwenya kwipi ne Yehoba ne ku kipwilo. (Nahumi 1:7; Loma 1:11, 12) Abya nanchi kechi tusanchila Yehoba pa byo etutangijila kupichila mu jibumba janji nenyi?
Umvwe Kisela Kyatama Kimupampata
15. Mutumwa Paulo washinjile byepi kisela kyatama kya bumbulwakoloka, kabiji ñanyi luketekelo lo twakonsha kwikala nalo?
15 Mutumwa Paulo wanembele’mba: “Mu buntunshi bwami, kechi mwaikala nangwa kimo kyawama ne.” (Loma 7:18) Bintu byoapichilemo Paulo byamukwashishe kuyuka byo kyashupa muntu mbulwakoloka kushinda bisela byatama. Bino nangwa byonkabyo, Paulo waketekejile amba wakonsha kushinda. (1 Kolinda 9:26, 27) Mu ñanyi jishinda? Kupichila mu kuketekela mwi Yehoba na muchima wanji yense. O ene mambo Paulo o aambijile’mba: “Mama ami kalanda! ne muntu wa malwa! i ñanyi ukampokolola ku uno mubiji wa lufu? Sante ekale kwi Lesa monka mwi Yesu Kilishitu Nkambo yetu.” (Loma 7:24, 25) Nga atweba? Netuwa tushupikwa bingi pa kubatu’mba tushinde kisela kyatama. Inge tubena kwibikako kuleka bisela byatama bya uno mutundu, tukankalwa kwikala na luketekelo, kulanguluka kuba’mba kechi tukashinda ne. Bino Yehoba uketukwasha umvwe twaketekela mwi Aye byonka byaubile Paulo, kechi mu bulume bwetu ne.
16. Umvwe kisela kyatama kitupampata, twafwainwa kulomba ka, kabiji twafwainwa kuba ka umvwe twabwela jibiji ku kisela kintu kimo?
16 Umvwe kisela kyatama kitupampata, twakonsha kumwesha luketekelo mwi Yehoba mu kulomba kwi aye mu lulombelo. Twafwainwa kwipuzha, nangwatu kulomba kwi Yehoba bukwasho bwa mupashi wanji wazhila. (Luka 11:9-13) Twakonsha kulomba kikatakata kipangwa kya mupashi wa Lesa kya kwikanya. (Ngalatiya 5:22, 23) Twakonsha kuba byepi umvwe twabwela ku kisela kyetu kyatama panyuma ya kuba twaeseka na ngovu kwikanya? Nangwa kishupe byepi kechi twafwainwa kukoka ne. Twafwainwatu kutwajijila mu kwipelula kulomba kwi Lesa wetu wa lusa, kumulomba lulekelo lwa mambo ne bukwasho. Yehoba kechi ukasankilapo wa muchima “walajika ne walapila” na mambo akatampe o alengele ne. (Masalamo 51:17) Umvwe twamulomba na muchima yense mu bukishinka, Yehoba uketukwasha kushinda meseko.—Filipai 4:6, 7.
17. (a) Mambo ka kulanguluka pe Yehoba byo abena kumona kisela kyo tukeba kushinda kyo kwaikela kwa kwitukwasha? (b) Ñanyi binembelo byo twafwainwa kuvulukanga umvwe tukeba kushinda kisela kya kuzhingila bukiji? kulama lujimi? kuchinuzhuka kisela kya kutemwa bya kisangajimbwe byatama?
17 Twakonsha ne kumwesha luketekelo mwi Yehoba pa kupesapesa bukwasho mu Byambo byanji. Kwingijisha Mutanchi Wakuyukilako Mitwe Yajinga mu Kyamba kya Usopa, twakonsha kutana mukumbu ku jipuzho ja kuba’mba, ‘Nga Yehoba umona byepi kikye kisela kyatama kyombena kwibikako kwikileka?’ Kulanguluka pe Yehoba byo ekimona kwakonsha kukosesha kusaka kwetu kwa kumutokesha pa muchima. Ne mu jino jishinda ne atweba tukatendeka kushikwa kintu kyoashikwa. (Masalamo 97:10) Bamo batana kuba’mba kikwasha bingi kulabijilapo binembelo bya mu Baibolo byaamba pa kisela kimo kyo bakeba kushinda. Abya mubena kukeba kushinda kisela kyenu kya kuzhingila bukiji nyi? Inge ibyo, mwakonsha kuvuluka binembelo nabiji Byambo bya Mana 14:17 ne Efisesa 4:31. Nanchi tuji na lukatazho lwa kulama lujimi wetu nyi? Twafwainwa kulabijila binembelo nabiji Byambo bya Mana 12:18 ne Efisesa 4:29. Abya tuji na kisela kya kutemwa bya kisangajimbwe byatama nyi? Twakonsha kuvuluka mavesi nabiji Efisesa 5:3 ne Kolose 3:5.
18. Mambo ka o twakonshesha kubula kumvwa bumvu kulomba bukwasho ku bakulumpe mu kipwilo bwa kwitukwasha kushinda kisela kyatama?
18 Kukeba bukwasho ku bakulumpe batongolwa na mupashi mu kipwilo jo jishinda jikwabo ja kumwesheshamo kuba’mba twaketekela mwi Yehoba. (Byubilo 20:28) Bano ‘[banabalume, NW] babupetu,’ batongolwa na Yehoba kupichila mwi Kilishitu kuzhikijila ne kulama mikooko yanji. (Efisesa 4:7, 8, 11-14) Kimo kimye kyakonsha kwitushupa kulomba bukwasho mwakushinjila kisela kyetu kyatama. Twakonsha kumvwa bumvu kuchina amba bakulumpe mu kipwilo baketusula. Bino kwakubula nangwa kuzhinaukatu ne, bano banabalume bakoma ku mupashi betunemeka pa kwibasolomoka ne kulomba bukwasho ko baji. Kunungapo, bakulumpe mu kipwilo beseka na ngovu kumwesha byubilo bijipo ne Yehoba pa kwingila na jitanga. Lutekenesho lwabo, lujimuno lwalumbuluka ne mikambizho ya mu Byambo bya Lesa byakonsha kwikala byo byambo byo tukeba kuba’mba tushinde kisela kyatama.—Yakoba 5:14-16.
19. (a) Mu ñanyi jishinda Satana mo akebela kwingijisha bintu byatu mu buno bwikalo? (b) Luketekelo lwavwangamo ka, kabiji twakonsha kufuukula kutwajijila kuba ka?
19 Kange muvulamenga kuba’mba Satana wayuka’mba uji na kimye kichechetu kyashalako ne. (Lumwekesho 12:12) Ukeba kwingijisha bwikalo bwatu kwitulefula mu ino ntanda ne kwitulengela kukoka. Twayai twikale na luketekelo lwa kine kine luji mu Loma 8:35-39: “Ñanyi uketwabanya na butemwe bwa Kilishitu? bya malwanyi? nangwa buyanjinyi? nangwa lupatonyi? nangwa nzalanyi? nangwa bwambanyi? nangwa mu bya lufunyi? nangwa mpokonyi? . . . Ine, mu bino bintu byonse twakila mu kushinda monka mwi aye witutemwa. Mambo amiwa nayukishatu namba, nangwa lufu, nangwa bumi, nangwa bamalaika, nangwa bene bakatampe, nangwa bintu bya katataka, nangwa bintu bikeyako, nangwa bya bulume, nangwa bula bwa mwiulu, nangwa bula bwa panshi, nangwa kilengwa kingi, nangwa kya byepi, nangwa kya byepi, kechi bikakonsha kwitwabanya na butemwe bwa Lesa mwi Kilishitu Yesu Nkambo yetu ne.” Bino byambo byo bitukoseshapo kuketekela mwi Yehoba! Bino luketekelo lwa uno mutundu kechi ke luketekelo lwa kubatu’mba namuketekela ne. Ke luketekelo lwa kulanguluka ne kufuukula kuba bintu byawama pa juba pa juba mu bwikalo. Onkao mambo twayai tufuukule kutwajijila kuketekela mwi Yehoba na muchima yense mu bimye bya malwa.
[Tubyambo twa mushi]
a Mu nkalata yanembejilwe kampanyi kalenga mali a muwayawaya ka U.S. ya November 20, 1861, Munembeshi wa Mali aye Salmon P. Chase wanembele’mba: “Kafwako kyalo kyakonsha kukosa kwa kubula bulume bwa Lesa nangwa kuzhikijilwa ne, poso kya ketekela mwi Aye. Luketekelo lwa bantu betu lo baketekela mwi Lesa lwafwainwa kunembwa pa mali a muwayawaya.” Onkao mambo, byambo bya kuba’mba “Twaketekela Mwi Lesa” byamwekele kimye kitanshi pa mali a muwayawaya a mu U.S. mu 1864.
b Kubambisha muchima kwalumbululwa pano ke “kijikila kilengela kubula kwikala na lusekelo mu bwikalo.” Ñambilo ya kuba’mba: “Kechi mubambishe michima” nangwa’mba “kechi mwikale na kijikila” ne, ilumbulula’mba kechi twafwainwa kutendeka kubambisha muchima ne. Buku umo wamba’mba: “Byambo bya Kingiliki bino byambo mo binembelwa bilumbulula mukambizho wa kulekesha muntu kintu kyo abena kuba.”
c Bino byo bishinka bitanu na bisatu: (1) Kubambisha muchima ne; (2) langulukai byawama; (3) langulukaipo mingilo ikwabo; (4) ikalai mwafwainwa mali o muji nao—kulondela bantu bangi ne; (5) kukongolanga bintu byavula ne; (6) lamai kisemi kyakwatankana; (7) isungai bamushingi; kabiji (8) yukainga byo mwakonsha kwingijisha mali enu.
d Ano magazini alumbulula Baibolo kechi emufuukwilako jishinda jo mwakonsha kubukilwamo ne, mambo akuba muntu mwine yewafwainwa kwifuukwila jishinda jo akeba amba abukilwemo. Bino bibaba byamba mu kushinkamika pa misongo nangwa bulema bumo bwa kubulako batanga ano magazini bishinka byo batana katataka pa byobyo bikola.
Mukivuluka Nyi?
• Umvwe twaikala na lukatazho lwa mali, ñanyi jishinda jo twakonsha kumwesheshamo luketekelo mwi Yehoba?
• Mwakonsha kumwesha byepi luketekelo mwi Lesa inge mubena kubela bela?
• Umvwe kisela kyatama kimupampata, mwakonsha kumwesha byepi kuba’mba kine kine mwaketekela mwi Yehoba?
[Kitenguluzha pa peja 31]
Mwavuluka ino Mitwe Nyi?
Inge twaikala na binyenge na mambo a bulema nangwa misongo, kyawama kutanga mashimikila aamba pa bantu bamo byo bachinchikile. Mashimikila amo anembwa mu Kyamba kya Usopa ke ano.
“Bachinchikilenga Kumiba Mumibiji Yabo.”—Kyamba kya Usopa kya March 1, 2002.
“Icitabo ca Mano Umwaba Ubukombe ku Bantu ba Lelo.” Awe mutwe waamba pe Tomoe byoakwashiwe kupwisha binyenge byanji.—Kyamba kya Usopa kya Kibemba kya April 1, 1999.
“Banabakazhi Babiji Bafwilwa,” waamba pa bakumwenako babiji, ba Sandra ne Elaine.—Kyamba kya Usopa kya May 1, 2001.
“Kukwasha Banabakazhi Bafwilwa mu Malwa Abo.” Awe mutwe waamba pa bantu bakonsha kumwenako bena Kilishitu bafwilwa.—Kyamba kya Usopa kya May 1, 2001.
“Efyo Loida Acimfishe Bucibulu” kyaambile bingi pa byo twakonsha kwisunga umvwe twakolwa kikola kya cerebral palsy.—Loleni wa May 8, 2000.
“Lutekenesho Kubabena Kumanama.”—Kyamba kya Usopa kya January 1, 2003.
“Nanchi Kine Mwaitabila Mu Mambo Awama Nyi?” Awe mutwe waamba pa bantu bakumwenako ba mu Baibolo bajinga na binyenge ne mashinda ebakwashishe kuchinchika.—Kyamba kya Usopa kya February 1, 2003.
“Nataine Byonse byo Nakebelenga,” waamba pa nkalata kufuma ku France.—Kyamba kya Usopa kya March 1, 2003.
[Kipikichala pa peja 29]
Nkito inge yapwa, twafwainwa kwikala panshi ne kumonapo mwakwikela bulongo
[Kipikichala pa peja 30]
Jishimikila ja kwa Loida jimwesha luketekelo mwi Yehoba byo lukwasha muntu kuchinchika (Monai kabokoshi pa peja 31)
[Kipikichala pa peja 32]
Kechi twafwainwa kumvwa bumvu kulomba bukwasho kuba’mba tushinde kisela kyatama ne