Ketekelainga Mwi Yehoba Mpelo Byo Ibena Kufwenya Pepi
“Ketekelainga mwi Yehoba moba onsetu pe.”—ISA. 26:4.
1. Lupusano ka luji pakachi ka bakalume ba Lesa ne bantu ba mu ino ntanda?
TUBENA kwikala mu ntanda muji bantu bavula babula kuyuka ye bakonsha kuketekela ne bintu byo bakonsha kuketekelamo, kampe na mambo a kwibazhingijisha ne kwibalefula bimye byavula. Bapusanako bingi na bakalume ba Yehoba. Byo batangijilwa na maana a Lesa, abo bayuka ye bafwainwa kuketekela kukila kuketekela ino ntanda nangwa ‘baana ba bamfumu.’ (Sala. 146:3) Mu kifulo kya byobyo, baketekela mwi Yehoba kulama bumi bwabo kino kimye ne kimye kya kulutwe, kabiji bayuka amba wibatemwa kabiji ufikizha byo alaya mu Mambo anji kimye kyonse.—Loma 3:4; 8:38, 39.
2. Yoshua waambilepo amba ka pa bukishinka bwa Lesa?
2 Yoshua wajingako kala waambilepo pa bukishinka bwa Lesa. Byo ajinga pepi kufwa, waambijile bena Isalela bakwabo amba: “Anweba bonse mwayuka mu michima yenu ne mu myeo yenu amba kafwako kintu nangwa kimotu kya mu byobya byawama byo emulayile Yehoba Lesa wenu kyabula kumweka ne; byonse byamwekele kwi anweba.”—Yosh. 23:14.
3. Jizhina ja Lesa jisolola ka pe aye?
3 Yehoba ufikizha milaye yanji, kechi na mambotu a kutemwa bakalume banji ne, bino kikatakata ke na mambo a jizhina janji. (Lupu. 3:14; 1 Sam. 12:22) Pa mambo a jizhina ja Lesa, byambo bya kutendekelapo mu Baibolo wanembele ba J B Rotherham byaamba amba, jizhina ja Lesa jilumbulula amba wakonsha kwikela monse mo akebela pa kuba amba afikizhe milaye yanji. Umvwe twaumvwa jizhina janji jatelwa tuvuluka amba kimye kyonse uba bintu byo amba. Wakonsha kuba bintu byo akeba kuba kimye kiji kyonse ne ku mpunzha kuji konse. Kafwako kishupa kwi aye ne. Lesa ukatwajijila kuba bintu kwesakana na mwayila jizhina janji (The Emphasized Bible).
4. (a) Isaya 26:4 witutundaika kuba ka? (b) Tusakwisamba pa ka mu uno mutwe?
4 Ishikishai anweba bene amba: ‘Nanchi namuyuka bulongo Yehoba pa kuba amba namuketekele kya kine nyi? Abya mpembelela na luketekelo, ne kuyuka amba Lesa ubena kutangijila mu byonse nyi?’ Isaya 26:4 waamba amba: ‘Ketekelainga mwi Yehoba moba onsetu pe, mambo Yehoba Lesa ye Jibwe ja myaka ne myaka.’ Ibyo ee kuba amba pa kino kimye Lesa kechi uzhikijila bantu mu jishinda ja kukumya byonka byo aubanga pa bimye bimo mu kimye kya kala ne. Pano bino, byo aji “jibwe ja myaka ne myaka,” twakonsha kumuketekela “moba onsetu pe.” Lesa wetu wakishinka ukwasha byepi bapopweshi banji bakishinka lelo jino? Twayai twisambe pa ano mashinda asatu: Witukosesha umvwe twalomba bukwasho bwa kushinjilamo meseko, witukwasha umvwe bantu betushikwa nangwa kebetumanyike, kabiji ne kwitutundaika kimye kyo tuji na bijikila. Byo tusakwisambanga pa ano mashinda, ibikishaiko kulanguluka pa byo mwakonsha kukosesha lwitabilo lwenu mwi Yehoba.
Ketekelainga mwi Lesa Umvwe Mwaesekwa Kuba Byatama
5. Kimye ka kuketekela mwi Lesa lo kwakonsha kwitukatazha?
5 Kyapela bingi kuketekela mwi Yehoba pa mambo a mulaye wanji wa Paladisa nangwa wa lusanguko, mambo kino kyo kintu kyo tutonga bingi. Pano bino kyakonsha kukatazha bingi kuketekela mwi aye kimye kyo tubena kufuukula kulondela mizhilo yanji, kabiji kyakonsha ne kukatazha kusumininwa amba kulondela mashinda ne mizhilo yanji kwawama bingi kabiji kwituletela lusekelo lukatampe. Mfumu Solomone wanembele bino byambo bya lutundaiko amba: “Ketekela mwi Yehoba na muchima wobe yense, ne kuta muchima ku milangwe yobe obe mwine ne. Umuvulukenga konse konse ko uya ne aye ukakolwela mashinda obe.” (Mana 3:5, 6) Akimonai byaamba kino kinembelo amba “konse konse ko uya,” kabiji ne kuba amba “mashinda.” Kino kibena kulumbulula amba luketekelo lwetu lwa bwina Kilishitu kechi lo lonkatu lwafwainwa kumwesha amba twaketekela mwi Lesa ne, bino ne bwikalo bwetu bonse. Twakonsha kumwesha byepi luno luketekelo mu bimye bya meseko?
6. Twakonsha kutwajijila byepi kwibikako kukana ndangulukilo yatama?
6 Ndangulukilo yetu yo yakonsha kwitulengela kutendeka kukana bintu byatama. (Tangai Loma 8:5; Efisesa 2:3.) Pano mwakonsha kutwajijila byepi kwibikako kukana ndangulukilo yatama? Akimonai ano mashinda atanu: 1. Kebainga bukwasho bwa Lesa kupichila mu lulombelo. (Mat. 6:9, 13) 2. Langulukainga pa byakumwenako bya mu Baibolo bya boba bakaine kuteleka kwi Yehoba ne boba bamutelekelenga. Kabiji monai ne bibamwekejile.a (1 Ko. 10:8-11) 3. Langulukainga pa makatazho o mwakonsha kwikala nao pamo ne balunda nenu na mambo a bundengamambo. 4. Kabiji langulukainga ne byakonsha kwiumvwa Lesa umvwe kalume wanji umo walenga mambo akatampe. (Tangai Salamo 78:40, 41.) 5. Akifwanyikizhai Yehoba byo atemwa inge wamona mupopweshi wanji wakishinka wakana kuba byatama ke obeko byawama, kikale ku bantu nangwa kwa bunke. (Sala. 15:1, 2; Mana 27:11) Ne anweba mwakonsha kumwesha amba mwaketekela mwi Yehoba.
Ketekelainga mwi Lesa Umvwe Bemukana Nangwa Kwimumanyika
7. Ñanyi lweseko lwapichilemo Yelemiya, kabiji wiumvwinenga byepi pa kimye kimo?
7 Balongo betu bavula bengijila mu mapunzha akebewa kuchinchika. Ngauzhi Yelemiya waingijilepo mu mpunzha ya bino mu kimye kya bufumu bwa bena Yuda mu kimye kyakatezhe bintu. Pa juba pa juba wapitanga mu bintu byaesekanga lwitabilo lwanji mambo wamwesheshe lukokelo kupichila mu kubijika bunchibamambo bwa Lesa. Kimye kimo, munembeshi wanji wakishinka Baluka, wijizhañenye mambo wakokele. (Yele. 45:2, 3) Nanchi Yelemiya wabwelele panyuma mambo a kumulefula nyi? Pa kimye kimo waumvwanga bulanda. Waambile amba: “Aja juba jo nasemenwemo jifingwe! Nanchi mambo ka o nalupukijile munda mu kuba mingilo yakosa ne kwikala na bulanda, ne kwikala na bumvu mu moba onsetu a mweo wami?”—Yele. 20:14, 15, 18.
8, 9. Kwesakana na Yelemiya 17:7, 8 ne Salamo 1:1-3, twafwainwa kuba byepi pa kuba amba tutwajijile kupanga bipangwa byawama?
8 Pano bino Yelemiya kechi walekele ne. Watwajijile kuketekela mwi Yehoba. Kyafuminemo ke kya kuba’mba, uno ngauzhi wakishinka wamweneko byafikile bungauzhi bwa kwa Yehoba bwanembwa pa Yelemiya 17:7, 8 bwaamba amba: “Watokwa awa waketekela mwi Yehoba, ne luketekelo lwanji luji mwi Yehoba yenka. Awa muntu uji pamo nobe kichi kyo bajimba ku mema, kitwala mizhazhi yakyo kumukola, pa kwiya kyuya kechi kichina ne, mambo mabula akyo ekalatu kasa afita bulongo, kabiji kechi kyuba kijikila pa kwiya mwaka wa kyashi ne, nangwa kuleka kupanga bipangwa ne.”
9 Byonka biji kichi kyafita bulongo kipanga bipangwa “kyo bajimba ku mema” nangwa mu bujimi bwa ntekezha, ne Yelemiya naye kechi ‘walekele kupanga bipangwa ne.’ Wakaine kulondela milanguluko yatama ya bantu bamyendeleko ba mu oa moba. Aye watwajijile kulondela Nsulo ya “mema” a bumi ne kulama byonse bya mubulanga Yehoba. (Tangai Salamo 1:1-3; Yele. 20:9) Yelemiya wajinga wakumwenako wawama bingi kwi atweba, kikatakata ku boba bengijila Lesa mu mapunzha akatazha. Umvwe byo byo kiji ne kwi anweba, twajijilai kuketekela kya kine mwi Yehoba, kabiji ukemukwasha kuchinchika kimye kyo mupanga ‘bipangwa bya pa bya tunwa byenu bitota jizhina janji.’—Hebe. 13:15.
10. Ñanyi mapesho o tuji nao, kabiji twafwainwa kwishikisha amba ka?
10 Pa kuba amba tuchinchike makatazho mu ano moba apelako, Yehoba witupa bintu byavula bingi byakonsha kwitukwasha kushinda makatazho o tupitamo. Pa bintu byo etupa paji ne Mambo a Lesa abena kutuntululwa bulongo mu milaka yapusana pusana. Upana kajo kavula pa kimye kyafwainwa kupichila mu jibumba ja kalume wakishinka kabiji wa maana. Kabiji witupa ne bakwetu ba mu lwitabilo bavula bo tupwanañana nabo betukwasha pa kupwila kwa kipwilo ne kupwila kukatampe. Nanchi mwingijisha bulongo luno lunengezho nyi? Aba balondela luno lunengezho “bakembanga na mambo a lusekelo lwa mu michima yabo.” Pakuba aba bakankalwa kuteleka ku bibabula Lesa ‘bakatama miteto na mambo a misongo ya mu michima yabo, ne kuwowakana na mambo a kumanama kwa michima yabo.’—Isa. 65:13, 14.
Ketekelainga mwi Lesa mu Kimye kya Bijikila
11, 12. Na mambo a makatazho a mu ntanda, twafwainwa kulondela ñanyi maana a kine?
11 Byonka byo kyaambijilwe jimo, bantu babena kupita mu bya malwa byavula bingi. (Mat. 24:6-8; Lum. 12:12) Umvwe kwaikala muyulo, bantu banyemena pa mitumba ikatampe nangwa kukanjila peulu ya bishimikwa nangwa paji ponse patuntama. Po pamotu, nangwatu makatazho a mu ntanda byo abena kuvujilako, bantu bavula baketekela mu bukwasho bwa bipamo biji na mali, bamulwila ntanda, bupopweshi kabiji ne mu bya sayansi ne busendwe bwa bya kulengalenga. Pano bino, kafwako nangwa kimo pa bino bipamo kyakonsha kuleta mutende wakine ne. (Yele. 17:5, 6) Bakalume ba Yehoba abo baketekela mwi aye “Jibwe ja myaka ne myaka.” (Isa. 26:4) Nyimbi wa masalamo wanembele amba: “[Yehoba] ye jibwe jami, ye lupulukilo lwami: Ye kyamba kyami kyalepa.” (Tangai Salamo 62:6-9.) Twakonsha kuketekela byepi mu jino Jibwe?
12 Tutwajijila kuketekela mwi Yehoba byo tukokela Mambo anji, mwabula maana a bantu. (Sala. 73:23, 24) Kyakumwenako, bantu balondela maana a bantu bakonsha kwimwambila amba: ‘Lonka luno lo ukiji mumi, wafwainwa kubapo kintu kimo kikatampe.’ ‘Ibikeko ukatwele nkito ya peulu.’ ‘Wafwainwa kubunda muzema wa mali.’ ‘Pota kikananga ne kikananga.’ ‘Enda ne kwiyowa bwikalo bwa mu ntanda.’ Pano bino, maana a Lesa ao atundaikañana bino kuba amba: “Aba bobilapo bya panopantanda, bekale nobe babulwa kubilapo: mambo musango wa panopantanda ubenakupichijila.” (1 Ko. 7:31) Kabiji Yesu witutundaika javula kutangizhangako Bufumu ne ‘kwibikila nsabo mwiulu,’ mo ilamwa bulongo.—Mat. 6:19, 20.
13. Byo tulanguluka pa 1 Yoano 2:15-17, twafwainwa kwishikisha amba ka?
13 Nanchi byubilo byenu pa mambo a “panopantanda” ne bintu “bya panopantanda” bimwesha amba mwaketekela mwi Lesa nyi? (1 Yoa. 2:15-17) Nanchi mashuko a mu mwingilo wa Bufumu, anema kwi anweba kukila bintu biji mu ino ntanda nyi? (Fili. 3:8) Nanchi mutwajijila kwibikako kwikala na ‘jiso jijitu’ nyi? (Mat. 6:22) Ibyo ee kuba amba Lesa kechi ukeba amba mwikale na muleele ne, kikatakata inge muji na kisemi kya kulama. (1 Timo. 5:8) Pano bino ukeba bakalume banji kuketekela kya kine mwi aye, kechi kuketekela mu ino ntanda ya kwa Satana ikonaunwa ne.—Hebe. 13:5.
14-16. Bamo bamwenamo byepi mu kutwajijila kwikala na ‘jiso jijitu’ ne kutangizhako bintu bya Bufumu?
14 Akimonai kyakumwenako kya ba Richard ne ba Ruth baji na baana basatu babacheche. Ba Richard baambile amba: “Muchima wami wambujilenga amba nakonsha kumwingijila Yehoba mingilo yavula. Naikele bwikalo bwawama bingi, pano bino namwene kuba’mba kechi naingijijilenga Lesa kwesakana na papelejile bulume bwami ne. Panyuma ya kwikibika mu lulombelo ne kulangulukishapo pa byakebewenga, amiwa ne ba Ruth twaitabanzhenye kulomba mukulumpe wa nkito kuba amba twingilengatu moba ana mu mulungu nangwa kya kuba bwikalo bwakatezhe mu kyalo. Betuswishishe kwingila, kabiji twatendekele kwingila moba ana mu mulungu pa ñondo umo.” Nga luno ba Richard beumvwa byepi?
15 Baamba amba: “Mfola mali akepako pa o nafolanga kala, pano bino ngikala na moba 50 pa mwaka o ngikelamo pamo na kisemi kyami ne kufunjisha baana. Ngikala na kimye kyabaya kya kwingilako mwingilo wa mu bujimi, mafunjisho ami a Baibolo avujilako kabiji mbena kwingila na ngovu mwingilo wa kutangijila kipwilo. Kabiji na mambo a kuba ngikala na kimye kyabaya kya kusunga baana, kino kyalengela ba Ruth kutwajijila kwingilako bupainiya bwa kukwasha. Mbena kukebesha kutwajijila kwingila bino.”
16 Ba Roy ne ba Petina, baji na mwana wamukazhi, bakepeshesheko moba abo a kwingijilamo nkito ya ku mubiji pa kuba amba bekalenga na kimye kya kwingilako mwingilo wa kusapwila kimye kyonse. Ba Roy baamba amba: “Ñingila moba asatu mu mulungu, kabiji ba Petina nabo bengila moba abiji. Twafumine mu nzubo ikatampe yo twaikalangamo ne kuya na kwikala mu kazubo kacheche ketupelejileko. Twaingijilenga mwingilo wa bupainiya saka tukyangye kwikala na mwanetu wamulume ne wamukazhi, kabiji kizaku kyetu kya bupainiya kechi kyapwile ne. Baana betu byo bakomene, twatendekele jibiji mwingilo wa kimye kyonse. Mali nangwa avulepotu byepi, kechi akonsha kwesakana na mapesho o tuji nao ne.”
“Mutende wa Lesa” Alame Muchima Wenu
17. Pa mambo a bintu byubiwa mu bwikalo bibula kuyukanyikwa, Binembelo bitutundaika byepi?
17 Atweba bonse kechi twayuka bikobiwa mu juba ja kesha ne, mambo ‘bimye ne bintu bisolomokatu’ bitufikila bonse. (Sapwi. 9:11) Pano bino kubula kuyuka bikobiwa mu juba ja kesha kechi kwakonsha kwitulengela kubula kukasuluka mu milanguluko byonka bibula kukasuluka bantu babula kwikala balunda na Lesa ne. (Mat. 6:34) Mutumwa Paulo wanembele amba: “Kechi mubambishe michima yenu nangwa mu kintu kimo ne; kabiji mu bintu byonse kasa musolola kwi Lesa byo musaka monka mu lulombelo ne lusashijilo ne kuba sante pamo. Kabiji mutende wa Lesa ubula kuyukanyika, ukalama michima yenu ne milanguluko yenu.”—Fili. 4:6, 7.
18, 19. Lesa witutekenesha mu ñanyi mashinda? Ambai kyakumwenako.
18 Balongo ne banyenga bekala mu makatazho bekala na mutende wa mu muchima ufuma kwi Yehoba. Nyenga umo waamba amba: “Dokotala utumbulañana wankanjikizhe kuba amba nswe kumbika mashi. Kintu kitanshi kyo añambijile bwajinga bwipuzho bwa kuba amba, nga uno lukikachi wa kuba amba kechi nkeba mashi ne, wa byepi? Ponkapotu nalombele kwi Yehoba kishinshi mu muchima kabiji naikele na mutende. Nakosele nobe jibwe. Nangwa kya kuba neumvwinenga kukoka na mambo a kukepelwa mashi, nakonsheshe kupana bishinka bya mu Binembelo bya lwitabilo lwami.”
19 Lesa kimye kimo wakonsha kupana bukwasho bukebewa kupichila mu kwingijisha bakwetu ba mu lwitabilo kwitutekenesha nangwa kupichila mu kajo ka ku mupashi ka pa kimye kyafwainwa. Kampe mwakyumvwapo mulongo nangwa nyenga saka ambamba: “Kino kibaba kyaambatu suka pa byonka byonkeba. Kyanembejilwetu amiwa!” Kya kine, nangwa kya kuba bwikalo bwetu bwikale byepi nangwa byepi, Yehoba uketumwesha butemwe inge twamuketekela. Atweba twi ‘mikooko’ yanji kabiji tutelwa pa jizhina janji.—Sala. 100:3; Yoa. 10:16; Byu. 15:14, 17.
20. Mambo ka bakalume ba Yehoba o bakekelanga kwatalalatu kwabula moyo mu kimye kya konaunwa kwa ino ntanda ya kwa Satana?
20 Mu kimye kya “juba ja bukaji bwa Yehoba” jibena kwiya bintu byonse byaketekelamo bantu ba mu ntanda ya kwa Satana bikonaunwa. Ngolode, siliva ne bintutu bikwabo bya buneme kechi bikakonsha kuzhikijila bantu nangwa pachechetu ne. (Zefwa. 1:18; Mana 11:4) Pa kyokya kimye kukekala kufyama mu “Jibwe ja myaka ne myaka” kwapwa. (Isa. 26:4) Onkao mambo, pa kino kimye twayai tuketekelenga mwi Yehoba na muchima wetu yense kupichila mu kwikala na lukokelo lwa kwenda mu mashinda anji aoloka, kusapwila mambo a Bufumu nangwa kya kuba tutalañana na bantu betukana nangwa kwitumanyika kabiji ne kupichila mu kumubula bintu byonse bitukatazha. Inge twauba bino, kine ‘tukekalanga kwatalalatu kwabula moyo wa kuchina byakatazha.’—Mana 1:33.
[Tubyambo twa mushi]
a Monai buku wa ‘Ikalai Monka mu Butemwe bwa Lesa,’ mapa 102-106.
Mwakonsha Kulumbulula Nyi?
Twakonsha kuketekela byepi mwi Lesa
• inge twaesekwa kuba byatama?
• inge betukana ne kwitumanyika?
• kimye kyo tuji na bijikila?
[Kipikichala pa peja 13]
Kutwajijila kulondela mizhilo ya Lesa kuleta lusekelo
[Kipikichala pa peja 15]
‘Yehoba ye Jibwe ja myaka ne myaka’