BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w07 2/1 pp. 19-23
  • Yehoba Ke Lesa Usanta

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Yehoba Ke Lesa Usanta
  • Kyamba kya Usopa—2007
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Yehoba Wafwetele Mwina Etiopya Wamwakamwanga
  • “Shobe Umona ku Mbaji Ukakufweta”
  • “Ñanga Mukatampe wa Lusa ne wa Kishinka”
  • Twajijilai Kumwesha Lusanchilo!
  • Mambo ka o Twafwainwa Kusanchilanga?
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2019
  • Kechi Mwafwainwa Kwikileka Kumwesha Lusanchilo Ne
    Kyamba kya Usopa—2007
  • Mambo ka o Twafwainwa Kumwesheshanga Lusanchilo?
    Kyamba kya Usopa—2008
Kyamba kya Usopa—2007
w07 2/1 pp. 19-23

Yehoba Ke Lesa Usanta

‘Lesa kechi wabula koloka’mba, avulame mwingilo wenu ne butemwe bo mwijimwesha jizhina janji ne.’—BAHEBELU 6:10.

1. Yehoba wamwesheshe byepi kusanta kwanji ku mwina Moabu aye Luta?

YEHOBA usanchila bingi mingilo ya bantu bakebesha kuba kyaswa muchima wanji, kabiji wibafweta pakatampe. (Bahebelu 11:6) Muntu wa kishinka aye Boaza wayukile bingi kino kyubilo kikatampe kya Lesa, mambo waambile kwi mwina Moabu aye Luta wasungile bulongo muko wanji wafwijilwe, amba: “Yehoba akakufwete monka mwayila byonse byo wauba, kabiji upewe kilambu kyafwainwa kwi Yehoba.” (Luta 2:12) Nanchi Luta bamupesheshe kwi Lesa nyi? Ee! Mambo jishimikila janji janembwa mu Baibolo! Kunungapo, waishile kusongolwa kwi Boaza kabiji ne kwikala kakolwe ka Mfumu Davida ne Yesu Kilishitu. (Luta 4:13, 17; Mateo 1:5, 6, 16) Kino ke kya kumwenako kimo pa bya kumwenako byavula biji mu Baibolo bimwesha Yehoba byo asanchila bakalume banji.

2, 3. (a) Kintu ka kilengela byambo bya Yehoba bya lusanchilo kwikala bya kukumya? (b) Mambo ka Yehoba o amweshesha kusanta kwanji kwa kine? Ambai kya kumwenako.

2 Yehoba wakonsha kwimona wabula koloka umvwe kabule kumwesha kusanta. Bahebelu 6:10 baamba’mba: ‘Lesa kechi wabula koloka’mba, avulame mwingilo wenu ne butemwe bo mwijimwesha jizhina janji, byo mwibengijilenga bazhijikwa banji ne, kabiji ne pano mukibengijila byonkabyo.’ Kintu kilengela bino byambo kwikala bya kukumya ke kya kuba’mba, Lesa usanchila bantu bepana nangwa kya kuba’mba bandengamambo kabiji bapelelelatu ne kufika ku lukumo lwa Lesa ne.—Loma 3:23.

3 Na mambo a bumbulwakoloka bwetu, twakonsha kuba ke twiumvwe’mba mingilo yetu ya kunemeka Lesa yakepa kabiji amba kechi wakonsha kwitupesha ne. Nangwa byonkabyo, Yehoba wayuka bingi bulongo milanguluko yetu ne bwikalo bwetu, kabiji unemeka bingi mingilo yetu yo twingila na muchima yense. (Mateo 22:37) Kya kumwenako: Nsemi wamukazhi watana bupela bwa munshingo pa tebulu bubula kufwa mali avula. Wakonsha kulanguluka’mba abuno bupe kechi bwanema ne, kabiji ne kwibulengulula. Nangwa byonkabyo, kikachi kyaishila pamo na buno bupe kibena kumwesha’mba bwafuma ku mwananji kashimbi waingijishe mali anji onse o ajinga nao pa kubatu’mba apotele bainanji kino kipe. Uno nsemi wamona buno bupe mu jishinda japusanako. Kampe mipolo yayengelela mu meso ne kupakachilamo mwananji ne kumusanchila kufuma panshi ya muchima.

4, 5. Yesu walondejile byepi Yehoba mu kumwesha lusanchilo?

4 Byo ayukisha milanguluko yetu ne po twakonsha kupelela, Yehoba usanta bingi umvwe twamwingijila na muchima yense, kikale twauba bintu bicheche nangwa byavula. Mu jino jishinda, Yesu wajinga wa kumwenako wawama wamwesheshe bulumbuluke bwa Shanji. Akivulukai jishimikila ja mu Baibolo jaamba pa mwanamukazhi mulanda wafwijilwe. ‘[Yesu] byo ainwine meso, aye wamwene banonshi kasa batayamo bya bupe byabo monka mu kilambwilo. Kabiji aye wamwene ne mulanda mwanamukazhi wafwilwa byo atayilemo tundalama tubiji tucheche. Ne aye waambile’mba, Amiwa kine nemwambila namba, uno mulanda mwanamukazhi wafwilwa watayamo byakila bya bonse: mambo abo bonse batayamo mu bya bupe bya mu kuvula kwabo; pakuba aye mu kukajilwa kwanji watayamo byonse byo aji nabyo.’—Luka 21:1-4.

5 Ee, Yesu byo ayukile bwikalo bwa yewa mwanamukazhi kuba’mba wajinga wafwilwa kabiji wajinga muyanji, wamwene kunema kwa bupe boapaine, kabiji kino kyamulengejile kumusanchila. Byo biumvwine ne Yehoba. (Yoano 14:9) Nanchi kechi kitundaikañana kuyuka’mba nangwa bwikalo bwenu bwikale byepi, mwakonsha kubilwa bibusa kwi Lesa wa lusanchilo ne Mwananji nenyi?

Yehoba Wafwetele Mwina Etiopya Wamwakamwanga

6, 7. Mambo ka, kabiji mu ñanyi jishinda Yehoba mo amwesheshe lusanchilo lwanji kwi Ebeda-meleka?

6 Bya kumwenako bimwesha’mba Yehoba ufweta bantu boba kyaswa muchima wanji byavulamo bingi mu Binembelo. Akimonai byo aubile na mwina Etiopya wajinga na moyo wa kwakamwa Lesa aye Ebeda-meleka, waikeleko kimye kimo na kyaikeleko Yelemiya kabiji wajinga kalume wa mu nzubo ya Mfumu wa mu Yuda wabujile bukishinka aye Zedekiya. Ebeda-meleka wayukile kuba’mba babinemanga ba mu Yuda bamubepejile ngauzhi Yelemiya amba ubena kutundaika bantu kusatuka kabiji ne kumutaya mu mushima amba afwilemo na nzala. (Yelemiya 38:1-7) Byo ayukile kuba’mba Yelemiya bamupachile bingi na mambo a byambo byo asapwijilenga, Ebeda-meleka wabikile bumi bwanji mu kizumba ne kusolomoka mfumu. Uno mwina Etiopya mu kuchinchika waambile’mba: “Nkambo yami mfumu, bano bantu bauba byatama mu byonse byo bamuba ngauzhi Yelemiya, byo bamutaya mu mushima; kabiji usakufwa ku nzala momwa mo aji.” Mfumu byo akambizhe, Ebeda-meleka wasendele banabalume 30 kuya na kumufumyamo ngauzhi wa Lesa.—Yelemiya 38:8-13.

7 Yehoba wamwene kuba’mba Ebeda-meleka wajinga na lwitabilo lwamukwashishe kupwisha moyo ye afwanyijilwe kumvwa. Onkao mambo, Yehoba wamwesheshe lusanchilo lwanji ne kumwambila Ebeda-meleka kupichila mwi Yelemiya amba: “Umvwa, amiwa nkafikizha byambo byami byo naambile na mambo a uno muzhi bya kumuba byatama, kechi byawama ne . . . Bino obewa nkakupokolola mu jonkaja juba, . . . kabiji kechi nkakupana mu maboko a bantu bo uchina ne. Mambo kine amiwa nkakupulusha. . . . ; bino mweo wobe ukekala kwi obewa nobe kipukulwa, mambo obewa wanketekejile amiwa.” (Yelemiya 39:16-18) Ee, Yehoba wapokolwele Ebeda-meleka ne Yelemiya ku babinemanga batama babena Yuda kabiji ne ku bena Babilona, baonawine Yelusalema. Salamo 97:10 waamba’mba: “[Yehoba] wiilama myeo ya bazhijikwa banji; wibapokolola mu kuboko kwa babi.”

“Shobe Umona ku Mbaji Ukakufweta”

8, 9. Byonka byamwesheshe Yesu, Yehoba usanchila lulombelo lwa mutundu ka?

8 Kiyukilo kikwabo kimwesha’mba Yehoba usanchila ne kunemeka munema wetu ye tumwesha wa kunemeka Lesa kyakonsha kumwekela mu byamba Baibolo pa mambo a lulombelo. Muntu wa maana waambile’mba, “lulombelo lwa muntu waoloka lo lo amwenamo lusekelo [Lesa].” (Byambo bya Mana 15:8) Mu moba a kwa Yesu bantangi bavula ba bupopweshi balombanga kya kuba ne bantu bavula saka be bomvwa, kechi kulomba kwa kufuma panshi ya muchima ne, bino ke kwa kwimwesha. Yesu waambile’mba, “batambwila jimo mfweto yabo.” Bino wakambizhe baana banji ba bwanga amba ‘pa kulomba, utwele mu kazubo kobe ka mukachi, ne pa kushinka kibelo, ulombe kwi Shobe wa ku mbaji, kabiji Shobe umona ku mbaji ukakufweta.’—Mateo 6:5, 6.

9 Kya kine, Yesu kechi waambilenga’mba kulomba kumvula bantu kwatama ne, mambo naye bimye bimo walombanga kumvula bantu. (Luka 9:16) Yehoba utemwa bingi umvwe ke tulombe kufuma panshi ya muchima, kwa kubula kwikala na mulanguluko wa kukeba kwimwesha ku bantu. Lulombelo lwetu lwa pa bunke, lumwesha bulongo butemwe bwetu bwa kine bo twatemwa Lesa kabiji ne byo twamuketekela. Onkao mambo, kechi kikumisha kuyuka’mba Yesu kimye kyonse wayanga kwa bunke bwanji na kulomba ne. Waubilanga jimo kino “bufuku pa kutwala ku makya.” Pa kimye kikwabo, “wakanjijile pa mutumba pa bunke.” Kabiji saka akyangye kusala batumwa banji 12, Yesu walombele bufuku bonse bunke bwanji.—Mako 1:35; Mateo 14:23; Luka 6:12, 13.

10. Umvwe milombelo yetu keimweshe bukishinka kabiji ne kufuma panshi ya muchima, kintu ka kyo twafwainwa kuketekela?

10 Akifwanyikizhaitu Yehoba byo atelekelenga na muchima yense ku lulombelo lwa kufuma panshi ya muchima lwalombelenga Mwananji! Ee, Yesu pa bimye bimo walombelenga na ‘kujila kukatampe ne mipolo, kabiji waumvwanyikile mambo a kwakamwa Lesa kwanji.’ (Bahebelu 5:7; Luka 22:41-44) Umvwe milombelo yetu saka imwesha buno bukishinka ne kufuma panshi ya muchima, twakonsha kuketekela’mba Shetu wa mwiulu uteleka bingi kabiji ne kusanta. Ee kine, “Yehoba uji kwipi na bonse . . . bamwita kya kine.”—Salamo 145:18.

11. Yehoba umvwa byepi na bintu byo tuba mu bufyamfya?

11 Umvwe Yehoba unemeka bingi lulombelo lo tulomba mu bufyamfya, ko kuba’mba usanta bingi umvwe ke tumukokele satuji kwa bunke bwetu! Ee, Yehoba wayuka bintu byonse byo tuba mu bufyamfya. (1 Petelo 3:12) Kwikala bakishinka kabiji ba lukokelo kimye kyo tuji kwa bunke bwetu ke kiyukilo kyawama bingi kya kwikala na “muchima” wa kwingijila Yehoba awo watokatu to mu byubilo, kabiji ukebatu kuba bintu byawama. (1 Byambo bya Moba 28:9) Abino byubilo byo bisangajikapo muchima wa Yehoba!—Byambo bya Mana 27:11; 1 Yoano 3:22.

12, 13. Twakonsha kuzhikijila byepi milanguluko ne michima yetu kabiji ne kwikala nobe Natanela mutumwa wa kishinka?

12 Onkao mambo, bena Kilishitu bakishinka bachinuzhuka mambo a mu bufyamfya alubankanya milanguluko ne muchima, nabiji kutamba bipikichala bya bantu baji mulekese ne babena kuba bukapondo. Nangwa kya kuba’mba mambo amo akonsha kufyama ku bantu, twafwainwa kuyuka’mba “bintu byonse biji patokatu, byasololwatu ku meso a yewa ye tukatotololako.” (Bahebelu 4:13; Luka 8:17) Kupichila mu kuchinuzhuka bintu bifichisha Yehoba ku muchima, twikala na jiwi ja mu muchima jatoka kabiji ne kwikala na lusekelo amba twaitabilwa kwi Lesa. Ee, kechi twakonsha kuzhinauka ne kuba’mba, Yehoba usanchila muntu “wenda bulongotu ne kuba byaoloka, ne kwamba byakine na muchima wanji yense.”—Salamo 15:1, 2.

13 Pano nanchi twakonsha kuzhikijila byepi milanguluko ne michima yetu mu ino ntanda mwaubatu paa na bubi? (Byambo bya Mana 4:23; Efisesa 2:2) Kununga pa kwingijisha bintu byonse binengezha Yehoba bya kukosesha lwitabilo, twafwainwa kwibikako kukana bintu byonse byatama ne kuba byawama, ne kulangulukanga bukiji kuba’mba milanguluko yatama yakakoma ne kusema bundengamambo. (Yakoba 1:14, 15) Akilangulukai byo mwakonsha kwikala na lusekelo umvwe Yesu wimwambijile byonka byo aambijile Natanela kuba’mba: “Talai, [mwana mulume] wabula bujimuku.” (Yoano 1:47) Natanela, jizhina janji jikwabo Batolomo, waishile ne kwikala umo wa pa batumwa ba kwa Yesu 12.—Mako 3:16-19.

“Ñanga Mukatampe wa Lusa ne wa Kishinka”

14. Mweno ya kwa Yesu kutazha ku bupe bwapaine Maliya yapusene byepi na bantu bakwabo?

14 Yesu byo aji “kipasha kya Lesa ubula kumweka,” aye Yehoba, kimye kyonse ulondela bulongo Shanji kupichila mu kumwesha lusanchilo ku boba bengijila Lesa na muchima watoka. (Kolose 1:15) Kya kumwenako, byo kwashajile moba atanu kuba’mba apane bumi bwanji, Yesu ne baana banji bamo ba bwanga bajinga benyi mu nzubo ya kwa Shimona mu Betani. Kimye kya bufuku, Maliya nyenga ya kwa Lazalasa ne Mata, “washikwile paunji umo wa manyi a nada a lupoto lwanemesha” (lwakonsha kufika ku malipilo afwainwa kutambula muntu mwaka yense), kabiji ne kushinga mutwe ne maulu a kwa Yesu. (Yoano 12:3) Bamo baambile’mba “lelo abu bono nabo bwa byepi?” Nangwa byonkabyo, Yesu wamwene bumpanyi bwa kwa Maliya mu jishinda japusanako. Wamwene kuba’mba ke bumpanyi bukatampe kabiji bwa kufuma panshi ya muchima byo ayukile kuba’mba ke aji pepi kufwa kabiji ne kumuzhika. Onkao mambo, mu kifulo kya kumunena Maliya, Yesu wamunemekele bingi. Waambile’mba: “Konse konse ko bakasapwila ano mambo awama panopantanda ponse, kino kyo auba uno mwanamukazhi nakyo bakekyambanga ke kya kumuvulukilako.”—Mateo 26:6-13.

15, 16. Tumwenamo byepi mwi Yesu byo kiji kuba’mba waingijijilepo Lesa mu bumuntu?

15 Byo twashukwapo kwikala na muntu uji na lusanchilo aye Yesu Ntangi wetu! Kwambatu kine, bwikalo bwa kwa Yesu bwa bumuntu bwamunengezhezhenga kwingila mwingilo Yehoba ye amusungijile wa kwikala Ñanga Mukatampe ne Mfumu, patanshi ku kipwilo kya bashingwa kabiji ne kubwela kwikala wa ba panopantanda.—Kolose 1:13; Bahebelu 7:26; Lumwekesho 11:15.

16 Saka akyangye kwiya panopantanda, Yesu wasekejile bingi mu bantu kabiji ne kwibatemwa kya kine kine. (Byambo bya Mana 8:31) Byo aikele mu bumuntu, waishile kuyuka bulongo byo kilumbulula kuyanda kabiji ne kushinda meseko o tupitamo mu mwingilo wetu kwi Lesa. Mutumwa Paulo wanembele’mba: “[Yesu] kyamufwainwe aye apashañane na balongo banji mu byonse, akekale ke ñanga mukatampe wa lusa ne wa kishinka . . . Mambo byo amanamine mwine pa kwesekwa, aye wakonsha kwibakwasha baesekwa.” Yesu wakonsha “kumvwa kunekena kwetu” mambo “waesekelwe monse monse pamo ne atweba, byonkabyo wabujilwe bundengamambo.”—Bahebelu 2:17, 18; 4:15, 16.

17, 18. (a) Makalata atuminwe ku bipwilo bitanu na bibiji bya mu Asha Maina amwesha byepi lusanchilo lukatampe lwa kwa Yesu? (b) Nga bena Kilishitu bashingwa be banengezhezhenga kuba ka?

17 Yesu waishile kuyukisha makatazho apitangamo baana banji ba bwanga panyuma ya kusangulwa. Akimonai makalata o anembejile bipwilo bitanu na bibiji bya mu Asha Maina, anembelwe na mutumwa Yoano. Ku kipwilo kya mu Simulina, Yesu waambile’mba: “Nayuka bya malwa byobe, ne buyanji bobe.” Apano Yesu walumbulwilenga’mba ‘nayuka bingi bulongo makatazho obe; kabiji nayuka kine bintu byo ubena kupitamo.’ Byo kiji kuba’mba wayanjile kufikatu ne ku lufu lwanji, wanungilepo byambo byawama bya lutundaiko amba: “Kasa ukosa mu lwitabilo kufika ne ku lufu ne amiwa nkakupa munchinya wa bumi.”—Lumwekesho 2:8-10.

18 Makalata atuminwe ku bipwilo bitanu na bibiji mwayulatu paa na byambo bimwesha kuba’mba Yesu wayuka bingi bulongo makatazho apitamo baana banji ba bwanga kabiji wibasanchila kya kine kine pa kwikala bwikalo bwa bukishinka. (Lumwekesho 2:1–3:22) Vulukai kuba’mba bantu Yesu bo anembejilenga bino byambo bajinga bena Kilishitu bashingwa bajinga na luketekelo lwa kulama nanji mwiulu. Mu kulondela mu ngayo ya kwa nkambo yabo, bebanengezhejilenga jimo bya kwingila mwingilo wabo wanema wa kukwasha kutangijila na kifyele kikatampe kya mfweto ya kitapisho kya bukuzhi bwa kwa Kilishitu pa bantu baji mu buyanji.—Lumwekesho 5:9, 10; 22:1-5.

19, 20. Bantu balenga “jibumba jikatampe” bamwesha byepi lusanchilo lwabo kwi Yehoba ne Mwananji?

19 Butemwe bwa kwa Yesu bo atemwa baana banji ba bwanga bwalamata ne ‘mikooko ikwabo,’ bantu bavula abo pano babena kulenga ‘jibumba jikatampe . . . jafuma mu mikoka yonse ya bantu,’ bakapuluka “malwa akatampe” abena kwiya. (Yoano 10:16; Lumwekesho 7:9, 14) Abano bantu babena kwiya kwi Yesu na mambo a lusanchilo lwa kitapisho kyanji kya bukuzhi ne na mambo a luketekelo lwabo lwa bumi bwa myaka ne myaka. Bamwesha byepi lusanchilo lwabo? Boba bino kupichila mu ‘kwingijila [Lesa] mute ne bufuku.’—Lumwekesho 7:15-17.

20 Sawakya wa ntanda yonse wa mwaka wa mwingilo wa 2006, wanembwa pa mapeja 27 kufika ku 30, ubena kumweshatu patoka kuba’mba bamwingilo bakishinka babena kwingijila Yehoba “mute ne bufuku.” Kabiji mu uno yenka mwaka, baingijijile pamo na kajibumba kacheche ka bena Kilishitu bashingwa ne kufikizha maawala 1,333,966,199 mu mwingilo wa kumvula bantu. Ko kuba’mba, akonsha kwingijiwa kukila pa myaka 150,000!

Twajijilai Kumwesha Lusanchilo!

21, 22. (a) Na mambo a kumwesha lusanchilo, mambo ka bena Kilishitu o bafwainwa kikatakata kwizhikijila ano moba? (b) Bintu ka byo tukesambapo mu mutwe walondelapo?

21 Pa kwingila na bantu bambulwakoloka, Yehoba ne Mwananji bamwesha lusanchilo lwabo lukatampe lwakilamo kuwama. Kya bulanda ke kya kuba’mba, bantu bavula kechi batako muchima kwi Lesa ne, bino batatu muchima pa bintu bya kyabo kyabo. Byo alumbulwilenga bantu babena kwikala mu “moba apelako,” Paulo wanembele’mba: “Bantu bakekala ba kwitemwa abo bene, ba kutemwa mali . . . ba kubula kusanta.” (2 Timoti 3:1-5) Abano bantu bapusana bingi na bena Kilishitu bakine bamwesha lusanchilo lwabo pa bintu byonse byo ebobila Lesa. Bamwesha luno lusanchilo kupichila mu lulombelo lwa kufuma panshi ya muchima, kabiji ne byo befuukwilapo bene kwingila na muchima yense.—Salamo 62:8; Mako 12:30; 1 Yoano 5:3.

22 Mu mutwe walondelapo, tukapituluka mu lunengezho lumo lwa ku mupashi Yehoba lo etubila mu butemwe. Byo tubena kulanguluka pa buno ‘bupe bwawama,’ lekai lusanchilo lwetu lubailengako.—Yakoba 1:17.

Musakukumbula’mba Ka?

• Yehoba wimwesha byepi amba Lesa wa lusanchilo?

• Umvwe tuji kwa bunke bwetu, twakonsha kusangajika byepi muchima wa Yehoba?

• Mu ñanyi mashinda Yesu mo amwesheshe lusanchilo?

• Kwikala mu bumuntu kwa mukwashishe byepi Yesu kwikala na lusa ne na lusanchilo?

[Kipikichala pa peja 19]

Byonka biji nsemi watemwa kintu kicheche kyauba mwananji, Yehoba naye usanta bingi inge twamwingijila na muchima yense

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu