BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w07 8/1 pp. 3-6
  • Mwakonsha Kwikala Byepi Na Bumupashi Bwa Kine?

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Mwakonsha Kwikala Byepi Na Bumupashi Bwa Kine?
  • Kyamba kya Usopa—2007
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • “Muchima wa Kilishitu”
  • Byo Twakonsha Kuyuka “Muchima wa Kilishitu”
  • Bumupashi ne “Bipangwa bya Mupashi”
  • Bumupashi ne Lulombelo
  • Bumupashi ne Kusapwila Mambo Awama
  • Nanchi Mubena Kuba Bikebewa pa Kuba’mba Mwikale ba Bumupanshi Nyi?
  • Kilumbulula ka Kwikala Muntu wa Bumupashi?
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2018
  • Twajijilai Kwikala Muntu wa Bumupashi!
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2018
  • Nanchi mwi Muntu wa Buntunshi Nyi, Inyi wa Bumupashi?
    Mutanchi wa Kupwila kwa Bwikalo ne Mwingilo Wetu wa Bwina Kilishitu—2019
  • Ikalai na Muchima wa Kilishitu
    Kyamba kya Usopa—2009
Monai Bikwabo
Kyamba kya Usopa—2007
w07 8/1 pp. 3-6

Mwakonsha Kwikala Byepi Na Bumupashi Bwa Kine?

MUTUMWA Paulo wanembele’mba: “kuta muchima ku buntunshi lo lufu; pakuba kuta muchima ku mupashi bo bumi ne mutende.” (Loma 8:6) Mu bino byambo, mutumwa waambilenga amba kwikala muntu wa bumupashi kechi ke kintu kyo afuukulatu mwine muntu nangwa kyaswa muchima wanji ne. Kyaimena pa bumi ne lufu. Pano mu ñanyi jishinda muntu wa bumupashi mo ekela na “bumi ne mutende”? Kwesakana na byaamba Baibolo, muntu wa uno mutundu wikala mutende luno lonka na Lesa, kabiji ukekala myaka ne myaka kulutwe na lwendo. (Loma 6:23; Filipai 4:7) O ene mambo Yesu o aambijile’mba: “Bata muchima ku mupashi bo batokwa”!—Mateo 5:3, NW.

Byo mubena kutanga ino magazini kyamweshatu patoka kuba’mba mwatemwa bya ku mupashi, kabiji kino ke kintu kyawama bingi. Pano bino bantu bavula balangulukila mu mashinda apusana pusana pa mambo a bumupashi. Onkao mambo mwakonsha kwipuzha’mba: ‘bumupashi bwa kine bo bu ka? Muntu wakonsha kwikala byepi wa bumupashi?’

“Muchima wa Kilishitu”

Kununga pa kwamba pa buneme ne mfweto iji mu kwikala muntu wa bumupashi, mutumwa Paulo waambilepo bingi pa bumupashi bwa kine byo buji. Ku bena Kilishitu ba mu muzhi wa kala wa Kolinda, Paulo walondolwele lupusano luji pakachi ka muntu wa mu buntunshi, ubatu byonka byo akeba mwine, ne muntu wa bumupashi, wanemeka bintu bya ku mupashi. Paulo wanembele’mba: ‘Muntu wa mu buntunshi kechi utambula bya mupashi wa Lesa ne: mambo bo bumbulwamaana kwi aye.’ Kabiji Paulo wabwelele walondolola’mba muntu wa bumupashi uyukanyikilwa mu kwikala “na muchima wa Kilishitu.”—1 Kolinda 2:14-16.

Kwikala “na muchima wa Kilishitu” kilumbulula kwikela “monka mwayila muchima wa Kilishitu Yesu.” (Loma 15:5; Filipai 2:5) Mu ñambilo ikwabo, muntu wa bumupashi ke yewa ulanguluka byonka bilanguluka Yesu ne kulondela mu ngayo yanji. (1 Petelo 2:21; 4:1) Umvwe muntu ke ekale na muchima nobe wa Kilishitu, bumupashi bwanji bukosa, kabiji wikala na “bumi ne mutende.”—Loma 13:14.

Byo Twakonsha Kuyuka “Muchima wa Kilishitu”

Nangwa byonkabyo, pa kuba’mba muntu ekale na muchima wa Kilishitu, wafwainwa kuyuka Kilishitu mo amwena bintu. Onkao mambo, jishinda jitanshi muntu jo afwainwa kwikelamo wa bumupashi ke kuyuka bilanguluka Yesu. Pano mwakonsha kuyuka byepi muchima wa muntu waikeleko panopantanda myaka 2,000 yapitapo? Kya kumwenako, anweba mwayukile byepi bantu bajingako kala mu kyalo kyenu? Kupichila mu kutanga mu mabuku. Popamotu, kutanga jishimikila ja kwa Yesu jo jishinda janema bingi ja kuyukilamo muchima wa Kilishitu.—Yoano 17:3.

Kuji mashimikila ana aamba pa bwikalo bwa kwa Yesu. Ano mashimikila ke Mambo awama anembelwe na Mateo, Mako, Luka, ne Yoano. Umvwe ke mutange bulongo ano mashimikila, akonsha kwimukwasha kuyuka ndangulukilo ya kwa Yesu, butemwe bwanji, ne kimulengela aye kuba bintu byawama. Umvwe mwaikalako na kimye kya kulanguluka langulukapo pa byo mutanga pe Yesu, mutendeka kufwanyikizha mu muchima wenu Yesu byo ajinga. Nangwa kya kuba mwitela anwe bene amba mwi baana ba bwanga ba kwa Kilishitu, bino inge ke mutange bino ne kulangulukapo pa byo mwatanga, kikemulengela ‘kukoma mu bupe ne mu maana a kumuyuka Nkambo ne Mupulushi wetu Yesu Kilishitu.’—2 Petelo 3:18.

Byo twayuka bino, twayai twisambe pa bibaba bimo biji mu Mambo awama tumone kyamulengejile Yesu kwikala muntu wa bumupashi. Apa bino mwiipuzhe anweba bene byo mwakonsha kulonda kya kumwenako kyanji.—Yoano 13:15.

Bumupashi ne “Bipangwa bya Mupashi”

Nembi wa Mambo awama aye Luka waambile’mba mupashi wazhila wa Lesa waitulwijilwe pe Yesu kimye kya lubatizhilo lwanji, kabiji amba Yesu ‘wayujile na mupashi wazhila.’ (Luka 3:21, 22; 4:1) Kabiji Yesu naye wabujile baana banji ba bwanga buneme bwa kutangijilwa na mupashi wazhila nangwa’mba ‘ngovu’ ya Lesa. (Ntendekelo 1:2, NW; Luka 11:9-13) Mambo ka kino o kyanemena? Mambo mupashi wa Lesa uji na bulume bwa kupimpula milanguluko ya muntu pa kuba’mba alangulukenga byonka bilanguluka Kilishitu. (Loma 12:1, 2) Mupashi wazhila ulengela muntu kwikala na byubilo nabiji ‘butemwe, lusekelo, mutende, kukoka muchima, lusa, buwame, bukishinka, bukimote, ne kwikanya.’ Bino byubilo, bitelwa mu Baibolo amba “bipangwa bya mupashi” byo biyukanyikisha muntu wa bumupashi byo aji. (Ngalatiya 5:22, 23) Mu ñambilo ikwabo, muntu wa bumupashi ke yewa utangijilwa na mupashi wa Lesa.

Yesu wamwesheshe bipangwa bya mupashi mu mwingilo wanji yense. Byubilo nabiji butemwe, lusa, ne buwame byamweshiwenga kupichila mu byo akwashishenga boba bo basujile mu bwikalo. (Mateo 9:36) Akimonai kya kumwenako kyaambilepo mutumwa Yoano. Tutanga’mba: “Yesu byo apichilenga, wamwene muntu mpofu wasemenwetu nabo munda.” Baana ba bwanga ba kwa Yesu nabo bamumwene uno muntu, bino balangulukile’mba ndengamambo. Baipwizhe’mba: ‘walengele mambo ñanyi, uno nyi, inyi bamusema?’ Kabiji bo aikalanga nabo bamumonanga uno muntu, pano bino bamuyukiletu’mba wa lulombo. Baambile’mba, ‘Ke ye yewa waikajilenga na kulomba nyi?’ Pano bino Yesu wamwene yewa mpofu kuba’mba wakebewenga bukwasho. Waambile na yewa mpofu ne kumubuka wamubukile.—Yoano 9:1-8.

Kino kintu kimubulapo ka pa biji muchima wa Kilishitu? Kitanshi, Yesu kechi wasulanga bantu bayanji ne, bino wibobilanga lusa. Kya bubiji, witendekelangako mwine kwibakwasha. Nanchi ne anweba mubena kulondela mu ngayo yashile Yesu nyi? Abya mumona bantu byonka Yesu byo ebamonanga, kwibakwasha mu bwikalo ne kwibabulako luketekelo lwawama lwa kimye kya kulutwe nyi? Inyi mutatu muchima ku banonshi ne kulengulula boba babula banonshi? Umvwe mumona bantu byonka bibamonanga Yesu, ko kuba’mba mubena kuba bulongo kulondela Yesu.—Salamo 72:12-14.

Bumupashi ne Lulombelo

Mashimikila aji mu Mambo awama amwesha’mba Yesu javula walombanga kwi Lesa. (Mako 1:35; Luka 5:16; 22:41) Kimye kya mwingilo wanji panopantanda, Yesu waikalangapo na kimye kya kulomba. Mwana wa bwanga Mateo walombele’mba: “Byo apwishishe kwiemanya mabumba, [Yesu] wakanjijile pa mutumba pa bunke, amba nkalombelepo.” (Mateo 14:23) Bimye byo aikalanga kwa bunke na kulomba kwi Shanji wa mwiulu, Yesu wapewe ngovu. (Mateo 26:36-44) Ne lelo jino, bantu ba bumupashi nabo bamonapo bimye bya kulomba kwi Lesa, mambo bayuka’mba kino kikakosesha bulunda bwabo na Mulenga ne kwibakwasha kwikala na muchima wa Kilishitu.

Yesu javula waikalanga bimye byabaya na kulomba. (Yoano 17:1-26) Kya kumwenako, saka akyangye kusala banabalume 12 baishile kwikala batumwa banji, Yesu ‘wayile pa mutumba na kulomba; kabiji waikajile bufuku bonse kasa alomba kwi Lesa.’ (Luka 6:12) Ne lelo jino, nangwa kya kuba bantu ba bumupashi kechi bakonsha kwikala bufuku bonse na kulomba ne, bino balondela kya kumwenako kya kwa Yesu. Saka bakyangye kufuukula kuba bintu byanema mu bwikalo bwabo, bekalako na kimye kyabaya kya kulomba kwi Lesa kuba’mba ebape mupashi wanji wazhila wa kwibakwasha kufuukula bintu byakonsha kukosesha bumupashi bwabo.

Mu lulombelo lwanji, Yesu wamwesheshe ne mukoyo wanji ye twafwainwa kulonda kimye kyo tubena kulomba. Akimonai Luka byo anembele pe Yesu byo alombele bufuku bwapeleleko kuba’mba afwe. Wanembele’mba, ‘muchima wanji wasakile kulajika, kalombeshe ne kulombesha; ne masulwila anji aalukile nobe miso ikatampe ya mashi sa inokela panshi.’ (Luka 22:44) Patanshi Yesu walombeshe, pano bino pa kino kimye napo, byo aesekelwe kyabaya bingi mu bwikalo bwanji bonse bwa panopantanda, “walombeshe,” kabiji lulombelo lwanji lwakumbwilwe. (Bahebelu 5:7) Bantu ba bumupashi balondela kya kumwenako kya kwa Yesu. Byo bapita mu makatazho akilamo kutama, “balombesha” kwi Lesa kuba’mba ebape mupashi wazhila, kwibatangijila, ne kwibakwasha.

Yesu byo atemenwe kulomba, baana banji ba bwanga kyo kyo bakebeshe kumulonda. O ene mambo o bamwambijile amba: “Nkambo, tufunjishai kulomba.” (Luka 11:1) Ne lelo jino, aba banemeka bintu bya ku mupashi ne kukeba kutangijilwa na mupashi wazhila wa Lesa balondela kya kumwenako kya kwa Yesu mu byo balomba kwi Lesa. Bumupashi bwa kine ne lulombelo byendela pamo.

Bumupashi ne Kusapwila Mambo Awama

Mu Mambo awama anembele Mako, muji jishimikila jaamba pe Yesu byo abukile bantu bavula babelele. Wibabukilenga kufikatu ne kimye kya bufuku. Juba jikwabo lukelo byo ajinga bunke na kulomba, batumwa banji baishile ne kumubula’mba babamukebenga ku bantu bavula, kampe bakebelenga amba babukwe. Nangwa byonkabyo, Yesu wibambijile’mba: ‘tuye mu mizhi yalondakana na uno, namba, nkasapwile monka.’ Kepo Yesu ebalondolwejile’mba: “mambo o mambo o naishila.” (Mako 1:32-38; Luka 4:43) Nangwa kya kuba Yesu wamwene’mba kubuka bantu kwanema, bino mwingilo mwine wajinga wa kusapwila mambo awama a Bufumu bwa Lesa.—Mako 1:14, 15.

Lelo jino, kubulako bantu Bufumu bwa Lesa napo ke kiyukilo kya kuyukilako boba baji na muchima wa Kilishitu. Ku bonse bakeba kwikala baana banji ba bwanga, Yesu wibakambizhe’mba: ‘Yainga na kwibasambisha ba mu mikoka yonse ya bantu baluke ke baana ba bwanga, . . . ne kwibafunjisha balamenga byonse byo nemukambizhe.” (Mateo 28:19, 20) Kabiji Yesu waambijile jimo amba: “Ano mambo awama a bufumu akasapwilwa panopantanda ponse mwa kwibashimwina ba mu mikoka yonse ya bantu; bino ke ku mpelo.” (Mateo 24:14) Mambo a Lesa byo aamba’mba mwingilo wa kusapwila wingijiwa na bukwasho bwa mupashi wazhila, umvwe ke twingileko uno mwingilo kimwesha’mba twi ba bumupashi.—Byubilo 1:8.

Kikebewa bantu bavula kukwatankana pa kuba’mba mambo awama a Bufumu asapwilwe ku bantu mwaya ntanda yonse. (Yoano 17:20, 21) Aba bengilako uno mwingilo kechi bafwainwa kwikalatu ba bumupashi ne, bino bafwainwa ne kukwatankana mwaya ntanda yonse. Nanchi mwakonsha kuyuka bantu babena kulondela mu ngayo ya kwa Kilishitu ne kusapwila mambo awama a Bufumu mwaya ntanda yonse nyi?

Nanchi Mubena Kuba Bikebewa pa Kuba’mba Mwikale ba Bumupanshi Nyi?

Kuji ne bintu bikwabo biyukanyikisha muntu amba ye wa bumupashi, pano nga anweba kwesakana na byonse byaambiwapo kala, nanchi mwatana kuba’mba mwi bantu ba bumupashi nyi? Pa kuba’mba muyuke kana mwi ba bumupashi, iipuzhai’mba: ‘Nanchi ntanga kimye kyonse Mambo a Lesa, Baibolo, ne kulanguluka langulukapo pa byo ntanga nyi? Abya mwesha bipangwa bya mupashi mu bwikalo bwami nyi? Nanchi ndomba kimye kyonse nyi? Nanchi nkeba kupwanañena pamo na bantu babena kusapwila mambo awama a Bufumu bwa Lesa mwaya ntanda yonse nyi?’

Umvwe mwipesapesa anweba bene kufuma panshi ya muchima, kyakonsha kwimukwasha kuyuka biji bumupashi bwenu. Twimutundaika kuba’mba mubenga bintu bikebewa pa kuba’mba mukonshe kwikala na “bumi ne mutende.”—Loma 8:6; Mateo 7:13, 14; 2 Petelo 1:5-11.

[Kitenguluzha/Bipikichala pa peja 5]

BYA KUYUKILAKO BUMUPASHI BYO BUJI

◆ Kutemwa Mambo a Lesa

◆ Kumwesha bipangwa bya mupashi

◆ Kulombanga kwi Lesa kimye kyonse kufuma panshi ya muchima

◆ Kusapwilanga mambo awama a Bufumu ku bantu

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu