BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w07 10/1 pp. 4-8
  • ‘Shenu Uba Lusa’

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • ‘Shenu Uba Lusa’
  • Kyamba kya Usopa—2007
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Kubila Lusa Bakajilwa
  • Kubila Lusa Bandengamambo
  • Lesa wa Lusa ne Bololoke
  • Mambo ka o Twafwainwa Kwikela na Lusa
  • “Boba Lusa bo Batokwa”
  • Twingijila Lesa uji na “Lusa Lwavula”
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2021
  • Mwakonsha Kubila Byepi Bantu Lusa?
    Kyamba kya Usopa—2007
  • Ba Lusa bo Batokwa!
    Mwimbilai Yehoba
  • “Ba Lusekelo Aba Baji na Lusa!”
    ‘Imbilainga Yehoba na Lusekelo’
Kyamba kya Usopa—2007
w07 10/1 pp. 4-8

‘Shenu Uba Lusa’

“Mwikale ba kuba lusa monka mo obila lusa Shenu.”—LUKA 6:36.

1, 2. Byambo byaambile Yesu ku banembeshi, Bafaliseo, ne ku baana banji ba bwanga bimwesha byepi amba lusa ke kyubilo kyawama bingi?

MIZHILO yapainwe kupichila mwi Mosesa mwajinga bikebewa ne malamuna nobe 600. Nangwa kya kuba kyakebewenga kulondela bino bikebewa byajinga mu Mizhilo ya Mosesa, bena Isalela bafwainwe ne kuba lusa. Akimonai byaambile Yesu ku Bafaliseo babujile lusa. Pa bimye bibiji, Yesu wibakajipijile ne kwamba’mba Lesa wakambizha’mba: “Nsaka lusa, kechi kitapisho ne.” (Mateo 9:10-13; 12:1-7; Hoseya 6:6) Ku mpelo ya mwingilo wanji, Yesu waambile’mba: “Malwa enu, anweba banembeshi ne Bafaliseo, bakamfutumfutu! mambo mulambula bifikizha mu bujikumi mu minti ne mu anisi ne mu kamuni, kabiji byanema bya Mizhilo, buchibamambo bwaoloka, ne lusa, ne bukishinka, mwibileka kwibyuba.”—Mateo 23:23.

2 Yesu waambile’mba lusa ke kyubilo kyanema bingi. Waambijile baana banji ba bwanga amba: “Mwikale ba kuba lusa monka mo obila lusa Shenu.” (Luka 6:36) Pano bino pa kuba’mba ‘twikale ba kulonda Lesa’ mu luno lubaji, twafwainwa kuyuka lusa lwa kine byo luji. (Efisesa 5:1) Kabiji kuyuka buwame buji mu kuba lusa kwitutundaika kukilamo kumwesha lusa mu bwikalo bwetu.

Kubila Lusa Bakajilwa

3. Mambo ka o twafwainwa kuketekela mwi Yehoba kuba’mba etufunjishe biji lusa lwa kine?

3 Nyimbi wa masalamo waimbile’mba: “Yehoba ye wa bupe, ye wayula na lusa; Ubanda kuzhingila, ye wa lusa lukatampe. Yehoba ye wawama ku bonse; Ne lusa lwanji lwakoka luji pa mingilo yanji yonse.” (Salamo 145:8, 9) Yehoba ye “Shanja bya lusa, Lesa wa bukwasho bonse.” (2 Kolinda 1:3) Muntu wa lusa ke yewa ubila mukwabo muntu byawama. Kino ke kyubilo kikatampe kya Lesa. Kya kumwenako kyanji, ne mikambizho yo etupa bimwesha lusa lwa kine byo luji.

4. Mu Isaya 49:15 tufundamo ka pa mambo a lusa?

4 Byonka byo kyanembwa mu Isaya 49:15, Yehoba waamba’mba: ‘Nanchi mwanamukazhi wakonsha kuvulama mwananji ukyamwa nyi? aleke kumubila lusa mwananji ye asema nyi?’ Lusa lwa Yehoba lwaesakanyiwa ku lusa lumwesha nsemi wa mukazhi ku mwananji. Inge kya kuba mwana wa lukeke kampe waumvwa nzala nangwa ubena kukebatu bintu bikwabo, uno nsemi wa mukazhi na mambo a lusa lwanji upana ku mwananji kintu kyo abena kukeba. Ne Yehoba naye ukwasha boba bo obila lusa.

5. Yehoba wamwesheshe byepi amba uji na “lusa lwavujisha” ku bena Isalela?

5 Kijitu bulongo kumvwina muntu lusa, pano kyawama kumukwasha. Akimonai Yehoba byo aubile kimye bapopweshi banji kyo bajinga mu buzha ku Ijipita pepi nobe myaka 3,500 yapitapo. Waambijile Mosesa amba: “Kumona namona buyanji bwa bantu bami baji mu Ijipita. Kabiji naumvwa kujila kwabo ko bajila na mambo a bakulumpe bebapa mingilo, mambo nayuka kuyanda kwabo, kabiji naikila mu kwibapokolola mu kuboko kwa bena Ijipita, ne mu kwibafumya mu kyokya kyalo ne kwibatwala ku kyalo kyawama ne kubaya, kyo kyalo kyavula mukaka ne buki.” (Kulupuka 3:7, 8) Myaka nobe 500 yapichilepo panyuma ya kuba bena Isalela bebafumya mu Ijipita, Yehoba wibavulwilemo amba: ‘Bino byo byo aamba Yehoba, Lesa wa Isalela amba: Amiwa nemufumishe anweba bena Isalela mu Ijipita, kabiji nemupokolwele mu maboko a bena Ijipita ne mu maboko a bamfumu bonse bemumanyikilenga.’ (1 Samwela 10:18) Bena Isalela byo bakaine kulondela mikambizho yaoloka ya Lesa, javula baikalanga bingi mu lukatazho. Pano bino Yehoba wibobile lusa kabiji wibakwashishenga javula. (Mitonyi 2:11-16; 2 Byambo bya Moba 36:15) Kino kimwesha Lesa wa butemwe byo akwasha boba bakajilwa, baji mu kizumba, ne mu lukatazho. Yehoba uji na “lusa lwavujisha.”—Efisesa 2:4.

6. Yesu Kilishitu waubile byepi lusa byonka biji Shanji?

6 Yesu Kilishitu byo ajinga panopantanda, wamwesheshe lusa byonka biji Shanji. Yesu waubilepo byepi kimye banabalume babiji bampofu kyo bamusashijile amba: “Nkambo, betubile lusa, anweba mwana Davida”? Bamusashijile Yesu kuba’mba ebalabishe meso abo mu jishinda ja kukumya. Ne kya kine, Yesu wibalabishe meso abo, bino kechi waubile kino kya kukumya kwa kubula kumvwa lusa ne. Baibolo washimuna’mba: “Yesu, byo aubile lusa, wibakwachile pa meso abo; kabiji ponkapotu ke balabe.” (Mateo 20:30-34) Lusa lo lwamulengejile Yesu kuba bya kukumya byavula byakwashishe bingi bampofu, bajinga na bandemona, ba mbumba, ne bansemi bajinga na baana babo bakolelwenga.—Mateo 9:27; 15:22; 17:15; Mako 5:18, 19; Luka 17:12, 13.

7. Yehoba Lesa ne Mwananji betufunjishapo ka pa kuba lusa?

7 Yehoba Lesa ne Yesu Kilishitu bamwesha amba lusa lubiwa mu mbaji ibiji. Lubaji lutanshi ke kumvwina lusa boba bakajilwa, ne lubaji lwa bubiji ke kwibakwasha. Pa kuba’mba muntu obe lusa, wafwainwa kwikala na bino byonse bibiji. Mu Binembelo, lusa javula lumwekela mu kukwasha boba bakajilwa. Pano nga lusa lumweshiwa byepi mu kije kya mambo? Abya kwikala ne kulekelwa mambo nyi?

Kubila Lusa Bandengamambo

8, 9. Lusa lwamweshiwe kwi Davida panyuma ya kulenga mambo na Batesheba lwavwangilemo ka?

8 Akimonai kyamwekele panyuma ya kuba ngauzhi Natana wasolomoka Mfumu Davida wa bena Isalela ba kala pa mambo a bukende bo aubile na Batesheba. Davida byo alapijile kya kine walombele’mba: “Bangubileko lusa, anweba Lesa, monka mwayila lusa lwenu; Monka mwayila kuvula kwa lusa lwenu lwakoka, muzhimañanye mizhilulwila yami. Bangovweshe bulongo ku bubi bwami, Ne kuntokesha ku mambo ami. Mambo nayuka mizhilulwila yami; Ne mambo ami aji ku meso ami bimye byonse. Kwi anweba, kwi anweba yenka, ko nalenga mambo, Ne kwikyuba kyabipa konka ku meso enu.”—Salamo 51:1-4.

9 Davida wajiile nyenye. Yehoba wamulekejileko mambo kabiji aye ne Batesheba kechi wibakambwile kyabaya kwesakana na byo afwainwe kwibakambula ne. Kwesakana na Mizhilo ya Mosesa, bonse babiji Davida ne Batesheba bafwainwe kwipaiwa. (Mpitulukilo ya mu mizhilo 22:22) Nangwa kya kuba kwajinga bintu byatama bibafikijile, bino batwajijile kwikala bomi. (2 Samwela 12:13) Lusa lwa Lesa lwavwangamo kulekelwa mambo. Nangwa byonkabyo, ukambulañana umvwe kyafwainwa.

10. Nangwa kya kuba Yehoba uba lusa pa kuchiba mambo, mambo ka o twafwainwa kubula kubilangamotu bintu kya nshiji?

10 Byo kiji kuba’mba ‘bundengamambo bwatwelele panopantanda ku muntu umo [Adama]’ ne “mfweto ya bundengamambo lo lufu,” ko kuba’mba, bantu bonse bafwa. (Loma 5:12; 6:23) Tumusanchila bingi Yehoba pa kwitubila lusa kimye kyo etuchibila mambo! Nangwa byonkabyo, twafwainwa kujimuka kuchina twakeya kubilangamotu bintu kya nshiji amba mambo Lesa usa kwitubila lusa. Mpitulukilo ya mu mizhilo 32:4 yaamba’mba: “mingilo yanji [Yehoba] yalumbulukatu.” Umvwe Lesa wasalapo kuba lusa, kechi ulubako mizhilo yanji yalumbuluka ne.

11. Yehoba wamwesheshe byepi bulumbuluke bwanji byo aubilepo pa bundengamambo bwa kwa Davida na Batesheba?

11 Ba Davida ne Batesheba saka bakyangye kwibapezhezhako mambo abo afwainwe kwikala a lufu, patanshi bakibalekejileko mambo. Bamitonyi ba mu bena Isalela kechi bebaswishishe kwi Yehoba amba bachibe ano mambo ne. Umvwe baji bebaswishishe amba bachibe oa mambo, inge bachibiletu amba bafwe. Abino byo byaambile Muzhilo. Pano na mambo a lulayañano Yehoba lo alayañene na Davida, wakebele kumona inge kya kuba mambo alengele Davida afwainwe kulekelwa nangwa ne. (2 Samwela 7:12-16) Onkao mambo, Yehoba Lesa, “Aye Mutonyi uchiba mambo a ba pano pa ntanda ponse,” yenka ‘weseka michima ya bantu,’ wafuukwile kuchiba oa mambo aye mwine. (Ntendekelo 18:25; 1 Byambo bya Moba 29:17) Lesa wamwene byajinga muchima wa kwa Davida, wamwene lulapilo lwa kine kepo amulekejileko mambo.

12. Bantu bambulwakoloka bakonsha kwikala byepi na lusa lwa Lesa?

12 Lusa lo etubila Yehoba lwa kwitukula ku lufu na mambo a bundengamambo bo twaswana lwaubiwa mu bololoke bwanji mwine. Pa kuba’mba etulekeleko mambo kwa kubula konauna bololoke bwanji, Yehoba wapana kitapisho kya bukuzhi bwa Mwananji Yesu Kilishitu. Luno lo lusa lukatampe lo amwesha lukyangye kumweshiwapo kala ne. (Mateo 20:28; Loma 6:22, 23) Pa kuba’mba tumwenemo mfweto mu lusa lwa Lesa lwakonsha kwitupulusha ku lufu na mambo a bundengamambo bo twaswana, twafwainwa ‘kumwitabila Mwananji.’—Yoano 3:16, 36.

Lesa wa Lusa ne Bololoke

13, 14. Nanchi lusa lwa Lesa lwanema kukila bololoke bwanji nyi? Londololai.

13 Nangwa kya kuba lusa lwanji Yehoba kechi lumulengela kulala mizhilo yanji yaoloka ne, nanchi lumulengela konaunako pacheche bololoke bwanji nyi? Nanchi lusa lwa Lesa lo lumulengela kwikala na bololoke bwanji nyi? Ine, lusa kechi lo lulengela ne.

14 Kupichila mwi ngauzhi Hoseya, Yehoba waambijile bena Isalela amba: “Nkakutambula jibiji namba wikale ke mukazhami myaka yonse; nkakutambula ke mukazhami wa kine kine monka mwayila mizhilo, ne mu butemwe bubula kupwa ne mu lusa.” (Hoseya 2:19) Bino byambo bimweshatu patoka amba Yehoba kimye kyonse umwesha lusa monka mwayila byubilo byanji bikwabo, kubikakotu ne bololoke. Yehoba ye ‘Lesa wa lusa ne wa bibusa, . . . ulekela bantu bumbulwakoloka bwabo ne mizhilulwila yabo ne bubi bwabo, bino kechi ukebalekatu kwa kubula kwibakabisha ne.’ (Kulupuka 34:6, 7) Yehoba ye Lesa wa lusa ne bololoke. Baibolo waamba pe Lesa amba: “Aye Jibwe, mingilo yanji yalumbulukatu; mambo mashinda anji onse o aoloka.” (Mpitulukilo ya mu mizhilo 32:4) Bololoke bwa Lesa bwalumbuluka, byonkatu biji ne lusa lwanji. Abino byubilo kafwako kyakila kikwabo ne. Byonse bibiji bingijilatu pamo.

15, 16. (a) Ki ka kimwesha amba bololoke bwa Lesa kechi bwatama ne? (b) Kimye Yehoba kyo akaleta buchibamambo bwanji pa buno bwikalo bubi, bapopweshi ba Yehoba bafwainwa kusumininwa ka?

15 Bololoke bwa Yehoba kechi bwatama ne. Bololoke bwawama, kabiji lukabisho javula lwingila ku kukabisha bangubabibi. Nangwa byonkabyo, bololoke bwa Lesa bwakonsha ne kuleta lupulukilo ku bebufwainwa. Kya kumwenako, kimye kyaonawinwe bangubabibi ba mu muzhi wa Sodoma ne Gomola, mushakulu Lota ne baana banji ba bakazhi babiji bebapulwishe.—Ntendekelo 19:12-26.

16 Twafwainwa kusumininwa amba kimye Yehoba kyo akaleta buchibamambo bwanji pa buno bwikalo bubi, “jibumba jikatampe” ja bapopweshi ba kine, ‘baovwa bivwalo byabo, ne kwibitokesha mu mashi a Mwana mukooko’ bakapuluka. Onkao mambo, bakafuma “mu aa malwa akatampe.”—Lumwekesho 7:9-14.

Mambo ka o Twafwainwa Kwikela na Lusa

17. Ñanyi kintu kyanema kyafwainwa kwitulengela kuba lusa?

17 Yehoba ne Yesu Kilishitu betufunjisha byo twafwainwa kumwesha lusa lwa kine. Byambo bya Mana 19:17 bitubula kishinka kyanema bingi kyafwainwa kwitulengela kwikala na lusa. Byaamba’mba: “Awa wamubila lusa muyanji wamukongwesha Yehoba, kabiji aye ukamulubwila akya kyanji kyawama kyo aubile.” Yehoba utemwa bingi inge twamulonda aye ne Mwananji pamo kupichila mu kwiubila lusa atwe bene na bene. (1 Kolinda 11:1) Kabiji bakwetu nabo batendeka kuba lusa, mambo umvwe twaubila bakwetu lusa, nabo bakonsha kwitubila lusa.—Luka 6:38.

18. Mambo ka o twafwainwa kwibikilangako na ngovu kubila bakwetu lusa?

18 Mu kuba lusa mwavwangwa byubilo byavula bingi byawama. Mwavwangwa butemwe, lusa, ne buwame. Lusa lo lulengela muntu kukwashañana. Nangwa kya kuba lusa lwa Lesa kechi lonauna bololoke bwanji ne, bino Yehoba ubanda kuzhingila kabiji wapana kimye kyabaya ku bangubabibi kuba’mba balapile. (2 Petelo 3:9, 10) Onkao mambo lusa lwavwangamo kutekanya ne kubula kuzhingila bukiji. Lusa byo lwavwangamo byubilo byavula byawama, kubikakotu ne bipangwa bya mupashi wa Lesa, ko kuba’mba, lusa lo lulengela muntu kumwesha bipangwa bikwabo. (Ngalatiya 5:22, 23) Byo kyanemapo kuba’mba twibikengako na ngovu kubila bakwetu lusa!

“Boba Lusa bo Batokwa”

19, 20. Lusa lushinda byepi luzhachisho?

19 Mwana wa bwanga Yakoba witubula ene mambo o twafwainwa kubilanga bakwetu lusa. Wanembele’mba: “Lusa lushinda luzhachisho.” (Yakoba 2:13b) Yakoba waambilenga pa lusa lumwesha mupopweshi wa Yehoba ku bakwabo bantu. Lusa lushinda luzhachisho mu jishinda ja kuba’mba, umvwe kimye kyafika kya kuba’mba muntu ‘eambile mambo kwi Lesa,’ Yehoba umona yewo muntu byo aubilanga lusa bakwabo bantu ne kumulekelako mambo mwayila kitapisho kya bukuzhi bwa Mwananji. (Loma 14:12) Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, kishinka kimo kyalengejile Davida kumubila lusa pa mambo o alengele na Batesheba kyajinga kya kuba’mba, aye mwine wajinga muntu wa lusa. (1 Samwela 24:4-7) Kabiji “kuchiba mambo kukekala kwa kubula lusa kwi yewa wabula kwibobila lusa bakwabo.” (Yakoba 2:13a) O ene mambo aba “babula kuba lusa” kyo baikela pa mutanchi wa boba Lesa bo amona amba “bafwainwa lufu.”—Loma 1:31, 32.

20 Mu Jashi janji ja pa Mutumba, Yesu waambile’mba: “Boba lusa bo batokwa: mambo bakobilwa lusa.” (Mateo 5:7) Abino byambo bibena kumwesha’mba aba bakeba Lesa kwibobila lusa nabo bafwainwa kubilanga bakwabo lusa! Mutwe walondelapo waamba pa byo twakonsha kubanga lusa mu bwikalo bwa juba ne juba.

Bika Byo Mwafundamo?

• Nanchi lusa lo lu ka?

• Ñanyi mashinda mumweshiwa lusa?

• Mu ñanyi jishinda Yehoba mo aikela Lesa wa lusa ne wa bololoke?

• Mambo ka o twafwainwa kubilanga lusa?

[Kipikichala pa peja 4]

Yehoba byo obila lusa boba bakajilwa ujitu pamo nobe nsemi wa mukazhi ubila lusa mwananji wa lukeke

[Kipikichala pa peja 6]

Ku bya kukumya byaubilenga Yesu tufunjilako ka pa mambo a lusa?

[Kipikichala pa peja 7]

Nanchi Yehoba waonawine bololoke bwanji byo aubijile Davida lusa nyi?

[Kipikichala pa peja 8]

Lusa lo amwesha Lesa ku bantu bandengamambo lubiwa monka mwayila bololoke bwanji

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu