Nanchi Anweba Mukwasha Bantu Nyi?

KU KABETA ka ku bulenge bwa Mutumba wa Lebanoni kuji Mutumba wa Helemone walepa makilomita 2,814 kuya peulu pene! Kimye kyabaya kya mwaka peulu ya uno mutumba wa Helemone pekala sino, kabiji ino sino yo ilengela mwela wakaba upita pa uno mutumba kutalala ne kulenga kime. Kino kime kyo kikala ku bichi bya kajo munshi ya mutumba ne mu majimi. Kimye kya kisalo mu Isalela, kino kime kyo kyakomeshanga bijimwa.

Mu lwimbo wa mu Baibolo wa Salamo, kukwatankana kuji pakachi ka bapopweshi ba Yehoba kwauba nobe “kime kya ku Helemone, kyapangile ku mitumba ya Ziona.” (Salamo 133:1, 3) Byonkatu Mutumba wa Helemone byo akwasha kupana kime ku bijimwa, ne atweba byo byo twafwainwa kukwashanga bantu bo tutana. Pano twakonsha kwibakwasha byepi?

Kya Kumwenako Kyawama kya kwa Yesu

Yesu Kilishitu wakwashanga bingi bantu. Nangwatu kwikala nanji kakimye kacheche kwakwashanga bingi. Kya kumwenako, Mako wanembele Mambo awama washimuna’mba: “[Yesu] wibatambwile mu maboko anji [baana bacheche], ne pa kwibabika makasa anji, wibapesheshe.” (Mako 10:16) Aba baana bacheche batemenwe bingi!

Bufuku bwapeleleko kwikala panopantanda, Yesu waovwele maulu a baana banji ba bwanga. Kino kibafikile bingi ku muchima pa kumona byo epelwile. Yesu kepo ebambijile’mba: “Amiwa nemushila mwa kulondela, amba ne anweba mubenga monka mo nemubila.” (Yoano 13:1-17) Ee, ne abo bafwainwe kwikala bepelula. Batumwa kechi bafikenejiletu ponkapo kumvwa mwatajile byambo byaambile Yesu ne, bufuku bwa jonkaja juba batendekele kwipachika pa kukeba kuyuka mukulumpe mwi abo, bino Yesu kechi wazhingijile ne. Wibatekenyejile ne kwibalumbulwila bulongo. (Luka 22:24-27) Nangwatu “byo bamwambijile mwenga, [Yesu] kechi walubwile mwenga ne.” Kabiji “byo amanamine kechi wapingile bipingo ne; bino wafikizhe mambo anji kwi yewa uchiba mambo mo aolokela.” Yesu ke wakumwenako wawama bingi kulonda.—1 Petelo 2:21, 23.

Yesu waambile’mba: “Tambulai kikonkoji kyami ne kufunda kwi amiwa; mambo amiwa ne kimote ne kukoka pa muchima: ne anweba mukamona kukokoloka kwa michima yenu.” (Mateo 11:29) Akikilangulukaitu Yesu ke emufunjishe aye mwine. Panyuma ya kumumvwa saka afunjisha mu mashinagoga abo, aba baikalanga mu mpunzha monka mo aikalanga bakuminye bingi ne kwamba’mba: ‘Lelo uno muntu ano maana wiafumya pi? Ne ino mingilo ya bulume wiifumya pi?’ (Mateo 13:54) Kutanga mashimikila aamba pa bwikalo ne mwingilo wa kwa Yesu kwakonsha kwitufunjisha byavula bingi pa byo twafwainwa kukwasha bantu. Twayai tumone Yesu byo etushijile kya kumwenako kyawama bingi kupichila mu kwamba byambo bikoseshañana ne kukwashañana.

Kwamba Byambo Bitundaikañana

Kyapela bingi kukundula kishimikwa kukila kushimika kya katataka. Jino jonka jifunde ja kukundula ne kushimika jo jingila ne ku ñambilo yetu. Byo tuji bambulwakoloka, atweba bonse tuba bilubo. Mfumu Solomone waambile’mba: “Pano pa ntanda kafwapo muntu waoloka ubatu byawama byonka, ne kubapo bubi ne.” (Musapwishi 7:20) Kyapela bingi kumona bilubo bya bakwetu bantu ne kwibanena. (Salamo 64:2-4) Pano pa kuba’mba twambenga byambo bitundaikañana kikebewa kwibikako bingi.

Yesu waingijishe lujimi wanji kutundaikilako bantu. Wibajishishenga kajo ka ku mupashi kawama bingi kupichila mu kwibasapwila mambo awama a Bufumu. (Luka 8:1) Kabiji Yesu wakwashishe boba baishile kwikala baana banji ba bwanga kupichila mu kwibayukisha Shanji byo aji. (Mateo 11:25-27) O ene mambo bantu o bayishijilenga kwi Yesu!

Pano banembeshi ne Bafaliseo abo kechi batanga muchima ku bantu ne. Yesu waambile’mba: ‘Bebitemwa bifulo byanema ku bijiilo, ne bipona byanema mu mashinagoga.’ (Mateo 23:6) Balengulwile bantu bayanji ne kwibambila’mba: “Jino jibumba jabula kuyuka Mizhilo jafingwa.” (Yoano 7:49) Bino byambo kechi byawamine nangwa pachechetu ne!

Byambo byetu javula bimwesha muchima wetu byo aji ne byo tumona bantu. Yesu waambile’mba: “Muntu wawama mu byawama bya mu muchima wanji usolola byawama; ne muntu mubi naye monka mu bibi byanji usolola bibi: mambo kanwa kanji kamba byonka byayula mu muchima.” (Luka 6:45) Pano twakonsha kuba byepi pa kuba’mba ñambilo yetu ikale yawama ku bantu?

Kintu kimo kyo twafwainwa kuba ke kutulumanako ne kulanguluka saka tukyangye kwamba kiji kyonse ne. Byambo bya Mana 15:28 byaamba’mba: “Muchima wa waoloka ulanguluka mwa kukumbwila.” Kuno kechi ke kulanguluka kwakuba papita kimye kyabaya ne. Kikebewatu kulanguluka ne kumona kana byambo byo tukeba kwamba bisakukwasha bakwetu nangwa ne. Twakonsha kwiipuzha atweba bene amba: ‘Nanchi byambo byo mbena kukeba kwamba bijitu bulongo nyi? Nanchi bya kine nyi, inyi mañambilatu? Nanchi bino “byambo byayila monka mwayila bintu byamweka” nyi? Nanchi bisakukwasha ne kukosesha boba bo mbena kwamba nabo’ nyi? (Byambo bya Mana 15:23) Umvwe twamona kuba’mba byambo byo tukeba kwamba kechi byawama ne, nangwa kimye kya kwibyambilapo kechi kyafika ne, kyawama kubula kwibyamba. Kabiji mu kifulo kya kulubakotu ku byambo byo mwashi mwambe, nanchi kechi mwakonsha kwambako byambo byawama bikoseshañana nenyi? Byambo bya kupulumukatu “byasañana nobe mpoko,” pakuba byambo byawama “bipozha muchima.”—Byambo bya Mana 12:18.

Bukwasho bukwabo ke kulanguluka pa kyalengela’mba bapopweshi bakwetu bekale banema ku meso a Lesa. Yesu waambile’mba: “Kafwako wakonsha kwiya kwi amiwa ne, poso abo Batata bantuma bamukoka.” (Yoano 6:44) Yehoba umonamo byubilo byawama mu bakalume banji umo umo, ne bobatu bo tumona’mba byubilo byabo byakatazha bingi. Umvwe twibikako ne kuta muchima pa byubilo byabo byawama, kiketulengela kwamba byambo byawama pe abo.

Kwashainga Bantu

Yesu wayukile byajinga bantu bamanyikwanga. O ene mambo ‘pa kwiamona mabumba, wiobile lusa, mambo asubakene ne kupelelwa, pamo no mikooko ya kubula kafunga.’ (Mateo 9:36) Bino Yesu kechi wamonangatu byo bamanamanga ne, wibakwashanga. Wibechile’mba: “Iyai ko nji, anweba bonse basulwila na mingilo ne kunemenwa, ne amiwa nkemukokolosha.” Kabiji wibalayile’mba: “Kikonkoji kyami kyawama, ne kisendwa kyami kyapela.”—Mateo 11:28, 30.

Lelo jino, tubena kwikala mu “bimye byakatazha.” (2 Timoti 3:1) Bantu bavula banemenwa na “bya kutabataba bya panopantanda.” (Mateo 13:22) Bakwabo nabo baji na bisendwa bya mu bwikalo bwabo bene. (1 Tesalonika 5:14) Twakonsha kukwasha byepi bantu bakajilwa? Byonka byajinga Kilishitu, ne atweba twakonsha kwibakwasha kuba’mba tupelesheko bisendwa byabo.

Bantu Bamo bakeba kupeleshako bisendwa byabo bene kupichila mu kwamba pa makatazho abo. Umvwe bantu baji na makatazho baiya ko tuji amba twibakwashe, nanchi twibateleka nyi? Pa kuba’mba twikale na muchima wa kuteleka, kikebewa kwikanya mu bimo. Kikebewa kuta muchima pa bibena kwamba muntu mukwabo, kukila kulangulukanga pa byo tusakwamba nangwa pa bya kupwisha lolo lukatazho. Umvwe ke tutelekeshe, kutala yewo muntu ubena kwamba, ne kumwemweselakotu kimye kyo tubena kumutala kimwesha’mba twamuta muchima.

Mu kipwilo kya bwina Kilishitu muji bimye byavula bingi bya kutundaikilamo bapopweshi bakwetu. Kya kumwenako, kimye kyo tubena kutanwa ku kupwila pa Nzubo ya Bufumu, twakonsha kumonako boba bakolwakolwa. Kimo kimye kikebewa ke ka kimyetu kacheche kupwila saka kukyangye kutendeka nangwa panyuma ya kupwila kuba’mba twibatundaikeko. Twakonsha ne kumona boba babula kwiya na kutanwa ku Lufunjisho lwa Buku lwa Kipwilo ko tutanwa. Kimo kimye twakonsha kwibatumina lamya ne kwamba byambo bya kumwesha’mba twibata muchima nangwa tukeba kwibakwasha.—Filipai 2:4.

Bakulumpe mu kipwilo kya bwina Kilishitu basenda bisendwa byanema mu kipwilo. Twakonsha kwingila na ngovu kuba’mba twibakwashe kupichila mu kumvwañena nabo pamo ne kwingila mwingilo uji yense ye betupa. Byambo bya Lesa bitutundaika amba: “Kokelai bemutangijila ne kwibanekenena: mambo abo babenakwimukenkentela na mambo a kulama michima yenu, byo baketotolwela na mambo ayo: nasaka namba, bekyube kino na lusekelo, kechi na bulanda ne: mambo akya kechi kikemuletela kyawama ne.” (Bahebelu 13:17) Umvwe twaikala na muchima wa kwipana, twakonsha kukwasha boba “balama kipwilo bulongo.”—1 Timoti 5:17.

Ambainga Byambo Byawama ne bya Kwikosesha

Kime kimenesha bijimwa kilengwa na tumiso twa mema twavula. Popamotu, ne atweba pa kuba’mba tukwashe bantu kechi twafwainwatu kwibobila kintu kimo kyawama ne, bino twafwainwa kutwajijila na kumwesha byubilo bya Kilishitu kimye kyonse.

Mutumwa Paulo wanembele’mba: “Mu butemwe bwa balongo kasa mwitemwisha na lusa anwe bene na bene; mu buneme namo sa mwinemeka anwe bene na bene.” (Loma 12:10) Twayai twingijishenga lujimuno lwapaine Paulo. Twayai tukwashenga bantu kupichila mu byambo ne mu byubilo byetu.

[Kipikichala pa peja 31]

Muntu wa lusa ukwasha bakwabo

[Bipikichala pa peja 32]

Kime kya ku Mutumba wa Helemone kyo kilengela bijimwa kukoma bulongo