Mambo Ka A Kulombela Mu Jizhina Ja Yesu?
YESU wafunjishenga javula bingi pa mambo a lulombelo. Mu moba anji, bantangi ba bupopweshi bwa Bayudea balombelanga “ku masanga a mikwakwa.” Mambo ka? Bakebanga’mba ‘bamweke ku bantu.’ Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, bakebanga bantu kwibamona’mba bo bene. Bavula balombanga milombelo yalepa ya kwambatu bintutu bimo, uba nobe “kuvuzha byambo” ko kwakebewenga pa kuba’mba lulombelo lumvwanyike. (Mateo 6:5-8) Yesu wamwesheshe’mba ndombelo ya uno mutundu yajinga yatutu. Mu jino jishinda wakwashishe bantu bamichima yakishinka kuyuka byo bafwainwa kubulanga kuba pa kulomba. Nangwa byonkabyo, wibafunjishe byavula kechi wapelejiletu mu kwibafunjisha byo bafwainwe kubula kubanga pa kulomba ne.
Yesu wafunjishe’mba milombelo yetu yafwainwa kumwesha’mba tubena kukeba jizhina ja Lesa kuzhijikwa, Bufumu bwanji kwiya ne kyaswa muchima wanji kubiwa. Kabiji Yesu wafunjishe ne kuba’mba kijitu bulongo kulomba Lesa kwitukwasha mu bintu byo tukeba. (Mateo 6:9-13; Luka 11:2-4) Byo aingijishenga bishimpi, Yesu wamwesheshe kuba’mba twafwainwa kukosako, kwikala na lwitabilo kabiji ne kwikepesha pa kuba’mba milombelo yetu yumvwanyikenga kwi Yehoba. (Luka 11:5-13; 18:1-14) Kabiji kununga pa bino byambo byanji, wafunjishenga kupichila ne mu byo aubilenga.—Mateo 14:23; Mako 1:35.
Uno mukambizho wakwashishe bingi baana banji ba bwanga kuyuka bya kulomba milombelo yalumbuluka. Nangwa byonkabyo, Yesu wapembelejile poso ne bufuku bwa juba janji japeleleko panopantanda kuba’mba afunjishe baana banji ba bwanga lufunjisho lwanemene bingi pa mambo a lulombelo.
“Lupimpu Lukatampe lwa Ubiwe ku Lulombelo”
Yesu watundaikile pakatampe bingi batumwa banji bakishinka kimye kya bufuku bwa juba japeleleko. Kino kyo kyajinga kimye kyawamine bingi kwibabujilamo kintu kipya. Waambile’mba, “Amiwa ne jishinda, ne bukine, ne bumi: ka paji wiya kwi Batata ne, poso pe amiwa.” Palutwe kacheche, wibalayile mulaye amba: “Byonse byo mukalomba mu jizhina jami, nangwa bya byepi, nkebyuba, namba Batata batumbijikilwe mu Mwana. Inge kabiji mukalomba kintu mu jizhina jami, nangwa kya byepi, amiwa nkekyuba.” Ku mpelo ya uno mwisambo wanji, waambile’mba: “Kala kechi mwalombele nangwa kacheche mu jizhina jami ne: lombai, kabiji mukatambula, namba lusekelo lwenu lufikile.”—Yoano 14:6, 13, 14; 16:24.
Bino byambo byanemene bingi. Buku umo walondolola bino byambo amba, ke “lupimpu lukatampe lwa ubiwe ku lulombelo.” Yesu kechi wikitazhizhenga mu kuba’mba pano twafwainwa kulombanga kwi aye mu kifulo kya kulomba kwi Lesa ne. Washinkwilenga jishinda jipya ja kumusolomokelamo Yehoba Lesa.
Ee ibyo kuba’mba Lesa ukelwa kumvwa milombelo ya bakalume banji bakishinka. (1 Samwela 1:9-19; Salamo 65:2) Nangwa byonkabyo, kufuma kimye Lesa kyo alayañene Lulayañano na bena Isalela, aba bakebanga milombelo yabo kumvwanyika bafwainwe kuyuka’mba bena Isalela ye mukoka Lesa ye asalulwile. Kabiji mu kuya kwa moba kutendeka mu kimye kya kwa Solomone, bafwainwe kuyuka’mba nzubo ya Lesa yo mpunzha yo asalulwile kupainamo bitapisho. (Mpitulukilo ya mu mizhilo 9:29; 2 Byambo bya Moba 6:32, 33) Pano bino, ino mpopwelo yajingatu ya pa kimye kicheche. Monka mwanembejile mutumwa Paulo, Mizhilo yapainwe ku bena Isalela ne bitapisho byo basokanga mu nzubo ya Lesa byajingatu “kimvule kya bintu byawama bikeya, kechi kine kipasha kya byobya bintu ne.” (Bahebelu 10:1, 2) Kimvule kyafwainwe kupingizhiwapo na mubiji mwine. (Kolose 2:17) Kufumatu mu 33 C.E., bulunda bwa muntu ne Yehoba kechi bwaimena pa kukokela Mizhilo ya Mosesa ne. Bwaimena pa kukokela Kilishitu Yesu waimenejilwengako na Mizhilo.—Yoano 15:14-16; Ngalatiya 3:24, 25.
Jizhina “Jakila Mazhina Onse”
Yesu watendekeshe jishinda jikatampe ja kusolomokelamo Yehoba. Wiyukanyikishe aye mwine kwikala mulunda netu mukatampe witushinkwila jishinda kuba’mba milombelo yetu yumvwanyikenga ne kukumbulwa kwi Lesa. Ki ka kilengela Yesu kwitubila kino?
Atweba bonse byo twasemenwe mu bundengamambo, kafwako mingilo yo twingila nangwa bitapisho byo tupana byakonsha kwitutokesha ku bundengamambo bwetu nangwa kwitulengela kwikala na bulunda ne Lesa wazhila, aye Yehoba ne. (Loma 3:20, 24; Bahebelu 1:3, 4) Nangwa byonkabyo, Yesu wapaine bumi bwanji bwalumbuluka ne kufuta pa bundengamambo bwa bantu bakeba kukuulwa. (Loma 5:12, 18, 19) Bonse bakeba kutokeshiwa ku bundengamambo bwabo baji na jishuko ja kwikala batoka ku meso a Yehoba ne kwikala ‘bachinchika’ nangwa’mba bakasuluka kwi aye. Kino kyakonsha kubiwa umvwe baikala na lwitabilo mu kitapisho kya Yesu ne kulomba mu jizhina janji.—Efisesa 3:11, 12.
Umvwe ke tulombe kupichila mu jizhina ja Yesu, ko kuba’mba tubena kumwesha lwitabilo lwa kuba’mba ubena kwingila mu mbaji isatu ya kufikizha nkebelo ya Lesa: (1) Ye ‘Mukooko wa Lesa’ mwina kitapisho kitulengela kulekelwa mambo. (2) Yehoba wa musangwile kabiji luno ke “ñanga mwine mukatampe” ubena kupana mfweto ya bukuzhi bwanji. (3) Aye bunke ye “jishinda” ja kusolomokelamo Yehoba mu lulombelo.—Yoano 1:29; 14:6; Bahebelu 4:14, 15.
Kulomba mu jizhina ja Yesu kumwesha’mba twamunemeka. Uno mushingi wamufwainwa, mambo kyaswa muchima wa Yehoba ke kya kuba’mba “mu jizhina ja Yesu manungo onse akafukame panshi . . . , ne majimi onse aketabe’mba, Yesu Kilishitu ye Nkambo, mu kumuletela lukumo Lesa Tata.” (Filipai 2:10, 11) Bino kyakila pa byonse, kulomba mu jizhina ja Yesu, kutumbijika Yehoba, aye wapaine uno Mwananji kwitufwila.—Yoano 3:16.
Pa kuba’mba tumvwishe bukata bwa mwingilo wa Yesu, Baibolo waingijisha mazhina a mushingi avula a kumulumbulwilamo. Ano mazhina etukwasha kumvwisha mfweto yo tumwenamo kufuma mu bintu byo etubijile Yesu, byo abena kwitubila luno, kabiji ne byo aketubila kulutwe. (Monai kabokoshi kaamba’mba “Mwingilo Mukatampe wa Yesu,” pa peja 14.) Ee kine, Yesu wapewa “jizhina jakila mazhina onsetu.”a Lūsa lonse lwa mwiulu ne lwa pano panshi lwapewa kwi aye.—Filipai 2:9; Mateo 28:18.
Jizhina ja Yesu kechi Jafwainwa Kwikala Kiselatu ne
Ibyo ee kuba’mba twafwainwa kulomba mu jizhina ja Yesu pa kuba’mba Yehoba omvwe milombelo yetu. (Yoano 14:13, 14) Pano bino kechi twafwainwa kubwezhangapotu byambo bintutu bimo bya kuba’mba “mu jizhina ja Yesu” na mambo a kuba’mba kyo kiselatu kyetu ne. Mambo ka?
Akilangulukai pa kino kya kumwenako. Umvwe mwatambwila nkalata kufuma ku mupoteshi, yakonsha kupelako na byambo byambiwa jonse amba, “napwa amiwa.” Nanchi mwalanguluka’mba kine bino byambo bibena kufuma panshi ya muchima wa uno mupoteshi nyi, inyi amba ubena kulondelatu mizhilo yo banembelamo nkalata ya busulu? Kya kine, kwingijisha jizhina ja Yesu mu milombelo yetu kwafwainwa kufumanga panshi ya michima yetu, kechi bukifulumuya nobe kulondelatu mizhilo ya bya kupezhako nkalata ya busulu ne. Nangwa kya kuba twafwainwa kulomba ‘kwa kubula kuzhikilwa,’ twafwainwa kubanga kino na ‘muchima wetu yense,’ kechi mu bukifulumuya ne.—1 Tesalonika 5:17; Salamo 119:145.
Mwakonsha kuchinuzhuka byepi kwingijisha mu bukifulumuya byambo bya kuba’mba “mu jizhina ja Yesu”? Nga mambo ka akubujila kulanguluka langulukapo pa byubilo byawama bya Yesu? Langulukai pa bintu byo emubila kala kabiji ne byo akeba kwimubila. Mu lulombelo, musanchilai Yehoba ne kumutota pa mambo a jishinda ja kukumya jo aingijishishamo Mwananji. Umvwe ke mube bino, mukaketekela kya kine mulaye wa Yesu wa kuba’mba: “Umvwe mwalomba kintu kwi Batata, aye ukemupakyo mu jizhina jami.”—Yoano 16:23.
[Tubyambo twa mushi]
a Kwesakana na Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words, kyambo kya Kingiliki kyatuntulula’mba “jizhina” kyakonsha kulumbulula “byonse byavwangiwamo, nabiji lūsa, byubilo, kifulo, buneme, buntangi, bulume [ne] mushingi.”
[Mabulañano pa peja 11]
Twafwainwa kulombanga na ‘muchima wetu yense,’ kechi mu bukifulumuya ne
[Kitenguluzha/Kipikichala pa peja 12]
MWINGILO WANEMA WA YESU
Pa kuba’mba mumumvwishe bulongo mwingilo wa Yesu byo aji, akimonai mazhina amo a mushingi, byambo bimo byo bamulumbulwilamo, kabiji ne mazhina amo o atelelwamo.
Adama wapelako.—1 Kolinda 15:45.
Amena.—2 Kolinda 1:19, 20; Lumwekesho 3:14.
Emanuele.—Mateo 1:23.
Kafunga Wawama.—Yoano 10:11.
Kamonyi wa Kishinka. —Lumwekesho 1:5.
Kandonda.—Mateo 23:10.
Kilishitu/Mesiasa.—Mateo 16:16; Yoano 1:41.
Lesa wa bulume.—Isaya 9:6.
Mambo.—Yoano 1:1.
Mfumu.—Lumwekesho 11:15.
Mfumu wa Mutende.—Isaya 9:6.
Mikela, malaika mwine mukatampe.—1 Tesalonika 4:16; Yuda 9.
Mufunjishi.—Yoano 13:13.
Mutumwa.—Bahebelu 3:1.
Mutwe wa kipwilo.—Efisesa 5:23.
Mupulushi.—Luka 2:11.
Mwana Lesa.—Yoano 1:34.
Mwana muko[o]ko wa Lesa.—Yoano 1:29.
Mwana muntu.—Mateo 8:20.
Mwina bumi.—Byubilo 3:15.
Ñambi.—1 Timoti 2:5.
Ñanga Mukatampe.—Bahebelu 4:14, 15.
Nkambo.—Yoano 13:13.
Shabantu wa myaka.—Isaya 9:6.
Upana mana Wa kukumya.—Isaya 9:6.
Wa kwibachibila mambo.—Byubilo 10:42.