‘Lesa Ye Wiikomesha’!
“Aye ubyala ye watu, ne aye utekezha naye ye watu; kana Lesa yenka wiikomesha.”—1 KO. 3:7.
1. Mwingilo ka witulengela kwikala “ba mu mwingilo umo ne Lesa”?
“BA MU mwingilo umo ne Lesa.” Bino byo byalondolwele mutumwa Paulo mwingilo ye twakonsha kwingilako atweba bonse. (Tangai 1 Kolinda 3:5-9.) Mwingilo ye aambilengapo Paulo ke wa kulenga baana ba bwanga. Wamwesakenye ku kubyala nkunwa ne kwiitekezha. Pa kuba’mba tumwingile bulongo uno mwingilo wanema, twafwainwa bukwasho bwa Yehoba. Paulo wituvululako’mba ‘Lesa ye wiikomesha.’
2. Kishinka kya kuba’mba ‘Lesa ye wiikomesha’ kitukwasha byepi kwikala na mweno yawama ya mwingilo wetu?
2 Kino kishinka kitukwasha kwikala na mweno yawama ya mwingilo wetu. Twakonsha kuba saka twingila bulongo mu mwingilo wetu wa kusapwila ne kufunjisha, bino umvwe muntu umo waikala mwana wa bwanga lukumo luya kwi Yehoba. Mambo ka? Mambo nangwa kya kuba twingilepotu byepi twaluba muntu byo ekala ke mwana wa bwanga, kabiji kechi yetu tumukomesha ne. Mfumu Solomone waambilepo bulongo byo anembele’mba: ‘Mwaluba ne mingilo ya Lesa ulenga byonse.’—Sapwi. 11:5.
3. Bintu ka byubiwa ku nkunwa byaesakana pamo na byubiwa mu kulenga baana ba bwanga?
3 Nanchi kubula kuyuka muntu byo aluka ke mwana wa bwanga kwitulefula nyi? Ine. Pano bino, kituletela bingi lusekelo. Mfumu Solomone waambile’mba: “Kusai nkunwa yenu lukelo, kabiji mabanga nao kechi muvunge kuboko kwenu ne. Mambo kechi mwayuka ikamena bulongo ne, kana iyinyi, kana yoya, nangwa kana yonse ibiji ikawama pamo.” (Sapwi. 11:6) Kya kine umvwe twakusa nkunwa kechi tuyuka kana ikamena bulongo ne. Byavula byavwangwamo kechi twakonsha kwibyuba ne. Byo biji ne mwingilo wetu wa kulenga baana ba bwanga. Yesu waambilepo pa kino kishinka mu bishimpi byanji bibiji byanembwa mu Mambo Awama a kwa Mako kitango kya buna. Twayai tumone byo twakonsha kufunjilako ku bino bishimpi bibiji.
Mushiji Wapusana
4, 5. Ambaipo pacheche pa kishimpi kya kwa Yesu kya njimi wakushile nkunwa.
4 Byonka byo kyanembwa pa Mako 4:1-9, Yesu walondolwele amba njimi ukusa nkunwa pa mushiji wapusana pusana. “Umvwai: njimi walupukile na kukusa nkunwa: kabiji ponkapo pa kukusa, nkunwa imo yaponene pa jishinda, ne bañonyi baiya, baja. Kabiji imo yaponene pa kibangabwe, pabula kuzhika mushiji; ponkapo ne kumena yamenene, mambo a mushiji wavula kafwako: kabiji pa kusama juba yasokwa; ne mambo a kubula kwikizha mizhazhi, yaumine. Ne ikwabo yaponene mu miba, kabiji miba, pa kukoma, yiitatankenye ne kusema ke ne. Ne ikwabo yaponene mu mushiji wawama ne kusema yasemenenga saka ikoma ne kuya na kuvula; kabiji yasemene, imo makumi asatu, ikwabo makumi atanu na jimo, ne ikwabo makumi jikumi.”
5 Mu moba akala, pa kubyala nkunwa bakusanga kya kukusa. Njimi wasendelanga nkunwa mu kya kuvwala nangwa mu kibango wenda ukusa. Onkao mambo njimi mu kino kishimpi kechi wakushiletu nkunwa pa mushiji wapusana pusana ne. Bino nkunwa yaponejile pa mapunzha apusana pusana.
6. Yesu walondolwele byepi mwatajile kishimpi kya njimi?
6 Kechi twaluba mwatala kino kishimpi ne. Yesu walondolwele byonka byo kyanembwa mu Mako 4:14-20 amba: “Njimi ukusa nkunwa ya mambo. Kabiji bano bo boba ba pa jishinda po akushiwa mambo; pa kwiomvwa mambo, Satana wiya ponkapotu, kabiji waangata mambo akushiwa mu michima yabo. Kabiji bano, pamo byonkabyo, bo boba bakushiwa nkunwa ya pa bibangabwe; abo pa kwiomvwa mambo, ponkapotu beasekelela; nanchi byo babula mizhazhi mwi abo bene, bakoselamo moba amo; kabiji pa kumweka bya malwa ne bya kupatwa na mambo a ano mambo, ponkapo betuntula. Kabiji bakwabo bo boba bakushiwa nkunwa ya mu miba; bo boba beomvwa mambo, ne bya kutabataba bya panopantanda, ne bujimbijimbi bwa bunonshi, ne bya kusakasaka bintu bikwabo, pa kutwela bipaya ao mambo, kabiji aaluka ke a kubula kupanga. Pakuba bano, bo boba bakushiwa nkunwa ya mu mushiji wawama; beomvwa mambo ne kwiatambula, ne kupanga bipangwa, bamo makumi asatu, bamo makumi atanu na jimo, ne bamo makumi jikumi.”
7. Nanchi nkunwa ne mushiji wapusana pusana bimenako ka?
7 Yukai amba Yesu kechi waambile’mba njimi waingijishe nkunwa yapusana pusana ne. Bino waambile pa mutundutu umo wa nkunwa yaponejile pa mushiji wapusana pusana, kabiji yonse mwafumine bipangwa byapusana pusana. Mushiji mutanshi wajinga wakosa, wa bubiji kechi wazhikile ne, wa busatu wajinga wa miba, ne wa buna ye wawamine, ne kupanga wapangile bipangwa byavula. (Luka 8:8) Nanchi nkunwa yo ika? Ke mambo a Bufumu aji mu Byambo bya Lesa. (Mat. 13:19) Nga mishiji yapusana pusana imenako ka? Ke bantu baji na michima yapusana pusana.—Tangai Luka 8:12, 15.
8. (a) Nanchi njimi wimenako bañanyi? (b) Mambo ka ñumvwino ya bantu ya mambo a Bufumu kyo yapusena?
8 Njimi wimenako bañanyi? Wimenako ba mu mwingilo umo ne Lesa, bataya mbila ya mambo awama a Bufumu. Byonka byajinga Paulo ne Apolosa, babyalanga ne kutekezha. Bino nangwa kya kuba bengila na ngovu, bifumamo bipusana. Mambo ka? Mambo bantu bateleka ku mambo baji na michima yapusana pusana. Mu kishimpi, njimi kechi uji na bulume bwa kukomesha nkunwa ne. Kino kitutekenesha bingi kikatakata balongo ne banyenga yetu baingila mu bukishinka myaka yavula, kwakubula bipangwa byavula ne!a Mambo ka?
9. Ñanyi lutekenesho lwa bukine lwaambilepo mutumwa Paulo ne Yesu?
9 Muntu kechi umwesha bukishinka bwanji kupichila mu bipangwa bifuma mu mwingilo wanji ne. Paulo waambilepo amba: “Bonse, pa muntu pa muntu, bakatambula mfweto, au yanji, au yanji, monka mwayila mingilo yabo.” (1 Ko. 3:8) Muntu ukatambula mfweto monka mwayila mingilo yanji, bino kechi monka mwayila bipangwa bya mingilo yanji ne. Popamotu ne Yesu naye waambilepo kintutu kimo baana banji ba bwanga byo babwele pa lwendo lwabo lwa kusapwila. Basekejile bingi mambo ne bandemona bebanekenejile kupichila mu kwingijisha jizhina ja kwa Yesu. Nangwa kya kuba basekejile bingi Yesu wibambijile’mba: “Kange musekele mambo a mipashi byo imunekenena ne; sekelai mambo a mazhina enu byo anembwa mwiulu.” (Luka 10:17-20) Nangwa kya kuba njimi mu mwingilo wanji mwabula kulengwa baana ba bwanga, kechi kibena kulumbulula amba ubula kwingila na ngovu nangwa’mba lwitabilo lwanji lwakepa kukila bakwabo ne. Kyo twafwainwa kuyuka ke kya kuba’mba bifumamo byaimena pa muchima wa muntu waumvwa mambo. Bino Lesa ye umukomesha!
Mutembo uji na Bonse Bomvwa Mambo
10. Bi ka bimwesha kuba’mba muntu waumvwa mambo wapasha mushiji wawama nangwa ne?
10 Ibyepi ku boba bomvwa mambo? Nanchi ngumvwino yabo yayukanyikilwa jimo nyi? Ine. Umvwe bemenako mushiji wawama nangwa ne, kino kiji ko baji. Kya kine, byubilo bya muntu byakonsha kwaluka. (Loma 6:17) Yesu waambile mu kishimpi kyanji amba bamo beomvwine mambo “ponkapotu” Satana waishile ne kwiangata. Bino kino kechi kikebewa kubiwa ne. Yakoba 4:7 watundaika bena Kilishitu amba “Diabola, mukanyai,” ne aye ukemunyema. Yesu waambile’mba bakwabo batambwila mambo na lusekelo bino betuntula na mambo a “byo babula mizhazhi mwi abo bene.” Pano bino bakalume ba Lesa bakambizhiwa “kutabilamo mu butemwe ne pa kushimikwa ponka” kikebakwasha kumvwisha ‘mwayila bula bwabo ne bwipi bwabo ne kimino kyabo ne kuzhika kwabo, ne kwibuyuka butemwe bwa Kilishitu bukankalwa maana kuyuka.’—Efi. 3:17-19; Kolo. 2:6, 7.
11. Muntu waumvwa mambo wakonsha byepi kubula kuswisha bya kutabataba ne bunonshi kwipaya mambo?
11 Bakwabo bomvwa mambo bebalondolola kuba’mba baswisha “bya kutabataba bya panopantanda, ne bujimbijimbi bwa bunonshi,” kutwela ne kwipaya mambo. (1 Timo. 6:9, 10) Bakonsha kuchinuzhuka byepi kino? Mutumwa Paulo wakumbula’mba: “Mwikale ba kubula kutemwa mali; sekelai mu byonka byo muji nabyo: mambo aye mwine waambile’mba, Kechi nkakushe nangwa kachechetu ne, ne kukulekelela nangwa kachechetu ne.”—Hebe. 13:5.
12. Mambo ka aba bakushiwa mu mushiji wawama kyo bapangila bipangwa byapusana pusana?
12 Pa kupezhako, Yesu waambile’mba aba bo bakushile pa mushiji wawama bapanga “bipangwa, bamo makumi asatu, bamo makumi atanu na jimo, ne bamo makumi jikumi.” Nangwa kya kuba bamo beomvwa mambo baji na muchima wawama ne kupanga bipangwa, byo boba mu mwingilo wa kusapwila mambo awama byapusana kwesakana na mwayila bwikalo bwabo. Kya kumwenako, bakikulumpe nangwa babelabela bengilakotu pacheche mu mwingilo wa kusapwila. (Esakanyaiko Mako 12:43, 44.) Apano napo njimi kuba waikala na bulume bwakukomesha ne, bino wikala na lusekelo umvwe wamona Yehoba byo abena kukomesha nkunwa.—Tangai Salamo 126:5, 6.
Njimi Walala mu Tulo
13, 14. (a) Ambaipo pacheche pa kishimpi kya kwa Yesu kya muntu wakusa nkunwa. (b) Njimi ubena kwimenako bañanyi, kabiji nkunwa yo i ka?
13 Mu Mako 4:26-29, tutanamo ne kikwabo kishimpi kyaamba pa njimi amba: “Byonkabyo ne bufumu bwa Lesa buji pamo ne muntu kana wakusa nkunwa panshi: ulala, ubuka, ulala, ubuka, bufuku ne mute, ne nkunwa nayo imena kasa ikoma, aye ne kuyuka mo imenena ne mo ikomena ne. Kabiji mushiji mwine upangisha; patanshi ke lubula, kabiji ke musonso, kabiji ke kajo kene mu musonso. Pakuba pa kupya kajo, ponkapotu wabikamo ne kiswi, mambo a mwaka wa kunowa wafika.”
14 Njimi ye ñanyi? Bamo mu Kilishitendomu baitabila kuba’mba ye batazhako pano ke Yesu mwine. Bino nanchi kyakonsha kwambiwa byepi amba Yesu walajile ne kumona nkunwa byo ikoma ne? Mambo Yesu wayuka nkunwa byo ikoma! Uno njimi uji pamo nobe yewa waambiwapo kala, wimenako bakalume bonse baji na mukoyo wa kukusa nkunwa ya Bufumu mu mwingilo wa kusapwila. Nkunwa ikushiwa mu mushiji ke mambo o basapwila.b
15, 16. Ñanyi bukine bwaambilepo Yesu pa nkomeno ya bipangwa ne ya ku mupashi mu kishimpi kyanji kya njimi?
15 Yesu waambile’mba njimi “ulala, ubuka, bufuku ne mute.” Kechi amba njimi ubula kutapo muchima ne. Kino kibena kumweshatu bintu byuba bantu bonse mu bwikalo bwabo. Byambo byaingijishiwa pano bibena kumweshatu kuba’mba bantu bengila mu kimye kya mute ne kulala kimye kya bufuku. Yesu walondolwele kyubiwa mu kyo kya kimye. Waambile’mba: “Nkunwa nayo imena kasa ikoma.” Kepo Yesu wanungilepo ‘mba: “Aye ne kuyuka mo imenena ne mo ikomena ne.” Kishinka ke kya kuba’mba ine ikoma ne ‘kupangisha.’c
16 Kishinka ka Yesu kyo akoseshenga papo? Monai kuba’mba waambile bingi pa nkomeno ne jishinda jo ikomenamo amba ikoma pachepache. “Kabiji mushiji mwine upangisha; patanshi ke lubula, kabiji ke musonso, kabiji ke kajo kene mu musonso.” (Mako 4:28) Kuno kukoma kubiwa pachepache kabiji mu bipungu bipungu. Kabiji ino nkomeno kechi yakonsha kukanjikizhiwa ne. Byo biji ne nkomeno ya ku mupashi. Kino kyubiwa Yehoba byo aswisha bukine kukoma pachepache mu muchima wa muntu wakishinka ukeba kufunda bukine.—Byu. 13:48; Hebe. 6:1.
17. Bañanyi basekela umvwe nkunwa ya bukine yapanga bipangwa?
17 Nanchi njimi unowa byepi mu kimye ‘kipya kajo’? Yehoba inge wakomesha bukine bwa Bufumu mu michima ya baana ba bwanga babukumo, bakoma kufikila kimye butemwe bwa Lesa kyo bwibalengela kwipana kwi aye. Bamwesha kwipana kwabo kupichila mu lubatizhilo lwa mu mema. Balongo batwajijila na kukoma ku mupashi kufika ne ku bukulumpe bekala na mwingilo mukwabo mu kipwilo. Bipangwa bya Bufumu bebinowa ku mwine wakushile ne basapwishi bakwabo ba Bufumu babujile nangwa kukusako nkunwa yapanga yewo mwana wa bwanga. (Tangai Yoano 4:36-38.) Kya kine, awa “ukusa nkunwa ne yewa unowa basekele pamo.”
Lufunjisho kwi Atweba Lelo Jino
18, 19. (a) Nanchi kupituluka mu bishimpi bya kwa Yesu kwimukosesha byepi anweba? (b) Ki ka kyo tukesambapo mu mutwe walondelapo?
18 Bi ka byo twafunjilako mu kupituluka mu bino bishimpi bibiji byanembwa mu Mako kitango 4? Twamona kuba’mba tuji na mwingilo wa kukusa. Kange tuswishe bintu bikwabo nangwa makatazho kwitulengela kuleka kwingila uno mwingilo ne. (Sapwi. 11:4) Pa kimye kimo twayuka kuba’mba tuji na jishuko ja kubajilwa pamo na ba mu mwingilo umo ne Lesa. Yehoba ye ulengela bantu kwikala ke baana ba bwanga, kabiji yeupesha kwibikako kwetu ne kwa boba bomvwa mambo. Twayuka kuba’mba kechi twakonsha kukanjikizha muntu kwikala mwana wa bwanga ne. Kabiji kechi twafwainwa kulefulwa nangwa kufichishiwa ku muchima umvwe muntu ubena kuyilako palutwe ku mupashi nangwa ne. Byo kitutekeneshapo kuyuka’mba kwingila bulongo kwetu kupiminwa ku bukishinka bwetu kwi Yehoba ne kuba’mba ye witupa jishuko ja kusapwila “mambo awama a bufumu . . . mwa kwibashimwina ba mu mikoka yonse ya bantu.”—Mat. 24:14.
19 Ki ka kikwabo Yesu kyo etufunjisha pa mambo a nkomeno ya baana ba bwanga ne mwingilo wa Bufumu? Mukumbu wa buno bwipuzho uji mu bishimpi bikwabo byanembwa mu mashimikila a Mambo Awama. Tukesamba pa bishimpi bimo mu mutwe walondelapo.
[Tubyambo twa mushi]
a Akimonai kya kumwenako kya Mulongo Georg Fjölnir Lindal byo aingijilenga mwingilo wanji mu kyalo kya Iceland byonka byo kyashimunwa mu 2005 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, pa peja 210 kufika pa peja 211 ne bya kumwenako bya balongo bakishinka baingijile myaka yavula kumona ne bifumamo ne, byonka byo kyaambiwa mu 1988 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, mapeja 82-99.
b Kala kyalondolwelwe mu uno magazini kuba’mba nkunwa yaimenangako byubilo bikebewa pa kuba’mba muntu akome kupichila mu bintu bilengela amba kintu kikome bulongo. Bino twafwainwa kuyuka kuba’mba mu kishimpi kya kwa Yesu nkunwa kechi yaluka nangwa kubola ne. Ayo ikomatu.—Monai Kyamba kya Usopa, kya mu Kibemba kya December 15, 1980, peja 17 kufika ku peja 19.
c Pakwabo po kyaingijishiwa kino kyambo ke pa Byubilo bya Batumwa 12:10, po balondolola kuba’mba kibelo kya kyela kibashinkukile ‘kine.’
Nanchi Mukivuluka Nyi?
• Kukusa nkunwa kwipasha byepi na kusapwila mambo a Bufumu?
• Yehoba upima byepi bukishinka bwa musapwishi wa Bufumu?
• Kwipasha ka kwa nkomeno ya nkunwa ne nkomeno ya ku mupashi Yesu ko aambilepo?
• Nanchi awa “ukusa nkunwa ne yewa unowa basekele pamo” byepi?
[Bipikichala pa peja 13]
Mambo ka Yesu kyo aesakenye musapwishi wa mambo a Bufumu bwa Lesa ku njimi ukusa nkunwa?
[Bipikichala pa peja 15]
Aba bemenwako na mushiji wawama bengila na muchima yense uno mwingilo wa kusapwila mambo a Bufumu kwesakana na mwayila bwikalo bwabo
[Bipikichala pa peja 16]
Lesa ye wiikomesha