BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w08 9/15 pp. 16-20
  • Ikalai Na “Lutambo Wa Mizhinge Isatu” Mu Masongola

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Ikalai Na “Lutambo Wa Mizhinge Isatu” Mu Masongola
  • Kyamba kya Usopa—2008
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Twajijilai Kwikala na Yehoba mu Masongola Enu
  • Umvwe Mwaponena mu Makatazho
  • Mapesho Akwabo
  • Masongola—Ke Bupe Bwafuma kwi Lesa
    Byo Twafwainwa Kwikala mu Butemwe bwa Lesa
  • Kilengela Masongola a Bena Kilishitu Kuwama
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2016
  • Masongola ke Bupe Bwafuma kwi Lesa
    ‘Ikalai mu Butemwe bwa Lesa’
  • Inge Juba ja Masongola Japita
    Byo Twafwainwa Kwikala mu Butemwe bwa Lesa
Monai Bikwabo
Kyamba kya Usopa—2008
w08 9/15 pp. 16-20

Ikalai Na “Lutambo Wa Mizhinge Isatu” Mu Masongola

“Lutambo wa mizhinge isatu kechi uchibika bukiji ne.”—SAPWI. 4:12.

1. Ñanyi wasambakenye bamulume ne mukazhi batanshi mu masongola?

PANYUMA ya kulenga bichi ne banyama, Yehoba Lesa walengele muntu mutanshi, aye Adama. Palutwe kacheche, Lesa walajikile Adama mutulo twine ne kumwangata lubavu wanji umo kuba’mba alengemo nkwasho wanji walumbuluka. Adama byo amumwenetu uno mwanamukazhi, waambile amba: “Pano uno kyo kikupa kya ku bikupa byami, kabiji ye mubiji wa ku mubiji wami.” (Nte. 1:27; 2:18, 21-23) Yehoba wamwene amba kyawama kulenga uno mwanamukazhi mutanshi, kabiji wibasambakenye bano bamulume ne mukazhi mu masongola ne kwibapesha.—Nte. 1:28; 2:24.

2. Nga Satana waonawine byepi bulunda bwajinga pakachi ka kwa Adama ne Evwa?

2 Kya bulandatu ke kya kuba’mba, palutwe kacheche, panyuma ya kwibasambakanya, bulunda bwabo kechi bwatwajijile monka mwakebejilenga Lesa ne. Mambo ka? Mambo kilengwa kya ku mupashi kibi, kyatendekele kutelwa’mba Satana kyajimbaikile Evwa kuja ku kichi kyo bebazhijikile bamulume ne mukazhi kujako. Kabiji Adama naye wajileko ne kusatukila bukalama bwa Lesa ne lutangijilo lwawama. (Nte. 3:1-7) Yehoba byo aipwizhe bamulume ne mukazhi kwamba kintu kyo baubile, kyamwesheshetu patoka kuba’mba bulunda bwajinga pakachi ka bano bamulume ne mukazhi bwajinga mulukatazho. Adama wapelemo mambo mukazhanji kupichila mu kwamba’mba: “Awa mwanamukazhi yenka ye mwampele’mba: Wikalenga nanji, ye wajikumpa bipangwa bya ku kyokya kichi, ne kuja naja.”—Nte. 3:11-13.

3. Mafunjisho ka a bubela atendekele kufunjisha Bayudea bamo?

3 Pa myaka yavula Satana waingijisha mashinda a bubela apusana pusana konawinamo bulunda bwa mu masongola. Kya kumwenako, pa bimye bimo wingijisha bantangi ba bupopweshi kutundaika mafunjisho abula mu binembelo ku boba baji mu masongola. Bantangi bamo ba Bayudea bazhilulwilenga mizhilo ya Lesa, kupichila mu kubula banabalume amba bafwainwe kukana bakazhi babo mu tubintu tuchechetu, nabiji kulunga mukele wavula mu manyi. Nangwa byonkabyo, Yesu waambile’mba: “Wa kumukana mukazhanji, pa kubula mambo a bukende, ne kusongola mukwabo, wauba bukende: ne aye wamusongola awa ye bakana, aye naye wauba bukende.”—Mat. 19:9.

4. Nga lunengezho lwa masongola lubena kulengululwa byepi lelo jino?

4 Ne lunotu Satana wiyeka mu kukeba konauna bulunda bwa boba baji mu masongola. Bintu nabiji kwilaala na mwanamulume nangwa mwanamukazhi mukwabo, masongola abula a mu jifunde, ne kwikana na mambo a bintu byabula munda ne munyuma ke biyukilo bimwesha’mba Satana wiyeka mu kupwisha masongola a bantu. (Tangai Bahebelu 13:4.) Byo tuji bena Kilishitu, twakonsha kuchinuzhuka byepi kwikala na mweno yatama ya masongola ijipo na bantu bavula? Twayai twisambepo pa bintu bimo bilengela masongola kwikala a lusekelo kabiji awama.

Twajijilai Kwikala na Yehoba mu Masongola Enu

5. Byambo bya kuba’mba “lutambo wa mizhinge isatu” bilumbulula ka kutazha ku masongola?

5 Pa kuba’mba masongola atwajijile kwikala akosa bulongo, Yehoba wafwainwa kwikalamo mu bulunda bwa mulume ne mukazhi. Mambo anji aamba’mba: “Lutambo wa mizhinge isatu kechi uchibika bukiji ne.” (Sapwi. 4:12) Byambo bya kuba’mba “lutambo wa mizhinge isatu” ke ñambilo ya bukifwanyikizho. Umvwe bino byambo byaingijishiwa ku baji mu masongola, bivwangamo mulume ne mukazhi, nangwa’mba mizhinge itanshi ibiji yo bazhingila pamo na lutambo wa pakachi, aye Yehoba Lesa. Umvwe mulume ne mukazhi bakwatankena pamo na Lesa mu masongola abo, ukebapa bulume bwa ku mupashi bwa kuchinchika makatazho, kabiji kuba bino kukebalengela kwikala na lusekelo lukatampe mu masongola abo.

6, 7. (a) Bena Kilishitu bakonsha kuba byepi pa kuba’mba Lesa ekale mu masongola abo? (b) Nga nyenga umo ukomokako ka ku bamwata wanji?

6 Pano mulume ne mukazhi bakonsha kuba byepi pa kuba’mba masongola abo ekale nobe uno lutambo wa mizhinge isatu? Nyimbi wa masalamo, aye Davida waimbile’mba: “Nsekela bingi mu kuba kyaswa muchima wenu, anweba Lesa wami; Kine, mizhilo yenu yanembwa mukachi kami.” (Sala. 40:8) Ne atweba butemwe bo twamutemwa Lesa bwitulengela kumwingijila na muchima yense. Onkao mambo, bonse bamulume ne mukazhi pa muntu pa muntu bafwainwa kukosesha bulunda bwabo na Yehoba ne kusekela mu kuba kyaswa muchima wanji. Kabiji bamulume ne mukazhi bafwainwa kwikosesha kuba’mba batemwe Lesa.—Mana. 27:17.

7 Umvwe mizhilo ya Lesa kine yanembwa mukachi ketu, tukamweshanga byubilo nabiji lwitabilo, luketekelo, ne butemwe, kabiji bino biketukwasha kukosesha masongola etu. (1 Ko. 13:13) Mwanamukazhi umo mwina Kilishitu wa jizhina ja Sandra, waikala mu masongola pa myaka 50, waambile’mba: “Byubilo byo nkomokako bimwesha bamwata wami umvwe babena kunjimunako, ke kwingijisha mafunde a mu Baibolo kabiji ne butemwe bo baji nabo pe Yehoba bwabaya kukila byo bantemwa.” Anweba banabalume, nanchi kyakonsha kwambiwa byonkabyo ne pe anweba nyi?

8. Ki ka kikebewa ku baji mu masongola pa kuba amba ‘bamwenemo’?

8 Inge mwi bamulume ne mukazhi, nanchi mutangizhako bintu bya ku mupashi ne mingilo ya bwina Kilishitu mu bwikalo bwenu nyi? Nanchi mumona mukwenu wa mu masongola kwikala wa kwingijila Yehoba nanji pamo nyi? (Nte. 2:24) Solomone Mfumu wa maana wanembele amba: “Meso abiji maya, mambo babiji bamwenamo bulongo mu mingilo yabo.” (Sapwi. 4:9) Ee, bamulume ne mukazhi bafwainwa kwingila na ngovu pa kuba’mba ‘bamwenemo’ butemwe ne bulunda bwa myaka buji na mapesho a Lesa.

9. (a) Mitembo ka iji na banabalume? (b) Kwesakana na Kolose 3:19, mwanamulume wafwainwa kulama byepi mukazhanji?

9 Kayukilo ka kuyukilako amba Lesa uji mu masongola ke kwibikako kwa mulume ne mukazhi mu kwikela monka mwayila bikebewa bya Lesa. Banabalume baji na mutembo wanema wa kukebela ba mu mazubo abo bintu bya ku mubiji ne bya ku mupashi. (1 Timo. 5:8) Kabiji batundaikwa kumwesha bena kwabo butemwe bwafwainwa. Mu Kolose 3:19, tutangamo amba: “Anweba banabalume, temwai bakazhi benu, ne kwibashintaukila ne.” Shayuka wa Baibolo umo walumbulwile mwatala kyambo bya kuba’mba “kwibashintaukila,” amba mwavwangwa “kwibanenauna nangwa kwibapuma ne kubula kwibamwesha butemwe, kubula kwibalama bulongo, kubula kwibamwena bikebewa, kukana kwibazhikijila ne kubula kwibakwashako.” Kya kine, byubilo bya uno mutundu kechi byafwainwa kubiwa mu kisemi kya bwina Kilishitu ne. Mwanamulume wingijisha bulongo bumutwe bwanji mu jishinda ja butemwe ulengela mukazhanji kwikala winengezha kukokela.

10. Byubilo ka banabakazhi ba bwina Kilishitu byo bafwainwa kumwesha?

10 Banabakazhi ba bwina Kilishitu bakeba kubika Yehoba mu masongola abo nabo bafwainwa kuba bikebewa kwi Lesa. Mutumwa Paulo wanembele amba: “Anweba banabakazhi, nekenenai bamwata wenu, nobe Nkambo. Mambo mulume ye mutwe wa mukazhanji, byonka biji ne Kilishitu ye mutwe wa kipwilo.” (Efi. 5:22, 23) Satana waongwele Evwa, ne kutumbijika bubela bwa kuba’mba kwitolwela kwi Lesa kwakonsha kuleta lusekelo lwa myaka. Kwakubula kupita mu mbaji, mupashi wa kwitolwela wakumbana mu masongola avula. Ku banabakazhi bayuka Lesa byo amona masongola, kukokela bena kwabo ba butemwe kechi mufuma makatazho ne. Bavuluka amba Yehoba watongwele Evwa kwikala “nkwasho” ku mulume wanji, kabiji kino kifulo wikinemekele bingi Lesa. (Nte. 2:18) Mwanamukazhi wa bwina Kilishitu ulondela mwingilo wamupa Lesa, “ye munchinya” ku mulume wanji.—Mana. 12:4.

11. Mulongo umo waambile’mba ki ka kyakwasha masongola anji?

11 Kikwabo kyakonsha kukwasha bamulume ne mukazhi kubika Lesa mu masongola abo ke kufunjila pamo Mambo a Lesa. Ba Gerald baikala bulongo mu masongo abo pa myaka 55, baambile amba: “Kintu kyanema pa kuba’mba mwikale bulongo mu masongola ke kutanga ne kufunda Baibolo pamo.” Banungilepo amba: “Kubila bintu pamo, kikatakata bintu bya ku mupashi, kupwanya pamo mulume ne mukazhi kabiji kwibalengela kufwenya kwipi ne Yehoba.” Kufunjila Baibolo pamo kukwasha kisemi kulama malamuna a Yehoba ku muchima, kukosesha bulunda ne aye, ne kuyilako palutwe ku mupashi.

12, 13. (a) Mambo ka o kyanemena bamulume ne mukazhi kulombela pamo? (b) Mingilo ka ikwabo ya bwina Kilishitu ikosesha masongola?

12 Bamulume ne mukazhi baikala bulongo balombela pamo. Umvwe mwanamulume ‘wapungulwila muchima’ wanji mu kulomba bintu byo basakisha mu bwikalo bwabo, kino kyakonsha kukosesha mukwato wa masongola. (Sala. 62:8) Kya kumwenako, byo kyakonsha kupelapo kulubako byonse byo mwizhingijisha na mwina kwenu panyuma ya kusashijila Wa bulume bonse amba emutangijile! (Mat. 6:14, 15) Kwesakana na monka mwayila lulombelo, kyakonsha kuwama bingi ku bonse mulume ne mukazhi kwikwasha “kasa mwitekenya anwe bene na bene, ne kwilekela mambo.” (Kolo. 3:13) Yukai amba lulombelo lumwesha amba mwaketekela mwi Lesa. Mfumu Davida waambile amba: “Meso a bonsetu emupembelela anweba.” (Sala. 145:15) Umvwe twalomba kwi Lesa na luketekelo, tukekala na bijikila bicheche, byo twayuka amba ‘aye wituta muchima.’—1 Pe. 5:7.

13 Kishinka kikwabo kya kubikilamo Yehoba mu masongola etu ke kupichila mu kutanwa ku kupwila ne kuyila pamo mu mwingilo. Pa kupwila, ba mulume ne mukazhi po po bafunda bya kushinda “bya bujimuku” bingijisha Satana pa kwabanya bisemi. (Efi. 6:11) Kabiji ba mulume ne mukazhi bengijila pamo mu mwingilo bafunda bya kwikala “bashikamatu, ne kutelengela ne.”—1 Ko. 15:58.

Umvwe Mwaponena mu Makatazho

14. Bintu ka byakonsha kuleta makatazho mu masongola?

14 Kya kine kuba’mba mashinda onse aambiwapo kechi akonsha kumvwika kyenyi ko muji ne, bino nga mambo ka a kubujila kwisambapo oo mashinda na mwina kwenu? Monai inge mbaji imo ya mu masongola enu ikebewa kwingijilapo. Baibolo witubula amba nangwatu boba baji na Lesa mu masongola abo, “bakamonanga byakatazha.” (1 Ko. 7:28) Na mambo a bumbulwakoloka, byubilo bya bongozhi biji mu ino ntanda ibula kunemeka mizhilo, bya bujimuku bya kwa Diabola, nangwatu masongola a bakalume bakishinka ba Lesa akonsha kwikala mu lukatazho lukatampe. (2 Ko. 2:11) Bino Yehoba witukwasha bya kuchinchika na ano makatazho. Ee, kyakonsheka. Muntu wakishinka aye Yoba wafwishishe banyama banji babulele, bamingilo banji ne baana banji. Bino Baibolo waamba’mba: “Mu bino bintu byonse Yoba kechi walengele mambo ne, nangwa kumunena Yehoba amba: Mwauba byatama ne.”—Yoba 1:13-22.

15. Makatazho alengela bantu kuba byepi, kabiji mulume ne mukazhi bakonsha kupwisha byepi bulongo makatazho a uno mutundu?

15 Mukazhanji Yoba, waambijile bamwata wanji amba: ‘Nanchi ne pano mwakikakelatu ku kulumbuluka kwenu nyi? Munenai Lesa bya mwenga, mufwe.’ (Yoba 2:9) Kya kine, umvwe twaponena mu bya malwa, nangwa makatazhotu akwabo kyakonsha kwitulengela kuba bintu byabula kufwainwa. Muntu wa maana waambile’mba: ‘Lumanamo lulubankanya maana a wa maana.’ (Sapwi. 7:7) Umvwe mwina kwenu watendeka kwamba byambo byashinta na mambo a makatazho nangwa “lumanamo,” anweba tekanyaitu. Umvwe mwaimenatu mumo pa kwamba, umo pe anweba wakonsha kwamba byambo byakonsha kulengela bintu kutaminako. (Tangai Salamo 37:8.) Onkao mambo, lengululai byambo “bya kanswatu” byakonsha kwamba muntu na mambo a bukaji nangwa kulefulwa.—Yoba 6:3.

16. (a) Byambo byaambile Yesu bitanwa mu Mateo 7:1-5 bingila byepi ku baji mu masongola? (b) Mambo ka kuyuka mwakubila bintu ku baji mu masongola kyo kwanemena?

16 Mulume ne mukazhi bafwainwa kuyuka bintu byo babena kutengela. Umo mwi abo wakonsha kumona byubilo bimo mu mukwabo ne kulanguluka amba ‘wakonsha kumukwasha kwibipimpula.’ Mu butemwe ne butekanye, mwakonsha kukwasha mwina kwenu kupimpulako byubilo byanji pachepache. Bino kange mulubemo ne amba, Yesu wapashañenye muntu wamba pa bilubo bya bakwabo ku muntu wamona “kakibalabala” kaji mu jiso ja mukwabo, bino aye wakankalwa kumona “mwamba” uji mu jiso janji. Yesu witukambizhe amba: “Ke kuzhachisha bakwenu ne, kuchina’mba, nenuwa mwakazhatwa.” (Tangai Mateo 7:1-5.) Kino kechi kilumbulula amba makatazho akatampe akonsha kulubiwakotu ne. Ba Robert baikala mu masongola pepi nobe myaka 40, baambile amba: “Pa kuba’mba mwikasulukile anweba bene na bene ne kwamba biji ku muchima, apa bino ne kuba bintu byafwainwa byaamba mukwenu wa mu masongola kikebewa kuba lupimpu mu bwikalo.” Kikebewa ke kuyukatu mwa kubila bintu. Mu kifulo kya kuzhingijila mwina kwenu na mambo a byubilo bimo byo abula, fundai bya kumusanchila ne kusekela mu byubilo byo aji nabyo luno.—Sapwi. 9:9.

17, 18. Umvwe makatazho aswezha, kwepi ko twakonsha kukeba bukwasho?

17 Meseko akonsha kwiya umvwe bintu mu bwikalo byaaluka. Bamulume ne mukazhi bakonsha kwikala na makatazho umvwe baikala na baana. Mukwenu wa mu masongola nangwa mwana wakonsha kubela bingi. Bansemi ba kikulumpe bakonsha kukebewa kulamwa bulongo. Baana bakoma bakonsha kuvilukila kwalepa na nzubo ya bansemi. Lupimpu lukwabo lwakonsha kwiya kupichila mu kutala pa mingilo ya mu kipwilo. Alwe lonse lupimpu lwakonsha kuleta makatazho ku baji mu masongola.

18 Umvwe mwamona kuba’mba makatazho mu masongola enu afika pa kapelampako, mwakonsha kuba byepi? (Mana. 24:10) Kange mulefulwe ne! Satana ukeba’mba bakalume ba Lesa bafume mu mpopwelo ya kine. Kabiji wakonsha kwikala bingi na lusekelo umvwe bamulume ne mukazhi bauba byonkabye. Onkao mambo, esekai papelela bulume bwenu kwikala na lutambo wa mizhinge isatu mu masongola enu. Mu Baibolo muji mashimikila avula aamba pa bantu batwajijile na bukishinka bwabo nangwa kya kuba bapichilenga mu meseko. Kya kumwenako, kimye kimo, Davida wapungulwile muchima wanji yense kwi Yehoba, ne kwamba amba: “Bangubileko lusa, anweba Lesa; mambo bantu . . . balwa ne amiwa ne kungyanjisha.” (Sala. 56:1) Nanchi bakimuyanjishapo kala ku “bantu” nyi? Kikale makatazho o mubena kupitamo abena kufuma kwalepa nangwa ku mulunda nenu, vulukai kuba’mba: Davida wataine bulume bwa kuchinchika, ne anweba mwakonsha kutana bulume bwa kuchinchika. Davida waambile amba: “Nakebele Yehoba, ne aye wangitabile, Ne kumpokolola wampokolwele ku moyo wami yense.”—Sala. 34:4.

Mapesho Akwabo

19. Twafwainwa kuba byepi pa kuba’mba Satana abule kwitutula bulemo?

19 Mu ano moba apelako, bamulume ne mukazhi bafwainwa ‘kwikoseshanga abo bene na bene, ne kwikomesha abo bene.’ (1 Tesa. 5:11) Kange mulubemo ne kuba’mba Satana wakitwajijila na kwamba amba bukishinka bwetu ne Yehoba bwaimena pa lwiso. Aye wingijisha mashinda aji onse, kubikakotu ne kuvulañanya masongola pa kuba’mba onaune bukishinka bwetu ne Lesa. Pa kuba’mba Satana abule kwitutula bulemo, twafwainwa kuketekela mwi Yehoba na muchima wetu yense. (Mana. 3:5, 6) Paulo wanembele’mba: “Nakonsha kuba byonse mwi aye unkosesha.”—Fili. 4:13.

20. Mapesho ka eya umvwe twabika Lesa mu masongola etu?

20 Mapesho afuma mu kubika Lesa mu masongola avula. Kino kyo kyamwekejilepo ba Joel ne bena kwabo baji na myaka ya kusemwa 51. Baambile amba: Namusanchila bingi Yehoba jonse byo naikala bulongo na mukazhami. Ke mulunda nami wafwainwa.” Ki ka kyalengela kuba’mba balame masongola abo bulongo? Baamba’mba: “Kimye kyonse twibikako kwimwesha buwame, butekanye ne kwitemwa atweba bene na bene.” Kafwako nangwa umo pe atweba wakonsha kubatu bulongo bino mu buno bwikalo ne. Nangwa byonkabyo, twayai twibikisheko na ngovu kwingijishanga mafunde a mu Baibolo ne kubika Yehoba mu masongola etu. Umvwe twauba bino, masongola etu akekala nobe ‘lutambo wa mizhinge isatu ubula kuchibika bukiji.’—Sapwi. 4:12.

Mubena Kukivuluka Nyi?

• Kubika Yehoba mu masongola kilumbulula ka?

• Mulume ne mukazhi bafwainwa kuba byepi inge baponena mu makatazho?

• Tuyuka byepi amba Lesa uji mu masongola?

[Bipikichala pa peja 18]

Kulombela pamo kukwasha mulume ne mukazhi kuchinchika mu bimye byakatazha

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu