Komainga mu Maana Alumbuluka Na ‘Muchima wa Kukebesha Kufunda’
BAKALUME ba Yehoba bonse bakeba kwitabilwa kwi aye. Pa kuba’mba twitabilwe, tukebesha bingi kuwamishako lwitabilo lwetu ne kwingila na mukoyo mwingilo wazhila. Nangwa byonkabyo, mutumwa Paulo witubula kizumba kimo kyakonsha kwitumwekela, nabiji kyamwekejilepo Bayudea bamo ba mu kimye kyanji byo anembele’mba: ‘Baji na lupata lwa kusaka Lesa, bino kechi lwayila mu maana [“alumbuluka,” NW] ne.’ (Loma 10:2) Kya kine, lwitabilo lwetu ne mpopwelo yetu kwi Yehoba kechi byafwainwa kwikala bya pakanwatu ne. Twafwainwa kwikala na maana alumbuluka a kuyuka Mulenga wetu ne nkebelo yanji.
Mu makalata anji akwabo, Paulo waesakanya byubilo bilengela kwitabizhiwa kwi Lesa ku muchima wetu wa kukebesha kuyuka bintu. Walombele kuba’mba baana ba bwanga ba kwa Kilishitu ‘bayule maana alumbuluka a kuyukisha’ kyaswa muchima wa Lesa kuba’mba ‘bendenga mwafwainwa Nkambo mwa kumutokeshesha ku muchima to,’ saka ‘bapanga bipangwa mu mingilo yonse yawama, ne kuya na kukoma mu maana alumbuluka a kuyuka Lesa.’ (Kolo. 1:9, 10) Mambo ka o kyanemena kwi atweba kwikala na “maana alumbuluka”? Kabiji mambo ka o twafwainwa kukomenangako mu ano maana?
Kintu Kilengela Kwikala na Lwitabilo
Maana alumbuluka a kuyuka Lesa ne kyaswa muchima wanji byonka byo kyasololwa mu Baibolo po paimena lwitabilo lwetu. Mambo kwa kubula ano maana, lwitabilo lwetu mwi Yehoba lwakonsha kwikala nobe ka kazubo kachuchu kakonsha kubongolokatu na kamwela kacheche. Paulo witutundaika kwingila mwingilo wazhila kwi Lesa na “bulume bwa kulanguluka” ne na “muchima wa kukebesha kufunda.” (Loma 12:1, 2, NW) Kutanga Baibolo kimye kyonse kwakonsha kwitukwasha bingi mu luno lubaji.
Ewa, painiya wa kimye kyonse mu kyalo kya Poland, waambile bino amba: “Umvwe kambule kutanga Mambo a Lesa kimye kyonse, nakonsha kuleka kukoma mu maana alumbuluka a kuyuka Yehoba. Kayukilo kami ka bwina Kilishitu kakonsha kuzhimañanatu lubilo, kabiji lwitabilo lwami mwi Lesa lwakonsha kukoka, kabiji kino kyakonsha ne kulengela bulunda bwami na Lesa kupwa.” Kange tuleke kintu kya uno mutundu kwitumwekela ne! Akimonai kya kumwenako kya mwanamulume umo wakomenenga mu maana a kuyuka Yehoba, kabiji ne byo aitabijilwe kwi aye.
“Kine, Buku Wenu wa Mizhilo byo Namutemwisha!”
Lwimbo wanembwa mu nsansawilo wa Salamo 119 mu Baibolo wetu umwesha byajinga milanguluko ya nyimbi wa masalamo pa mambo a mizhilo, milaye, byatongolwa, mikambizho ne mafunde a Yehoba. Nyimbi wa masalamo wanembele’mba: “Nkesangajika mu malamuna enu. . . . Milaye yenu nayo intokesha ku muchima.” Kabiji wanembele’mba: “Kine, buku wenu wa mizhilo byo namutemwisha! I ye ye ndanguluka juba jonse.”—Sala. 119:16, 24, 47, 48, 77, 97.
Byambo bya kuba’mba ‘kusangajika’ ne “ye ndanguluka” bilumbulula kulanguluka langulukanga pa Mambo a Lesa, ne kusangalelamo. Abino byambo bimwesha butemwe bwa kubula kupita mu mbaji bwajinga na uno nyimbi wa masalamo pa kufunda mizhilo ya Lesa. Buno butemwe bwa kwa nyimbi wa masalamo kechi bwajingatu bwa pakanwa ne. Mu kifulo kya byobyo, wajinga na lupata lwa kukebesha ‘kulanguluka’ pa mizhilo, pa kuba’mba omvwishe mwatala byambo bya Lesa. Twamona muchima ye ajinga naye wa kukebesha kumuyuka bulongo Lesa ne kyaswa muchima wanji.
Butemwe bwa nyimbi wa masalamo bwa kutemwa Mambo a Lesa bwafumine panshi ya muchima wanji. Ne atweba twakonsha kwishikisha amba: ‘Nanchi ne amiwa natemwa Mambo a Lesa kufuma panshi ya muchima nyi? Nanchi nsekela mu kutanga ne kupalanguzha bulongo bibese bya mu Baibolo pa juba pa juba nyi? Abya nebikako kutanga Mambo a Lesa ne kulomba kwi Yehoba na mukoyo nyi?’ Umvwe mukumbu wetu ku ano mepuzho ke wa kuba’mba ee, ko kuba’mba tubena “kukoma mu maana alumbuluka a kuyuka Lesa.”
Ewa waambile’mba: “Kimye kyonse nebikako kuwamishako lufunjisho lwami lwa pa bunke. Kufumatu kimye kyo twatambwile buloshuwa wa ‘Monai Kyalo Kyawama,’ namwingijisha javula kimye kyonse kyo ngikala na lufunjisho lwa pa bunke. Ngesekesha bingi kupesapesa mu buku wa Insight on the Scriptures ne mabukutu akwabo muji byambo bibena kukebewa.”
Monai kya kumwenako kikwabo kya bamulume ne mukazhi ba Wojciech ne ba Małgorzata baji na mitembo ya kisemi. Boba byepi pa kuba’mba bekalengako na kimye kya lufunjisho lwa Baibolo lwa pa bunke kununga ku mitembo yo baji nayo? Baamba’mba: “Twibikako bingi kwikalako na kimye kya kufunda Mambo a Lesa pa muntu pa muntu. Kepo kimye kya lufunjisho lwa kisemi kyetu ne mu misambo yetu ya pa juba pa juba, twisambapo pa bishinka byawama byo twatainemo kabiji bitundaikañana.” Kwikala na lufunjisho lwa pa bunke kwibaletela bingi lusekelo kabiji kwibakwasha ‘kukoma mu maana alumbuluka.’
Fundainga na Muchima Wakasuluka wa Kumvwa
Byo tuji bena Kilishitu, twaitabila kuba’mba kyo kyaswa muchima wa Lesa kuba’mba “bantu bonse bapuluke, [bekale na maana alumbuluka a kuyuka, NW] bya bukine.” (1 Timo. 2:3, 4) Kino kishinka kimwesha buneme bwa kutanganga Baibolo kabiji ne kwibikishako ‘kumukwatakanya.’ (Mat. 15:10) Kintu kimo kyakonsha kwitukwasha ke kufundanga na muchima wakasuluka wa kumvwa. Uno ye muchima bena Beliya ba kukala ye bamwesheshe kimye Paulo kyo ebasapwijile mambo awama: “Batambwile mambo [na muchima wa kukebesha kufunda, NW], ne kubalaulabalaula mu Binembelo pa juba pa juba, amba, tumone kana bino bintu bya kine.”—Byu. 17:11.
Nanchi ne anweba mulonda kya kumwenako kya bena Beliya kya kwikala na muchima wa kukebesha kufunda kabiji ne kubula kulabikwa na bintu kimye kyo mufunda Baibolo nyi? Mwina Kilishitu wakonsha kwibikako kwikala byonka byajinga bena Beliya nangwa kya kuba kunyumakwe kechi watemenwe lufunjisho ne. Kabiji bamo bantu batemwa kutanga ne kufunda pacheche umvwe ke bakunkuluke mu myaka, bino mwina Kilishitu kechi wafwainwa kwikala na uno muchima ne. Kikale mwanyike nangwa mukulumpe, kyanema bingi kwibikako kuvundamina ku bintu byakonsha kwituvulañanya. Kabiji kimye kyo mubena kutanga, esekeshainga kutana bintu byo mwakonsha kubulako bakwenu. Kya kumwenako, nanchi mwakonsha kwibikila kikonkwanyi kya kubulako mwina kwenu nangwa mulunda nenu mwina Kilishitu bintu byo mwatanga nangwa byo mwafunda kimye kya lufunjisho lwenu lwa pa bunke nyi? Umvwe saka muba bino kechi mukalubamo bintu byo mutanga ne, kabiji bikakwashanga bingi bakwenu.
Pa mambo a kimye kyo mufunjilamo lufunjisho lwa pa bunke, londelainga kya kumwenako kya kwa Ezela, kalume wa Lesa wa kukala “watesheshe muchima wanji kufunda bya mu buku wa mizhilo ya Yehoba.” (Ezela 7:10) Nga anweba mwakonsha kuba byepi bino? Mwakonsha kunengezha mpunzha kwazhindama kuba’mba mufunde bulongo. Apa bino mwaikala panshi ne kulomba kwi Yehoba kwimutangijila kabiji ne kwimupa maana. (Yako. 1:5) Ishikishai anweba bene amba: ‘Bintu ka byo nsakufunda mu luno lufunjisho lo mbena kwikala nalo?’ Kimye kyo mubena kutanga, tainga maana pa bishinka. Mwakonsha kunemba bishinka nangwa kushila pa bishinka byo mukeba kukavulukanga. Langulukai pa byo mwakonsha kwingijisha byobyo byambo mu busapwishi, pa kufuukula bya kuba, nangwa umvwe mubena kutundaika bakwenu ba mu lwitabilo. Ku mpelo ya lufunjisho, pitulukaimo mu byonse byo mubafundenga. Kino kikemukwasha kuvulukangamo bintu byo mwaji kufunda.
Ewa walondolwele jishinda jo atangilamo amba: “Pa kutanga Baibolo, ñingijisha tubisopelo tubena kumwesha binembelo bikwabo, Watch Tower Publications Index, ne Watchtower Library iji pa CD-ROM. Nembapo ne byambo bimo bya kwingijisha mu mwingilo wami.”
Bamo bafunda pa myaka yavula bine byazhika kabiji ne kuteshako muchima kufunda pe Lesa. (Mana. 2:1-5) Nangwa byonkabyo, baji na mitembo yavula, kabiji kibakatazha bingi kwikalako na kimye kya kubilamo lufunjisho lwa pa bunke. Umvwe kino byobyo kiji kwi anweba, bintu ka bimo byo mwakonsha kupimpulako pa mutanchi wenu?
Nakonsha Kwikala Byepi na Kimye?
Kampe mwakonsha kuswa kuba’mba kyapela bingi kwikalapo na kimye kya kubilamo bintu byo mwatemwa. Bamo batana kuba’mba kintu kyakonsha kwibakwasha pa kuba’mba bachikamenemo mu lufunjisho lwa pa bunke ke kwibikila kikonkwanyi kyafwainwa, nabiji kutanga Baibolo yense. Kwambatu kine, kyakonsha kumweka kukatazha bingi kutanga mutanchi walepa wa ndonda ya mazhina, kulumbulula bintu byonse byajinga mu nzubo ya Lesa ya kukala, nangwa kutanga bungauzhi bwazhika abo bumweka nobe kechi bwakwatankana na bwikalo bwetu lelo jino ne. Esekainga kuba bintu byakonsha kwimukwasha kufikizha kikonkwanyi kyenu kya kutanga bino bintu. Kya kumwenako, saka mukyangye kutendeka kubalaulabalaula kibese kya mu Baibolo kyamwekana kukosa, mwakonsha patanshi kutanga byambo bibena kumwesha bintu byo byajinga kala nangwa byo kyakonsha kwitukwasha lelo jino. Byambo bya yenkao mutundu byakonsha kutanwa mu buku wa “Binembelo Byonse Bya Kine Kabiji Byawama,” uji mu milaka pepi nobe 50.
Kikwasha bingi kimye kyo mubena kutanga Baibolo kufwanyikizha bintu byo mubena kutangapo. Kino kyakonsha kwimukwasha kufwanyikizha mu milanguluko yenu bantu babena kwambiwapo kabiji ne bintu byaubiwenga. Kwingijisha ano mashinda achechetu kwakonsha kulengela lufunjisho lwenu lwa pa bunke kuwama bingi kabiji ne kwimukwasha pakatampe. Kabiji kikemukwasha kwikalangako na kimye kya kwibifunjilamo. Kikemupelela kwikala na muteeto wa kutanganga Baibolo pa juba pa juba.
Byo kiji kuba’mba ano mashinda aambiwapo kala akonsha kwitukwasha pa muntu pa muntu, nga kisemi kiji na bya kuba byavula kyakonsha kuba byepi? Nga mambo ka a kubula kwikela pamo kisemi kyonse ne kwisamba pa bintu byawama byakonsha kufumamo mu kufunjila pamo Baibolo? Kimye kyo mubena kwisamba kwakonsha kwikala milanguluko yawama bingi, nabiji kubuka bukiji pa juba pa juba nangwa pa moba amo, ne kwisamba kibese kimo kya mu Baibolo. Nangwa kampe mwisambo wenu wakonsha kumwesha’mba kyafwainwa kupimpulako mutanchi wa kisemi. Kya kumwenako, bisemi bimo byatana kuba’mba kyawama kwisamba kinembelo kya juba nangwa kutanga kibese kimo kya mu Baibolo panyuma ya kupwisha kuja kajo. Bonse saka bakyangye kutendeka kuwamisha pa tebulu nangwa kufumapo ne kuya na kuba bintu bikwabo, kisemi kyakonsha kwisamba Binembelo mu maminiti jikumi nangwa jikumi na atanu, nangwa kutanga Baibolo kwa mu yeo mulungu. Kuba bino kimye kitanshi kwakonsha kumwekana kukatazha, pano bino mu kuya kwa moba kisemi kipijilwa ne kutatula kumvwa bulongo.
Ba Wojciech ne ba Małgorzata balumbulula kyakwashishe kisemi kyabo amba: “Kala, kimye kyetu kyonse kyapwilangatu ku bintu byabula munda ne munyuma. Twafuukwilepo kuleka kutaya kimye kyabaya mu kutuma makalata pa Intaneti. Kabiji twakepesheko kimye kya byakisangajimbwe ne kwikalako na juba jimo ne kimye kya kuchikamenamo mu lufunjisho.” Kino kisemi kechi kilangulushapo nangwa pacheche pa kuba luno lupimpu ne, kabiji ne anweba kisemi kyenu kyakonsha kwikala byonka bino.
Kukoma mu Maana Alumbuluka ke Kintu Kyawama Bingi!
Kuchikamenamo mu kufunda Mambo a Lesa kwakonsha kupanga “bipangwa mu mingilo yonse yawama.” (Kolo. 1:10) Umvwe kino saka kimweka mu bwikalo bwenu, kukomenako kwenu kukamweka ku bantu bonse. Mukekala muntu waumvwisha bukine bwa mu Baibolo. Mukafuukulanga bintu bulongo kabiji mukakwashanga bingi bakwenu, ne kubula kwibavulañanya. Kyakila pa byonse mukafwenya kwipi ne Yehoba. Mukomvwisha bulongo byubilo byanji byo biji, kabiji kino kikamweka kimye kyo mukabulangako bakwenu pa mambo a aye.—1 Timo. 4:15; Yako. 4:8.
Kikale mwi banyike nangwa mwi bakulumpe nangwa bintu ka byo mwapitamo, ibikishaingako kusekela mu Mambo a Lesa ne kuchikamenamo kya kine kine mu kwiafunda na muchima wakasuluka umvwa bintu. Ketekelai kuba’mba Yehoba kechi ukalubamo mingilo yenu ne. (Hebe. 6:10) Ukemubila bingi bibusa byavula.
[Kitenguluzha pa peja 13]
INGE ‘TWAKOMA MU MAANA A KUYUKA’. . .
Tukosesha lwitabilo lwetu mwi Lesa ne kwendanga monka mwafwainwa Yehoba.—Kolo. 1:9, 10
Twikala na maana a kwingijisha milangwe ne kufuukula bintu byalumbuluka.—Sala. 119:99
Twingijisha na ngovu pa kukwasha bantu kufwenya kwipi ne Yehoba.—Mat. 28:19, 20
[Bipikichala pa peja 14]
Kyakonsha kukatazha bingi kutana mpunzha yawama ne kimye kya kubilamo lufunjisho, bino kyanema bingi kuba bino
[Kipikichala pa peja 15]
Bisemi bimo bitanga kibese kimo kya mu Baibolo panyuma ya kuja kajo