Tuyenga Kulutwe Tufike Ne Ku Bukulumpe Ku Mupashi—“juba Jikatampe Ja Yehoba Jijitu Pepi”
“Tuyenga kulutwe tufike ne ku bukulumpe.”—HEBE. 6:1.
1, 2. Jishuko ka ja ‘kunyemena ku mitumba’ jajinga na bena Kilishitu mu myaka kitota kitanshi mu Yelusalema ne mu Yudea?
YESU byo ajinga panopantanda, baana banji ba bwanga baishile ko aji ne kumwipuzha’mba: “Kiyukilo kya kwikalapo kwenu, ne kya mpelo ya buno bwikalo i ki ka?” Kufika kutanshi kwa buno bungauzhi bo ebambijile Yesu mu kukumbula bwipuzho bwabo kwamwekele mu myaka kitota kitanshi. Yesu watelelepo kintu kimo kyafwainwe kuyukanyikisha amba mpelo yajinga pepi. Byo bamwene kyokya kintu, ‘ba mu Yudea [bafwainwe] kunyemena ku mitumba.’ (Mat. 24:1-3, NW, 15-22) Abya baana ba bwanga ba kwa Yesu bakonsheshe kuyuka kiyukilo ne kulondela byo akambizhe nyi?
2 Byo papichile myaka pepi na 30, mu 61 C.E., mutumwa Paulo wanembele nkalata yawama yakwashishe bena Kilishitu Bahebelu baikalanga mu Yelusalema ne pangye. Paulo ne bapopweshi bakwabo kechi bayukile’mba kiyukilo kya “malwa akatampe” kyajingatu pepi mu kufika, nobe myaka itanu yalondejilepo ne. (Mat. 24:21) Mu 66 C.E., Cestius Gallus watangijile nzhita ya bena Loma mu kukeba kulukuka Yelusalema. Pano bino nobe mu kukopa kwa jiso wabwelelemo, kabiji kino kyalengejile bena Kilishitu bajinga mu kizumba kunyema.
3. Lujimuno ka lo ebajimwine Paulo bena Kilishitu Bahebelu, kabiji mambo ka?
3 Aba bena Kilishitu bafwainwe kuyuka’mba abya bintu byaubiwenga byafikizhenga byambo bya kwa Yesu, ne kuba’mba bafwainwe kunyema. Nangwa byonkabyo, bamo ‘baalukile ke babanda kumvwa.’ Bajingatu nobe balukeke ba ku mupashi bakebelenga “mukaka.” (Tangai Bahebelu 5:11-13.) Nangwatu bamo baendelenga mu jishinda ja bukine myaka yavula bamwesheshenga byubilo bya “kupondoka kwi Lesa mumi.” (Hebe. 3:12) Bamo bajinga na ‘muteto’ wa kushala ku kupwila kwa bwina Kilishitu kimye ‘aja juba kyo jafwenyenyenga pepi.’ (Hebe. 10:24, 25) Paulo wibajimwineko bingi bulongo amba: “Tuleke mambo a bintu bitanshi bya Kilishitu, tuyenga kulutwe tufike ne ku bukulumpe.”—Hebe. 6:1.
4. Mambo ka o kyanemena kwikala balaba ku mupashi, kabiji ki ka kyafwainwa kwitukwasha kuba bino?
4 Ne atweba tubena kwikala mu kimye kyapelako kya kufikizhiwa kwa bungauzhi bwa kwa Yesu. “Juba jikatampe ja Yehoba,” ko kuba’mba juba jikonauna bwikalo bonse bwa kwa Satana “jijitu pepi.” (Zefwa. 1:14) Kukila ne byo kyajinga kala, twafwainwa kulaba ne kukenkenta ku mupashi pa kuba’mba tumone bibena kufikizhiwa bungauzhi bwa mu Baibolo ne kwikala na bulunda bwakosa na Yehoba. (1 Pe. 5:8) Nanchi byo byo tubena kuba bino nyi? Inge twakoma mu bwina Kilishitu, kitulengela kuyuka bimye byo tubena kwikalamo.
Kukoma mu Bwina Kilishitu byo Kulumbulula
5, 6. (a) Kukoma ku mupashi kulumbulula ka? (b) Kuyanga kulutwe kufika ne ku bukulumpe kukebewa kwibikako mu ñanyi mashinda abiji?
5 Paulo kechi watundaikiletu bena Kilishitu Bahebelu ba mu myaka kitota kitanshi kuyanga kulutwe kufika ne ku bukulumpe kwapwa ne, bino wibabujile ne kukoma ku mupashi byo kulumbulula. (Tangai Bahebelu 5:14.) ‘Bantu bakoma’ kechi batondwatu na kuja “mukaka” kwapwa ne. Baja “kajo kakosa.” Onkao mambo, bayuka “bya bwanyike” ne “bine byazhika” bya bukine. (1 Ko. 2:10) Kabiji baji na maana alumbuluka a kupima bintu, ko kuba’mba kwingijisha bintu byo bayuka, ne kwibakwasha kuyuka byawama ne byatama mambo a kupijilwa nabyo. Inge ke bafuukule bya kuba, ano maana alumbuluka ebakwasha kuyuka mafunde a mu Binembelo ne byo bafwainwa kwiengijisha.
6 Paulo wanembele’mba: “Twafwainwa kukila mu kuteshakotu muchima ku abya bintu byo twaumvwine, kuchina’mba, twakakumpuka.” (Hebe. 2:1) Kuno kukumpuka mu lwitabilo kwakonsha kumweka saka twabula ne kuyuka ne. Twakonsha kuchinuzhuka kukumpuka kupichila mu “kuteshakotu muchima” kimye kyo tubena kufunda bukine bwa ku mupashi kikale ku nzubo nangwa ku kupwila kwa bwina Kilishitu. Onkao mambo, atweba bonse pa muntu pa muntu twafwainwa kwiipuzha amba: ‘Nanchi nkifunda bintu bya bwanyike nyi? Nanchi ngubatu bintu kya na mukose, nangwa’mba kikulu nauba kwa kubula kuta muchima kya kine ku bukine nenyi? Nakonsha kukoma byepi kya kine ku mupashi?’ Pa kuba’mba tukome ku mupashi, twafwainwa kutako muchima kikatakata ku mashinda abiji. Twafwainwa kuyuka bulongo Mambo a Lesa. Kabiji twafwainwa kufunda lukokelo.
Yukai Bulongo Mambo
7. Twakonsha kumwenamo byepi mu kuyuka bulongo Mambo a Lesa?
7 Paulo wanembele’mba: ‘Bonse baja mukaka bakyangye kwiayuka bulongo mambo a bololoke; mambo bo bankeke.’ (Hebe. 5:13) Pa kuba’mba tukome kufika ne ku bukulumpe, twafwainwa kuyuka bulongo mambo a Lesa. Ano Mambo byo aji mu Baibolo, twafwainwa kuteshako muchima kufunda Binembelo ne mabuku a ‘kalume wa kishinka kabiji wa maana.’ (Mat. 24:45-47) Inge ke tufunde bino, kitukwasha kuyuka Lesa byo alanguluka, ne kwitukwasha kuyuka maana alumbuluka. Monai kya kumwenako kya mwina Kilishitu wa jizhina ja Orchid.a Waambile’mba: “Kintu kyankwasha mu bwikalo bwami ke lutundaiko lwa kutanganga Baibolo pa juba pa juba. Papichile nobe myaka ibiji pa kuba’mba mpwishe kutanga Baibolo yense, pano bino kyajingatu nobe kyo kimye kitanshi kuyuka Mulenga wami. Nafunjile mashinda anji, bintu byo atemwa ne byo ashikwa, byo aji wa bulume, ne maana anji a kukumya. Kutanga Baibolo pa juba pa juba kwankwasha bingi mu bimye bimo byakatazha bingi mu bwikalo bwami.”
8. Mambo a Lesa aji na bulume bwa kwitulengela kuba ka?
8 Kutanga jonse Mambo a Lesa kulengela byambo bijimo “kwingila” kwi atweba. (Tangai Bahebelu 4:12.) Kuno kutanga kupimpula bumuntu bwetu bwa mukachi ne kwitulengela kwikala bantu bawama kwi Yehoba. Abya mwakonsha kwikalako na kimye kyabaya kya kutanganga Baibolo ne kulanguluka langulukangapo pa byo aamba nyi?
9, 10. Nanchi kuyuka bulongo Mambo a Lesa kwatala mwepi? Lumbululai.
9 Kuyuka bulongo Baibolo kechi kwaimenatu pa kuyuka byo aamba kwapwa ne. Balukeke ba ku mupashi bajingako mu moba a kwa Paulo bayukileko pacheche Mambo a Lesa anembeshiwa na mupashi. Nangwa byonkabyo, kechi beengijishe amba ebakwashe ne. Kechi beapijijilwe kuba’mba ebatangijilenga mu kufuukula bintu byawama mu bwikalo bwabo ne.
10 Kuyuka bulongo Mambo a Lesa kulumbulula kuyuka byo aamba ne kwingijisha bintu byo tufunda. Kya kumwenako kya nyenga umo wa bwina Kilishitu wa jizhina ja Kyle kyamwesha kino byo kyakonsha kubiwa. Kyle watobokele na mwanamukazhi umo ye engila nanji. Pano waubilepo byepi pa kuba’mba apwishe lukatazho? Walondolola’mba: “Navulukile kinembelo kya Loma 12:18, kyaamba’mba: ‘Monka mwayila bulume bwenu, mwikale mu mutende na bantu bonse.’ Onkao mambo nabujile uno mwanamukazhi mo twingijila amba twisambepo panyuma ya kukomboka.” Besambile bingi bulongo, kabiji uno mwanamukazhi mo bengijila watemenwe bingi pa mulanguluko waletele Kyle wa kwisambapo. Kyle waambile’mba: “Namwene kuba’mba kyawama kwingijisha mafunde a mu Baibolo.”
Fundai Lukokelo
11. Ki ka kimwesha’mba kukokela mu kimye kya makatazho kwakonsha kushupa?
11 Kwingijisha bintu byo twafunda mu Binembelo kwakonsha kukatazha bingi, kikatakata inge bintu byashupa. Kya kumwenako, panyumatu ya kuba Yehoba wapokolola bena Isalela mu buzha ku Ijipita, “bamunenene Mosesa” ne kutwajijila ‘kumweseka Yehoba.’ Mambo ka? Na mambotu a kubula mema a kutoma. (Lupu. 17:1-4) Bañondo babiji saka bakyangye kupwa kufuma po balayañenejile na Lesa ne kuswa kutwajijila kuba “byonse byo [aambile] Yehoba,” balajile muzhilo wanji ne kutendeka kupopwela bankishi. (Lupu. 24:3, 12-18; 32:1, 2, 7-9) Nanchi baubilenga kino na mambo a kumvwa moyo pa byabanjile Mosesa ku Mutumba wa Holeba koayile na kutambula mikambizho nyi? Inyi kampe balangulukile’mba bena Amaleki bakebalukuka ne kuba’mba bena Isalela kafwako kyo bafwainwe kuba kwa kubula Mosesa, yenka wibalengejile kushinda patanshi? (Lupu. 17:8-16) Kino kyakonsha kwikala byonkabye, pano nangwa ki ka nangwa ki ka kyalengejile, bena Isalela “bakaine kukokela.” (Byu. 7:39-41) Paulo watundaikile bena Kilishitu ‘kuteshakotu muchima’ kuchina’mba ‘bakaponena monka mu musango umo wa milengulwila’ ye bamwesheshe bena Isalela byo bachiine kutwela mu Ntanda ya Mulaye.—Hebe. 4:3, 11.
12. Yesu wafunjile byepi lukokelo, kabiji mfweto ka yafuminemo?
12 Kuya kulutwe kufika ne ku bukulumpe kukebewa atweba kwingila papelela bulume bwetu na kukokela Yehoba. Byonka byamwesheshe Yesu Kilishitu, muntu ufunda kwikala wa lukokelo ku bintu byo abena kupitamo. (Tangai Bahebelu 5:8, 9.) Saka akyangye kwiya panopantanda, Yesu wakokejile bingi Bashanji. Nangwa byonkabyo, kuba kyaswa muchima wa Shanji panopantanda kwavwangilemo kumanama na kumupuma ne kumanama na milanguluko. Kupichila mu lukokelo lo ajinga nalo mu bya malwa, Yesu ‘walumbulwilwe’ byo bamupele kifulo kwi Lesa, kya kwikala Mfumu ne Ñanga Mukatampe.
13. Ki ka kimwesha’mba twafunda lukokelo nangwa ne?
13 Nga atweba kiji byepi? Abya twakebesha kukokela Yehoba nangwa kya kuba tubena kupita mu bya malwa nyi? (Tangai 1 Petelo 1:6, 7.) Lujimuno lwa kwa Lesa lwaamba pa byubilo byawama, kuketekelwa, kwamba byambo byawama, kutanganga ne kufundanga Binembelo, kutanwa ku kupwila kwa bwina Kilishitu, ne kwingila mwingilo wa kusapwila lwayukanyikwa bingi. (Yosh. 1:8; Mat. 28:19, 20; Efi. 4:25, 28, 29; 5:3-5; Hebe. 10:24, 25) Abya tukokela Yehoba mu bino bintu nangwa kya kuba tubena kupita mu bya malwa nyi? Inge twakokela kimwesha’mba tubena kuya kulutwe kufika ne ku bukulumpe.
Mambo ka Kukomenako mu Bwina Kilishitu kyo Kwawamina?
14. Shimikizhaipo kukoma kufika ne ku bukulumpe byo kwakonsha kwituzhikijila.
14 Mwina Kilishitu uzhikijilwa bingi inge waikala na maana alumbuluka akonsha kumukwasha kuyuka byawama ne byatama mu ino ntanda ‘yabula bumvu.’ (Efi. 4:19) Kya kumwenako, mulongo umo wa jizhina ja James, utanga jonse ne kunemeka mabuku alumbulula Binembelo watwelele nkito ya kwingilatu na banabakazhi bonka. James waamba’mba: “Nangwa kya kuba bavula kechi bamwesheshenga byubilo byawama ne, bino wa mwingilo umo wamwesheshe nobe uji na byubilo byawama ne kukeba kufunda bukine bwa mu Baibolo. Nangwa byonkabyo, byo twajingatu babiji mu kibamba ku nkito, watendekele kumwesha byubilo bya kukeba kwilaala. Nalangulukile namba kampe ubena kusekatu, nanchi wasumininwa. Ponkapotu navulukile kya kumwenako kimo kiji mu Kyamba kya Usopa kyaamba pa mulongo umo wapichile mu lukatazho luji nobe lwami, kimye kyo ajinga pa nkito. Mwajinga kibaba kyaambilenga pa kya kumwenako kya kwa Yosefwa ne muka Potifwalo.b Nafikenejiletu kumushinjika uno wamukazhi, ne kunyema wanyema.” (Nte. 39:7-12) James wasanchile bingi kuba’mba kafwako nangwa kimo kyaubiwe ne, kabiji watwajijile kwikala na jiwi ja mu muchima jawama.—1 Timo. 1:5.
15. Kukoma kufika ne ku bukulumpe kukosesha byepi muchima wetu wa kifwanyikizho?
15 Kabiji kukoma kwawama bingi mambo kukosesha muchima wetu wa kifwanyikizho ne kwituzhikijila kubula ‘kutwalwa ku mafunjisho angi a misango ne misango ne.’ (Tangai Bahebelu 13:9.) Umvwe twibikako kukoma ku mupashi, kitulengela kuta muchima ku “bintu byawamisha.” (Fili. 1:9, 10) Mu jino jishinda, tumusanchila bingi Lesa ne pa bintu byonse byawama byo etubila. (Loma 3:24) Mwina Kilishitu ‘wakoma mu maana’ a kumvwa wikala na luno lusanchilo ne bulunda bwawama na Yehoba.—1 Ko. 14:20.
16. Ki ka kyakwashishe nyenga umo ‘kukosesha muchima’ wanji?
16 Nyenga umo wa jizhina ja Louise waitabile’mba kimye kimo panyuma ya kubatizwa wajingatu na muteeto wa kukeba kutokesha bakwabo ku muchima. Mwine washimwine’mba: “Kafwako nangwa kimo kyatama kyo naubile ne, bino kechi najinga na kizaku kya kukeba kwingijila Yehoba ne. Pano bino nalangulukile’mba nafwainwe kupimpula byubilo byami pa kuba’mba ñingijile Yehoba papelela bulume bwami. Lupimpu lukatampe lwajinga lwa kumupopwelanga na muchima wami yense.” Byo ebikileko na ngovu, Louise ‘wakoseshe muchima’ wanji, kabiji kino kyamukwashishe bingi byo atendekele kukolwa. (Yako. 5:8) Louise waambile’mba: “Nakabakene bingi, pano bino nafwenyenye kya kine kwi Yehoba.”
‘Kokelai na Muchima’
17. Mambo ka lukokelo kyo lwafwanyijilwe kikatakata mu myaka kitota kitanshi?
17 Lujimuno lwa kwa Paulo lwa ‘kuya kulutwe kufika ne ku bukulumpe’ lwakwashishe bingi bena Kilishitu bajingako mu myaka kitota kitanshi baikalanga mu Yelusalema ne mu Yudea. Aba baumvwijile luno lujimuno baikele balaba ku mupashi pa kuba’mba bayuke kiyukilo kyaambile Yesu kyafwainwe kwibalengela ‘kunyemena ku mitumba.’ Byo bamwene “kya bunya kileta lonaiko . . . sa kyaimana mwazhila,” ko kuba’mba nzhita ya bena Loma yazhokolokele ne kutwela mu Yelusalema, bayukile’mba kyo kyajinga kimye kya kunyema. (Mat. 24:15, 16) Bena Kilishitu byo baumvwijile lujimuno lwa mu bungauzhi banyemene mu Yelusalema saka akyangye konaunwa. Shayuka umo wa mingilo ya bupopweshi, aye Eusebius waambile’mba, bakekele mu ntanda ya mitumba ya Gileada mu muzhi wa Pela. Byo baubile bino, bapulukile malwa atamisha afikijile Yelusalema.
18, 19. (a) Mambo ka lukokelo kyo lwanemena ano moba etu? (b) Tukafunda ka mu mutwe walondelapo?
18 Lukokelo lubiwa na mambo a kukoma kufika ne ku bukulumpe nalo luketulengela kupuluka kimye kya malwa aambilepo Yesu mu bungauzhi bwanji bwa kuba’mba “malwa akatampe akamweka” a kuba kala kechi kwajingapo akwabo a byonkabyo ne. (Mat. 24:21) Abya tukakokela mikambizho ikakebewanga bukiji bukiji iketupa ‘kalama wa kishinka ne maana’ nyi? (Luka 12:42) Byo kyanemapo kuba’mba ‘tukokele na muchima’!—Loma 6:17.
19 Kukoma kwetu kufika ne ku bukulumpe kukebewa atweba kuyuka maana alumbuluka. Tuba bino kupichila mu kwibikako kuyuka bulongo Mambo a Lesa ne kufunda lukokelo. Kukoma mu bwina Kilishitu kuleta bingi makatazho ku bakyanyike. Mutwe walondelapo waamba pa ano makatazho byo akonsha kupwa.
[Tubyambo twa mushi]
a Mazhina amo apimpulwa.
b Monai kibaba kiji na mutwe waamba’mba, “Abakoshiwa Ukukaano Bubifi” mu Kyamba kya Usopa kya Kibemba kya October 1, 1999.
Mwafundamo Ka?
• Kuya kulutwe kufika ne ku bukulumpe ku mupashi ko ku ka, kabiji twakonsha kuba byepi pa kuba’mba tukome?
• Kuyuka bulongo Mambo a Lesa kwitulengela kuba ka mu kukoma kwetu kufika ne ku bukulumpe?
• Tufunda byepi lukokelo?
• Tumwenamo ka mu kukoma kufika ne ku bukulumpe?
[Kipikichala pa peja 10]
Kwingijisha lujimuno lwa mu Baibolo kwitukwasha kuyuka mwakubila na makatazho mu jishinda jawama
[Kipikichala pa peja 12, 13]
Kumvwina lujimuno lwa kwa Yesu kwapulwishe bena Kilishitu batanshi