BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w01 8/1 pp. 23-28
  • Kuya Palutwe Kwenu Kumweke ku Bonse

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Kuya Palutwe Kwenu Kumweke ku Bonse
  • Kyamba kya Usopa—2001
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Buumo mu Maana ne mu Lwitabilo
  • Mweshai “Bipangwa bya Mupashi”
  • Yainga Palutwe mu Kumuletela Lukumo Lesa
  • Kuya Palutwe Kwenu Kumwekenga
    Kyamba kya Usopa—2009
  • Anweba Bakyanyike—kuya Palutwe Kwenu Kumweke
    Kyamba kya Usopa—2009
  • Komenaingako ne Kuyilako Palutwe
    Mwenaimo mu Sukulu wa Lufunjisho lwa Mwingilo wa Lesa
Kyamba kya Usopa—2001
w01 8/1 pp. 23-28

Kuya Palutwe Kwenu Kumweke ku Bonse

“Kasa ubisha bino bintu; wikale monka mwi abyo; amba, kuya palutwe kobe kumweke ku bonse.”—1 TIMOTI 4:15.

1. Muyuka byepi amba kipangwa kyapya kyafwainwa kujiwa?

LANGULUKAIPO kipangwa kimo kyo mwatemwisha nabiji jango, jikonde, lufungo nangwatu kikwabo. Nanchi mwakonsha kuyuka amba pano kyapya kyafwainwa kujiwa nyi? Ee, muyuka. Mambo bwema bwakyo, mwekelo ne byo kyamota bulongo kimumwesha’mba musakwiyowa. Byo musumamo bibye mwane, mwaumvwa ne lumwenge-mwenge. Obe kuwama! Kyatobala kyauba nemwee! Kimuletela bingi muyowelenge ne lusekelo.

2. Tuyuka byepi amba muntu wakoma, kabiji kuno kukoma kuba ka ku bantu bakwabo?

2 Kino kya kumwenako kyapela bino kya lusekelo, kyaesakana bingi na mbaji ikwabo ya bwikalo. Byonka bimweka kipangwa umvwe kyapya, ne kukoma kwa muntu ku mupashi nako kumweka mu mashinda avula. Tuyuka’mba muntu wakoma ku mupashi umvwe twamona keamweshe maana, milangwe ne bikwabotu. (Yoba 32:7-9) Ke kintu kya lusekelo bingi kupwañana ne kwingila na bantu bamwesha byubilo bya uno mutundu mu milanguluko yabo ne byubilo byabo.—Byambo bya Mana 13:20.

3. Yesu byo aambile pa bantu ba mu moba anji bimwesha ka pa mambo a kukoma?

3 Lubaji lukwabo, muntu wakonsha kukomatu bulongo mubiji, pano byubilo ne ñambilo yanji imwesha’mba ukiji mwanyike mu milanguluko ne ku mupashi. Kya kumwenako, kimye Yesu Kilishitu kyo atongwelenga kisemi kya bantu basendukile mu lwitabilo mu moba anji, waambile’mba: “Yoano ka anangile kuja nangwa kutoma ne, kabiji baambile’mba, Uji na mudemona. Mwana muntu naye waishile kasa aja ne kutoma, kabiji bamubaba’mba, Talai ye kiji ne kitomi.” Nangwa kya kuba aba bantu bakomene mibiji, Yesu waambile’mba baubilenga bintu nobe “banyike” mambo kechi bakomene mu milanguluko ne. Wanungilepo ne kikwabo’mba: ‘Maana beabingisha ku mingilo yao.’—Mateo 11:16-19.

4. Ñanyi mashinda amwesha’mba muntu ubena kuya palutwe ne kukoma?

4 Mu byambo bya kwa Yesu, twamona kuba’mba nangwa kya kuba muntu uji na maana a kine, kayukilo ka kuyukilako’mba wakoma kamwekela mu mingilo yo oba ne bifumamo mu yoyo mingilo yanji. Pa mambo a kino, monai lufunjisho lwa kwa Paulo kwi Timoti. Panyuma ya kutongaula bintu byo afwainwa kuba, Paulo waambile’mba: “Kasa ubisha bino bintu; wikale monka mwi abyo; amba, kuya palutwe kobe kumweke ku bonse.” (1 Timoti 4:15) Ee kine, kuya palutwe mu kukoma kwa mwina Kilishitu ‘kumweka.’ Kukoma kwa mwina Kilishitu kechi kufyama ne, kuji nobe kyeya kibena kusama. (Mateo 5:14-16) Onkao mambo, tusakwisamba pa mashinda abiji akatampe amwesha’mba muntu ubena kuya palutwe ne kukoma: (1) kukoma mu maana, ne mu milangwe; (2) kumwesha bipangwa bya mupashi.

Buumo mu Maana ne mu Lwitabilo

5. Kukoma kwafwainwa kulumbululwa byepi?

5 Madikishonale avula alumbulula kyambo kya kukoma amba inge kintu kyakoma ko kuba’mba kyakosa nangwa’mba kyapya. Kipangwa kyo twaambapo peulu po, kikala kyafwainwa kuja umvwe kyakosa ne kupya bulongo kya kuba mwekelo yakyo, musombelo ne bwema bwakyo saka buleta ne lumwenge-mwenge. Onkao mambo, kukoma kulumbulula buwame, butuntulu ne kulumbuluka.—Isaya 18:5; Mateo 5:45-48; Yakoba 1:4.

6, 7. (a) Kika kibena kumwesha kuba’mba Yehoba ukeba bapopweshi banji bonse kuya palutwe ne kukoma ku mupashi? (b) Kukoma ku mupashi kwakwatankana na ka?

6 Yehoba Lesa ukeba bingi bapopweshi banji bonse kuya palutwe ne kukoma ku mupashi. Pa kuba’mba kino kyubiwe, wapana bya bupe mu kipwilo kya bwina Kilishitu. Ku bena Kilishitu ba mu Efisesa, mutumwa Paulo wanembele’mba: ‘Wapaine ku bamo butumwa, ku bamo bungauzhi, ku bamo busapwishi, ku bamo bukafunga ne bufunjishi; na mambo a kulumbulula bazhijikwa, bekale ba kwingila mwingilo, mu kukomesha mubiji wa Kilishitu: poso byo [tukekala mu buumo, NW] mu lwitabilo ne mu maana a kuyukisha Mwana Lesa, ke muntu wakoma, wafika ku kipimo kya kimino [nobe] kya kwa Kilishitu: amba kechi tukikale banyike ne, kasa tukumpaulwa ne kulelaulwa na luvula lonse lwa mafunjisho, ku bujimbijimbi bwa bantu, mu bujimuku bubi, bo bebajimukila bantu mu kwibatwala mungi’ne.—Efisesa 4:11-14.

7 Mu ano mavesi, Paulo walumbulwile’mba, Lesa kyoanengezhejile bukwasho bwavula bwa ku mupashi bwa uno mutundu mu kipwilo ke na mambo a kuba amba ‘tulumbuluke pamo mu lwitabilo ne mu maana a kuyukisha,’ twikale ‘bantu bakoma,’ kabiji ‘bafika ku kipimo kya kimino [nobe] kya kwa Kilishitu.’ Bino byo bintu byakonsha kwitukwasha kubula kwikala banyike ku mupashi ba kukumpaulwa ne kulelaulwa na bujimuku ne mafunjisho a bubela. Onkao mambo, twamona kukwatankana kuji mu kuya palutwe mu kukoma kwa bwina Kilishitu ne ‘kulumbuluka mu lwitabilo ne mu maana a kuyukisha Mwana Lesa.’ Mu luno lufunjisho lwa kwa Paulo muji bishinka byavula bingi byo twakonsha kumvwina.

8. Kika kikebewa pa kuba’mba twikale ‘mu buumo mu lwitabilo ne mu maana a kuyukisha’?

8 Patanshi, byo twafwainwa kwikala mu “buumo,” mwina Kilishitu wakoma wafwainwa kukwatankana ne kwingijila pamo na bakwabo baitabila, mu lwitabilo ne mu maana. Kechi uminatu pa byanji byonka’mba byo byafwainwa kubiwa ne, nangwa kwitabila byabula mu Baibolo ne. Wikala na luketekelo mu bukine byonka Yehoba Lesa byo ebusolola kupichila mu Mwananji, Yesu Kilishitu ne mwi ‘kalume wa kishinka ne wa maana.’ Umvwe ke tuje kimye kyonse kajo ka ku mupashi kapanyiwa “pa kimye pafwainwa” kupichila mu mabuku a bwina Kilishitu, kupwila, kupwila kwa bijiiji ne kwa nkambi, twakonsha kwikala mu “buumo” na bakwetu bena Kilishitu mu lwitabilo ne mu maana.—Mateo 24:45.

9. Lumbululai byalumbulula kyambo kya “lwitabilo” byonka Paulo byo ekyambile mu nkalata yanji ku bena Efisesa.

9 Kya bubiji, kyambo kya “lwitabilo” kechi kibena kutongolatu lwitabilo lwikala na mwina Kilishitu bunke ne, kibena kutongola kwikala na lwitabilo lwa kine kine mu bintu byonse byo twaitabilamo, mwayila ‘bula bwalo ne bwipi ne kimino kyalo ne kuzhika kwalo.’ (Efisesa 3:18; 4:5; Kolose 1:23; 2:7) Mwina Kilishitu wafwainwa kwikala byepi ‘mu buumo’ na bakwabo baitabila umvwe kya kuba ‘waitabilatu’ bintu bimo bimo, bikwabo ne? Kino kibena kulumbulula’mba kechi twafwainwa kutondwatu amba kikulu twafunda mafunjisho akatampe-akatampe a mu Baibolo, nangwa kuyukatu pacheche bukine ne. Twafwainwa kufunda byonse bitunengezhezha Yehoba kupichila mu jibumba janji ne kupesa-pesa kya kine mu Byambo byanji. Twafwainwa kwingila na ngovu pa kuba’mba tuyukishe bulongo kyaswa muchima wa Lesa ne nkebelo yanji. Kino kilumbulula kwikalapo na kimye kya kutanga ne kufunda Baibolo ne mabuku alumbulula Baibolo, kulomba Lesa kwitukwasha ne kwitutangijila, kutanwa kimye kyonse ku kupwila kwa bwina Kilishitu ne kwingila na ngovu mu mwingilo wa kusapwila Bufumu ne kulenga baana ba bwanga.—Byambo bya Mana 2:15.

10. Byambo biji mu Efisesa 4:13 bya kuba’mba ‘poso bonse tukekale mu buumo’ byalumbulula ka?

10 Kya busatu, mu byambo byanji, Paulo walumbulwile ne kikonkwanyi kotwafwainwa kufika amba “poso bonse tukekale mu buumo.” (NW) Pa mambo a kyambo kya kuba’mba ‘tukekale,’ buku umo ulumbulula Baibolo, wamba’mba “kechi kilumbulula muntu umo umo pa bunke bwanji ne, kilumbulula’mba bonse pamo.” Mu ñambilo ikwabo, atweba bonse pa muntu pa muntu twafwainwa kwibikako kukanamina kikonkwanyi kya kukoma kwa bwina Kilishitu pamo ne balongo betu bonse. Buku wa The Interpreter’s Bible aye waambapo’mba: “Muntu bunke bwanji kechi wakonsha kwikomesha ku mupashi ne, byonkatu byuba mubiji. Kibese kimo kya mubiji kechi kyakonsha kukoma bunke ne, byonse bikomena pamo.” Paulo wavulwileko bena Kilishitu ba mu Efisesa kuba’mba bafwainwe kumvwina pamo na “bazhijikwa bonse” mbaji yonse ya lwitabilo. —Efisesa 3:18.

11. (a) Kuya palutwe ku mupashi kulumbulula kubula kuba byepi? (b) Twafwainwa kuba byepi pa kuba’mba tukomenengako ku mupashi?

11 Mu byambo bya kwa Paulo, twamweshatu kuba’mba kuya palutwe ku mupashi kechi kilumbulula kuyuzha milanguluko yetu na byo twayuka nangwa kufunda kukatampe ne. Mwina Kilishitu wakoma kechi wimwesha byoajimuka pa bakwabo ne. Baibolo yamba’mba: “Jishinda ja baoloka jauba nobe kyeya kya kumakya, kyenda kisama ne kusamisha, kufika ne pa kushinkimana juba.” (Byambo bya Mana 4:18) Ee, “jishinda” kechi muntu ye ‘usama ne kusamisha’ ne. Umvwe twatwajijila na kufunda Byambo bya Lesa, Yehoba byo abena kufunjisha bantu banji, tukakomanga ku mupashi. Ko kuba’mba twafwainwa kwibikako na kuya palutwe, mambo kyo kintu kyo twafwainwa kuba.—Masalamo 97:11; 119:105.

Mweshai “Bipangwa bya Mupashi”

12. Mambo ka o kyanemena kumwesha bipangwa bya mupashi byo tukeba kuya palutwe ku mupashi?

12 Kwikala mu “buumo mu lwitabilo ne mu maana a kuyukisha” (NW) byo kwanema, twafwainwa ne kumwesha bipangwa bya mupashi wa Lesa mu bwikalo bwetu bonse. Mambo ka? Byonka byotwamona kala, kukoma kechi kufyama ne, kumwekela mu byubilo bimo bikosesha bakwenu. Pano bino kuya palutwe ku mupashi, kechi kwibikakotu’mba twikale na byubilo bimo byawama bya kuba’mba betumwenengako ne. Byo tukoma ku mupashi, ne kulondela buntangi bwa mupashi wa Lesa tukalulula milanguluko ne byubilo byetu. Mutumwa Paulo waambile’mba: “Endai mu Mupashi, abyo kechi mukoba bya lwiso lwa buntunshi ne.”—Ngalatiya 5:16.

13. Lupimpu ka lumwesha amba muntu ubena kuya palutwe?

13 Paulo watongawile ne “mingilo ya buntunshi” yavula ‘imweka.’ Muntu saka akyangye kumvwisha buneme bwa kukokela mizhilo ya Lesa, bwikalo bwanji bwikala na byubilo bya ino ntanda biji na bintu bimo byatongwelepo Paulo: “bulalelale, ne bubipisho, ne bya bunya, ne kupopwela bankishi, ne bya buñanga bwa lubuko, ne mafika, ne lutobo, ne bichima, ne bukaji, ne bya bongozhi, ne maabano, ne mepatulo, ne bikonkoma, ne kupendwa, ne kusangalala kubi, ne byankabyo.” (Ngalatiya 5:19-21) Pano muntu byo atendeka kuya palutwe ku mupashi pachepache, utatula kusankilapo ino “mingilo ya buntunshi” yatama ne kwikala na bipangwa bya mupashi. Kuno kupimpulwa kwa bwikalo bwa muntu kumweka, ko kayukilo ka kuba’mba muntu ubena kuya palutwe mu kukoma kwa bwina Kilishitu.—Ngalatiya 5:22.

14. Lumbululai mwatala bino byambo bibiji, “mingilo ya buntunshi” ne “bipangwa bya mupashi.”

14 Twafwainwa kuyuka bino byambo bibiji, “mingilo ya buntunshi” ne “bipangwa bya mupashi.” “Mingilo” ke byubilo byuba muntu mufuma kimo. Mu ñambilo ikwabo, byubilo byatongawile Paulo bya mingilo ya buntunshi byo bintu bifuma mu byubilo bya kwikebela nangwa byubiwa na mambo a mibiji yetu ya bumbulwakoloka. (Loma 1:24, 28; 7:21-25) Lubaji lukwabo, kyambo kya kuba’mba “bipangwa bya mupashi” kechi kilumbulula’mba bino bipangwa byatongolwa byubiwa na mambo a kuwama muchima ne, bino kilumbulula’mba mupashi wa Lesa ubena kwingila mu muntu. Byonkatu kichi byo kipanga bipangwa umvwe kyakoma, ne muntu naye umwesha bipangwa bya mupashi inge mupashi wa Lesa saengila mu bwikalo bwanji.—Masalamo 1:1-3.

15. Mambo ka o kyanemena kumwesha “bipangwa bya mupashi” byonse?

15 Kishinka kikwabo kyo twafwainwa kulangulukapo ke kyambo kya “bipangwa” kyaambile Paulo kyavwangamo byubilo byonse byawama byo atongola. Mupashi kechi witupa bipangwa byavula po twakonsha kusalapotu byotwatemwa ne. Byubilo byonse byo atongwele Paulo—butemwe, lusekelo, mutende, kukoka muchima, lusa, buwame, bukishinka, bukimote ne kwikanya, byonse byanema bingi, kabiji byonse pamo byo bilengela mwina Kilishitu kuvwala buntu bupya. (Efisesa 4:24; Kolose 3:10) Onkao mambo, nangwa kya kuba tumweshako byubilo bimo kukila bikwabo mu bwikalo bwetu na mambo a bumuntu bwetu nangwa na mambo a kuba byo byo twatemwako, twayai tumone’mba tubena kumwesha byubilo byonse byatongawile Paulo. Umvwe ketube bino, twakonsha kumwesha bumuntu bwa Kilishitu.—1 Petelo 2:12, 21.

16. Kika kyo tukeba pa kukeba kwikala bena Kilishitu bakoma, kabiji kino twafwainwa kwikyuba byepi?

16 Kintu kyanema kyotwakonsha kufundamo mu byambo bya kwa Paulo ke kya kuba’mba, byo tukeba kwikala bena Kilishitu bakoma, kechi tukeba maana ne kufunda kukatampe nangwa kukomesha byubilo bimo amba twitotelengamo ne. Tukeba kwikala na mupashi wa Lesa mu bwikalo bwetu. Umvwe twaswisha milanguluko ne byubilo byetu amba bitangijilwenga na mupashi wa Lesa, ko kuba’mba tubena kukoma ku mupashi. Pano twakonsha kuba byepi bino? Twafwainwa kushinkula michima ne milangwe yetu amba mwingijilenga mupashi wa Lesa. Kino kivwangamo kutanwa ku kupwila kwa bwina Kilishitu ne kukumbulapo. Kabiji twafwainwa kufunda Byambo bya Lesa kimye kyonse ne kwibilanguluka-langulukapo, saka tubena kuswisha mafunde abyo kwitutangijila mu byo tuba ku bakwetu, ne mu byo tukeba kuba. Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, kuya kwetu palutwe kukamweka ku bonse.

Yainga Palutwe mu Kumuletela Lukumo Lesa

17. Kuya palutwe kutumbijika byepi Tata wetu wa mwiulu?

17 Kuya palutwe kwetu kechi kuleta lukumo ne lutakaiko kwi atweba ne, bino kwi Tata wetu wa mwiulu, Yehoba, aye mwine witukwasha kukoma ku mupashi. Bufuku saka bakyangye kumwipaya, Yesu wabujile baana ba bwanga amba: ‘Mu kino, mo batumbijikilwa Batata, pa kupanga bipangwa byavula anweba; byonkabyo mukekala ke baana bami ba bwanga.’ (Yoano 15:8) Baana ba bwanga baletele Yehoba lukumo mu byonse bibiji, mu kumwesha kwabo bipangwa bya mupashi ne bipangwa bya Bufumu byafumanga mu mwingilo wabo.—Byubilo 11:4, 18; 13:48.

18. (a) Mwingilo ka wa kunowa uleta lusekelo ubena kwingijiwa lelo jino? (b) Kuno kunowa kuji na ñanyi mutembo?

18 Lelo jino, Yehoba ubena kukwasha bantu banji byo babena kwingila mwingilo wa kunowa kwa ku mupashi mwaya ntanda yonse. Pa myaka yavula yapitapo, bantu pepi nobe 300, 000 pa mwaka pa mwaka bepana kwi Yehoba ne kumwesha kwipana kwabo mu lubatizhilo lwa pa mema. Kino kituletela bingi lusekelo kabiji kyo kisangajika muchima wa Yehoba. (Byambo bya Mana 27:11) Onkao mambo, pa kuba’mba kino kitwajijile na kuletela Yehoba lusekelo ne lutakaiko, bano bonse bakatataka bafwainwa kutwajijila na ‘kwendela monka mwi [Kilishitu] ne kushimikwa monka, kasa bakosela mu lwitabilo.’ (Kolose 2:6, 7) Kyo kintu kyakatazha bingi ku bantu ba Lesa. Umvwe mwabatizwa katataka, abya mwaswa mutembo wa kwibikako pa kuba’mba ‘kuya kwenu palutwe kumwekenga ku bonse’ nyi? Kabiji umvwe mwaikala mu bukine myaka yavula, mwaswa kwikala na mutembo wa kukwasha bakatataka ku mupashi nyi? Mu ino mbaji yonse ibiji, twamona kuba’mba atweba bonse twafwainwa kutwajijila na kukoma.—Filipai 3:16; Bahebelu 6:1.

19. Jishuko ka ne mfweto yo mwakonsha kwikala nayo umvwe saka mumwesha kuya kwenu palutwe?

19 Aba bengila na ngovu mu kumwesha kuya kwabo palutwe, bakatambwila mfweto kulutwe na lwendo. Vulukai byambo bya lutundaiko byaambile Paulo panyuma ya kusashijila Timoti kuya palutwe: “Kasa wiketa obe mwine ne lufunjisho lobe pamo. Ukelwe mu byo bino bintu; mambo mu kuba kino usakukepulusha obe mwine ne abo bakumvwa pamo.” (1 Timoti 4:16) Umvwe saka mubena kumwesha kuya kwenu palutwe, ne anweba mwakonsha kwingilako mwingilo wanema wa kutumbijika jizhina ja Lesa ne kutambwila mfweto yo apana.

Mukivuluka Nyi?

• Mu ñanyi mashinda mo twafwainwa kumwesha kukoma kwa ku mupashi?

• Maana ne milangwe ka imwesha kukoma?

• Kumwesha “bipangwa bya mupashi” kumwesha byepi kuya palutwe ku mupashi?

• Mutembo ka yetwafwainwa kuswa byo tubena kutwajijila mu kukoma kwetu?

[Kipikichala pa peja 24]

Bipangwa byapya, byakoma bulongo bimweka

[Kipikichala pa peja 27]

Tuya palutwe ku mupashi umvwe kasa tufunda bukine bupanyiwa

[Kipikichala pa peja 28]

Lulombelo lwitukwasha kumwesha “bipangwa bya mupashi”

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu