Twajijilai Kwingijisha Maana enu Alumbuluka a Kupima Bintu

KILETA bingi lusekelo kumona muntu wayuka kukaya kisela kya kwikosesha mubiji. Baibolo watundaika bena Kilishitu kufunjisha maana abo a kulanguluka byonkatu muntu ukaya kisela kya kwikosesha mubiji byo efunjisha.

Mu nkalata yanji ku Bahebelu, mutumwa Paulo wanembele amba: ‘Kajo kakosa ko ka bakoma, bo boba baji na maana alumbuluka a kupima [byonkatu muntu ukaya kisela kya kwikosesha mubiji byo efunjisha] ne kuyuka byawama ne byatama mambo a kupijila nabyo.’ (Hebe. 5:14) Mambo ka Paulo kyo atundaikijile bena Kilishitu Bahebelu kwingijisha maana abo a kulanguluka byonkatu muntu ukaya kisela kya kwikosesha mubiji byo efunjisha? Twakonsha kufunjisha byepi maana etu alumbuluka a kupima bintu?

“Mwafwainwa Kwikala ke Bafunjishi”

Byo alumbulwilenga kifulo kya kwa Yesu kya kwikala “ñanga mukatampe wa mwayila musango wa Melekizedeke,” Paulo wanembele amba: “Bya yewa [Yesu] tuji na bintu byavula bya kwamba, kabiji byakatazha kulumbulula, byo mwaaluka ke muji babanda kumvwa. Mambo ponka pano pa kimye kyo mwafwainwa kwikala ke bafunjishi, ke musake jibiji muntu wa kwimufunjisha bya bwanyike bya ntendekelo ya byambo bya Lesa; kabiji mwaaluka ke muji bafwainwa mukaka, kechi kajo kakosa ne.”—Hebe. 5:10-12.

Kyamweka bena Kilishitu Bayudea ba mu myaka kitota kitanshi kechi baumvwishishe bukine ne, kabiji bakankelwe kukoma ku mupashi. Kyakumwenako, kibakatezhe bingi pa kubatu amba baswe kyeya kyasaminenga pa mambo a Mizhilo ne mukanda. (Byu. 15:1, 2, 27-29; Nga. 2:11-14; 6:12, 13) Bamo kibakatezhe kuleka bisho byalamachile ku Sabado waubiwanga mulungu ne mulungu ne Juba ja Kufuchilamo Mambo kwaubiwanga pa mwaka pa mwaka. (Kolo. 2:16, 17; Hebe. 9:1-14) Onkao mambo, Paulo wibatundaikile kufunjisha maana abo alumbuluka a kupima bintu pa kuba’mba bayuke byawama ne byatama ne kwibambila amba ‘bayenga kulutwe kufika ne ku bukulumpe.’ (Hebe. 6:1, 2) Lujimuno lwanji kyamweka lwalengejile bamo kulanguluka pa byo baingijishenga bulume bwabo bwa kulanguluka kampe ne kwibakwashatu kukomenako ku mupashi. Nga atweba kiji byepi?

Ingijishainga Maana enu Alumbuluka a Kupima Bintu

Twakonsha kwingijisha byepi bulume bwetu bwa kulanguluka pa kuba’mba tukome ku mupashi? Paulo waambile’mba ‘kupichila mu kupima bintu.’ Byonkatu muntu ukaya kisela kya kwikosesha mubiji byo efunjisha pa kuba’mba obenga bintu bya kukumya, ne atweba twafwainwa kufunjisha bulume bwetu bwa kulanguluka pa kuba’mba tuyukenga byawama ne byatama.

John Ratey, shayuka wa ku kipatela wingijila ku bantu bavulañana bongo pa sukulu wa Harvard Medical School waamba’mba: “Kwipizha kuba bintu bimo kwakonsha kulengela bongo kwingila bulongo.” Kabiji Gene Cohen, mukulumpe wa pa kipatela kya Center on Aging, Health and Humanities pa George Washington University waambile’mba: “Umvwe ketwingile mingilo ikebewa kulangulukisha, bongo bwetu bukizhamo ne kwingila bulongo.”

Onkao mambo kyawama bingi kwingijishanga bulume bwetu bwa kulanguluka ne kuyukisha Mambo a Lesa. Umvwe twauba bino, tukafikilamo kuba “kyaswa muchima wa Lesa.”—Loma 12:1, 2.

Ikalai na Mujojo wa Kuja “Kajo Kakosa”

Umvwe tusaka ‘kuyanga kulutwe kufika ne ku bukulumpe’ twafwainwa kwishikisha amba: ‘Nanchi mbena kuyilako palutwe mu kumvwisha bukine bwa mu Baibolo nyi? Nanchi bammona kuba’mba ne muntu wakoma ku mupashi nyi?’ Inanja mwana umvwa bingi bulongo kwamwisha mwananji ne kumujisha kajo kapeela umvwe mwananji ukiji lukeke. Pano akilangulukai byo kyakonsha kumuletela bulanda inge kya kuba uno mwana wakoma bino saka ajatu kajo kapeela kwa kubula kutendeka kuja kajo kakosa ne. Po pamotu, ne atweba tumvwa bingi bulongo inge kya kuba muntu ye tufunjisha Baibolo wakoma ku mupashi kufika ne pa kwipana ne kubatizwa. Pano ibyepi inge kya kuba awo muntu wakankalwa kukoma ku mupashi panyuma ya bino? Nanchi kino kechi kyakonsha kulefulañana nenyi? (1 Ko. 3:1-4) Mufunjishi uketekela kuba’mba uno muntu ubena kufunda bukine kulutwe na lwendo naye ukekala mufunjishi.

Kwingijisha maana etu a kupima bintu, kukebewa kulanguluka langulukapo, kabiji kino kikebewa kwibikako. (Sala. 1:1-3) Kechi twafwainwa kuleka bintu bilabikañana nabiji kutamba malangalanga nangwa makayo abula kwitulengela kulangulukisha pa bintu kwitulengela kubula kutesha muchima pa bintu byanema ne. Pa kuba’mba twikale na bulume bwa kulanguluka, twafwainwa kukeba ne kwikala na mujojo wa kufunda Baibolo ne mabuku a ‘kalume wakishinka kabiji wa maana.’ (Mat. 24:45-47) Kununga pa kutanga Baibolo kwa pa bunke kimye kyonse, kyanema bingi kuba’mba twikalengako ne na kimye kya Kupopwela kwa Kisemi ne kufunda bulongo mitwe ya mu Baibolo.

Jerónimo, kalama wenda wa ku Mexico waamba amba ufunda mitwe ya mu Kyamba kya Usopa aku wikitambwilatu. Kabiji wikalako ne na kimye kya kufunjila pamo na mukazhanji. Jerónimo waamba amba: “Byo tuji bamulume ne mukazhi tufunjila pamo Baibolo pa juba pa juba, kabiji twingijisha buloshuwa wa kuba’mba Kyalo Kyawama.” Mwina Kilishitu wa jizhina ja Ronald waamba amba watwajijila kulondela mutanchi wa kipwilo wa kutanga Baibolo. Usalapo mutwe umo nangwa ibiji yo afunda mu kimye kyabaya kyo atanchika. Ronald waamba amba: “Uno mutanchi undengela kutonga lufunjisho lwa kimye kyalondelapo.”

Nga atweba kiji byepi? Nanchi twikala na kimye kyabaya kya kufunda Baibolo ne kulangulukishapo pa Mambo a Lesa nyi? Abya tubena kwingijisha bulume bwetu ne kuyukilako bya kufuukula bintu kwesakana na mafunde a mu Binembelo nyi? (Mana 2:1-7) Twayai twibikengako kukoma ku mupashi, twikale na maana ne milangwe ijipo na boba bafunjisha bulume bwabo bwalumbuluka bwa kupima byawama ne byatama!

[Kipikichala pa peja 23]

Twingijisha bulume bwetu bwa kulanguluka ‘kupichila mu kupima bintu’