BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w10 10/15 pp. 16-20
  • Nanchi Mutendekelapo Kunemeka Bakwenu Ba Mu Lwitabilo Nyi?

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Nanchi Mutendekelapo Kunemeka Bakwenu Ba Mu Lwitabilo Nyi?
  • Kyamba kya Usopa—2010
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Mushingi ne Munema
  • Nemekainga Boba Balengwa “mu Kipasha kya Lesa”
  • Twi ba mu Kisemi Kimo
  • Mambo ka Kumwesha Munema kyo Kwanemena?
  • Atweba Bonse Twafwainwa kwitendekelangako Kumwesha Munema
  • Nemekainga ‘Bayanji’
  • Tumwesha Munema Kupichila mu Kupana Kimye Kyetu
  • Ikalai na Muchima wa Kwitendekelako Kumwesha Munema ku Bakwenu
  • Nanchi Munemeka Bakwenu Nyi?
    Kyamba kya Usopa—2008
  • Panainga Munema ku Boba Bafwainwa Kunemekwa
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2017
  • Twayai Tunemeke Yehoba ne Mwananji
    Mwingilo Wetu wa Bufumu—2001
  • Nemekainga Bakwenu
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2025
Monai Bikwabo
Kyamba kya Usopa—2010
w10 10/15 pp. 16-20

Nanchi Mutendekelapo Kunemeka Bakwenu Ba Mu Lwitabilo Nyi?

“Mu butemwe bwa balongo kasa mwitemwisha na lusa anwe bene na bene; mu buneme namo sa mwinemeka anwe bene na bene.”—LOMA 12:10.

1, 2. (a) Paulo watundaikile bena Loma amba ka mu nkalata yanji? (b) Mepuzho ka o tusakwisambapo?

MU NKALATA yo anembejile bena Loma, mutumwa Paulo waambile pa ene mambo o kyanemena atweba bena Kilishitu kumwesha butemwe mu kipwilo. Wituvululamo kuba’mba butemwe bwetu bwafwainwa kwikala bwa “kubula bujimbijimbi.” Kabiji waamba ne pa “butemwe bwa balongo” ne kumwesha amba buno butemwe twafwainwa ‘kwibumwesha na lusa.’—Loma 12:9, 10a.

2 Pano bino kutemwa balongo kwavwangamo byavula kechi kwambatu amba natemwa bantu ne. Buno butemwe bwavwangamo byubilo. Kafwako wakonsha kuyuka byo twatemwa bakwetu ne, kana twibumwesha mu mashinda amo. O ene mambo Paulo o etutundaikila amba: “Mu buneme namo sa mwinemeka anwe bene na bene.” (Loma 12:10b) Kumwesha munema kwavwangamo ka? Mambo ka o kyanemena kutendekelapo kumwesha munema ku bakwetu ba mu lwitabilo? Twakonsha kuba byepi bino?

Mushingi ne Munema

3. Kyambo kya kuba’mba “buneme” kipana mulanguluko wa kuba’mba ka mu milaka ine itanshi yanembejilwemo Baibolo?

3 Kyambo kine kya Kihebelu kyatuntululwa amba “buneme” kilumbulula “kunema.” Muntu ye banemeka bantu bamumona kwikala wanema nangwa kumwesakanya ku kintu kyanema. Kino kyambo kya mu Kihebelu kintutu kimo javula bekituntulula mu Binembelo amba “lukumo,” kabiji kimwesha ne jikwabo kuba’mba muntu bamunemeka bingi. (Nte. 45:13) Kyambo kya Kingiliki kyatuntululwa amba “buneme” mu Baibolo kipana mulanguluko wa kutumbijika, kukwashañana, kunema. (Luka 14:10) Ee kine, aba bo twatemwa banema bingi, kabiji bakwashañana.

4, 5. Kumwesha munema kwakwatankana byepi na kumwesha mushingi? Ambai kyakumwenako.

4 Ki ka kyavwangwa mu kunemeka bakwetu? Kitanshi ke kwibapa mushingi. Kya kine, byambo bya kuba amba “buneme” ne “mushingi” bingijila pamo mambo bipasha. Munema ubiwa nangwa amba kumwekela mu kupana mushingi. Kabiji mushingi umwekela mu byo tumona balongo betu, pano munema umwekela mu byo tuba ku balongo betu.

5 Mwina Kilishitu wakonsha kumwesha byepi munema wa kine ku bakwabo ba mu lwitabilo umvwe kya kuba kechi wibanemeka kufuma panshi ya muchima ne? (3 Yoa. 9, 10) Byonkatu kichi byo kikoma bulongo ne kukosa inge kyajimbwa pa mushiji wafuka, ne muntu naye wakonsha kumwesha munema wa kine umvwe kya kuba wamwesha mushingi wa kufuma panshi ya muchima. Munema wakubula mushingi wa kine kechi utwajijila ne. O ene mambo Paulo saka akyangye kupana luno lujimuno lwa kumwesha munema kyo aambijile kwakubula kupita mu mbaji amba: “Butemwe bwikale bwa kubula bujimbijimbi.”—Loma 12:9; tangai 1 Petelo 1:22.

Nemekainga Boba Balengwa “mu Kipasha kya Lesa”

6, 7. Mambo ka o twafwainwa kupela bakwetu mushingi?

6 Byo kiji kuba’mba mushingi wa kufuma panshi ya muchima ye ulengela kupana munema, kechi twafwainwa kulubako byaamba Binembelo pa byo twafwainwa kunemekanga balongo betu bonse ne. Onkao mambo twayai twisambe pa bishinka bibiji.

7 Kupusanako na bilengwa bikwabo panopantanda, bantu balengelwe “mu kipasha kya Lesa.” (Yako. 3:9) O ene mambo o twaikela na bino byubilo bya Lesa nabiji butemwe, maana ne bololoke. Akimonai kintu kikwabo kyo etupa Mulenga wetu. Nyimbi wa masalamo waambile amba: “Anweba Yehoba . . . , mwabika lukumo lwenu mwiulu mwine . . . mambo mwamulengele pepi pamo ne Lesa, Ne kumuvwika munchinya wa lukumo ne buneme.” (Sala. 8:1, 4, 5; 104:1)a Bantu bonse bavwikwa munchinya kwi Lesa wa lukumo ne munema. Onkao mambo umvwe twanemeka muntu ko kuba amba twanemeka Nsulo ya yewo munema wa bantu, aye Yehoba. Pano inge kya kuba tuji na bishinka bya kine byaamba pa kunemeka bantu bonse, ko kuba amba kyafwainwa ne kukilapo kunemeka bapopweshi bakwetu.—Yoa. 3:16; Nga. 6:10.

Twi ba mu Kisemi Kimo

8, 9. Kishinka ka kyafwainwa kwitulengela kupana mushingi ku bakwetu ba mu lwitabilo kyo aambilepo Paulo?

8 Kishinka kikwabo kyaamba pa ene mambo o twinemekela atweba bene na bene ke kyokya kyaambilepo Paulo. Saka akyangye kwamba pa lutundaiko lwa kumwesha munema, waambile kuba’mba: “Mu butemwe bwa balongo kasa mwitemwisha na lusa anwe bene na bene.” Kyambo kya Kingiliki kyatuntululwa amba “lusa” kilumbulula mfungwa yakosa ikwatankanya kisemi muji bantu betemwa kabiji bekwasha. Onkao mambo, byo aingijishe kino kyambo, Paulo waambilenga amba bulunda bwa mu kipwilo bwafwainwa kukosa kabiji ne kwikala bwa lusekelo byonkatu byakwatankana kisemi. (Loma 12:5) Kunungapo, vulukainga kuba’mba Paulo wanembejile bino byambo bena Kilishitu bashingwa, baalukile ke baana kwi Shabo, Yehoba. Mu jino jishinda bajinga kisemi kyakwatankana. Onkao mambo bena Kilishitu bashingwa ba mu kimye kya kwa Paulo bajinga na bishinka bibalengelanga kunemeka bakwabo. Ne bashingwa lelo jino byo byo baji.

9 Pano kiji byepi ku ‘mikooko ikwabo’? (Yoa. 10:16) Nangwa kya kuba kechi baaluka ke baana ba Lesa ne, bino bakonsha kwitela bene na bene amba balongo ne banyenga mambo balenga kisemi kimo kya bwina Kilishitu kyakwatankana ntanda yonse. (1 Pe. 2:17; 5:9) Onkao mambo, umvwe aba ba mu mikooko ikwabo basanta pa byo bamba pa kwingijisha kyambo kya kuba amba “mulongo” nangwa “nyenga,” kino kibalengela kwikala na kishinka kya kumwesha mushingi ku bakwabo ba mu lwitabilo.—Tangai 1 Petelo 3:8.

Mambo ka Kumwesha Munema kyo Kwanemena?

10, 11. Kupana mushingi ne kumwesha munema kwanemena ka?

10 Mambo ka kupana mushingi ne kumwesha munema kyo kwanemena? Kwanema mambo a kino kishinka: Kumwesha munema ku balongo ne banyenga yetu kwitulengela kwikala bulongo ne kukwatankana kipwilo kyonse.

11 Twayuka kuba amba kwikala na bulunda bwakosa na Yehoba ne kutambwila bukwasho bwa mupashi wanji ke bintu byanema bitukosesha byo tuji nabyo atweba bena Kilishitu bakine. (Sala. 36:7; Yoa. 14:26) Kabiji umvwe bakwetu ba mu lwitabilo bamwesha kuba amba betunemeka tutundaikwa bingi. (Mana 25:11) Tumona amba betunemeka umvwe betusanchila kufuma panshi ya muchima ne kwitupa mushingi. Tutundaikwa kutwajijila kwikala na lusekelo kabiji ne kufuukulapo kutwajijila kwenda mu jishinda ja ku bumi. Kwakubula nangwa kuzhinaukatu ne, ne anweba mwiumvwa bino inge kya kuba bemunemeka.

12. Atweba bonse pa muntu pa muntu twakonsha kulengela byepi kipwilo kwikala kya lusekelo ne butemwe?

12 Yehoba byo ayuka kuba’mba tukeba bakwetu kwitupa mushingi, kupichila mu Mambo anji witutundaika amba “mu buneme namo sa mwinemeka anwe bene na bene.” (Loma 12:10; tangai Mateo 7:12.) Bena Kilishitu bonse balondela luno lujimuno lwawama balengela balongo ba bwina Kilishitu kwikala ba lusekelo kabiji ne kwimwesha butemwe bene na bene. Onkao mambo, twafwainwa kutulumanako ne kwiipuzha amba: ‘Kimye ka kyo namwesheshe mushingi mu byambo ne mu byubilo ku balongo nangwa banyenga mu kipwilo?’—Loma 13:8.

Atweba Bonse Twafwainwa kwitendekelangako Kumwesha Munema

13. (a) Bañanyi bafwainwa kutendekelapo kunemekañana? (b) Byambo bya kwa Paulo bitanwa pa Loma 1:7 bimwesha ka?

13 Ñanyi wafwainwa kutendekelapo kumwesha munema? Mu nkalata yanji yo anembejile Bahebelu, Paulo watelele bakulumpe mu kipwilo kya bena Kilishitu amba bo “bemutangijila.” (Hebe. 13:17) Kya kine, bakulumpe mu kipwilo batangijila mu mingilo yavula bingi. Nangwa byonkabyo, byo baji bakafunga ba jitanga, bafwainwa kwitendekelako kunemeka bakwabo ba mu lwitabilo, kubikakotu ne bakwabo bakulumpe mu kipwilo. Kyakumwenako, inge bakulumpe mu kipwilo basambakana na kwisamba pa byo bafwainwa kukwasha kipwilo ku mupashi, benemeka bene na bene kupichila mu kuteleka ku bibena kwamba yense mukulumpe mu kipwilo. Kabiji bamwesha munema kupichila mu kumona biji milanguluko ne byaamba bonse bakulumpe mu kipwilo pa kufuukula bya kuba. (Byu. 15:6-15) Nangwa byonkabyo, twafwainwa kuvuluka amba, nkalata yo anembele Paulo ku bena Loma kechi yajingatu ya bakulumpe mu kipwilo ne, bino yanembejilwe kipwilo kyonse. (Loma 1:7) Onkao mambo, lujimuno lwa kwitendekelako kunemeka bakwetu lwingila kwi atweba bonse lelo jino.

14. (a) Ambai kyakumwenako kibena kumwesha lupusano luji pa kumwesha munema ne kwitendekelako kumwesha munema? (b) Bwipuzho ka bo twafwainwa kwipuzha?

14 Kabiji monai ne luno lubaji lukwabo lwa lujimuno lwa kwa Paulo. Watundaikile bakwabo ba mu lwitabilo mu Loma kuba’mba kechi bafwainwetu kumwesha munema ne, bino ne kwitendekelako kumwesha munema. Mambo ka o paikela luno lupusano? Akilangulukai pa kino kyakumwenako. Nanchi mufunjishi wakonsha kukambizha jibumba ja baana ba sukulu bayuka kutanga kuba’mba bafunde kutanga nyi? Ine. Mambo bayuka kala kutanga. Kyo afwainwa kuba mufunjishi ke kukwashatu baana ba sukulu kutanga bulongo. Po pamotu, kwimwesha butemwe atweba bene na bene, ako kwitulengela kumwesha munema kyo kiyukilo kya kuyukilako bena Kilishitu bakine. (Yoa. 13:35) Pano bino, byonkatu baana ba sukulu bayuka kutanga byo bakonsha kwibikako kupichila mu kuwamishako busendwe bwabo bwa kutanga, ne atweba byo byo twakonsha kununguluka mu kwitendekelako kumwesha munema. (1 Tesa. 4:9, 10) Uno mwingilo wa kwitendekelako kumwesha munema wapewa kwi atweba bonse. Twakonsha kwiipuzha amba, ‘Nanchi netendekelako kumwesha munema ku bakwetu mu kipwilo nyi?’

Nemekainga ‘Bayanji’

15, 16. (a) Pa kumwesha munema, bañanyi bo twafwainwa kubula kulubako, kabiji mambo ka? (b) Ki ka kyakonsha kumwesha amba tupana mushingi wa kine ku balongo ne banyenga yetu bonse?

15 Pa kumwesha munema, bañanyi mu kipwilo bo twafwainwa kubula kulubako? Mambo a Lesa aamba amba: “Awa wamubila lusa muyanji wamukongwesha Yehoba, kabiji aye ukamulubwila akya kyanji kyawama kyo aubile.” (Mana 19:17) Jifunde jiji mu bino byambo jafwainwa kwitulengela kuba ka byo twesekesha kwitendekelako kunemeka bakwetu?

16 Mwaswa kuba’mba bantu bavula banemeka bingi boba baji pa bifulo bikatampe, pano bino kechi bamwesha munema ku boba baji pa bifulo bicheche ne, kabiji kimo kimye ne kubulatu kwibapa mushingi. Pano bino, Yehoba kechi byo byo aji ne. Waamba’mba: “Abo bannemeka amiwa, ne amiwa nkebanemeka.” (1 Sam. 2:30; Sala. 113:5-7) Yehoba unemeka bonse bamwingijila ne kumunemeka. Kechi ulubako boba ‘bepelula’ nangwa amba bayanji ne. (Tangai Isaya 57:15; 2 Moba 16:9) Atweba tukeba bingi kuba byonka byuba Yehoba. Onkao mambo, umvwe tukeba kuyuka po twapelela mu kumwesha munema wa kine, twafwainwa kwiipuzha atweba bene amba: ‘Nguba byepi ku boba babula kuyukanyikwa nangwa amba babula pa bifulo mu kipwilo?’ (Yoa. 13:14, 15) Mukumbu wa buno bwipuzho umwesha byavula bingi pa mambo a biji mushingi ye tupa bakwetu.—Tangai Filipai 2:3, 4.

Tumwesha Munema Kupichila mu Kupana Kimye Kyetu

17. Jishinda ka jikatampe jo twakonsha kwitendekelako kumwesheshamo munema, kabiji mambo ka o kyaikela bino?

17 Jishinda ka jikatampe jo twakonsha kwitendekelako kumwesheshamo munema ku bonse mu kipwilo? Ke kupichila mu kupana kimye kyetu ku bakwetu. Mambo ka o kyaikela bino? Byo tuji bena Kilishitu, tuji na bya kuba byavula bingi, kabiji kwingila mingilo yanema ya kipwilo kwitusendela kimye kyabaya bingi. O ene mambo o tumwena kuba’mba kimye kyanema bingi. Kabiji twayuka ne kuba amba kechi twafwainwa kuketekela balongo ne banyenga yetu kwitupa kimye kyabo kyabaya ne. Kabiji kiwama bingi inge bakwetu mu kipwilo nabo kebabule kukeba atweba kwibapa kimye kyabaya.

18. Kwesakana na biji kipikichala kiji pa jipa 18, twakonsha kumwesha byepi amba tukeba kupana kimye kyetu ku bakwetu ba mu lwitabilo?

18 Pano bino twayuka ne kuba amba (kikatakata atweba bakafunga mu kipwilo) umvwe twaleka kuba byo tubaubenga ne kwibapako bakwetu ba mu lwitabilo kimye, kimwesha amba twibapa mushingi. Mu ñanyi jishinda? Umvwe twaleka byo tubaubenga ne kuta muchima balongo betu, kijitu nobe tubena kwibambila amba: ‘Mwanema bingi kwi amiwa kya kuba kyakilamo ne kunema kwikalako na kimye kya kwikala pamo ne anweba kukila kutwajijila kuba bintu byo mbena kuba.’ (Mako 6:30-34) Pano bino inge kya kuba twabula kuleka mingilo yo tubaubenga ne kubula kuta muchima mulongo wetu, twakonsha kumulengela kwiumvwa nobe kechi wanema kwi atweba ne. Ibyo kuba’mba kimo kimye kechi kikebewa kuchibikizha mwingilo ubena kukebewa kwingijiwa bukiji bukiji ne. Nangwa byonkabyo, kuta muchima nangwa kubula kuta muchima balongo ne banyenga yetu kumwesha mushingi ye twibapa byo aji.—1 Ko. 10:24.

Ikalai na Muchima wa Kwitendekelako Kumwesha Munema ku Bakwenu

19. Kununga pa kwibapa kimye kyetu, jishinda ka jikwabo jo twakonsha kumwesheshamo munema ku bakwetu ba mu lwitabilo?

19 Kuji mashinda akwabo anema o twakonsha kumwesheshamo munema ku bakwetu ba mu lwitabilo. Kyakumwenako, kimye kyo tubena kwibapa kimye kyetu, twafwainwa ne kwibateleka. Mu kino nakyo, Yehoba ye twafwainwa kumwenako. Nyimbi wa masalamo Davida waambile amba: “Meso a Yehoba aji pa baoloka, ne matwi anji ashinkukila kujila kwabo.” (Sala. 34:15) Twibikako bingi kulondela Yehoba kupichila mu kuta muchima ku bibena kwamba balongo betu, kikatakata aba betusolomoka na kukeba bukwasho kwi atweba. Kupichila mu kuba bino, twibamwesha munema.

20. Bintu ka byo twafwainwa kuvulukanga pa mambo a kumwesha munema?

20 Kwesakana na byo twafunda, twafwainwa kuyuka ene mambo o twafwainwa kupela mushingi bakwetu ba mu lwitabilo kufuma panshi ya muchima wetu. Kabiji tumonapo mashinda amo a kwikelamo batanshi mu kumwesha munema ku bonse, kubikakotu ne bayanji. Umvwe saka tuba bino, tukakosesha mfungwa ya butemwe ne lukwatankano na balongo betu mu kipwilo. Onkao mambo, twayai bonse tumone kuba’mba kechi twatwajijilatu kumwesha munema yenka ne, bino kikatakata twitendekelengako kwimwesha munema atweba bene na bene. Nanchi mwakebesha kubanga bino nyi?

[Tubyambo twa mushi]

a Byambo byaambile Davida mu Salamo wa butanu na busatu nabyo bya bungauzhi, kabiji bibena kwamba pa muntu walumbuluka Yesu Kilishitu.—Hebe. 2:6-9.

Mubena Kukivuluka Nyi?

• Munema ne mushingi bipasha byepi?

• Bishinka ka byo tuji nabyo byafwainwa kwitulengela kunemeka bakwetu ba mu lwitabilo?

• Mambo ka o kyanemena kwipa mushingi atweba bene na bene?

• Ñanyi mashinda o twakonsha kumwesheshamo munema ku bakwetu ba mu lwitabilo?

[Kipikichala pa peja 18]

Twakonsha kumwesha byepi munema ku bakwetu ba mu lwitabilo?

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu