Anweba Bakyanyike, Mukobapo ka mu Bwikalo Bwenu?
“Byo ndwa amiwa, kechi nobe upumatu mwela ne.”—1 KO. 9:26.
1, 2. Pa kuba’mba mukomenga bulongo, mwafwainwa kwikala na ka?
INGE mwaya pa lwendo mu jishinda jo mwabula kuyuka, mwakonsha kusenda mapu ne kwipuzha muntu wakonsha kwimubula jishinda ja kuyamo. Uno mapu wakonsha kwimukwasha kuyuka pa mpunzha po mwafika ne kuyuka jishinda jo mubena kuyamo. Kulondela byaji kwimubula yewo muntu kwakonsha kwimukwasha kubula kulubilamo. Pano bino, mapu ne mabulañano a kulondela byakonshatu kwimukwasha inge kya kuba mwayuka ko mubena kuya. Pa kuba amba mubule kulubilamo, mwafwainwa kuyuka pa muzhi po mubena kuya.
2 Kino kipashako na byo kikala inge kemukome. Muji na mapu ne mabulañano a kulondela. Baibolo ke mapu wakonsha kwimukwasha kuyuka jishinda jo mwafwainwa kuyamo. (Mana 3:5, 6) Inge mwafunjisha bulongo jiwi jenu ja mu muchima, jakonsha kwimukwasha kutwajijila kwenda mu jishinda jawama. (Loma 2:15) Jakonsha kwimukwasha byonka byakonsha kukwashañana muntu ubulañana bya kwenda. Pano bino pa kuba’mba bwikalo bwenu bukemuwamine, ne anweba mwafwainwa kuyuka ko mubena kuya. Mwafwainwa kuyuka ne kwibikila bikonkwanyi.
3. Mfweto ka iji mu kwibikila bikonkwanyi yo aambilepo Paulo mu 1 Kolinda 9:26?
3 Mutumwa Paulo waambileko pacheche pa mfweto iji mu kwibikila bikonkwanyi ne kwibikako kwibifikizha byo anembele amba: ‘Byo nyema, kechi nobe unyematu ne; byo ndwa amiwa, kechi nobe upumatu mwela ne.’ (1 Ko. 9:26) Umvwe mwibikila bikonkwanyi, mukayuka kyo mubena kuba pa kunyema. Mukatendeka kufuukulapo kuba bintu byakilamo kunema pamo nobe mpopwelo, mingilo, masongola ne kisemi. Kimo kimye mwakonsha kwikala na milanguluko yavula. Pano inge mwayukila jimo bya kuba mu bwikalo ne kufuukula bintu kwesakana na mwayila bukine ne mafunde a mu Mambo a Lesa, kechi mukaya mu jishinda jingi ne.—2 Timo. 4:4, 5.
4, 5. (a) Ki ka kyakonsha kubiwa inge kya kuba kechi mwibikila bikonkwanyi ne? (b) Mambo ka bintu byo mufuukulapo kuba kyo byafwainwa kwimena pa kwikala na muchima wa kusangajika Lesa?
4 Umvwe kechi mwibikila bikonkwanyi ne, bakwenu ne bafunjishi bakonsha kwimongola ne kwimulengela kuba bintu byo bamona abo bene amba byawama. Pano bino nangwa kya kuba mwibikila bikonkwanyi byawama, bamo bakonsha kutwajijila kwimubula bya kuba. Kimye kyo mubena kuteleka ku bibena kwimubula bakwenu, ishikishai amba, ‘Nanchi bikonkwanyi byo babena kumbula bikankwasha kuvulukanga Mulenga wami byo nkiji mwanyike nyi, inyi bikandengela kubula kuba bino?’—Tangai Musapwishi 12:1.
5 Mambo ka bintu byo mufuukulapo kuba mu bwikalo kyo byafwainwa kwikela bya kutokesha Lesa pa muchima? Kishinka kimo ke kya kuba amba Yehoba ye witupa bintu byonse byawama byo tuji nabyo. (Yako. 1:17) Kya kine, bonse twafwainwa kumusanchila bingi Yehoba. (Lum. 4:11) Abya kujipo jishinda jikwabo jo twakonsha kusanchilamo Yehoba jakila pa kumuvulukanga kimye kyo tubena kufuukula bintu bya kuba nyi? Twayai twisambe pa bikonkwanyi byo twafwainwa kwibikila ne byo mwafwainwa kuba pa kuba’mba mwibifikizhe.
Bikonkwanyi ka byo Mwakonsha Kwibikila?
6. Kikonkwanyi ka kyanema kyo mwakonsha kwibikila, kabiji mambo ka?
6 Byonka byo kyaambiwapo mu mutwe wafumako, kikonkwanyi kyanema kyo mwakonsha kwibikila ke kwingila na ngovu pa kuba amba musumininwe amba Baibolo waamba bukine. (Loma 12:2; 2 Ko. 13:5) Bakwenu bakonsha kwitabila mu lufunjisho lwa kuba’mba bilengwa bilengeletu abyo bine nangwa mu mafunjisho apusana pusana a mu bupopweshi bwa bubela na mambo a bibabula bakwabo kuba’mba bino bintu byo byo bafwainwa kwitabilamo. Nangwa byonkabyo, kechi mwafwainwa kwitabilatu mu bintu na mambo a kuba’mba bakwenu bakeba amba mwibitabile ne. Vulukai kuba’mba Yehoba ukeba anweba kumwingijilanga na maana enu onse. (Tangai Mateo 22:36, 37.) Shetu wa mwiulu ukeba anweba kwikala na lwitabilo lwaimena pa bintu bya kine.—Hebe. 11:1.
7, 8. (a) Bikonkwanyi ka bya kufikizha mu kimye kicheche byo mwafwainwa kwibikila bya kukosesha lwitabilo lwenu? (b) Ki ka kikobiwa inge kya kuba mwafikizha bikonkwanyi bya pa kimye kicheche byo mwibikila?
7 Ibikilai bikonkwanyi byo mwakonsha kufikizha mu kimye kicheche. Kikonkwanyi kimo ke kulomba moba onse. Pa kuba amba milombelo yenu iwamenga ne kushinkamenatu pa bukwasho bo mukeba, mwafwainwa kulangulukila jimo nangwa kunemba bintu byo mukeba kulombapo. Kechi mwafwainwa kulombatu pa bintu bimukatazha ne, bino mwafwainwa kulomba ne pa bintu bimuletela lusekelo. (Fili. 4:6) Kikonkwanyi kikwabo kyo twafwainwa kwibikila ke kutanga Baibolo moba onse. Nanchi mwayuka kuba amba inge ke mutange mapa ana a mu Baibolo pa juba, mwakonsha kupwisha kutanga Baibolo yense mu mwakatu umo nyi?a Salamo 1:1, 2 waamba amba: “Ye mwine wa lusekelo . . . [awa uji na] muchima wanji wamutokela monka mu buku wa mizhilo wa Yehoba; Kabiji monka mu buku wanji wa mizhilo mo alangulukila mute ne bufuku.”
8 Kikonkwanyi kya busatu kyo mwafwainwa kwibikila ke kukumbulapo pa kupwila kwa kipwilo konse. Mwakonsha kutendeka na kutanga mukumbu nangwa kinembelo. Mu kuya kwa kimye, mwakonsha kwibikila kikonkwanyi kya kukumbula kwa kubula kutanga. Kya kine, kimye kyonse inge mwakumbulapo, mupana milambo kwi Yehoba. (Hebe. 13:15) Inge mwafikizha bino bikonkwanyi, mukekala na luketekelo lwakosa, kumwesha lusanchilo lwenu kwi Yehoba ne kwinengezha kwibikila bikonkwanyi bya pa kimye kyabaya.
9. Umvwe mukyangye kwikala basapwishi ba Bufumu, bikonkwanyi ka bya pa kimye kyabaya byo mwakonsha kwibikila?
9 Ñanyi bikonkwanyi bya pa kimye kyabaya byo mwakonsha kwibikila? Umvwe mukyangye kutendeka kusapwilako mambo awama ku bantu, mwakonsha kwibikila kikonkwanyi kikatampe kupichila mu kwikala musapwishi wa Bufumu. Inge mwafikizha kino kikonkwanyi kyanema, mukakebeshanga bingi kuya mu mwingilo kimye kyonse kwakubula kushalapo ñondo nangwa umo ne. Kabiji mukakebesha kufunda bya kwingijisha Baibolo mu mwingilo. Umvwe mwauba bino, kampe mukatana kuba’mba mukengilanga mwingilo wa kusapwila na lusekelo. Mwakonsha kubaishako kimye kyo mwingijilamo mwingilo wa ku nzubo ku nzubo nangwa kwibikishako kufunjisha mafunjisho a Baibolo. Byo mwaikala basapwishi bakyangye kubatizwa, nanchi kechi kyakonsha kuwama kwibikila kikonkwanyi kya kuya ku lubatizhilo ne kwikala Kamonyi wa kwa Yehoba Lesa wipana kabiji wabatizwa nenyi?
10, 11. Ñanyi bikonkwanyi bya pa kimye kyabaya bakyanyike babatizwa byo bakonsha kwibikila?
10 Umvwe mwi bakalume ba kwa Yehoba babatizwa, mwafwainwa kwibikila bino bikonkwanyi bya pa kimye kyabaya. Mwakonsha kukwashako bipwilo kusapwila mu nyaunda ibulwa kwingijiwamo javula. Kabiji mwakonsha kwingijisha bulume bwenu ne butuntulu bwenu bwa mubiji kwingilako bupainiya bwa kukwasha nangwa bwa kimye kyonse. Bapainiya bavula bengila na lusekelo bakemubula kuba amba mwingilo wa kimye kyonse wawama bingi kuvulukilamo Mulenga wenu mu moba a bwanyike bwenu. Bino byo bikonkwanyi byo mwakonsha kufikizha kimye kyo mukikala na bansemi benu. Kipwilo kyenu nakyo kikamwenamo bingi inge mwafikizha bino bikonkwanyi.
11 Bikonkwanyi bikwabo bya pa kimye kyabaya byakonsha kwimulengela kukwasha ne bipwilo bikwabo. Kyakumwenako, mwakonsha kuya na kwingijila ku mpunzha ikwabo nangwa kyalo kuji kukajilwa kukatampe. Mwakonsha ne kukwashako mu buntungi bwa Mazubo a Bufumu nangwa bishimikwa bya misampi mu byalo bingi. Mwakonsha kuya na kwingilako pa Betele nangwa bumishonale. Pano bino kikonkwanyi kitanshi kyanema kyo mwafwainwa kufikizha saka mukyangye kwibikila bikonkwanyi bya pa kimye kyabaya byaambiwapo ke kubatizwa. Umvwe mukyangye kubatizwa, langulukai byavwangiwa mu kufikizha kino kikonkwanyi kyanema mu bwikalo bwenu.
Kufikizha Kikonkwanyi kya Kubatizwa
12. Bintu ka bimo bilengela bamo kubatizwa, kabiji mambo ka bino bishinka kyo byabujila kwikela byawana?
12 Lubatizhilo lwaikelako ka? Bavula bakonsha kulanguluka kuba amba lubatizhilo lwaikelako kwibazhikijila kubula kulenga mambo. Bakwabo nabo balanguluka amba bafwainwa kubatizwa mambo bakwabo babatizwa. Bakyanyike bakwabo nabo bakonsha kukebatu kusangajika bansemi babo. Nangwa byonkabyo, lubatizhilo kechi ke kintu kyafwainwa kwimulengela kubula kuba bintu byo mwakonsha kukeba kuba mu bufyamfya ne; kabiji kechi mwafwainwa kubatizwatu na mambo a kwimukanjikizha ku bakwenu ne. Mwafwainwa kubatizwatu inge mwayuka byavwangwa mu kwikala Kamonyi wa kwa Yehoba kabiji umvwe mwayuka amba mwinengezha kabiji mwipana kwikala na uno mutembo.—Sapwi. 5:4, 5.
13. Mambo ka o mwafwainwa kubatizhilwa?
13 Kishinka kimo kyafwainwa kulengela bantu kubatizwa ke kya kuba’mba Yesu wakambizhe baana banji ba bwanga ‘kwalula bantu ke baana ba bwanga . . . , ne kwibabatizha.’ Wapaine kyakumwenako kupichila mu kubatizwa. (Tangai Mateo 28:19, 20; Mako 1:9.) Kabiji lubatizhilo ke kintu kyanema bingi kyafwainwa kuba boba bakeba kupuluka. Panyuma ya kwamba pe Nowa byo afiikile bwato mo apulukijile ne kisemi kyanji kimye kya Muyulo, mutumwa Petelo waambile amba: “O afwanyikizha lubatizhilo lwimupulusha ne anweba pano, . . . monka mu lusanguko lwa Yesu Kilishitu.” (1 Pe. 3:20, 21) Kino kechi kilumbulula’mba, lubatizhilo luji pamo nobe muzhilo waamba pa bya kwivimbila umvwe mwatanyiwa mulukatazho ne. Kumutemwa Yehoba ko kwimulengela kubatizwa kabiji mukeba ne kumwingijila na muchima, mweo, maana ne na bulume bwenu bonse.—Mako12:29, 30.
14. Mambo ka bamo o bazhinaukila kubatizwa, pano mulaye ka ye muji naye?
14 Bamo bakonsha kuzhinauka kubatizwa na mambo a kuchina amba bakonsha kwibapanga mu kipwilo kulutwe na lwendo. Nanchi ne anweba uno ye moyo ye mujipo naye nyi? Kechi kyatama kwiumvwa bino ne. Kwikala na uno moyo kwakonsha kulumbulula amba mwayuka mutembo wanema wiya na mambo a kwikala Kamonyi wa kwa Yehoba. Nanchi kwakonsha kwikalapo kishinka kikwabo nyi? Kampe mukyangye kusumininwa amba kulondela bipimo bya Lesa jo jishinda ja bwikalo bwawama. Kulanguluka pa bintu byatama bifikila boba bakana kulondela mafunde a mu Baibolo kwakonsha kwimukwasha kufuukulapo bulongo bya kuba. Kabiji kimo kimye mwakonsha kutemwa bipimo bya Lesa pano bino kechi mwiketekela amba mwakonsha kulondela bino bipimo byonse ne. Kuno kubula kwiketekela kwawama bingi, mambo kumwesha amba mwipelula. Baibolo waamba amba bantu bonse bambulwa kulumbuluka baji na michima ya bujimbijimbi. (Yele. 17:9) Pano bino mukatwajijila kwikala bakishinka kikulutu ‘mwatako muchima monka mwayila byambo bya Lesa.’ (Tangai Salamo 119:9.) Inge pajipo bintu bimo bibena kwimulengela kubula kubatizwa, mwafwainwa kwingijilapo pa bino bintu ne kupwisha bijikila.b
15, 16. Mwakonsha kuyuka byepi amba mwafikilamo kubatizwa?
15 Pano mwakonsha kuyuka byepi amba mwafikilamo kubatizwa? Jishinda jimo ke kwishikisha anweba bene amba: ‘Abya nakonsha kulondolwela bantu mafunjisho atanshi a mu Baibolo nyi? Nanchi ngya mu mwingilo wa kusapwila nangwa kya kuba bansemi bami kechi bayamo nenyi? Nanchi nebikako kutanwa ku kupwila kwa bwina Kilishitu konse nyi? Abya nakonsha kuvulukapo bimye bimo byo nakaine kuba bintu byatama byankanjikizhenga bakwetu nyi? Nanchi nakonsha kutwajijila kwingijila Yehoba nangwa kya kuba bansemi bami ne balunda nami baleka kumwingijila nyi? Nanchi nalombelapo pa bulunda bwami ne Yehoba nyi? Nanchi nepana na muchima wami yense kwi Yehoba mu lulombelo nyi?’
16 Lubatizhilo ke kintu kipimpula bwikalo bwa muntu kabiji kechi kintu kya kukaishatu ne. Nanchi mwafikilamo kuba’mba mulangulukishepo pa kubatizwa nyi? Kufikilamo kechi kilumbululatu kwamba bulongo majashi pa mutuntamo nangwa kukumbula bulongo pa kupwila ne. Kikebewa kufuukula bintu kwesakana na mwayila mafunde a mu Baibolo. (Tangai Bahebelu 5:14.) Umvwe mwafikilamo kubatizwa, ko kuba’mba kulutwe yenu kuji jishuko jikatampe ja kwingijila Yehoba na muchima yense ne kwikala bwikalo bumwesha kuba amba mwipana kya kine kwi aye.
17. Ki ka kyakonsha kwimukwasha kuchinchika meseko akonsha kwimufikila panyuma ya lubatizhilo lwenu?
17 Umvwe mwabatizwa, mwakonsha kwikala na muchima wa kukebesha kwingijila Lesa. Kwakubula nangwa kupitapo kimye kyabaya ne, mwakonsha kupita mu bintu byakonsha kweseka lwitabilo lwenu ne kuchinchika kwenu. (2 Timo. 3:12) Kechi mulanguluke amba mukapwisha ano meseko bunke bwenutu ne. Lombai bukwasho ku bansemi benu. Kebai bukwasho ku boba bakoma ku mupashi mu kipwilo. Ikalai na balunda bafwainwa kwimukwasha. Yukai kuba amba Yehoba wimuta bingi muchima kabiji ukemupa bulume bwa kushinda makatazho o mwakonsha kupitamo.—1 Pe. 5:6, 7.
Mwakonsha Kufikizha Byepi Bikonkwanyi Byenu?
18, 19. Mwakonsha kumwenamo byepi mu kumona bintu byo mwatangizhako mu bwikalo bwenu?
18 Nangwa kya kuba mukeba kuba bintu byawama, nanchi mumona kuba’mba kimye mufwakyo kya kubilamo bintu byo mukeba nyi? Umvwe byo byo kiji, mwafwainwa kumona bintu byo mwateshapo muchima. Kyakumwenako: tolai mbekete ya pulasitiki ne kubikamo mabwe akatampe. Kepo mu yonka ino mbekete muyuzhemo ne busenga. Musakutana kuba’mba mbekete muji mabwe ne busenga yayulatu bulongo. Pano sukumunaimo buno busenga ne mabwe mwibilumbike pamo. Pano byo musakuba, mutendekelepo kubika buno bonka busenga mu mbekete, apa bino mubike ne ano onka mabwe mu mbekete mo mwabika busenga. Abya ano mabwe akwanamo nyi? Ine, mambo mwakutendekelapo kubika busenga.
19 Byo byo kikala ne na mambo a kwingijisha kimye. Umvwe mwabika kukaya palutwe, mukamonanga nobe kechi muji na kimye kya kuba bintu byanema bya ku mupashi mu bwikalo bwenu ne. Pano umvwe mwalondela lujimuno lwa mu Baibolo lwa kuba amba “mwitabe bintu byawamisha” mukatana kuba amba muji na kimye kya kuba bintu bya Bufumu ne kya makayo.—Fili. 1:10.
20. Umvwe mwaikala na bijikila ne luzhinauko pa byo mwibikako kufikizha bikonkwanyi byenu, mwafwainwa kuba byepi?
20 Byo mwibikishako kufikizha bikonkwanyi byenu, kuvwangakotu ne lubatizhilo, kimo kimye mwakonsha kwikala na bijikila ne luzhinauko. Umvwe mwaikala na bijikila ne luzhinauko, ‘twikai Yehoba kisendwa kyenu, ne aye ukemukosesha.’ (Sala. 55:22) Muji na jishuko ja kwingilako mwingilo uleta lusekelo kabiji wanema kwesakana na mwapita bwikalo bwa bantu wa kusapwila ne kufunjisha mwaya ntanda. (Byu. 1:8) Mwakonsha kusalapo anweba bene kubula kwingilako uno mwingilo, nangwa kwingilako. Kange muleke kwingijisha bya bupe byenu mu kutwala palutwe mwingilo wa Bufumu ne. Kechi mukelangulusha pa kwingijila ‘Mulenga wenu mu moba a bwanyike bwenu ne.’—Sapwi. 12:1.
[Tubyambo twa mushi]
a Monai Kyamba kya Usopa kya August 1, 2009, mapa 15-18.
b Inge mukeba byambo bikwabo byakonsha kwimukwasha, monai buku wa Questions Young People Ask—Answers That Work, Volyumu 2, kitango 34.
Musakukumbula’mba Ka?
• Mambo ka o mwafwainwa kwibikila bikonkwanyi?
• Bikonkwanyi ka byanema byo mwafwainwa kufikizha?
• Ñanyi bintu byavwangwamo mu kufikizha kikonkwanyi kya kubatizwa?
• Nga kumona bintu byo mwatangizhako mu bwikalo bwenu kwakonsha kwimulengela byepi kufikizha bikonkwanyi byenu?
[Kipikichala pa peja 13]
Nanchi mwibikila kikonkwanyi kya kutanga Baibolo pa juba pa juba nyi?
[Kipikichala pa peja 15]
Ki ka kyafwainwa kwimukwasha kufikizha kikonkwanyi kyenu kya kubatizwa?
[Kipikichala pa peja 16]
Mwafunjilako ka ku kikye kyakumwenako?