BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w12 5/15 pp. 3-7
  • Nanchi Mwanemeka Bupe Bwa Lesa Bwa Masongola Nyi?

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Nanchi Mwanemeka Bupe Bwa Lesa Bwa Masongola Nyi?
  • Kyamba kya Usopa—2012
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • BANEMEKELE BINGI BUPE BWA MASONGOLA
  • NSAJILO YENEMA KWI LESA
  • SHETU WA MWIULU WITUYUKA BULONGO
  • LUJIMUNO LWA MAANA LULENGELA MASONGOLA KUWAMA
  • KAFWAKO MUNTU WAFWAINWA KWIBABANYA NE
  • Kilengela Masongola a Bena Kilishitu Kuwama
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2016
  • Masongola ke Bupe Bwafuma kwi Lesa
    ‘Ikalai mu Butemwe bwa Lesa’
  • Inge Juba ja Masongola Japita
    Byo Twafwainwa Kwikala mu Butemwe bwa Lesa
  • Masongola—Ke Bupe Bwafuma kwi Lesa
    Byo Twafwainwa Kwikala mu Butemwe bwa Lesa
Monai Bikwabo
Kyamba kya Usopa—2012
w12 5/15 pp. 3-7

Nanchi Mwanemeka Bupe Bwa Lesa Bwa Masongola Nyi?

“Aye Yehoba akemumwene balume mukamone bwikalo bwawama mu mazubo enu.”—LUTA 1:9

KUMBULAI:

Mambo ka o twafwainwa kwambila’mba bakalume ba Lesa bajingako kala banemekele bupe bwanji bwa masongola?

Twayuka byepi kuba’mba Yehoba utako bingi muchima ku byo tusala mukwetu wa kutwela nanji mu masongola?

Ñanyi lujimuno lwa mu Baibolo lwaamba pa masongola lo mukeba kwingijisha mu bwikalo bwenu?

1. Lumbululai byaubile Adama kimye kyo bamupele mukazhi.

“PANO uno kyo kikupa kya ku bikupa byami, kabiji ye mubiji wa ku mubiji wami; kabiji ukatelwa’mba: Mwanamukazhi, mambo bamwangata mu mwanamulume.” (Nte. 2:23) Uno mwanamulume mutanshi, Adama, wajinga bingi na lusekelo pa kumupa mukazhi. O ene mambo o aambijile byambo bya kufuma panshi ya muchima. Panyuma ya kuba Yehoba walaajika Adama tulo tukatampe, Lesa wafumishe lubavu wa mwanamulume ne kulenga uno mwanamukazhi walamba. Adama wamutumbile’mba Evwa. Lesa wakwatankenye bano bantu babiji mu masongola a lusekelo. Byo kiji kuba’mba Yehoba waingijishe lubavu wa kwa Adama pa kulenga mwanamukazhi, bulunda bwa ba Adama ne Evwa bwabayile kya kine kine kukila byo kikala ku ba mulume ne mukazhi lelo jino.

2. Ki ka kilengela mwanamulume ne mwanamukazhi kwikomoka?

2 Mu maana anji akila, Yehoba walengele bantu mu jishinda ja kwikala na butemwe bwa kwifwalama, kyubilo kilengela mwanamulume ne mwanamukazhi kwikomoka. Buku umo waamba’mba: “Mwanamulume ne mwanamukazhi bakeba kwisongola batengela kwimwesha butemwe bwa mu masongola ne kutwajijila kwifwalama mu bwikalo bwabo bonse.” (The World Book Encyclopedia) Byo byo kyubiwa ne ku bantu ba Yehoba kimye kyonse.

BANEMEKELE BINGI BUPE BWA MASONGOLA

3. Kyajinga byepi pa kuba’mba Izaka atane mukazhi?

3 Muntu wakishinka aye Abalahama wanemekele bingi masongola. Onkao mambo, watumine kalume wanji wa mukulumpe kuya ku Mesopotamya na kukebela Izaka mwanamukazhi. Lulombelo lwalombele uno kalume mwafumine bintu byawama bingi. Mwanamukazhi waakamwanga Lesa, aye Libeka waikele ke muka Izaka kabiji waingijile mwingilo wabaya bingi mu lunengezho lwa Yehoba lwa kulama lukunwa wa Abalahama. (Nte. 22:18; 24:12-14, 67) Kino kechi twafwainwa kwikimwena mungi ne. Muntu nangwa ekale waketekelwa byepi kechi wafwainwa kukebela mukwabo mwanamulume nangwa mwanamukazhi wa kutwela nanji mu masongola kwa kubula kumupa lūsa ne. Mu bwikalo bwa bantu lelo jino, bavula besajila bene wa kutwela nanji mu masongola. Ibyo kuba’mba masongola kechi beanengezha mwiulu ne, pano bino, Lesa utangijila bena Kilishitu mu luno lubaji ne mu mbajitu ikwabo ya mu bwikalo inge balomba Yehoba kwibakwasha ne kutangijilwa na mupashi wanji.—Nga. 5:18, 25.

4, 5. Ki ka kimulengela kushiinwa amba mwanamukazhi wa ku Shulema betemenwe bingi na kafunga?

4 Nsongwakazhi walamba mwina Shulema wajinga mu Isalela wa kala kechi wakebelenga balunda nanji kumukanjikizha kusongolwa ku mfumu Solomone wajinga na banabakazhi bavula ne. Waambile’mba: “Anwebakwetu banabakazhi ba ku Yelusalema, nemusashijila namba: Kechi mwibukolomone butemwe, nangwa kwibubusha kimye kyabo kasa kikyangye kufika, ne.” (Lwimbo. 8:4) Mwanamukazhi mwina Shulema ne kafunga betemenwe bingi. Waambile na mushingi amba: “Amiwa naubatu nobe jiluba ja mungye ja ku Shalona, kabiji nobe jintabwa ja mu kinkunenke.” Kabiji kafunga wakumbwile’mba: “Byonka biji jintabwa pakachi ka miba, byo byo aji kyefu wami pakachi ka banabakazhi bakwabo.” (Lwimbo. 2:1, 2) Kino kibena kumwesha’mba kine betemenwe bingi.

5 Na mambo a kuba mwina Shulema ne kafunga batemenwe Lesa, butemwe bwabo mu masongola bwakonsheshe kukosa bingi. Kabiji mwina Shulema waambijile mutemwe wanji kafunga amba: “Umvwale pa muchima wobe nobe shitampa wa jizhina, nangwa nobe kambalaminwe ka shitampa ko bavwala ku munwe; mambo butemwe bwakosa pamo nobe lufu; kabiji mukao washinta pamo nobe Kalunga ka bafu. Kabiji ne kubesha kwa mukao kwauba nobe nsase ya mujilo, nobe lubebe lwa mujilo wa Yehoba [mambo ufuma kwi aye]. Mema avula kechi akonsha kwibuzhimañanya butemwe ne, nangwa muyulo kechi wakonsha kwibulobesha ne. Inge muntu wasaka kupana bunonshi bonse bwa mu nzubo yanji mu kupota butemwe, inge bebusulatu.” (Lwimbo. 8:6, 7, NW) Nanchi bakalume ba Lesa nabo kechi bafwainwa kuketekela mukwabo ye bakeba kutwela nanji mu masongola kwikala bino nenyi?

NSAJILO YENEMA KWI LESA

6, 7. Twayuka byepi kuba’mba Lesa utako bingi muchima ku byo tusala mukwetu wa kutwela nanji mu masongola?

6 Yehoba utako bingi muchima ku byo musala mukwenu wa kutwela nanji mu masongola. Pa mambo a bangikazhi ba mu Kenana, bena Isalela bebakambizhe’mba: ‘Kechi mukasongozhane nabo ne, mu kupana baana benu babakazhi bakasongolwe ku baana babo ba balume ne, nangwa kutambula baana babo babakazhi amba bakebasongole ku baana benu babalume ne. Mambo pa kuba byobyo bakebasendula baana benu babalume, kya kuba’mba bakaleka kundondela amiwa ne kupopwela bakapopwela balesa bangi; kabiji bukaji bwa Yehoba bukemubukila, kabiji ukemonauna bukiji.’ (Mpitu. 7:3, 4) Byo papichile myaka yavula, ñanga Ezela waambile’mba: “Mwazhilulula mizhilo byo mwasongola banabakazhi bangi ne kubayisha mambo a bena Isalela.” (Eze. 10:10) Kabiji mutumwa Paulo naye waambijile bena Kilishitu bakwabo amba: “Mwanamukazhi wakaswa kimye kyonse mwatawanji kyo akiji mumi. Bino umvwe mwatawanji wafwa, wakasuluka kusongolwa ku ye akeba, napo kana monka mwi Nkambo.”—1 Ko. 7:39.

7 Umvwe kalume wa Yehoba wipana watwela mu masongola na muntu wabula kwitabila, ko kuba’mba kechi wakokela Lesa ne. Bena Isalela ba mu moba a kwa Ezela bamwesheshe kubula bukishinka kupichila mu ‘kusongola banabakazhi bangi,’ kabiji kyakonsha kutama bingi ne atweba kulengulula ino mikambizho ya mu Binembelo. (Eze. 10:10; 2 Ko. 6:14, 15) Mwina Kilishitu usongola nangwa kusongolwa ku wabula kwitabila kechi wakumwenako wawama ne, mambo kechi wanemeka kya kine bupe bwa Lesa bwa masongola ne. Kutwela mu masongola a uno mutundu panyuma ya kubatizhiwa kwakonsha kumulengela kumwangata mingilo imo mu bantu ba Lesa. Kyakonsha kwikala bumbulwakalango kuketekela mapesho a Lesa aku saka tubena kwamba mu lulombelo amba: ‘Anweba Yehoba, naubijilemotu kubula kwimukokela, nangwa byonkabyo, nasasapo mpeshai.’

SHETU WA MWIULU WITUYUKA BULONGO

8. Lumbululai ene mambo o twafwainwa kulondela mikambizho ya Lesa yaamba pa masongola.

8 Sendwe wa munkinyi uyuka bulongo bingila yewo munkinyi ye alenga. Kabiji inge muntu ukeba kumuwamisha, sendwe wakonsha kulumbulula bulongo biji yewo munkinyi. Pano kyakonsha kwikala byepi inge muntu walengulula mikambizho yapana mwine walengele yewo munkinyi ne kubila bintu mungi? Munkinyi wakonsha konaika. Mu jishinda jimotu, inge tukeba kwikala na lusekelo mu masongola, twafwainwa kulondela mikambizho yapana Yehoba, mwine watendekeshe masongola.

9. Mambo ka o twafwainwa kwambila’mba Yehoba wayuka mukose umvwa bantu babula mu masongola ne lusekelo lwikala na boba baji mu masongola?

9 Yehoba wayukatu byonse pa bantu ne masongola. Wabikile kilaka kya kukeba kwilaala mu bantu pa kuba’mba ‘basemenga ne kusemununa.’ (Nte. 1:28) Onkao mambo, Lesa wayuka mukose umvwa bantu babula mu masongola, mambo saka akyangye kulenga mwanamukazhi mutanshi, waambile’mba: “Kechi kyawama muntu kwikala bunke ne; nkamulengela nkwasho wamufwainwa.” (Nte. 2:18) Kabiji Yehoba wayuka ne lusekelo lwikala na boba baji mu masongola.—Tangai Byambo bya Mana 5:15-18.

10. Ñanyi bintu bena Kilishitu baji mu masongola byo bafwainwa kulondela pa mambo a kwilaala?

10 Na mambo a bundengamambo ne bumbulwakulumbuluka bwaswana bantu bonse kufuma kwi Adama, kafwako masongola abula lukatazho lelo jino ne. Pano bino, bakalume ba Yehoba bakonsha kwikala na masongola a lusekelo inge balondela Mambo a Lesa. Kyakumwenako, akilangulukai pa lujimuno lwapaine Paulo pa mambo a butemwe bwa mu masongola. (Tangai 1 Kolinda 7:1-5.) Binembelo kechi byaamba kuba’mba baji mu masongola bafwainwa kwilaalatu kimye kyo bakeba kusema baana ne. Mambo kuba bino kwakonsha kwibalengela kukepeshako milanguluko ne kupwisha nzala ya ku maulu. Pano bino, kwilaala mu jishinda jabula kufwainwa kufichisha Lesa ku muchima. Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, ba mulume ne mukazhi bena Kilishitu bakeba kumona luno lubaji lwanema lwa mu bwikalo bwabo mu jishinda jafwainwa, saka bemwesha butemwe bwa kine bwa mu masongola abo. Kabiji bafwainwa kuchinuzhuka byubilo byonse byakonsha kufichisha Yehoba ku muchima.

11. Luta bamupesheshe byepi na mambo a kuba bintu monka mukebela Yehoba?

11 Masongola afwainwa kuletela bantu lusekelo kechi kwibaletela bulanda ne. Kikatakata pa nzubo ya mwina Kilishitu pafwainwa kwikala mutende. Akilangulukai pa kyamwekele pa myaka 3,000 yapitapo kimye mwanamukazhi wa kikulumpe wafwilwa aye Naomi ne balokazhi banji bafwilwa ba Olipa ne Luta kyo bafuminenga ku Moabu kuya ku Yuda. Naomi wakambizhe bano banabakazhi bakyanyike kubwela ku balongo babo. Na mambo a kuba Luta mwanamukazhi mwina Moabu, wajinga wakishinka kwi Lesa, wakakachile Naomi kabiji bamulayile kumupa ‘kilambu kyafwainwa kufuma kwi Yehoba yenka ye anangile’mba, akafyame mu byapi byanji.’ (Luta 1:9; 2:12) Na lusanchilo lukatampe lwa bupe bwa Lesa bwa masongola, Luta wasongwelwe kwi Boaza mwanamulume wa kikulumpe wajinga mupopweshi wa kine wa Yehoba. Byo akasangulwa ne kwikala mu ntanda ipya ya Lesa, Luta ukomvwa bingi bulongo kuyuka amba waikele mushakulu wa kwa Yesu Kilishitu. (Mat. 1:1, 5, 6; Luka 3:23, 32) Watambwile mapesho awama bingi na mambo a kuba bintu monka mukebela Yehoba.

LUJIMUNO LWA MAANA LULENGELA MASONGOLA KUWAMA

12. Muntu wakonsha kutana kwepi lujimuno lwa maana lwaamba pa masongola?

12 Mwine watendekeshe masongola witubula bya kuba pa kuba’mba masongola awame. Kafwako muntu wayuka bino ne. Baibolo kimye kyonse wamba kine, kabiji ye yenkatu witubula lujimuno lwa maana lwaamba pa masongola kabiji yense ukeba kwikala bulongo mu masongola wafwainwa kulondela mafunde aji mu Binembelo. Kyakumwenako, mutumwa Paulo watangijilwe na mupashi kunemba’mba: “Muntu yense atemwe mukazhanji byonka byo etemwa aye mwine; kabiji mwanamukazhi naye wafwainwa kwikala na mushingi mukatampe ku mwatawanji.” (Efi. 5:33) Kafwako lujimuno lwa mu Baibolo bena Kilishitu bakoma ku mupashi lo bakonsha kukankalwa kumvwisha ne. Pano bwipuzho ke buno: Abya bakonsha kulondela byaamba Mambo a Yehoba nyi? Ee, bakonsha inge kya kuba banemeka bupe bwa masongola.a

13. Ñanyi bintu byakonsha kufuma mu kukankalwa kulondela lujimuno luji mu 1 Petelo 3:7?

13 Mwanamulume mwina Kilishitu wafwainwa kulama bulongo mukazhanji. Mutumwa Petelo wanembele’mba: “Anweba banabalume, ikalainga na bakazhi benu saka mwibayuka bulongo byo baji. Mwibanemekenga mambo baji nobe kipe kyabula kukosa, kuchina amba milombelo yenu yakabula kukumbulwa mambo ne anweba mwi banswanyi nabo pamo ba lusa lwa Lesa lwa kutambula bumi.” (1 Pe. 3:7) Inge mwanamulume kechi ulondela lujimuno lwa Yehoba ne, milombelo yanji kechi yakonsha kukumbulwa ne. Bano ba mulume ne mukazhi bulunda bwabo ne Lesa bwakonsha konaika, kabiji kino kyakonsha kwibaletela bijikila bikatampe, lutobo ne kwikatazha.

14. Mwanamukazhi wa maana wakonsha kulengela kisemi kwikala byepi?

14 Mwanamukazhi utangijilwa na Mambo a Yehoba ne mupashi wanji wazhila, wakonsha kulengela nzubo yanji kwikala ya mutende ne lusekelo. Kikebewa bingi mwanamulume wakamwa Lesa kutemwa mukazhanji ne kumuzhikijila ku mubiji ne ku bintu byakonsha konauna bulunda bwanji na Lesa. Mwanamukazhi ukeba bingi kumutemwa ku mwatawanji, onkao mambo, mwatawanji wafwainwa kumutemwa. Byambo bya Mana 14:1 byaamba’mba: ‘Mwanamukazhi wa maana uwamisha mu nzubo yanji; pakuba mwanamukazhi wakosama utamisha mu nzubo yanji mwine.’ Mwanamukazhi wa maana kabiji wa butemwe ulengela kisemi kyanji kuba bulongo ne kwikala kya lusekelo. Kabiji byubilo byanji bimwesha’mba unemeka bupe bwa Lesa bwa masongola.

15. Ñanyi lujimuno luji mu Efisesa 5:22-25?

15 Ba mulume ne mukazhi balondela byuba Yesu na kipwilo kyanji, bamwesha munema wa bupe bwa Lesa bwa masongola. (Tangai Efisesa 5:22-25.) Baji mu masongola bamwenamo bingi umvwe saka betemwa bene na bene ne kubula kwikala na byubilo bya kwitota, kubula kwisamba ne byubilo bikwabo byatama byonauna masongola.

KAFWAKO MUNTU WAFWAINWA KWIBABANYA NE

16. Mambo ka bena Kilishitu bamo o babujila kutwela mu masongola?

16 Nangwa kya kuba bavula bakeba kutwela mu masongola pa bimye bimo, bakalume ba Yehoba bamo batwajijila kwikala buzhike nangwa bukatanda na mambo a kukankalwa kutana muntu wa kutwela nanji mu masongola ye batemwa kabiji utokesha Yehoba ku muchima. Bakwabo nabo baji na kya bupe kibapa Lesa kya kubula kukeba kutwela mu masongola, kibalengela kwingila mwingilo wa Yehoba kwa kubula bya kutabataba bya mu masongola. Nangwa byonkabyo, kubula kutwela mu masongola kuwamatu inge kwayilamo na mafunde a Yehoba.—Mat. 19:10-12; 1 Ko. 7:1, 6, 7, 17.

17. (a) Ñanyi byambo byaambile Yesu pa masongola byo twafwainwa kulangulukangapo? (b) Umvwe mwina Kilishitu watendeka kukumbwa muka mukwabo, ñanyi kintu kyo afwainwa kuba ponkapotu?

17 Inge tuji mu masongola nangwa ne, atweba bonse twafwainwa kulangulukanga pa byambo bya kwa Yesu bya kuba’mba: “Nanchi kechi mwatangapo kuba amba aye mu ntendekelo wibalengele, wamulume ne wamukazhi nenyi? Kabiji kechi mwatangapo kuba amba: ‘Na mambo a kino, muntu ukasha bashanji ne bainanji ne kulamachila ku mukazhanji ne abo bakekala ke mubiji umo’ nenyi? Onkao mambo, kechi bakiji babiji ne, bino ke mubiji umo. Byonkabyo, akya kyasambakanya Lesa muntu kechi ekyabanye ne.” (Mat. 19:4-6) Kukumbwa muka mukwenu bundengamambo. (Mpitu. 5:21) Onkao mambo, umvwe mwina Kilishitu watendeka kukumbwa muka mukwabo, ponkapotu wafwainwa kufumya ino milanguluko yatama mu muchima wanji nangwa kya kuba kino kyakonsha kumukatazha na mambo a kuswisha ino milanguluko kwikizha mizhazhi mu muchima. (Mat. 5:27-30) Kyanema bingi kufumya ino milanguluko mu muchima ne kubula kuleka byubilo bya bujimbijimbi kwikala mu muchima.—Yele. 17:9.

18. Twafwainwa kumvwa byepi pa mambo a bupe bwa Lesa bwa masongola?

18 Nangwatu boba babula kuyukisha Yehoba Lesa ne bupe bwanji bwawama bwa masongola, nabo bamweshako munema wa masongola. Kwi atweba twipana kwi “Lesa wa lusekelo,” aye Yehoba, twakonsha ne kukilamo kusekela mu bintu byonse byo etunengezhezha ne kumwesha amba kine twanemeka bupe bwa Lesa bwa masongola!—1 Timo. 1:11.

[Tubyambo twa mushi]

a Pa kuba’mba muyukilepo bishinka bikwabo byaamba pa masongola, monai bitango 10 ne 11 mu buku wa ‘Ikalai Monka Mu Butemwe bwa Lesa.’

[Mabulañano pa peja 6]

Masongola awama aleta munema kwi Yehoba kabiji akonsha kulengela bonse mu kisemi kwikala na lusekelo lukatampe

[Kipikichala pa peja 5]

Luta wamwesheshe’mba wanemeka bupe bwa Lesa bwa masongola

[Kipikichala pa peja 7]

Nanchi mumwesha’mba kine mwanemeka bupe bwa Yehoba bwa masongola nyi?

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu