Lekai Bituvululako Yehoba Bisangajikenga Muchima Wenu

“Bya kuvululako byenu nebimona kwikala nobe bintu byami bya myaka ne myaka.”—SALA. 119:111 NW.

MUSAKUKUMBULA’MBA KA?

Ñanyi bishinka byo tuji nabyo byakonsha kwitulengela kusangalela mu bituvululako Yehoba?

Ñanyi bintu byakonsha kwitukwasha kukosesha luketekelo lwetu mwi Yehoba?

Mambo ka o kyanemena kwikala bapayankana mu mwingilo wa Bufumu?

1. (a) Bantu boba byepi inge bebavululako, kabiji mambo ka? (b) Bwitote bwakonsha kulengela muntu kumona byepi lujimuno?

BANTU boba bintu bya pusana pusana inge bebavululako bya kuba. Bamo bakokela bukiji bibabula muntu uji pa kifulo kikatampe, pakuba bibabula bakwabo nangwa bantu bo batangijila bebikainatu kwalepa. Bamo inge bebafundako nangwa bebajimunako bomvwa bulanda, bumvu, nangwa kwikala na binyenge. Pakuba bakwabo batundaikwa ne kwibikako kwingijilapo. Pano mambo ka o kikela bino? Kintu kimo kilengela ke bwitote. Kwitota kulengela muntu kulengulula lujimuno, onkao mambo, muntu witota ukana lujimuno kabiji kechi umwenamo ne.—Mana 16:18.

2. Mambo ka bena Kilishitu bakine o basanchila inge bebafundako kikatakata kufuma mu Mambo a Lesa?

² Bino bena Kilishitu bakine basanta inge bebafundako, kikatakata inge ubena kwibafundako waingijisha Mambo a Lesa. Bituvululako Yehoba bitulengela kuba bintu na maana ne kwitukwasha kubula kusendulwa na bunonshi, bulalelale, bizhima ne kukizhamo kutoma malwa. (Mana 20:1; 2 Ko. 7:1; 1 Tesa. 4:3-5; 1 Timo. 6:6-11) Kabiji kulondela bituvululako Lesa kwitulengela kwikala na “lusekelo lwa mu muchima.”—Isa. 65:14.

3. Nyimbi wa masalamo wajinga na muchima wa mutundu ka ye twafwainwa kwikala nanji?

³ Pa kuba’mba tulamawizhe bulunda bwetu na Shetu wa mwiulu, twafwainwa kutwajijila kulondela mikambizho ya kwa Yehoba mu bwikalo bwetu. Twafwainwa kwikala na muchima wajingapo na nyimbi wa masalamo wanembele’mba: “Bya kuvululako byenu nebimona kwikala nobe bintu byami bya myaka ne myaka, mambo bilengela muchima wami kusangalala.” (Sala. 119:111, NW) Nanchi ne atweba tusekela mu mikambizho ya kwa Yehoba nyi, inyi pa bimye bimo tumona nobe kisendwa? Nangwa kya kuba pa bimye bimo kitukatazha kukokela lujimuno, kechi twafwainwa kulefulwa ne. Twafwainwa kushiinwa kuba’mba kukokela mikambizho ya Lesa kwawama bingi. Pano twayai twisambe pa mashinda asatu mo twakonsha kubila bino.

KOSESHAINGA LUKETEKELO LWENU KUPICHILA MU KULOMBA

4. Ñanyi kintu kyabulanga kwaluka mu bwikalo bwa kwa Davida?

⁴ Mfumu Davida waikalanga mu makatazho ne mu bimye bya lusekelo, pano bino kintu kimo kechi kyaalukanga ne. Aye waketekelanga kimye kyonse mwi Mulenga wanji na muchima yense. Waambile’mba: “Kwi anweba, anweba Yehoba, ko ko nsuntwila muchima wami. Anweba Lesa wami, mo mwi anweba mo naketekela.” (Sala. 25:1, 2) Ki ka kyakwashishe Davida kutwajijila kuketekela mwi Shanji wa mwiulu?

5, 6. Mambo a Lesa etubulapo ka pa bulunda bwa kwa Davida ne Yehoba?

⁵ Bantu bavula balombatu kwi Lesa inge baji na lukatazho. Mwakonsha kumvwa byepi na mulunda nenu wisambatu ne anweba inge ubena kukeba mali nangwa ubena kukeba kumukwasha? Mwakonsha kutendeka kumuzhinauka inge wimutemwa kya kine. Bino bulunda bwa kwa Davida ne Yehoba kechi byo byo bwajinga ne. Mu bwikalo bwanji bonse, mu bimye bya makatazho nangwa bya lusekelo, milombelo yanji yamweshanga’mba watemenwe Yehoba kya kine kabiji wamuketekejile bingi.—Sala. 40:8

⁶ Akimonai bino byambo bya kutakaika ne kusanchila Yehoba byanembele Davida bya kuba’mba: “Anweba Yehoba, Nkambo yetu, jizhina jenu byo jawamisha panopantanda ponse, mwabika lukumo lwenu mwiulu mwine!” (Sala. 8:1) Nanchi mwamona bulunda bwajinga ne Davida na Shanji wa mwiulu nyi? Kunemeka Lesa na mambo a bukata bwanji ne lukumo lwanji kwalengejile Davida kutumbijika Yehoba ‘moba onse.’—Sala. 35:28.

7. Tumwenamo byepi mu kufwenya kwipi ne Lesa?

⁷ Byonka byaubanga Davida, twafwainwa kwisambanga ne Yehoba kimye kyonse pa kuba’mba tukoseshe luketekelo lwetu mwi aye. Baibolo waamba’mba: “Fwenyai kwipi ne Lesa, naye ukafwenya kwipi ne anweba.” (Yako. 4:8) Kufwenya kwipi ne Lesa mu milombelo najo ke jishinda janema bingi mo tutambwila mupashi wazhila.—Tangai 1 Yoano 3:22.

8. Mambo ka o twafwainwa kuchinuzhukilanga kubwezhabwezhapotu byambo bimo pa kulomba?

⁸ Nanchi pa kulomba mubwezha bwezhapotu byambo bimo nyi? Inge byo byo muba, mwafwainwa kwikalanga panshi ne kulangulukila jimo bya kwambapo mu lulombelo. Inge kya kuba ketubwezhepo bintutu bimo kimye kyonse kyo tubena kwamba na mulunda netu, abya wakonsha kusekelamo nyi? Wakonsha kutendeka kulengulula byo twamba. Ibyo kuba’mba Yehoba kechi ukalengulula milombelo ifuma panshi ya michima ya bapopweshi banji bakishinka ne. Pano bino, twafwainwa kuchinuzhukanga kubwezhabwezhapo bintu bimo kimye kyonse pa kulomba.

9, 10. (a) Ñanyi bintu byo twakonsha kwambapo mu milombelo yetu? (b) Ki ka kyakonsha kwitukwasha kulomba kufuma panshi ya muchima?

⁹ Kulombatu amba kikulu kulomba kechi kwakonsha kwitukwasha kufwenya kwipi ne Lesa ne. Inge ketumubule Yehoba biji ku muchima wetu, popo tukafwenya kwipi ne aye ne kumuketekela. Ñanyi bintu byo twafwainwa kwambangapo mu milombelo yetu? Mambo a Lesa akumbula’mba: “Mu bintu byonse saka mulomba ne milombelo ya misashijilo pamo na kusanta saka musolola kwi Lesa bintu byo mukeba.” (Fili. 4:6) Byonse byakonsha kutamisha bulunda bwetu ne Lesa nangwa bikwabotu bya mu bwikalo twakonsha kwibyambapo mu lulombelo.

¹⁰ Twakonsha ne kufunjilako ku milombelo yanembwa mu Baibolo ya banabalume ne banabakazhi bakishinka. (1 Sam. 1:10, 11; Byu. 4:24-31) Mu buku wa Masalamo muji milombelo yavula ne nyimbo ya kutakaika Yehoba. Ino nyimbo muji byambo bimwesha biumvwa bantu, nabiji bulanda ne lusekelo. Kulanguluka pa byambo biji mu ino milombelo ya bantu bakishinka kwakonsha kwitukwasha kulomba kwi Yehoba milombelo yalumbuluka.

LANGULUKAINGA PA BITUVULULAKO LESA

11. Mambo ka o twafwainwa kulangulukilangapo pa lujimuno lwa Lesa?

¹¹ Davida waambile’mba: ‘Buku wa mizhilo wa Yehoba walumbuluka, wikizha muchima; mulaye wa Yehoba wa kine, upana maana ku bantutu.’ (Sala. 19:7) Nangwa kya kuba twi bantutu, twakosha kwikala na maana inge ketukokele mikambizho ya Lesa. Pano bino, kuji lujimuno lumo lwa mu Binembelo lukebewa kulangulukapo pa kuba’mba tutwajijile kwikala bakishinka mu bintu byonse. Kya kumwenako, kulanguluka pa mafunde a mu Baibolo kwakonsha kwitukwasha kwikala bakishinka inge twaesekwa ku sukulu nangwa ku nkito. Kabiji kwakonsha ne kwitukwasha kulondela muzhilo wa Lesa waamba pa mashi, kukana kwivwanga mu malwañano byo tuji bena Kilishitu ne kulondela mafunde a mu Baibolo aamba pa mvwajilo ne mwekelo. Kuyuka Lesa byo amona bino bintu kuketukwasha kuyuka bya kuba na makatazho. Ne kufuukula mu muchima byo tukoba inge twaikala mu bintu bya uno mutundu. Kulangulukapo ne kwinengezha kwakonsha kwitukwasha kubula kwitaya mu makatazho.—Mana 15:28.

12. Ñanyi mepuzho o twafwainwa kulangulukapo akonsha kwitukwasha kulondela bituvululako Lesa?

¹² Byo tubena kupembelela milaye ya Lesa, nanchi bwikalo bwetu bumwesha kuba’mba lwitabilo lwetu lwakosa mu ino milaye nyi? Kya kumwenako, nanchi twaitabila kya kine kuba’mba Babilona Mukatampe katatakatu bakamonaune nyi? Nanchi bintu byawama biji kulutwe, nabiji bumi bwa myaka mu paladisa pano pa ntanda twibinemeka byonka byo twibinemekele kimye kitanshi kyo twayukile bino nyi? Nanchi kizaku kya kusapwila kyatwajijila inyi, inyi tubena kubwela panyuma na mambo a bintu bya mu bwikalo? Ibyepi pa luketekelo lwa lusanguko, kuzhijika jizhina ja Yehoba ne kubingisha bumfumu bwanji? Nanchi bino bintu twibinemeka nyi? Kulanguluka pa ano mepuzho kwakonsha kwitukwasha kuba byonka byaubile nyimbi wa masalamo waambile kwi Lesa amba, “bya kuvululako byenu nebimona kwikala nobe bintu byami bya myaka ne myaka.”—Sala. 119:111, NW.

13. Mambo ka bena Kilishitu batanshi o kibakatezhanga kumvwisha bintu bimo? Ambai kya kumwenako.

¹³ Bintu bimo byo baambapo mu Baibolo kechi twakonsha kwibyumvwisha pa kino kimye ne, mambo kimye kya kuba’mba Yehoba ebisolole kwi atweba kikyangye kufika. Yesu wabujile batumwa banji pa bimye byavula kuba’mba wafwainwa kumanama ne kumwipaya. (Tangai Mateo 12:40; 16:21.) Pano bino, batumwa banji kechi baumvwine mo ekitazhizhe ne. Baishile kumvwisha kino panyuma ya lufu lwanji ne lusanguko. Kimye kyo amwekele mu mubiji wa bumuntu ku baana banji ba bwanga, popo ‘ebashinkwile bongo kuba amba bakwatakanye mwatala Binembelo.’ (Luka 24:44-46; Byu. 1:3) Kabiji mupashi wazhila byo aitulwilwe pa batumwa ba kwa Kilishitu pa Pentekosita mu 33 C.E., popo baishile kumvwisha kuba’mba Bufumu bwa Lesa bukekajikwa mwiulu.—Byu. 1:6-8.

14. Ku ntendekelo ya myaka kitota kya bu 20, ñanyi kya kumwenako kyawama kitushijile balongo bavula nangwa kya kuba kechi baumvwishishe bikamweka mu moba a kupelako ne?

¹⁴ Byobyo kyajinga ne ku ntendekelo ya myaka kitota kya bu 20. Mu ino myaka bena Kilishitu bakine batengejilenga bintu byabujile bya kine pa ‘moba apelako.’ (2 Timo. 3:1) Kya kumwenako, mu 1914 bamo balangulukilenga’mba katatakatu bebatwale mwiulu. Bino bintu byo byabujile kumweka, bano bena Kilishitu bakine batwajijile kutanga Binembelo bibalengejile kuyuka kuba’mba kuji mwingilo mukatampe wa kusapwila. (Mako 13:10) Onkao mambo, mu 1922, Mulongo J. F. Rutherford watangijilanga mwingilo wa kusapwila wabuujile bajinga mu luonde pa kukonkana kwa byalo kwaikejile ku Cedar Point, ku Ohio, mu kyalo kya U.S.A. amba: “Monai, Mfumu ubena kulama! Anweba yenu bantu bo engijisha. Onkao mambo, tayai mbila, tayai mbila, tayai mbila ya Mfumu ne bufumu bwanji.” Kufumatu kyokya kimye, mwingilo wa kusapwila “mambo awama a bufumu” waishile kwikala kayukilo ka bapopweshi ba kwa Yehoba ba mu ano moba.—Mat. 4:23; 24:14.

15. Tumwenamo ka mu kulanguluka pa byuba Lesa na bantu banji?

¹⁵ Kulanguluka pa byaubile Yehoba na bantu banji kala ne byo oba mu ano moba kwitulengela kukinka manungo mwi aye kuba’mba ukoba kyaswa muchima wanji kulutwe. Kabiji bituvululako Lesa bitulengela kulanguluka pa kufika kwa bungauzhi bo tubena kutengela. Kuba bino kwitulengela kuketekela kuba’mba milaye yanji ikafika.

KOSESHAI LUKETEKELO LWENU MWI YEHOBA KUPICHILA MU KUMWINGIJILA

16. Ñanyi bintu byawama bifuma mu kupayankana mu mwingilo wa Lesa?

¹⁶ Yehoba, Lesa wetu, ye Lesa wa bulume bukatampe, wingila kimye kyonse. Nyimbi wa masalamo waipwizhe’mba: “I ñanyi wakosa pamo ne anweba Yehoba?” Wanungilepo’mba: “Kuboko kwenu kwakosa, ne kwa kilujo ko kwalepa.” (Sala. 89: 8, 13) Na mambo a kuba wingila kimye kyonse, Yehoba wanemeka bingi byo tumwingijila mu kutundaika Bufumu bwanji kabiji bonse boba bino wibapesha bingi. Umona kuba’mba bapopweshi banji bonse babalume nangwa babakazhi, banyike ne bakulumpe, kafwako “ujatu kwa kubula kwingila ne.” (Mana 31:27) Byonka biji Mulenga wetu, ne atweba twapayankana na kwingila mingilo ya Lesa. Mu kwingijila Lesa na muchima yense mufuma byawama bingi, kabiji kutokesha Yehoba ku muchima ne kumulengela kupesha mwingilo wetu.—Tangai Salamo 62:12.

17, 18. Kukokela bitukambizha Yehoba kwitulengela byepi kumuketekela na muchima yense? Ambai kya kumwenako.

¹⁷ Kwingijila Yehoba mu bukishinka kukosesha byepi luketekelo lwetu mwi aye? Akilangulukai pa kino kyamwekele bena Isalela byo bajinga pepi kutwela mu Ntanda ya Mulaye. Yehoba waambijile bañanga basendele jikwachi ja lulayañano kunkulukila ku Mukola wa Yodano. Bino bantu byo bafikile pepi, bamwene kuba’mba mukola wayujile bingi na mambo a mvula. Pano bena Isalela baubile byepi? Nanchi bafwainwe kwikala milungu yavula nangwa bañondo ku mukola na kupembela mema kupita nyi? Ine, baketekejile mwi Yehoba na muchima yense ne kulondela byo ebakambizhe. Pano mwafumine ka? Jishimikila jaamba’mba: ‘Maulu abo byo anyanchiletu mu mema, mema afuminenga kunundu akejingijile kwalepa, kabiji bañanga batembekele jikwachi ja lulayañano lwa Yehoba baimenetu pa mushiji wauma mukachi ka Yodano, poso mukoka yense byo apwile kwabuka Yodano.’ (Yosh. 3:12-17) Akifwanyikizhai byo beumvwine pa kumona mema saka ejinga kunundu. Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, lwitabilo lwabo mwi Yehoba lwakosejileko bingi mambo balondejile lutangijilo lwanji.

¹⁸ Kya kine kuba’mba Yehoba kechi ubila bantu banji bya kukumya lelo jino ne, pano bino, wibapesha pa byo bamwingijila na lwitabilo. Lesa wibakosesha na bulume bwanji kwingila mwingilo wa kusapwila mambo a Bufumu mwaya ntanda yonse. Kamonyi mwine wa kwa Yehoba, aye Yesu Kilishitu wasangwilwe walayile kukwasha baana banji ba bwanga mu uno mwingilo mukatampe. Waambile’mba: “Onkao mambo, yainga na kufunjisha bantu ba mu bisaka byonse . . . Kabiji yukai amba nji nenu moba onse kukafikatu ne ku mpelo ya buno bwikalo.” (Mat. 28:19, 20) Bakamonyi bavula baji na bumvu nangwa bomvwa moyo baswa kuba’mba mupashi wazhila wa Lesa wibalengela kukosa pa kwisamba na bantu mu mwingilo.—Tangai Salamo 119:46; 2 Kolinda 4:7.

19. Twafwainwa kuvulukanga ka inge kya kuba tukankalwa kwingila kufika po tukeba mu mwingilo wa Lesa?

¹⁹ Balongo ne banyenga bamo bakolwa nangwa bakikulumpe bakankalwa kwingila kufika po bakeba kufika mu mwingilo wa Lesa. Pano bino, bafwainwa kushiinwa kuba’mba: “Shanja bya lusa kabiji Lesa wa lutekenesho lonse” wayuka bintu bipitamo mwina Kilishitu wa kine yense. (2 Ko. 1:3) Lesa wanemeka bingi byo bengila mu kutundaika Bufumu bwanji. Atweba bonse twafwainwa kuvulukanga kuba’mba tukapuluka kupichila mu lwitabilo lwetu mu kitapisho kya bukuzhi bwa kwa Kilishitu, kikulutu twingila papelela bulume bwetu.—Hebe. 10:39.

20, 21. Mu ñanyi mashinda amo mo twakonsha kumweshesha’mba twaketekela mwi Yehoba?

²⁰ Kupopwela Lesa kukebewa kwingijisha kimye, bulume, ne bya bunonshi byetu na muchima yense mu mwingilo wa Lesa. Tukeba bingi “kwingila mwingilo wa busapwishi” na muchima yense. (2 Timo. 4:5) Twingila uno mwingilo na lusekelo mambo ukwasha bantu “kuyukisha bulongo bukine.” (1 Timo. 2:4) Kunemeka ne kutumbijika Yehoba kwitulengela kwikala na bulunda bwawama ne aye. (Mana 10:22) Kabiji kwitulengela kuketekela Mulenga wetu na muchima yense.—Loma. 8:35-39.

²¹ Byonka byo twisamba, kuketekela mu lutangijilo lwa Yehoba kechi kwiyatu ne, twafwainwa kwibikako kuba bintu bikosesha luketekelo. Onkao mambo, ketekelai mwi Yehoba kupichila mu kulomba kwi aye. Langulukainga pa byaubile Yehoba kyaswa muchima wanji kala ne pa byo akoba kino mu kimye kya kulutwe. Kabiji twajijilai kukosesha luketekelo lwenu mwi Yehoba kupichila mu kumwingijila. Inge mwatwajijila kukokela bituvululako Yehoba mukekala myaka ne myaka.

[Kipikichala pa peja 15]

Nanchi musakumweshanga luketekelo lwajingapo na bantu ba kwa Yehoba bajingako mu moba a kwa Yoshua nyi? (Monai mafuka 17, 18)