Nanchi Mukepana Na Mambo A Bufumu Nyi?
“Lesa watemwa muntu upana na lusekelo.”—2 KO. 9:7.
BINEMBELO BYA KULANGULUKAPO
Bino binembelo byaamba pa milambo bimulengela byepi kulanguluka pa byo mwipana na mambo a Bufumu?
1. Bantu bepana kuba bintu bya mutundu ka, kabiji mambo ka?
BANTU bavula bepana kuba bintu byo bamona’mba byanema bingi. Bansemi bepana kwingijisha kimye, mali, ne bulume pa kukomesha baana babo. Bakyanyike bakaya makayo a kwikyombesha pakachi ka byalo bataya kimye kyabaya bingi pa juba pa juba na kufunda, bino bakwabo saka babena kukaya ne kwitobwela. Yesu wipaine kusankilapo bintu bimo pa kuba’mba obe bintu byanemene bingi kwi aye. Kechi wakebelenga kwikala bwikalo bwa ntentente, ne kwikala na baana ne. Aye wasajilepo kuta muchima pa kutumbijika Bufumu. (Mat. 4:17; Luka 9:58) Baana banji ba bwanga nabo basankijilepo bintu byavula pa kuba’mba batumbijikenga Bufumu bwa Lesa. Kutumbijika Bufumu kyo kintu kyanemene bingi kwi abo, kyo kyalengejile kuba’mba basankilepo bintu bimo pa kuba’mba bengileko pakatampe mu mwingilo wa kutumbijika Bufumu. (Mat. 4:18-22; 19:27) Onkao mambo, twafwainwa kwiipuzha’mba, ‘Ñanyi kintu kyo nanemeka mu bwikalo bwami?’
2. (a) Ñanyi bintu bimo bena Kilishitu bakine bonse byo bafwainwa kwipana kuba? (b) Ñanyi mingilo ikwabo bamo yo bepana kwingila?
2 Kuji bintu bimo bena Kilishitu bonse bakine byo bafwainwa kwipana kuba mambo byanema bingi. Bafwainwa kwipana kuba bino bintu pa kuba’mba batwajijile kwikala na bulunda bwawama ne Yehoba. Bino bintu bimo byo bafwainwa kuba byavwangamo kwingijisha bulume ne kumonapo kimye kya kulomba, kutanga Baibolo, kwikala na kupopwela kwa kisemi, kutanwa ku kupwila ne kuya mu mwingilo wa kusapwila.a (Yosh. 1:8; Mat. 28:19, 20; Hebe. 10:24, 25) Kifumamo Yehoba witupesha bingi pa kwibikako kwetu, mambo mwingilo wa kusapwila ubena kuyilako palutwe kabiji bantu bavula babena kwiya ku “mutumba paji nzubo ya Yehoba.” (Isa. 2:2) Pa kuba’mba tutundaikenga mingilo ya Bufumu, bamo bepana kuya na kwingijila pa Betele, kwingilako mwingilo wa kushimika Mazubo a Bufumu ne Mazubo a Kubuñenamo, kunengezha kushonkena, nangwa kukwasha baponenwa na bya malwa. Ino mingilo kechi yo ikalengela kupuluka ne, bino yanema bingi mambo itundaika bintu bya Bufumu.
3. (a) Tumwenamo byepi inge twipana kwingila mingilo ya Bufumu? (b) Ñanyi mepuzho o twafwainwa kwiipuzha atweba bene?
3 Mu ano moba kyanema bingi kwipana kwingilako pakatampe mu mwingilo wa Bufumu kukila ne byo kyajinga kala. Kileta bingi lusekelo pa kumona bavula byo babena kwipana kwingijila Yehoba na muchima yense. (Tangai Salamo 54:6.) Uno muchima wa kwipana uleta bingi lusekelo byo tubena kupembelela kwiya kwa Bufumu bwa Lesa. (Mpitu. 16:15; Byu. 20:35) Atweba bonse pa muntu pa muntu twafwainwa kwipesapesa bulongo. Abya kujipo mashinda amo mo twakonsha kwipana na mambo a Bufumu nyi? Tubena kwingijisha byepi kimye kyetu, mali ne busendwe bwetu? Ñanyi bintu byo twafwainwa kuchinuzhuka? Twayai twisambe pa bya kumwenako bya milambo ya kwifuukwila. Kuba bino kusa kwituletela bingi lusekelo.
MILAMBO YA BENA ISALELA
4. Bena Isalela bamwenangamo byepi mu kupana milambo?
4 Kala bena Isalela bapananga milambo pa kuba’mba bebalekeleko mambo. Milambo yanemene bingi pa kuba’mba batalwenga bulongo kwi Yehoba. Milambo imo bebakambizhe kupana, ikwabo yajinga ya kwifuukwila. (Levi 23:37, 38) Milambo yonse ya kusoka befuukwilanga nangwa’mba bapananga ya bupe kwi Yehoba. Kimye kimo kyo balambwile ino milambo kyajinga kimye kyo bazhijikilenga nzubo ya Lesa mu moba a kwa Solomone.—2 Moba 7:4-6.
5. Ñanyi lunengezho Yehoba lo abikileko lwa kukwasha bayanji kuba’mba nabo bapanenga milambo?
5 Yehoba wayukile’mba kechi bonse bakonsheshe kupana bintu bimotu ne, onkao mambo watambwilanga milambo kwesakana na byakonsheshe kupana yeo muntu. Muzhilo wa Yehoba waambile’mba bakalambulenga banyama ne kwichila mashi abo. Ino milambo yajinga “kimvule kya bintu byawama bikeya” kulutwe kupichila mwi Mwananji, aye Yesu. (Hebe. 10:1-4) Nangwa byonkabyo, Yehoba kechi wakebangatu byonka byaambile muzhilo ne. Kya kumwenako, Lesa watambulanga ne milambo yo balambulanga tutela inge kya kuba ao muntu kechi wakonsha kupana mulambo mukatampe nabiji mukooko nangwa mbuzhi ne. Onkao mambo, kino kyalengelanga ne bayanji kupana milambo kwi Yehoba na lusekelo. (Levi. 1:3, 10, 14; 5:7) Nangwa kya kuba balambulanga banyama bapusana pusananga, bino kwajingatu bintu bibiji byafwainwe kuba yense wapananga mulambo wa kwifuukwila.
6. Ñanyi bintu bibiji byafwainwe kuba bonse bapananga milambo, kabiji mambo ka kuba bino o kwanemejile?
6 Kitanshi, muntu yense wafwainwe kupana kyawamisha. Yehoba waambijile mukoka wa bena Isalela kuba’mba mulambo kechi wafwainwe kwikala na bulema ne, mambo wakonsheshe kwibalengela “kubula kubilwa bibusa.” (Levi. 22:18-20) Inge nyama uji na bulema kechi waikalanga mulambo waitabilwa kwi Yehoba ne. Kya bubiji ubena kupana mulambo wafwainwe kwikala watoka wabula bubipisho. Inge kya kuba muntu uji na bubipisho, wafwainwe patanshi kupana mulambo wa bubi nangwa’mba mulambo wa mambo pa kuba’mba atalwe bulongo kwi Yehoba saka akyangye kupana mulambo wa kwifuukwila. (Levi 5:5, 6, 15) Kuba bino kwanemene bingi. Yehoba wibakambizhe kuba’mba inge muntu uji na bubipisho wajako nyama ya kitapisho kya milambo ya mutende, mwavwangilwe ne milambo ya kwifuukwila bakamuchibeko ku bantu ba Lesa. (Levi 7:20, 21) Bino inge muntu wapana mulambo kechi uji na bubipisho ne, kabiji mulambo wanji naye kechi uji na bulema ne, waikalanga na jiwi ja muchima jatoka ne na lusekelo lukatampe.—Tangai 1 Byambo bya Moba 29:9.
MILAMBO YA MU ANO MOBA
7, 8. (a) Aba bepana na mambo a Bufumu bamwenamo ka? (b) Ñanyi bintu byo tuji nabyo byo twakonsha kupana kwi Yehoba?
7 Mu ano moba balongo ne banyenga bavula babena kwipana kwingilako pakatampe mu mwingilo wa Yehoba, kuba bino kutokesha bingi Yehoba ku muchima. Kwingijila balongo ne banyenga kuleta bingi lusekelo. Mulongo umo wingila mwingilo wa buntungi bwa Mazubo a Bufumu ne mwingilo wa kukwasha balongo baponenwa na bya malwa waambile’mba kyakatazha bingi kulumbulula lusekelo lo ngikala nalo pa kukwasha balongo ne banyenga. Waambile’mba: “Kumona balongo ne banyenga byo basangalala ne kusanta pa kutwela mu Nzubo ya Bufumu ya katataka nangwa inge batambwila bukwasho mu bimye bibaponena bya malwa kundengela kumona kuba’mba mwingilo ye tubena kwingila wanema bingi.”
8 Jibumba ja Yehoba lelo jino kimye kyonse jimonapo mashinda mwakutundaikila mwingilo wa Yehoba. Mu 1904, Mulongo C. T. Russell wanembele’mba: “Atweba bonse pa muntu pa muntu twafwainwa kuyuka kuba’mba Nkambo witusala kuba’mba twingijishenga kimye kyetu, mali, busendwe, ne bintutu bikwabo, kutumbijikilamo Yehoba na muchima yense.” Nangwa kya kuba kechi kyapela kwipana kwingijila Yehoba ne, bino mufuma bintu byawama bingi. (2 Sam. 24:21-24) Twakonsha kwingijisha byepi bulongo bintu byo tupana kwi Yehoba?
9. Tufunjilako ka ku byambo bya kwa Yesu biji pa Luka 10:2-4 pa mambo a kwingijisha kimye?
9 Kimye kyetu. Pataiwa kimye ne bulume pa kutuntulula ne kupulinta mabuku etu, kushimika Mazubo a Bufumu ne Mazubo a Kubuñenamo, kunengezha kushonkena, byakukwasha baponenwa na bya malwa, ne mingilotu ikwabo. Tujitu na maola 24 mu juba jimo. Yesu waambile jifunde jakonsha kwitukwasha. Byo atuminenga baana banji ba bwanga kuya na kusapwila, Yesu wibabujile’mba, “kange mwimune muntu nangwa umo mu jishinda ne.” (Luka 10:2-4) Mambo ka Yesu o apanyijile uno mukambizho? Shayuka umo wa Baibolo waambile’mba: “Lwimu lwa bantu ba mu byalo bya ku musela kechi lwavwangilemo nabiji kufukama, kwiimuna mu maboko ne, bino lwaubiwanga kupichila mu kwikumbachilamo, kukunyika mutwe kabiji ne kwilambila panshi. Kuba bino patayiwanga kimye kyabaya bingi.” Yesu kechi watundaikilenga baana banji ba bwanga kubula kwimuna ne. Wibabujilenga kuba’mba bafwainwa kwingijishanga bulongo kimye mambo bajingatu na kimye kicheche kya kubilamo bintu byanema. (Efi. 5:16) Ne atweba twafwainwa kulondela jino jifunde pa kuba’mba twikalengako na kimye kyabaya kya kwingila mingilo ya Bufumu.
10, 11. (a) Mibingu yo tupana ku mwingilo wa ntanda yonse beingijisha byepi? (b) Jifunde jiji mu 1 Kolinda 16:1, 2 jakonsha kwitukwasha byepi?
10 Mali etu. Pa kuba’mba mwingilo wa kusapwila mwaya ntanda yonse ende bulongo ukebewa mali avula bingi. Pa mwaka pa mwaka bengijisha mali avula bingi kukwashishamo bakalama benda, bapainiya beikajila, ne bamishonale. Kutendeka mu 1999 bashimika Mazubo a Bufumu kukila pa 24,500 mu byalo biyanji. Kabiji kubena kukebewa kushimika Mazubo a Bufumu akwabo pepi na 6,400. Pa ñondo pa ñondo bapulinta mamilyonyi a Kyamba kya Usopa ne Labainga! Abino byonse byubiwa na mibingu yo mupana kufuma panshi ya muchima.
11 Mutumwa Paulo wanembele jifunde ja kulondela pa kupana mibingu. (Tangai 1 Kolinda 16:1, 2.) Paulo bamutangijile na mupashi kutundaika balongo ne banyenga ba mu Kolinda kubula kulangulukatu pa mibingu ku mpelo ya milungu, bino bafwainwe kutulapo bimo bya milambo kuntendekelotu ya mulungu kwesakana nabiji bwikalo bwabo. Byonka byo kyajinga mu myaka kitoka kitanshi, ne balongo ne banyenga mu ano moba nabo banengezha ne kumona byo bakonsha kupana bupe kwesakana nabiji bwikalo bwabo. (Luka 21:1-4; Byu. 4:32-35) Yehoba wanemeka bingi bumpanyi bwa bantu banji.
12, 13. Mambo ka bamo o bakankazhamina kwingijisha bulume ne busendwe bwabo mu mwingilo wa Yehoba, bino Yehoba wakonsha kwibakwasha byepi?
12 Bulume ne busendwe. Yehoba upesha byo twipana kwingijisha bulume ne busendwe bwetu kutundaikilamo Bufumu. Walaya kwitukosesha inge twakoka. (Isa. 40:29-31) Nanchi twiumvwa kubula kufikilamo kwingila mwingilo wa Bufumu nyi? Abya tulanguluka’mba bakwetu bo bafikilamo kwingila nyi? Vulukainga kuba’mba, Yehoba wakonsha kwimukwasha kunungulula busendwe bwenu byonka byo akwashishe Bezalela ne Oholyaba.—Lupu. 31:1-6; monai kipikichala kitanshi.
13 Yehoba witutundaika kwingila papelela bulume bwetu kwa kubula kubwela panyuma. (Mana 3:27) Kimye kyo bashimukulwilenga nzubo ya Lesa, Yehoba wabujile Bayudea mu Yelusalema kuba’mba balangulukenga pa byo baubilenga pa kutundaika mwingilo wa kushimika. (Hagai 1:2-5) Mambo balabikilwe kabiji kechi bateleko muchima ku mwingilo wa Yehoba ne. Ne atweba twafwainwa kwiipuzha’mba, “Nanchi kuba kyaswa muchima wa Yehoba kyo kintu kyakilamo kunema mu bwikalo bwetu nyi? Nanchi twafwainwa ‘kulangulukapo pa bwikalo bwetu’ ne kumona inge twakonsha kwingilako pakatampe mu mwingilo wa Bufumu mu ano moba akupelako nyi?
KUPANA MILAMBO KWESAKANA NA BYO TUJI NABYO
14, 15. (a) Byaubile balongo babula kunonka bitutundaika byepi? (b) Twafwainwa kukebeshanga kuba ka?
14 Bamo bekala mu mapunzha mwakatazha bingi bwikalo kabiji buyanji bwavula bingi. Jibumba ja Lesa jesekesha ‘kukwasha’ balongo bakajilwa bekala mu byalo bya uno mutundu. (2 Ko. 8:14) Bino ne balongo ne banyenga babula kunonka nabo banemeka bumpanyi. Yehoba kimutokesha bingi ku muchima inge bantu bayanda bapana na muchima yense.—2 Ko. 9:7.
15 Mu kyalo kimo mo bayanda bingi mu Africa, balongo bamo bajima mashamba ne kuchibako lubaji lumo kuba’mba mali akafumamo bakapane ku mwingilo wa Bufumu. Mu kyonka kino kyalo, batendekele kushimika Nzubo ya Bufumu ku mpunzha ko yakebewenga bingi. Balongo ne banyenga bakebeshe bingi kukwasha. Bino uno mwingilo wa kushimika wajingako mu kimye kya kujima. Nangwa byonkabyo, bakebeshe bingi kwingila, baingilanga mwingilo wa kushimika Nzubo ya Bufumu mute, bino mabanga baya na kubyala. Bepaine bingi. Kino kituvululamo byajinga balongo ba ku Makedonya mu myaka kitota kitanshi. “Bajinga bayanji,” pano bino bamusashijile Paulo kuba’mba nabo bapaneko mali a kukwasha balongo. (2 Ko. 8:1-4) Twayai atweba bonse ‘tupanenga monka mwayila bibusa byo etubila Yehoba.’—Tangai Mpitulukilo ya mu mizhilo 16:17.
16. Twafwainwa kuba byepi pa kuba’mba milambo yetu itabilwe kwi Yehoba?
16 Bino twafwainwa kujimuka pa kupana milambo. Byonka byo kyajinga ku bena Isalela, ne atweba twafwainwa kumona kuba’mba milambo yetu ya kwifuukwila yaitabilwa kwi Lesa. Ñanyi bintu byakonsha kulengela kuba’mba ibule kwitabilwa? Twafwainwa kuvulukanga kuba’mba bintu byakilamo kunema ke kulama bulongo kisemi kyetu ne kupopwela Yehoba. Mwingilo wa kushimika Mazubo a Bufumu ne wa kukwasha baponenwa na bya malwa, kechi ‘witabilwa’ ne inge kealengele kubula kulama bulongo kisemi ne kubula kwibakwasha kwikala na bulunda bwawama ne Lesa. Umvwe ke tube bino, ko kuba’mba tubena kupa Yehoba byo twabula. (Tangai 2 Kolinda 8:12.) Kabiji kechi twafwainwa kuleka kukosesha bulunda bwetu ne Lesa ne pa kuba’mba abule kwitulengulula. (1 Ko. 9:26, 27) Yukai kuba’mba inge twatwajijila kwikela mwayila mizhilo ya mu Baibolo, milambo yetu iketuletelanga bingi lusekelo kabiji ‘iketabilwa’ kwi Yehoba.
MILAMBO YETU YANEMA BINGI
17, 18. Tumona byepi bepana na mambo a Bufumu, kabiji atweba bonse twafwainwa kulangulukanga pa ka?
17 Balongo ne banyenga bavula bepana kwingijisha kimye kyabo, bulume ne mali abo kutundaikilamo mwingilo wa Bufumu. (Fili. 2:17) Twibasanchila bingi bonse baji na uno muchima wa bumpanyi. Bakazhi ne baana ba balongo batangijila mu mingilo ya Bufumu nabo basanchilwa bingi pa bumpanyi ne muchima wabo wa kwipana.
18 Kikebewa kwibikako bingi pa kuba’mba twingile mingilo ya Bufumu. Twayai atweba bonse tulombenga ne kumonapo mashinda mwakumupela byonse byo twakonsha kumupa Yehoba. Mwafwainwa kushiinwa kuba’mba mukamona byawama luno ne byavula kulutwe “mu bwikalo bukeya.”—Mako 10:28-30.
[Tubyambo twa mushi]
a Monai mutwe wa kuba’mba “Kulambula Bitapisho kwi Yehoba na Mweo Yense” mu Kyamba kya Usopa kya January 15, 2012, mapa 21-25.
[Kipikichala pa peja 12]
Milambo ya binyu yajinga ya kwifuukwila, ipasha bingi na milambo ya mu ano moba (Monai mafuka 4, 7-13)
[Kipikichala pa peja 12]
Basapwishi ba Bufumu pa Nzubo ya Bufumu mu kyalo kya Kenya mu Africa
[Kipikichala pa peja 13]
Wa mu Kavoto ka Bantungi ba Mpunzha mu Tuxedo, ku New York, mu U.S.A.
[Kipikichala pa peja 13]
Bengijila pa Betele mu kyalo kya Australia