MUTWE WA KUFUNDA 41
LWIMBO 108 Butemwe bwa Lesa Bubula Kwaluka
Butemwe bwa Lesa bo bwa Myaka ne Myaka
“Musanchilai Yehoba, mambo wawama; butemwe bwanji bubula kwaluka bo bwa myaka ne myaka.”—SALA. 136:1.
BYO TUSAKWISAMBAPO
Kulanguluka pa butemwe bwa Lesa kwesakana na byo bebwambapo mu Binembelo byo kwitukwasha kuchinchika bya malwa.
1-2. Ñanyi lukatazho lupitamo bena Kilishitu bavula lelo jino?
FWANYIKIZHAI kuba’mba bwato buji pa kalunga ka mema kabiji kuji kipuupu kikatampe bingi. Manyaki akatampe abena kulelaula buno bwato. Buno bwato bakonsha kwibukumpula ku manyaki kuya kuji konse, kanatu inge babikako kimiko. Kino kimiko kikashikimika bwato ne kwibulengela kubula kukumpulwa ku kipuupu.
2 Inge mubena kupita mu makatazho, mwakonsha kwikalatu byonka biji buno bwato. Byo mumvwa ku muchima byakonsha kupimpulwa bingi bukiji. Moba amo mwakonsha kushiinwa’mba Yehoba wimutemwa kabiji wimukwasha, pa kuba pa moba akwabo, mwakonsha kutendeka kuzhinauka inge Yehoba ubena kumona makatazho o mubena kupitamo. (Sala. 10:1; 13:1) Kampe mulunda nenu wakonsha kwimutekenesha, ne kwimulengela kuchinchika. (Maana 17:17; 25:11) Bino mwakonsha kutendeka kuzhinauka jikwabo inge Yehoba ubena kwimukwasha. Mwakonsha ne kutendeka kulanguluka’mba Yehoba kechi wimuta muchima ne. Ñanyi kintu kyakonsha kwikala nobe kimiko inge mubena kupita mu makatazho? Nangwa’mba ñanyi kintu kyakonsha kwimulengela kutwajijila kushiinwa’mba Yehoba wimutemwa kabiji wimukwasha?
3. Butemwe “bubula kwaluka” bo baambapo pa Salamo 31:7 ne 136:1 bulumbulula ka, kabiji mambo ka o twakonsha kwambila’mba Yehoba yo nsulo ya buno butemwe? (Monai ne kipikichala.)
3 Kintu kimo kiji nobe kimiko ke kuvuluka butemwe bwa Yehoba bubula kwaluka. (Tangai Salamo 31:7; 136:1.) Byambo bya kuba’mba “butemwe bubula kwaluka” bilumbulula bulunda bwakosa ne bukishinka buji pakachi ka bantu betemwa. Yehoba yo nsulo ya butemwe bubula kwaluka. Baibolo walumbulula Yehoba amba “wavula butemwe bubula kwaluka.” (Lupu. 34:6, 7) Kabiji Baibolo waamba pe Yehoba amba: “Mumwesha butemwe bubula kwaluka bwavula ku boba beta pe anweba.” (Sala. 86:5) Akilangulukai pa kino byo kilumbulula: Yehoba kechi usankilapo bakalume banji bakishinka ne. Kuvuluka’mba Yehoba wakishinka kukemukosesha inge mubena kupita mu makatazho.—Sala. 23:4.
Byonkatu kimiko byo kilengela bwato kubula kukumpulwa inge kuji kipuupu, ne kushiinwa’mba Yehoba witutemwa kuketulengela kushikimana inge tubena kupita mu makatazho (Monai jifuka 3)
BUTEMWE BWA YEHOBA BUJI PA MAFUNJISHO ATANSHI ANEMA BINGI
4. Tongolaipo mafunjisho amo a mu Baibolo atanshi, kabiji lumbululai ene mambo o mubujila kwiazhinauka.
4 Kintu kimo kyakonsha kwimukwasha kuchinchika mu bimye bya makatazho, ke kuvuluka’mba butemwe bwa Yehoba buji pa mafunjisho atanshi a mu Baibolo anema bingi. Ñanyi kintu kiiya mu milanguluko yenu inge mwaumvwa byambo bya kuba’mba “mafunjisho atanshi a mu Baibolo”? Kampe mulanguluka pa bukine bo mwafunda mu Mambo a Lesa. Nabiji bukine bwa kuba’mba jizhina ja Lesa Yehoba, Yesu ye Mwana Lesa yenkawa umotu, bafwa kafwako kyo bayuka ne, ne kuba’mba kukekala paladisa pano pa ntanda mukekalanga bantu myaka ne myaka. (Sala. 83:18; Sapwi. 9:5; Yoa. 3:16; Lum. 21:3, 4) Byo mwashiinwe kuba’mba ano mafunjisho a kine, kafwako wakonsheshe kwimulengela kutendeka kwiazhinauka ne. Mambo ka? Mambo mwashiinwe’mba aimena pa bintu bya kine. Twayai tumone kuyuka’mba butemwe bwa Yehoba buji pa mafunjisho atanshi a mu Baibolo, byo kwakonsha kwimukwasha kuleka kuzhinauka’mba Yehoba kechi wimuta muchima ne, nangwa’mba kechi umona byo mubena kupitamo ne.
5. Lumbululai byo tusankilapo mafunjisho a bubela.
5 Byo mwatendekeletu kufunda Baibolo, ñanyi kintu kimukwashishe kusankilapo mafunjisho a bubela? Kyamweka mwaesakenyenga byo mwafunjile mu bupopweshi mo mwayanga na byo mwafunjilenga mu Baibolo. Akilangulukai pa kino: Twambe’mba mwaitabijile’mba Yesu ye Lesa wa Bulume Bonse. Bino, byo mwafunjilenga Baibolo, mwiipwizhenga’mba, ‘Nanchi alwe lufunjisho lwa kine nyi?’ Byo mwimwenejile Binembelo byo byaambapo, mwashiinwe’mba kechi ibyo ne. Mwasankijilepo lufunjisho lwa bubela ne kwitabila mu buno bukine bwa mu Binembelo bwa kuba’mba: Yesu ye “mubeji wa bilengwa byonse,” “Mwana Lesa yenkawa umotu.” (Kolo. 1:15; Yoa. 3:18) Ibyo kuba’mba mafunjisho a bubela aji nobe “bintu byakosa” kabiji akatazha bingi kukundula. (2 Ko. 10:4, 5) Byo mwashiinwe kechi mwabwelejile mafunjisho a bubela o mwasankijilepo ne.—Fili. 3:13.
6. Mambo ka o mwashiinwa’mba butemwe bwa Yehoba “bubula kwaluka bo bwa myaka ne myaka”?
6 Byo byo mwafwainwa kuba ne pa kuyuka bifunjisha Baibolo pa butemwe bwa Lesa. Inge mubena kupita mu makatazho kabiji mwatendeka kuzhinauka butemwe bwa Yehoba, mwafwainwa kwishikisha’mba, ‘Nanchi byo mbena kulanguluka byo ibyo nyi?’ Esakanyai byo muzhinauka pa butemwe bwa Lesa na byaamba Salamo 136:1, kinembelo paimena kishina kya uno mutwe. Mambo ka Yehoba o alumbulwila’mba butemwe bwanji bwa “kishinka”? Mambo ka byambo bya kuba’mba “butemwe bwanji bo bwa myaka ne myaka,” o bebibwezhezhapo bimye 26 mu uno salamo? Byonka byo twisambapo kala, butemwe bwa Yehoba bubula kwaluka bo atemwa bantu banji buji pa mafunjisho atanshi a mu Baibolo o mwashiinwa’mba a kine. Kulanguluka’mba kechi mwanema kwi Yehoba ne, nangwa’mba kechi wimutemwa ne, ke bubela bwine bwafitatu bwii. Mwafwainwa kukaana buno bubela, byonkatu byo mukaana mafunjisho akwabo a bubela!
7. Tongolaipo binembelo bimo bimulengela kushiinwa’mba Yehoba wimutemwa.
7 Mu Baibolo muji binembelo byavula bitulengela kushiinwa’mba Yehoba witutemwa. Yesu waambijile baana banji ba bwanga amba: “Mwanema kukila bisamba bya bwalula.” (Mat. 10:31) Yehoba aye mwine waambijile bantu banji amba: “Amiwa nkakukosesha ne kukukwasha, kine, amiwa nkakukwata na kuboko kwami kwa kilujo kwa bololoke.” (Isa. 41:10) Mu bino byambo kechi mujipo luzhinauko ne. Yesu kechi waambile’mba, ‘Kampe mwanema ne.’ Kabiji Yehoba kechi waambile’mba, ‘Kampe nkakukwasha ne.’ Pa kuba Yesu waambile’mba: “Mwanema kukila.” Kabiji Yehoba waambile’mba, “Nkakukwasha.” Inge mwatendeka kuzhinauka butemwe bwa Yehoba kimye kyo mubena kupita mu makatazho, binembelo bya uno mutundu kechi bikemulengelatu kumvwa bulongo ne, pa kuba bikemulengela ne kushiinwa’mba kine Yehoba wimutemwa. Mambo bino binembelo byaamba bya kine. Kulomba ne kulanguluka languluka pa bino binembelo kukemulengela kuswa byaamba 1 Yoano 4:16 amba: “Twayuka ne kwitaba abwa butemwe Lesa bo etutemwa.”a
8. Mwakonsha kuba byepi inge pa bimye bimo muzhinauka butemwe bwa Yehoba?
8 Pano, mwakonsha kuba byepi inge pa bimye bimo muzhinauka butemwe bwa Yehoba? Esakanyainga byo mumvwa ku muchima na byo mwayuka. Byo tumvwa ku muchima byalauka, pa kuba butemwe bwa Yehoba bo baambapo mu Binembelo bwaimena pa bishinka. Inge ke tuzhinauke’mba Yehoba kechi witutemwa ne, ko kuba’mba tubena kukaana’mba butemwe kechi kyo kyubilo kikatampe kya Yehoba ne.—1 Yoa. 4:8.
LANGULUKAINGA PE YEHOBA ‘BYO EMUTEMWA’
9-10. Ñanyi kintu kyaambilengapo Yesu pa Yoano 16:26, 27, byo aambile’mba “Batata abo bene bemutemwa”? (Monai ne kipikichala.)
9 Twakonsha kufunda byavula pa butemwa bwa Yehoba inge twalanguluka pa byambo Yesu byo aambijile baana banji ba bwanga, bya kuba’mba: “Batata abo bene bemutemwa.” (Tangai Yoano 16:26, 27.) Yesu kechi waambile bino byambo kuba’mba omvwishetu bulongo baana banji ba bwanga ne. Bintu byo aambilengapo pa kikye kimye bimwesha’mba kechi waambilenga pa byaumvwinenga baana banji ba bwanga ku muchima ne. Pa kuba waambilenga pa lulombelo.
10 Yesu popo afuminetu na kubuula baana banji ba bwanga amba bafwainwa kulomba kupichila mwi aye kechi kwi aye ne. (Yoa. 16:23, 24) Bafwainwe kuyuka kino kishinka kyanema bingi. Panyuma ya lusanguko lwa kwa Yesu, baana ba bwanga bakonsheshe kutendeka kulomba kwi aye. Mambo Yesu bamuyukile bingi bulongo kabiji wajinga mulunda nabo. Na mambo a kuba’mba wibatemenwe, bakonsheshe kutendeka kulanguluka’mba ukomvwanga milombelo yabo ne kwibasashijilako kwi Shanji. Pa kuba Yesu waambile’mba kechi bafwainwe kulangulukanga bino ne. Mambo ka? Wibambijile’mba: “Mambo Batata abo bene bemutemwa.” Kino kishinka kiji pa mafunjisho atanshi a mu Baibolo aamba pa lulombelo. Akilangulukai kino byo kilumbulula kwi anweba. Kufunda Baibolo kwimulengela kuyuka bulongo Yesu ne kumutemwa. (Yoa. 14:21) Pano bino byonka byajinga baana ba bwanga ba mu myaka kitota kitanshi, mwafwainwa kulomba kwi Lesa saka mwashiinwa kuba’mba ‘Lesa aye mwine wimutemwa.’ Mumwesha’mba mwaketekela bino byambo kimye kyonse kyo mulomba kwi Yehoba.—1 Yoa. 5:14.
Mwafwainwa kulomba kwi Yehoba saka mwashiinwa’mba ‘aye mwine wimutemwa’ (Monai mafuka 9-10)b
YUKAI KIMULENGELA KUZHINAUKA
11. Mambo ka Satana o omvwina bulongo inge ke tuzhinauke butemwe bwa Yehoba?
11 Ñanyi kintu kimulengela kuzhinauka’mba Yehoba kechi wimutemwa ne? Mwakonsha kukumbula’mba Satana ye witulengela kulanguluka bino. Kino nakyo kishinka. Diabola ubena “kukeba wa kuja” kabiji umvwa bingi bulongo inge ketuzhinauke butemwe bwa Yehoba. (1 Pe. 5:8) Butemwe bwalengejile Yehoba kupana bukuzhi. Kabiji Satana ukeba tulangulukenga’mba kechi bwitufwainwa ne. (Hebe. 2:9) Pano ñanyi umvwa bulongo inge ke tuzhinauke butemwe bwa Yehoba? Satana ye umvwa bulongo. Kabiji ñanyi umvwa bulongo inge twalefulwa na makatazho ne kuleka kwingijila Yehoba? Kafwako ne mukwabo ne, Satana ye umvwa bulongo. Satana ukeba tuzhinaukenga’mba Yehoba kechi witutemwa ne. Mambo wayuka’mba Yehoba witutemwa bingi. Satana wayuka’mba yeye babula kutemwa kwi Yehoba. Bino ‘kya bujimuku’ kyanji kimo, ke kwitulengela kulanguluka’mba yetu babula kutemwa kwi Yehoba kabiji kechi wituta muchima ne. (Efi. 6:11) Kuyuka bikeba kuba mulwanyi wetu kuketulengela kutwajijila kwibikako ‘kukaana Diabola.’—Yako. 4:7.
12-13. Bundengamambo bwitulengela byepi kuzhinauka butemwe bwa Yehoba?
12 Kuji kintu kikwabo kyakonsha kwitulengela kuzhinauka’mba Yehoba witutemwa. Ñanyi kintu kyonkakyo? Bundengamambo bo twaswaine. (Sala. 51:5; Loma 5:12) Bundengamambo bo bwaonawine bulunda bwa bantu na Mulenga wabo. Kabiji bundengamambo bwaonawine milanguluko yetu, byo tumvwa ku muchima ne butuntulu bwa mubiji.
13 Bundengamambo bwitulengela kwizhachisha, kwikala na bijikila, kumvwa kubula kuzhikijilwa ne bumvu. Twakonsha kumvwa bino inge twalenga mambo. Pano bino tumvwa bino ne na mambo a kuyuka’mba twibandengamambo, mambo Yehoba kechi byo byo etulengele ne. (Loma 8:20, 21) Byonkatu nkinga yapompoloka byo ibula kwenda bulongo, ne atweba bantu bambulwakulumbuluka kechi twingila bulongo byonka Lesa byo etulengele ne. Onkao mambo, kechi twafwainwa kukumya inge kya kuba bimye bimo ketuzhinauke butemwe bwa Yehoba ne. Inge kino kyamweka, twafwainwa kuvulukanga’mba Yehoba ye ‘Lesa mukatampe kabiji ulengesha moyo umwesha butemwe bubula kwaluka ku boba bamutemwa kabiji balama mikambizho yanji.’—Ne. 1:5.
14. Kulanguluka pa bukuzhi kwitukwasha byepi kuleka kulanguluka’mba Yehoba kechi witutemwa ne? (Loma 5:8) (Monai ne kakitenguluzha ka kuba’mba “Izhikijilainga ku ‘Bujimbijimbi bwa Bundengamambo.’”)
14 Ibyo kuba’mba bimye bimo twakonsha kutendeka kulanguluka’mba butemwe bwa Yehoba kechi bwitufwainwa ne. Ne kya kine, kechi bwitufwainwa ne. Kino kishinka kitulengela kunemeka bingi butemwe bwanji. Kwakubula bukuzhi, kafwako kyo twakonsha kuba kyakonsha kulengela Yehoba kwitutemwa ne. Bukuzhi bwalengela kwitulekelako mambo, kabiji Yehoba wabikileko luno lunengezho mambo witutemwa. (1 Yoa. 4:10) Kabiji vulukainga’mba Yesu waishile na kupulusha bandengamambo, kechi bantu baoloka ne. (Tangai Loma 5:8.) Kafwako muntu ubula kulubankanya ne, kabiji Yehoba wayuka kino kishinka. Kuvuluka’mba bundengamambo bwakonsha kwitulengela kuzhinauka butemwe bwa Yehoba, kwafwainwa kwitulengela kutwajijila kwibikako kuchinuzhuka ino ndangulukilo.—Loma 7:24, 25.
TWAJIJILAI KWIKALA BAKISHINKA
15-16. Inge twatwajijila kwikala bakishinka kwi Yehoba, ñanyi kintu kyo twafwainwa kuketekela kabiji mambo ka? (2 Samwela 22:26)
15 Yehoba ukeba’mba tutwajijile “kukakachila kwi aye.” (Mpitu. 30:19, 20) Inge twauba bino, ne aye ukatwajijila kwikala wakishinka kwi atweba. (Tangai 2 Samwela 22:26.) Inge twatwajijila kwikala bakishinka kwi Yehoba, twafwainwa kushiinwa’mba uketukwashanga mu byonse byo tukapitangamo mu bwikalo bwetu.
16 Byonka byo twisambapo kala, tuji na bishinka byavula byafwainwa kwitulengela kushikimana inge tubena kupita mu makatazho. Twayuka’mba Yehoba witutemwa kabiji ukatwajijila kwitukwasha. Abino byo bifunjisha Baibolo. Inge twatendeka kuzhinauka butemwe bwanji, twafwainwa kuvulukanga bintu byo twayuka’mba bya kine, kechi kutatu muchima pa byo tubena kumvwa ku muchima ne. Twayai tutwajijile kuketekela bukine bwa mu Baibolo bwa kuba’mba butemwe bwa Yehoba bo bwa myaka ne myaka.
LWIMBO 159 Mupai Yehoba Lukumo
a Binembelo bikwabo ke Mpitulukilo ya mu mizhilo 31:8, Salamo 94:14, ne Isaya 49:15.
b KULUMBULULA BIPIKICHALA: Mulongo ubena kulomba kuba’mba Yehoba amukwashe kulama bulongo mukazhanji ubena kukolwa, kufuukula bulongo pa bya kwingijisha mali ne kufunjisha mwananji wamukazhi kutemwa Yehoba.