Yehoba Ukeba Anweba Kwikala mu “Mutende”

MALWA akatampe byo akatendeka, Lesa wa Bulume Bonse ukamona amba aba bonse baitabilwa kwi aye ‘bapuluka.’ (Yoe. 2:32) Pano bino kwambatu kine, Yehoba kimye kyonse ukeba kuzhikijila bantu banji ku malwa. Byo kiji kuba amba kwi ‘aye ko kuji nsulo ya bumi,’ wanemeka bingi bantu bonse kabiji wibazhikijila.—Sala. 36:9.

Bakalume ba Lesa bakishinka nabo banemekele bingi bumi. Kwesakana na Ntendekelo 33:18, Yakoba ne kisemi kyanji baendele lwendo lwabo lonse mu “mutende.” Yakoba waketekejile luzhikijilo lwa Yehoba, pano bino ne aye wateleko muchima kuzhikijila bonse bo ayilenga nabo pa lwendo. (Nte. 32:7, 8; 33:14, 15) Umvwe ne anweba kemwingijishe mafunde a mu Baibolo, mwakonsha kwizhikijila kabiji ne kuzhikijila bakwenu. Twayai tumone kino byo kyakonsha kukwasha boba bengila mwingilo wa kushimika Mazubo a Bufumu ne mingilotu ikwabo ipashako ne wa bukwasho bupanyiwa na mambo a bya malwa.

Kwikala mu Mutende na Lutangijilo lwa Mizhilo ya Mosesa

Mizhilo ya Mosesa yakambizhe kuba’mba bantu ba Lesa bafwainwa kulondela mashinda a mutende. Kyakumwenako, umvwe mwina Isalela ubena kushimika nzubo, wazhokoloshangako kalupango kwapela musemi peulu. Na mambo a bantu bakanjilanga peulu ya musemi wa mazubo abo patezhima, kalupango kebakwashangako kubula kulakata. (1 Sam. 9:26; Mat. 24:17) Umvwe pamweka mapuso na mambo a kubula kulondela muzhilo wakwizhikijila, mwina nzubo bamupangamo mambo kwi Yehoba.—Mpitu. 22:8.

Uno Muzhilo waingilanga ne pa mambo a banyama bo balelanga umvwe bakozhañana. Umvwe ñombe waasañana masengo, mwina yewo ñombe waipayanga yewo nyama wanji pa kuba’mba azhikijile bantu bakwabo. Byo kiji kuba’mba mwina yewo nyama kechi wafwainwe kuja nangwa kupotesha nyama ku bantu ne, kwipaya yewo nyama bwajingatu bono bukatampe. Pano kyakonsheshe kwikala byepi umvwe kya kuba panyuma ya kuba uno yenka ñombe wakozha muntu mwinaye wakankalwa kumulama bulongo? Umvwe uno yenka ñombe wayipaya muntu, ñombe ne mwine mwinaye bafwainwe kwibepayila pamo. Uno muzhilo walengelanga boba baji na muteeto wa kulekelela banyama babo kutako muchima.—Lupu. 21:28, 29.

Kabiji muzhilo watundaikile ne kwingijisha bulongo byela. Bena Isalela bavula baingijishanga tupasa pa kuchaba nkunyi. Umvwe kapasa kazokoka kya mapuso ne kwipaya muntu ubena kwipichilatu, muntu waipayañana wanyemenanga ku muzhi wa kufyamamo. Wafwainwe kwikala monkamwa poso ñanga mukatampe wafwa, kyalumbulwilenga kuba’mba awa waipayañana kya mapuso wafwainwe kwiamuna ku balongo banji pa myaka yavula. Luno lunengezho lwafunjishe yewa mukoka ku ba’mba bumi bwanema bingi kwi Yehoba. Muntu wamonanga bumi byonka Lesa byo ebumonanga wawamishanga byela byanji ne kwibingijisha bulongo.—Bala. 35:25; Mpitu. 19:4-6.

Mu ino mizhilo, Yehoba wamwesheshetu patoka kuba’mba wakebelenga bantu banji kulondela mashinda a mutende mukachi ka nzubo ne pangye. Aba baipaishanga nangwa kukozhesha bakwabo, nangwatu bauba bino kya mapuso bafwainwe kutotolola kwi aye. Ne lelo jino Yehoba kechi wapimpula jishinda jo amwenangamo bintu pa mambo a kwizhikijila ne. (Mala. 3:6) Ne lunotu ukeba bantu kubula kwiletela malwa pamo ne bakwabo. Bino byo byo kyafwainwa ne kwikala, kikatakata umvwe mubena kushimika ne kuwamisha bishimikwa byapanwa ku mpopwelo ya kine.

Kwizhikijila mu Mingilo ya Kushimika

Kwingilako mwingilo wa kushimika ne kuwamisha Mazubo a Bufumu, Mazubo a Kupwilamo Kukatampe ne bishimikwa bya musampi ke jishuko bingi. Nangwatu kwingila mwingilo wa bukwasho bupanyiwa na mambo a bya malwa nako ke jishuko bingi. Twafwainwa kuyuka bya kwingila bulongo mingilo yetu kimye kyonse, mambo kubula kuyuka bya kwingila mingilo nangwa yoya icheche kwakonsha kwitubika mu kizumba nangwa bakwetu. (Sapwi. 10:9) Ee kine, inge ke twingile bulongo mingilo yetu, twakonsha kukepeshako kwibika mu kizumba.

Baibolo waamba’mba: “Bulume bwa bansongwalume lo lukumo lwabo, kabiji mushingi wa banabalume bakote yo mvwi yabo.” (Mana 20:29) Pa kwingila mingilo yakosa kikebewa bulume bujipo na bakyanyike. Pano bino bamingilo bakote bayuka mingilo ya kushimika, bengilako mingilo yapela ya kuwamisha pashala shala. Bano bakote kimye kyo bakijinga banyike nabo baingijileko mingilo yakosa. Umvwe mwi bamwingilo ba kwitemenwa bakatataka, monainga bibena kwingila boba bapilwa ne kulondela mikambizho yabo. Umvwe musaka kufunda, balongo bayuka kwingila mingilo ya kushimika bakemufunjisha mingilo yavula. Kino kyavwangamo kwimufunjisha jishinda jawama ja kwingijilamo na bintu byakonsha kwimubika mu kizumba ne bya kunyamuna bintu byanema. Ne mujino jishinda, mukengilanga bulongo mu mutende ne na lusekelo.

Ba mwingilo umvwe baji pa mpunzha po babena kwingijila mingilo ya kushimika, bafwainwa kwikala bajimuka kimye kyonse. Bintu byalauka alaukatu. Pajinga mushiji kala pakonsha kwikala kimbo. Bakwenu mo mubena kwingijila bakonsha kufumya ndandalashi, jipulanga nangwa mbekete ya penchi ne kwiitwala pakwabo. Umvwe kechi mwatako maana ne, mwakonsha kwikozhamo. Mikambizho ya kwizhikijila yaamba’mba bamingilo pa mpunzha ya mingilo bafwainwa kuvwala bintu byakwizhikijila. Malole azhikijila meso, kampompo ne makwabilo afwainwa kwingijilamo ke bintu byakonsha kwimuzhikijila ku bizumba bya pa mpunzha po mubena kwingijila. Pano bino, mwakonshatu kuzhikijilwa umvwe ke mulame bulongo bingijisho ne kwibivwala.

Nangwa kya kuba bingijisho bimo bimweka kupela kwibingijisha, pa kuba’mba muntu ebingijishe bulongo kikebewa kufunda ne kuyuka bya kwingila nabyo bulongo. Umvwe kechi mwayuka bya kwingijisha kingijisho kyo mukeba kwingijisha ne, mwafwainwa kubula mulongo ubena kwimutangijila. Uno mulongo ukanengezha kuba amba bakemufunjishe bulongo bya kwikingijisha. Kwikepesha ne kuyuka papelela bulume bwenu kwanema bingi. Kino kyubilo kikebewa bingi pa kuba’mba mubule kwikozha nangwa kukozha bakwenu umvwe muji pa mpunzha ya mingilo.—Mana 11:2.

Kulakata kulengela bingi bantu kwikozha pa kwingila mingilo ya kushimika. Saka mukyangye kukanjila pa ndandalashi nangwa pa byela nangwa pa mapulanga afikwa pa kwimana, monai amba kintu kyo mubena kukanjilapo kyakosa bulongo. Umvwe mubena kwingijila pa byela nangwa pa mapulanga afikwa pa kwimana nangwa peulu ya musemi, mwakonsha kulondela mikambizho yaamba pa kwikasa lutambo wa kwimuzhikijila nangwa kukwata kwa kujimbila. Umvwe muji na mepuzho pa mambo a kwingijila peulu ya musemi. mwafwainwa kwipuzha ubena kwimutangijila.a

Kibelengelo kya boba babena kwingijila Yehoba byo kibena kuya na kubayilako, ne kyokya kya kushimika Mazubo a Bufumu ne bishimikwa bikwabo bya kutundaikilamo mpopwelo ya kine nakyo kibena kuya na kubayilako. Aba batangijila mwingilo wa kushimika Mazubo a Bufumu pa mpunzha pa kwingijila ne mingilotu ikwabo ipashako bebapa mwingilo wa kuzhikijila mikooko yanema ya Yehoba yo bengila nayo. (Isa. 32:1, 2) Umvwe muji na jishuko ja kutangijila balongo ne banyenga yenu mu mingilo ya kushimika, mwafwainwa kumona amba bazhikijilwa ku mapuso. Monai kuba amba mpunzha iji na butooto kabiji mwafumyapo bintu byakonsha kukozhañana. Bulai boba bo mubena kwingila nabo mikambizho ya kwibazhikijila ku mapuso. Kechi mwafwainwa kuleka bakyanyike nangwa babula kwingilapo kala kuya ku mapunzha akonsha kwibaletela mapuso ne. Mwenai jimo mapuso akonsha kumwekela bobo bamingilo, kabiji bakwashai bengilenga bulongo. Yukai kuba’mba kikonkwanyi kyetu ke kya kupwisha mwingilo kwakubula kwikozha.

Butemwe byo Bwingila

Kushimika Mazubo a Bufumu ne bishimikwatu bikwabo byo twingijisha mu mpopwelo ya kine kwavwangamo mingilo yakonsha kuleta mapuso. Onkao mambo, aba bengilako ino mingilo bafwainwa kujimuka. Kupichila mu kunemeka mafunde a mu Baibolo, kulondela mikambizho yaamba pa bya kwingila yoyo nkito, kwingila na maana, kukemulengela kukepeshako mapuso ne kuzhikijila bakwenu bo mubena kwingila nabo.

Kintu ka kikatampe kitulengela kutako maana kwizhikijila ku mapuso? Ke butemwe. Ee, butemwe bwetu pe Yehoba bwitulengela kunemeka bumi byonka byo ebunemeka. Kabiji kutemwa bantu kwitulengela kubula kuba bintu na muleele byakonsha kwibalengela kwibakozha. (Mat. 22:37-39) Onkao mambo, twayai twesekeshenga kukwasha boba babena kwingila mingilo yetu ya kushimika kwingilanga mu “mutende.”

[Tubyambo twa mushi]

[Kitenguluzha/Kipikichala pa peja 30]

Byo Twafwainwa Kwingila Bulongo na Madandalashi

Pa myakatu icheche yapitapo mu United States, ba mwingilo 160,000 balakachile pa madandalashi ne kwikozha bingi. Kunungapo, bakwabo 150 bafwile panyuma ya kulakata. Kuji konse ko mwingijila, monai ino mikambizho yakonsha kwimukwasha kubula kulakata pa ndandalashi.

◇ Kechi mwafwainwa kukanjila pa ndandalashi yabula kukosa bulongo nangwa yaonaika ne, kabiji kechi mwafwainwatu ne kwiilungisha ne. Ipasamunai ne kuleka kwiingijisha.

◇ Madandalashi onse aji ne po akonsha kupelela kukanjizhizhapo bintu. Monai kuba’mba kinemenezhi kyenu ne kyokya kya bipe kechi kyakila kinemenezhi kya ndandalashi yo musakwingijisha ne.

◇ Monai kuba’mba ndandalashi yenu mwiijimbisha bulongo pa mushiji waesakana pa kwiingijisha. Kechi mwafwainwa kwiimikila pabula kwesakana nangwa peulu ya shomeka wakuvumana ne pa bibokoshi ne.

◇ Kimye kyonse kyo mubena kwikila nangwa kukanjila pa ndandalashi talainga pa tupingilo po mubena kunyanta.

◇ Kechi mwikale nangwa kwimana pa tupingilo tubiji tuji kwapela ndandalashi ne.

◇ Inge ke mwingijishe ndandalashi pa kukanjila nangwa pa kwikila pa musemi, ingijishai ndandalashi yalepa yakonsha kusubukako na mita umo kufuma papelela musemi nangwa lubumbulu. Kashilai ndandalashi ku kintu nangwa kupopela jipulanga kunshi ya ndandalashi kuchina amba yakatezhimuka. Umvwe kechi mwakonsha kuba bino ne, ambilaipo muntu umo eikwate kimye kyo mubena kwingila. Ndandalashi yenu ikasai bulongo peulu kuchina kutezhimukila mu mbaji.

◇ Kechi mwafwainwa kwingijisha madandalashi abiji o mwakimbakanyapo mapulanga pa kwimana ne.

◇ Umvwe mwakanjila pa ndandalashi pano kemutanyike maboko nangwa kuzemuka, mwakonsha kulengela ndandalashi kushetumuka. Kechi mwafwainwa kuba bino ne. Fwenyai ndandalashi kwiitwala ponka po mubena kukeba kwingijila.

◇ Umvwe mwaimika ndandalashi yo mubena kwingijilapo ku kinzhilo kyo bashinka, bikai kayukilo pa kinzhilo ne kukiya kinzhilo. Umvwe kechi mwakonsha kuba bino ne, ambilaipo umo asopeshenga bantu.

◇ Umotu ye wafwainwa kukanjila pa ndandalashi, pafwainwatu kukanjila babiji kana kya kuba yakosa bulongo.b

[Tubyambo twa mushi]

[Kipikichala pa peja 29]

Mizhilo ya Mosesa yakambizhe kuzhokoloshako kalupango kwapela musemi wapapakana peulu