JISHIMIKILA JA BWIKALO
Kitulengela Kwikala na Lusekelo lwa Kine
Byashimikizha ba Patricia Smith
MWANAMI wamulume byo asemenwetu mu 1958, namwene kuba’mba paji byalubankana. Nangwa byonkabyo, papichile bañondo jikumi pa kuba’mba badokotala bayuke kikola kyo ajinga nakyo kabiji papichile myaka ikwabo itanu pa kuba’mba bashayuka ba ku London bekiyuke. Naikele bingi na bulanda kimye mwanami wamukazhi Louise, wasemenwe pa kupitapo myaka itanu na ina kufuma pasemenwe Gary, kyo atendekele kumwesha biyukilo bikatampe bya kino kikola kukila bya kolojanji.
Badokotala bambujile kuba’mba: “Baana benu bonse babiji baji na kikola kya LMBB,a kabiji kechi kikapwa ne.” Pa kyokya kimye, kino kikola kya pa kisemi kechi kyayukanyikilwe ne. Biyukilo bya kino kikola ke kufwa meso, kukizhamo kubaya, kwikala na tusepela ku maulu nangwa ku maboko, kutola, kubula kulanguluka bulongo, kikola kya shuka, kukola mu byako ne konauna mafyo. Onkao mambo, kulama baana bami kechi kwapelele ne. Kyatanwa kuba’mba bantu bachechetu bo baji na kino kikola mu Britain nangwa kya kuba bamo bapelelatu mu kumwesha biyukilo bicheche.
YEHOBA KYO ‘KYAMBA KYETU KYALEPA’
Aku nsongolwatu, nesambile na Kamonyi wa kwa Yehoba, kabiji ponkapo nayukile kuba’mba bo bafunjisha bukine. Bino bamwatawami kechi bateleko muchima ne. Na mambo a nkito yo baingilanga, javula twavilaukanga, onkao mambo, nakankalwanga kutanwa ku kipwilo. Nangwa byonkabyo, natwajijile kutanga Baibolo ne kulomba kwi Yehoba. Kyantekeneshe bingi byo natangile byambo bya kuba’mba, “Yehoba ukekala ke kyamba kyalepa ku wanyantaulwa, ke kyamba kyalepa mu bimye bya malwa” ne kuba’mba ‘kechi ukebaleka bamukeba ne.’—Sala. 9:9, 10.
Gary kechi wamweshanga ne, onkao mambo, byo afikizhe myaka itanu na umo, bamutumine ku sukulu wa bampofu waikela ku bulenge bwa England ku musezho wa kalunga. Kimye kyonse wantuminanga foni ne kumbula bintu byamuletelanga bijikila, ne amiwa namukwashanga kuyuka mafunde a mu Baibolo. Byo papichiletu myaka icheche kufuma pasemekejilwe Louise, ne amiwa nakolelwe kikola kyonauna mubiji yense ne bongo kya multiple sclerosis ne kikola kyonauna mu byako kya fibromyalgia. Gary wabwelele pa nzubo byo afikizhe myaka 16. Nangwa byonkabyo, kechi wamweshanga ne, mu 1975 bamubikile pa mutanchi wa bampofu. Mu 1977 bamwatawami betunyemene.
Gary byo abweleletu, twatendekele kwingilako mingilo ya kipwilo, kabiji nabatizhiwe mu 1974. Naumvwine bingi bulongo mukulumpe mu kipwilo byo akwashishe Gary kuyuka bya kuba na lukatazho lo apichilengamo saka akijitu mwanyike. Bakamonyi bakwabo baiyanga na kunkwashako mingilo ya pa nzubo, mu kuya kwa kimye, kipamo kimo kyatwezhezhe nkito Bakamonyi batanu kwikala ba kwitulama. Kino kwitukwasha bingi.
Gary watwajijile kuba bulongo mu bukine kabiji wabatizhiwe mu 1982. Wakebeshe bingi kwingilako bupainiya bwa kukwasha. Onkao mambo, ne amiwa nafuukwilepo kwingila nanji, kabiji twaingijile uno mwingilo pa myaka yavula. Mu kuya kwa kimye mwanami watemenwe bingi kimye kalama wa mwanzo kyo amwipwizhe amba, “Gary, mambo ka o wabujila kutendeka bupainiya bwa kimye kyonse?” Kino kyamutundaikile bingi Gary, kabiji mu 1990 waikele painiya wa kimye kyonse.
Gary bamubikile tupole twa kulenga jibiji, katanshi bamubikile mu 1999, ka bubiji mu 2008, pano bino, kikola kya kwa Louise kyakijilemo kubaya. Wasemekelwetu saka aji mpofu, kabiji byo namwene tusepela ku maulu anji, nafikenejiletu kuyuka amba naye uji na kikola kya LMBB. Byo baishile kumupima bataine kuba’mba uji ne na lukatazho lukatampe munda. Pa myaka yavula, bamutumbula bimye byavula kubikapo ne bimye bitanu ku mafyo. Kabiji byonka biji Gary, ne aye uji na kikola kya shuka.
Mambo a kuba wayuka makatazho o ekala nao inge bamutumbula, Louise ubujila jimo jibumba ja badokotala ene mambo o akaina kumubika mashi. Kyafumamo, umvwañana bingi na badokotala banji.
BWIKALO BWA LUSEKELO
Pa nzubo yetu tubilapo bintu byavula bingi bya mpopwelo ya Yehoba. Byakulengalenga saka bikyangye kwikalako, natayanga kimye kyabaya na kutangila Gary ne Louise. Pano luno kuji maselechi ne byo batangila jimo biji pa intaneti pa keyala wa www.jw.org bitukwasha kunengezha lufunjisho lwa Baibolo lwa pa mulungu pa mulungu pa bimye byapusana pusana, kabiji bitulengela kukumbulapo mikumbu yawama kimye kya kupwila.
Bimye bimo Gary ukumbulatu mikumbu ya kulabijila, kabiji inge uji na jashi mu Sukulu wa Mwingilo wa Lesa, wamba mu byambo byanji. Watongwelwe kwikala nkwasho mu kipwilo mu 1995 kabiji wingila mingilo yavula pa Nzubo ya Bufumu, nabiji kutambwila balongo ne banyenga ne kwingijila ku biñambañamba bya kwambilamo.
Bakamonyi bakwabo bamukwashako pa kuya mu mwingilo saka baya na kushinjika kamupando ka mawilo mambo ukankalwa kwenda na mambo a kikola kya mu byako. Kamonyi umo wamukwasha kufunjisha muntu Baibolo. Kabiji Gary watundaikile ne mwina Kilishitu umo waikele myaka 25 kwa kubula kusapwila ne kupwila. Bano bonse babiji luno batanwa ku kupwila.
Louise byo afikizhe myaka ya kusemwa itanu na ina, bankambo yanji babakazhi ne wamukazhi witulamanga ne amiwa twamufunjishe bya kupikula ne bya kulenga tubintu tumwekela bulongo pa bivwalo. Na mambo a kuba watemwa kusona, upikula tumyemba twa baana balukeke ne myemba ya bakikulumpe mu kipwilo. Kabiji ulenga tubikachi twa kunembamo lwimu kwingijisha tubipikichala twakulamikapo. Tuno tubikachi boatumina betutemwa bingi. Saka akijitu mwanyike, Louise wafunjile kutaipa kwakubula kumona po abena kukwata. Pano luno, na bukwasho bwa kompyuta wamba byambo, kimye kyonse wisamba na balunda nanji kupichila mu kutuma byambo. Louise wabatizhiwe saka aji na myaka 17. Kimye kya mukwekele wa kusapwila, twingila nanji bupainiya bwa kukwasha. Byonka byuba Gary, Louise naye ulabijila binembelo bimulengela kwikala na lwitabilo mu milaye ya Lesa ya ntanda amo ‘meso a bampofu mo akalaba’ kabiji “kafwako nangwa umo wikala mu yewa muzhi ukamba’mba: Nakolwa, ne.”—Isa. 33:24; 35:5.
Tusanta bingi pa bukine buji mu Mambo a Yehoba anembelwe na lutangijilo lwa mupashi. Kabiji tusanchila bingi kipwilo byo kitutundaika, mambo kwa kubula kipwilo, kafwako kyo twakonsha kuba ne. Kikatakata bukwasho bwa Yehoba bo bwalengela kuba’mba twikale bwikalo bwa lusekelo.
[Tubyambo twa mushi]
a Jizhina ja kino kikola ja Laurence-Moon-Bardet-Biedl jafumine ku badokotala bana bekitulukile amba kya mu mashi kabiji kifuma ku bansemi. Ano moba bekitela’mba Bardet-Biedl. Kino kikola kechi kibukwa ne.
[Kipikichala pa peja 25]
Tusanta bingi pa bukine buji mu Mambo a Yehoba anembelwe na lutangijilo lwa mupashi