Pɛɛku a Tale Kaniŋ Talɛŋndoŋ Okɔɔ
“Mbo chua kaniŋ talɛŋndoŋ ŋuɛɛnu mbo ke buɛiyo o pilɔɔ. Mbo ke o pilɔɔ ŋ muuŋ. Mbo ke hoo ipilɛ.”—MAT. 25:15, NW.
1, 2. Le yɛɛ Chiisu dimi yɛ taloo a talɛŋndoŋ okɔɔ?
O TALE Chiisu dimi a talɛŋndoŋ okɔɔ wo niŋ, mbo chɔm kpendekele kalaŋ buɛiyaa nduaa pɔyaŋnda nɔ wo. Ŋ nɔ miŋ sina taloo hoo pɛŋgu, kanifuule o piiliaŋ Kilisiɔŋaa tonyaa kpou. O yɔŋ bɛɛ aa tiindaŋ ndaa cho le kɔlaŋ o choo choo niŋ, ɔɔ le waa o lɛŋndeŋ choo.
2 Le nyuna buɛiyaa nduaa mulioo a palɛi mɛɛlɛi okɔɔ Chiisu dimi taloo hoo ni. Nyuna koŋ wa a “boondii sɔɔŋ muŋ ŋ cho hunɔɔ yɔŋnɔŋ nde” okɔɔ, a tamasioo le chɔmndo maa boondii o “cho hunɔɔ ve cho niŋ fuuluuwo.” (Mat. 24:3) Lelaŋ, o teleŋ naa niŋ taloo hoo cho peelɔŋ ni. Nduyɛ o cho tamasioo opilɛ le chɔmndo maa Chiisu cho niŋ naŋ, vɛlɛ Masaa o cho niŋ ni.
3. Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o talela cho o Maatiu 24 a 25 niŋndo?
3 Taloo a talɛŋndoŋ okɔɔ cho opilɛ o talela hiɔɔlu la Chiisu dimi o Maatiu 24:45 tei 25:46 niŋndo. La yaa laŋ lapilɛ laŋ la soo a buɛi cho sakpo, nduyɛ mbo wa buɛi kɔl kalu wo, o soo a chuaa laanduaa yufuaa tɔ wa wo, a o soo a saa a chuiŋnda okɔɔ wo. Tale laŋ kpou la muli nyuna buɛiyaa Chiisuaa nyuna ndu a teleŋ o cho wa naŋndo okɔɔ. O talela hiɔɔlulaŋ ndaŋ niŋ fau, mi Chiisu dimi maa kaalaa cho tosa mi buɛiyaa nduaa tonyaa wa teŋgeŋ o palɛi mɛɛlɛi niŋ. Taloo a buɛiyo, yufuaa, a kaniŋ talɛŋndoŋ cho suɛi a buɛiyaa nduaa pɔyaŋnda okɔɔ. O tale buɛi cho sakpo wo niŋ, mi Chiisu chɔm maa kunda pɔmbɔ pɔyaŋndo nɔ mbo wa buɛi sakpoo, nduyɛ mbo wa buɛi kɔl kalu le buɛiyaa nduaa nyɛdiaa kioo o palɛi mɛɛlɛi niŋ. O tale yufuaa niŋ, mi Chiisu kindila maa buɛiyaa nduaa pɔyaŋnda kpou nɔ ma wa a bɛɛndiaŋ, nduyɛ ma wa lahɔl le hunɔɔ Chiisoo, mi che bɛɛ a sina teleŋ o nɔ le hunɔɔ wo le. O tale kaniŋ talɛŋndoŋ niŋ, mi Chiisu chɔm maa Kilisiɔŋaa pɔyaŋnda nɔ ma wa wali nda leKilisiɔŋndo tosaa kekelee. O tale mɛɛlaa niŋ, o soo a saa a chuiŋnda okɔɔ wo, a wanaa nɔ tiindaŋndo le waa o lɛŋndeŋ choo wa Chiisu wa suɛi ni. Mbo kindila maa a nɔ ma toolu pɔmbuaa nduaa pɔyaŋaa cho o lɛŋndeŋ choo wa a kɔl ndaa kpou.a Ŋ muliŋ ndɔ niko hɔlla o tale kaniŋ talɛŋndoŋ.
MASANƆƆ KE BUƐIYAA NDUAA NYƐSƆLAA
4, 5. Nɛɛ cho yɛ poo, ɔɔ masanɔɔ o tale kaniŋ talɛŋndoŋ niŋ, nduyɛ vɛɛ kanii talɛŋnde nɔ yɛ baa?
4 Nuawɔ Maatiu 25:14-30, NW. Yaula naalaŋ la tɛɛsiaa niŋ o sindɔɔ niŋ pa maa, Chiisu cho poo, ɔɔ masanɔɔ o taloo hoo niŋ ni. Nduyɛ kɔla ndɔlaŋ o lɛŋnde cheleŋ niŋ cho teleŋ o hel choo choo o wɔsi 33 ve niŋndo ni. O tale tase Chiisu dimi wo niŋ, mbo chɔm le sabu o kuɛ o lɛŋnde pilɛ niŋndo, “le mi nda aa kɔ chua ndu masaleŋ.” (Luk. 19:12) Chiisu sɔla kpaaya lemasaa mɛɛ o hel ndɔɔ o choo choo niŋ te.b Kɛ mbo “kɔ chal o fondaŋ lebiɔɔ o ba kɛndɛ Mɛlɛkaa choo. Loŋ o cho niŋ chumndo haaa ni mi Mɛlɛka lo o koŋ mbo tosa mbo nɛi yaamɔɔvaa nduaa a bɛŋgu.”—Hibu. 10:12, 13.
5 Poo o taloo hoo niŋ ndoo nɔ kaniŋ talɛŋndoŋ ŋɔmaa. Nyɛsɔlaa pila wa koŋ o palɛi kɛŋ niŋ ni.c Tuupa mbo kua o lɛŋnde cheleŋ niŋ, mbo piɔu kaniŋ talɛŋndoŋ muŋ buɛiyaa nduaa tɛɛŋ le ma koma tosa yulaleŋ a muŋ. Maa po koŋ, Chiisu ndoo nɔ nyɛ sɔvɛ bɛndu tuupa mbo kua o choo choo niŋ. Yɛɛ koŋ? Mulioo cho o wali o tosa o yoomu ndɔɔ niŋndo.
6, 7. Yɛɛ kaniŋ talɛŋndoŋ sim yɛ?
6 Chiisu ndoo che wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ a waŋnda pɛɛkoo nyɛ sɔvɛ bɛndu. (Nuawɔ Luku 4:43.) Mbo kandu wallo hoo o fondaŋ ndoo nɔ le hunɔɔ a fulamakɔɔli kɛndɔɔ wo. O tase ndɔɔ, mbo dimul buɛiyaa nduaa aa, “La chua wɔ hɔlla mi la tofa chiɔɔŋ mɛɛ ŋ cho ŋ vesɛi le kouwɔɔ yɛ.” (Chɔŋ 4:35-38) Ndoo nɔ o kɔl le wanaa kɔlta ndalaŋ la cho sakpo wa chuuŋgiaa le ma simnuŋ buɛiyaa ndɔ. Maa wana wali ichiɔɔ kɛndɔɔ, Chiisu mel chiɛi vesa le kouwɔɔ ve lende le. Lelaŋ, mɛɛ o sɔla dɔɔ fulasɛiniŋndo, tuupa mbo miiŋgu o choo choo niŋ, mbo ke buɛiyaa nduaa wali kala kalaa le tosaa. Mbo dimul nda aa, “La kɔ o ŋwaŋnda chiee lo ba o ba fee mi la siiŋguu nda buɛiyaa ni.” (Mat. 28:18-20) A tonya, mi Chiisu ke nda wali sɔvɛ bɛndoo pila le tosaa, ndu cho yɛ wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ ni.—Kɔl. Diiŋ Ndɔɔ 4:7.
7 Yɛɛ naŋ nɔ yɛ niŋ miŋ dimi? Mɛɛ o wa buɛiyaa nduaa viomɔɔ le ma siiŋguu waŋnda buɛiyaa ndɔ, “nyɛm ndɔŋ” o wa nda muŋ bolleŋ handɔɔ ni, muŋ cho yɛ kaniŋ talɛŋndoŋ ni. (Mat. 25:14) Le miŋ bii bila nyɛkɛndɛi, kaniŋ talɛŋndoŋ sim le kalaŋ buɛiyaa nduaa nɔ le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo, ma siiŋguu waŋnda buɛiyaa ndɔ wo ni.
8. Mi che bɛɛ o cho nyɛ pilɛ le nda yaa kpou sɔla le, yɛɛ masanɔɔ ndoo yeema yɛ?
8 Tale kaniŋ talɛŋndoŋ chɔm maa mi masanɔɔ ke buɛi ndɔɔ opilɛ kaniŋ talɛŋndoŋ ŋuɛɛnu, opilɔɔ ŋmuuŋ, nduyɛ mbo ke o cheleŋ ipilɛ. (Mat. 25:15) Mi che bɛɛ naa nda yaa kpou o cho nyɛ pilɛ le masanɔɔ ke nda le, kɛ ndoo yeema nda le ma soliŋ kaniŋ talɛŋndoŋ muŋ kpeku nyɛkɛndɛi, a yoomuma ndaŋ fau le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo a mɛɛ nda tiuba yɛ. (Mat. 22:37; Kol. 3:23) O wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ, kanduŋ a Pɛntikɔɔsi wɔsi 33 ve boondii Chiisuei, buɛiyaa Chiisuaa kandu yulaleŋ tosaa a kaniŋ talɛŋndoŋ ni. Wali poli nda tosa kekelee wo cho o poonyiaa o yau Walta Wanaa Chiisuaa niŋ, o Baabuiyo niŋ.d—Walta Wa. 6:7; 12:24; 19:20.
YULALEŊ TOSAA A KANIŊ TALƐŊNDOŊ O TELEŊ LAMƐƐLOO NIŊ
9. (a) Yɛɛ buɛiyaa ŋiɔɔŋaa cho sakpo wa tosa yɛ a kaniŋ talɛŋndoŋ, nduyɛ yɛɛ koŋ chɔm yɛ? (b) Yɛɛ “saa cheleŋ” nda bɛɛ cho yɛ tosaa?
9 O teleŋ mɛɛlaa niŋ, o bii fau kanduŋ o wɔsi 1919 niŋ, buɛiyaa pɔyaŋaa Kilitiaa o chieeŋndo choo cho yulaleŋ tosaa a kaniŋ talɛŋ Masanɔɔ. Maa buɛiyaa tasiaa ŋiɔɔŋnda, puaapiliaa a ndepiliaa pɔyaŋnda cho kindiŋndo tau a nyɛ nda sɔla wo. Ŋ nɔ miŋ keela kɔllo le sinaa wana sɔla kaniŋ talɛŋndoŋ ŋuɛɛnu wo, a o sɔla ŋmuuŋ ndo le. O taloo hoo niŋ, mi buɛiyaa ŋiɔɔŋnda haa kpou tosa wallo kekelee le ma handu kanioŋ o ŋ masanɔɔ ke nda woŋ choo. Wali yɛɛ wanaa nɔ tiindaŋndo le waa o lɛŋndeŋ choo wa cho yɛ tosaa? Wali sɔviɔɔ pila! Tale Chiisu dimi a saa a chuiŋnda okɔɔ wo pɛɛku naa maa, o ke wanaa nɔ tiindaŋndo le waa o lɛŋndeŋ choo wa bɛɛleŋ le ma toolu pɔmbuaa Chiisuaa o wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ niŋ a waŋnda pɛɛkoo. O palɛi nyɛpalaa hoo niŋ, kundala tiɔɔŋndaŋ ndaŋ la cho wallo diompilɛ kekelee maa “kundaa o pilɛ” le waŋnda siiŋgoo buɛiyaa Chiisuaa.—Chɔŋ 10:16.
10. Yɛɛ kpeekpei chɔm yɛ maa Chiisu cho o Masaleŋ choo?
10 A tonya, Masanɔɔ yeema fulamakɔɔlioo. A mɛɛ naŋ sina niŋ yɛ, mi buɛiyaa Chiisuaa o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ tosa mi nyɛm Masanɔɔ kuii. Ɔɔ niŋ o palɛi mɛɛlɛi hei niŋ i taloo hoo nɔ mbo peeluŋ nde? Buɛiyaa Chiisuaa cho wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ tosaa kekelee, a wa waŋnda siiŋgoo buɛiyaa ndɔ mbo hiau maa paandu. Diompilɛ nda cho chɔmndo o wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ niŋndo cho hunɔɔ a fulamakɔɔli kɛndɔɔ. Iwɔsi o iwɔsi, buɛiya o waalaŋ niŋ cho handɔŋndo lechoo ni. Hei cho chɔmndo maa wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ a waŋnda Diom Mɛlɛkaa pɛɛkoo, cho tamasioo opilɛ o chɔm maa Chiisu cho niŋ o Masaleŋ choo wo. Tonya, Masanɔ ndaa cho a kɔl kɛndɛ!
Kiliti ke buɛiyaa nduaa kalaŋ sɔviɔɔ le wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ tosaa (Tofa pɛl 10)
LƆƆ KUƐƐ MASANƆƆ CHO YƐ HUNƆƆ MI BUƐIYAA NDUAA DƆƆŊ KONA?
11. Yɛɛ tosa yɛ miŋ dimi maa Chiisu cho hunɔɔ le konaa a teleŋ palɛi nyɛpalaa bɛndoo?
11 Chiisu cho hunɔɔ le mi buɛiyaa nduaa dɔunuŋ kona a teleŋ mɛɛlula nyɛpalaa bɛndoo. Le yɛɛ naŋ dimi yɛ lende? Nyɛ o dimi o Maatiu bolle 24 a 25 niŋndo tosa ni miŋ dimi lende. O bolii Baabuiye hei niŋ, mi Chiisu suaa daandi daandi a hunɔɔ ndɔɔ okɔɔ. Mɛɛ o wa suɛi a kɔɔsɔ yɔŋnuŋ niŋ o palɛi nyɛpalaa bɛndoo choo ve okɔɔ, mbo dimul waŋnda aa, ‘Taamasioo cho chɔmnɔŋ o hala le sinaa maa wana nda veelu aa, Po Wana Pɔnɔɔ wo chɛŋ hunɔɔ.’ Le mi buɛiyaa nduaa o palɛi mɛɛlɛi niŋ wa lahɔl, mbo dimul nda aa, ‘La sina paale Masanɔ nyaa cho hunɔɔ lechoo leŋ te.’ Nduyɛ “boondii nya ve niŋ wana nda veelu aa, Po Wana Pɔnɔɔ wo kɔl te ve, boondii keŋ o huŋ niŋ ni.” (Mat. 24:30, 42, 44, Naapila piimiaa ndu diki diki ni) Lelaŋ, te Chiisu dimi pɛ maa “mɛɛ o hiŋ, mbo veelu nda le ma huŋ dɔɔŋ kona,” a boondii o cho hunɔɔ le chieeŋndo hoo tɛɛmboo wo okɔɔ o wa suɛi ni.e—Mat. 25:19.
12, 13. (a) Yɛɛ masanɔɔ dimullɛ buɛiyaa tasiaa ŋiɔɔŋnda, nduyɛ le yɛɛ? (b) Teleŋ kuɛɛ Kilisiɔŋaa pɔyaŋnda cho yɛ chuwɔɔ helɔɔ o choo choo niŋ? (c) Fanda yɛɛ wanaa cho wa o ba ndɔ kɛndɔɔ choo wa cho yɛ sɔla?
12 A mɛɛ taloo hoo chɔm yɛ, mɛɛ masanɔɔ hiŋ, mbo saaluŋ maa buɛiyaa tasiaa ŋiɔɔŋaa o ke kaniŋ talɛŋndoŋ ŋuɛɛnu a buɛi o ke ŋmuuŋ ndo cho sanaa. Mi o kɛ kɛ handu kanioŋ lechoo. Mi masanɔɔ dimul nda aa, “Niwali. A cho bɔɔ buɛi kɛndɛ, nduyɛ, a cho sanaa. Mɛɛ ŋ cho nuaa sanaa o nyɛm pɔmbɔŋ choo yɛ, I cho num handɔɔ nyɛm bana banaŋ bolleŋ.” (Mat. 25:21, 23) Yɛɛ naŋ nɔ yɛ niko miŋ wa kɔl, te Masanɔɔ Chiisu hiŋ pɛ le kɔɔsɔɔ o chilaŋ niŋ?
13 Buɛiyaa nduaa pɔyaŋaa cho wallo kekelee maa buɛiyaa tasiaa ŋiɔɔŋnda haa wa, cho fɛŋ di mɛɛlaa sɔla tuupa mi teleŋ nyɛpalaa bɛndoo kanduŋ. (Chɔɔmɔŋndo 7:1-3) Tuupa mi Amakɛdɔŋ kanduŋ, Chiisu cho nda fanda ndaa ke le helɔɔ o choo choo niŋ. Wanaa nɔ tiindaŋndo le waa o lɛŋndeŋ choo ma toolu pɔmbuaa Kilitiaa o wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ niŋnda bɛɛ cho wa o ba ndɔ kɛndɔɔ choo. Nduyɛ o cho nda dioo ke le waa o lɛŋndeŋ choo o Masale ndɔleŋ bɛŋgu.—Mat. 25:34.
BUƐI KƆL VESƐI ISIƐLƐIYO
14, 15. Baa dimioo Chiisu wa ni maa pɔmbuaa nduaa pɔyaŋnda a bɔɔbɔɔ cho simnɔŋ maa buɛi kɔl vesɛi isiɛlɛiyo? Tɛɛsiaa wɔ.
14 O taloo hoo niŋ, yɔŋi buɛi mɛɛlaa ndoo tosa yulaleŋ a nyɛsɔlaa Masanɔɔ ke ndu wo, ɔɔ mi ndoo kɔ kɛsi ndu o chiɛi nda kɛsi nyɛsɔlaa wo niŋ, mbo tuau soondo mbo viaŋ leniŋ. Kaa wɔɔŋndo pila buɛiyo hoo chɔm ni. A hɔlaa vesɛi sɛɛŋ, o hendu nyɛ o nyɛ o nyɛsɔlaa masanɔɔ ke ndu wo choo le. Le hei, mi masanɔɔ dimul ndu aa, “Num buɛi kɔl vesɛi bɛndu ŋ cho ni. Nduyɛ, a cho wana siɛlɛi bɛndu.” Mi Masanɔɔ puu ndu nyɛsɔlaa koŋ o ba mbo ke wana nɔ kaniŋ talɛŋndoŋ tɔ wo. Okoŋ, mbo viau buɛi kɔl vesɛi koŋ o nyumndaŋ niŋ o bɛɛ, ‘naa o cho wa koŋullo mbo suam chiŋndoŋ’ nda.—Mat. 25:24-30; Luk. 19:22, 23.
15 O buɛiyaa yaa wa haa tɛɛŋ, mi opilɛ viaŋ kanii masanɔɔ ke ndu ve o soondo niŋ. Baa nyɛ Chiisu dimi a buɛiyo hoo okɔɔ wo sim ni maa a bɔɔbɔɔ o buɛiyaa nduaa pɔyaŋnda tɛɛŋ cho simnɔŋ maa buɛi kɔl vesɛi isiɛlɛiyo hoo? Sako bɛɛ. Ŋ yaasiaŋndɔ nyɛ o wa dimioo o taloo hoo niŋndo. O tale buɛi cho sakpo, nduyɛ mbo wa buɛi kɔl kalu wo niŋ, mi Chiisu suaa a buɛi dɛnɛwɔɔŋ lɔɔ chaaŋaa nduaa wo okɔɔ. O cho dimi le Chiisu wa o tale koŋ niŋ maa kunda buɛi dɛnɛwɔɔŋ cheleŋ cho kilaŋ te. Kɛ silaa o wa buɛi cho sakpo wo ni maa o nɔ mbo chɔm kaa dɛnɛwɔɔŋndo le. O tale yufuaa tɔ wa niŋ bɛɛ, o cho dimi le Chiisu wa maa buɛiyaa nduaa pɔyaŋnda tɛndaa tɛɛŋ cho simnɔŋ maa yufuaa ŋuɛɛnuaa diɔmnda le. Kɛ silaa o wa pɔmbuaa nduaa ni a nyɛ yɔŋnuŋ niŋndo, te a ve yekeŋ nduyɛ ma wa a bɛɛndiaŋ te.f Nyɛ Chiisu dimi o tale kaniŋ talɛŋndoŋ niŋndo chɔm naa maa pɔmbuaa nduaa pɔyaŋnda a bɔɔbɔɔ cho simnɔŋ maa buɛi kɔl vesɛi isiɛlɛiyo le. Kɛ silaa Chiisu wa buɛiyaa nduaa pɔyaŋnda ni le ma tosa wallo kekelee, ma hiŋnuŋ a kaniŋ talɛŋ o ke nda woŋ, nduyɛ ma kɛɛ kaa buɛi dɛnɛwɔɔŋndo.—Mat. 25:16.
16. (a) Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o tale kaniŋ talɛŋndoŋ niŋ? (b) Vɛɛ buŋgɛi hei chɔɔlu yɛ sinapɛŋgu naa a tale kaniŋ talɛŋndoŋ okɔɔ? (Tofa kɔfoo “Sinapɛŋgoo Sɔlaa a Tale Kaniŋ Talɛŋndoŋ Okɔɔ..”)
16 Sɔɔŋ sala tiɔɔŋ kuɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o tale kaniŋ talɛŋndoŋ niŋ? O tasoo, Masanɔɔ Kiliti ke buɛiyaa pɔyaŋnda nyɛ o che maa o cho o sɔvɛ wo. Ndu cho yɛ yooŋgu kɛndɔɔ dimioo ni, ma siiŋguu waŋnda buɛiyaa ndɔ. O diiŋ ndɔɔ, Kiliti yeema naa miŋ tosa wallo kekelee o yooŋgu kɛndɔɔ dimioo niŋ. Te ŋ tosa pɛ lende, Masanɔɔ cho naa fanda le laalaŋ naa, wa naa lahɔl, a lo lechoo naa.—Mat. 25:21, 23, 34.
a Bandu Mɛŋgɛlaa, Suɛɛsɔɔ 15, 2013 ve, pei 21-22, pɛlta 3-10 (o puuluei niŋ), chɔm wana cho buɛi sakpoo, nduyɛ mbo wa buɛi kɔl kaloo wo. Buŋgɛi tasei o yauwo hoo niŋ tɛɛsiaa wanaa cho yufuaa wa. Tale soo a saa vɛlɛ a chuiŋnda okɔɔ wo cho o tɛɛsiaa o Bandu Mɛŋgɛlaa, Saa 15, 1995 niŋ, pei 23-28. Nduyɛ buŋgɛi cho lachi o yau hoo niŋnde bɛɛ soo a taloo hoo okɔɔ.
b Tofawɔ kɔfoo “Mɛɛ Tale Kaniŋ Talɛŋndoŋ Velaŋ a Tale Manɛiyoŋ Yɛ.”
c O palɛi Chiisuei niŋ, talɛŋnde ndii wa le dinaluɛiyoŋ 6,000. Le dinaluɛiye sɔlaa, mɛɛ ma tosa wallo le paaleŋ kpɛŋ. Kɛ le talɛŋnde sɔlaa, mɛɛ mi waŋndo ndoo tosa wallo lepaa o lepaa le wɔsilaŋ 20.
d Mɛɛ kiilaa vi, mi Setana beeŋguu yiŋndeŋ le mi waŋnda simul Mɛlɛka. Mi hei yɔŋnuŋ le wɔsila bɔɔbɔɔ. A boondii keŋ, nyɛ nyɛ ve tosaŋ le mi waŋnda simnuŋ buɛiyaa tonya Kilitiaa le. Kɛ keŋ kpou ndii nɔ le siŋgaŋndo a “teleŋ kuauvaa,” koŋ cho yɛ palɛi mɛɛlɛi ni. (Mat. 13:24-30, 36-43) Tofa Bandu Mɛŋgɛlaa, Suɛɛsɔɔ, 15, 2013, pei 9-12. O puuluei niŋ o cho ni.
e Tofa Bandu Mɛŋgɛlaa, Suɛɛsɔɔ 15, 2013, pei 7-8, pɛlta 14-18. O puuluei niŋ o cho ni.
f Tofa suɛi lebolle, “La Ve Niŋ ‘A Puɛiyaŋ Te’?” o yauwo hoo niŋ.