Naa Bandu Mɛŋgɛlaa KƐSI YAULAŊ O INTANƐITIIYO WA
Bandu Mɛŋgɛlaa
NAA KƐSIAA LAYAUWA O INTANƐTIIYO CHOO
Kisiei
Ɔ, ɔ, Ɛ, ɛ, Ŋ, ŋ
  • Ɔ
  • ɔ
  • Ɛ
  • ɛ
  • Ŋ
  • ŋ
  • BAABUIYO
  • YAULAŊ A NYƆƆŊ
  • BƆŊAŊNDAŊ
  • w25 Tapioo p. 2-7
  • “Veelu Bɛnduaa Kundaa”

Viduei cho le fondaa hoo le.

Mal Haki, bahawɛi pɔmbɔ yɔŋnuŋ le num vidueiyo hoo solullo.

  • “Veelu Bɛnduaa Kundaa”
  • Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa (O Naŋ Pɛɛku Wo)—2025
  • Suɛi Lebolii Pɔmbuɛi
  • Fonda Soo a Nyɛ Pilɔɔ Wo
  • TELEŊ KUƐƐ NAŊ ‘VEELU YƐ BƐNDUAA KUNDAA’?
  • LE YƐƐ NAŊ NƆ YƐ MIŊ VEELU BƐNDUAA KUNDAA?
  • VƐƐ BƐNDUAA KUNDAA MALA YƐ NAA?
  • KALAŊ NAAPILAA
  • Vɛɛ Bɛnduaa Kundaa Chɔm yɛ Wanaa Tosa Hakioo wa Kaalaa a Nyiɛɛye?
    Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa (O Naŋ Pɛɛku Wo)—2024
  • Vɛɛnɛ Kundaa Cho yɛ o Kɔɔnaa?
    Tuei Yoomoo Yeela Lefafɛɛŋ!​—Yauwo le Baabuiyo Pɛɛkoo
  • Puaapiliaa, Baa La Cho Pa Kindiŋndo le Simnɔŋndo Bɛnduaa Kundaa?
    Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa (O Naŋ Pɛɛku Wo)—2024
  • Wanaa Mandaa Lasaa Tosa Wallo le Tɔnɔ Wanaa Chɛhowaa Wa
    Yoomu Naa leKilisiɔŋndo a Wali Pollo—Yau Wali Bɔŋaŋndo—2023
Chɔɔlu Nua
Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa (O Naŋ Pɛɛku Wo)—2025
w25 Tapioo p. 2-7

BUŊGƐI PƐƐKƐI 36

CHONDII 103 Wanaa Mandaa Lasaa Mɛlɛka Ke Naa Wa

“Veelu Bɛnduaa Kundaa”

“O veelu bɛnduaa kundaa.”—CHEMI. 5:14.

NYƐ NAŊ CHO PƐƐKU WO

Ŋ cho pɛɛku le sabu i cho suɛi sɔvɛ le bɛnduaa kundaa nyunaa le malaa a teleŋ naŋ yeema ndu wo.

1. Vɛɛ Chɛhowa chɔm yɛ maa saa nduaa cho a sɔvɛ ndu o hɔl?

CHƐHOWA che saa nduaa a sɔvɛ. O pendu nda a kooma po ndɔɔ, nduyɛ mbo ke bɛnduaa kundaa wallo le nda mandaa. (Walta. 20:28) Chɛhowa yeema mi bɛnduaa kundaa bii saa nduaa nyɛkɛndɛi. Mi bɛnduaa kundaa tol tamasi Chiisu wo kɔɔli le puaapiliaa a ndepiliaa kɔl dɛɛniaa kioo, nduyɛ a nda malaa ma lo o laalaŋ ndaa choo o Chɛhowa lo.—Aisa. 32:​1, 2.

2. O nɛɛ waa niŋ Chɛhowa chɔm yɛ yeemɛi kpeekpeiye? (Isikiɛɛ 34:​15, 16)

2 Chɛhowa buulaŋ a saa nduaa kpou okɔɔ, kɛ mbo chɔm buulaŋ teŋgeŋndo le a cho o saŋgaa niŋnda. Mi Chɛhowa soliŋ bɛnduaa kundaa kpeku le wanaa tosa biondɔŋndo o ndu piɛiyo niŋnda malaa. (Nuawɔ Isikiɛɛ 34:​15, 16.) A koŋ kpou, o yeema naa miŋ nyuna le malaa a teleŋ kpeekpei naŋ yeema ndu wo. O yeema naa ko miŋ piɛi o ndu lo le malaa le, kɛ o yeema naa miŋ nyuna vɛlɛ ‘wanaa cho le kundaa mandaa a waŋnda pɛɛkoo wa’ le naa kioo mala naŋ yeema wo.—Ɛfi. 4:​11, 12.

3. Vɛɛ naa kpou sɔla yɛ tɔnɔɔ te ŋ sina pɛ wali bɛnduaa kundaa tosa wo?

3 O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho pɛɛku mɛɛ Chɛhowa soliŋ bɛnduaa kundaa kpeku, le naa mala naŋ yeema wo kioo o ndu piɛiyo niŋ yɛ. Ŋ cho nyunalaŋ ndaŋ muli: Teleŋ kuɛɛ naŋ nyuna yɛ bɛndu kundaa le malaa? Le sabu yɛɛ naŋ nyuna yɛ le malaa, nduyɛ vɛɛ nda mala yɛ naa? O yɔŋ bɛɛ miŋ nɔ chaŋyɛi kɛndɛi a Chɛhowa suŋ suŋ, mulilaŋ le nyunalaŋ ndaŋ la cho naa mala le miŋ chɔɔlu balika melaa nɔ le kɛɛsiaa Chɛhowa tosa sanaa a bɛnduaa soliŋndo kpeku, le naa malaa miŋ sina nyɛ naŋ nɔ miŋ tosa wo, te ŋ yeema pɛ nda malaa o ba.

TELEŊ KUƐƐ NAŊ ‘VEELU YƐ BƐNDUAA KUNDAA’?

4. Le yɛɛ naŋ laalaŋ yɛ maa a wana cho a naa o Mɛlɛka piɛiyo niŋndo okɔɔ Chemisi 5:​14-16, 19, 20 cho suɛi ni? (Tofa vɛlɛ fotueilaŋ.)

4 Mi Chemisi buɛi Chiisu wo tɛɛsiaa mɛɛ Chɛhowa soliŋ bɛnduaa kundaa kpeku le naa malaa o ndu piɛiyo niŋ yɛ. Mbo poonyiaa aa: “Wana cho pa nya tɛɛŋ mbo wa a naa? O veelu bɛnduaa kundaa.” (Nuawɔ Chemisi 5:​14-16, 19, 20.) O bolle Baabuileŋ ndeŋ niŋ, a wana cho a naa o Mɛlɛka piɛiyo niŋndo okɔɔ Chemisi cho suɛi ni. Le tamaseliiyo, mi Chemisi dimi maa wana cho a naa wo veelu bɛnduaa kundaa, kɛ o cho wana chiɔuwaa le. Mbo chɔɔlu vɛlɛ tɛɛsiaa maa, mi wana cho koŋ a naa wo seŋgu te Chɛhowa mal ndu pɛ le hakila ndɔlaŋ. Le mi wana cho a naa wo seŋgu, o nɔ mbo kuɛ o wana chiɔuwaa lo mbo tɛɛsial ndu nyɛ cho ndu nɛiyo wo, okoŋ mbo diikuŋ sawala wana chiɔuwaa cho ndu ke laŋ. O nɛi pilɛ koŋ choo, te ŋ yeema pɛ miŋ miiŋgu vɛlɛ o chaŋyɛi kpɛɛluŋnde niŋ a Chɛhowa, ŋ nɔ miŋ soo o bɛnduaa kundaa lo miŋ dimul nda a bahawɛi naa okɔɔ, nduyɛ miŋ tol sila nda cho naa ke o Baabuiyo niŋndo kɔɔli.

Fotueilaŋ: 1. Poo cho wana chiɔuwaa tɛɛsiallo a bahawɛi choŋgu ndɔɔ okɔɔ. 2. Puaapilɛnɔɔ cho bɛndu kundaa tɛɛsiallo a bahawɛi ndɔɔ okɔɔ ma wa ichali o kpeŋgbeiyo choo o bɛɛ.

Te ŋ wa pɛ a naa, ŋ nɔ miŋ kuɛ o wana chiɔuwaa lo. Lende koni, te chaŋyɛi nɛi a Mɛlɛka luɛi pɛ o kpundɔɔ niŋ, ŋ nɔ miŋ kuɛ o bɛnduaa kundaa lo (Tofa pɛl 4)


5. Vɛɛ naŋ looku yɛ sina te chaŋyɛi nɛi a Chɛhowa cho pɛ luɛiyɔɔ o kpundɔɔ niŋ?

5 Kɛɛsiaa cho o Chemisi bolle 5 niŋndo cho naa dɛɛniaa le miŋ soo o bɛnduaa kundaa lo, te ŋ sina pɛ maa chaŋyɛi nɛi a Chɛhowa kandu luɛiyɔɔ o kpundɔɔ niŋ. Lelaŋ i cho bɔɔ suɛi sɔvɛ le miŋ nyuna bɛnduaa kundaa le malaa, tuupa mi chaŋyɛi naŋ nɔ a Mɛlɛka ve luɛi o kpundɔɔ niŋ. Ŋ nɔ miŋ sandu a naapila. Kanifuule Baabuiyo sila naa maa te ŋ mandaŋ te, ŋ tiuba miŋ yiyaŋ maa ŋ cho o chaŋyɛi kpɛɛluŋnde niŋ a Chɛhowa, kɛ o kpeekpei niŋ ŋ ve o chaŋyɛi kɛndɛi niŋ a ndu le. (Chemi. 1:22) Mi Kilisiɔŋaa tasiaa o Sadisi niŋ tosa biondɔŋ waa nuaa, nduyɛ mi Chiisu dimul nda kpendekele maa a ve lɛ Chɛhowa kɔllo nɛŋi le. (Sɔɔŋ. 3:​1, 2) Nɛiyo opilɛ o naŋ mɛɛndaŋ chaŋyɛi nɛi a Chɛhowa wo cho tuuwo sɛmbɛ naŋ nɔ o tasela ndɔ wo, a o naŋ nɔ suŋ suŋndo ni. (Sɔɔŋ. 2:​4, 5) Ŋ nɔ miŋ nyunaŋ aa: ‘Baa sɛmbɛ ya nɔ le diomndaŋ veeloo o Baabuiyo niŋ, a yiyaŋndo yiŋgoloŋ o nyɛ ya veelu diomndaŋ choo wo cho wɔ pa maa paandu? Baa bɔŋaŋndaŋ latiŋ koni ya bii nduyɛ mi bɛɛndiaŋ le laŋ ni? Baa sɛmbɛ yaa nɔ le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo wo tol pa toolo? Baa mi yelelaŋndo a nyɛsɔlaa nuuviaa chua pa teleŋ nuu tau le yiyaŋndo o sɔɔŋ sɔviɔŋ choo?’ Te muli naa le nyunalaŋ ndaŋ o kɛ kɛ wa pɛ aa ei, mɛɛ keŋ cho chɔmndo maa chaŋyɛi nɛi a Chɛhowa cho lɛ i kala poŋ maa paandu le. Te ŋ tiu lɛ ba le chaŋyɛi nɛi miŋgioo ikala poŋ a Chɛhowa a ba naa le, ɔɔ miŋ tosa nyɛ tɛɛmbuu Chɛhowa kɔllo wo, ŋ nɔ miŋ nyuna bɛnduaa kundaa le malaa.

6. Yɛɛ wanaa tosa haki wɔɔŋ wɔɔŋndo wa nɔ yɛ ma tosa?

6 A tonya, te waŋndo tosa pɛ haki wɔɔŋ wɔɔŋndo o tosa mbo sɔla solioo o kundaa niŋndo, o nɔ mbo soo o bɛndu kundaa lo a ndi okɔɔ. (1 Kɔl. 5:​11-13) Wana o wana tosa pɛ haki wɔɔŋ wɔɔŋndo, o tiuba mbo miŋgi chaŋyɛi nduɛi kindi a Chɛhowa a ba ndɔ le. Le mi Chɛhowa mal naa haki sanaa a sala baŋaa Chiisu wo, mɛɛ miŋ tosa sɔɔŋ chɔm maa ‘ŋ wookuŋ ndo.’ (Walta. 26:20) Sɔɔŋ muŋ ipilɛ cho suɛi o bɛnduaa kundaa lo ni, te ŋ tosa pɛ haki wɔɔŋ wɔɔŋndo.

7. Nɛɛ cheleŋ nɔ yɛ mbo nyuna bɛnduaa kundaa le malaa?

7 O cho ko wanaa tosa haki wɔɔŋ wɔɔŋndo wa le bɛnduaa kundaa mala le, kɛ ma mala vɛlɛ wanaa vi ŋdial o Mɛlɛka piɛiyo niŋnda. (Walta. 20:35) Le tamaseliiyo, naapum mi sioŋnde wa num le mɛɛ ŋ cho batiuwaa sɔla le yeemaŋ wɔɔŋndoŋ chɔulaba le yɛ. Naapum mi i wa ikala le yeemaŋ wɔɔŋndoŋ muŋ chɔulabaa, te o yɔŋ pɛ maa a wa paandu balaŋ o kooma wana chua a ve o numpila niŋ te waŋ, fotueila tumfondolaŋ tofaa, ɔɔ kaa ihini nɔɔlɛiyo tosaa tuupa ma simnuŋ Kilisiɔŋnɔɔ. Yɔŋ isiooŋ le nyunaa le malaa le. A tiuba ma suukaŋ a bɛndu kunda ŋ laalaŋ maa o cho num nilaŋ yaŋɔɔ nyɛkɛndɛiyo. O cho num tɛɛsial nyɛ ŋ nɔ ma tosa le yeemaŋ wɔɔŋndoŋ chɔulaba wo, nduyɛ mbo loonuŋ num maa Chɛhowa cho wa a kɔl kɛndɛ te a hiou pɛ lachi a ndu diikɔŋndo. (Iki. 4:12) Te o yɔŋ pɛ ma tambu kɔl le mɛɛ ŋ sɔla wɔ batiuwaa le yeemaŋ wɔɔŋndoŋ chɔulaba le yɛ, bɛnduaa kundaa cho num loonɔŋ maa hei chɔm kpeekpei maa a chua chaŋyɛi numnde a Chɛhowa isɔvɛ, nduyɛ a dou tiindaŋndo o numpila niŋ te.—1 Kɔl. 10:12.

8. Baa sɔɔŋ kpou naŋ nɔ ni miŋ dimul bɛnduaa kundaa? Tɛɛsiaawɔ.

8 O cho sɔɔŋ naŋ tosa woŋ fau le naŋ kua o bɛnduaa kundaa lo le malaa le. Le tamaseliiyo, ŋ tuuwɔ maa a dimi nyɛ tɛɛmbuu puaapilɛnɔɔ ɔɔ ndepilɛnɔ numndo kɔllo wo, ɔɔ naapum ma tambu kɔllo tau a ndu. A nɔla ma tol sila Chiisu yɔŋgu wo kɔɔli, le mi kɔl nyuloo miiŋgu nya tɛɛŋ nya puaapilɛnɔɔ ɔɔ ndepilɛnɔ numndo, mbo hiau kɔlaŋ o bɛndu kundaa lo. (Mat. 5:​23, 24) A tosa vɛlɛ yaasiaa o yaula naalaŋ niŋ le sinaa mɛɛ wana chɔm kaa mɔɔsɔlɔɔ wo, waa wana biuwaŋ, nduyɛ a numpila dɔwɔɔ o mandaa bɛŋgu yɛ. A koŋ kpou, te a yeema pɛ malaa, a nɔla ma nyuna bɛndu kundaa. Le tamaseliiyo, mɛɛ kɛɛ sinapɛŋgoo luɛi Yuwodiaa nda Siŋtike tɛɛŋ, mi Pɔɔl dimul puaapilɛnɔɔ o kundaa Filipai niŋ le mbo mala nda ma toosiaŋ sɔɔŋ tɛɛŋ. Num bɛɛ bɛndu kundaa o kunda numndo niŋ tiuba mbo mala num.—Filip. 4:​2, 3.

LE YƐƐ NAŊ NƆ YƐ MIŊ VEELU BƐNDUAA KUNDAA?

9. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ chɛl mi siɔmbulaŋ la kɛɛlu naa bɛnduaa kundaa veeloo le? (Polowaa 28:13)

9 Laalaŋndo a kɔl simulaa yeemaŋ ni le nyunaa le malaa te ŋ tosa pɛ haki wɔɔŋ wɔɔŋndo, ɔɔ miŋ yiyaŋ maa ŋ tiuba miŋ hiou lachi a yeemaŋ wɔɔŋndoŋ chɔulabaa le. Ŋ nɔ miŋ chɛl mi siɔmbulaŋ la kɛɛlu naa bɛnduaa kundaa veeloo le. Le yɛɛ? Te ŋ hiou pɛ lachi a kɛɛsiaa Chɛhowaa tooloo, keŋ cho chɔm maa ŋ dɔu tiindaŋndo o ndu niŋ, nduyɛ a pɛɛku o cho naa le miŋ wa a kala poŋ o laalaŋndo niŋndo. Mi hei chɔm maa ŋ yeema mala ndɔɔ le hiouwɔɔ lachi a nyɛ cho o kɛndɔɔ wo tosaa. (Sam 94:18) Te ŋ tosa pɛ hakioo, ŋ nɔ tiindaŋndo maa Chɛhowa cho naa malɔɔ haki, te ŋ dimul pɛ bɛnduaa kundaa a haki naŋ tosa wo okɔɔ, nduyɛ miŋ pɛŋgi ndu tosaa.—Nuawɔ Polowaa 28:13.

10. Yɛɛ yɔŋnuŋ yɛ te kindiŋ pɛ le hakila naalaŋ vioŋɔɔ?

10 Te ŋ dimul pɛ bɛnduaa kundaa a hakila naŋ tosalaŋ okɔɔ, mi Chɛhowa mal naa haki, nduyɛ mi chaŋyɛi kɛndɛi miiŋgu naa vɛlɛ tɛɛŋ. Kɛ te ŋ dimul bɛnduaa kundaa le, miŋ saŋga tau. Mɛɛ Masaa Deeve kindiŋ le hakila ndɔlaŋ vioŋɔɔ, mbo tambu kɔllo tau kanifuule, mbo tɛɛmbuu chaŋyɛi o nɔ a Chɛhowa ve. (Sam 32:​3-5) Mɛɛ naa hiau nuaa lachi te a keleŋa ndu chiɔu le yɛ, lende koni chaŋyɛi nɛi a Chɛhowa luɛi o kpundɔɔ niŋ ni, te ŋ keleŋa bɛnduaa kundaa nyuna le malaa le. Chɛhowa yeema mi i waa nuaa yɔŋnuŋ naa le. Lelaŋ o dimul naa le miŋ suukaŋ a bɛnduaa kundaa, a o cho soliŋndo kpeku le naa malaa miŋ “toosiaŋ sɔɔŋ tɛɛŋ” a ndu wa.—Aisa. 1:​5, 6, 18.

11. Te ŋ veŋ pɛ haki wɔɔŋ wɔɔŋ ndo, vɛɛ keŋ piiliaŋ yɛ acheleŋnda?

11 Te kindiŋ pɛ le hakila naalaŋ vioŋɔɔ, mi keŋ piiliaŋ acheleŋnda. Naapum, mi hei tosa miŋ kɛɛlu nyina Mɛlɛkaa waa o kundaa niŋ, nduyɛ mi hei paaliaŋ kɔl nyulu cho puaapiliaa a ndepiliaa tɛɛŋ ndo. (Ɛfi. 4:30) O faŋaŋ okoŋ kɔɔli, te ŋ sina pɛ maa waŋndo cho o kundaa niŋ o tosa haki wɔɔŋ wɔɔŋndo wo, ŋ nɔ miŋ dimul ndu le mbo suukaŋ a bɛnduaa kundaa a ndi okɔɔ.a Nduyɛ te o yɔŋ pɛ miŋ veŋ haki wɔɔŋ wɔɔŋ waŋndo tosa wo, miŋ tɛɛmbuu Chɛhowa kɔllo tau. (Lɛv. 5:1) Kaala naŋ nɔ le Chɛhowa wo nɔ mbo nyindu naa, le miŋ dimul bɛnduaa kundaa a haki wɔɔŋ wɔɔŋ wana koŋ tosa wo okɔɔ. Te ŋ tosa keŋ pɛ ŋ cho kundaa kɛsi o diandaa, nduyɛ miŋ mala wana tosa koŋ haki wɔɔŋ wɔɔŋndo wo, le mbo miiŋgu vɛlɛ o chaŋyɛi kɛndɛi niŋ a Chɛhowa.

VƐƐ BƐNDUAA KUNDAA MALA YƐ NAA?

12. Vɛɛ bɛnduaa kundaa mala yɛ wanaa vi ŋdial o Mɛlɛka piɛiyo niŋnda?

12 Baabuiyo dimi maa bɛnduaa kundaa nɔ ma mala wanaa vi ŋdial o Mɛlɛka piɛiyo niŋnda. (1 Tɛsa. 5:14) Te a benduŋ pɛ, naapum mi bɛnduaa kundaa nyuuniaa num le sinaa nyɛ cho num o kɔllo, vɛlɛ a mɛɛ ŋ cho sinaŋndo yɛ. (Polo. 20:5) A tiuba ma tosa sɔɔŋ tɛtɛlɛ le nda, te o yɔŋ pɛ ma soo fɛɛsɛŋ a nyɛ yɔŋnuŋndo okɔɔ, o yɔŋ bɛɛ ma nɔ siɔmbulaŋ, ɔɔ mi i wa num ikala o ba le nyɛ yɔŋnuŋndo tɛɛsiaa. Te o yɔŋ pɛ ma yiyaŋ maa a cho ‘suɛi maa diɔm,’ tambu kɔl te. (Choobu 6:3) Bɛnduaa kundaa cho wa chɔ chɔ le num yamɛi kilul te. A cho num nilaŋ yaŋɔɔ nyɛkɛndɛi le sinaa nyɛ o nyɛ yɔŋnuŋ tuupa ma ke num sila bɛnda wo. (Polo. 18:13) Bɛnduaa kundaa sina maa teleŋndo yeemaŋ ni le waŋndo malaa. Lelaŋ a ve kɔl le bahawɛilaŋ kpou solioo o suukaŋ tasoo choo le.

13. Vɛɛ piɛile bɛnduaa kundaa a sila nda ke naa o Baabuiyo niŋndo mala yɛ naa? (Tofa vɛlɛ fotueilaŋ.)

13 Te a nyuna pɛ bɛnduaa kundaa le malaa, a kindiŋ le num chɔɔloo kɔllo tɛɛmbuu wo le, kɛ ma piɛi le num. Kɔndɔfillo cho num biyɔɔ a mɛɛ piɛile ndaleŋ le nɔ “kpaayaa” le num malaa yɛ. A cho num vɛlɛ ‘chuɛiyaŋ sui o diola Chɛhowa laŋ niŋ.’ (Chemi. 5:​14-16) “Chuɛiyaŋ” maŋ ma cho yɛ tonya cho o Diom Mɛlɛkaa niŋndo ni. Bɛnduaa kundaa cho Baabuiyo soliŋ kpeku nyɛkɛndɛi le num kɔllo dɛɛniaa, nduyɛ ma mala num le ma miiŋgu o chaŋyɛi kɛndɛi niŋ a Chɛhowa. (Aisa. 57:18) Te a soliŋ pɛ Baabuiyo kpeku le num dɛɛniaa, keŋ cho num yoomuaŋ luei le ma hiou lachi a nyɛ cho o kɛndɔɔ wo tosaa. Chɛhowa cho bɛnduaa kaŋ soliŋndo kpeku le num dimullo aa: ‘Nɛiyo cho hoo ni. Kɔ lechoo.’—Aisa. 30:21.

Fotueilaŋ: 1. Wana chiɔuwaa o fotuei tasoo niŋ cho poo choŋgoo mɛɛndiaŋ ndo. Fotuei nda chua a maasii nda tofa poo choŋgoo wo cho o chiɛiyo. 2. Bɛndu kundaa o fotuei tasoo niŋ nda bɛndu kunda cheleŋ cho Baabuiyo soliŋndo kpeku le puaapilɛnɔɔ kɔl dɛɛniaa kioo o ndulo bɛɛ. Puaapilɛnɔɔ cho bɛnduaa kundaa nilaŋ yaŋɔɔ a kɔl kɛndɛ.

Mi bɛnduaa kundaa soliŋ Baabuiyo kpeku le wanaa vi ŋdial o Mɛlɛka piɛiyo niŋnda yoomuaŋ lueiyo, a nda kɔl dɛɛniaa kioo (Tofa pɛl hiɔɔloo 13-14)


14. A mɛɛ Kaleesiaŋnda 6:1 dimi yɛ, vɛɛ bɛnduaa kundaa mala yɛ wana cho kɔlaŋ o “nɛi wɔɔŋndo” choo wo? (Tofa vɛlɛ fotueilaŋ.)

14 Nuawɔ Kaleesiaŋnda 6:1. Kilisiɔŋɔ cho “kɔlaŋ o nɛi wɔɔŋndo choo” wo tosa sɔɔŋ mɛɛ Mɛlɛka yeema yɛ le. Nɛi wɔɔŋ koŋ sim le kɛɛsiaa wɔɔŋ waŋndo tosa, ɔɔ le haki wɔɔŋ o tosa mbo tɛɛmbuu sawa Mɛlɛkaa wo ni. Kaalaa tosa mi bɛnduaa kundaa ‘miŋgi waŋndo o nɛi, o nɛi lebɛɛ niŋ.’ Diom maKilikii nda soliŋ kpeku le ‘miŋgioo o nɛi’ yo sim, mɛɛ paa yom nuaa waŋndo ma kindiŋ le ndu miŋgioo o foofo ndɔɔ yɔŋii o simnuŋ namtaa yɛ. Mɛɛ wana chiɔuwaa kindiŋ nuaa le paa yom ndo miŋgioo o foŋndaŋ ndɔɔ, wana paa yom ndo hiu nyɛ nɛiyaa sinaŋ te yɛ, lende koni bɛnduaa kundaa kindiŋ ni le naa miŋgioo o nɛi, te o yɔŋ pɛ miŋ wa kɔlaŋ o nɛi wɔɔŋndo choo, kɛ o cho le naa kɔllo tɛɛmbuu le. Nduyɛ Baabuiyo dimul bɛnduaa kundaa maa te a wa pɛ waŋndo silaa kioo, ‘ndapila bɛɛ nɔ ma mandaŋ.’ Mi che bɛɛ ma kindiŋ le waŋndo malaa mbo dɔu sila Baabuiyo o wali niŋ, kɛ bɛnduaa kundaa bɛɛ nɔ ma loonuŋ teleŋ o teleŋ maa wanaa lahakiaa nda cho ni, nduyɛ ma tosa biondɔŋndaŋ. A nɔ ma yiyaŋ maa a cho a sɔvɛ mbo hiau wana nda cho malaa wo le, kɛ a nɔ ma chɔm kaa tusiaŋndo nduyɛ a nyiɛɛye.—1 Pit. 3:8.

15. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa te bahawɛiyo komal naa pɛ?

15 Ŋ nɔ miŋ dɔu tiindaŋndo o bɛnduaa kundaa naa niŋ. Kanifuule, a sɔla pɛɛkoo le kiɔɔ acheleŋnda dimullo a sɔɔŋ naŋ viaŋnaŋndoŋ okɔɔ, le mi silala nda yɔŋgu laŋ la tɔlnuŋ o Baabuiyo choo kɛ o cho o yiyaŋnda ndalaŋ choo le, a le naa malaa miŋ biunuŋ bahawɛila cho naa cho laŋ. (Polo. 11:13; Kale. 6:2) Bɛnduaa kundaa kpou nɔ suliŋnda yɛ yɛlaŋ nduyɛ apum nɔ taasioo tau. A koŋ kpou, ŋ nɔ miŋ wa fɛɛsɛŋ le suɛi o bɛndu kunda kɛ kɛ lo a bahawɛi naa okɔɔ. O kpeekpei niŋ, o cho nuaa maa ŋ nɔ miŋ dimul bɛnduaa kundaa kpou a bahawɛi naa okɔɔ, okoŋ miŋ wa opilɛ kɔl le mbo dimul naa nyɛ naŋ yeema miŋ tueiyo le. Te ŋ tosa keŋ pɛ, ŋ cho wa maa wanaa yeema mi waŋnda dimul nda nyɛ nda yeema tueiyɔɔ wo wa, kɛ o cho pɛɛkula chuu nda tɔnɔɔ laŋ te. (2 Tim. 4:3) Te ŋ dimul pɛ bɛndu kundaa a bahawɛi naa okɔɔ, naapum mbo nyuna naa te ŋ suukaŋ niŋ pɛ a bɛnduaa kundaa cheleŋ a bahawɛi koŋ, vɛlɛ a sila nda ke naa wo okɔɔ. Nduyɛ le mɛɛ bɛndu kunda koŋ sina kpeleŋ ndɔɔ yɛ, mi keŋ nyindu ndu le mbo nyuna bɛndu kunda cheleŋ le malaa.—Polo. 13:10.

KALAŊ NAAPILAA

16. Kalaŋ kuɛɛ naa pilɛŋ pilɛŋnda nɔ yɛ?

16 Mi che bɛɛ mi bɛnduaa kundaa ke naa silaa nduyɛ ma mala naa te bahawɛilaŋ la komal naa pɛ, kɛ a dimul naa nyɛ naŋ nɔ miŋ tosa wo le. Naapila nɔ kalaŋndo ni le miŋ bii yoomu naa o nɛi Mɛlɛka chɛl lo choo. Nduyɛ ŋ nɔ miŋ chɔm Chɛhowa kpendekele maa ŋ kaala ndu, sanaa a nyɛ naŋ dimi wo vɛlɛ a nyɛ naŋ tosa wo. A mala ndɔɔ, ŋ tiuba miŋ lo o laalaŋ naa choo o yɔŋ bɛɛ mi bahawɛilaŋ la komal naa. (Luom. 14:12) Lelaŋ bɛnduaa kundaa dimul naa nyɛ naŋ nɔ miŋ tosa wo le, kɛ ma soliŋ Baabuiyo kpeku le naa malaa miŋ sina yiyaŋ Chɛhowaa a bahawɛi naa okɔɔ. Te ŋ tol pɛ sila Baabui nda ke naa wo kɔɔli, ŋ tiuba miŋ soliŋ kɔl kalu naa kpeku le sinaa yɛ yiɔɔ o kɛndɔɔ a o wɔɔŋndo tɛɛŋ, le kɛɛsiaala kɛndɛlaŋ tosaa.—Hibu. 5:14.

17. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ kɛɛsiaŋ o kɔl le tosaa?

17 Nuawɔ se dikeŋnaŋ bɛndu naŋ nɔ le waa saa Chɛhowaa wo! Mi Chɛhowa viam Chiisu “wana mandaa lasaa kɛndɔɔ,” le mbo soliŋ sala le naa le miŋ sɔla yoomu fafɛɛŋndo. (Chɔŋ 10:11) Sanaa a bɛnduaa kundaa, mi Chɛhowa peelu buŋgɛi o chua ve aa: “I cho nya wanaa mandaa lasaa ya hini kɔl a nda wa ke, ma wa nya nyɛdiaa kioo a kɔl kaloo vɛlɛ a sinapɛŋgoo.” (Chɛl. 3:15) Te ŋ sina pɛ maa ŋ kandu dialloŋ wuoo o Mɛlɛka piɛiyo niŋ ɔɔ ŋ nɔ miŋ miŋgi chaŋyɛi nɛi a Mɛlɛka toosiaa, ŋ kiisaŋ le bɛnduaa kundaa veeloo le malaa le. Maa ŋ kɛɛsiaŋ o kɔl le tɔnɔɔ sɔlaa o nɛila Chɛhowa cho bɛnduaa kundaa soliŋndo kpeku le naa malaa laŋ niŋ.

VƐƐ CHO YƐ MULI?

  • Teleŋ kuɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ “veelu bɛnduaa kundaa” le malaa?

  • Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ veelu bɛnduaa kundaa?

  • Vɛɛ bɛnduaa kundaa mala yɛ naa?

CHONDII 31 La Kela Nya Mɛlɛka!

a Te a ke pɛ wana tosa haki wɔɔŋ wɔɔŋndo wo teleŋndo le mbo chɔɔmuu haki ndɔɔ kɛ mbo kɛɛ, lo lechoo numndo o Chɛhowa lo cho num nyindɔɔ le ma dimul bɛnduaa kundaa a nyɛ o tosa wo okɔɔ.

    WOL le Sɔɔŋ Yaasiaa—Kisi (2010-2026)
    Chukku Ma Kinda
    Chuku Ma Kumbi
    • Kisiei
    • Share
    • Mɛɛ ŋ Yeema Yɛ
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Sawalaŋ Le Tɛɛŋgei Soliŋndo Kpeku
    • Mɛɛ Naŋ Bii Yooŋgula Numndaŋ Yɛ
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Chuku Ma Kumbi
    Share