BUŊGƐI PƐƐKƐI 47
CHONDII 103 Wanaa Mandaa Lasaa Mɛlɛka Ke Naa Wa
Puaapiliaa, Baa La Cho Pa Kindiŋndo le Simnɔŋndo Bɛnduaa Kundaa?
“Te waŋndo wa pɛ kindiŋndo le mbo simnuŋ wana chua chilaŋ o kundaa niŋndo, mɛɛ wali kɛndɔɔ pila o yeema koŋ ni”—1 TIM. 3:1.
NYƐ NAŊ CHO PƐƐKU WO
O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho suliŋndaŋ lapum pɛɛku o Baabuiyo niŋ, la puaapilɛnɔɔ nɔ mbo komaltaŋ, tuupa mbo simnuŋ bɛndu kundaa.
1-2. ‘Wali kɛndɛ’ kuɛɛ bɛndu kundaa tosa yɛ?
TE BUƐI malalaŋndo ŋ cho ni, naapum a cho niŋ kindiŋndo le suliŋnda yeemaŋ le waa bɛndu kundaa laŋ nɔɔ. Baa a tiuba pa ma yɔŋguŋ le “wali kɛndɔɔ” hoo tosaa?—1 Tim. 3:1.
2 Wali yɛɛ bɛndu kundaa tosaa yɛ? Mbo chua chilaŋ le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo, mbo tosa wallo kalaŋ le yilɔɔ kɔl dɛɛniaa tosaa, a waŋnda pɛɛkoo. Nduyɛ mbo taŋgul kundaa o nyɛ o dimi wo niŋ, vɛlɛ a tamasi ndɔ kɛndɔɔ. Le saboo hoo Baabuiyo dimi a bɛnduaa kundaa tosa wallo kalaŋnda okɔɔ ni maa, ‘kioo nda cho le kundaa ni.’—Ɛfi. 4:8.
3. Vɛɛ puaapilɛnɔɔ suliŋ yɛ le waa bɛndu kundaa? (1 Timoti. 3:1-7; Taitɔɔ 1:5-9)
3 Vɛɛ ŋ looku yɛ ma suliŋ le waa bɛndu kundaa? Suliŋndo le waa bɛndu kundaa cho teŋgeŋ, a suliŋndo le wallo tosaa o chieeŋndo niŋ. Te waŋndo yeema pɛ le num chuaa le wallo tosaa o chieeŋndo niŋ, nyɛ kinɛi o yeema num o ba wo cho ni, te a chaa ndu pɛ tosaa nyɛkɛndɛi. O baa pilɔɔ choo, te a yeema pɛ ma simnuŋ bɛndu kundaa, a nɔ ma tosa tau mbo hiou waŋnda yooŋgu kɛndɔɔ dimullo, a nda pɛɛkoo. A nɔ ma nɔ suliŋnda Baabuiyo dimi maa a nɔ ma komaltaŋ, la cho o Timoti Tasoo 3:1-7 a Taitɔɔ 1:5-9 niŋndaŋ. (Nuawɔ) O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho pɛɛku nyɛ yeemaŋ bɛnduaa kundaa o ba wo, o nɛilaŋ la yaa choo: diola kɛndɛlaŋ nɔɔ o kundaa niŋ a o bɛɛ, tamasi kɛndɔɔ kɛsioo le waa yuŋgu lebollo, a yɔŋgɔŋndo le kundaa malaa.
DIOLA KƐNDƐLAŊ NƆƆ
4. Yɛɛ dimioo hoo, “tɔɔ wɔɔŋ nɔ mbo wa num choo le” sim yɛ?
4 Le ma suliŋ le waa bɛndu kundaa, “tɔɔ wɔɔŋ nɔ mbo wa num choo le.” Keŋ sim ni maa, a nɔ ma nɔ diola kɛndɛlaŋ o kundaa niŋ kanifuule, wana o wana nɔ mbo dimi suɛi wɔɔŋ a kaa numndo okɔɔ le. Le handɔɔ lechoo, a nɔ ma nɔ “tɔɔ kɛndɔɔ wanaa cho wanaa laalaŋ te wa” tɛɛŋ. Mi che bɛɛ lepum mi wanaa cho wanaa laalaŋ te wa pɛɛsa laalaŋnda numndaŋ, kɛ a nɔ ma nɔ sabu o sabu le kiisaŋndo a sandii numnde ɔɔ a kaa numndo okɔɔ le. (Daan. 6:4, 5) Nyunaŋndɔ aa: ‘Baa I nɔ pa diola kɛndɛlaŋ o kundaa niŋ, a wanaa cho wanaa laalaŋ te wa tɛɛŋ?
5. Vɛɛ ŋ chɔm yɛ maa wana ‘kaala sɔɔŋ kɛndɔŋ’ tosaa wo ŋ cho ni?
5 Te a “kaala pɛ sɔɔŋ kɛndɔŋ,” muŋ ŋ cho wa acheleŋnda tofaa o ŋdial ni, nduyɛ ma chandu nda le suliŋnda ndala kɛndɛlaŋ. Ma wa vɛlɛ a kɔl kɛndɛ le acheleŋnda sɔɔŋ kɛndɔŋ tosallo, nduyɛ ma tosa sɔɔŋ nda ve num bɛɛ kɔl te woŋ. (1 Tɛsa. 2:8.) Le yɛɛ suliŋndo hoo cho yɛ suliŋ sɔvɛ le bɛnduaa kundaa? Kanifuule ma soliŋ teleŋ ndaa kpeku tau le puaapiliaa a ndepiliaa ndaa mandaa, vɛlɛ a walta ndalaŋ tosaa o kundaa niŋ. (1 Pit. 5:1-3) A koŋ kpou, nyaale nda sɔla o acheleŋnda malaa niŋndo hiou poloŋ a sala kɛ kɛ nda soliŋ.—Walta. 20:35.
6. Yɛɛ diomndaŋ ndaŋ “mialla chaa biyɔɔ” la sim yɛ? (Hibuluiya 13:2, 16; tofa vɛlɛ fotueiyo.)
6 Le ma chɔm maa a cho “wana chaa mialla biyɔɔ” wo, a nɔ ma tosal acheleŋnda sɔɔŋ kɛndɔŋ, o yɔŋ bɛɛ mi la ve o chaŋyɛi niŋ te. (1 Pit. 4:9) Mi yau tɛɛsiaa ŋsɔɔ pilɛ dimi aa: “Mi wana chaa mialla biyɔɔ wo tosal wanaa o sina bɛɛ le wa kɛndɛi, nduyɛ mbo wa a kɔl kɛndɛ le nda yiyaa o ndu lo chiɛiniŋ.” Nyunaŋndɔ aa, ‘Baa i nɔ pɛ diola kɛndɛlaŋ te o hiŋ pɛ a mialla yiyaa okɔɔ’? (Nuawɔ Hibuluiya 13:2, 16) Mi wana chaa mialla biyɔɔ wo tosal mial kɛ kɛ kɛndɛi. Le tamaseliiyo, wanaa bala fonduaa, wanaa huŋ sɔɔŋ yɔŋgoo o kundaa niŋnda, a wanaa cheleŋaa tosa wallo kalaŋ le puaapiliaa a ndepiliaa kɔl dɛɛniaa kioo wa, mɛɛ buɛiyaa ibuŋgaa cho nuaa yɛ.—Chɛn. 18:2-8; Polo. 3:27; Luku 14:13, 14; Walta. 16:15; Luom. 12:13.
Pɔnɔ a lanɔɔ nɔ kɛndɛi yo cho buɛi ibuŋgaa nda laa ndɔ yiyaa o nda lo chiɛiniŋ (Tofa pɛl 6)
7. Vɛɛ bɛndu kundaa chɔm yɛ maa, o cho “wana kalaa ŋkani le”?
7 O nɔ mbo wa “wana kalaa ŋkani le.” Hei sim ni maa, a nɔ ma hiu kɔllo handɔɔ o nyɛm kiɔɔ nuuviaa choo le. Wa wana sulaa ɔɔ wana bala fondo, a nɔ ma kɛsi Masale Mɛlɛkaleŋ nyɛ tase o yoomu numndo niŋ kpou. (Mat. 6:33) A nɔ ma soliŋ teleŋ numndo, yoomu numndaŋ, a nyɛsɔlaa ŋ nɔ wo kpeku le Chɛhowa piɛiyo, le yuŋgu numndo nyɛm nda hauba woŋ kioo, a le kundaa malaa. (Mat. 6:24; 1 Chɔŋ 2:15-17) Nyunaŋndɔ aa: ‘Vɛɛ ya yiyaŋ yɛ a kaniei okɔɔ? Te I nɔ pɛ nyɛm ya hauba o yoomoo niŋndoŋ, baa I nɔ pa kɔl hiniaa? Baa I handu pa kɔllo o kanioŋ nuuviaa choo, ɔɔ nyɛm kiɔɔŋ chɔɔloo sɔlaa tau? —1 Tim. 6:6, 17-19.
8. Yɛɛ o sim yɛ le waa “wana tiu kɔl ndɔɔ ba” wo?
8 “Te wana tiu kɔl ndɔɔ ba wo” ŋ cho ni, nyɛ o nyɛ ŋ wa pɛ tosaa o yoomu numndo niŋ, a nɔ ma wa kpeŋ kpeŋ o ndu tosaa niŋ. Le tamaseliiyo, te a wa pɛ nyɛdiaa dioo ɔɔ muɛiyaŋ kolɔɔ, chuɛɛnɔŋndo, yiinde toosiaa, a yelelaŋndo, a nɔ ma hiu ba le. A nɔ ma wa chiɔɔ le kaa wanaa chieeŋnda nɔ wo le. (Luku 21:34; Chemi. 4:4) O yɔŋ bɛɛ mi wanaa cheleŋ tiŋ num, a doonuŋ tumbe le. A nɔ ma wa wana “hiu mamuɛi kolɔɔ le.” Waŋnda nɔ ma sina num maa wana kol muɛiyaŋ tau wo le ŋ cho le. Nyunaŋndɔ aa, ‘Baa mɛɛ ya tosa sɔɔŋ yɛ chɔm pa maa i tiu kɔl nuu ba’?
9. Yɛɛ o sim yɛ le waa “wana taasi” a “wana tosa sɔɔŋ kpɛ kpɛ” wo?
9 Te a wa pɛ “wana taasi,” suɛi kɛ kɛ komal num pɛ o yoomoo niŋ, ma yiyaŋ nyɛkɛndɛi o sawala mandaala Baabuiyo choo. Ma yiyaŋ fɛŋ nyɛkɛndɛi a mɛɛ ŋ duau sila Baabuiyo o wali niŋ a suɛi pum okɔɔ yɛ. Fulamakɔɔlioo wa ni, ma bii suɛi keŋ bila nyɛkɛndɛi, vɛlɛ ma tosa kɛɛsiaa a taasi. A leu le kɛɛsiaalaŋ tosaa le. Kɛ ma kindiŋ le sɔɔŋ yeemaŋ ndoŋ kpou sinaa, tuupa ma tosa kɛɛsiaa. (Polo. 18:13) Mi keŋ tosa mi kɛɛsiaala numndaŋ la wa kpeŋ kpeŋ a yiyaŋ Chɛhowa wo. Te a wa pɛ “wana tosa sɔɔŋ kpɛ kpɛ” wo, a cho sɔɔŋ numndoŋ kɔɔna nyɛkɛndɛi nduyɛ a teleŋndo kinɛi. Waŋnda cho sina maa a cho wana wana nɔla ma tiindaŋ, nduyɛ maa wana tual nɛila chɔmaalaŋ kɔɔli wo ŋ cho ni. Suliŋnda naŋ soo laŋ okɔɔ laŋ la cho num mala ma chɔɔlu diola kɛndɛlaŋ nɔ. Ŋ yaasiaŋndɔ niko suliŋnda Baabuiyo dimi maa, bɛndu kunda nɔ mbo nɔ le tamasi kɛndɔɔ kɛsioo le waa yuŋgu lebollo laŋ.
WA WANA YUŊGU LEBOL KƐNDƐ
10. Yɛɛ puaapilɛnɔɔ nɔ yɛ mbo tosa, le waa “wana chaa yuŋgu ndɔɔ biyɔɔ” wo?
10 Te pɔnɔɔ ŋ cho ni ma yeema le waa bɛndu kundaa, wanaa cho o yuŋgu numndo niŋnda nɔ ma kɛsi tamasi kɛndɔɔ le acheleŋnda. Lelaŋ, a nɔ ma wa ‘wana chaa yuŋgu numndo biyɔɔ nyɛkɛndɛiyo.’ Keŋ sim ni maa, a nɔ ma bii yuŋgu numndo o nɛi kalaa niŋ, nduyɛ ma tosa kɛɛsiaala bɛnda le nda laŋ. A tosa hei te a wa pɛ chilaŋ chuaa le sɔɔŋ ŋMɛlɛkayaŋ tosaa o yuŋgu numndo niŋ. Le yɛɛ hei cho yɛ suɛi sɔvɛ? Mi kiilanɔɔ Pɔɔl nyunaa aa: “te waŋndo chiee yuŋgu ndɔɔ biyɔɔ le, vɛɛ o nɔla yɛ mbo manda kunda wanaa laalaŋaa Mɛlɛkaa?”—1 Tim. 3:5.
11-12. Te puaapilɛnɔɔ yeema pɛ le waa bɛndu kundaa, le yɛɛ chuauwaa nduaa nɔ yɛ ma kɛsi tamasi kɛndɔɔ? (Tofa vɛlɛ fotueiyo.)
11 Te finyaa ŋ cho ni, a nɔ ma kindiŋ ma mala ‘chuauwaa numnda le ma wa wanaa tuɛiyaa isɔɔ, nduyɛ ma biinuŋ bila.’ A nɔ ma pɛɛku nda nduyɛ ma mala nda o nɛi kalaa niŋ. I cho tonya maa chuaambuaa yeema ma wa sɔɔŋ mamaŋ tosaa a pisultaŋ maa chaaŋaa ndaa. Kɛ mala ŋ cho nda wo cho tosa ni, ma wa wanaa diikaŋ, ma nɔ bɛɛleŋ, vɛlɛ a kaala kɛndɛlaŋ. A nɔ vɛlɛ ma tosa o ŋ tiuba wo, le nda malaa ma nɔ chaŋyɛi kɛndɛi a Chɛhowa, ma bii yoomu ndaa a mɛɛ sawala mandaala Baabuiyo dimi yɛ, nduyɛ ma tosa hiouwɔɔ lachioo le ma suliŋ le yiŋɔɔ sɔlaa.
12 ‘Chuauwaa nduaa nɔ ma wa wanaa laalaŋnda, nduyɛ tɔɔ wɔɔŋ nɔ mbo wa nda choo le.’ Te chua wana laalaŋndo tosa pɛ haki wɔɔŋ wɔɔŋndo, vɛɛ keŋ piiliaŋ yɛ finyaa? Te finyaa ve sɛmbɛ dɔwɔɔ a ndu sila o yeema wo kioo le, naapum mi keŋ tosa o suliŋ lɛ le waa bɛndu kunda le.—Tofa yau Bandu Mɛŋgɛlaa, Saa 15, 1996, peele 21, pɛl 6-7.
Kalaŋ chuauwa nɔ ma pɛɛku chuauwaa ndaa, le ma yɔŋguŋ le sɔɔŋ yɛ yiɔɔŋ tosaa o Mɛlɛka piɛiyo niŋ (Tofa pɛl 11)
YƆŊGUŊ LE KUNDAA MALAA
13. Vɛɛ ŋ chɔm yɛ maa a nɔ “sinapɛŋgoo nduyɛ maa a cho “wana yoŋga” le?
13 Mi puaapiliaa nɔ suliŋnda leKilisiɔŋndaŋ nda mala kundaa tau. Mi “wana nɔ sinapɛŋgoo wo” tosa mi kɔl nyuloo wa waŋnda tɛɛŋ. Le ma wa wana nɔ sinapɛŋgoo wo, a nɔ ma yaŋ acheleŋnda nilaŋ, nduyɛ ma bii yiyaŋnda ndalaŋ bila. Te a wa pɛ o bɔŋaŋ bɛnduaa choo, baa ma toolu pa kɛɛsiaala acheleŋnda yɔŋgu laŋ te o tɛɛmbuu sawa Baabui le? Diomndaŋ ndaŋ “o nɔ mbo wa wana yoŋga le” sim ni maa, a nɔ ma baŋ acheleŋnda le ma tosa sɔɔŋ mɛɛ ŋ yeema yɛ le. Nduyɛ ma che yiyaŋnda acheleŋnda yɔŋgulaŋ la sɔvɛ. (Chɛn. 13:8, 9; Polo. 15:22) A nɔ ma wa “wana lasɔŋgɔ” ɔɔ “wana duaunuŋ tumbe chɔ chɔ” le. Keŋ sim ni maa, a nɔ ma wa wana lasɛɛŋgiaŋ te. Kɛ a nɔ ma chɔm acheleŋnda bɛɛleŋ nduyɛ ma tosal nda kɛndɛi. Maa wana nɔ kɔl nyuloo wo, a nɔ ma nuuviaa nɛilaŋ le mi kɔl nyuloo wa acheleŋnda tɛɛŋ, o yɔŋ bɛɛ o teleŋnda kala kalalaŋ niŋ. (Chemi. 3:17, 18) Te a chaa pɛ suɛi o acheleŋnda lo, o yɔŋ bɛɛ aa wanaa simul numnda, mi keŋ tosa a doonuŋ tumbe le. —Chc. 8:1-3; Polo. 20:3; 25:15; Mat. 5:23, 24.
14. Yɛɛ diomndaŋ ndaŋ “o nɔ mbo wa wana yiŋ sɛnɛiyo le” a “lo lechoo wo” chɔmndo sim yɛ?
14 Puaapilɛnɔ suliŋ le waa bɛndu kundaa wo, o nɔ mbo wa “wana yiŋ sɛnɛiyo le.” Mi che bɛɛ o cho nuaa maa, mɛɛ ma chua wɔsioŋ tau o yiŋɔɔ numndo kɔɔli le, kɛ teleŋndo yeemaŋ ni, le ma simnuŋ Kilisiɔŋnɔ kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋndo. Tuupa ma yulu num iso le ma simnuŋ bɛndu kundaa, a nɔ ma kɛsi tamasi kɛndɔɔ maa Chiisu, ma wa wana tusiaŋ, nduyɛ ma chɛl le ma tosa wali o wali nda ke num pɛ o kɔɔna Chɛhowaa niŋ. (Mat. 20:23; Filip. 2:5-8) A nɔla ma chɔm maa a cho wana chɔm “lo lechoo wo” o Chɛhowa lo wo, sanaa a sawala ndɔlaŋ biyɔɔ, vɛlɛ a nɛi chɔmaa kɔɔna ndɔɔ cho naa kioo wo tolɔɔ kɔɔli.—1 Tim. 4:15.
15. Baa mɛɛ mi bɛndu kundaa wa fɛŋ wana chaa sɔɔŋ yɔŋgoo nyɛkɛndɛiyo? Tɛɛsiaawɔ.
15 Baabuiyo chɔm kpendekele maa, wanaa chua chilaŋnda nɔ ma wa “wanaa chaa pɛɛkoo wa.” Baa keŋ sim ni maa, a nɔ ma wa wana chaa sɔɔŋ yɔŋgoo nyɛkɛndɛiyo? Sako. Bɛnduaa kundaa bɔɔbɔɔ suliŋnda, mi che bɛɛ a chiee sɔɔŋ yɔŋgoo nyɛkɛndɛi le, kɛ ma pɛɛku waŋnda nyɛkɛndɛi o yooŋgu kɛndɔɔ dimioo niŋ, vɛlɛ a yilɔɔ kɔl dɛɛniaa tosaa. (Tuu 1 Kɔliŋtiaŋ 12:28, 29 a Ɛfisiaŋnda 4:11) A koŋ kpou, a nɔ ma hiou lachi a wallo tosaa, le ma suliŋ le waa wana pɛɛkaa kɛndɛ. Vɛɛ ŋ tosa yɛ hiouwɔɔ lachioo, le ma suliŋ le waa wana pɛɛkaa kɛndɔɔ?
16. Vɛɛ ŋ nɔla yɛ ma simnuŋ wana pɛɛkaa kɛndɛ? (Tofa vɛlɛ fotueiyo.)
16 “O nɔ mbo sim yi o tonyaa choo.” Le ma sɔla batiuwaa o waŋnda pɛɛkoo niŋ, nduyɛ a nda silaa, a nɔ ma soliŋ Diom Mɛlɛkaa kpeku nyɛkɛndɛi. Le hei, a nɔ ma pɛɛku Baabuiyo a yaula naalaŋ nyɛkɛndɛi. (Polo. 15:28; 16:23) Te a wa pɛ pɛɛkoo, kindiŋ ma che mɛɛ yaula naalaŋ la tɛɛsiaa bolii Baabuiye yɛ, le ma sina mɛɛ wana duau ndi o wali niŋ yɛ. Nduyɛ te a wa pɛ waŋnda pɛɛkoo, kindiŋ ma pilaŋ wanaa cho num nilaŋ yaŋɔɔ wa kɔltaŋ. A nɔla ma tosa hiouwɔɔ lachioo le waŋnda pɛɛkoo, te o yɔŋ pɛ ma nyuna bɛnduaa kundaa nɔ taasioo tau le sɔɔŋ yɔŋgoo wa, vɛlɛ ma dɔu silala nda cho num kioo laŋ o wali niŋ. (1 Tim. 5:17) Bɛnduaa kundaa “nɔ ma luei” puaapiliaa a ndepiliaa ndaa yoomuaŋ. Kɛ teleŋndaŋ lapum, a nɔ ma chua teleŋndo le nda “silaa kioo.” Sila kɛ kɛ nda wa nda kioo pɛ, a nɔ ma tosa ndi o nɛi kalaa niŋ. Te o yɔŋ pɛ ma chɔm bɛɛleŋ a kaalaa, ma tosa mi pɛɛkula numndaŋ la tɔlnuŋ o Diom Mɛlɛkaa choo, a cho batiuwaa sɔla le mɛɛ ŋ cho tamasi Wana Pɛɛkaa Bɛndoo Chiisu tolɔɔ kɔɔli yɛ. —Mat. 11:28-30; 2 Tim. 2:24.
Buɛi malalaŋndo cho dikeŋnaŋ o nɔ le waa a bɛndu kunda nɔ taasioo tau wo soliŋndo kpeku, le pɛɛkoo mɛɛ wana soliŋ Baabuiyo kpeku le waŋnda malaa yɛ. Buɛi malalaŋndo sim tofaŋndo lachi mbo wa sondoo keekoo o suɛi nduɛi choo (Tofa pɛl 16)
HIOU LACHI A YƆŊGƆŊNDO LE MALAA
17. (a) Yɛɛ mala yɛ buɛiyaa malalaŋnda, le ma hiou lachi a yɔŋgɔŋndo le ma simnuŋ bɛnduaa kundaa? (b) Yɛɛ bɛnduaa kundaa nɔ yɛ ma kɛsiŋ o kɔl, te a wa pɛ buɛiyaa malalaŋnda tofaa le nda yulɔɔ iso? (Tofa kɔfoo hoo, “La Chɔm Sinapɛŋgoo Te La Wa Pɛ Suliŋnda Puaapiliaa Tofaa.”)
17 Te a chii pɛ suliŋnda yeemaŋ le waa bɛnduaa kundaa laŋ yaasiaa, mi buɛiyaa malalaŋnda apum yiyaŋ maa, a tiu niŋ ba le ma suliŋ le ma wa bɛnduaa kundaa le. Kɛ loonuŋ maa, Chɛhowa nda kɔɔna ndɔɔ cho num kɔl le ma dɔu suliŋndaŋ ndaŋ o wali niŋ o nɛi walaŋndo choo le. (1 Pit. 2:21) Chɛhowa tiuba mbo soliŋ nyina ndɔ diandaa kpeku le num malaa ma nɔ suliŋndaŋ ndaŋ. (Filip. 2:13) Baa suliŋ teŋgeŋ cho pa o ŋ nɔ ma tosa wallo lechoo wo? Piɛi o Chɛhowa lo a ndu okɔɔ. Tosa yaasiaa a suliŋ koŋ okɔɔ, ma nyuna bɛnduaa kundaa le ma mala num ma sina naa ŋ nɔ ma tosa hiouwɔɔ lachioo wa.
18. Yɛɛ buɛiyaa malalaŋnda kpou cho yɛ a dɛɛniaa le tosaa?
18 Maa naa kpou, hali bɛnduaa kundaa bɛɛ, hiou lachi a suliŋnda naŋ yaasiaa o buŋgɛi hei niŋndaŋ dɔwɔɔ o wali niŋ. (Filip. 3:16) Baa buɛi malalaŋndo ŋ cho ni? Kɛsi kpeleŋndaŋ le ma chɔɔlu tosa le puaapiliaa numnda malaa. Nyuna Chɛhowa o piɛileŋ niŋ le ma sɔla pɛɛkoo, le mbo soliŋ num kpeku o ndu piɛiyo niŋ, vɛlɛ a o kundaa niŋ. (Aisa. 64:8) Maa Chɛhowa dɔu sɛmbɛ numndo sala tau, le kindiŋ ŋ cho le waa bɛndu kundaa wo!
CHONDII 101 Wallo Tosaa o Diompilɔɔ Niŋ