A Cho pa Yeemɛi Chɔɔ le Hiowɔɔ Lachioo Tosaa o Mɛlɛka Piɛiyo Niŋ?
“Hiou lachi a wanaa laalaŋnda diomnda Mɛlɛkalaŋ tombulal lo o Yau Mɛlɛkaa niŋ, a suɛi Mɛlɛkɛi dimioo, a nda ndi pɛɛkoo.”—TIMOTI TASOO 4:13.
1, 2. (a) Vɛɛ Aisaya 60:22 cho yɛ peelɔŋndo o palɛi mɛɛlɛi hei niŋ? (b) Bahawɛi kuɛɛ cho yɛ o kumbuii kɔɔna Chɛhowaa niŋ o chieeŋndo choo?
“YUŊGU cho bɛɛ yuŋgu pɔmbuiinaa wo o yuŋgula numndaŋ tɛɛŋ ndo, I cho tosa mbo simnuŋ kaaleŋ, nduyɛ o cho o mɛsɛlɛi yo, mbo simnuŋ lɛŋnde kpaayale bɛndu.” (Aisaya 60:22) Diomndaŋ ndaŋ la cho peelɔŋndo o palɛi mɛɛlɛi hei niŋ. Nduyɛ, o wɔsi 2015 niŋ, buɛiyaa Chɛhowaa 8,220,105 dimi yooŋgu kɛndɛ leMasaa chieeŋndo balɔɔ silɔ ni! Mi Mɛlɛka ndoo dimi a hiouwɔɔ lachioo wanaa nduaa tɛɛŋ aa, “Ya cho Mɛlɛka Yaawɛɛ ni. Te teleŋ koŋ o fuuluu pɛ, I cho tosa mi hei i yɔnuŋ o teleŋ biŋgi bɛŋgu.” Lelaŋ, mɛɛ teleŋndo hiau fau, lende ko wallo chɔɔluŋ le naa ni. Baa ŋ cho pa keiyo o nɛi o nɛi niŋ le waŋnda yooŋgu kɛndɔɔ dimullo a nda pɛɛkoo suŋ suŋ? Puaapiliaa a ndepiliaa bɔɔbɔɔ cho kɔɔfale lɔɔlɔɔ leŋ ɔɔ le malalaŋ ndeŋ tosaa. Apum kuɛ o fondaŋnda cheleŋ le malaa yɔŋgoo o wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ niŋ. Nduyɛ acheleŋnda cho wallo kekelee le Toŋgola leMasalaŋ taŋgullo.
2 Iwɔsi o iwɔsi, kundala sɛnɛilaŋ 2,000 la kilaŋ ni. Bɛnduaa a buɛiyaa malalaŋnda yeemaŋ le kundalaŋ ndaŋ. Iwɔsi o iwɔsi buɛiyaa malalaŋnda o waalaŋ niŋ nɔ ma simnuŋ bɛnduaa, nduyɛ puaapiliaa cheleŋnda o waalaŋ niŋ nɔ ma simnuŋ buɛiyaa malalaŋnda. A tonya, wallo cho tau le “tosaa o kala kala, le masanɔɔ Mɛlɛka.” Nduyɛ o cho ko le puaapiliaa le, kɛ ndepiliaa bɛɛ.—Kɔliŋtiaŋ Tasoo 15:58.
YƐƐ YEEMAŊ YƐ LE HIOUWƆƆ LACHIOO TOSAA O MƐLƐKA PIƐIYO NIŊ?
3, 4. Yɛɛ hiouwɔɔ lachioo o Mɛlɛka piɛiyo niŋ sim yɛ le num?
3 Nuawɔ Timoti Tasoo 3:1. Mi kiilanɔɔ Pɔɔl chandu puaapiliaa “landuŋ kɔl” le chilaŋ chuaa o kunda leKilisiɔŋndo niŋndo. Le mi waŋndo fuulaŋ ba le nyɛ cho landaŋndo chuaa, o nɔ mbo kindi kindiŋ, kɛlɛŋgaa mbo siɛndi baa le ndu chuaa. Lelaŋ, yiyaŋndɔ a puaapilɛnɔ yeema suiliŋndo le simnɔŋndo buɛi malalaŋndo wo. O sina maa o nɔ mbo kindi kindiŋ le hiouwɔɔ lachioo tosaa le suiliŋnda leKilisiɔŋndaŋ sɔlaa. Okoŋ, te o simnuŋ pɛ buɛi malalaŋndo, o nɔ mbo hiou lachi a wallo tosaa kalaŋ le halikpe mbo simnuŋ wana chua chilaŋ o kundaa niŋndo.
4 Puaapiliaa a ndepiliaa apum cho kindiŋndo le siŋgaŋndaŋ tosaa o yoomula ndalaŋ niŋ kanifuule, a yeema ma chɔɔlu tosa o Chɛhowa piɛiyo niŋ. Le tamaseliiyo, kɛlɛŋgaa a yeema le kɔɔfaleŋ tosaa, wallo o Bɛtɛl, ɔɔ ma mala le Toŋgola leMasalaŋ taŋgullo. Ŋ tofaŋndɔ mɛɛ Baabuiyo mala naa le hiouwɔɔ lachioo tosaa yɛ.
WA HIOUWƆƆ LACHIOO TOSAA O MƐLƐKA PIƐIYO NIŊ
5. Vɛɛ feleŋguaa soliŋ yɛ yoomuma ndaŋ kpeku o wali leMasa Mɛlɛkaa niŋ?
5 Feleŋguaa nɔla ma tosa tau o Mɛlɛka piɛiyo niŋ kanifuule, a kendu ŋdial nduyɛ a choŋ kɛndiaa. (Nuawɔ Pulɔwaa 20:29.) Puaapiliaa feleŋguaa apum o Bɛtɛl cho malaa le yaulaŋ a Baabuilaŋ toosiaa. Puaapiliaa a ndepiliaa feleŋguaa a bɔɔbɔɔ cho malaa le Toŋgola leMasalaŋ taŋgullo ɔɔ toosiaa. Mi apum yɔŋguŋ le malaa te kpundɔɔ del pɛ. Nduyɛ mi kɔɔfaa feleŋguaa a bɔɔbɔɔ pɛɛku suɛi maŋgalɛi cheleŋ ɔɔ kuɛ o fondaŋ cheleŋ le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo.
6-8. (a) Vɛɛ po feleŋgɔnɔ pilɛ siŋga yɛ yiyaŋ ndɔɔ o Mɛlɛka piɛiyo niŋ, nduyɛ yɛɛ wa yɛ fulamakɔɔlioo? (b) Vɛɛ naŋ ‘huŋ yɛ naa Mɛlɛka Yaawɛɛ chua mi ŋ che mɛɛ o cho wana kɛndɛ yɛ’?
6 Ŋ kaala Chɛhowa nduyɛ ŋ yeema miŋ ke ndu nyɛ bɛnda wo. Te o wa lende pɛ, miŋ nɔ yiyaŋ pilɔɔ maa puaapilɛnɔɔ diolaŋ Eelɔŋ. Ndoo yeema mbo tuei Mɛlɛka piɛiyo yeela, kɛ o ve a kɔl kɛndɛ le. Mi che bɛɛ mi Eelɔŋ ndoo kuɛ o bɔŋaŋnda leKilisiɔŋndaŋ a o wali pollo niŋ teleŋ o wa feleŋgɔnɔ wo, mbo dimi aa, “Mi cha bɔŋaŋndaŋ a wali pollo suɛi kala.” Kɛ, yɛɛ ndoo tosa yɛ?
7 Mi Eelɔŋ kindiŋ le diomndaŋ veeloo o Baabuiyo niŋ lɔɔlɔɔ, bɛɛndiaŋndo le bɔŋaŋnda leKilisiɔŋndaŋ, a nyunalaŋ mulioo. Mbo kandu vɛlɛ piɛileŋ lɔɔlɔɔ. Hei kpou mala ndu ni le hiouwɔɔ lachioo tosaa o Mɛlɛka piɛiyo niŋ. Mbo sina Chɛhowa nyɛkɛndɛi nduyɛ mbo chɔɔlu ndu kaala. Yɛɛ wa yɛ fulamakɔɔlioo? Mi Eelɔŋ chɔɔlu kɔl kɛndɔɔ sɔla. Mbo tosa kɔɔfaleŋ, mbo mala wanaa kpundɔɔ del choo wa, nduyɛ mbo kua yooŋgu kɛndɔɔ dimioo o lɛŋnde cheleŋ niŋ. O cho suŋ suŋ bɛndoo nduyɛ mbo wa wallo o Bɛtɛl. Vɛɛ o yiyaŋ yɛ a yoomu ndɔɔ? Mi Eelɔŋ dimi aa, “I dembi mi cha mɛɛ ‘Chɛhowa cho wana kɛndɛ yɛ.’ Le mɛɛ o cho ya salaa dɔuwɔɔ yɛ, i cho ya kuee le wali ndɔɔ chɔɔloo tosaa. Nduyɛ fulamakɔɔlioo cho ni, I cho tɔnɔlaŋ chɔɔloo sɔlaa.”
8 Mi wana ŋchondoo dimi aa, “La huŋ naa Mɛlɛka Yaawɛɛ chua mi la che mɛɛ o cho wana kɛndɛ yɛ.” Mbo chɔɔlu dimi aa, “Wanaa tosa nyɛ Mɛlɛka Yaawɛɛ o dimi wo wa nda, nyɛ o nyɛ kɛndɛ o ve nda lepɛŋ te.” (Nuawɔ Sam 34:8-10.) A tonya, te ŋ ke Chɛhowa pɛ nyɛ cho o kɛndɔɔ wo, miŋ naŋ kɔl tau kanifuule, ŋ sina maa ŋ cho Chɛhowa kɔllo nɛŋioo. Nduyɛ o cho diom o dimi le naa mandaa wo peelu.
WU ŊDIAL TE
9, 10. Le yɛɛ i cho yɛ suɛi sɔvɛ le biuwɔŋndo ma “chum”?
9 Kɛlɛŋgaa miŋ yeema le tosaa tau o wali Chɛhowaa niŋ. Kɛ te o wa yɛ miŋ wa chumndo le teleŋ vilɛi le dikeŋnaŋndo opum o kundaa niŋ ɔɔ le mi yoomu naa siŋgaŋ? Ŋ nɔ miŋ biunuŋ. (Makal 7:7) Nduyɛ mi che bɛɛ mi Chɛhowa chɛl le miŋ wa o bahawɛiyo opum niŋ, ŋ nɔ tiindaŋndo maa o cho naa mala le lɔɔlɔɔ. Tamasi Ebilahamndo nɔla mbo pɛɛku naa. Mi Chɛhowa dimul ndu maa o cho poo violɔɔ. Kɛ ndoo nɔ mbo chum le wɔsiŋ bɔɔbɔɔ tuupa mi Aase ndoo veluŋ. A boondii keŋ, mi Ebilaham biunuŋ, nduyɛ o mel tiindaŋndo dɔuwɔɔ o Mɛlɛka niŋ te.—Chɛnɛsee 15:3, 4; 21:5; Hibuluiya 6:12-15.
10 A tonya, i cho suɛi kpɛdɛ le chumndo le. (Pulɔwaa 13:12) Kɛ te ŋ wa pɛ yiyaŋndo lɔɔlɔɔ a bahawɛi naa okɔɔ, nduyɛ a mɛɛ bahawɛi koŋ o kɛɛ le fulaa yɛ, ŋ cho kɔl i tambu. Kɛ, ŋ nɔ miŋ soliŋ teleŋ koŋ kpeku le suiliŋnda naŋ yeema laŋ chɔɔloo chiɛɛŋaa le halikpe miŋ chua kalaŋndaŋ lapum o kunda leKilisiɔŋndo niŋ.
Te ŋ wa pɛ yiyaŋndo o diomnda naŋ veelu o Baabuiyo niŋndaŋ choo, ŋ nɔla miŋ pɛɛku le taasioo sɔlaa nduyɛ miŋ tosa kɛɛsiaala sɔvɛlaŋ
11. Suiliŋnda iMɛlɛkaya kuɛɛ naŋ kindiŋ yɛ le sɔlaa, nduyɛ le yɛɛ la cho yɛ la sɔvɛ?
11 Kindiŋ ma sɔla suiliŋnda ŋ yeema laŋ. Te a wa pɛ diomndaŋ veeloo o Baabuiyo niŋ nduyɛ ma wa yiyaŋndo o laŋ choo, a nɔla ma pɛɛku le taasioo sɔlaa, le ma nɔ yiyaŋ kɛndɔɔ, nduyɛ ma tosa kɛɛsiaala kɛndɛlaŋ. Suiliŋnda waa naa pɛŋ puaapiliaa yeema ni le kunda leKilisiɔŋndo mandaa. (Pulɔwaa 1:1-4; Taitɔɔ 1:7-9) Te ŋ pɛɛku pɛ Baabuiyo, ŋ nɔla miŋ saaluŋ mɛɛ Chɛhowa yiyaŋ a sɔɔŋ bɔɔbɔɔ okɔɔ yɛ. Okoŋ, lepaa o lepaa, ŋ nɔla miŋ soliŋ nyɛ naŋ pɛɛku wo kpeku le kɛɛsiaala nɛŋi Chɛhowa kɔllo laŋ tosaa. Le tamaseliiyo, ŋ cho sina mɛɛ naŋ bii acheleŋnda yɛ, mɛɛ naŋ bii kaniei yɛ, mɛɛ naŋ hɛli yelelaŋndo, a nyɛ chuɛɛnaŋndo yɛ.
12. Vɛɛ wanaa cho o kundaa niŋnda chɔm yɛ maa a sandu?
12 Tosa wali o wali nda ke num pɛ kekelee. Mɛɛ wanaa Mɛlɛkaa wa maaŋndo taŋgullo, Nɛhimaya ndoo yeema puaa le kalaŋnda bɔɔbɔɔ chuaa. Mbo hɛli wanaa ndaa nɔ simnda kɛndɛlaŋ nda. Mbo sina maa puaa kaŋ ndaa kaala Mɛlɛka nduyɛ maa a cho tosa wali o wali nda ke nda pɛ kekelee. (Nɛhimaya 7:2; 13:12, 13) O nɛi pilɛ koŋ choo kpe hau, wanaa lo o tiindaŋ ndaa choo nduyɛ ma wa wallo kekelee wa cho diola kɛndɛlaŋ sɔla. Nduyɛ a nɔla ma chɔɔlu nda kalaŋndaŋ ke. (Kɔliŋtiaŋ Tasoo 4:2) Lelaŋ, o wa bɛɛ aa puaapiliaa ɔɔ ndepiliaa naŋ cho ni, ŋ nɔ miŋ kindiŋ le tosaa nyɛkɛndɛi wali o wali nda ke naa pɛ.—Nuawɔ Timoti Tasoo 5:25.
13. Vɛɛ ŋ tuallɛ tamasi Choosiɔɔ kɔɔli te acheleŋnda tosal num pɛ suɛi wɔɔŋnde?
13 Dɔu tiindaŋndo o Chɛhowa niŋ. Yɛɛ ŋ nɔ yɛ ma tosa te acheleŋnda tosal num pɛ suɛi wɔɔŋnde? A nɔla ma tɛɛsial nda mɛɛ ŋ yiyaŋ yɛ. Kɛ te o yɔŋ pɛ ma baŋ kaŋgalaŋ maa a nɔ di, bahawɛi kalaa cho chɔɔlu le wɔu. Tamasi Choosiɔɔ nɔla mbo pɛɛku naa tau. Mi bɛndaa nduaa tosal ndu iwɔɔŋnde. Mi waŋnda nyiinduu ndu choolaŋ, nduyɛ ma duau ndu o chiɛi manyumndo niŋ le suɛi o tosa le ve. Kɛ mi Choosɛ duau tiindaŋndo o Chɛhowa niŋ. Mbo yiyaŋ a mɛila Chɛhowalaŋ, nduyɛ mbo lo o tiindaŋ ndɔɔ choo. (Sam 105:19) O teleŋnda kalala laŋ bɛŋgu, mbo kindiŋ le suiliŋnda kɛndɛlaŋ sɔlaa tau. Okoŋ kɔɔli, mi suiliŋnda laŋ la mala ndu teleŋ nda ke ndu wali sɔviɔɔ le tosaa wo. (Chɛnɛsee 41:37-44; 45:4-8) Te wanaa cheleŋnda chiee num biyɔɔ le, piɛi o Chɛhowa lo le taasioo. O cho num mala le ma nɔ kɔl biuwaŋndo nduyɛ le ma bii wanaa kaŋ nyɛkɛndɛi te a wa pɛ suɛi o nda lo.—Nuawɔ Pitɛ Tasoo 5:10.
TOSA HIOUWƆƆ LACHIOO O WALI POLLO NIŊ
14, 15. (a) Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ “mandaŋ” a mɛɛ naŋ cho yooŋgu kɛndɔɔ dimioo yɛ? (b) Vɛɛ ŋ tosa yɛ yɛlɛmiaalaŋ te sɔɔŋ siŋgaŋ pɛ? (Tofa fotueiyo o peele naŋ kandu leŋ choo a kɔfoo “A Yeema pa Ma Soliŋ Nɛi Cheleŋ Kpeku?”)
14 Mi Pɔɔl dimul Timoti le hiouwɔɔ lachioo tosaa o Diom Mɛlɛkaa tɛɛsiaa niŋ. Mbo dimi aa, “Manda num pila nyɛ kɛndɛ kɛndɛ, ma mandaŋ a nyɛ ŋ cho waŋnda pɛɛkoo wo.” (Timoti Tasoo 4:13, 16) Timoti wa niŋ diom Mɛlɛkaa waŋnda dimullo le wɔsila bɔɔbɔɔ. Kɛ le sabu yɛɛ ndoo nɔ yɛ mbo tosa hiouwɔɔ lachioo? Timoti ndoo sina maa mi yoomula waŋnda siŋgaŋ. Ndoo sina vɛlɛ maa mɛɛ sɔɔŋ wa hau yɛ, o cho lende le ŋ wa siɔdii le. Ndoo yeema mi waŋnda hiou lachi a ndu diomndo tueiyɔɔ. Lelaŋ, ndoo nɔ mbo tosa hiouwɔɔ lachioo nduyɛ mbo siŋga mɛɛ ndoo pɛɛku nda yɛ. Hau, ŋ nɔ miŋ tosa nyɛ pilɔɔ kpe te ŋ wa pɛ yooŋgu kɛndɔɔ dimioo.
15 O fondaŋndaŋ lapum, miŋ che maa wanaa bɔɔbɔɔ cho o chiɛila ndalaŋ te, te ŋ wa pɛ yooŋgu kɛndɔɔ dimioo chiɛiyo o chiɛiyo. O fondaŋndaŋ lapum, mi waŋnda wa o chiɛila ndalaŋ, kɛ ŋ kue o diola ndalaŋ te. Kanifuule, ŋ nɔla miŋ luɛi o chiɛila nda cho niŋndaŋ te. Te lende i cho o tanda numndo niŋ ni, mɛɛ ma soliŋ nɛi cheleŋ kpeku le waŋnda komallo.
16. Vɛɛ hiouwɔɔ lachioo tosaŋ yɛ le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo naa waŋnda wa tau wa?
16 Mi puaapiliaa a ndepiliaa bɔɔbɔɔ tuei yooŋgu kɛndɔɔ dimioo yeela naa waŋnda wa tau wa. Le tamaseliiyo, ma kindiŋ le kɔlaŋ suɛi o waŋnda lo naa teeniilaŋ la simnda, o lɔɔlaŋ niŋ, a naa waŋnda chal le pɛŋgioo ɔɔ mɔmbiltaŋ chuaa wa. Mi Chɛhowɛinɔɔ kandu suukaŋndo a waŋndo a yooŋgu o laŋga tueiyo. Ɔɔ mi Chɛhowɛinɔɔ dimi suɛi kɛndɛi a chuaambuaa waŋndo okɔɔ ɔɔ mbo nyuna ndu le wali ndɔɔ. Te waŋndo wa pɛ suukaŋ koŋ tueiyɔɔ yeela, mi wana dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ chɔm bolle Baabuileŋ nduyɛ mbo nyuna wana koŋ mɛɛ o yiyaŋ a leŋ yɛ. Daandi daandi, mi waŋnda yeema le chɔɔloo sinaa a Baabuiyo okɔɔ.
17, 18. (a) Vɛɛ ŋ nɔla yɛ ma chɔɔlu kɔl sikpaa sɔla le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo naa waŋnda wa tau wa? (b) Vɛɛ ŋ che yɛ kaa Deevioo o sɔvɛ le Chɛhowa chandɔɔ te a wa pɛ yooŋgu kɛndɔɔ dimioo?
17 Kɛlɛŋgaa ma che ndi ikala le suukaŋndo kandɔɔ a wanaa ŋ sina le wa o bilioo choo. Lende Ɛdi, kɔɔfanɔɔ o Niu Yɔk niŋ ndoo yiyaŋ ni. Kɛ mbo saaluŋ nyɛ mala ndu le kɔl sikpaa sɔlaa wo. Mbo dimi aa, “A teleŋ pɛɛku naa leyuŋgoo, mi ya naa laa nuu tosa yaasiaa le saalɔŋndo mulilaŋ le sɔɔŋ waŋnda sɛɛŋgiaa woŋ a yiyaŋnda ndalaŋ. Miŋ nyuna vɛlɛ Chɛhowɛiyaa cheleŋ le sinapɛŋgu nda nɔ a sɔɔŋ muŋ okɔɔ wo.” Suŋ suŋ, Ɛdi yeema niŋ bɔɔ yooŋgu kɛndɔɔ dimioo naa waŋnda wa tau wa.
18 Te ŋ tuei pɛ yooŋgu kɛndɔɔ dimioo yeela tau nduyɛ miŋ tosa hiouwɔɔ lachioo o ndu dimioo niŋ, Acheleŋnda cho hiouwɔɔ lachi naa chɔ o Mɛlɛka piɛiyo niŋ. (Nuawɔ Timoti Tasoo 4:15.) Nduyɛ, ŋ nɔla pɛŋ miŋ mala waŋndo le simnɔŋndo buɛi Chɛhowaa. Mi Deeve dimi aa, “I cho hiouwɔɔ lachi a Mɛlɛka Yaawɛɛ balikaa mello le lɔɔ lɔɔ, pɛŋgu o pɛŋgu chandɔɔla ndɔlaŋ la cho ya wa o sondo. I cho Mɛlɛka Yaawɛɛ lisaa le nyɛ o tosal la wo. Nya nda cho nyɛ kindilaa handɔɔ choo wa bɛɛ la yaŋ ya nilaŋ, nduyɛ nya bɛɛ mi la lisa ndu.”—Sam 34:1, 2.
HIOU LACHI A CHƐHOWA SAŊGALAA A MƐƐ Ŋ CHO HIOUWƆƆ LACHIOO TOSAA O NDU PIƐIYO NIŊ YƐ
19. Le yɛɛ buɛi Chɛhowa cho lo lechoo wo chɔmndo wo wa yɛ a kɔl kɛndɛ mi che bɛɛ o nɔla lɛ nyɛ tosa le?
19 Mi Deeve dimi vɛlɛ aa, “Mɛlɛka Yaawɛɛ, Wana o wana ŋ toosiaa a bala numndaŋ, nda kpou a cho num saŋgala. Wanaa numnda kpou, a cho diola numndaŋ heelu tema. A cho wa dimulaŋndo a mɛɛ masale numndeŋ le cho masale lebɛɛ yɛ, nduyɛ ma dimi a kpaaya numndo okɔɔ. O koŋ, ŋwaŋnda chiee kpou, ma sina a walta numndaŋ kpaayalaŋ okɔɔ, nduyɛ ma sina a mɛɛ masale numndeŋ le cho masale lebɛɛ yɛ.” (Sam 145:10-12) Wanaa kaala Chɛhowa wa kpou nduyɛ ma wa lo lechoo wo chɔmndo o ndulo wa nɔ yeemɛi tau le acheleŋnda dimullo a ndu okɔɔ. Kɛ te o wa yɛ mi kɛndiaa lepɛŋndo ɔɔ yuuwɛi kuuna num teleŋndo chuaa tau le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo chiɛiyo a chiɛiyo? Loonuŋ lɔɔlɔɔ maa a cho Chɛhowa saŋgalaa teleŋ o teleŋ ŋ soo pɛ o wanaa balu numnda lo, mɛɛ wanaa chiɔuwaa cho naa yɛ. Te o yɔŋ pɛ ma wa o chiɛi manyumndo niŋ le tiindaŋ ŋ dɔu o Mɛlɛka niŋndo, a tiuba ma dimul acheleŋnda a Chɛhowa okɔɔ. Nduyɛ mi Chɛhowa dɔunuŋ nyaale tau a keŋ. (Pulɔwaa 27:11) Mbo naŋ vɛlɛ kɔl tau te a wa ndu pɛ piɛiyo, mi a tuaa o yuŋgu numndo niŋ ve ndu bɛɛ piɛi le. (Pitɛ Tasoo 3:1-4) Nduyɛ o teleŋnda kala kalalaŋ bɛŋgu bɛɛ, a nɔla ma saŋgala Chɛhowa, ma hiou lachi a ndu sɔɔŋgoo ikɛi kpɛɛluŋ, nduyɛ ma tosa hiouwɔɔ lachioo o ndu piɛiyo niŋ.
20, 21. Te a chɔɔlu num pɛ wallo ke o kɔɔna Chɛhowaa niŋ, vɛɛ ŋ simnuŋ yɛ wana chuu acheleŋnda tɔnɔɔ wo?
20 O kpeekpei niŋ, Chɛhowa cho num salaa dɔuwɔɔ te o yɔŋ pɛ ma wa sɔɔŋgoo ndu ikɛi kpɛɛluŋ nduyɛ ma wa kindiŋndo le ndu piɛiyo. Kɛlɛŋgaa te a tosa pɛ siŋgaŋndaŋ lapum o yoomu numndo niŋ, a cho fondaa chɔɔlu sɔla le waŋnda malaa ma pɛɛku a mɛila kɛndɛla Mɛlɛkalaŋ okɔɔ. A nɔla ma chɔɔlu puaapiliaa numnda mala. Nduyɛ yiyaŋndɔ a mɛɛ puaapiliaa a ndepiliaa numnda cho num kaala yɛ, te a che num pɛ wallo tosaa kekelee o kundaa niŋ.
21 Mɛɛ mɛɛ naŋ chua wɔsilaŋ o Chɛhowa piɛiyo niŋ, naa kpou nɔla miŋ hiou lachi a ndu sɔɔŋgoo ikɛi kpɛɛluŋ vɛlɛ a hiouwɔɔ lachioo tosaa o ndu piɛiyo niŋ. O buŋgɛi cho lachi ve niŋ, ŋ cho isɔɔ a mɛɛ naŋ mala acheleŋnda le hiouwɔɔ lachi waa lende tosaa yɛ.