ခရံာ်ဖိအတၢ်အိၣ်မူဒီးတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ကၠိ ကၠိဖိလံာ်တၢ်မၤလိ အတၢ်ဂ့ၢ်ဘျးစဲ
လါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ် ၇-၁၃
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ၂ စီၤပၤ ၅-၆
“ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးပှၤန့ၣ် အိၣ်အါန့ၢ်ဒံး ပှၤလၢအိၣ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်”
it-1 ၇၁၆ ¶၄
စီၤအလံၤၡါ
ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ ပူၤဖျဲးထီၣ်လၢ ပှၤစူၤရံဖိအစုပူၤ. ဖဲအံၣ်စရ့လးအစီၤပၤ ယဟိရၣ်ပၢတၢ်အခါ ပှၤစူၤရံဖိတဖၣ် အဲၣ်ဒိးလဲၤဒုးဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိဖဲ အဝဲသ့ၣ်တပလီၢ်သးဘၣ် အဆၢကတီၢ်. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤစူၤရံဖိတဖၣ် လဲၤတုၤဖဲလဲၣ် ဒီးမၤဝဲမနုၤလဲၣ်န့ၣ် ဝံအလံၤၡါ တဲပၠးဝဲ စီၤပၤယဟိရၣ် အဃိ ပှၤစူၤရံဖိတဖၣ် အတၢ်ကူၣ်န့ၣ် တကဲထီၣ်ဘၣ်. လၢအခီၣ်ထံးခါန့ၣ် ပှၤစူၤရံဖိအစီၤပၤ ဘ့ၣ်ဟဒး ခံဂၤတဂၤ ဆိကမိၣ်ဝဲ လၢအပှၤတဖၣ်အကျါန့ၣ် ပှၤလၢအသးတတီဘၣ် အိၣ်တဂၤ. ဘၣ်ဆၣ် လၢခံအသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အကဲဝံအလံၤၡါအဃိ အဆှၢလီၤအသုးဖိတဒူၣ် ဃုာ်ဒီးကသ့ၣ် ဒီးလ့ၣ်ကဟၣ်တဖၣ် ဒ်သိးကကဝီၤဃာ် ဝ့ၢ်ဒိၤသၣ် ဒီးကဖီၣ်န့ၢ် ဝံအလံၤၡါအဂီၢ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤ Vol.1, p.950) ဝံအလံၤၡါအခ့အပှၤန့ၣ် ပျံၤတၢ်. ဘၣ်ဆၣ် ဝံအလံၤၡါ ဃ့ထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်ဒ်သိးကအိးထီၣ် အခ့အပှၤအမဲာ်ချံ. အဃိ ဝံအလံၤၡါ အခ့အပှၤတဂၤအံၤ “ထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ လၢကစၢၢ်ကလိကျါန့ၣ် အိၣ်ပှဲၤဝဲဒီး ကသ့ၣ်တဖၣ် ဒီးလ့ၣ်ကဟၣ်သုးလၢ အကပီၤဒ် မ့ၣ်အူ အိၣ်ဝးတရံး အဝဲသ့ၣ်လီၤ.” ဖဲပှၤစူၤရံဖိတဖၣ် ဟဲဘူးထီၣ်အခါ ဝံအလံၤၡါ ဃ့ထုကဖၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤ ကမၤတၢ်လီၤလးတခါ ဒီးအဃ့ဝဲလၢ “ဝံသးစူၤ မၤဒ်သိး ပှၤတကလုာ်အံၤ အမဲာ်သုတထံၣ်တၢ်လၢၤတဂ့ၤအဂီၢ်တက့ၢ်.” ဝံအလံၤၡါ တဲဘၣ်ပှၤစူၤရံဖိတဖၣ်လၢ “လဲၤပိာ်ယခံ.” ဘၣ်ဆၣ် အဝဲတဖီၣ်ထီၣ် အဝဲသ့ၣ်အစုဒီး မူၤဃီၤအဝဲသ့ၣ်ဘၣ်. အဃိ အဝဲသ့ၣ်တထံၣ်တၢ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် အခီပညီတမ့ၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤမၤဘျီၣ်အဝဲသ့ၣ်အမဲာ်ဘၣ်. အခီပညီမ့ၢ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤမၤဘံဘူအဝဲသ့ၣ် အခိၣ်နူာ်. အဃိ အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ထံၣ်ဝံအလံၤၡါသနာ်က့ အကဲမတဂၤလဲၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တသ့ၣ်ညါလၢၤဘၣ်. ဒီးဝံအလံၤၡါ လဲၤဆှၢအဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်လီၢ်ဖဲလဲၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တသ့ၣ်ညါဘၣ်.—၂ စီၤပၤ ၂:၈-၁၉.
တၢး၁၃ ၈/၁၅ ၃၀ ¶၂
ဝံအလံၤၡါထံၣ်ဝဲ လ့ၣ်ကဟၣ်သုးလၢ အကပီၤဒ်မ့ၣ်အူအသိး, နၤမီၤနထံၣ်စ့ၢ်ကီးဧါ
ဖဲဝ့ၢ်ဒိၤသၣ်န့ၣ် ဒုၣ်ဒါတဖၣ် အိၣ်ဝးတရံး ဝံအလံၤၡါသနာ်က့ အဝဲပာ်အသး မုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ အပာ်အသး မုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ်သ့လဲၣ်. ခီဖျိလၢ အနာ်ယဟိဝၤယွၤလၢ အသးဒီဖျၢၣ်အဃိ. ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပလိၣ်ဘၣ်တၢ်နာ်ဒ်န့ၣ်လီၤ. အဃိ ဒ်သိးပပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်နာ် ဒီးသးစီဆှံအတၤသၣ်အဂၤတဖၣ်ကသ့အဂီၢ် ပကဘၣ်ဃ့ ကစၢ်ယွၤအသးစီဆှံ.—လူၤကၣ် ၁၁:၁၃; ကလၤ ၅:၂၂, ၂၃.
it-1 ၃၄၃ ¶၁
မဲာ်ဘျီၣ် (မဲာ်တထံၣ်တၢ်ဘၣ်)
လၢဝံအလံၤၡါအစိၤ လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ စူၤရံအပှၤသုးဖိတဖၣ် အမဲာ်တထံၣ်တၢ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အဝဲသ့ၣ် အခိၣ်နူာ်ဘံဘူအဃိ တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် ထံၣ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တနၢ်ပၢၢ်ဝဲဘၣ်. သုးဖိဒီတဖု မ့ၢ်တထံၣ်တၢ်ဘၣ် နီၢ်ကီၢ်ကီၢ်န့ၣ် ပှၤကဘၣ်ဖီၣ်ထီၣ်အဝဲသ့ၣ်အစု ဒီးဟးမူၤအဝဲသ့ၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ဝံအလံၤၡါ တဲအဝဲသ့ၣ် ယိယိဖိလၢ “သုကျဲကမၣ်လံ. ဝ့ၢ်တဖျၢၣ်အံၤတမ့ၢ် ဝ့ၢ်တဖျၢၣ်လၢ သုအဲၣ်ဒိးလဲၤဘၣ်. လဲၤပိာ်ယခံ.” ဖဲစူၤရံအပှၤသုးဖိတဒူၣ်အံၤ လဲၤတုၤလၢ ဝ့ၢ်ၡၤမရံအခါ ယဟိဝၤယွၤ မၤဝဲဒ်သိး အဝဲသ့ၣ်အခိၣ်နူာ် တဘံဘူလၢၤဘၣ်. (၂ စီၤပၤ ၆:၁၈-၂၀) ဒီးပှၤပိာ်ခွါတဖၣ်လၢ ဝ့ၢ်စဒိၣ်အပူၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ မူခိၣ်ကလူး မၤဘျီၣ်အဝဲသ့ၣ်အမဲာ်. ဒီးဖဲအံၤစ့ၢ်ကီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အကအဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ် အခိၣ်နူာ်ဘံဘူ ဒီးတမ့ၢ်လၢ အမဲာ်ဘျီၣ်နီၢ်ကီၢ်ဘၣ်. အဃိ အဝဲသ့ၣ် အသးတဟးဂီၤဘၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးဃုဝဲ စီၤလိာ်အပဲတြီ တုၤလၢအဝဲသ့ၣ် လီၤဘှံးလီၤတီၤ.—၁ မိၤ ၁၉:၁၁.
နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
တၢး၀၅ ၈/၁ ၉ ¶၂
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢလံာ် ၂ စီၤပၤအဂီၢ်
၅:၁၅, ၁၆—ဘၣ်မနုၤအဃိ စီၤအလံၤၡါ တတူၢ်လိာ်ဝဲ တၢ်ဟ့ၣ်လၢ စီၤနဧၤမၣ်ဟ့ၣ်အီၤဘၣ်လဲၣ်. စီၤအလံၤၡါ သ့ၣ်ညါဝဲလၢ စီၤနဧၤမၣ် အတၢ်ဆါဘျါကွံာ်န့ၣ် တမ့ၢ်လၢ အဃိဘၣ် ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်စိတၢ်ကမီၤအဃိလီၤ. ဒီးခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်အီၤ မူဒါတခါန့ၣ်အဃိ အဝဲတအဲၣ်ဒိးသူဝဲလၢ အနီၢ်ကစၢ်အဘျုးအဂီၢ်နီတစဲးဘၣ်. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ စ့ၢ်ကီး ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် တဂုာ်ကျဲးစၢး န့ၢ်ဘၣ်မူဒါလၢ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ကရၢကရိအပူၤ လၢအနီၢ်ကစၢ်အဘျုးအဂီၢ်ဘၣ်. ထီဘိန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် နီၣ်ဘၣ် ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤလၢ “သုန့ၢ်ဘၣ်ကလီတၢ်အဃိ ဟ့ၣ်ကလီတၢ်တက့ၢ်.”—မးသဲ ၁၀:၈.
လါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ် ၁၄-၂၀
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ၂ စီၤပၤ ၇-၈
“ယဟိဝၤယွၤ မၤဝဲတၢ်လၢအလီၤကမၢကမၣ် လၢပတဆိကမိၣ်ဘၣ်ဘၣ်”
it-1 ၇၁၆-၇၁၇
ဝံအလံၤၡါ
ဘၣ်ဆၣ် လၢခံစီၤပၤ ဘ့ၣ်ဟဒး ခံဂၤတဂၤ ဒီးအသုးမုၢ် လဲၤကဝီၤဃာ် ဝ့ၢ်ၡၤမရံ. ဒီးလၢခံန့ၣ် တၢ်အိၣ်သးနးထီၣ် တုၤလၢ ပှၤလဲၤတဲဘၣ် စီၤပၤ ယဟိရၣ်လၢ ပိာ်မုၣ်တဂၤ အီၣ်လီၤက့ၤအနီၢ်ကစၢ်အဖိခွါ. စီၤပၤယဟိရၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ စီၤပၤအၤဃာ်အဖိခွါ အဃိ အမ့ၢ်ဝဲ “ပှၤမၤသံတၢ်ကစၢ်တဂၤ အဖိခွါ.” ဒီးအဝဲကရီအၢၣ်လီၤဝဲလၢ အကမၤသံ ဝံအလံၤၡါ. ဘၣ်ဆၣ် အတၢ်အၢၣ်လီၤန့ၣ် တလၢပှဲၤထီၣ်ဘၣ်. စီၤပၤယဟိရၣ် ဒီးသုးခိၣ်တဂၤ လဲၤတုၤလၢ ဝံအလံၤၡါအဟံၣ် ဒီးစီၤပၤယဟိရၣ် တဲဝဲလၢ အတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ အကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤစၢၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်န့ၣ် တအိၣ်လၢၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဝံအလံၤၡါ တဲပၠး စီၤပၤလၢ လၢခံတသီန့ၣ် တၢ်အီၣ်တၢ်အီ ကအိၣ်ဝဲဒီဒူၣ်. သနာ်က့ သုးခိၣ်တဂၤန့ၣ် တနာ်ဝဲဘၣ် ဒီးတဲဆဲးအဲး ဝံအလံၤၡါ. အဃိ ဝံအလံၤၡါ တဲအီၤလၢ “နကထံၣ်ဘၣ်လၢ နနီၢ်ကစၢ်အမဲာ် ဘၣ်ဆၣ် နတအီၣ်ဘၣ်အီၤဘၣ်.” ယဟိဝၤယွၤဒုးနၢ်ဟူ ပှၤစူၤရံဖိတဖၣ်လၢ တၢ်သီၣ်ဖးဒိၣ်တခါ. အဃိ အဝဲသ့ၣ် ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ပှၤအါကလုာ် ဟဲပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသး ဒ်သိးကဟဲဒုးအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် ဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသး ဒီးပာ်တ့ၢ်တၢ်အီၣ်ဖဲန့ၣ်ဒီဒူၣ်. ဖဲစီၤပၤယဟိရၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပှၤစူၤရံဖိတဖၣ်ဃ့ၢ်ကွံာ်အခါ အမၢအသုးခိၣ်တဂၤန့ၣ် လဲၤအိၣ်ခိး ဝ့ၢ်ၡၤမရံအတြဲၤ. ဒီးဖဲန့ၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိအါဂၤ လီၤဘဲဝဲအဃိ အဝဲသ့ၣ်ကရီဟဲနုာ်လီၤဟံးန့ၢ်ဝဲ တၢ်အီၣ်တၢ်အီ ဒီးယီၢ်တံၢ်သံဘၣ်ဝဲ သုးခိၣ်တဂၤန့ၣ်. အဃိသုးခိၣ်န့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်အီၣ်တၢ်အီ ဘၣ်ဆၣ် အဝဲတအီၣ်ဘၣ်ဝဲဘၣ်.—၂ စီၤပၤ ၆:၂၄–၇:၂၀.
နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
it-2 ၁၉၅ ¶၇
မ့ၣ်အူဒၢ
စီၤပၤလၢ အဟဲလီၤစၢၤလီၤသွဲၣ်လၢ စီၤဒၤဝံး. ယဟိဝၤယွၤ ဃုထၢထီၣ် စီၤပၤဒၤဝံးလၢ ကဆ့ၣ်နီၤလၢ အံၣ်စရ့လးအလီၢ်ပစိာ် အဖီခိၣ်. ဒီးစီၤဒၤဝံးအိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအဖီလာ်အဃိ အဝဲကဲထီၣ် စီၤပၤလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့. အဃိ ပှၤကိးအီၤလၢ “အံၣ်စရ့လး အမ့ၣ်အူဒၢ.” (၂ မူၤ ၂၁:၁၇) ယဟိဝၤယွၤ မၤတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤဒီး စီၤဒၤဝံးလၢ ဘီမုၢ်အဂီၢ် ဒီးတဲအီၤလၢ “နလီၢ်ပစိာ် ကအိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤဝဲ လီၤထူလီၤယိာ်.” (၂ မူၤ ၇:၁၁-၁၆) အဃိ စီၤပၤတဖၣ်လၢ အဟဲလီၤစၢၤလီၤသွဲၣ်လၢ စီၤဒၤဝံး ဒီးစီၤၡလိၤမိၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ အံၣ်စရ့လး “အမ့ၣ်အူဒၢ.”—၁ စီၤပၤ ၁၁:၃၆; ၁၅:၄; ၂ စီၤပၤ ၈:၁၉; ၂ ကွဲး ၂၁:၇.
လါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ် ၂၁-၂၇
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ၂ စီၤပၤ ၉-၁၀
“အဝဲမၤလၢပှဲၤအမူဒါလၢတၢ်သးဒူ ဒီးတၢ်သးဆူၣ်အပူၤ”
တၢး၁၁ ၁၁/၁၅ ၃ ¶၂
စီၤယ့ၤဟူ ဆီၣ်ထွဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢ အမ့ၢ်အတီ
ဖဲစီၤပၤယဟိရၣ် ပၢတၢ်အခါ အမိ နီၢ်အံၤစ့ဘ့ၤလး ဒိၣ်စိဝဲအဃိ အံၣ်စရ့လးထံကီၢ် တၢ်အိၣ်သးတဂ့ၤဘၣ်. နီၢ်အံၤစ့ဘ့ၤလး ကဲဝဲ စီၤအၤဃာ်အမါ ဘၣ်ဆၣ် စီၤအၤဃာ်သံဝဲလံ. နီၢ်အံၤစ့ဘ့ၤလး တသးအိၣ် ယဟိဝၤယွၤဘၣ်, အဆီၣ်ထွဲ ပှၤဂၤလၢ ကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ဘဧၤလး, အမၤသံ ကစၢ်ယွၤ အဝံတဖၣ် ဒီးအမၤဟးဂီၤ ပှၤဂီၢ်မုၢ်အသကဲာ်ပဝးခီဖျိလၢ “အတၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ” ဒီး “အတၢ်အူတၢ်လိၢ်တၢ်.” (၂ စီၤပၤ ၉:၂၂; ၁ စီၤပၤ ၁၈:၄, ၁၃) ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ကလုၢ်လၢ စီၤအၤဃာ် အဒူၣ်ဖိထၢဖိ ကိးဂၤဒဲး ဃုာ်ဒီးစီၤယဟိရၣ် ဒီးနီၢ်အံၤစ့ဘ့ၤလးန့ၣ် ပှၤကဘၣ်မၤသံအီၤ. ဒီးပှၤလၢအဒိးန့ၢ်ဘၣ် မူဒါလၢ ကတီခိၣ်ရိၤမဲ တၢ်မၤတခါအံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ စီၤယ့ၤဟူ.
တၢး၁၁ ၁၁/၁၅ ၄ ¶၂-၃
စီၤယ့ၤဟူ ဆီၣ်ထွဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢ အမ့ၢ်အတီ
စီၤယ့ၤဟူ လဲၤထံၣ်လိာ်သးဒီး စီၤယဟိရၣ် ဒီးယူဒၤအစီၤပၤ အဃၤစယၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ်အိၣ်လၢ အနီၢ်ကစၢ် အလ့ၣ်ကဟၣ်လိၤ. ဒီးစီၤယဟိရၣ်သံကွၢ်အီၤလၢ “စီၤယ့ၤဟူဧၢ, နဟဲလၢ တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အဂီၢ်ဧါ.” ဒီးစီၤယ့ၤဟူ တဲဆၢအီၤလၢ “ဖဲနမိၢ် နီၢ်အံၤစ့ဘ့ၤလး အတၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ ဒီးအတၢ်အူတၢ်လိၢ်တၢ် အကလုာ်ကလုာ် အိၣ်ဒံးအဆၢကတီၢ်န့ၣ် တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အိၣ်ကသ့ဧါ.” စီၤပၤယဟိရၣ် ဖုးဘၣ်အသး ဒီးဃၣ်အသးဒ်သိးကဃ့ၢ်ကွံာ်အဂီၢ်. ဘၣ်ဆၣ် စီၤယ့ၤဟူ အစုချ့အဃိ အဝဲထုးထီၣ်အပျၢ် ဒီးခးဝဲ စီၤယဟိရၣ် တီတီအသးန့ၣ်. အဃိ စီၤယဟိရၣ် လီၤတဲာ်သံဝဲလၢ အကသ့ၣ်အလိၤ. မ့မ့ၢ် စီၤပၤ အဃၤစယၤန့ၣ် အဃ့ၢ်ပူၤဝဲ. ဘၣ်ဆၣ် လၢခံန့ၣ် စီၤယ့ၤဟူ လူၤဃုအီၤ ဒီးမၢပှၤမၤသံအီၤစ့ၢ်ကီး.—၂ စီၤပၤ ၉:၂၂-၂၄, ၂၇.
စီၤအၤဃာ် အဒူၣ်ဖိထၢဖိလၢ ပှၤကဘၣ်မၤသံအီၤလၢခံတဂၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ နီၢ်ပၤမုၣ် အံၤစ့ဘ့ၤလး. စီၤယ့ၤဟူ ကိးအီၤလၢ ပိာ်မုၣ်လၢ အဘၣ်တၢ်ဆိၣ်အၢတဂၤ” န့ၣ် ကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲ. ဖဲစီၤယ့ၤဟူ လဲၤတုၤလၢ ဝ့ၢ်ယံးစရ့လးအခါ အဝဲထံၣ်ဝဲလၢ နီၢ်ပၤမုၣ် အံၤစ့ဘ့ၤလး အိၣ်လၢနီပူၤ ဒီးကွၢ်လီၤစိတၢ်လၢ ပဲတြီဖိအပူၤ. တဘျီဃီန့ၣ် စီၤယ့ၤဟူ မၢဝဲပဒိၣ်တဖၣ် ကွံာ်လီၤ နီၢ်အံၤစ့ဘ့ၤလး လၢဟီၣ်ခိၣ်လိၤ. ဝံၤဒီးစီၤယ့ၤဟူ အကသ့ၣ်န့ၣ် ထီၣ်ယီၢ်ဝဲ နီၢ်အံၤစ့ဘ့ၤလး. ဒီးလၢခံ စီၤယ့ၤဟူ မၤသံဝဲ စီၤအၤဃာ် အဒူၣ်ဖိထၢဖိ အါဂၤဒံး.—၂ စီၤပၤ ၉:၃၀-၃၄; ၁၀:၁-၁၄.
တၢး၁၁ ၁၁/၁၅ ၅ ¶၃-၄
စီၤယ့ၤဟူ ဆီၣ်ထွဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢ အမ့ၢ်အတီ
စီၤယ့ၤဟူ မၤသံပှၤအါဂၤ. ဘၣ်ဆၣ် လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲမ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်သးဒူ လၢအမၤပူၤဖျဲးထီၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ နီၢ်အံၤစ့ဘ့ၤလး ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိ အတၢ်ဆီၣ်တံၢ်မၤနၢၤ. ဒ်သိး အဝဲကမၤဝဲဒ်န့ၣ်အဂီၢ် အလိၣ်ဘၣ် တၢ်သးဒူ ဒီးတၢ်သးဆူၣ်. လံာ်ခီယ့ၤတဘ့ၣ်လၢ အဘၣ်ဃးဒီး လံာ်စီဆှံန့ၣ် တဲဝဲလၢ “စီၤယ့ၤဟူ အတၢ်မၤန့ၣ် တမ့ၢ် တၢ်မၤလၢ အဘၣ်ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤဘၣ် ဒီးအကဘၣ်မၤဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး. အသးမ့ၢ်ကပုာ်န့ၣ် အဝဲမၤလီၤမၢ် ဘဧၤလး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ လၢကီၢ်အံၣ်စရ့လးအပူၤတန့ၢ်ဘၣ်.”
မုၢ်မဆါတနံၤညါအံၤ ခရံာ်ဖိတဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဒီးတၢ်အိၣ်သး လၢအကီအခဲအဃိ တဘျီတခီၣ် အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးန့ၣ် ကဘၣ်လီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး စီၤယ့ၤဟူ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး. အဒိ ပှၤတဂၤ မ့ၢ်လ့ပစီပှၤလၢ ပကမၤတၢ်တမံၤမံၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ တအဲၣ်ဘၣ်န့ၣ် ပကမၤဒ်လဲၣ်. တဘျီဃီန့ၣ် ပကဘၣ်ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးဒူ ဒီးတၢ်သးဆူၣ် ဒီးပတဘၣ်တူၢ်လိာ်အီၤ နီတစဲးဘၣ်. ပအဲၣ်ဒီး တီဒီးယဟိဝၤယွၤ အဃိ ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပတတူၢ်လိာ် တၢ်လၢ အထီဒါယဟိဝၤယွၤ နီတမံၤဘၣ်.
နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
တၢး၁၁ ၁၁/၁၅ ၅ ¶၆-၇
စီၤယ့ၤဟူ ဆီၣ်ထွဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢ အမ့ၢ်အတီ
ဖျါလၢ စီၤယ့ၤဟူ နာ်ဝဲလၢ ဒ်သိးဒီးအံၣ်စရ့လးဖိအဘီအမုၢ် ကလီၤဆီဒီး ယူဒၤအဘီအမုၢ်အဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢအလီၤဆီန့ၢ်ဒံး ယူဒၤအဘီအမုၢ်. အဃိ ဒ်အံၣ်စရ့လး အစီၤပၤလၢညါတဖၣ်အသိး စီၤယ့ၤဟူ ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ကျီၢ်ထူ. ဒီးခီဖျိလၢ စီၤယ့ၤဟူမၤဝဲဒ်န့ၣ်အဃိ အပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အတနာ် ယဟိဝၤယွၤလၢ အပာ်ထီၣ်အီၤလၢ စီၤပၤတဂၤန့ၣ်ဘၣ်.
လၢအခီၣ်ထံးခါန့ၣ် စီၤယ့ၤဟူ ‘မၤတ့ၢ်တၢ်ဂ့ၤဂ့ၤ ဒီးအမၤတၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤထံၣ်လၢအဂ့ၤ’ အဃိ ကစၢ်ယွၤပတြၢၤအီၤ. ဘၣ်ဆၣ်လၢခံ စီၤယ့ၤဟူ “တအိၣ်မူမၤထွဲ အံၣ်စရ့လး အကစၢ်ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ လၢအသးဒီဖျၢၣ်ဘၣ်.” (၂ စီၤပၤ ၁၀:၃၀, ၃၁) ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်က့ၤ စီၤယ့ၤဟူ အဂ့ၢ်န့ၣ် ပသးတမုာ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် စီၤယ့ၤဟူအဒိအတဲာ်န့ၣ် သိၣ်လိပှၤလၢ ဒ်သိးပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤကဂ့ၤ ဒီးပကသးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် ပကဘၣ် ဖးလံာ်စီဆှံ ကိးနံၤဒဲး, ဆိကမိၣ်ထံ တၢ်လၢပဖးတဖၣ် ဒီးပဘၣ်ဃ့ထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် လၢပသးဒီဖျၢၣ်. ပမ့ၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးလၢအဂ့ၤကတၢၢ် ဒ်န့ၣ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကမၤထွဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ လၢပသးဒီဖျၢၣ်.—၁ ကရံၣ် ၁၀:၁၂.
တၢး၁၃ ၅/၁၅ ၈-၉ ¶၃-၆
၃ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကမၤဝဲန့ၣ် ယၡါယၤ ၉:၇ တဲဝဲလၢ “တၢ်သုးမုၢ်ဂီၢ်မုၢ် အကစၢ် ယဟိဝၤယွၤ အသးဆူၣ်လၢ ကမၤဝဲဒ်အံၤ သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ.” တၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်ဝဲ သပှၢ်ကတၢၢ်. ယဟိဝၤယွၤ အိၣ်ဒီးတၢ်သးဆူၣ်အဃိ အဒိအတဲာ်န့ၣ် ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤလၢ ပကဆီၣ်ထွဲ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ဘီမုၢ်တၢ်မၤ လၢပသးဒီဖျၢၣ် ဒီးလၢတၢ်သးဆူၣ်အပူၤ. ပမ့ၢ်သးဆူၣ်လၢ ပကမၤစၢၤပှၤဂၤ ဒ်သိး ကသ့ၣ်ညါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် လီၤဂာ်ဒ် ပကွၢ်လိ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သးဆူၣ်. ပကဲပှၤလၢအမၤသကိးတၢ်ဒီး ယဟိဝၤယွၤအဃိ ပကြၢးပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်သးခုကစီၣ်တၢ်မၤ လၢတၢ်သးဆူၣ်အပူၤ.—၁ ကရံၣ်သူး ၃:၉.
၄ ပကဆိကမိၣ်ကွၢ် ယ့ၣ်ၡူးအဒိအတဲာ်. ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်သးဆူၣ်လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအပူၤ သပှၢ်ကတၢၢ်. အဝဲထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ထီဒုၣ်ထီဒါနးမး သနာ်က့ အဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ တၢ်သးဆူၣ်အပူၤ တုၤလၢအသံ. (ယိၤဟၣ် ၁၈:၃၆, ၃၇) အဝဲကဘၣ်သံဘူးထီၣ်လံ သနာ်က့ အတၢ်သးဆူၣ်လၢ ကမၤစၢၤပှၤဂၤ ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ဟဲဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ်.
၅ ဖဲ ခ.န ၃၂ န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲ တၢ်အဒိတခါ. အဝဲတဲဝဲလၢ ပှၤပိာ်ခွါတဂၤအိၣ်ဒီး ချၢၣ်ဒၢတထူၣ်လၢ အတသၣ်ထီၣ်ဘၣ်သၢနံၣ် လၢအအိၣ်လၢ စပံးကျီးအပူၤ. အဃိ အဝဲမၢပှၤကျီကွံာ် ချၢၣ်ဒၢတထူၣ်န့ၣ် ဘၣ်ဆၣ် ပှၤမၤတၢ်ဖိတဂၤ ဃ့အီၤအခွဲးလၢ ကကွၢ်ထွဲဝဲ ဒီးအိၣ်ခိးကွၢ်ဝဲဒံး. (ဖး လူၤကၣ် ၁၃:၆-၉.) ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ပှၤလၢအတူၢ်လိာ် ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကစီၣ် ဒီးကဲထီၣ်အပျဲၢ်အဘီၣ်န့ၣ် အိၣ်ထဲတစဲးဖိဒံးလီၤ. အဃိ ဒ်ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢ တၢ်အဒိအပူၤအသိး ယ့ၣ်ၡူး အဲၣ်ဒိးမၤအါထီၣ် အတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ. အဃိ အဝဲစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ် လၢယူဒၤ ဒီးပ့ၤရံယၤ ဖဲတၢ်ဆၢကတီၢ် အိၣ်တ့ၢ်ဃုလါအတီၢ်ပူၤ. ဒီးတချုးဖဲအဝဲသံဒံးဘၣ် စှၤကိာ်နံၤန့ၣ် အမဲာ်ထံလီၤဝဲလၢ ပှၤလၢအ “တဒိကနၣ်” တၢ်တဖၣ်အဂီၢ်.—မးသဲ ၁၃:၁၅; လူၤကၣ် ၁၉:၄၁.
၆ ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ တၢ်အကတၢၢ် ဘူးကဘၣ်အခါအဃိ အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလၢ ပကစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ တၢ်သးဆူၣ်အပူၤ. (ဖး ဒၤနံးယ့လး ၂:၄၁-၄၅.) ပကဲဘၣ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်ဖးဒိၣ်. ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲအါမး ဘၣ်ဆၣ် ထဲဒၣ်ပဝဲဒၣ်န့ၣ် ပတဲဘၣ် အဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်မုၢ်လၢ်အဂ့ၢ်သ့. တၢ်ကစီၣ်အလံာ်တဘ့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ “ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤလၢအဂ့ၤတဖၣ် ထံၣ်ဘၣ် တၢ်အၢတၢ်သီလဲၣ်.” ဒီးဆဲးတဲဝဲလၢ တၢ်သံကွၢ်အံၤန့ၣ် အတၢ်စံးဆၢတအိၣ်ဘၣ်. အဃိ ပဝဲခရံာ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် ပအိၣ်ဒီး မူဒါ ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် လၢပကတဲဘၣ် ပှၤလၢအသးအိၣ်ဒိကနၣ်တၢ်တဖၣ်လၢ တၢ်သံကွၢ်ဒ်အံၤတဖၣ် အတၢ်စံးဆၢ. ဒီးပကဘၣ် ‘ပျဲသးစီဆှံ မၤဆူၣ်ထီၣ်ပသး’ လၢကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤအပူၤ. (ရိမ့ၤ ၁၂:၁၁) ပမ့ၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ တၢ်သးဆူၣ်အပူၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤ ကဆိၣ်ဂ့ၤပတၢ်မၤ အဃိ ပှၤကသ့ၣ်ညါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဒီးအဲၣ်အီၤ.
လါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ်၂၈–လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၄
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ၂ စီၤပၤ ၁၁-၁၂
“ကစၢ်ယွၤစံၣ်ညီၣ်ဝဲ ပိာ်မုၣ်လၢ အအၢသံတဂၤ”
it-1 ၂၀၉
နီၢ်ဧသၤလယၤ
နီၢ်ဧသၤလယၤ အၢဝဲဒ်အမိ နီၢ်အံၤစ့ဘ့ၤလး အဃိ ဖဲအဝၤ စီၤယဟိရၣ် ပၢတၢ်ဃီးနံၣ်အတီၢ်ပူၤ အဝဲမၢဆူၣ် အဝၤလၢကမၤတၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်ဝဲလၢအအၢ. (၁ စီၤပၤ ၂၁:၂၅; ၂ ကွဲး ၂၁:၄-၆) ဒ်အမိ နီၢ်အံၤစ့ဘ့ၤလးအသိး နီၢ်ဧသၤလယၤ မၤသံဝဲ ပှၤလၢအတၢ်ကမၣ်တအိၣ်ဘၣ်တဖၣ်. ဒီးဖဲနီၢ်ဧသၤလယၤအဖိခွါ စီၤအဃၤစယၤ ပၢတၢ်တနံၣ် ဒီးသံဝံၤအလီၢ်ခံ နီၢ်ဧသၤလယၤ မၤသံဝဲ စီၤပၤအစၢၤအသွဲၣ်ခဲလၢာ်. ဘၣ်ဆၣ် မ့မ့ၢ်စီၤယိၤအၣ်န့ၣ် ပှၤလုၢ်တၢ်ဒိၣ်ဒီးအမါ အကဲဝဲ အမုၢ်ဂၢ်န့ၣ် ပာ်ခူသူၣ်အီၤအဃိ နီၢ်ဧသၤလယၤ မၤသံအီၤတန့ၢ်ဘၣ်. နီၢ်ဧသၤလယၤ မၤသံဝဲစီၤပၤအစၢၤအသွဲၣ်ဝံၤ အဝဲပာ်ထီၣ်အသးလၢ နီၢ်ပၤမုၣ်. အဝဲကဲထီၣ်နီၢ်ပၤမုၣ် စးထီၣ်ဖဲ ချ.ခ.န. ၉၀၅-၈၉၉ ဃ. အဃိ အကဲဘၣ် နီၢ်ပၤမုၣ်ဃုနံၣ်. (၂ ကွဲး ၂၂:၁၁, ၁၂) နီၢ်ဧသၤလယၤ အဖိခွါတဖၣ် လဲၤဟုၣ်န့ၢ်ဝဲ တၢ်လၢအစီဆှံလၢ ယဟိဝၤယွၤ အဟံၣ်ပူၤ ဒီးလဲၤလုၢ်ထီၣ်ဝဲလၢ ဘဧၤလးအအိၣ်.—၂ ကွဲး ၂၄:၇.
it-1 ၂၀၉
နီၢ်ဧသၤလယၤ
ပှၤလုၢ်တၢ်ခိၣ် အဒိၣ်ကတၢၢ် စီၤယဟိၤယဒါန့ၣ် အကဲပှၤလၢ အပျံၤကစၢ်ယွၤ. အဃိ ဖဲစီၤယိၤအၣ် အိၣ်နွံနံၣ်အခါ အဝဲလဲၤကီးခူသူၣ်ဝဲ စီၤယိၤအၣ် ဒီးဒုးဖျီၣ်ထီၣ်အီၤလၢ စီၤပၤအခိၣ်သလုး. ဒီးဖဲနီၢ်ဧသၤလယၤ နၢ်ဟူဝဲ ကွဲၤသီၣ်ထီၣ်အခါ အဝဲကရီလဲၤကွၢ်ဝဲ ဒီးထံၣ်ဝဲ တၢ်မၤအသးခဲလၢာ် အဃိအဝဲ ကိးပသူထီၣ်ဝဲလၢ “ပှၤကူၣ်ခူသူၣ်တၢ်လံ, ပှၤကူၣ်ခူသူၣ်တၢ်လံ.” ဒီးပှၢ်လုၢ်တၢ်ဒိၣ် စီၤယဟိၤယဒါ ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ကလုၢ်လၢ ပှၤကဖီၣ်န့ၢ် နီၢ်ဧသၤလယၤ အဃိပှၤလဲၤကီး နီၢ်ဧသၤလယၤ တုၤလၢ ကသ့ၣ်အတြဲၤ ဖဲစီၤပၤအဟံၣ် ဒီးပှၤမၤသံကွံာ်အီၤဖဲန့ၣ်. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နီၢ်ဧသၤလယၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ စီၤအၤဃာ် အစၢၤအသွဲၣ် အလီၢ်ခံကတၢၢ်တဂၤ. (၂ စီၤပၤ ၁၁:၁-၂၀; ၂ ကွဲး ၂၂:၁–၂၃:၂၁) အဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ “ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ကတိၤလၢ ယဟိဝၤယွၤတဲဝဲ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်စံၣ်ညီၣ် စီၤအၤဃာ် အစၢၤအသွဲၣ်တဖၣ် အဂ့ၢ်လၢ အတဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဘၣ်န့ၣ် တအိၣ်နီတထံၣ်ဘၣ်.”—၂ စီၤပၤ ၁၀:၁၀, ၁၁; ၁ စီၤပၤ ၂၁:၂၀-၂၄.
နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
it-1 ၁၂၆၅-၁၂၆၆
စီၤယိၤအၣ်
ပှၤလုၢ်တၢ်ခိၣ် အဒိၣ်ကတၢၢ် စီၤယဟိၤယဒါ အိၣ်မူဒံးဝဲအခါ ဒ်ပါတဂၤ ဒီးပှၤဟ့ၣ်ကူၣ်တၢ်တဂၤအသိး အဝဲကွၢ်ထွဲ စီၤယိၤအၣ်. ဖဲစီၤယိၤအၣ် အသးနံၣ်အိၣ် ၂၁ နံၣ်အခါ အမါအိၣ်ဝဲခံဂၤ. အမါတဂၤန့ၣ် အမံၤမ့ၢ်ဝဲ နီၢ်ယဟိဧဒၣ်. ဒီးစီၤယိၤအၣ် ထီၣ်ဖိဝဲ အဖိမုၣ်ဒီး အဖိခွါတဖၣ်. မ့းၡံအၤန့ၣ် ကဟဲလီၤစၢၤလီၤသွဲၣ်လၢ စီၤဒၤဝံး. ဒီးလၢအပူၤကွံာ်န့ၣ် ပှၤမၤသံစီၤဒၤဝံး အစၢၤအသွဲၣ် ဘူးကလၢာ်ညါ ဘၣ်ဆၣ် ခဲအံၤစီၤဒၤဝံး အစၢၤအသွဲၣ် ဟဲအါထီၣ်ကဒီးလံ.—၂ စီၤပၤ ၁၂:၁-၃; ၂ ကွဲး ၂၄:၁-၃; ၂၅:၁.
လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၅-၁၁
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ၂ စီၤပၤ ၁၃-၁၅
“ပမ့ၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးလၢအဂ့ၤကတၢၢ်န့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအါမး”
တၢး၁၀ ၄/၁၅ ၂၆ ¶၁၁
မ့ၢ်နကွၢ်လိ ခရံာ်လၢနသးဒီဖျၢၣ်ဧါ
၁၁ တၢ်မၤအသးလၢ အံၣ်စရ့လးအစီၤပၤ ယိၤအၣ်အစိၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤလၢ ပကဘၣ်မၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ လၢပသးဒီဖျၢၣ်န့ၣ် အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မး. ဘူးထီၣ်လၢ ပှၤစူၤရံဖိ ကမၤနၢၤ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိအခါ စီၤယိၤအၣ် ဘၣ်ယိၣ်တၢ်အဃိ အဝဲဟဲဟီၣ်လၢ ဝံအလံၤၡါအအိၣ်. ဒီးဝံအလံၤၡါ မၢစီၤယိၤအၣ် ခးထီၣ်အပျၢ်လၢ ပဲတြီဖိ ဒီးလၢစူၤရံအအိၣ်တခီ. အမၤဝဲဒ်န့ၣ်န့ၣ် အခီပညီမ့ၢ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤ ကဒုးနၢၤစူၤရံ. အဃိ စီၤပၤအသးကမုာ်ထီၣ်ဖးဒိၣ်ညါ. ဒီးဝံအလံၤၡါ မၢအလဲၤဟံးန့ၢ်ပျၢ် ဒီးတီၢ်ဟီၣ်ခိၣ်. စီၤယိၤအၣ် တီၢ်ဟီၣ်ခိၣ်ထဲသၢထံၣ်အဃိ ဝံအလံၤၡါ သးပှံၢ်ထီၣ် စီၤယိၤအၣ် ဒီးတဲအီၤလၢ နကြၢးတီၢ်ဟီၣ်ခိၣ် ယဲၢ်ထံၣ်ဃုထံၣ်ညါ. နမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်မၣ် နကတီၢ် ပှၤစူၤရံဖိတဖၣ် “တုၤလၢ နမၤလၢာ်ကွံာ် အဝဲသ့ၣ်.” ခီဖျိလၢ စီၤယိၤအၣ် အတၢ်နာ်စှၤ ဒီးအတီၢ်ဟီၣ်ခိၣ် ထဲသၢထံၣ်အဃိ အဝဲမၤနၢၤဝဲ ပှၤစူၤရံဖိ ထဲသၢဘျီလီၤ. (၂ စီၤပၤ ၁၃:၁၄-၁၉) ပန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိလၢ စီၤယိၤအၣ်အအိၣ်ဒ်လဲၣ်. ပမ့ၢ်မၤယဟိၤယွၤ အတၢ်မၤလၢ သးဒီဖျၢၣ် ဒီးမၤအီၤလၢ တၢ်သးဆူၣ်အပူၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကဆိၣ်ဂ့ၤပှၤအါမး.
တၢး၁၃ ၁၁/၁ ၁၁ ¶၅-၆
“ကစၢ်ယွၤ ဆိၣ်ဂ့ၤဝဲ ပှၤလၢအဃုအီၤလၢ တၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်အပူၤ”
ယဟိဝၤယွၤ ကဆိၣ်ဂ့ၤဝဲ မတဂၤလဲၣ်. စီၤပီလူးတဲဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ကဆိၣ်ဂ့ၤ “ပှၤလၢအဃုအီၤလၢ တၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ် အပူၤ.” ပှၤကွဲးကျိာ်ထံလံာ်စီဆှံတဖၣ် အတၢ်ကွဲးနီၣ်ကွဲးဃါအလံာ်တဘ့ၣ် တဲဝဲလၢ ကြံးအတၢ်ကတိၤ လၢပှၤကွဲးကျိာ်ထံဝဲလၢ “ဃုလၢတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်အပူၤ” န့ၣ်တအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ “ပဘၣ်ဟးဃု” အီၤဒ်န့ၣ်ဘၣ်. အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပှၤကဘၣ် “ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်” ကစၢ်ယွၤ. ဒီးလံာ်လၢအဂၤတဘ့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ကြံးအတၢ်ကတိၤတဖျၢၣ်အံၤ အပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ပှၤတဂၤ အတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ် ဒီးအတၢ်သးစၢၢ်ဆၢ. အဃိ ပှၤလၢအတၢ်နာ် ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်အီၤလၢ ကအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ ဒီးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤ လၢအသးဒီဖျၢၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဆိၣ်ဂ့ၤအဝဲသ့ၣ်.—မးသဲ ၂၂:၃၇.
ယဟိဝၤယွၤ ဆိၣ်ဂ့ၤဝဲ အခ့အပှၤလၢ အတီဒီးအီၤတဖၣ်ဒ်လဲၣ်. ယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤအဝဲသ့ၣ်လၢ ကဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ် ခိၣ်ဖးလၢခါဆူညါ လၢအကဲဝဲ တၢ်မူလီၤထူလီၤယိာ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ပၤရဒံစူးအပူၤ. ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သးအိၣ် ဒီးအတၢ်အဲၣ်. (လီၣ်ဖျါ ၂၁:၃, ၄) ပှၤလၢ အဃုယဟိဝၤယွၤလၢ တၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်အပူၤတဖၣ်န့ၣ် ခဲအံၤ စ့ၢ်ကီး အဝဲသ့ၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအါမး. အဝဲသ့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ ခီဖျိ ဒီးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ သးစီဆှံအတၢ်မၤစၢၤ ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤကလုၢ်ကထါ လံာ်စီဆှံအပူၤ. အဃိ ခဲအံၤအဝဲသ့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်မံသးမုာ်.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄၄:၁၅; မးသဲ ၅:၃.
နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
တၢး၀၅ ၈/၁ ၁၁ ¶၃
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢလံာ် ၂ စီၤပၤအဂီၢ်
၁၃:၂၀, ၂၁—မ့ၢ်တၢ်လီၤလးတခါအံၤန့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပကြၢးပာ်ဒိၣ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါတဖၣ် အလုၢ်အလၢ်ဧါ. တမ့ၢ်ဘၣ်. လံာ်စီဆှံတပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် စီၤအလံၤၡါအဃံ နီတဘျီဘၣ်. ဒီးဖဲစီၤအလံၤၡါ အိၣ်မူဒံးအခါ အဝဲမၤဝဲ တၢ်လီၤလးတဖၣ်အံၤ ခီဖျိလၢ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်စိတၢ်ကမီၤအဃိ. ဒ်န့ၣ်အသိး တၢ်လီၤလးတခါအံၤကဲထီၣ်န့ၣ် ခီဖျိလၢ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်စိတၢ်ကမီၤအဃိလီၤ.
km ၈/၀၃ ၁
၁ ပှၤလၢအဒိကနၣ်ဒီး မၤထွဲလံာ်စီဆှံ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်န့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သးခု. (စံး ၁၉:၇, ၈) အဝဲသ့ၣ် ပူၤဖျဲးထီၣ်လၢ တၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢအကမၣ်, လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးအတဂ့ၤလၢ အကမၤဘၣ်ဒိအီၤ ဒီးအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢအဂ့ၤဒိၣ်မး. ပှၤလၢအတူၢ်လိာ် လံာ်စီဆှံအတၢ်သိၣ်တၢ်သီန့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုး. ဒီးပှၤလၢအတဲဘၣ်ပှၤဂၤလၢ လံာ်စီဆှံအတၢ်သိၣ်တၢ်သီနာ်က့ ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သးခုစ့ၢ်ကီး.—ကတိၤ ၁၁:၂၅.
၂ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤန့ၣ် ဒုးဆူၣ်ထီၣ်ပဂံၢ်ဘါ. ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ ပှၤလၢအပိာ်အခံ ဒီးဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဒီးဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်န့ၣ် “ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ.” (မး ၁၁:၂၉) ယ့ၣ်ၡူးအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ ခီဖျိစံၣ်တဲၤတဲလီၤပှၤဂၤအဃိ. ဒီးအဝဲတဲဝဲလၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤပှၤဂၤန့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်အတၢ်အီၣ်အသိး. (ယိၤဟၣ် ၄:၃၄) ဖဲအဝဲ မၢအပျဲၢ်အဘီၣ်အဂၤ ၇၀ လဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အခါ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ အိၣ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်အသးခုဒိၣ်မး.—လူၤကၣ် ၁၀:၁၇.
၃ ခရံာ်ဖိလၢမုၢ်မဆါတနံၤအံၤစ့ၢ်ကီး ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ်ပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအဃိ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤ တဲဝဲလၢ “ယဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အဃိ ယအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ် ဒီးယသးခု. ဖဲယဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အခါ ယသးပ့ၤနီၣ်ကွံာ် ယတၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒီးတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤတဖၣ်.” ဒီးပှၤလၢအဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်တဂၤ တဲဝဲလၢ “ခီဖျိလၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ကဲထီၣ်ပှၤအနီၢ်ကီၢ်လၢယဂီၢ်. ဒီးအဝဲဟ့ၣ်ယၤ တၢ်သူၣ်မံသးမုာ် ဒီးတၢ်သးခု လၢပှၤဟ့ၣ်ယၤတသ့ နီတဂၤဘၣ်.” အဃိ ပကဲဘၣ် “ပှၤလၢ အမၤသကိးတၢ်ဒီး ကစၢ်ယွၤ” န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်ဖးဒိၣ် လၢပဂီၢ်.—၁ ကရံၣ် ၃:၉.
၄ ယ့ၣ်ၡူးအနီၣ်ယိးဘိန့ၣ် ပှၤယိးဘၣ်အီၤညီ– ခရံာ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ် “ဂုာ်ကျဲးစၢးဆူၣ်ဆူၣ်” သနာ်က့ ယ့ၣ်ၡူးတမၢပမၤအါန့ၢ်ဒံး တၢ်လၢပမၤအီၤသ့န့ၣ်ဘၣ်. (လူၤကၣ် ၁၃:၂၄) အဝဲမၢပ ‘ယိးထီၣ်အနီၢ်ယိးဘိ’ အဃိ အဝဲနာ်က့ ကယိးဃုာ်ဒီးပှၤလီၤ. (မး ၁၁:၂၉) ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒီးအမၤကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤ မ့ၢ်တန့ၢ်အါအါဘၣ်နာ်က့ အမ့ၢ်မၤဝဲလၢ အသးဒီဖျၢၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ.—မၢ်ကူး ၁၄:၆-၈; ကလီး ၃:၂၃.
၅ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲ တၢ်တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤလၢ ပမၤလၢအမံၤအဂီၢ်အဃိ ပမၤဘၣ်အတၢ်မၤန့ၣ် ပသးခုဒိၣ်မး. (ဧ့ၤဘြံၤ ၆:၁၀) အဃိ ပကဆဲးမၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤလၢအဂ့ၤကတၢၢ်.
လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၁၂-၁၈
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ၂ စီၤပၤ ၁၆-၁၇
“ယဟိဝၤယွၤ တပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဝံသးစူၤ လီၤထူလီၤယိာ်ဘၣ်”
it-2 ၉၀၈ ¶၅
စီၤပၤၡၤလမၤန့စ့ၢ်
အံၣ်စရ့လးအတၢ်ပၢ. ဖဲအံၣ်စရ့လးအစီၤပၤ ဟိၤၡ့ ပၢတၢ်အခါန့ၣ် စီၤပၤၡၤလမၤန့စ့ၢ် ဟဲဒုးနၢၤအဝဲသ့ၣ်. (ချ.ခ.န ၇၅၈-၇၄၀ ဃ.) အဃိ စီၤဟိၤၡ့ ကဲထီၣ် စီၤပၤၡၤလမၤန့စ့ၢ် အခ့အပှၤ ဒီးဘၣ်ဟ့ၣ်အီၤ တၢ်ခိတၢ်သွဲ. (၂ စီၤပၤ ၁၇:၁-၃) ဘၣ်ဆၣ် လၢခံန့ၣ် စီၤပၤဟိၤၡ့ တဟ့ၣ်တၢ်ခိတၢ်သွဲလၢၤဘၣ်. အဃိ စီၤပၤၡၤလမၤန့စ့ၢ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ စီၤပၤဟိၤၡ့ ကူၣ်အၢထီၣ်တၢ်ဃုာ်ဒီး ကီၢ်အဲၤကူပတူး အစီၤပၤစိ. (See SO.) အဃိ စီၤပၤၡၤလမၤန့စ့ၢ် ပာ်အီၤလၢ ဃိာ်ပူၤ. လၢခံ ပှၤကဝီၤဃာ် ဝ့ၢ်ၡၤမရံ န့ၢ်ဝဲ သၢနံၣ် ဒီးဝ့ၢ်ၡၤမရံ လီၤပှီၢ်ဝဲ ဒီးပှၤက့ၤဖီၣ် အံၣ်စရ့လးအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်.—၂ စီၤပၤ ၁၇:၄-၆; ၁၈:၉-၁၂; ထိၣ်သတြီၤဒီး ဟိၤ ၇:၁၁; ယံး ၂၃:၄-၁၀.
it-1 ၄၁၄-၄၁၅
ပှၤက့ၤဖီၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ
ကလံၤစိး အံၣ်စရ့လး အဒူၣ်တဆံ ဒီးကလံၤထံး ယူဒၤခံဒူၣ်န့ၣ် ပှၤက့ၤဖီၣ်အဝဲသ့ၣ်. တဘျီအံၤစ့ၢ်ကီး ပှၤက့ၤဖီၣ်အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ် ပာ်တ့ၢ်ကွံာ်ယဟိဝၤယွၤဒီး ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယွၤလၢ အကမၣ်တဖၣ်အဃိ. (၅ မိၤ ၂၈:၁၅, ၆၂-၆၈; ၂ စီၤပၤ ၁၇:၇-၁၈; ၂၁:၁၀-၁၅) ဘၣ်ဆၣ်လၢအခီၣ်ထံးန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤဆှၢလီၤဆိဝဲ အဝံသ့ၣ်တဖၣ် လၢကဟ့ၣ်ပလီၢ်အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် တဒိကနၣ်ဝဲဘၣ်. (၂ စီၤပၤ ၁၇:၁၃) ကလံၤစိး အံၣ်စရ့လး အဒူၣ်တဆံအဘီမုၢ် အစီၤပၤ အဆိကတၢၢ်တဂၤလၢအမ့ၢ် စီၤယဟိရၣ်န့ၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢအကမၣ်. ဒီးတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါကမၣ်လၢ အဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲန့ၣ် အံၣ်စရ့လးအစီၤပၤလၢခံတဖၣ် တမၤလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ ခဲလၢာ်ခဲဆ့နီတဂၤဘၣ်. ယူဒၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ ကလံၤစိး အံၣ်စရ့လး အဒူၣ်တဆံအဘီမုၢ် အဒ့မုၣ်. ဒီးယူဒၤအပှၤဂီၢ်မုၢ် တကနၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဘၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဝဲ ပှၤက့ၤဖီၣ် အံၣ်စရ့လးအပှၤဂီၢ်မုၢ် ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်တဟံးန့ၢ် တၢ်မၤလိဘၣ်. (ယံး ၃:၆-၁၀) အဃိလၢခံ အဝဲသ့ၣ် ခံဒူၣ်လၢာ်န့ၣ် ပှၤက့ၤဖီၣ်အဝဲသ့ၣ် ဒီးပှၤပာ်အဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်လီၢ်အါတီၤ.
နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
it-2 ၈၄၇
ပှၤၡၤမရံဖိ
လၢအခီၣ်ထံးန့ၣ် တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “ပှၤၡၤမရံဖိတဖၣ်” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ လၢအအိၣ်လၢ အံၣ်စရ့လးကလံၤထံး အဒူၣ်တဆံအဘီမုၢ်ပူၤ. ဖဲ ချ.ခ.န ၇၄၀ န့ၣ်ပှၤအၤၡူၢ်ဖိတဖၣ် ဟဲမၤနၢၤဝဲ ၡၤမရံ. ဒီးပှၤအၤၡူၢ်ဖိတဖၣ် ဟဲကိးနုာ်ဝဲ ပှၤထံဂၤကီၢ်ဂၤဖိတဖၣ် ဒီးလၢခံန့ၣ် ပှၤကိးစ့ၢ်ကီး ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လၢ ပှၤၡၤမရံဖိတဖၣ်. (၂ စီၤပၤ ၁၇:၂၉) ၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၃၄:၆-၉ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဖဲစီၤပၤယိၤၡံယၤ ပၢတၢ်အခါ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ အိၣ်ဒံးလၢ ကီၢ်ပူၤအဃိ ဖျါလၢ ပှၤအၤၡူၢ်ဖိ တမၤဟးဂီၤကွံာ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ အတၢ်လီၢ်ခဲလၢာ်ဘၣ်. (ထိၣ်သတြီၤဒီး ၂ စီၤပၤ ၂၃:၁၉, ၂၀) ပှၤလၢအအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ၡၤမရံအပူၤတဖၣ် ဒီးပှၤလၢအၤၡူၢ် ဟဲကိးလီၤဝဲ လၢဝ့ၢ်ၡၤမရံအပူၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တနီၤန့ၣ် န့ၢ်ဘၣ်လိာ်သးအဃိ အဖိအလံၤတဖၣ်န့ၣ် ပှၤကိးဝဲလၢ ပှၤၡၤမရံဖိ. လၢခံ တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် ပှၤၡၤမရံဖိန့ၣ် အါတက့ၢ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပှၤလၢအပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ တကရူၢ်လၢအအိၣ်ဝဲလၢ ဝ့ၢ်ၡက့ၣ် ဒီးၡၤမရံလၢပျၢၤအဟီၣ်ကဝီၤပူၤ. ပှၤလၢအပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါတခါအံၤအပူၤန့ၣ် အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်တနီၤန့ၣ် လီၤဆီလိာ်အသးဒီး ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်.—ယိၤ ၄:၉.
လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၁၉-၂၅
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ၂ စီၤပၤ ၁၈-၁၉
“ပှၤလၢအထီဒါပှၤတဖၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး မၤလီၤစၢ် ပတၢ်နာ်လၢကျဲဒ်လဲၣ်”
တၢး၀၅ ၈/၁ ၁၁ ¶၅
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢလံာ် ၂ စီၤပၤအဂီၢ်
၁၈:၁၉-၂၁, ၂၅—ဃံးစကံယၤဖီၣ်လိာ်သးစုဒီး အဲၤကူပတူးဧါ. တမ့ၢ်ဘၣ်. ရၤဘၡါက့ၤ ဟဲတဲလံၣ်တၢ် ဒီးတဲဝဲလၢ ‘ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်အီၤအခွဲး’ လၢအကဟဲ. ဘၣ်ဆၣ် စီၤပၤဃံးစကံယၤ အိၣ်ဒီးတၢ်သးတီ ဒီးနာ်န့ၢ်ထဲယဟိဝၤယွၤ.
တၢး၁၀ ၇/၁၅ ၁၃ ¶၃
“ပျံၤတၢ်တဂ့ၤ, ယကမၤစၢၤနၤ”
ရၤဘၡါက့ၤ ဟဲတဲလံၣ်တၢ် ဒ်သိးကမၤဒ့ဒီပှၤသး. အဝဲတဲဝဲလၢ “စီၤဃံးစကံယၤ မၤလီၤမၢ်ကွံာ် အတၢ်လီၢ်ထီၣ်ထီတဖၣ်, အတၢ်လုၢ်လီၢ်တဖၣ် . . . တမ့ၢ်ဧီၤ . . . ယဟိဝၤယွၤ အနီၢ်ကစၢ်တဲယၤလၢ ‘လဲၤထီၣ် ဒုးတၢ်လီၢ်န့ၣ် ဒီးမၤဟးဂီၤကွံာ် အီၤတက့ၢ်.’” (၂ စီၤပၤ ၁၈:၂၂, ၂၅) ရၤဘၡါက့ၤ တဲဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်န့ၣ် တမၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သးဘၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤ တဒုးန့ၢ်တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်ဘၣ်. အတဲတၢ်န့ၣ် တဘၣ်ဘၣ်. ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ စီၤဃံးစကံယၤ ဒီးပှၤယူဒၤဖိလၢ အဃၣ်ကဒါက့ၤအသးလၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အမ့ၢ်အတီအအိၣ်.—၂ စီၤပၤ ၁၈:၃-၇.
တၢး၁၃ ၁၁/၁၅ ၁၉ ¶၁၄
ပှၤကွၢ်သိ လၢအမ့ၢ်ပှၤခိၣ်ပှၤနၢ်နွံဂၤ ဃိးဂၤန့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်
၁၄ အၤၡူၢ်အစီၤပၤန့ၣ် သူၣ်လီၤဒဲလၢ ဝ့ၢ်လၤကံၣ် လၢအအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် မုၢ်နုာ်ကလံၤထံးတကပၤ. အၤၡူၢ်အစီၤပၤဆှၢလီၤ အပှၤသၢဂၤ ဒ်သိးကမၢဝဲ ပှၤယရူၤၡလ့ၣ်ဖိတဖၣ် ပာ်လီၤ တၢ်စုကဝဲၤ. လၢအဝဲသ့ၣ်အကျါတဂၤ လၢအကဲဝဲ ရၤဘၡါက့ၤန့ၣ် ကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်ဝဲ ပှၤယရူၤၡလ့ၣ်ဖိတဖၣ်လၢ ကျဲအဘိဘိ. အဝဲတဲတၢ်လၢ ဧ့ၤဘြံၤကျိာ် ဒီးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဝဲ ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် ဒ်သိး တဒိကနၣ် စီၤပၤဃံးစကံယၤအကလုၢ်တဂ့ၤ ဒီးကဒိးပၢအသးလၢ အၤၡူၢ်အစီၤပၤ အဖီလာ်. ဒီးတဲလံၣ်တဲလီဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်ဘၣ် မုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ်. (ဖး ၂ စီၤပၤ ၁၈:၃၁, ၃၂.) ရၤဘၡါက့ၤ တဲဝဲလၢ ယွၤအဂၤတဖၣ်န့ၣ် ဒီသဒၢအပှၤလၢ အၤၡူၢ်အစီၤပၤအစုပူၤ တန့ၢ်ဘၣ်. ဒီးယဟိဝၤယွၤ စ့ၢ်ကီး မၤပူၤဖျဲးဝဲ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်လၢ အၤၡူၢ်စီၤပၤအစုပူၤတန့ၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်န့ၣ် တဒိကနၣ်ဝဲ ရၤဘၡါက့ၤ အတၢ်လံၣ်တၢ်လီဘၣ်. ယဟိဝၤယွၤအခ့အပှၤလၢ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤစ့ၢ်ကီး အဝဲသ့ၣ် တဒိကနၣ်ဝဲ တၢ်လံၣ်တၢ်လီဘၣ်.—ဖး ၂ စီၤပၤ ၁၈:၃၅, ၃၆.
yb74 ၁၇၇ ¶၁
အကူာ် ၂—ကၠၢမနံၣ်
SS အပှၤတဖၣ်န့ၣ် ဒ်သိးဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် ကဆဲးလီၤအမံၤအဂီၢ်အဝဲသ့ၣ် ကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်ဝဲ ဆူၣ်မး. ဒီးညီနုၢ်န့ၣ် ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် ဆဲးလီၤမံၤအခါ အဝဲသ့ၣ် မၤအၢမၤနးဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် အါန့ၢ်ဒံးလၢညါ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ခါခၢၤ တဲဝဲလၢ “ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်န့ၣ် ပှၤမၤအၢမၤနးအီၤ အါန့ၢ်ဒံး ပှၤအဂၤတဖၣ်ဒံး. အဝဲသ့ၣ် ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အမ့ၢ်မၤဝဲဒ်န့ၣ်န့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် ကဆဲးလီၤအမံၤ. ပဝဲနာ်က့ ပှၤမၢပဆဲးလီၤမံၤထီဘိ. ပှၤတနီၤန့ၣ် ဆဲးလီၤအမံၤ ဘၣ်ဆၣ် အါတက့ၢ်န့ၣ် ဒ်သိး အကဟးထီၣ်ဘၣ်လၢဃိာ်ပူၤအဂီၢ် ဘၣ်အိၣ်ခိးဝဲ တနံၣ်ဘျဲၣ်ညါ. ဖဲန့ၣ်အတီၢ်ပူၤ SS အပှၤတဖၣ်န့ၣ် တဲဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် ကဲပှၤလၢ ပာ်မၤအသး ဒီးပျံၤတၢ်. ဒီးတချုးလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်အံၤ ဟးထီၣ်လၢ ဃိာ်ပူၤဒံးဘၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ်မၢဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်အံၤ ဟးလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်အဂၤတဖၣ်အမဲာ်ညါ.”
နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
it-1 ၁၅၅ ¶၄
ပှၤဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်ဖိတၢ်လံၤ လၢပျၢၤတဖၣ်
လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ ကီၢ်အၤၡူၢ် အစီၤပၤစၤနဃ့ရံာ်န့ၣ် အဖိခွါခံဂၤလၢအကဲဝဲ စီၤအဒြၤမ့လ့း ဒီးစီၤၡၢ်အ့စ့ၢ်န့ၣ် မၤသံအီၤ. ဒီးအဖိခွါ အဂၤတဂၤလၢအကဲဝဲ စီၤအ့ၤစၢ်ဃးဒိၣ်န့ၣ် ထီၣ်စီၤပၤလၢအလီၢ်. (၂ စီၤပၤ ၁၉:၃၆, ၃၇) ဘၤဘူၤလိၣ် အလံာ်တဘ့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဖဲလါတ့ဘ့း အသီ ၂၀ န့ၣ်စီၤပၤစၤနဃ့ရံာ်အဖိခွါတဂၤ မၤသံအီၤ. ဘၤဘူၤလိၣ် အပှၤလုၢ်တၢ်ဒိၣ် ဘရါစၢ်စၤ လၢအအိၣ်မူဖဲ ချ.ခ.န သၢကယၤ ဒီးဘၤဘူၤလိၣ်အစီၤပၤနဘိၤနးဒ့း လၢအပၢတၢ်ဖဲ ချ.ခ.န ဃုကယၤန့ၣ် အတဲဝဲဒ်န့ၣ်စ့ၢ်ကီး. အဝဲသ့ၣ်တဲဝဲလၢ စီၤပၤစၤနဃ့ရံာ်န့ၣ် အဖိခွါထဲတဂၤ မၤသံအီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲတယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် ပှၤထံၣ်န့ၢ် စီၤစၤနဃ့ရံာ်အဖိခွါ စီၤအ့ၤစၢ်ဃးဒိၣ်အလံာ်ကွဲးနီၣ်. ဒီးဖဲန့ၣ် စီၤအ့ၤစၢ်ဃးဒိၣ် တဲဝဲလၢ အဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဖၣ် မၤသံအပၢ် ဝံၤဒီးဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသး. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လၢလံာ်တဘ့ၣ်လၢအမ့ၢ် Universal Jewish History (1948, Vol. I, p. 27), အပူၤန့ၣ် ဖံလံးဘါဘၢၤဖဲ တဲဝဲလၢ “ဘၤဘူၤလိၣ် အတၢ်ကွဲးနီၣ်, နဘိၤနးဒ့း ဒီးဘရါစၢ်စၤ တဲတၢ်န့ၣ် တဘၣ်ဘၣ်. ထဲဒၣ်လံာ်စီဆှံ အတၢ်ကွဲးနီၣ်န့ၣ်ဘၣ်ဝဲ. စီၤအ့ၤစၢ်ဃးဒိၣ် အတၢ်ကွဲးနီၣ် လၢတၢ်ဂ့ၢ်ဆံးဆံးဖိတဖၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ လံာ်စီဆှံတဲတၢ်န့ၣ်ဘၣ်ဝဲ. ဒီးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဘၣ်ဃးဒီး ဘၤဘူၤလိၣ် ဒီးအၤၡူၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲတၢ် ဘၣ်လီၤတံၢ်ဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ပှၤဘၤဘူၤလိၣ်ဖိတဖၣ် တဲဝဲဒံး. အဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ တၢ်လၢ လံာ်စီဆှံတဲဝဲ ဘၣ်ဧါတဘၣ်ဧါန့ၣ် တဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ ပှၤဃုထံၣ်န့ၢ်အီၤလၢ တၢ်ဖိတၢ်လံၤ လၢပျၢၤတဖၣ် အဖီခိၣ်ဘၣ်.”
၁၄ ပမၤတၢ်မနုၤသ့လဲၣ်. ပဃ့ထုကဖၣ် “လၢစီၤပၤ, ဒီးကယဲၢ်ပှၤအိၣ်လၢပဒိၣ်အလီၢ်အဂီၢ်” သ့ဝဲလီၤ. ဖဲပှၤလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်စိတၢ်ကမီၤတဖၣ် ကဘၣ်ဆၢတဲာ်ဝဲလၢ အကဟ့ၣ်ပှၤအခွဲး မ့တမ့ၢ် တဟ့ၣ်ပှၤအခွဲးလၢ ပကထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဒီး ဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အခါ ပဃ့ထုကဖၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်သ့ဝဲလီၤ. (၁ တံၤမသ့း ၂:၁, ၂; နဃ့မယၤ ၁:၁၁) ဒ်ခရံာ်ဖိလၢ တၢယၤဖှိၣ်အစိၤအသိး ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပဃ့ထုကဖၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်လၢ အအိၣ်လၢဃိာ်ပူၤအဂီၢ်သ့ဝဲလီၤ. (ဖး မၤတၢ် ၁၂:၅ တက့ၢ်; ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၃.) တကးဒံးဘၣ် ပှၤခိးဃိာ်ဖိတဖၣ် လၢအဘၣ်ကွၢ်ထွဲ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်န့ၣ် ပဃ့န့ၢ်တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် အဂီၢ်သ့ဝဲလီၤ. ပဃ့ကညးယဟိဝၤယွၤလၢ ကမၤစၢၤဝဲ ပှၤလၢအိၣ်ဒီးတၢ်စိတၢ်ကမီၤတဖၣ် ဒ်သိးကအိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဒ် စီၤယူလံအသိး ဒီးကရ့ဒီးပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အအိၣ်လၢဃိာ်ပူၤ ဂ့ၤဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ.—မၤတၢ် ၂၇:၃
လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၂၆–လါယနူၤအါရံၤ ၁
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ၂ စီၤပၤ ၂၀-၂၁
“တၢ်ဃ့ထုကဖၣ် ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ် ယဟိဝၤယွၤလၢ ကမၤစၢၤတၢ်”
ip-1 ၃၉၂ ¶၂၃
စီၤပၤတဂၤ အိၣ်ဒီးတၢ်နာ်အဃိ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ
၂၃ ဖဲစၤနဃ့ရံာ် ကဟဲဒုးဝဲ ယူဒၤအခါ စီၤပၤဃံးစကံယၤ အိၣ်တဆူၣ်ဘၣ် ဖးဒိၣ်ညါ. ဖဲန့ၣ်အခါ ဝံယၡါယၤတဲအီၤလၢ အဝဲကသံ. (ယၡါယၤ ၃၈:၁) အဃိ အဝဲအသးဟးဂီၤဒိၣ်မး. ဖဲန့ၣ်အခါ အဝဲအသးအိၣ် ၃၉ နံၣ် ဒီးအဖိခွါလၢ ကထီၣ်စီၤပၤလၢအလီၢ်စ့ၢ်ကီး တအိၣ်ဘၣ်. အဝဲဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်အဂီၢ် ဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢ အနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ်ဒံး. အဃိ စီၤဃံးစကံယၤ မ့ၢ်သံန့ၣ် ပှၤလၢအကတီခိၣ်ရိၤမဲ အဝဲသ့ၣ် တအိၣ်ဘၣ်. အၤၡူၢ်အစီၤပၤ ကဟဲဒုးဝဲ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ဒီးယူဒၤအဃိ တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်အိၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်ဒိၣ်မး. အဃိ စီၤပၤဃံးစကံယၤ ဃ့ကညး ယဟိဝၤယွၤ လၢကပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤ လၢအဖီခိၣ်.—ယၡါယၤ ၃၈:၂, ၃.
မၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤလၢ သူၣ်ဒီဖျၢၣ်သးဒီဖျၢၣ်တက့ၢ်
၁၆ လၢခံ စီၤဃံးစကံယၤ ဆိးက့ဝဲဘူးကသံလီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် အဝဲဃ့ကညးယဟိဝၤယွၤဒ်သိး ကသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ အတၢ်သးတီဒီးကမၤစၢၤအီၤအဂီၢ်လီၤ. (ဖး ၂ စီၤပၤ ၂၀:၁-၃ တက့ၢ်.) ယဟိဝၤယွၤနၢ်ဟူ စီၤဃံးစကံယၤ အတၢ်ထုကဖၣ်ဒီး မၤဘျါက့ၤအီၤလီၤ. မ့မ့ၢ်လၢမုၢ်မဆါတနံၤအံၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤကမၤဘျါက့ၤ ပတၢ်ဆါလၢတၢ်လီၤလိၢ်လီၤလးအပူၤ မ့တမ့ၢ် မၤထီထီၣ်ပသးသမူန့ၣ် ပမုၢ်လၢ်တသ့ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်စီၤဃံးစကံယၤအသိး ပသန့ၤပသးလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဒ်သိးကမၤစၢၤပှၤအဂီၢ် သ့ဝဲလီၤ. ပတဲဘၣ်အီၤလၢ “ယွၤဧၢ, ယလဲၤတၢ်လၢနမဲာ်ညါလၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤ ဒီးလၢယသးဒီဖျၢၣ်, ဒီးယမၤတ့ၢ်တၢ်လၢ အဂ့ၤလၢနမဲာ်န့ၣ် သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤလၢ်တက့ၢ်” သ့ဝဲလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲနအိၣ်ဆူၣ်အခါမ့ၢ်ဂ့ၤ နအိၣ်တဆူၣ်ဘၣ်အခါမ့ၢ်ဂ့ၤ မ့ၢ်နနာ်လၢယဟိဝၤယွၤ ကကဟုကယာ်နၤထီဘိဧါ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၁:၃.
g01 ၇/၂၂ ၁၃ ¶၄
တၢ်ဃ့ထုကဖၣ်န့ၣ် မၤစၢၤယၤဒ်လဲၣ်
လၢလံာ်စီဆှံအစိၤ ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်နာ်တဖၣ်န့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ စံးဆၢအတၢ်ထုကဖၣ်. ဒီးတဘျီတခီၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤစံးဆၢ အတၢ်ထုကဖၣ် လၢတၢ်လီၤလးအပူၤ. အဒိ ဖဲစီၤပၤဃံးစကံယၤ အိၣ်တဆူၣ်ဘၣ်နးမးအခါန့ၣ် အဝဲဃ့ထုကဖၣ် လၢကစၢ်ယွၤ ကမၤဘျါအီၤ. ဒီးကစၢ်ယွၤ တဲဆၢအီၤလၢ “ယနၢ်ဟူနတၢ်ထုကဖၣ်လံ, ယထံၣ်ဘၣ် နမဲာ်ထံလံ. ယကမၤဘျါက့ၤနၤ.” (၂ စီၤပၤ ၂၀:၁-၆) ပှၤအဂၤတဖၣ်လၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ကစၢ်ယွၤနာ်က့ ထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ မၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ် ဒ်န့ၣ်စ့ၢ်ကီး.—၁ ၡမူၤအ့လး ၁:၁-၂၀; ဒၤနံးယ့လး ၁၀:၂-၁၂; မၤတၢ် ၄:၂၄-၃၁; ၁၀:၁-၇.
နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
it-2 ၂၄၀ ¶၁
နီၣ်မၤပၢၤထီၣ်တၢ်
နီၣ်မၤပၢၤထီၣ်တၢ်န့ၣ် ပှၤသူအီၤလၢ ပှၤတ့ထီၣ် တၢ်သူၣ်ထီၣ် ကလဲၤအသးဂ့ၤဂ့ၤ မ့တမ့ၢ် ကကျၢၤအဂီၢ်. ယဟိဝၤယွၤ တဲဆိပာ်စၢၤဝဲလၢ “ယကထုးယူာ်ထီၣ် ဝ့ၢ်ၡၤမရံ အတၢ်ထိၣ်ပျံၤတဘိ လၢဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် အဖီခိၣ် ဒီးယကသူ နီၣ်မၤပၢၤထီၣ်တၢ် လၢအဘၣ်တၢ်သူအီၤလၢ စီၤအၤဃာ် အဒူၣ်ဖိထၢဖိအဂီၢ်.” ကစၢ်ယွၤ သမံသမိးကွၢ်ဝဲ ၡၤမရံ ဒီးစီၤအၤဃာ် အဒူၣ်ဖိထၢဖိတဖၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ်န့ၣ် မၤတၢ်အၢတၢ်သီအဃိ ကစၢ်ယွၤ မၤဟးဂီၤကွံာ်အဝဲသ့ၣ်. ဒ်န့ၣ်အသိး ကစၢ်ယွၤ ကသမံသမိးကွၢ် ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ဒီးအပှၤပၢတၢ်တဖၣ် ဒီးကပာ်ဖျါထီၣ် အဝဲသ့ၣ် အတၢ်အၢတၢ်သီ ဒီးကမၤဟးဂီၤကွံာ်ဝ့ၢ်. ဒီးတၢ်ကဲထီၣ်အသး ဒ်န့ၣ်ဖဲ ချ.ခ.န ၆၀၇. (၂ စီၤပၤ ၂၁:၁၀-၁၃; ၁၀:၁၁) ယဟိဝၤယွၤမၢ ဝံယၡါယၤတဲဘၣ် ပှၤအၢပှၤသီ ဒီးယရူၤၡလ့ၣ် အပှၤခိၣ်ပှၤနၢ်တဖၣ်လၢ တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ အဝဲသ့ၣ် ကထံၣ်ဘၣ်ဝဲ. ယဟိဝၤယွၤတဲဝဲလၢ “ယကပာ် တၢ်စံၣ်ညီၣ်တီ ဒ်နီၣ်ထိၣ်ပျံၤတဘိအသိး ဒီးတၢ်တီတၢ်လိၤ ဒ်နီၣ်မၤပၢၤထီၣ်တၢ် အသိးလီၤ.” ကစၢ်ယွၤ ကသမံသမိးကွၢ် အဝဲသ့ၣ်တီတီလိၤလိၤအဃိ ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ကစၢ်ယွၤလၢအသးဒီဖျၢၣ် ဒီးပှၤလၢ အတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ကစၢ်ယွၤ လၢအသးဒီဖျၢၣ်ဘၣ်န့ၣ် ကအိၣ်ဖျါထီၣ်. ပှၤလၢ အတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ကစၢ်ယွၤ လၢအသးဒီဖျၢၣ်ဘၣ်န့ၣ် ကတုၤလၢတၢ်ဟးဂီၤ.—ၡါ ၂၈:၁၄-၁၉.