“လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဒီး သးစီဆှံ”

၁. တဲဖျါထီၣ်​ တၢ်မၤအသးဖဲ ဘူၣ်ယဲၢ်ဆံအမုၢ်နံၤန့ၣ်​ ပှၤမၤမနုၤလဲၣ်.

လၢဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်​ အကျဲမုၢ်ပူၤန့ၣ်​ ပှၤအိၣ်ဝဲဒီဒူၣ်​ ဒီးတၢ်သီၣ်သထြုးညါ.a လၢတၢ်လုၢ်ဟံၣ်ဟီန့ၣ်​ မ့ၣ်အူခုၣ်ထီၣ်​ ဒီးပှၤလ့ၤဝံဖိတဖၣ်​ သးဝံၣ်စံးထီၣ်ပတြၢၤ ယဟိဝၤယွၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၃ တုၤလၢ ၁၁၈) တကးဒံးဘၣ်​ လၢကျဲပူၤန့ၣ်​ ပှၤတမှံၤအိၣ်ဝဲဒီဒူၣ်​ ဒီးကျဲကတံာ်ညါ. ပှၤတမှံၤတဖၣ်အံၤ အိၣ်ဟဲလၢတၢ်လီၢ် ဒ်သိးဒီး ဧ့ၤလၣ်, မ့းစပတၤမံ, ကးပၤဒကံ, ပီၣ်တူး, အဲၤကူပတူး ဒီးရိမ့ၤ ဒီးဘၣ်ဟဲဝဲဖးယံၤညါ.b ပှၤတမှံၤတဖၣ်အံၤ ဟဲမၤမနုၤလဲၣ်. အဝဲသ့ၣ်ဟဲဒ်သိးဒီး ကမၤဝဲဘူၣ်ယဲၢ်ဆံ လၢပှၤကိးဝဲလၢ “တၤသၣ်ဆိတဖၣ်​ အနံၤ.” (၄ မိၤ ၂၈:၂၆) ဘူၣ်ယဲၢ်ဆံအံၤ ပှၤမၤဝဲတနံၣ်တဘျီ ဒီးအကဲဝဲမုၢ်နံၤလၢ ပှၤပာ်ပနီၣ်ဝဲလၢ ပှၤကူးဘုမုယီၤဝံၤ ဒီးပှၤစးထီၣ်ကူးဘုကၠူၣ်​ အဆၢကတီၢ်. အဃိ ဘူၣ်တခါအံၤ အကဲဝဲဘူၣ်လၢ အလီၤသးခုဒိၣ်မး.

၂. ဖဲ ခ.န ၃၃ ဘူၣ်ယဲၢ်ဆံအမုၢ်နံၤန့ၣ်​ တၢ်လီၤလးမနုၤ ကဲထီၣ်သးလဲၣ်.

^၂ ဖဲ ခ.န ၃၃ တၢ်ယီၤထီၣ်သီအဆၢကတီၢ် ကဘၣ်ဖဲဂီၤခီ ၉ နၣ်ရံၣ်န့ၣ်​ တၢ်လီၤလး ကဲထီၣ်သးတခါ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် “တၢ်သီၣ်တခါ ဟဲလီၤလၢမူခိၣ်​ သတူၢ်ကလာ် လီၤဂာ်ဒ် ကလံၤအူတၢ် ဆူၣ်ဆူၣ်အသိး.” (မၤတၢ် ၂:၂) တၢ်သီၣ်ဖးဒိၣ်အံၤ သီၣ်ဝဲလၢဟံၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်အဂၤ ၁၂၀ အိၣ်ဖှိၣ်ဝဲတဖျၢၣ်န့ၣ်အပူၤ. ဝံၤဒီး တၢ်ကဲထီၣ်သးလၢ အလီၤကမၢကမၣ်တခါ. ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်န့ၣ်​ ထံၣ်ဝဲ တၢ်လၢအလီၤဂာ်ဒီးပျ့ၤတဖၣ်​ အိၣ်ဖျါထီၣ်​ ဒ်မ့ၣ်အူလၣ်အသိး ဒီးဟဲလီၤလၢအဝဲသ့ၣ်အလိၤ တဂၤတခါ.c အဃိ အဝဲသ့ၣ်​ “လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဒီး သးစီဆှံ” ဒီးစးထီၣ်တဲတၢ်လၢ ကျိာ်အဂၤတဖၣ်. ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်​ ဟးထီၣ်လၢဟံၣ်တဖျၢၣ်န့ၣ်ဝံၤဒီး အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဝဲ ပှၤတမှံၤဒီဒူၣ်​ လၢဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်​ အကျဲမုၢ်အပူၤ. ပှၤတမှံၤတဖၣ်နၢ်ဟူ ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်​ “တဲတၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အနီၢ်ကစၢ်အကျိာ်.” (မၤတၢ် ၂:၁-၆) ဒီးခီဖျိလၢ ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်န့ၣ်​ တဲတၢ်ဒီးပှၤတမှံၤတဖၣ်အံၤလၢ ပှၤတမှံၤအကျိာ်အဃိ ပှၤတမှံၤတဖၣ်အံၤ ကမၢကမၣ်ဒိၣ်မး.

၃. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ ခ.န ၃၃ ဘူၣ်ယဲၢ်ဆံအမုၢ်နံၤန့ၣ်​ အကဲဝဲ မုၢ်နံၤအရ့ဒိၣ်လၢ ခရံာ်ဖိအမ့ၢ်အတီအဂီၢ်လဲၣ်. (ခ) “မူခိၣ်ဘီမုၢ် အသီးခွဲး” သၢဘိအကျါ အဆိကတၢၢ်တဘိန့ၣ်​ စီၤပ့းတရူး သူဝဲဖဲ ခ.န ၃၃ ဘူၣ်ယဲၢ်ဆံအမုၢ်နံၤန့ၣ်ဒ်လဲၣ်.

^၃ တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အမ့ၢ်အတီအဂီၢ်, မ့ၢ်လၢ ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ခရံာ်ဖိလၢ အဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤ လၢအမ့ၢ် အံၣ်စရ့လးလၢနီၢ်သးတခီန့ၣ်​ ဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲ. (ကလၤ ၆:၁၆) ဒီးတၢ်ကဲထီၣ်သး အရ့ဒိၣ်လၢအဂၤ အိၣ်ဒံးတခါဒံး. တၢ်တနံၤန့ၣ်​ ဖဲစီၤပ့းတရူး တဲတၢ်ဒီး ပှၤကမျၢၢ်အခါ အသူဝဲ “မူခိၣ်ဘီမုၢ် အသီးခွဲး” သၢဘိအကျါ အဆိကတၢၢ်တဘိ. ဒီးမူခိၣ်ဘီမုၢ် အသီးခွဲးတဖၣ်အံၤ ကကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢ ပှၤကလုာ်ဂၤတဖၣ်​ ကန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လီၤဆီစ့ၢ်ကီး. (မး ၁၆:၁၈, ၁၉) မူခိၣ်ဘီမုၢ် အသီးခွဲး အဆိကတၢၢ်တဘိန့ၣ်​ ကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢ ပှၤယူဒၤဖိ ဒီးပှၤလၢအနုာ်လီၤလၢ ပှၤယူဒၤဖိအတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအပူၤ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်​ ကတူၢ်လိာ် တၢ်သးခုကစီၣ်​ ဒီးကန့ၢ်ဘၣ်​ ကစၢ်ယွၤ အသးစီဆှံအဂီၢ်.d အဃိ အဝဲသ့ၣ်​ ကကဲထီၣ်​ အံၣ်စရ့လး လၢနီၢ်သးတခီ ဒီးအဝဲသ့ၣ်​ ကအိၣ်ဒီး တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကပၢတၢ် ဒ်စီၤပၤတဖၣ်​ ဒီးပှၤလုၢ်တၢ်ဒိၣ်တဖၣ်​ လၢမ့းၡံအၤ အဘီမုၢ်အပူၤ. (လီၣ်​ ၅:၉, ၁၀) တကးဒံးဘၣ်​ လၢခံပှၤၡၤမရံဖိ ဒီးပှၤကလုာ်အဂၤတဖၣ်​ ကန့ၢ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီး တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လီၤဆီအံၤ. အဃိဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကဲထီၣ်သးဖဲ ခ.န ၃၃ ဘူၣ်ယဲၢ်ဆံအမုၢ်နံၤန့ၣ်​ ခရံာ်ဖိလၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ န့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိဒ်လဲၣ်.

“အိၣ်ဖှိၣ်ဝဲလၢ တၢ်လီၢ်တပူၤဃီ” (မၤတၢ် ၂:၁-၄)

၄. ခရံာ်ဖိ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​ စးထီၣ်အသးဖဲ ခ.န ၃၃ ဒီးအနီၣ်ဂံၢ် ဆဲးအါထီၣ်ဝဲ တုၤလီၤလၢပစိၤခဲအံၤဒ်လဲၣ်.

^၄ ခရံာ်ဖိ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​ စးထီၣ်အသးဖဲ ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်​ အဂၤ ၁၂၀ “အိၣ်ဖှိၣ်ဝဲလၢ တၢ်လီၢ်တပူၤဃီ” လၢဟံၣ်ဖီခိၣ်တတီၤ ဒီးဖဲန့ၣ်သးစီဆှံ ဟဲလီၤလၢအဝဲသ့ၣ်အလိၤ. (မၤတၢ် ၂:၁) ဖဲန့ၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်တနံၤန့ၣ်​ ပှၤဒိးဘျၢထံလၢ အကထိညါအဃိ ခရံာ်ဖိအနီၣ်ဂံၢ် ဟဲအါထီၣ်ဝဲ. ထဲန့ၣ်တကးဒံးဘၣ်​ ခရံာ်ဖိအနီၣ်ဂံၢ် ဟဲအါထီၣ်ဝဲ တုၤလီၤလၢပစိၤခဲအံၤ. ဒီးတချုးလၢ တၢ်အကတၢၢ် ဟဲတုၤဒံးဘၣ်န့ၣ်​ ခရံာ်ဖိတဖၣ်လၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်​ ရၤလီၤဝဲ “ဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်” ဒီး “စံၣ်တဲၤတဲလီၤအီၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါ ဒ်သိး ကကဲထီၣ်​ တၢ်အုၣ်အသးလၢ ပှၤကလုာ်ခဲလၢာ် အဂီၢ်.”—မး ၂၄:၁၄.

၅. ပဝဲခရံာ်ဖိလၢ စိၤခဲအံၤမ့ၢ်ဂ့ၤ လၢတၢ်မၢဖိအစိၤမ့ၢ်ဂ့ၤ ခီဖျိလၢ ပရ့လိာ်သးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအဃိ ပန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်.

^၅ ခရံာ်ဖိ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အံၤ ကကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤ ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလၢ ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤအဂီၢ် ဒီးလၢခံ ကကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢ “သိလၢအဂၤတဖၣ်” အဂီၢ်စ့ၢ်ကီး. (ယိၤဟၣ်​ ၁၀:၁၆) အဒိ စီၤပီလူး ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲ တၢ်မၤစၢၤ ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလၢ အန့ၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ လၢဝ့ၢ်ရိမ့ၤအအိၣ်. အဃိ စီၤပီလူး ကွဲးန့ၢ်အဝဲသ့ၣ်​ လံာ်ပရၢ ဒီးတဲဝဲလၢ “ယအဲၣ်ဒိးထံၣ်သု သပှၢ်တၢၢ်ဒ်သိး ယကဟ့ၣ်နီၤလီၤသု နီၢ်သးအတၢ်ဟ့ၣ်တခါ လၢအကဒုးဆူၣ်ထီၣ်​ သုဂံၢ်သုဘါအဂီၢ်လီၤ. ယမ့ၢ်တဲအဂၤတမံၤန့ၣ်​ မ့ၢ်ဒ်သိး ပကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလိာ်သး ယၢ်ခီယၢ်ခီ ခီဖျိလၢ ပတၢ်နာ်လီၤ.”—ရိ ၁:၁၁, ၁၂.

၆, ၇. ခရံာ်ဖိ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​ လၢပစိၤခဲအံၤန့ၣ်​ မၤထွဲဝဲယ့ၣ်ၡူးအတၢ်မၤလိာ်ဒ်လဲၣ်​ ဒီးဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်​ ကစံၣ်တဲၤတဲလီၤဘၣ်​ ပှၤကိးကလုာ်ဒဲးအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲဒ်လဲၣ်.

^၆ ယ့ၣ်ၡူး ဟ့ၣ်လီၤအပျဲၢ်အဘီၣ်​ တၢ်မၤတခါလၢအကီဘၣ်ဆၣ်​ အလီၤသူၣ်ပိၢ်သးဝး. ယ့ၣ်ၡူး တဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ “လဲၤဒုးကဲထီၣ်​ ကယဲၢ်ပှၤကလုာ်တဖၣ်​ လၢယပျဲၢ်ယဘီၣ်တက့ၢ်. ဒီးဒိးဘျၢ အဝဲသ့ၣ်လၢ ပၢ် ဒီးဖိခွါ ဒီးသးစီဆှံအမံၤအပူၤတက့ၢ်. သိၣ်လိအဝဲသ့ၣ်​ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်ကမၤထွဲ တၢ်လၢယမၤလိာ်သု ခဲလၢာ်တက့ၢ်.” (မး ၂၈:၁၉, ၂၀) အဃိ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ခရံာ်ဖိလၢ တၢ်မၢဖိအစိၤတဖၣ်​ မၤဝဲတၢ်မၤတခါအံၤ ဒီးပဝဲခရံာ်ဖိလၢစိၤခဲအံၤန့ၣ်​ ပမၤတၢ်မၤတခါအံၤစ့ၢ်ကီး.

^၇ လၢပစိၤခဲအံၤန့ၣ်​ ယဟိဝၤယွၤသူဝဲ အပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်​ လၢကမၤဝဲတၢ်မၤလၢ ယ့ၣ်ၡူး ဟ့ၣ်လီၤဝဲတခါအံၤ. ပသ့ၣ်ညါလၢ ပကစံၣ်တဲၤတဲလီၤဘၣ်​ ပှၤလၢအတဲကျိာ် အကလုာ်ကလုာ်အဂီၢ်ကကီဝဲ ဘၣ်ဆၣ်​ ပဝဲယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်န့ၣ်​ ပထုးထီၣ်လံာ်လဲၢ်လၢ အသန့ၤထီၣ်သးလၢလံာ်စီဆှံ လၢကျိာ် ၁,၀၀၀ ဘျဲၣ်ညါ. ဒီးပမ့ၢ်လဲၤထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်မၢ်မၢ်, စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်​ ဒီးမၤစၢၤပှၤဂၤလၢ ကကဲထီၣ်​ ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်န့ၣ်​ ပကန့ၢ်ဘၣ်တၢ်သးခု. တကးဒံးဘၣ်​ ပပၣ်ဃုာ်လၢ ပှၤစှၤဂၤလၢအအိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်​ လၢအစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးအဃိ ပတၢ်မၤအံၤ ပထံၣ်လၢ အကဲဝဲ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် လီၤဆီဖးဒိၣ်တခါလၢပဂီၢ်.

၈. လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤန့ၣ်​ ပန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်မၤစၢၤဒ်လဲၣ်.

^၈ ဒ်သိးဒီး ပလဲၤခီဖျိ တၢ်ဆၢကတီၢ်လီၤဆီလၢ အကီအခဲကန့ၢ် ဒီးပကဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်သးခုအဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ပှၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ လၢအအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါ. အဒိ စီၤပီလူး ကွဲးန့ၢ်ဝဲ ဧ့ၤဘြံၤခရံာ်ဖိတဖၣ်လၢ “မ်ပဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ တဂၤဒီးတဂၤအဂီၢ် ဒ်သိးကထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်လိာ်သး လၢပကပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ ဒီးတၢ်မၤလၢအဂ့ၤတဖၣ်​ န့ၣ်တက့ၢ်. မ်ပသုတဟးဆှဲး ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​ ဒ်ပှၤတနီၤနီၤအလုၢ်အလၢ် အိၣ်ဝဲအသိးတဂ့ၤ. မ်ပဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤ ဒီးဒ်သုထံၣ်မုၢ်နံၤ ဟဲဘူးထီၣ်ဝဲအသိး မ်သုမၤအါထီၣ်​ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်တက့ၢ်.” (ဧ့ၤ ၁၀:၂၄, ၂၅) ဒ်သိး ပကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤအဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ပှၤတၢ်ဟ့ၣ်လၢအမ့ၢ် ခရံာ်ဖိ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်. အဃိ ပကဘၣ်​ ရ့လိာ်သးဒီးပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်, ပတဘၣ်ဟးဆှဲး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဘၣ်​ ဒီးပကဘၣ်​ ထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ထီဘိ.

“အဝဲသ့ၣ်​ တဂၤစုာ်စုာ် နၢ်ဟူဘၣ်​ . . . တၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်​ အနီၢ်ကစၢ်အကျိာ်” (မၤတၢ် ၂:၅-၁၃)

၉, ၁၀. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတနီၤန့ၣ်​ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်​ ကစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ ကျိာ်အဂၤအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်​ မၤဝဲဒ်လဲၣ်.

^၉ ထံၣ်တမှံကွၢ်ဖဲ ခ.န ၃၃ ဘူၣ်ယဲၢ်ဆံအမုၢ်နံၤန့ၣ်​ ပှၤယူဒၤဖိ ဒီးပှၤလၢအနုာ်လီၤလၢ ပှၤယူဒၤဖိအတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအပူၤတဖၣ်​ ကသးခုဝဲဒိၣ်မး. ပှၤတဖၣ်အံၤ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်အါတက့ၢ်န့ၣ်​ တဲဝဲကျိာ်လၢ ပှၤအါဂၤတဲဝဲ ဒ်သိးဒီး ကြံးကျိာ် မ့တမ့ၢ် ဧ့ၤဘြံၤကျိာ်. သနာ်က့ ခဲအံၤန့ၣ်​ “အဝဲသ့ၣ်​ တဂၤစုာ်စုာ် နၢ်ဟူဘၣ်​ [ယ့ၣ်ၡူး အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်] တဲတၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အနီၢ်ကစၢ်အကျိာ်.” (မၤတၢ် ၂:၆) အဃိ တၢ်သးခုကစီၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်နၢ်ဟူဘၣ်ဝဲလၢ အနီၢ်ကစၢ်အကျိာ်န့ၣ်​ ကထိးဘၣ်အသးဖးဒိၣ်ညါ. ပဝဲခရံာ်ဖိလၢ စိၤခဲအံၤန့ၣ်​ ပတန့ၢ်ဘၣ်တၢ်လီၤလး ဒ်လၢညါအသိး လၢပကတဲကျိာ်အဂၤဘၣ်. သနာ်က့ ပဝဲအါဂၤန့ၣ်​ ပထဲးဂံၢ်ထဲးဘါ, ဟ့ၣ်လီၤ ပတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ပကမၤလိ ကျိာ်အသီ ဒ်သိးပကရၤလီၤဘၣ်​ ဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်​ လၢပှၤကိးကလုာ်ဒဲးအအိၣ်. ဒီးပဝဲတနီၤန့ၣ်​ ပမၤလိကျိာ်အဂၤ ဒ်သိးပကမၤစၢၤတၢ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢ ပှၤတဲကျိာ်အဂၤ မ့တမ့ၢ် လဲၤမၤစၢၤတၢ်လၢ ထံကီၢ်အဂၤ. ဒီးအါဘျီန့ၣ်​ ပှၤလၢအကနၣ်​ တၢ်သးခုကစီၣ်တဖၣ်​ ထံၣ်ဝဲပတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးအဃိ တၢ်သးခုကစီၣ်​ လၢပတဲန့ၣ်​ ထုးန့ၢ်အဝဲသ့ၣ်အသး.

^၁၀ အဒိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်​ ခရံၣ်စတံ ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ အဂၤနွံဂၤန့ၣ်​ မၤလိဝဲ ကူၤကၠၢၤရးထံၤအကျိာ်. လၢတၢ်မၤလီၢ်န့ၣ်​ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်​ ခရံၣ်စတံ မ့ၢ်ထံၣ်လိာ်သးဒီး ပိာ်မုၣ်လၢအမၤသကိးတၢ်ဒီးအီၤ လၢအတဲ ကူၤကၠၢၤရးထံၤအကျိာ်န့ၣ်​ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အံၤ ဆၢဂ့ၤဆၢဝါအီၤလၢ ကူၤကၠၢၤရးထံၤအကျိာ်. အဃိ ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ ကမၢကမၣ်​ ဒီးဘၣ်သးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်​ ခရံၣ်စတံ မၤလိဝဲ ကျိာ်လၢအကီ ဒ်သိးဒီး ကူၤကၠၢၤရးထံၤအကျိာ်လဲၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်​ ခရံၣ်စတံ မၤဝဲဒ်န့ၣ်အဃိ ထုးန့ၢ်ဝဲပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤအသး. ဒီးပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ တဲဘၣ်​ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်​ ခရံၣ်စတံလၢ “ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ တၢ်ဂ့ၢ်လၢနကတဲန့ၣ်​ ကဘၣ်မ့ၢ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ဖးဒိၣ်ညါ.”

၁၁. ဒ်သိး ပကစံၣ်တဲၤတဲလီၤဘၣ်တၢ် လၢကျိာ်အဂၤအဂီၢ် ပသူတၢ်ပီးတၢ်လီ မနုၤသ့လဲၣ်.

^၁၁ ပသ့ၣ်ညါလၢ ပှၤမၤလိကျိာ်အဂၤ တသ့ကိးဂၤဒဲးဘၣ်. သနာ်က့ ပအိၣ်ကတဲာ်ကတီၤသးလၢ ပကစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်​ လၢပှၤလၢအတဲကျိာ်အဂၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. အဒိ ပသူ JW Language^® ဒီးမၤလိန့ၢ် တၢ်ကတိၤတဖျၢၣ်ခံဖျၢၣ်​ ဒ်သိးပကဆၢဂ့ၤဆၢဝါ ပှၤလၢအအိၣ်လၢ ပလီၢ်ကဝီၤတဖၣ်သ့. တကးဒံးဘၣ်​ ပမ့ၢ်မၤလိ တၢ်ကတိၤတကျိၤခံကျိၤ လၢအဝဲသ့ၣ်အကျိာ်န့ၣ်​ ကမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်​ ကဘၣ်သးမၤလိ လံာ်စီဆှံစ့ၢ်ကီး. ဒီးပတဲပၠးအဝဲသ့ၣ်လၢ jw.org ပှာ်ယဲၤသန့ (ဝဲးပဆဲး) အဂ့ၢ်သ့. ဒီးလၢဝဲးပဆဲးအပူၤ တၢ်ဂီၤမူ ဒီးလံာ်လဲၢ်တဖၣ်​ မ့ၢ်အိၣ်လၢ အနီၢ်ကစၢ်အကျိာ်န့ၣ်​ ပဒုးနဲၣ်အဝဲသ့ၣ်သ့စ့ၢ်ကီး. ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ တၢ်မၢဖိအစိၤတဖၣ်​ ထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ဖဲပှၤအိၣ်လၢတၢ်လီၢ်အါတီၤ နၢ်ဟူဘၣ်​ တၢ်သးခုကစီၣ်လၢ “အဝဲသ့ၣ်အနီၢ်ကစၢ် အကျိာ်” အခါ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ သးခုဒိၣ်မး. အဃိ ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပမ့ၢ်သူတၢ်ပီးတၢ်လီလၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤအဂီၢ်န့ၣ်​ ပကန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်သးခုအါမး.

“စီၤပ့းတရူး . . . ဆၢထၢၣ်” (မၤတၢ် ၂:၁၄-၃၇)

၁၂. (က) ဝံယိၤအ့လး အတၢ်စံးပာ်န့ၣ်​ ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဖဲ ခ.န. ၃၃ ဘူၣ်ယဲၢ်ဆံအမုၢ်နံၤန့ၣ်ဒ်လဲၣ်. (ခ) ဘၣ်မနုၤအဃိ ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်​ သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ဝံယိၤအ့လး အတၢ်စံးပာ်အံၤ ကဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲလဲၣ်.

^၁၂ “စီၤပ့းတရူး . . . ဆၢထၢၣ်” ဒီးတဲတၢ်လၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ အတဲကျိာ်အကလုာ်ကလုာ်အမဲာ်ညါ. (မၤတၢ် ၂:၁၄) စီၤပ့းတရူး တဲဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ သးစီဆှံ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်​ ကတဲတၢ်လၢကျိာ်အဂၤ ဒီးတဲစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ တၢ်လီၤလးတခါအံၤ အမၤလၢပှဲၤထီၣ်​ ဝံယိၤအ့လး အတၢ်စံးပာ် လၢအတဲဝဲလၢ “ယကလူလီၤ ယသးစီဆှံလၢ ပှၤအကလုာ်ကလုာ်အလိၤ.” (ယိၤအ့လး ၂:၂၈) ဒီးတချုးလၢ ယ့ၣ်ၡူးက့ၤထီၣ်လၢမူခိၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်​ အတဲဘၣ်​ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ “ယကဃ့တၢ်လၢ ပၢ်အအိၣ်​ ဒီးအဝဲကဟ့ၣ်သု ပှၤမၤစၢၤတၢ်လၢ အဂၤတဂၤ” လၢယ့ၣ်ၡူးအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ လၢအမ့ၢ် “သးစီဆှံ.”—ယိၤဟၣ်​ ၁၄:၁၆, ၁၇.

၁၃, ၁၄. ဒ်သိး စီၤပ့းတရူး ကထုးန့ၢ် ပှၤဒိကနၣ်တၢ်ဖိအသးအဂီၢ် အမၤဝဲဒ်လဲၣ်​ ဒီးပကွၢ်လိ အသိၣ်လိတၢ် အကျိၤအကျဲ ကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၃ စီၤပ့းတရူး ကျၢၢ်တံၢ်က့ၤအတၢ်ကတိၤ ဒီးတဲဘၣ်ပှၤကမျၢၢ်လၢ “မ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိခဲလၢာ် သ့ၣ်ညါသပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးလၢ သုမၤသံအီၤလၢ သ့ၣ်တၢၣ်အလိၤတဂၤန့ၣ်​ ကစၢ်ယွၤ ဒုးကဲထီၣ်အီၤလၢ ကစၢ် ဒီးခရံာ်လံ.” (မၤတၢ် ၂:၃၆) ပှၤကမျၢၢ်လၢ အကနၣ်တၢ်လၢစီၤပ့းတရူးတဲဝဲန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ တထံၣ်ဘၣ်​ ပှၤမၤသံယ့ၣ်ၡူး ဒီးပျၤထီအီၤလၢ သ့ၣ်တၢၣ်အလိၤ လၢအဝဲသ့ၣ်အနီၢ်ကစၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ ပှၤတဖၣ်အံၤ အမ့ၢ်ဝဲ ကလုာ်ဒူၣ်တဒူၣ်လၢ အမၤသံယ့ၣ်ၡူးအဃိ တၢ်ကမၣ်လီၤတီလၢ အဝဲသ့ၣ်အဖီခိၣ်စ့ၢ်ကီး. သနာ်က့ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ စီၤပ့းတရူး တဲတၢ်ဒီး ပှၤကမျၢၢ်တဖၣ်အံၤ လၢတၢ်ပာ်ကဲ ဒီးတဲတၢ်လၢ ကထုးန့ၢ်အဝဲသ့ၣ်အသး. စီၤပ့းတရူး တဃုအဝဲသ့ၣ်​ အတၢ်ကမၣ်ဘၣ်, ဘၣ်ဆၣ်​ အဘၣ်သးမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ်​ ကပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသး. ခီဖျိလၢ တၢ်လၢစီၤပ့းတရူးတဲဝဲအဃိ ပှၤကမျၢၢ်တဖၣ်အံၤ သးထီၣ်အီၤဧါ. အဝဲသ့ၣ်​ တသးထီၣ်အီၤဘၣ်. သနာ်က့ ပှၤကမျၢၢ်တဖၣ်အံၤအ “သးဘၣ်ဒိဒိၣ်မး.” အဃိ အဝဲသ့ၣ်​ တဲဝဲလၢ “ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်.” စီၤပ့းတရူး တဲတၢ်ဒီးပှၤကမျၢၢ်တဖၣ်အံၤ လၢတၢ်ပာ်ကဲ ဒီးတၢ်ကတိၤလၢ အတဲဝဲန့ၣ်​ ထုးန့ၢ်အဝဲသ့ၣ်အသးအဃိ အဝဲသ့ၣ်အါဂၤ ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသး.—မၤတၢ် ၂:၃၇.

^၁၄ ဒ်သိး ပတဲတၢ်ကထုးန့ၢ်ပှၤသးအဂီၢ် ပကဘၣ်ကွၢ်လိ စီၤပ့းတရူးအဒိအတဲာ်. ဖဲပစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အခါ ဟံၣ်ကစၢ် မ့ၢ်တဲတၢ်ဂ့ၢ်လၢ အတဘၣ်လိာ်သးဒီး လံာ်စီဆှံတၢ်သိၣ်လိဘၣ်န့ၣ်​ ပတလိၣ်တဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ်ခဲလၢာ်ဘၣ်. ပမ့ၢ်တဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်တူၢ်လိာ်ဝဲန့ၣ်​ ကဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ပတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်တတူၢ်လိာ်ဝဲဘၣ်ဒံး. ဒီးလၢတၢ်ကူၣ်သ့အပူၤ ပကမၤစၢၤဘၣ်​ ဟံၣ်ကစၢ်ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ်ကနၢ်ပၢၢ် လံာ်စီဆှံအတၢ်သိၣ်လိ. တကးဒံးဘၣ်​ ပမ့ၢ်ကွၢ်လိ ဒီးမၤထွဲ စီၤပ့းတရူး သိၣ်လိတၢ် အကျိၤအကျဲန့ၣ်​ ပှၤလၢအသးဘျၢတဖၣ်​ ကသးအိၣ်​ ကနၣ်ပှၤအါထီၣ်.

“သုဝဲတဂၤစုာ်စုာ်န့ၣ်​ ဒိးဘျၢထံ” (မၤတၢ် ၂:၃၈-၄၇)

၁၅. (က) စီၤပ့းတရူး တဲဘၣ်​ ပှၤကမျၢၢ်လၢ မနုၤလဲၣ်​ ဒီးအဝဲသ့ၣ်​ နၢ်ဟူဝဲဝံၤဒီး အဝဲသ့ၣ်​ မၤဝဲဒ်လဲၣ်. (ခ) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤအကထိတဖၣ်လၢ အနၢ်ဟူဘၣ်တၢ်သးခုကစီၣ်​ ဖဲဘူၣ်ယဲၢ်ဆံအမုၢ်နံၤန့ၣ်​ ဒိးဘျၢထံန့ၢ်ဝဲ တနံၤဃီဃီလဲၣ်.

^၁၅ ဖဲ ခ.န ၃၃ ဘူၣ်ယဲၢ်ဆံအမုၢ်နံၤန့ၣ်​ စီၤပ့းတရူး တဲဘၣ်​ ပှၤယူဒၤဖိ ဒီးပှၤလၢအနုာ်လီၤလၢ ပှၤယူဒၤဖိအတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအပူၤလၢ “ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသုသး ဒီးသုဝဲတဂၤစုာ်စုာ်န့ၣ်​ ဒိးဘျၢထံ.” (မၤတၢ် ၂:၃၈) အဃိ ပှၤဒိးဘျၢထံ ဘူးကအိၣ်ဝဲ အဂၤ ၃,၀၀၀ ဒီးလီၤဂာ်လၢ အဝဲသ့ၣ်​ ဒိးဘျၢထံလၢ ထံကမါ လၢဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤ မ့တမ့ၢ် ထံကမါလၢ အအိၣ်ဘူးဒီး ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်.e မ့ၢ်ပှၤတဖၣ်အံၤ ဒိးဘျၢထံဆိတလၢဧါ. တၢ်မၤအသးတခါအံၤန့ၣ်​ မ့ၢ်အဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်ဝဲ ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ ဒီးဖိသၣ်လၢ အမိအပါကဲ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ကကရီ ဒိးဘျၢထံအဂီၢ်ဧါ. တမ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဘၣ်. ပှၤယူဒၤဖိ ဒီးပှၤလၢအနုာ်လီၤလၢ ပှၤယူဒၤဖိအတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအပူၤန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ကဲပှၤလၢ အမၤလိ ကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်ကထါဂ့ၤဂ့ၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ်​ ပၣ်ဃုာ်လၢ ကလုာ်ဒူၣ်လၢ အဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသးလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်​ အကျါလံ. တကးဒံးဘၣ်​ အဝဲသ့ၣ်တနီၤန့ၣ်​ အိၣ်လၢတၢ်လီၢ်ဖးယံၤ ဘၣ်ဆၣ်ဟဲဝဲလၢ ဘူၣ်လၢပှၤမၤဝဲ ကိးနံၣ်ဒဲးအံၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်​ ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အသးဆူၣ်လၢ နီၢ်သးတကပၤ. တကးဒံးဘၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ တူၢ်လိာ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်ကဲပှၤအရ့ဒိၣ်တဂၤလၢ ကမၤလၢပှဲၤထီၣ်​ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်တိာ်ပာ်. အဃိ ဖဲန့ၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲသ့ၣ်​ ဆဲးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ ဒ်ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်လၢ အဒိးဘျၢထံဝံၤတဂၤအသိး.

၁၆. ခရံာ်ဖိလၢ တၢ်မၢဖိအစိၤတဖၣ်​ ပာ်ဖျါထီၣ်​ အတၢ်သးအိၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ဒ်လဲၣ်.

^၁၆ ယဟိဝၤယွၤဆိၣ်ဂ့ၤဝဲ ပှၤကမျၢၢ်လၢ အဒိးဘျၢထံတဖၣ်န့ၣ်​ သပှၢ်တၢၢ်. ပထံၣ်ဘၣ်လၢ “ပှၤလၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ် ကိးဂၤဒဲးန့ၣ်​ အိၣ်ဝဲတပူၤဃီ ဒီးတၢ်လၢအအိၣ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ ဟ့ၣ်နီၤလီၤလိာ်အသးလီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဆါလီၤကွံာ် အတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်​ ဒီးအတၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ်​ ဒီးဟ့ၣ်နီၤလီၤ ပှၤကိးဂၤဒဲး လၢကျိၣ်စ့ ဒ်ပှၤတဂၤစုာ်စုာ် အတၢ်လိၣ်ဘၣ်​ အိၣ်ဝဲအသိးလီၤ.”f (မၤတၢ် ၂:၄၄, ၄၅) ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပဝဲခရံာ်ဖိ အမ့ၢ်အတီကိးဂၤဒဲးန့ၣ်​ ပကဘၣ်ကွၢ်လိ ခရံာ်ဖိလၢ တၢ်မၢဖိအစိၤတဖၣ်​ အတၢ်အဲၣ်​ ဒီးတၢ်သးအိၣ်ဟ့ၣ်တၢ်.

၁၇. ဒ်သိး ပှၤတဂၤ ကတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးလၢ တၢ်ဒိးဘျၢထံအဂီၢ် အကဘၣ်မၤ မနုၤလဲၣ်.

^၁၇ လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တချုးလၢပှၤတဂၤ ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သး ဒီးဒိးဘျၢထံဒံးဘၣ်န့ၣ်​ တၢ်လၢအကဘၣ်မၤဝဲအိၣ်တနီၤ. အဆိကတၢၢ်န့ၣ်​ အကဘၣ်မၤလိ ကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်ကထါ. (ယိၤဟၣ်​ ၁၇:၃) အကဘၣ်​ ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်နာ်, ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အသးအုးလၢ တၢ်ကမၣ်လၢအမၤတ့ၢ်ဝဲ ဒီးပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးနီၢ်ကီၢ်. (မၤတၢ် ၃:၁၉) တကးဒံးဘၣ်​ အကဘၣ်ဆီတလဲအသး မ့တမ့ၢ် ဃၣ်လိၤက့ၤအသး ဒီးမၤတၢ်လၢ အဘၣ်ကစၢ်ယွၤအသး. (ရိ ၁၂:၂; အ့း ၄:၂၃, ၂၄) လၢခံ အဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသး လၢကစၢ်ယွၤအအိၣ်​ ခီဖျိအဃ့ထုကဖၣ်​ မ့ၢ်ဝံၤမၣ်​ အကဘၣ်ဒိးဘျၢထံ.—မးသဲ ၁၆:၂၄; ၁ ပ့း ၃:၂၁.

၁၈. ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်လၢ အဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သး ဒီးဒိးဘျၢထံဝံၤတဂၤန့ၣ်​ န့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လီၤဆီ မနုၤလဲၣ်.

^၁၈ နၤန့ၣ်နကဲ ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်လၢ အဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သး ဒီးဒိးဘျၢထံဝံၤတဂၤဧါ. နမ့ၢ်ကဲ ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဂၤန့ၣ်​ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လီၤဆီလၢ နန့ၢ်ဘၣ်တခါအံၤ. ဒ်ခရံာ်ဖိလၢ အဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ သးစီဆှံ လၢတၢ်မၢဖိအစိၤတဖၣ်အသိး နၤစ့ၢ်ကီး ယဟိဝၤယွၤ ကသူနၤအဂ့ၤကတၢၢ်လၢ နကမၤအတၢ်ဘၣ်သး ဒီးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲး.