“မတၤအိၣ်လၢ ယွၤအအိၣ်တခီလဲၣ်”

၁, ၂. (က) ပမ့ၢ်အိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်တခီန့ၣ်​ ဘၣ်မနုၤအဃိ ဂ့ၤဝဲလဲၣ်. (ခ) လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

ပမ့ၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်န့ၣ်​ ဂ့ၤဝဲလီၤ. ယဟိဝၤန့ၣ်​ မ့ၢ်ယွၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်စိတၢ်ကမီၤ, တၢ်ကူၣ်သ့ ဒီးတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ အဒိၣ်ကတၢၢ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပအဲၣ်ဒိးတီဒီးအီၤ ဒီးအိၣ်လၢအအိၣ်တခီထီဘိလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၆:၄-၆) ဘၣ်ဆၣ်​ ပှၤတနီၤနီၤလၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်​ တမၤဝဲဒ်န့ၣ်ဘၣ်.

^၂ လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကမၤလိဘၣ်လၢ ပှၤတနီၤနီၤန့ၣ်တဲဝဲလၢ အအိၣ်လၢယဟိဝၤယွၤအအိၣ်တခီ ဘၣ်ဆၣ်​ တကတီၢ်ဃီန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်မၤတၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ သးဟ့ဝဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိး ပကဆဲးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်အဒိအတဲာ်န့ၣ်​ မၤစၢၤပှၤသ့ဝဲလီၤ.

ယဟိဝၤယွၤ ကွၢ်တၢ်လၢပသးပူၤ

၃. ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤစီၤကၤယံၣ်လၢ ကျဲဒ်လဲၣ်​ ဒီးတဲဝဲဒ်လဲၣ်.

^၃ ဆိကမိၣ်ကွၢ် စီၤကၤယံၣ်အဒိအတဲာ်တက့ၢ်. အဝဲတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​ ယွၤလၢအကမၣ်ဘၣ်​ ဘၣ်ဆၣ်​ ယဟိဝၤယွၤတတူၢ်လိာ် အတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤထံၣ်ဝဲ တၢ်အၢတၢ်သီအိၣ်လၢ အသးပူၤန့ၣ်လီၤ. (၁ ယိၤဟၣ်​ ၃:၁၂) ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်ပလီၢ် စီၤကၤယံၣ်လၢ “နမၤမ့ၢ်ဂ့ၤဒီး, တၢ်ပာ်ထီၣ်ထီနၤတအိၣ်ဘၣ်ဧါ. ဒီးနမၤမ့ၢ်တဂ့ၤဘၣ်ဒီး တၢ်ဒဲးဘးကိာ်လီၤလၢ တြဲၤအဃၢၤလီၤ. ဒီးအဝဲဒၣ်ကသန့ၤအသးလၢနၤ, ဒီးနကပၢအီၤလီၤ.” (၁ မိၤၡ့ ၄:၆, ၇) ဖဲအံၤန့ၣ်​ ယဟိဝၤယွၤပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ် စီၤကၤယံၣ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ အဝဲမ့ၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤအသးဒီး အိၣ်လၢကစၢ်ယွၤ အအိၣ်တကခီန့ၣ်​ ကစၢ်ယွၤစ့ၢ်ကီးကအိၣ်လၢ အအိၣ်တခီလီၤ.

၄. ဖဲစီၤကၤယံၣ်​ အိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကအိၣ်လၢယဟိဝၤယွၤ အအိၣ်တခီအခါ အဝဲမၤဝဲဒ်လဲၣ်.

^၄ စီၤကၤယံၣ်​ မ့ၢ်ဆီတလဲအသးန့ၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ ကတူၢ်လိာ်က့ၤ အတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ စီၤကၤယံၣ်တဒိကနၣ်​ ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ဘၣ်. ဒီးခီဖျိလၢ အတၢ်ဆိကမိၣ်လၢအကမၣ်​ ဒီးအတၢ်သူၣ်လီသးကွံလၢ အတဂ့ၤတဖၣ်အဃိ အဝဲမၤဘၣ်တၢ်ကမၣ်လီၤ. (ယၤကိာ် ၁:၁၄, ၁၅) ဖဲစီၤကၤယံၣ်​ အနီၢ်ဆံးဒံးအခါ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ အဝဲတဆိကမိၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ အကထီဒါယဟိဝၤယွၤ နီတဘျီဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်ခဲအံၤ အဝဲတဒိကနၣ်​ ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဘၣ်​ တကးဒံးဘၣ်​ အဝဲထီဒါကစၢ်ယွၤ ဒီးမၤသံကွံာ်ဝဲအပုၢ်လီၤ.

၅. တၢ်ဆိကမိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ သးဟ့ဝဲတဖၣ်န့ၣ်​ မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၅ ဒ်စီၤကၤယံၣ်အသိး မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ခရံာ်ဖိတဂၤ ကတဲဝဲလၢ အဝဲဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲမၤဝဲတၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤသးဟ့ဝဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (ယူဒၤ ၁၁) အဝဲကဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဒီးထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ထီဘိလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်တကတီၢ်ဃီန့ၣ်​ အဝဲကပျဲဝဲ အတၢ်ဆိကမိၣ်လၢ အဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ, တၢ်သူၣ်လီသးကွံ မ့တမ့ၢ် တၢ်သူၣ်ဟ့သးဟ့ အိၣ်လၢအသးပူၤလီၤ. (၁ ယိၤဟၣ်​ ၂:၁၅-၁၇; ၃:၁၅) ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဆိကမိၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်​ ပမၤဘၣ်တၢ်ကမၣ်သ့ညီညီဖိလီၤ. ပတၢ်ဆိကမိၣ်ဒီး တၢ်လၢပမၤတဖၣ်န့ၣ်​ ပှၤဂၤမ့ၢ်တထံၣ်သနာ်က့ ယဟိဝၤယွၤထံၣ်ဝဲခဲလၢာ်လီၤ. ပအိၣ်လၢကစၢ်ယွၤအအိၣ်တခီ လၢပသးဒီဖျၢၣ်ဧါ တအိၣ်ဘၣ်ဧါန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလီၤ.—ဖး ယံးရမံယၤ ၁၇:၉, ၁၀ တက့ၢ်.

၆. ဒ်သိးပကမၤနၢၤကွံာ် တၢ်သူၣ်လီသးကွံလၢ အတဂ့ၤတဖၣ်အဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်.

^၆ ပမ့ၢ်မၤဘၣ်တၢ်ကမၣ်​ ဘၣ်ဆၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ တပာ်တ့ၢ်ပှၤတဘျီဃီဘၣ်. ဒီးပမ့ၢ်လဲၤလၢကျဲလၢအကမၣ်န့ၣ်​ ယဟိဝၤယွၤကွဲမုာ်ကဒါက့ၤပှၤလၢ “ဟဲက့ၤဆူယအိၣ်တက့ၢ်. ဒီးယကဟဲက့ၤဆူသုအိၣ်” လီၤ. (မၤလကံ ၃:၇, ခ့ခါစှီၤကျိာ်) ယဟိဝၤယွၤ နၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢ ပအိၣ်ဒီးတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်တဖၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲအဲၣ်ဒိးလၢ ပကဟးဆှဲးတၢ်လၢ အတဂ့ၤတဖၣ်​ ဒီးအိၣ်လၢအအိၣ်တခီလီၤ. (ယၡါယၤ ၅၅:၇) ဒ်သိးပမၤနၢၤကွံာ် ပတၢ်သူၣ်လီသးကွံလၢ အတဂ့ၤတဖၣ်ကန့ၢ်အဂီၢ် အဝဲအၢၣ်လီၤဝဲလၢ ကမၤစၢၤပှၤ ဒီးကဟ့ၣ်ပှၤတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ ပလိၣ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.—၁ မိၤၡ့ ၄:၇.

တဘၣ်ပျဲပှၤလီန့ၢ်နၤတဂ့ၤ

၇. စီၤၡလိၤမိၤ အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤဟးဂီၤဝဲဒ်လဲၣ်.

^၇ ဖဲစီၤၡလိၤမိၤ အသးစၢ်ဒံးအခါ အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဂ့ၤဝဲလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်အီၤတၢ်ကူၣ်သ့ ဒီးဟ့ၣ်အီၤမူဒါလၢ အရ့ဒိၣ်လၢ ကဘၣ်တ့ထီၣ်​ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်လၢခံ စီၤၡလိၤမိၤ အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဟးဂီၤဝဲလီၤ. (၁ စီၤပၤ ၃:၁၂; ၁၁:၁, ၂) ကစၢ်ယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီအိၣ်ဝဲလၢ စီၤပၤတဖၣ်​ တဘၣ်​ “မၤအါထီၣ်အမါတဖၣ်လၢ အဂီၢ်ဒၣ်ဝဲ, ဒ်သိးအသးသုတဃၣ်ကပၤ အသးတဂ့ၤ” န့ၣ်လီၤ. (၅ မိၤၡ့ ၁၇:၁၇) စီၤၡလိၤမိၤ တဒိကနၣ်​ တၢ်သိၣ်တၢ်သီတခါအံၤဘၣ်. ဒီးဟံးန့ၢ်ဝဲအမါအဂၤ ၇၀၀ ဒီးအသံၣ်မါ ၃၀၀ လီၤ. (၁ စီၤပၤ ၁၁:၃) ဒီးကစၢ်ယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီအိၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ် တဘၣ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီဒီး ပှၤတခီဘီမုၢ်ဖိတဖၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ ပိာ်မုၣ်အါဂၤလၢ အဝဲဟံးန့ၢ်ဝဲန့ၣ်​ မ့ၢ်ဝဲပှၤတခီဘီမုၢ်ဖိလၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​ ယွၤလၢအကမၣ်တဖၣ်အဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ အဝဲတဒိကနၣ်​ ယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီတခါအံၤ စ့ၢ်ကီးဘၣ်.—၅ မိၤၡ့ ၇:၃, ၄.

၈. စီၤၡလိၤမိၤ မၤတၢ်ကမၣ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.

^၈ လၢခံကယီကယီ စီၤၡလိၤမိၤ ယံၤထီၣ်ဒီးကစၢ်ယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီအဃိ အဝဲမၤဘၣ်​ တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. အဒိ အဝဲတ့ထီၣ်ဝဲတၢ်လုၢ်လီၢ်လၢ ကစၢ်မုၣ်လၢအကမၣ်အၤၡတြိးဒီး ယွၤလၢအကမၣ်​ လၢအမ့ၢ်ကမိၣ်အဂီၢ်လီၤ. ဒီးလၢခံအဝဲဒီးအမါတဖၣ်​ လဲၤဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ဝဲ ယွၤလၢအကမၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ်​ အဝဲလဲၤတ့ထီၣ်ဝဲ တၢ်လုၢ်လီၢ်တဖၣ်အံၤလၢ ကစၢၢ်လၢအိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်လုၢ်ဟံၣ်​ လၢဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်​ အမဲာ်ညါတခီန့ၣ်လီၤ. (၁ စီၤပၤ ၁၁:၅-၈; ၂ စီၤပၤ ၂၃:၁၃) ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ စီၤၡလိၤမိၤ ကလီလီၤအသးလၢ အဝဲမ့ၢ်လဲၤလုၢ်ထီၣ်တၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤအတၢ်လုၢ်ဟံၣ်န့ၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ ကကွၢ်ကပာ်ကွံာ် တၢ်အၢတၢ်သီလၢ အဝဲမၤဝဲတဖၣ်ခဲလၢာ်လီၤ.

၉. စီၤၡလိၤမိၤ တဒိကနၣ်ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဘၣ်အဃိ တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒီးအီၤဒ်လဲၣ်.

^၉ ဘၣ်ဆၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ တကွၢ်ကပာ်ကွံာ် အတၢ်ကမၣ်ဘၣ်. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “ယွၤအသးထီၣ်ဘၣ်​ စီၤၡလိၤမိၤ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အသးဃၣ်ကွံာ်လံအသးလၢယွၤ” အအိၣ်အဃိလီၤ. လၢအပူၤကွံာ်န့ၣ်​ ယဟိဝၤယွၤဂုာ်ကျဲးစၢး မၤစၢၤအီၤခီဖျိ “အိၣ်ဖျါလၢအမဲာ်ညါခံဘျီလံ. ဒီးမၤလိာ်ဝဲလၢ တၢ်တမံၤန့ၣ်အဂ့ၢ်အကျိၤ, ဒ်သိးအသုတပိာ် ကစၢ်အဂၤတဖၣ်အခံတဂ့ၤလီၤ. ဒီးတတိၢ်န့ၢ်ဘၣ်တၢ်လၢ ယွၤမၤလိာ်အီၤ” ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲတဒိးန့ၢ်ဘၣ်ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဘၣ်သးလၢၤဘၣ်. ယဟိဝၤယွၤ တဟ့ၣ်အခွဲးလၢ စီၤၡလိၤမိၤအစၢၤအသွဲၣ်​ ကပၢဝဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ ကလုာ်ဒူၣ်ခဲလၢာ်လၢၤဘၣ်. ဒီးအဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ် လၢအနံၣ်လၢအကယၤတဖၣ်လီၤ.—၁ စီၤပၤ ၁၁:၉-၁၃.

၁၀. တၢ်လၢမၤဘၣ်ဒိ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤသ့န့ၣ်​ မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၀ ပမ့ၢ်ဃုထၢတံၤသကိးလၢ အတနၢ်ပၢၢ် မ့တမ့ၢ် တပာ်ကဲကစၢ်ယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီဘၣ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဆိကမိၣ်​ ဒိၣ်စိလၢပဖီခိၣ်​ ဒီးမၤဘၣ်ဒိပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤသ့ဝဲလီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤ ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤတဂ့ၤဘၣ်. မ့တမ့ၢ် တနီၤနီၤန့ၣ်​ ကမ့ၢ်ပဘူးပတံၢ်, ပှၤလၢပခိၣ်ပဃၢၤ ဒီးပတံၤသကိးလၢကၠိ မ့တမ့ၢ် လၢတၢ်မၤလီၢ် လၢအတမ့ၢ်ပှၤလၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢပရ့ဒီးအီၤတဖၣ်​ မ့ၢ်တမၤထွဲယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီဘၣ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်အသကဲာ်ပဝး ဒိၣ်စိလၢပဖီခိၣ်တုၤဒၣ်လဲာ် မၤဟးဂီၤပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤသ့ဝဲလီၤ.

၁၁. ဒ်သိးပဃုထၢ တံၤသကိးကသ့အဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်.

^၁၁ ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃၃ တက့ၢ်. ပှၤအါတက့ၢ်န့ၣ်​ အိၣ်ဒီးတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတနီၤလီၤ. ပှၤတနီၤနီၤန့ၣ်​ တဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​ ယဟိဝၤယွၤသနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်တမၤတၢ်အၢ စ့ၢ်ကီးဘၣ်. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ နကသ့ၣ်ညါပှၤဒ်အံၤတနီၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ပတဲလၢအဝဲသ့ၣ်​ မ့ၢ်တံၤသကိးလၢအဂ့ၤသ့ဧါ. သံကွၢ်လီၤနသးလၢ နတံၤသကိးတဖၣ်န့ၣ်​ ကဲဘျုးလၢ နတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်. မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်​ မၤစၢၤနၤဒ်သိး နတၢ်ရ့လိာ်သးဒီ ကစၢ်ယွၤကဂ့ၤထီၣ်အဂီၢ်ဧါ. မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်မၤစၢၤနၤလၢ နကသုးဘူးနသးဆူ ယွၤအအိၣ်ဧါ. လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ် တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ်​ မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. အဝဲသ့ၣ်​ တဲသကိးဝဲတၢ်ဂ့ၢ် မနုၤတဖၣ်လဲၣ်. မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်​ တဲသကိးဝဲအါတက့ၢ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကူတၢ်ကၤလၢအဟဲထီၣ်သီ, ကျိၣ်စ့, တၢ်ပီးတၢ်လီ ဒီးတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးတဖၣ်​ အဂ့ၢ်လီၤဧါ. မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်​ အိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်လၢအဂ့ၤ လၢပှၤဂၤအဖီခိၣ်ဧါ. မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်တဲလိာ်ကွဲတၢ် ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်လၢ အဘၣ်အၢဘၣ်သီတဖၣ်ဧါ. ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤလၢ “ဒ်တၢ်ပှဲၤအသးဒီးလုၣ်ကွံာ်အသိးန့ၣ်, ပထးခိၣ်ကတိၤတၢ်လီၤ.” (မးသဲ ၁၂:၃၄) နမ့ၢ်သ့ၣ်ညါလၢ ပှၤလၢနရ့အီၤတဖၣ်​ မၤဘၣ်ဒိနတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်​ မၤစှၤလီၤနတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး အဝဲသ့ၣ်တက့ၢ်. ဒီးမ့ၢ်သ့န့ၣ်​ ရ့ဒီးအဝဲသ့ၣ်လၢၤတဂ့ၤ.—ကတိၤဒိ ၁၃:၂၀.

ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးလၢ ပကတီဒီးအီၤ

၁၂. (က) ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်​ ဟးထီၣ်လၢကီၢ်အဲၤကူပတူးအပူၤ တယံာ်ဘၣ်ဒီး ယဟိဝၤယွၤ တဲအဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်. (ခ) ဖဲယဟိဝၤယွၤ ဃ့ဝဲလၢပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်​ ကတီဒီးအီၤအခါ အဝဲသ့ၣ်တဲဆၢက့ၤဝဲဒ်လဲၣ်.

^၁၂ ဖဲယဟိဝၤယွၤ မၤပူၤဖျဲးထီၣ်​ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢ ကီၢ်အဲၤကူပတူးအပူၤဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်ကဲထီၣ်အသးတဖၣ်န့ၣ်​ ပဟံးန့ၢ်တၢ်မၤလိသ့ဝဲလီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်​ အိၣ်ဖှိၣ်လၢ ကစၢၢ်စံၤနါအခါ ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ်အသးလၢ ကျဲလၢအလီၤကမၢကမၣ်ဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်အၢၣ်လၢအတီၣ်, လီဝၢ်ဒံး, မ့ၣ်အူခုၣ်ထီၣ်, လီသီၣ်ထီၣ်​ ဒီးတၢ်ကလုၢ်သီၣ်ထီၣ်ဖးဒိၣ်​ ဒ်ကွဲၤအသီၣ်အသိးလီၤ. (၂ မိၤၡ့ ၁၉:၁၆-၁၉) ဖဲန့ၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ်နၢ်ဟူ ယဟိဝၤယွၤတဲဝဲလၢ “ယမ့ၢ်ကစၢ်လၢအသးက့ၣ်တၢ် [ယမ့ၢ်ကစၢ်လၢ အဃ့ဝဲလၢ နကတီဒီးယၤလၢ နသးဒီဖျၢၣ်​ nwt]” အဝဲအၢၣ်လီၤဝဲလၢ အကတီဒီး ပှၤလၢအအဲၣ်အီၤဒီးဒိကနၣ်​ အတၢ်မၤလိာ်န့ၣ်လီၤ. (ဖး ၂ မိၤၡ့ ၂၀:၁-၆ တက့ၢ်.) ယဟိဝၤယွၤ ဒုးသ့ၣ်ညါပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်အိၣ်လၢအအိၣ်တခီန့ၣ်​ အဝဲစ့ၢ်ကီးကအိၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အအိၣ်တခီလီၤ. နမ့ၢ်အိၣ်ဘၣ်လၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်အံၤအကျါ ဒီးနၢ်ဟူဘၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ကတိၤအံၤန့ၣ်​ နကတူၢ်ဘၣ်ဒ်လဲၣ်. နကစံးဆၢက့ၤဒ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အသိးလီၤ. အဝဲသ့ၣ်တဲဝဲလၢ “ကယဲၢ်တၢ်ကတိၤလၢ ယွၤကတိၤတၢ်န့ၣ်​ ပကတိၢ်န့ၢ်လီၤ.” (၂ မိၤၡ့ ၂၄:၃) ဘၣ်ဆၣ်လၢခံ တယံာ်ဘၣ်ဒီး တၢ်လၢအမၤကွၢ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်​ အတၢ်သးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်​ ကဲထီၣ်အသးတခါလီၤ.

၁၃. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်​ အတၢ်သးတီ ဘၣ်တၢ်မၤကွၢ်အီၤဒ်လဲၣ်.

^၁၃ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်​ ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤအစိအကမီၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ်ပျံၤတၢ်အဃိ မၢစီၤမိၤၡ့လဲၤတဲတၢ်ဒီး ယဟိဝၤယွၤ လၢအဝဲသ့ၣ်အခၢၣ်စး လၢကစၢၢ်စံၤနါအလိၤလီၤ. (၂ မိၤၡ့ ၂၀:၁၈-၂၁) အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ခိးဝဲယံာ်လံဘၣ်ဆၣ်​ စီၤမိၤၡ့တဟဲက့ၤလီၤလၢ အဝဲသ့ၣ်အအိၣ်ဘၣ်. လီၤဂာ်ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ကတာ်လၢ ပှၢ်မုၢ်ကနၢအကျါ ဒီးအခိၣ်အနၢ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲဒ်လဲၣ်. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်​ သန့ၤအသးလၢ အခိၣ်အနၢ်စီၤမိၤၡ့ အါတလၢလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ယိၣ်တၢ် ဒီးမၢဝဲစီၤအၤဟရိၣ်လၢ “ဂဲၤဆၢထၢၣ်, တ့န့ၢ်ပကစၢ်လၢ အကလဲၤတၢ်လၢပမဲာ်ညါတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်လၢစီၤမိၤၡ့, ပှၤလၢအဒုးဟဲထီၣ်ပှၤလၢ ကီၢ်အဲၤကူပတူးအပူၤတဂၤအံၤ မ့ၢ်တၢ်မၤအသးဒီးအီၤ ဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်​ ပတသ့ၣ်ညါဘၣ်.”—၂ မိၤၡ့ ၃၂:၁, ၂.

၁၄. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်​ လီလီၤအသးဒ်လဲၣ်. ဒီးယဟိဝၤယွၤ မၤဝဲဒ်လဲၣ်.

^၁၄ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်​ သ့ၣ်ညါဝဲလၢ တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​ တၢ်ဂီၤတၢ်ဖှီၣ်န့ၣ်​ ကမၣ်ဝဲလီၤ. (၂ မိၤၡ့ ၂၀:၃-၅) ဘၣ်ဆၣ်အဝဲသ့ၣ်​ ဘါထီၣ်ကျီၢ်ထူလီၤ. အဝဲသ့ၣ်တဒိကနၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤလိာ်သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်လီလီၤအသး ဒီးဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အအိၣ်ဒံးလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်တခီလီၤ. တကးဒံးဘၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​ ကျီၢ်ထူအဆၢကတီၢ်န့ၣ်​ စီၤအၤဟရိၣ်​ ကိးဝဲလၢ “တၢ်မၤဘူၣ်လၢယွၤ” လီၤ. ယဟိဝၤယွၤမၤဝဲဒ်လဲၣ်. ယဟိဝၤယွၤတဲဘၣ်​ စီၤမိၤၡ့လၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်​ “မၤဘၣ်အၢလီၤအသး” ဒီးဃၣ်ကပၤကွံာ်အသးဒီး “ကျဲလၢယမၤလိာ်အီၤလီၤ.” ယဟိဝၤယွၤ သးဒိၣ်ထီၣ်တၢ်တုၤဒၣ်လဲာ် အဝဲဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ကမၤဟးဂီၤကွံာ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိဒီတကလုာ်လီၤ.—၂ မိၤၡ့ ၃၂:၅-၁၀.

၁၅, ၁၆. စီၤမိၤၡ့ဒီးစီၤအၤဟရိၣ်​ အိၣ်လၢယဟိဝၤယွၤ အအိၣ်တခီလၢ အသးဒီဖျၢၣ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ တၢ်မၤလိအခီၣ်ထံးတက့ၢ်.)

^၁၅ ယဟိဝၤ မ့ၢ်ယွၤလၢအိၣ်ဒီး တၢ်သးကညီၤလီၤ. အဝဲဆၢတဲာ်ဝဲလၢ တစံၣ်ညီၣ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ ဒီတကလုာ်လၢၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲဟ့ၣ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်​ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကပာ်ဖျါထီၣ်လၢ မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးအိၣ်လၢ အအိၣ်တကပၤဧါ. (၂ မိၤၡ့ ၃၂:၁၄) ဖဲစီၤမိၤၡ့ထံၣ်ဝဲလၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်​ ကိးပသူထီၣ်, သးဝံၣ်တၢ် ဒီးဂဲၤကလံၣ်လၢ တၢ်ဂီၤအမဲာ်ညါအခါ အဝဲသးဒိၣ်ထီၣ်တၢ် ဒီးမၤသဘှံး ကျီၢ်ဖိတုၤလၢအလီၤကမူၣ်လီၤ. ဝံၤဒီးကိးပသူထီၣ်ဝဲလၢ “မ့ၢ်မတၤအိၣ်လၢ ယွၤအအိၣ်တခီလဲၣ်, ဟဲဆူယအိၣ်တက့ၢ်. ဒီးကယဲၢ်ပှၤလ့ၤဝံဖိ အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်​ လၢအအိၣ်ခဲလၢာ်လီၤ.”—၂ မိၤၡ့ ၃၂:၁၇-၂၀, ၂၆.

^၁၆ စီၤအၤဟရိၣ်တ့ထီၣ်ကျီၢ်ဖိ ဘၣ်ဆၣ်အဝဲ ဒီးပှၤလ့ၤဝံဖိအဂၤတဖၣ်​ ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးဒီး ဆၢတဲာ်ဝဲလၢကအိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်တခီလီၤ. ပှၤလၢအသးတီတဖၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ အဝဲသ့ၣ်တအိၣ်ဆၢထၢၣ်လၢ ပှၤလၢအမၤကမၣ်တၢ်တဖၣ်​ အအိၣ်တခီဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဆၢတဲာ်န့ၣ်​ ဘၣ်ဝဲလီၤ. လၢခံဖဲနံၤအဝဲန့ၣ်​ ပှၤလၢအကထိတဖၣ်လၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​ ကျီၢ်ထူန့ၣ်​ သံကွံာ်ဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ပှၤလၢအအိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်တခီန့ၣ်​ ပူၤဖျဲးဝဲ ဒီးယဟိဝၤယွၤအၢၣ်လီၤဝဲလၢ ကဆိၣ်ဂ့ၤအဝဲသ့ၣ်လီၤ.—၂ မိၤၡ့ ၃၂:၂၇-၂၉.

၁၇. ကျီၢ်ထူအဂ့ၢ်လၢ စီၤပီလူးကွဲးဝဲန့ၣ်​ ပမၤလိန့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၇ ပန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိ မနုၤလဲၣ်. စီၤပီလူးတဲဝဲလၢ “တၢ်တဖၣ်န့ၣ်​ ကဲတၢ်အဒိအတဲာ်လၢပဂီၢ်” ဒ်သိးပသု “တကဲထီၣ်ပှၤဘါတၢ်ဂီၤ” တဂ့ၤလီၤ. စီၤပီလူး တဲနၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢ တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤ “အိၣ်ကွဲးအသးလၢပဝဲဒၣ်, လၢတၢ်အစိၤကတၢၢ် ဟဲဘၣ်အီၤအဂီၢ်, ဒ်သိးပကဘၣ်​ တၢ်သိၣ်က့ၤသီက့ၤန့ၣ်လီၤ. မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ပှၤလၢအဆိကမိၣ်လၢ အအိၣ်ဆၢထၢၣ်န့ၣ်, ဒ်သိးအသုတလီၤဃံၤတဂ့ၤဒီး, မ်အပလီၢ်အသးတက့ၢ်.” (၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၆, ၇, ၁၁, ၁၂) ဒ်စီၤပီလူးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​ ယဟိဝၤယွၤဒၣ်လဲာ် အဝဲသ့ၣ်ကဲထီၣ်ပှၤလၢ အမၤတၢ်အၢတၢ်သီသ့ဝဲလီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်ကဆိကမိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး အဝဲသ့ၣ်ဒံးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ပှၤတဂၤမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးကဲထီၣ်​ ယဟိဝၤယွၤအတံၤသကိးမ့ၢ်ဂ့ၤ တဲဝဲလၢအတီဒီးယွၤမ့ၢ်ဂ့ၤ အခီပညီတမ့ၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ တူၢ်လိာ်အဝဲသ့ၣ်ကိးဂၤဒဲးဘၣ်.—၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၁-၅.

၁၈. တၢ်မနုၤကထုးန့ၢ်ပှၤ ဒ်သိးပကယံၤထီၣ်ဒီး ယဟိဝၤယွၤလဲၣ်. ဒီးပမ့ၢ်ယံၤထီၣ်ဒီး ကစၢ်ယွၤန့ၣ်​ တၢ်ကကဲထီၣ်အသးဒီးပှၤဒ်လဲၣ်.

^၁၈ စီၤမိၤၡ့တဟဲက့ၤလီၤလၢ ကစၢၢ်စံၤနါအလိၤ လၢအဆိအချ့ဒ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်​ မုၢ်လၢ်ဝဲအသိးဘၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတၢ်လီၤ. တၢ်အကတၢၢ် မ့ၢ်တဟဲတုၤချ့ချ့ဒ် ပမုၢ်လၢ်အသိးဘၣ်န့ၣ်​ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ပကသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတၢ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ပကဆိကမိၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအတၢ်အၢၣ်လီၤတဖၣ်​ ကဟဲလၢပှဲၤထီၣ်န့ၣ်​ အိၣ်တ့ၢ်ဒံးဖးယံာ်ဒံး မ့တမ့ၢ် တဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်လၢၤဘၣ်. ဒီးလၢပကသးစၢၢ်ဆၢလၢ ကမၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သးအလီၢ် ပကသးစၢၢ်ဆၢက့ၤ လၢပနီၢ်ကစၢ်အတၢ်ဘၣ်သးလီၤ. ပမ့ၢ်တပလီၢ်ပသးန့ၣ်​ ပကယံၤထီၣ်ဒီးယဟိဝၤယွၤ ဒီးပကမၤဘၣ်တၢ်ကမၣ်လၢ ပတဆိကမိၣ်လၢ ပကမၤအီၤ နီတဘျီဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

၁၉. ထီဘိန့ၣ်​ ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်​ တၢ်မနုၤလဲၣ်. ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.

^၁၉ ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဒိးလၢ ပကဒိကနၣ်အကလုၢ်လၢ သူၣ်ဒီဖျၢၣ်သးဒီဖျၢၣ်​ ဒီးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​ ထဲအီၤတဂၤဧိၤလီၤ. (၂ မိၤၡ့ ၂၀:၅) ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲမၢပမၤဒ်အံၤလဲၣ်. မ့ၢ်လၢအဝဲအဲၣ်ပှၤအဃိလီၤ. ပမ့ၢ်တမၤတၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဒိးလၢ ပမၤတဖၣ်န့ၣ်​ ပကမၤဘၣ်တၢ်လၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်အဲၣ်ဒိးလၢပမၤတဖၣ်​ ဒီးကမၤဘၣ်ဒိပှၤလီၤ. စီၤပီလူးတဲဝဲလၢ “သုအီကစၢ် အလီခီဒီးတၢ်နါအလီခီ တသ့ဘၣ်. သုအီၣ်တၢ်လၢကစၢ်အမ့ၤလၣ်, ဒီးတၢ်နါအမ့ၤလၣ်​ တသ့ဘၣ်.”—၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၂၁.

အိၣ်ဘူးဒီး ယဟိဝၤယွၤ

၂၀. ပမ့ၢ်မၤဘၣ်​ တၢ်ကမၣ်သနာ်က့ ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤပှၤသ့ဒ်လဲၣ်.

^၂၀ စီၤကၤယံၣ်, စီၤၡလိၤမိၤ ဒီးပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကပီၢ်ယၢ်လီၤအသး ဒီးဆီတလဲအသးလီၤ. (မၤတၢ် ၃:၁၉) ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်​ အခ့အပှၤတဖၣ်​ မ့ၢ်မၤကမၣ်တၢ်တမံၤမံၤ ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲတပာ်တ့ၢ်ကွံာ် အဝဲသ့ၣ်တဘျီဃီဘၣ်. ဆိကမိၣ်ကွၢ် အဝဲပျၢ်ကွံာ် စီၤအၤဟရိၣ်အတၢ်ကမၣ်​ ဒ်လဲၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤစ့ၢ်ကီး ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤ ဒ်သိးပသုတမၤဘၣ်​ တၢ်ကမၣ်တဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. အဝဲသူဝဲ လံာ်စီဆှံ, ပတၢ်ကရၢကရိအလံာ်လဲၢ် ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်လၢ ကဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤအဂီၢ်လီၤ. ပမ့ၢ်ဒိကနၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်န့ၣ်​ ပနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ အဝဲကပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်သးကညီၤလၢပဖီခိၣ်လီၤ.

၂၁. ဖဲပတၢ်သးတီဒီးယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်တၢ်မၤကွၢ်အီၤအခါ ပကြၢးမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၂၁ ယဟိဝၤယွၤ အဘျုးအဖှိၣ်န့ၣ်​ အိၣ်ဒီးတၢ်တိာ်ပာ်လီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၆:၁) ခီဖျိလၢ ယွၤအဘျုးအဖှိၣ်အဃိ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပက “ညိကွံာ်တၢ်တယူးတယီၣ်ဘၣ်ယွၤ, ဒီးတၢ်သးကွံဘၣ်ဃးဒီးဟီၣ်ခိၣ်” လီၤ. (ဖး တံတူး ၂:၁၁-၁၄ တက့ၢ်.) လၢဟီၣ်ခိၣ်တဘ့ၣ်အံၤအပူၤ ပကထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်အိၣ်သးလၢအမၤကွၢ် ပတၢ်သးတီဒီးယဟိဝၤယွၤ ထီဘိန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပာ်လီၤနသးဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤလၢ နကအိၣ်လၢယဟိဝၤယွၤအအိၣ်တခီ လၢသူၣ်ဒီဖျၢၣ်သးဒီဖျၢၣ်တက့ၢ်. ဒီးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ “နဘၣ်ပျံၤယွၤနကစၢ်, နဘၣ်မၤအတၢ် ဒီးနဘၣ်စဲဘူးဒီးအီၤ” လီၤ.—၅ မိၤၡ့ ၁၀:၂၀.