ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ထံၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သွံၣ်

တၢ်သွံၣ်န့ၣ် အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မး. ပသွံၣ်မ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ် ပတမူနီတဂၤဘၣ်. ကစၢ်ယွၤတ့လီၤပှၤအဃိ အဝဲအိၣ်ဒီး တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ အကတဲပှၤလၢ ပကဘၣ်သူတၢ်သွံၣ်ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်သွံၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤတဲဝဲဒ်လဲၣ်. တၢ်သွံၣ်န့ၣ် ပအီၣ်အီၤ မ့တမ့ၢ် ပသွီနုာ်အီၤ လၢပမိၢ်ပှၢ်အပူၤန့ၢ်ဧါ. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤန့ၣ် နဆၢတဲာ်တၢ်လၢအဘၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.

၁. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သွံၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤ ထံၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.

လၢပျၢၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တဲဘၣ် ပှၤလၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤတဖၣ်လၢ “တၢ်ကိးမံၤဒဲးလၢ အမူဝဲန့ၣ် အသးသမူ မ့ၢ်ဝဲအသွံၣ်.” (၃ မိၤၡ့ ၁၇:၁၄) တၢ်သွံၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်ဝဲဒ်သိးဒီး တၢ်သးသမူ. ဒီးခီဖျိလၢ တၢ်သးသမူန့ၣ် အကဲဝဲတၢ်ဟ့ၣ် လီၤလီၤဆီဆီတခါလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ပှၤအဃိ တၢ်သွံၣ်စ့ၢ်ကီး မ့ၢ်တၢ်လၢ အလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်ဒိၣ်မး.

၂. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သွံၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤ ပာ်လီၤ တၢ်သိၣ်တၢ်သီဒ်လဲၣ်.

တချုးလၢ ခရံာ်ဖိအစိၤဒံးဘၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ မၤလိာ်ဝဲလၢ ပှၤလၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤတဖၣ်န့ၣ် တဘၣ်အီၣ်တၢ်သွံၣ်ဘၣ်. (ဖး ၁ မိၤၡ့ ၉:၄ ဒီး ၃ မိၤၡ့ ၁၇:၁၀.) ဒီးဖဲခရံာ်ဖိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် အိၣ်ထီၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ယဟိဝၤယွၤ မၤလိာ်ကဒီးဝဲ တၢ်မၤလိာ်တခါအံၤ. ပှၤပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ် မၤလိာ်ဝဲ ခရံာ်ဖိတဖၣ်လၢ ‘ဟးဆှဲး တၢ်သွံၣ်ထီဘိတက့ၢ်.’—ဖး မၤတၢ် ၁၅:၂၈, ၂၉.

ပကဘၣ် ဟးဆှဲးတၢ်သွံၣ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အခီပညီဒ်လဲၣ်. အဒိ ကသံၣ်သရၣ် မ့ၢ်တဲနၤလၢ အီသံးတဂ့ၤန့ၣ် နတအီအီၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်နကအီၣ် တၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢ အပၣ်ဒီးသံး မ့တမ့ၢ် သွီနုာ်သံးလၢ နသွံၣ်ကျိၤဧါ. တမ့ၢ်လၢ နကမၤဒ်န့ၣ်ဘၣ်. ဒ်န့ၣ်အသိး ကစၢ်ယွၤ အတၢ်မၤလိာ်လၢ ပကဘၣ် ဟးဆှဲးတၢ်သွံၣ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အခီပညီ ပတဘၣ်အီတၢ်သွံၣ်ဘၣ် ဒီးဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ လၢပှၤမၤသံအီၤ ဒီးတလူလီၤအသွံၣ် ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်န့ၣ် ပတဘၣ်အီၣ်အညၣ်ဘၣ်. ဒီးတၢ်အီၣ်တၢ်အီ တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤလၢ ပှၤဃါဃုာ်ဝဲဒီး တၢ်သွံၣ်န့ၣ် ပတဘၣ်အီၣ်အီၤဘၣ်.

ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သွံၣ်လၢ ပှၤသူဝဲလၢ တၢ်ကူစါယါဘျါ အဂီၢ်မီၤ. တၢ်ကူစါယါဘျါ တနီၤန့ၣ် မၤကမၣ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ. တၢ်ကူစါယါဘျါတဖၣ်အံၤ ပၣ်ဃုာ်ဒီး ပှၤသွီနုာ် တၢ်သွံၣ်အဂံၢ်ခိၣ်သ့ၣ်လွံၢ်မံၤလၢအမ့ၢ် သွံၣ်ဂီၤဖျၢၣ်, သွံၣ်ဝါဖျၢၣ်, သွံၣ်ထံဆှံ ဒီးဖျ့ၣ်လဲး (platelets). မ့မ့ၢ်တၢ်ကူစါယါဘျါ လၢအဂၤတဖၣ်န့ၣ် အမၤကမၣ် ကစၢ်ယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီဧါ တမၤကမၣ်ဘၣ်ဧါန့ၣ် ပတဲလီၤတံၢ်တသ့ဘၣ်. အဒိ, တၢ်ကူစါယါဘျါ တနီၤန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်သွံၣ်အကူာ်အခီ ဆံးဆံးဖိတဖၣ် လၢပှၤထုးထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်သွံၣ်အဂံၢ်ခိၣ်သ့ၣ်လွံၢ်မံၤအံၤအကျါ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ကူစါယါဘျါ အဂၤတနီၤနီၤန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး ပှၤတဂၤသူကဒါက့ၤ အနီၢ်ကစၢ်အသွံၣ်. အဃိ တၢ်ကူစါယါဘျါ အကျိၤအကျဲတဖၣ်အံၤ ပှၤတဂၤ ကတူၢ်လိာ်ဝဲဧါ တတူၢ်လိာ်ဝဲဘၣ်ဧါန့ၣ် အနီၢ်ကစၢ် ဘၣ်ဆၢတဲာ်ဝဲ.a—ကလၤတံ ၆:၅.

ဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ်

၃. ဃုထၢ တၢ်ကူစါယါဘျါ အကျိၤအကျဲလၢ အဘၣ်ယဟိဝၤယွၤအသး

ဖဲနဃုထၢ တၢ်ကူစါယါဘျါလၢ အဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်သွံၣ်အခါ နဆၢတဲာ်တၢ်လၢ အဘၣ်ကစၢ်ယွၤအသး ကသ့ဒ်လဲၣ်. ကွၢ်တၢ်ဂီၤမူ ဝံၤဒီး တဲသကိး တၢ်သံကွၢ်လၢ တချုးလၢ နဆၢတဲာ်တၢ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ အရ့ဒိၣ်လၢ နကမၤထွဲ တၢ်ဂ့ၢ်လၢလာ်တဖၣ်အံၤလဲၣ်.

တၢ်ဂီၤမူ– ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်သွံၣ်န့ၣ် နဆၢတဲာ်တၢ်လၢ အဘၣ်ကသ့အဂီၢ် နကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ် (၅:၄၇)

• ဃ့ထုကဖၣ် ဒ်သိးနကအိၣ်ဒီး တၢ်ကူၣ်သ့.—ယၤကိာ် ၁:၅.

• ဃုကွၢ်လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ လၢအဘၣ်ထွဲဒီးနတၢ်အိၣ်သး ဒီးဆိကမိၣ်ထံအီၤလၢ နကဘၣ်မၤထွဲအီၤဒ်လဲၣ်.—ကတိၤဒိ ၁၃:၁၆.

• ဃုသ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဃးဒီး ဖဲနအိၣ်တၢ်လီၢ်န့ၣ် တၢ်ကူစါယါဘျါ အကျိၤအကျဲ မနုၤအိၣ်လဲၣ်.

• သ့ၣ်ညါပာ်စၢၤ တၢ်ကူစါယါဘျါ အကျိၤအကျဲလၢ နတတူၢ်လိာ်အီၤဘၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်.

• ပာ်လီၤနသးလၢ နကဃုထၢ တၢ်ကူစါယါဘျါ အကျိၤအကျဲလၢ အတမၤဘၣ်ဒိ နသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်ဘၣ်.—မၤတၢ် ၂၄:၁၆.b

• တၢ်ဆၢတဲာ်လၢ နကဘၣ်မၤအီၤ ဒ်နသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် ဟံးစုနဲၣ်ကျဲနၤအသိးန့ၣ် နသးသမူတံၤသကိးမ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ဒီးပှၤလၢ အမၤလိနၤ လံာ်စီဆှံမ့ၢ်ဂ့ၤ တဘၣ်ဆၢတဲာ်န့ၢ်နၤဘၣ်.—ရိမ့ၤ ၁၄:၁၂.

• ဒ်သိး ပှၤဂၤကသ့ၣ်ညါ နတၢ်ဆၢတဲာ်အဂီၢ် ကွဲးလီၤဃာ် နတၢ်ဆၢတဲာ်.

၄. ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် ဃုဝဲ တၢ်ကူစါယါဘျါ အကျိၤအကျဲ လၢအဂ့ၤကတၢၢ်

ပမၤထွဲ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ လၢအဘၣ်ဃးဒီးတၢ်သွံၣ် တကးဒံးဘၣ် တၢ်ကူစါယါဘျါ အကျိၤအကျဲ လၢအဂ့ၤကတၢၢ် လၢအတပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်သွံၣ်ဘၣ်န့ၣ် ပတူၢ်လိာ်အီၤသ့. ကွၢ်တၢ်ဂီၤမူ.

တၢ်ဂီၤမူ– မၤတၢ်သံကွၢ်စံးဆၢဒီး ကသံၣ်သရၣ်ဖးဒိၣ် မးစံမိး ဖံၤ ဖြဲကံ (၁:၃၆)

ဖး တံတူး ၃:၂ ဝံၤဒီး တဲသကိး တၢ်သံကွၢ် လၢလာ်တဖျၢၣ်အံၤ–

• ဖဲပတဲသကိးတၢ်ဒီး ကသံၣ်သရၣ်တဖၣ်အခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ပာ်ကဲ ဒီး တၢ်သးစူၤ ထီဘိလဲၣ်.

ခရံာ်ဖိ တူၢ်လိာ် တန့ၢ်ဘၣ်	ခရံာ်ဖိ ကဘၣ်ဆၢတဲာ်ဝဲ လၢအနီၢ်ကစၢ်
၁. သွံၣ်ထံဆှံ	တၢ်သွံၣ်အကူာ်အခီ ဆံးဆံးဖိတဖၣ် လၢသွံၣ်ထံဆှံအကျါ
၂. သွံၣ်ဝါဖျၢၣ်	တၢ်သွံၣ်အကူာ်အခီ ဆံးဆံးဖိတဖၣ် လၢသွံၣ်ဝါဖျၢၣ်အကျါ
၃. ဖျ့ၣ်လဲး (Platelets)	တၢ်သွံၣ်အကူာ်အခီ ဆံးဆံးဖိတဖၣ် လၢဖျ့ၣ်လဲးအကျါ
၄. သွံၣ်ဂီၤဖျၢၣ်	တၢ်သွံၣ်အကူာ်အခီ ဆံးဆံးဖိတဖၣ် လၢသွံၣ်ဂီၤဖျၢၣ်အကျါ

၅. တၢ်ကူစါယါဘျါလၢ အပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်သွံၣ်အကူာ်အခီ ဆံးဆံးဖိတဖၣ်

တၢ်သွံၣ်န့ၣ်အိၣ်ဒီး အဂံၢ်ခိၣ်သ့ၣ်လွံၢ်မံၤ လၢအမ့ၢ် သွံၣ်ဂီၤဖျၢၣ်, သွံၣ်ဝါဖျၢၣ်, သွံၣ်ထံဆှံ ဒီးဖျ့ၣ်လဲး (Platelets). လၢတၢ်သွံၣ်အဂံၢ်ခိၣ်သ့ၣ် လွံၢ်မံၤအကျါန့ၣ် အိၣ်ဒီး တၢ်သွံၣ်အကူာ်အခီ ဆံးဆံးဖိတဖၣ်.c ဒီးတၢ်သွံၣ်အကူာ်အခီ ဆံးဆံးဖိတနီၤန့ၣ် ပှၤသူဝဲလၢ ကသံၣ်ကသီအကျါ ဒ်သိးကတြီဆၢ တၢ်ဆူးတၢ်ဆါ မ့တမ့ၢ် ကမၤပတုာ်ဝဲ သွံၣ်လၢ အယွၤလီၤ.

ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သွံၣ်အကူာ်အခီ ဆံးဆံးဖိတဖၣ်န့ၣ် ခရံာ်ဖိတဂၤဘၣ်တဂၤ ကဘၣ်ဆၢတဲာ်တၢ်လၢ အနီၢ်ကစၢ် ဒ်အသးလၢ အသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤအသိးလီၤ. ဒီးခရံာ်ဖိတနီၤနီၤန့ၣ် ဆၢတဲာ်လီၤအသးလၢ အတတူၢ်လိာ် တၢ်ကူစါယါဘျါ လၢအပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်သွံၣ်အကူာ်အခီ ဆံးဆံးဖိတဖၣ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ် ခရံာ်ဖိအဂၤတနီၤန့ၣ် အသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် ဟ့ၣ်အီၤအခွဲးလၢ အကတူၢ်လိာ်ဝဲ တၢ်ကူစါယါဘျါလၢ အပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်သွံၣ်အကူာ်အခီ ဆံးဆံးဖိတဖၣ်.

ဖဲပဆၢတဲာ်တၢ်အခါ ပကြၢးဆိကမိၣ်ထီၣ် တၢ်သံကွၢ် လၢလာ်တဖျၢၣ်အံၤ–

• ဘၣ်မနုၤအဃိ ယတတူာ်လိာ် တၢ်သွံၣ်အကူာ်အခီ ဆံးဆံးဖိတခါအံၤဘၣ်လဲၣ် မ့တမ့ၢ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ယတူၢ်လိာ်အီၤလဲၣ်န့ၣ် ယတဲနၢ်ပၢၢ် ကသံၣ်သရၣ် ဘၣ်လံဧါ.

တၢ်ဂ့ၢ်လၢအရ့ဒိၣ်

တၢ်သွံၣ်န့ၣ် အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးအဃိ ယဟိဝၤယွၤ တအဲၣ်ဒိးလၢ ပကသူကမၣ်အီၤဘၣ်.

တၢ်ကွၢ်ကဒါက့ၤ

• ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်ဝဲ တၢ်သွံၣ်ဒ်အမ့ၢ် တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်လဲၣ်.

• ကစၢ်ယွၤ အတၢ်မၤလိာ်လၢ ပဘၣ်ဟးဆှဲးတၢ်သွံၣ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲစ့ၢ်ကီးလၢ ပတဘၣ်သွီတၢ်သွံၣ်ဘၣ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်ဒ်လဲၣ်.

• ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သွံၣ်လၢ ပှၤသူဝဲလၢ တၢ်ကူစါ ယါဘျါအဂီၢ်န့ၣ် နဆၢတဲာ်တၢ်လၢအဘၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.

ဃုသ့ၣ်ညါ

နကတူၢ်လိာ် တၢ်ကူစါယါဘျါ လၢအပၣ်ဃုာ်ဒီး နနီၢ်ကစၢ်အသွံၣ်ဧါ တတူၢ်လိာ်ဘၣ်ဧါန့ၣ် နကဘၣ် ဆိကမိၣ်ဆိပာ်စၢၤ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

“ပှၤဖးလံာ်ဖိတဖၣ် အတၢ်သံကွၢ်” (တၢးထီခိးတၢ်, လါအီးကထိဘၢၣ် ၁၅, ၂၀၀၀)

နကတူၢ်လိာ် တၢ်ကူစါယါဘျါ လၢအပၣ်ဃုာ်ဒီး သွံၣ်အကူာ်အခီ ဆံးဆံးဖိတဖၣ်ဧါ တတူၢ်လိာ်ဘၣ်ဧါန့ၣ် နကဘၣ်ဆိကမိၣ်ထံဆိ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

“ပှၤဖးလံာ်ဖိတဖၣ် အတၢ်သံကွၢ်” (တၢးထီခိးတၢ်, လါယူၤ ၁၅, ၂၀၀၄)

ဘၣ်မနုၤအဃိ ကသံၣ်သရၣ်တဂၤ နာ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ထံၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သွံၣ်န့ၣ် ကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲလဲၣ်.

“ယတူၢ်လိာ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်ထံၣ် ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်သွံၣ်” (ပၢၢ်ထီၣ်! လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၈, ၂၀၀၃)

ကွၢ်တၢ်ဂီၤမူလၢ အပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တနီၤန့ၣ် အမၤစၢၤတၢ်လၢ ကမံးတံာ်လၢ အဆဲးကျိးဒီး တၢ်ဆါဟံၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်.

ယဟိဝၤယွၤ ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ ပှၤလၢအဆိးက့တဖၣ် (၁၀:၂၃)