Beto kesadilaka Nzambi yina kele ya ‘kufuluka na ntima kiadi’

1. Yinki beto lenda mona na makanisi ntangu beto kena kukanisa muntu mosi yina kele na ntima kiadi?

NTANGU beto kena kukanisa muntu mosi yina kele na ntima kiadi, beto lenda mona na makanisi muntu yina kele na kimpombo, na tiya, mpe muntu yina kekabaka. Beto lenda kanisa diaka na disolo Yesu tubilaka ya muntu ya Samaria ya kimpombo. Muntu yango ya dikanda yankaka ‘monisaka ntima kiadi’ na Muyuda mosi yina babulaka mpe bayibaka yandi na miyibi. Muntu ya Samaria ‘kuwaka kiadi’ samu na Muyuda yango yina lualaka mpe yandi bongisaka bamputa na yandi na nzola nionso. (Luka 10:29-37) Kifuani yayi kena kumonisa kikadulu ya kitoko ya Nzambi na beto—ntima kiadi. Kikadulu yango kele kidimbu ya nzola ya Nzambi samu na beto, mpe konso kilumbu, yandi kemonisinaka beto ntima kiadi na mitindu mingi.

2. Yinki kele mutindu yankaka yina muntu lenda monisa ntima kiadi?

² Yakele na mutindu yankaka diaka yina muntu lenda monisa ntima kiadi. Muntu ya ntima kiadi lenda baka nzengolo ya kubika kupesa muntu mosi kitumbu atako yalombaka yandi baka kitumbu. Samu na diambu yango, Yehova monisinaka beto ntima kiadi. Nsoniki ya nkunga tubaka ti ‘Yandi mesadila beto ve mambu na kutadila masumu na beto.’ (Nk. 103:10) Kasi na bantangu yankaka, Yehova lenda pesa disiplini ya ngolo na muntu yina mesala disumu.

3. Yinki biuvu beto ketadila?

³ Na disolo yayi, beto kepesa bamvutu na biuvu tatu: Samu na yinki Yehova kemonisaka ntima kiadi? Yinki nguizani kele kati na kupesa disiplini mpe kumonisa ntima kiadi? Mpe yinki lenda sadisa beto samu beto monisa ntima kiadi? Beto tala mutindu Mpova ya Nzambi mepesa bamvutu na biuvu yango.

MFUNU YINA YEHOVA KEMONISAKA NTIMA KIADI

4. Samu na yinki Yehova kemonisaka ntima kiadi?

⁴ Yehova kezolaka kuvuanda na ntima kiadi. Ntumua Paulo sonikaka ti Nzambi kele ‘ya kufuluka na ntima kiadi.’ Na kikapu yango, Paulo vuandaka sasila ti Nzambi kele ya kufuluka na ntima kiadi samu yandi mepesa kivuvu ya kukuenda zinga na dizulu na bisadi na yandi ya kukondua kukoka, Baklisto yina metulua mafuta na kimpeve. (Efe 2:4-7) Kasi Yehova kemonisaka ntima kiadi na yandi kaka ve na Baklisto yina metulua mafuta na kimpeve. Davidi sonikaka: ‘Yehova kele mbote samu na bisemua nionso, mpe ntima kiadi na yandi kemonanaka na bisalu na yandi nionso.’ (Nk. 145:9) Lokola Yehova kezolaka bantu, yandi kemonisaka ntima kiadi na konso ntangu yina yandi memona ti yakele na mfunu mosi ya kumonisa yau.

5. Yinki mutindu Yesu longukaka ntima kiadi ya Tata na yandi?

⁵ Yesu mezaba kuluta muntu nionso mutindu Yehova kezolaka kumonisa ntima kiadi. Yehova mpe Yesu vuandaka kintuadi na dizulu mafunda ya bamvula tekila Yesu kuiza awa na ntoto. (Bin. 8:30, 31) Na maluaku mingi, Yesu monaka mutindu Tata na yandi vuandaka monisa ntima kiadi na bantu ya masumu. (Nk. 78:37-42) Mbala mingi, Yesu vuandaka tubila na malongi na yandi kikadulu yango ya mbote ya Tata na yandi.

6. Yinki kifuani Yesu sadilaka samu na kusadisa beto beto bakusa ntima kiadi ya Tata na yandi?

⁶ Mutindu beto monaka yau na disolo yina lutaka, Yesu sadilaka disolo ya muana mosi yina zimbanaka samu na kusadisa beto beto bakusa mutindu Yehova kezolaka kumonisa ntima kiadi. Muana yango bimaka na yinzo mpe ‘yandi bebisaka bima na yandi na luzingu ya nsoni.’ (Luka 15:13) Na manima, yandi balulaka ntima na luzingu na yandi yina ya yimbi, yandi kukikitisaka, mpe yandi vutukaka na yinzo. Yinki tata na yandi salaka? Ntuenia yango vingilaka ve ntangu ya yinda samu na kusala yau. Yesu tubaka: ‘Ntangu [muana yango ya bakala] vuandaka kaka mua ntama, tata na yandi monaka yandi mpe yandi kuwaka kiadi, mpe yandi zawulaka mpe yandi yambaka yandi mpe yandi pesaka yandi beze na kimpombo nionso.’ Tata bakaka kaka muana na yandi na valere. Kutu, yandi monisaka ntima kiadi mpe yandi nlemvukilaka muana na yandi. Muana yango ya mutomboki salaka masumu mingi, kasi lokola yandi balulaka ntima, tata na yandi nlemvukilaka yandi. Tata yango ya ntima kiadi yina bametubila na kifuani yayi kena kumonikisa Yehova. Na mutindu yango ya kusimba ntima nde Yesu monisaka beto ti Yehova kesepelaka kunlemvukila nsumuki yina mebalula mpenza ntima.—Luka 15:17-24.

7. Yinki mutindu nduenga ya Yehova kemonisaka ntima kiadi na yandi?

⁷ Yehova kemonisaka ntima kiadi samu yandi kele na nduenga yina mekokana na ya muntu mosi ve. Nduenga ya Yehova kele kaka ve kikadulu mosi yina kemonanaka ve na bisalu. Kutu, Biblia metuba ti ‘nduenga yina kekatukaka na dizulu’ kele ‘ya kufuluka na ntima kiadi mpe bambuma ya mbote.’ (Yak. 3:17) Mutindu kaka na kibuti ya nzola, Yehova mezaba ti bisadi na yandi kebakaka mambote kana yandi kena kumonisina bau ntima kiadi. (Nk. 103:13; Yez. 49:15) Ntima kiadi ya Nzambi kepesaka bau kivuvu atako bakele bantu ya kukondua kukoka. Nduenga ya Yehova yina mekondua nsuka ketindaka yandi yandi monisa ntima kiadi kana yandi memona ti yakele na mfunu mosi ya kumonisa yau. Kasi Yehova mezaba diaka yinki ntangu yina yabonga ve kumonisa ntima kiadi. Lokola yandi kele na nduenga, yandi kemonisaka ve ntima kiadi kana kusala yau kemonisa ti yandi kena kukanga meso na mambu ya yimbi.

8. Na bantangu yankaka, yakevuandaka mbote kusala yinki, mpe samu na yinki?

⁸ Kanisa ntete kisadi mosi ya Nzambi mebaka nzengolo ya kuvuanda na luzingu mosi ya masumu. Yinki beto fueti sala? Yehova zabisaka Paulo yandi zabisa kimvuka ti ‘yalemba kusangana na’ yandi. (1Bk. 5:11) Bansumuki yina kemangaka kubalula ntima, bakebimisamaka na kimvuka. Kusala mutindu yina kele na mfunu samu na kutanina bampangi na beto mpe samu na kulanda banzila ya nlongo ya Yehova. Nzokande, bantu yankaka kekanisaka ti kana muntu mebimisama na kimvuka, yazola monisa ti Nzambi monisina yandi ve ntima kiadi. Yakele kedika? Beto tadila yau.

KUBIMISA MUNTU NA KIMVUKA KEMONISAKA NTIMA KIADI?

9-10. Na nguizani na Baebreo 12:5, 6, samu na yinki beto lenda tuba ti kubimisa nsumuki yina memanga kubalula ntima na kimvuka kena kumonisa ntima kiadi? Pesa kifuani.

⁹ Kana beto mekuwa bamepesa luzayisu na lukutakanu mosi ya Buklisto ti muntu mosi yina beto mezaba mpe beto kezolaka “kele diaka Mbangi ya Yehova ve,” yakepesaka beto kiadi mingi. Beto lenda banda kukiyuvusa kana yavuandaka mpenza na mfunu babimisa muntu yina beto kezolaka na kimvuka. Kubimisa muntu na kimvuka kena kumonisa mpenza ntima kiadi? Ee. Kumanga kupesa disiplini na muntu yina kele na nsatu na yau, kemonisa ve ti beto kele na nduenga, na ntima kiadi, mpe na nzola. (Bin. 13:24) Kubimisama na kimvuka lenda sala ti muntu soba mpe yandi balula ntima? Ee. Bampangi mingi yina salaka masumu ya nene tubaka ti kubimisama na kimvuka sadisaka bau babakusa ti basalaka disumu ya nene, babalula ntima, basoba kikadulu na bau ya yimbi, mpe bavutukila Yehova.—Tanga Baebreo 12:5, 6.

¹⁰ Beto tala kifuani mosi. Mvungi mosi ya mameme memona ti dimeme na yandi mosi kena kubela. Yandi mezaba ti samu na kusadisa dimeme yango na maladi na yandi, yandi fueti katula yandi kisika mameme yankaka kele. Kutu, mameme kesepelaka kuvuanda kintuadi, mpe balenda kuma na wonga kana bamekatula bau kisika mosi na bayankaka. Kasi, yazola monisa ti mvungi yango kele muntu ya yimbi kana yandi mekatula dimeme yango kisika mosi na mameme yankaka? Ve. Yandi mezaba ti kana yandi mebika dimeme yina kele maladi yandi tatamana kuvuanda kintuadi na mameme yankaka, maladi kemuangana na bau nionso. Na kukatulaka dimeme ya maladi kisika mosi na bayankaka, yandi ketanina mameme nionso.—Fuanikisa Levi 13:3, 4.

11. (a) Na yinki mutindu beto lenda kokanisa muntu yina mebimisama na kimvuka na dimeme yina kele maladi? (b) Muntu yina mebimisama na kimvuka lenda sala yinki, mpe yinki lusadusu yandi lenda baka?

¹¹ Beto lenda kokanisa Muklisto yina mebimisama na kimvuka na dimeme yina kena kubela. Yandi kena kubela na kimpeve. (Yak. 5:14) Mutindu mosi kaka na maladi ya nzutu, maladi ya kimpeve diaka lenda tambakana. Na yau, yakevuandaka na mfunu na bantangu yankaka kubimisa nsumuki na kimvuka. Disiplini yango kemonisaka nzola ya Yehova samu na bisadi na yandi ya kukuikama na kimvuka, mpe yalenda sadisa muntu yina mesala disumu yandi bakusa ti disumu na yandi kele ya nene mpe yandi balula ntima. Ntangu yandi kele ya kubimisama na kimvuka, yandi lenda vuanda na dikoki ya kukuenda na balukutakanu, kuna yandi lenda baka malongi ya Biblia mpe kukumisa diaka kiminu na yandi ngolo. Yandi lenda baka diaka mikanda ya kutanga mpe ya kulonguka, mpe yandi lenda tala TV JW. Mpe kana bankulutu memona ti yandi mesala bansobolo, balenda banda kupesa yandi malongi mbala na mbala samu na kusadisa yandi yandi bongisa nguizani na yandi na Yehova, na mutindu yina nde yandi lenda vutuka diaka Mbangi ya Yehova.b

12. Yinki kele diambu ya nzola mpe yina kena kumonisa ntima kiadi yina Bankulutu lenda sala samu na muntu yina memanga kubalula ntima?

¹² Yakele na mfunu kuzaba ti kaka bantu yina memanga kubalula ntima na masumu na bau nde kebimisamaka na kimvuka. Bankulutu mezaba ti bafueti kanisa na mpinda tekila ya kubaka nzengolo ya kubimisa muntu na kimvuka. Bamezaba ti Yehova kepesaka disiplini ‘na kitezo yina mefuana.’ (Yer. 30:11) Bakezolaka bampangi na bau, mpe bakesepelaka ve kusala diambu yina kesala ti nguizani na bau na Yehova beba. Na bantangu yankaka, diambu ya kusala samu na kumonisa nzola mpe ntima kiadi kele ya kukatula muntu yina mesala disumu na kimvuka samu na mua ntangu.

13. Samu na yinki yalombaka kubimisa Muklisto mosi ya Korinto na kimvuka?

¹³ Kanisa ntete na diambu yina ntumua Paulo salaka samu na nsumuki mosi yina mangaka kubalula ntima na siekle ya ntete. Muklisto mosi na Korinto vuandaka sala pite na nketo ya tata na yandi. Yavuandaka diambu ya yimbi mpenza! Paulo zabaka ti, Yehova zabisaka Bayisaele ya ntama ti: ‘Bakala yina kesangisa nzutu na nketo ya tata na yandi kepesa tata na yandi nsoni. Bafueti kufua mpenza bau zole.’ (Lev. 20:11) Kasi, Paulo lendaka tuba ve na kimvuka ti bakufua bakala yango. Kasi yandi tubilaka Baklisto ya Korinto ti babimisa yandi na kimvuka. Ntambudulu ya yimbi ya muntu yango vuandaka na bupusi ya yimbi na kati ya kimvuka, bantu yankaka kati na bau vuandaka zaba ve ti yavuandaka disumu ya nene!—1Bk. 5:1, 2, 13.

14. Yinki mutindu Paulo monisaka ntima kiadi na muntu yina bimisamaka na kimvuka na Korinto, mpe samu na yinki? (2 Bakorinto 2:5-8, 11)

¹⁴ Ntangu fioti na manima, Paulo bakusaka ti bakala yango salaka bansobolo ya nene. Nsumuki yango balulaka mpenza ntima! Atako bakala yango pesaka kimvuka kiadi, Paulo zabisaka bankulutu ti yandi zola ve ‘kuvuanda mambu ya ngolo.’ Yandi tubilaka bau ti: ‘Beno fueti nlemvukila yandi na ntima ya mvimba mpe kubomba yandi.’ Tala diambu yina tindaka Paulo yandi tuba mutindu yina: ‘Samu kiadi ya mingi mpenza bika lutila yandi.’ Paulo monaka kiadi samu na muntu yango yina balulaka ntima. Paulo mangaka kumona kiadi lutila muntu yango samu na diambu yina yandi salaka, yalendaka sala ti yandi lemba kulomba nlemvo.—Tanga 2 Bakorinto 2:5-8, 11.

15. Na bantangu yankaka yinki mutindu bankulutu kepesaka disiplini ya ngolo mpe bakemonisaka ntima kiadi?

¹⁵ Na kulandaka kifuani ya Yehova, bankulutu kesepelaka kumonisa ntima kiadi. Bakepesa disiplini ya ngolo na muntu yina mesala disumu kana yakele na mfunu kasi bakemonisa diaka ntima kiadi mingi kana yamelombama. Kana bankulutu memanga kupesa disiplini na muntu yina mesala disumu, yazola monisa ve ti bakele na ntima kiadi, kasi bakena kubika nzila na yimbi. Bankulutu kaka fueti monisa ntima kiadi?

YINKI LENDA SADISA BETO NIONSO SAMU BETO MONISA NTIMA KIADI?

16. Na kutadila Bingana 21:13, yinki Yehova kesala bantu yina kemangaka kumonisa ntima kiadi?

¹⁶ Baklisto nionso kesosaka kulanda kifuani ya ntima kiadi ya Yehova. Samu na yinki? Mosi ya mfunu kele samu Yehova kekuwaka ve bantu yina kemangaka kumonisa ntima kiadi na bantu yankaka. (Tanga Bingana 21:13.) Muntu mosi ve kati na beto kesepela ti Yehova manga kuwa bisambu na yandi, na yau beto fueti manga mpenza kukudisa kikadulu ya ntima ngolo. Na kisika kumanga kuwa Muklisto mosi yina kena kuniokuama, beto fueti vuanda ntangu nionso pene ya kuwa ntangu ‘muntu ya kukondua mfunu kena kudila.’ Mutindu mosi, beto kesala ngolo samu na kusadila dilongi yayi: ‘Muntu yina kena wila ve bantu kiadi, bakesambisa yandi kondua kiadi.’ (Yak. 2:13) Kana beto kena kuzaba na kumikitisa nionso samu na yinki beto fueti vuanda na ntima kiadi, yakevuanda pete samu na beto beto monisa ntima kiadi. Beto kesepelaka kumonisa ntima kiadi mingi mingi kana muntu yina salaka disumu mebalula ntima mpe yandi mevutuka na kimvuka.

17. Yinki mutindu Ntinu Davidi monisaka mpenza ntima kiadi?

¹⁷ Bifuani ya Biblia lenda sadisa beto beto monisa ntima kiadi mpe beto manga kukumisa ntima na beto ngolo. Na kifuani, kanisa Ntinu Davidi. Mbala mingi yandi vuandaka monisa mpenza ntima kiadi. Atako Saulo vuandaka zola kufua yandi, Davidi vuandaka na ntima kiadi samu na Ntinu yina Nzambi ponaka, yandi mekaka ata fioti ve kuvutusa yimbi na Saulo to kufua yandi.—1Sa 24:9-12, 18, 19.

18-19. Yinki kele mbala zole yina Davidi konduaka kumonisa ntima kiadi?

¹⁸ Nzokande, Davidi vuandaka monisa ntangu nionso ve ntima kiadi. Na kifuani, ntangu Nabale, muntu yina vuandaka ntima ngolo, yandi fingaka mpe yandi mangaka kupesa Davidi mpe bisadi na yandi madia, yafuemisaka Davidi mpe yandi bakaka nzengolo ya kufua Nabale mpe bantu nionso ya yinzo na yandi. Kasi, Abigaele nketo ya Nabale vuandaka na kimpombo mpe mvibudulu, mpe yandi pesaka Davidi madia na nsualu. Yau salaka ti Davidi bika kufua Nabale mpe bantu na yandi.—1Sa 25:9-22, 32-35.

¹⁹ Na diluaku yankaka, mbikudi Natane zabisaka Davidi diambu metadila bakala mosi ya mvuama yina yibaka bakala mosi ya mputu dimeme na yandi yina yandi vuandaka zola mingi. Davidi fuemaka, mpe yandi tubaka: ‘Yakedika mutindu Yehova kele na luzingu, muntu yina mesala diambu yango fueti kufua!’ (2 Sa 12:1-6) Davidi zabaka nsiku ya Mose. Muyibi yina meyiba dimeme fueti pesa mameme yiya na muntu yina yandi meyiba yau. (Kub. 22:1) Kasi yalombaka bakufua muntu yango? Kutuba ti muyibi yango fueti kufua vuandaka monisa kikadulu ya ntima ya ngolo. Natane vuandaka bula disolo yango samu na kusadisa Davidi yandi bakusa ti yandi salaka mambu ya yimbi mingi kuluta! Mpe Yehova monisinaka Davidi ntima kiadi mingi yina Davidi zolaka monisa ve na muyibi ya mameme yina Natane tubilaka na disolo na yandi!—2 Sa 12:7-13.

20. Yinki dilongi beto lenda baka na kifuani ya Davidi?

²⁰ Zaba ti ntangu Davidi fuemaka ngolo, yandi tubaka ti Nabale mpe bantu na yandi nionso fueti kufua. Mpe na manima, Davidi tubaka ti bakala yina ya mvuama ya kifuani ya Natane fueti kufua samu na diambu yina yandi salaka. Na kifuani yayi ya zole, beto lenda kukiyuvusa ti Davidi vuandaka muntu ya kimpombo, kasi samu na yinki yandi kena kusambisa muyibi yango na ntima ya ngolo. Beto kanisa diambu yina salamaka na luzingu ya Davidi. Na ntangu mosi, Davidi vuandaka na kikansasa yina vuandaka tungisama. Kana muntu kena kusambisa bantu yankaka na kuvuanda na kikadulu ya ntima ya ngolo, yakemonisaka ti nguizani na yandi na Yehova kele mbote ve. Yesu kebisaka ngolo banlonguki na yandi ti: ‘Beno bika kusambisa samu basambisa beno ve; samu bakesambisa beno mutindu beno kena kusambisa bantu yankaka.’ (Mat. 7:1, 2) Na yau beto fueti sala ngolo samu na kumanga kikadulu ya ntima ya ngolo mpe beto ‘fuluka na ntima kiadi’ lokola Nzambi.

21-22. Yinki kele ndambu ya mitindu yina beto lenda monisa ntima kiadi?

²¹ Kana beto kele na ntima kiadi, beto kesuka kaka ve na kumonina bantu yankaka kiadi. Nzokande, muntu ya ntima kiadi kemonisaka yau na bisalu. Na yau, beto nionso beto lenda sosa bantu yina kele na nsatu ya lusadusu na dibuta na beto, na kimvuka, mpe na kisika yina beto kevuandaka. Ya kedika, maluaku kele mingi yina beto lenda monisina ntima kiadi! Yakele na muntu mosi yina kele na nsatu ya lukindusu? Beto lenda sadisa muntu, mbala yankaka na kupesa yandi madia to kupesa yandi lusadusu yina yandi kena kusosa? Yakele na mpangi mosi yina mevutuka na kimvuka yina kele na nsatu ya nkundi ya mbote yina kebomba yandi? Beto lenda kabula nsangu ya mbote ya lukindusu na bantu yankaka? Yayi kele mosi ya mitindu ya mbote ya kumonisa ntima kiadi na konso muntu.—Yobi 29:12, 13; Bar. 10:14, 15; Yak. 1:27.

²² Kana beto mezaba ti muntu mosi kele na nsatu ya lusadusu ya mutindu yayi, beto kesosa maluaku yina beto kele na yau samu na kumonisa ntima kiadi. Ntangu beto kena kumonisa ntima kiadi, beto kesepedisa Tata na beto ya dizulu, Nzambi yina kele ya ‘kufuluka na ntima kiadi’!